Katalog

29 Ocak 1971: :CUMHÜR*YET: SATFA BEŞ Cumhuriyet Ekonomi Cumhuriyef Ekonomi Cumhuriyet Ikfisodî kamrlar program dengesini değişîirdi Polkik davranışlar programda sapmaya yol açıyor Orlak pazardan haberler fşletme Vergisi denetiminin çok güç olduğu öne sürüldü İstanbul Ürüversitesi Maliye En»titüsü tarafından düzenlenen «Finansman Kanunn t'ygulama Sonuçlan» konulu konferansta konuşan Maliye Müfnttişi Dr. Bahri Kandas finansman kanunundaki tüm esasların ağır işlediğıni beklenen sonucu sağlamadığmı açıklanııştır. Kandas, konuşmasında Işletme Vergisine deginerek, «Kanun çok alelacele çıkanlmıstır. Kapsamına giren mallann saptanması belirli bir esasa dayanmamistır. Denetlemesi ise simdilik imkânsıt fiW gSrflnmektedir» demistir SulermancıUr tarafından öldurülmek istenen ve olumden tesadüfen kurtulan inıam Osman Orhun, Süleymancılann faaliyetini anlatıyor Haîîanın Yorumu 1971 Yılı Programı Prof. Gültcn KAZGAN Devlet Pllnlama Teskilfttmca ha. nrlanan 1971 programı, Tfirk ekonomisinin son yıllarda her alandaki grlismesfni re efilimlerini smptayan ve 1971 Için D.P.T. öngörülerini ortaya koyan çok teferroatlı bir kaynak niteligini tasımakudır. G«niş bilfrt veren bir kaynak oUrmk 1971 programınrn önemini fnkâr etmemekle beraber, plinlı ekonomide yıllık programlardan beklenilen nitelikler açısından göıe çarpon bazl aksmmalara da değinmek gerekir. Tıliık programlardan beklivecefimiz minimum bir nitelik, izleyen yıl için yapiUn tahminlerin çok gerçekçi olmasıdır. Bes yıllık bir süre için öngörü rapan plftna oranla, yillık programların gerc«fe y«kJaşma olasılıgı da daha yüksek tir. Oysa, 1971 programındaki bir çok tahminler gerçekleşebilecek büyüklükler olmak tan çok dilrkleri yansıttıgı kam/tan uyan<}ın»aktadjr. Bunlar »r&unda özellikle göıe çarpaolar ise, ekonominin makrodenfesi ve toplumsaJ istikrar açısından en önemli olanlandır. D.P.T., 197* « crania 1971 yılmda 560 bin kişllik iç talep ve 120 bin kişilık dıj talep artısı sayesinde, nihal işgücii faslasında, yanl issizlerin gayısında. 110 bin kisilik bir azalış öng8rmektedir. Ne var H. 1965 . 70 yıllan arasında isgüefi için toplam iç talep aadece 850 bin kişi, yani yılda 170 bin kisl kadar artmıştır. */ı 7 kalkınma hızı gerçeklesse dahi. 1970 den 1971 e beklenen istihdam artışı aşırı iyimser gSzükmek tedir. Kaldı ki. tkinci Ptin döneminin hlç bir yılında gerçeklestirilemlyen •• 7 kalkın' ma hızının yine altmda kalındıfı takdirde. issiıligin daha da artması beklenmelidir. Bir diğer nokta, döviz gellr ve fider tahminieriyle «Içilidir. 1970 e oranla 1971 de ihracat geiirinin 55 milyon $ fiçrayışiyla $40 milyon $'a: Işçi dörizlerinin 33 milyon S »ıçrayış la 262 milyon $'a. net turiım gelirinin 9 milyon S nçrayısla 2 milyon $ açıktan 7 milyon S fazlaya çıkması beklenirken, her yıl belirli bir artıs gösteren yabancı sermaye kâr tnuısferlerinin 33 milyon $'da dejnsmeden kalacafh öneörülmektedir. Bu bekleyisler ne ölçüde gerçeklesebilir? B. Alman piyasalanmla Tfirk lirası için bir karaborsafeuruolusurken. işçi diivizleri bu denli artış gösterir mi? Kolera tehlikesinin etkileri tamamivle ihmal edilerek Ihracst ve turizm gellri heaaplari vapmak ferçekçi midlr? Asm iyimner gözüken tahminlerden üettneüsü. 1970 de 22.9 milvar TL. olan kamn vergi gelirlerinin, 7 milyar TL. artısla 29.S5 railyar TL. ye çıkmasmın beklenmesidir. Bir hayli kırpıtmı» olan yeni vergi kannnlariyle, jrerçekteseceği çok süpheli • • ' 7 kalkınma hizına göre saptanan bu verjri jrrlîrJ sıçrayısı da süpheyle karfilanacak btr nitelik tasımaktadır. Tıllık proframlardan beklenen 1kinci bir nitelik. tıpkı elektronik makinelerde «feedback» sistemintn vaplıfını vapabilmesi. var.i plân hedeDerinden bir nlda görlenen sapmanın ortava konmasivle. ftleren nlın protrramında bu ^aproamn bir yıl gecikmeyle tsshih edilmpsidir 1971 vılı prorramı. biivük bir içtenlikle. plân bedeflerinden nllar vıh «nr*ıriden sapmalann tashih rdileme diçini eöstermektedir Ya sisteme, bu sapmavı tashih edecek rerekli urarmalar vaktir.de ve rerektifl capt» »erilrmediJHnden: ra sixtpmin bo urarmalara dDvarlıhğı cok düüiik olducundan va da n#r ikisi birden ceçerli oldntu için alt öretim kesimleri ve alt hedefler Itiharivlr natlanan sonuctar. plan hedenerinden çok farklıdır Bu sapmaların başında tarım Bretimi nclmektcdSr tkinri Plln döneminin ilk nc nlı tnnmda nretim aulı$ına sahne olmu». (Arkası 7. sahifedej O Z G E N A C A R Personel Kanununun getirdjği ağır yük. devalıiasyon kararı ve bu iki olaya dayalı fiyat dajgalanmaları 1970 programmın ongbrdügü denjeleri ve buna iliîkin rakamian buyük ölçüde dejljtirmiştır. Bu dejişiklik 1971 programını da etkilemiştir. 1970 programınuı öngördügıi taiuninler ile 1971 programında yer alan 1970 yılına ait gerçekleçme tahminleri arasında önemli farklUıklar bulunduju bu iki belge ıncelendigı zaman kolayhkla görülmektedir. Bu noktamn yanısıra 1971 programınm dayandığı rakamlarda devaluasyonun dikkate almmadığuu anLatan bir açıkiamarun da bulunması bir başka ilgirç noktadjr. 11 Ocak 1971 tarih11 Resrai Gazetede vayırüanan Kararnamenin 41 inci sayfasında GSMH rakamlarırun sabit fıyatlarla yüzde 4.8, cari fiyatlarla yüzde 11.4 oramnda bir artışın program hesaplarma temel olduğu •çüüanmakta ve joyle denilmektedır: «1971'de Ortak Pazar'ın gelişme hızı azalacak» • Avrupa Komisyonu Ortak Pazarın 1970 yılındaki gelismesiyle ilgili raporundan sonra, 1971 için öngördügü noktalan da açık lamış ve önümuzdeki yıl Ortak Pazann gelişmesinde bir durakıama devresine girileceginl belirt mistir. Rapora göre, Ortak Pazar ekonomisı geçen yıllarda eöst^rdigı genişleme hızını bir miktar kaybedecektir. Ihracatın gelisme yüz desi de 1970'deki «o 14 ten, yüzde 8'e düşecektir. özel tüketim harcamalanrun da yuzde 10 civannda kalacagı aynı raporda üeri surülmüştür. (IKV). Bazı Urünlerdeki artmalara rag men, genel olarak bir «gerileme» İstatıstik Burosu uralından açıklanmıştır. (İKV) Yunanistan, Kızıl Çin'le ticarete başlıyor Fiyat değişikliği •Afastos 1970 tarihinde yürürlüfe konan kur değişiklifi kararından sonra proframm hazırlanış süresinde başkaca bir tahmin yapılmamış olduju için ilk tahrainler kullanılmıştır. Bu serilerde reel değişiklikler yanında fiyat degifikliklerinin de devalüaayon aebebiyle gerçeklefecek olandan daha düşük tahmin edilmiş bulunrnın ibtimali vardır.» Bundan sonra bir notla GSMH artışının program hazırlanmasmdan sonra sabit fiyatlarla yüzde 5.6, cari fıyatlarla yiiıde 14.1 orarunda oldu|u tfade edümektedir Bu nokta hiç şüphesia 1971 programınm öngördügü tem«l dengelere lllşkin rakaml&rı degiştirecek ve biz bu degişiklikleri 1972 programında gorecefiz. Eltonoıniyi belirli bir hedefe doğru önden çekıp gotürmesı gereken yıllık programlar, uyguSamaya ayak uydurarnamakt» ve bütün rakamlar yu sonunda yıkılmaktadır. 1970'de üretim azaldı • Ortak Pazar Istatistik Bürosu tajafmdan yapılan açıklamalara göre, 1970 yılındaki önemli ürünler, geçen yıla oranla düşmeler göstermiştir. 1969 yılının son derece parlak bir yıl olmasma rağmen, 1970'deki bu gerilemeler. tstatistik Bürosu Uralından dikkatle incelenmiştır. örnegin pirinçte 1969 yılma oranla, Benelüks ülkeleri yüzde 13, Almanya yüzde 9, Fransa ise yüz de 5 daha ac pirinç elde edebilmişlerdir. Bugday'da da Ortak Pazann tüm üretimi geçen yıla oranla yüzde 6 düşük olmuştur. Yaz sebzelerindeki üretim azaîma sı ise yuzde 10"u bulmustur. Tahmin ve gerçekleşme Ekonommin genel dengesinl 1970 programında öngörülen tahmine. 1971 programmdaki 1970 gerçekleşme tahminl İle 1971 yılı tahminine bir göz atalım. Aşağıdakı tablo, 1970 programındaki 29 ve 1971 programmdaki 62 numaralı tablolardan yararlanılarak düzenelnmistir: (Milvar Ura olarak) Genel denfe ısm programı 1971 programı 1971 proframı 1970 tahmini 1970 tahmini 1971 tahmini Gmyrisafi milll hasıla 126.3 ıao.5 139 7 D>» «Çik 1.9 2.2 38 Toplam kaynaklar 128.2 132.7 143.5 Toplam yatırımlar 28.3 28.5 31.1 Sabit sermaye yaünmlan 25.9 2 6 * . 3tA Kamu,,,, • ». •> ,.« ıatfi. 143 Ozel .,, '• ..,.*<.12^ ••. Î2.G Stok degişmelerl 24 16 1.7 ' Kamu tüketlmi 14.9 16 o 219 Özel tüketim 85.0 88J 90.5 Birtnci »ütundaki rakamlar 1969, ikinci ve Uçüncü »utundaki r»k»mlar ise 1970 tiyatlarına gore düzenlenmistir. • Ortak Pazar çevrelerinde Yunan ticaretini tanıtmak araacıyla Dr. Kandas bu arada Emlâk Vergisi uvgulama sonuçlan ile kıırulan, Yunan Şılep Nakliyeclilgili bilgi vermiş, yeni vergilerinin Dergisi Yunanistanın bir nin emlâk alımsatım piyasaaracı vasıtasiyle, Kızıl Çın ile tisında büyük durgunluk yaratcarî ilişki kurmaya çalıştıgını atığını ileri sürmüştür. ö t e çıklamıştır. >randan emlâk alım verpl*'Habere göre, yakında Isviçrenin tapu ile vergi daireleri nin aracılığıyla bir anlasma imarasında anlasmazlıfa yol aç zalanacaktır. «ARGO» adlı dergiye tıtun belirten konusmacı gore, Kızıl Çin ile yapılacak an«Devlet dairelerinin birbirini laşma, Yunanistanın Komünist ül suçlavan bu hatalı davranısı kelere çalışma programı içinde vatandası zor duruma sokele alınmaktadır. Yunanistan, Kımaktadır» demistir. zıl Çir.'e 20 bin ton tütün satmayı plânlamaktadır. Kanunun uygulama alanında bekYunanistan bu arada, ikinci lenen sonucu vermedigini öne Dıinya Savaşından beri «savaş süren Dr. Kandas, konuşmadurumu» olduğu Arnavutlukla da sma şöyle devam etmi<:tirbir ticaret anlaşması imzalamış«Kanunla mevdsna Ketirilm tır Anlaşma 1 milyon dolarhk tireform acele varatılmıs, arocareti kapsamaktadır. ca beklenen sonuçlann hiçbirini ıterçek anlamda gerceklestirememiştir. tsletme VerBisi ele almtrsa cok karmaşık olduîu eörüiür. , Denetlemesi çok «ordur Denetlenebilmesi için kadro )tmi?lrti)• Amerikada otomobil lma mesi de vapılamamıstır. Bn lâtı yapan Volkswagen fabrikalaverginin. Gelir Venrisi kaçakn, 1971 modellerinden 79 bin çılığını önlrveceti öne »ürüadedini geri istemıştir. Yapım sı lüyordn. Acaba ijyerlerinin rasmda bazı bölümlerde yanlıştümü mfikelleflerden aldıklalıklar oldugunun farkına vanln vergiri verd dairelprine vamış ve adreslere mektup gön tıraeaUar mı? Belki de haderilmiîtir. vır.» Suleymoncılor kirolık katillere Törkiye'yi odom vurduruyor karartan Şeriatçılık Hikmet ÇETİNKAYA karısını kesen imam Nurcuydu ve aklını kaçtrmıstı... 6 İİA 12 yas arasuıcteki çocuklan topluyor Nurcular. Süleymancılar ise 6 İİ4 18 arasındakiieri .. G .. köyünde köylülerl« konustuk uzun. uzun. AralarınMuğla yöreslnde Süleymancıda ne Nurcu. ne de Süleymana lar işi iyica azıtmışlar. Kendilerine karşı çıkanlara dayak a vardı.. «Ne diyorstmnz Kor'sn Irar* tıyorlar, hatt* ateş ediyorlar. larma> dedlm en yaşlı olanın». Ancak, kendilen yapmıyor bu «Dihimiıi öğrenmek hakımınişi. Kirahk kaatillere bol para dan iyi. Sehir verde öirenlhnivererek, ulaşmak ist«dikleri heyor. rine biz kSviaier «aWp çıdefi engellemek istlyenleri suskıyonn dinimhe ..* turmak istiyorlar «Şehirlrrde otnranMr dinsu Fethiyenin GüJ Camil imamı mi?» Osman Orhun Süleymancılann «Tok efendim 8vle demek i * hışmma uğrayanlardan biri. A temedim. $ehir verde is tüç çok tatürkçü genç imam. savas açmış Süleymancılara karşı. Yıl tnr. Klşt pek »akit ayıramaı. Ama köylük yerde bos gezer U. tardtr devam edıvor bu savas .. »I.» «DoTnıadm» mı?... Fethiyed» fmam Osman Orhun "a 30 Eyfiıll Mr Nnrcnlnk oknln basü. lül 1970 günu haber salmış Sü«Onlarm ne oldnftmo bitmiyaleymancılar . «Gâvur hoca ay»nnn. Norcoluk ivi bir sey de. ğını denk alsm, yoksa defterini fril. Onlar d* Müslüman ama, dürdürecegiz» gibi lâflar etmlsvollan avn ..» ler. Gülüp geçmış genç imam bu sözlere. Hattâ, «Gelecekleri «Sizin hdrde Nnr okulnna fi* varsa, görecekleri de vardır» den var mı?» «Giden Tok .. Pek bilmiyorunı :ye cevao vermis .. ben ..» «Bunların kSkfi kazınana ka> DigarltSyltiltr ue yok der ffM ar >ücer bu kMfa... A başırn sagsu'*oi»'^a!İ3yorlar... unnu «Ta Kur'an knrsv?» ırılaraktır.» «Yok...» «Nasıl oldo sizi öldürmek is«Çocuktar naml Sgreniyor, ta* temeleri?» lâm dinini o zaman ..» «Daha önceden haber saldilar. «Köyfin imamı var o d«rt r » Ama umursamadım ben. 28 Eylül 1970 fünii saat OT.30 da e » riyor...» miden çıkmış evime gidiyordum. Biı köytln imamım aradık f«Çevrede kimseler yoktu Sllib kat Köycegize indiği için bula, vslerivle birlikte kendlmi attım madjk. yere. Kurstınlar yanımdan geçlyordn. Oldnfum rerde kaldım . Bir süre sonra kalktım... Kirahk kaatil beni öldü tanmderek. Nurcular ve SOlevmannlarm patronlanna haber vermeye gitköylerde en btlvuk ensellert ö& misti > retmenler. Busün çoSı: koyleı* «Pusu kurdular 8vleyte?« de doftnı dürilst ilkokul vok » • «Evet pusu kurduUr. yolumo ken. Kur'an ktırslan mevcuttur. (TÖTİediler. Camiden çıkısımı isDin maskesi altınds Atatürk der lediler^ rimlerinin düsmsnlıStnı rahatlıfc «Sonra polise başvnrdunuz?» la vaDmalttadırîar Kovlölerin «Beni 6ld9rmek istiren gtnei dinf duytrutannı sflmflren samk tesbit ettim »onra. Geçen yıl 81 fiHrH Msller bir takım polittdürülen bir eşkiyanın kardeşi kacnlardan da yardım görmekteidi. Kandırmıslar kendisM ber dirler. halde » örnegin, pek çok Nurcu ve Sü. «Kabul etti ml tesbit ettlflni* levmancı bujrün politikmnm içingenç siri öldürmek istedifini?» dedlr. Oy kaypısıyla her »ey mü«Etmedi tabif. > b*h sayılmaktadır Nurctılann v« «Nanl çalısıyorlar rSrede SüStllevmancılsrm •nermdoki silfth levmancılar?» ise «din düsmanı» sözcüeüdür. «örümcek afi gfbi sanyorlar Muğla vOresinde kerdilerivl* her reri. tzinliizinsiz tüm Kur'»flrit'HiŞfjnjH? o^k rolt H»r»tmen an kurslarını ellerine jreçinni«l« havatlannın tehlikede oldugunu dir bugân Türkivede. tleride büsöylediler. Adını açıklıyamıyük tehlike olacaklardir.» \acajhmi7 bir ftSretmen ise su «Muğla v3resi nasıt?» f1f=np olavi anlattr «Pethjvenin törn kövlerindeki «Bir ırBn llkoknl Ikinrl sınıfta Kur'an kttnlan onlann elinde. okuvan hJr fifrenc^m ban» SaFethire merkerindeki dahil. Said1 Nnrniyt tsnıyıp tanımadıjh> pık fikirierini körpe kafalara mı «ordn. Ben de kendi«ine. **sokmak istiyorlar. Bunnn vanına kim öfretti bu sornvn de«ıra aaf vatandaslan svlırorlar... dim. Cunkü aekiz vastndaki bir «Sonra karşı çıkanlan yok çocnğnn börle bir »orn »nrmaetmek istivorlar » «ının altmd» h*n rerçekler v«P«Elbet. tfte ben. •rkadasrm dı. Hiç cevap vermerfî. SornçtnrRamazan Ozdemir buna örnekdnm ve Sfrendim. ftfrcncim vatir. Ramazam dnvdüler.» «m Svr oknlnns devam eder«Bir konaya öğrenmek Istiyomi» ..» rum. Maddi olanaklan nanl SüBir baska Sfretmenin anısı dm leymancılann?» sövle«Knrban Bavramınds derl top«Kö'vfln trençlerinden blrisi batuyorlar. Topladıklan derileri sana. hoca efendi biı bir gün $etıp. kiralıh kaati) tntnvnrlar > hire inecefiz. Inisimiz cnmj pünfl olacak, v» ber veri altöst e> deceğiz. dedi. Biraz nkıstırdıın tld yıl önc« Muglanm (Tla «nei. Mefpr SiiIermancıJsr kaı* ilçesinde bir cinayet işlendi Bjr dırmıs. Sölevmaneılanıı tek a. imam evlendiği gece genç kanoncı bir fün toplnca eyleme smı bıçakla koyun keser gibi bofazladı. Sonra lcanu bıçagı t reçtnek...» te polise teslim oldu. Cinayet n» deninı ise söyle nnlattr «Ben artık cennete gideceğinı. Gerdek gecesi insan karısnu keserse cennete gider .. Ben rü vamda gSrdüm bunu .» İmam hâl* Içeride. Sonradar anlaşıldı durum. Gerdek Volksvvagen 1971 modellerinden 79 binini geri istedi Gâvur hoca EKONOMIK DURUM GOSTFRGESİ H I Milyon TL olarak miktan • »' " • • .• " Artış veya azabş Btr yıl önceye göre Bir hmfta önceye göre ,II..,,,., RESAP ADI A) Merkes Bankasınca verileo avans ve krediler (NET) Hazineye Ekonomik kamu kesimine Bankacılık sistemine B) Hazinenin tahkira edilmis borçlan C) Net altın ve dövlz D) Net aktif kalıntısı T o p l a m • ••• III11III11IIIIIIIIII ödemeler dengesi Bu dengelerden ödemeler dengesini de ayni kıyaslama İle ele alalım: (Milyon dolar) İslemler 1970 projramı 1971 programı 1971 proframı 1970 tahmini 1970 tahmini 1971 tahmini I. CARİ İŞLEMLER A. Dış ticaret 1. İhracat 600 585 640 2. tthattt 880 935 1.045 Dış ticaret dengesi 280 350 405 B. Görünmiyen kalemler «> 1. Borç £aid Ödemeleri 55 63 2. Turizm dıs seya3 hat (net) 5 7 230 362 3. tşçl gellrleri 140 35 4. KAr transferleri 32 5. Proje kredileri hizmet 25 28 ödemeleri 25 6. Diğer görünmiyenler (net) 27 8. Görünmiyen kalemler 103 146 (net ) 60 C. NATO enfrastrüktür 10 10 6 Cari islemier dengesi 210 237 253 II. SERMAYE HAREKETLERt 1. Dış borç ödemeleri 135 134 118 2. TL. karşılığı gıda itbalâU ve hibe 50 30 3. Ozel yabancı sermaye 25 40 32 4. Proje kredileri 190 165 230 5. Bedelsiz ithalat 20 22 25 140 6. Konsorsiyum kredileri 190 140 240 Sermaye hareketleri dengesi 333 339 Genel denge 30 16 86 İMF n«t durumu 68 3 Net hatâ ve noksan «2 57 Rezerv hareketlen 100 32 Proje kredileri kullanımı ithalAt farkı 30 25 57 Difer 37 Her iki tablodaki tahmin farklılasması ı)e iJgıli örnekleri arttırmak mümkUndür. feon cetveJe eöre 1S/1/1971 •"• Bir yu öncesi 17/1/1970 IMIll.IIIIIIIIUM.il....Mlllll Bir haru öncesi 9 1/1971 IMIIIMIIIIIIIIMIHMIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIMIHIIIIIIııiHlıııuın,,,,,,, || 4 092 3 322 5 280 5 386 1 557 19 «S7 3 323 3 320 S 036 5 388 50 17 117 4 189 3 238 S 560 5 386 1 426 88 19 W 7 769 2 244 244 2 1 507 2 52* 97 84 280 131 88 250 Düşmanlan öğretmenler IIIIMIIIIirilMllMMIIIIIIIIIMMIIIMIMIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIII • l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l MIIIIII.IMM.ll.il A) B) C) D) Tedavüldeki banknotlar Mevduat karşılıklan Çesitli niteJikte depozttolaı Net pasif kalıntısj T o p l a m 13 067 4 459 1 857 254 19 637 10 643 3 753 2 537 184 17 117 13 484 4 459 1 944 19 ««7 2 424 706 690 70 2 520 417 87 254 250 Hazineye bir yılda I mil yar 117 milyon verildi Hafta İçinde Hazine, Merkez Bankasındaki kısa vâdeli avans hesabından 31 milyon lira daha çekmi? ise de, lynı Bankadakı mevduat hesabını 128 milyon lira arttırdığınd'an Hazinenin Bankadan çektiği net miktar 97 milyon lira azalarak 4 milyar 92 milyon liraya düsmüştür. Bu miktar geçen yılın aynı günündeki miktardan 769 milyon lira fazladır. Ancak. Hazinenin bir yıl içinde Merke* Bankasından çektiği para bundan ibaret degildir. 17/1/1970 günöndekl hesabın içine 348 milyon liralık (Haıine Bonolan) dahil oldugu halde. hâlen bu miktar ( S a . ir heıaplarla «oktllrfugundan Hazinenin borcu olarak sörülmemektedir. Bu nedenle, Hazinenin bir yıl içinde çektiği gerçek mtktar 1 milyar 117 milyon lirayı bulmaktadır. Böylece emisyon artışının en büyük faktörlerinden birinin bütçe «çığının finansmanı olduğu anlaşılmaktadir. Hazırlayan: ZİYA KAYLA rülen 18 milyon liralık artışın »onucudur. görulen olagunustü «rtıçın bu bolümü giderilmis oJmakla be. raber, durum nonnai bir hal almış defildir. Yıllık emisyon artıs oranı Vt 23.8 olup yüksek bir sevivede bulunmaktadır Te davüldeki bankfiotlarda bu hafta görülen 417 milyon liralık «7ahşın 342 milyon lirasımn (Sair Hesaplar)*aki dalealanmadan ileri gelmesi gerçek durumun bllinmesin* engel olmaktadir. Bu yıl emisyonda gSrulen artısın büyük bBiümü Hazine açıgının finınsraanından ilen "»Imistir. 1970 malt yılında bu amaçla çekilen para 1 milyar 117 milyon lirayı bulmustur 1971 bütçesi, geçen yıl bütçesinden, yaklasık olarak, 8,5 mil yar lira fazla olduğuna göre, Hazine, Merkez Bankasından J milyar 275 milyon lira daha cekme olanağı kazanacaktır Bu miktar tedavüldeki banknotlann •'• 10'una yakmdır. Tedavültfeki banknotlann bir yılda V* 10'un üstünde bir artıs göstermesi enflâsyonist bir baskı yarattıgından. bütün kavnaklannı Hazineye vöneHen Merkez Bankası, kamu ekonomik kesimine ve bankacılık sistemine yeteri kadar kredi veremiyecek duruma dü'ecektir. Bu yıl da «ynı dururn hasıl olmus ve Merkez Banka. sı kamu ekonomik kesimine ve bankacıhk «istemine verd1|i kredileri pek az arttirabilmistir. Geçen yıl rakamlan II* karsıla?tırma vaoıldıSı z»m»n. kamu ekonomik kesiminde saö*ece 2 mllvon lir». bankacılık Msteminde 244 milvon lirahk bir kredi »rfısi bulunduğu göriilmektedir. Bütçeve çekidüzen verilerek. denV bfr bütçe politlkası i z . lenrredikçe bu durtımun düzelmesi oianagı yoktur. NET ALTIN VE DÖVİZ Tahmin farkhlaşması Bu tahmin farklılasmasmın nedenleri üzerinde su yorumlan vapmak mümkündür O D.P.T. program tahminlerinde yanılmaktadır. A D.P.T. program tahminlerini doğru yapmakta, buna karşıhk yürütmede aksaklıkiar olmaktadır. Karumızca bunlardan ikıncısi daha ağır basmaktadır. Şoyle ki: #Oevlet tstatistik Enstitüsü gerekli millî friir tahminlerini zamamnda vermemektedir. Nitekim, 1971 programından yukany» aldıtımız satırlar bunu doğrutamaktadır. A Politik davranışlar programdan sapmaJara yol açmaktadır. O Yfirütme gerekli tahminlerini doğru yapsmamaktadır. örnegin, 1970 programında tahıl ithal edilmiyeceği söylendiği halde tahıl ithal edilmesi. personel kanununun malivetinde yanılma ve Parlftmentodaki detişiklikler, yıl içinde bütçeye yapılan ek 8demeler gibi. O 1970 tahminlerini aksatan bir başka unsur da devalüasyondur. Devaluasyonun etkisi 1971 programına intikal ettirilmediği için 1971 programı sonuçlarında da ön tahmtne göre tutarsızhklar ortaya çıkacaktır. Net altın ve konvertibl d ö . viz miktarının 89 milyon liralık, (Muhteiif) bölümündeki doviz borç ve alacakları da he. saba katıldığı takdirde. toplam doviz miktannda 131 milyon liralık bir artıj göriilmektedir. Geçen yıl aynı tarihte 189.4 milyon dolar olan net konvertibl altın ve döviı miktan 16/ 1/1971 gününde 407,6 milyon dolara vükselmiştfr EKONOMİK KAMU KESİMİ Uzun süreden beri hareket. siz (furan yt da azalma gös. teren ekonomik kamu kesimi kredilerinde bu hafta 84 milvon liralık bir artı? olmuştur. Bu durum. tktisadl Devlet Tesebbüslerinin Merkez Banka. smdaki mevduat hesabmda görülen büyük düsfişten ileri gelmiştir. Toprak Mahsulleri Ofisinin Merkez Bankasma olan boreu 5 milyon lira daha azalarak 1 milvar 115 milyon liraya düsmüs bulunmaktadır. TEDAVÜLDEKİ BANKNOTLAR Bu hafta görülen 417 milyon liralık azalma, geçen haftaki 438 mllyon lira ile birlikte 855 milyon Hrayı bulmakta ve bövlece 15 jrün önce görülen 838 milyon liralık artı? tamamen Bifferilmis bulunmaktadır. Ancak. emlsyondaki bu dü çüsün 342 mllvon lirası. geçen hafta 88 milvon lira olan net aktif kalıntısınm, bu hafta 254 milyon lira net pasif kalıntısına dönusmesinden ileri Relmistir. Bunun nedeni (Sair Resaolar)dakl de2i?ikliklerdir Bu hesapta sık sık ve büyük ölçüde artıs veva azalıslar olması, hesabın aynntılan bilinmedigi için gerçek durumun pnlaştlma<ın» eneel olmaktadır. İmam kansmı kesti Y ARIN î Nurcu öğrenci Köyceğiz Lisesi Müdürünü tabanca ile yaraladı... Olağanüstü olaylar A Olağanüstü olaylaruı bütçeye yüklenimleri, deprem, ıel gibi relâketler. O Fiyatlarda istikran temet unsur kabul eden kalkınma plânının bu ilkesinden sapılması sonucu fiyatlarda ortaya çıkan büvük dalgalanmalar. Bu nedenleri de arttırmak öteki tablolardakl rakamlara lnildikçe mtimkündür. Ancak. şurası bir gerçektir ki böyle bir plân uygu!amasının plânsız bir ekonomideki uygulamadan hlç farkı kalma maktadır. Yıllık programlar beş yıllık plânla kıyaslandığı zaman önemli sapmalann olduğu ortaya çıkmaktadır Böylece, plftnın tamamlayıcı bir unsuru olan ve özellikle sapmaları plân çerçevesi içinde önlemeyi öngören programlann bu nitelikleri vitirilmektedir. Bu nokta üzerinde önemle durmanın zamanı. 3 üncil beş yıllık plftn hazırlıklaruun geliştiği şu sualarda, ıyice gelmiştir. 0İ ALTIN Cumhuriyet Haralt 131. J1J. 314. BANKACILIK SİSTEMİNE Geçen haftald 505 mftyon Hraiık dü«ü;ten sonra. bu hafta d» 280 milvon liralıtr bir a . ralma olmustur Bu eksilif, t l . carf kredilerde 259 mllvon. zirat kredilerde 39 milvon Hrahk bir düsüş netiee«i. kredüerrfeki tonlam 29(1 mflvon lîralifc hir sralms ile. bankalann M^r» keı Bartkas: mevduatında gö. SağırveDilsizler Okulu Geoesi DEPOZİTOLAR NapoİTon 24 âyar kölce Deoozitolarda venirfen R mil7 von liralık bir azalıs olmuştur. Yeni ithalât reiimine g5re v a . pılacak talepierin baslamasıvla. bu he=:apta. ilerideki haftalar. da bir mflttar »rtı» olması bekIenebüir Ocak S O NU Ç Son haftalarda emisyonda V. 1 7 1311227İ1S.O5II7.2H18M 1 5.33 ı|ı|i| •ll1 29 Zilhicce: 2 | s s Yıldız Sağır ve Dilsiz152. 1SS.ler Okulu Korııma ve Yaşatma 130. 13S düzenlenen 19.*» 194» Derneği tarafından vemekli toplantı, bu gece Behek Belediye Gszinosunda yapılacaktır. tlgililer, bu vesilevle. öSrencilerin ifitme ve konuşmslan için gerekli elektronik cihazlarla »telyelerdeki teknik malzemp ı>k«<klerinin |riderilm«! amacıvl» bir kampanva dÜ7enlerdiğ>ni. ortalama 200 bin lirava ihtiyaç olduğunu belirtmişlerdir. E. 1 153ı 7 07İ 9 4512.001 1 3 4 1 2 13