Katalog

SAYFA fKl iCUMHURİTET 19 Eylul 1970 on alınan devalflasyon kararlarının saVDDmasında en sajjlam dayanak olan «thrscat gelirlerinin artması» umidinin gerçekleşmesinden knşknln oldngtımuz için bn konudaki düsttncelerimizi daha önceki yıllara ait bazı uygnlama örnekleriyle açıkla S mays calıaacagız. Karşılastırma İHRACAT GEllRIERİ Hilmi ÖZGEN yamadıklannı çöstermektedir. Nlteldnı gi kaçakçılığından sikâyet eden söıcüler bn hnsusu açıkça itiraf edemediklerinden ynrdnmuzda her yıl tahsil edilemeyen •« 70M / oranında bir vergi rezcrvinin b u l a n d u g v m ileri sflrmektedirler. Tapısal nedenlere baflanan bn tıkanıklığı gidermek için 10 Agnstos'ta alınan devalüasyon karan ile baslıca tarım firünlerimizin yurt dısına ihracından elde edilecek gelirlerin, satısların artması dolayısiyle yttkaeleceğl düşünülmiis ise de bazı açıkgöz ihracatçıların daha kolav mal satmak ve ynrt dışında döviz bırakmak amaciyle ihraç mallannın fiyatlannı dfisürmeleri yüzfinden bn artısın ömit edilen miktarlarda gerçeklesmiyecefl simdiden tahmin edilebilir. Bir zamanlar ihracatçılann flyat düsflrmelerlni 6nlemek amaciyle İhraç mallarına taban fivat1ar tesbitine ve flyat tescili nsnlüne sidilmisse de yurtsever ihracatçılanmıı bn Refer de İhraç ettikleri mallann kalitedni dü'ük gittermek suretiyle hilell yollara sapnuşlar ve 19621963 yıllarında bn n e t o t l a iç fındık vc zeytinyağı ihraç fiyatlannı dfiffirmflflerdlr. tBn çıpUkhfı fle meydana çikmakta ve çok iyi maksatlarla alınan devalüasyon kararlarına bafUnan ümitler snya düşmektedir. THAL MALLARI rtYATl,ABINTN I Ü K SELlŞf; Devalüasyon dolayıshle ihraç mallanmn fiyatlannı düşürerek satiflarını kolaylastıralım derken dıs ticaret açıklanmıı ı n en büyük lebebini teskil eden ithal mallaruun fiyatlan "Î3040 oranında yükselerek yerli »anayi ürünlerimizin fiyatlarının artmasına ve binnetice havat pahalılıfına sebebiyet verilmistir. Devalüasyon reçetesiyle eko nomik bttnyeleri hasta olan toplnmlara nygnlanan llâç öyle sehlrll bir llâçtır ki. tıpkı ate» dfi»üren antibiyotlklerin bfibrekleri ve karaciferi zedelemesi ribi hasta toplnmlann da bir yanına sifa verirken ötekl yanını tahrip eder. Tılda 500600 milyon dolan msmıyan ihraeatımızla ddviz gellrlerimizde 'ilO15 oranında bir artı» nğlayalım derken yılda 800 milyon dolan a»an ithalâtımız için »»3040 oranmda daha fazla döviz ödemeye mecbnr kalınmıı antibiyotlklerin böbrekler üzerindeki tahrlbatına çok benzeyen bir tedavi sekII OIM gerektir. Kaldı ki bn tfbi rejim değişiklikleri Liberal ekonomi dOzeninin çok boznk i(ledi$i az jrelimis toplnmlarda daima kötfl aekilde nyrnlanmıs olnp politik giiçleri ellerinde bnlnndnran bttyflk ithalâtçılar kendilerine çıkar gaflayan sistemin vtkılman pahann» olsa bfle her tflrlü hile ve mavasaa yollanna tapmaktadırlar. 14 üncfl Lni'nin «benden sonra tnfati» yeklindeki d e v 1e t anlayısı dı» ticaret araeılan tarafından benimsenmekte olnp bn aracılann çoğnnlnkla Tflrk asılU olmayan ki•11er ve nüfnzln politlka kodamanlanyla ortaklaaa çslıstıklan dfiıflnfil&rse devletin bn yalruılnklan neden Snleyemedlfi anlaşılır. | T l i e yapıcılanyla fazla nfrafmasından • dolayı sık n k mide kanaması reçiren jet Bakanın hastanelerin ihtiyacı olan operaiyon aletleriyle rBntjen cihazlarını dogrudan dotrnya fthal etmek nıretiyle yılda 100 • 150 m i h o n lıralık tasarruf saeladıfı ve Devlet Malzeme Ofisl ile T. Ziraî Donatım Knrumnnca ithal edilen makine ve malzemelerden devletin yılda en az 500 mllvon lira karlı çıktıiı resmî beyanlara ve bilânço rakamlan n a dayanan kesin bir gerçektir. Bn iki kurnlnsn baltalamak İçin nfrasan nüfuıln ithalâtçılann ne bahaneler nvdnrdnklanm ve her vesileyle devletin ithalât yapmannı önleyici raporlar dfizenlediklerini görevll bnlundntumnz bir matadan ibretle izlemlıtik. Târkiye Odalar Birlitinin raporlannda her yıl tekrarlanan «Devletin ithalât yapmaması temenniıi» toplnmcn aydınlann sert direnis 1 J*f TrLLIK RAKAMLARIN KARŞILAŞ• TIRILMASI; 1962 yılı kesin rakamlan y l a 1969 yılı tahminî rakamlanna gdre fthalât r e îhracat miktarları şöyledir: Dıs ticaret açığı Milyon Dolar 200 364 J Yıllar îthaJât Mıiyon Dolar 550 801 fhracat Milyon Dolar 350 537 leri ve nâmnsln devlet adamlannın yflreklı davramşlariyle bnlenebiliyorsa bu ne mntlu bir olay... Fakat devalüasyon sistemı fibi köklü rejim değisikliklerine fidilmeden önce bazı ithal mallannın, ezcümle yatınm mallariyle rerll sanayi ham maddelerinin vnrt tfıaından ithali hakkı resmî kurnluslara verilmis olsaydı bufün piyasada darbği çekilen birçok mallar ve yedek parçalar eski fîyatlarla halkın önüne lerilir ve bir siirii açıkgöz karaborsacının haksıt kazançlanna fmkân verilmemis olnrdn. Nitekim sayın Tanm Bakanı özel firmalar elindeki traktörler hakkında hiçbir taahhütte balnnamazken Zirai Donatım Knrnmnnun satmakta »Idnfn traktör fiyatlarının viiksebniyecefini cesaretle Uin edebilmektedir. Kardeş kardeşi vurur mu? Ürdün'de Araplarla Araplar nfçin dövflsfiyorlar? Ba sorunnn cevabını aramak, Ortadoğu'da olanlardan ders çıkarmak bakımından çok yararlidır. Ürdün garip bir devlettir: AngloAmerikan emperyalistinin knm üstfine kırbacıvla çizdiji smırlar tçinde. Peygamber siilâlesinden seldi^ini iddia eden bir ailenin, bedevî kabîlelerine ve emperyalizmin payandalarına dayanarak aaltanat sürdfiffi bir devlet.. ÇaÇdısı bir devlet.. Snni bir devlet™ Bn snni devletin yanında hir sunl devlet daha var : tsrail Crdün'ü Ortado&n'da knran Batı emperyalizmi. taraili de Ortadoju'va hedive etmis. ve gerektiŞi zaman ileriel Arap hareketlerini vıkmak için bir bflyfik vurnco knvvet karanraıstir. tsrail'in kökü Amerika'dadır. Kapitalist ülkelere yayçın Siyonist Srgütleri, emperyalizmin çflçlö orta^ıdırlar. tsrail Ortadotu'da insa edilirken iki dönem vasanmıstır. Ririnei dönemde Yahndl nticmenleri Filistin'e vıjinak vapnuslardır. tkinci dönemde tsrail devleti bîr oldnbittive tetirillp dünva pîyasasına snrfllmüstür. tKraîl devleti kumlnrken Filistin topraklanndan ko\alan Araplar da çognnlukia Crdün'e göç ederek. aç. perisan. ve «efil rasantılanna baslamıslardır. f rdün'de iki milvonlnk nnfnsnn önemli bir hölümünü Fili'tinli rSçmenler meydana »etirir. Açlik. çefalet ve erllmhlik. hn zavallı invanların en büyflk öeretmeni olmnşrnr. Ço<« horlanraıs halk kitlelerinde cörfildüsıi fibl. halkın batrından bir direntne eücfl dosmnstnr zamanla . Filistin Knrtulns Cephesi böyle ortava çıkraı» ve öne atılan hirtakım fedaîler : Silâhla kovnlduâumu7 vnrdnmtıza silâhla tekrar girecefiz: Jtonraklarımızı eeri alara$ız.. demiclerdir. TrdSn'dekı Filistinli eeriltâların hikâvesi bndor. Bneiin Batı dünvası icin tsrail mesrn bir devlettir. t'rdün de mesru bir devlettir. Ovsa bn iki devletin de hamnrnnda ravrime^ru bir zoriama vardır; ve ikisi de empervalirmin «arattıjı suni knrnmlardtr. tnsanlık hnknku karsısında ve tarih önflnde gereekten mesru olan. Filistinli Araplann dâvasıdır. Crdün'drki iç savasa dısardan hakan bir kisi «iBvle dü^unebilir : Bir vanda Sivonist empervalizmi vardır: öte vanda Arap nlnsv Filirtinfl eSçmen \rantır, Kıral Hfinevin ordnsnndaki bedevt a^keri de Araptır. Bn Araplar deH midfrler ki. asıl düsmanTarım btrı>kmıs birblrierivle savasa eirisivorlar? Sornnnn cevabı basittir : Dfinvanın her vanında emperyalirmin pençesine dfiımüs mazlnm nluslarda bn ribl catı<ünalar rBrülur. Arabın Araba. Vletnamlının Vietnamlıva. Korelinin Korelive, Cinlinin Çinlive Türkön Tiirke ran düsmanı oldngu cok çöriilmöstör. Birim Mlllf Kurtnlns Savanmızda Hilifet Ordnsa. Anadoln knrtnlasonnn karsısına dlkildiîl zaman Türk defil tnlydi? Anzavnria veva Ethemie neden «avasıldı Anadoln'da? Emppr\alizmin : « Parrala ve hükmet !» politikası atına düşen her yoksnl filkede karde«in kardesi vurdnfn cörfilflr. Nitekim Güneydofu Asva'da Vietnamlı Vletnamlıyı bo|arlar. Crdün'de rerl kalmıs bilincivle empervalizme masa olan Arap. kardesinf kırar. Her millî knıinlns savannm bir !«e dönök yüzü vardır. Bu yflzde basanva nlasamıvan. empervalizmf karsı renhede yenilgive düser. Batı knpitalistleri bn kannnn eok ivl bildikleri Icîndlr ki. Ksva ve Afrika'da kukla devlet knrar, kendilerine bailarlar. Cbnrchill bastonnyla komlann üstöne bir Crdiin cıVerken Aneiosakson dehâstnın knrnazlıgını Ortado*nvn naksedivordn. Simdi Anelosakçon rekSsının flrüna. kardes kavçasi blçlmlnde Ammani kana bovamaktadır. Kabtle batından. seyb otoritesfnden, taht golceılnden knrtnlamamıs Arap. lilâhinı çekrnlş FillstinH Arabı öldürmeye «avaatvor. Oluvlar ne hiçimde gelisir. tahmin zordnr. Rlzim bn olaylardan alacaiımız ders. tarihin mazlum nlnslara her zaman verdl« drrMir: Emperyalizm bir filkeve girdlti zaman. aynlık ve bölücölfik tobnmları boy atar, kardes kardese duaman olnr nin» parçalanır; ve p»rf baflı kardesler blrbirlerini vemek Için Batı kapltalizminin tezcihında hazırlanmıs kılıçlarını bilemeye baslarlar. îste Ürdfln. îste Yemen.. Ve iste StekfleTtbret dersi olmalı eümTere. Çareler NLETtCl ÇARELER; Rnıjün olan olmns, karar ilân edilmiş ve bazı hastalıklar çesltll bellrtllerirle ortaya çıkmaya baslanualar. Sayın Bakanların minnet ve ricalan, TR1* nin din ve ahlâk saatlerindeki ötütlerl 309ci a » ntı klr htrsıyla zazü dönmflş insanmı rrenlemeye yeterli deeildir. Hatt» saytn ithalâtçi tficcar iki kere harca jltmis bir klşi ol«a bile.~ Ama larann nereslnden dBnfilür^e kardır, öz deylmlne nvarak devletin önümüzdeki ithal kotalannda; • Onemll yatınm msllanmn, • tlaç ham maddelerinin. • Terll sanavı ham maddelerinin ithalâtını kendi eline alması ihracatta fiat tescffl usulttnün uyjrulanması ve Devlet Malzeme Oflsinir ijOTev ve yetki sınırlan (tenişletilerek yatırrnı mallanmn Ofisce ithal edilmesi ktiğj Devlet Dairelerine u t t ı f ı Jeep, Pick . Cp ve binek arabalannda '•30. vazi maklneleriyle hesap raakineierinde a ı80 • İM oranında ncuzluk saflayan bu Oflsin bfi>flk firetid kitlelerini bfloveslnde toplayao tzmir Tari«. Giresnn Fisk» Bhllk. Adana Çnkobirlik gibi Kooperatif birlikleriyle elele vererek daeıtma islni de bs> amn fle yapabileceğine inanmaktavıs. Keza belirU bir süre için traktfir. yedek parça, yapay gübre ve tarım mnradelp iliçl»' nnın ithalltı da Tflrkiye Zlrai Dnnatıra Kummnna bırakılırsa traktör ve yedek parça fV atlanyle fnbre ve mücadele ilîrlan fiatlanndakl anormal yükselislerin öniine ıreçUmis olur. Baslıca ihraç mallartmız olan üzöm, hv cir. fındık, pamuk. tiitiuı gibl tarımaal ürünlfrin ihracınm da hiç oimazsa devalüasyon refimir.in ilk yıllarında kooperatif blrliklerine bırakılmam fiat dfisfl*!rrfn1 onlemesi bahuuından favdali mütalâa edilmekledir ft> izler uzun yıllar aygulama alanlannda ••* tecrübe fönnüs ve her türlü hileli Islemler bakkında soruştnrmalar vapmıs eski bir «Müfettiş» olarak İyi niyetlerle bu diisünceleri ileri sürerken ekonomik aıkıntılanmızın ıriderilmesl ve dıs tiearet açıklannm azalması yoIundaki bn temennilerimize iyi niyetU Devlet adamlannın da katılacağim ttmlt etmekteyic 1963 1969 Tukarıda gSrüldüğü üıere 1962 yılına nazaran yillık plânlı ekonomi dSneml içinde ithalâtımız ( ı60 oranında, ihracatımız 0b50 oranında artmış, buna mnkabil sadece bn yüzden meydana gelen dıs ticaret açıgı •i3t oranında yükselmistir. tthalitm ihracata nazaran daha hızlı artısı dışa bağlı yerli sanayimizce knllamlan ham maddeler ile yatınm maddeleri ihtivacının ihracatımızdaki gelismeden daha hızlı bir oranla çofalmaaından ileri gelmektedir. kincl Bes Tıllık Kalkınma Plânının (Kalkınmayı kısıtlayan yapısal güçlükler) bölüraünde dış tiearetin Tflrk ekonomisindeki gelisraeyi yavaşlattıgına işaret edilerek bn dururadan sn sdzlerle sikiyet edilmektedir: «19621966 vılları arasında dış ticaret hacminin %203 artmasına karsıhk gayrısaii rrullî hasüa «/o29,5 oranında yükselmiş, bunun sonucu olarak ıthalât ve ihracat toplamımn gaynsafl millî hasılâ ıçindeki payı zamanla düşmüstür. Turk dıs tıcaretınin geçmiş dönemdeki uzun vadeti eŞilimi birkaç yıl hariç tutulursa millî gelirdeki artışlara paralel bir gelısme gösterememi? olması ve bövlece ekonomık gelışmeyi surükleyici değil fakat sınırlayıcı bir nitehğe sahip olmasıdır. Diğer bir deyimle geçmis yıllarda ekonomının gelişmefinin sınırlı kalmasma yol açan temel 3apısal engellerden birisı de dıs ticarettir. > (Kalkınma Piânı; Ssyfa 41) Resmî fSrüşleri dile getiren bn sikâyetler, so tesisatı çok bozuk olan ve fazla miktarda su kacıran eski bir konakta otnranların yukan kat mnsluklarına az su gelmesinden dolayı Belediyeden sikâyetçi olmalannı hatırlatmaktadır. Dış ticaret gelirlerinin büyiik bir kısmının çcşitli yollarla kaçınldı£ı ve yurt dısında bir serbest dSviz piyaaasının kurnlrnus oldnfa bilinirken pllnlama aımanlarının bu dnmmu görmemeılikten gelerek «Yapıssl güçlQkler»den sSz açraalan bn konudaki düsfincelerini açıkça ortaya ko t ISitekim itekim 19631963 ihracat mevsiminde dı« piyasalarda çok alıeın bnlnnan leytinyağlarımızın '«3S'İ beher tonn 1000 dolardan satıldıfı halde $eri kalan ••65'i 350400 dolar üzerinden »atılmıs ve Dıs Ticaret Ataselerimiz bn hileli durnmn açıklı raporlarla ilfililere duynrransiardır. O tarihlerde ı e y tlnyafının iç piyasa fiyatı 810 lira oldnfil ve fâkir Tfirk halkı y a t ihtivacını bn fiyatla karsıladıjh balde ynrt dışındaki alıeılara kilosn 2JS • 2 liradan ztytinyajh satılmıt ve fireticilerin sırtından vabancı alıeılara bajısta bnlnnnlmnftnr. Nâmnsln koaÜRVon hflkumetlerinin iktidar dSnemlerine rastlavan bn hileli işlemleri îımir gazetelerinin birinde yayınlayarak halk ovnn» dnynrdngnmnı İçin Turkiye Odalar Birligi'nln sikâyeti Oterine hakkımızda somştnrraa vapılmış ve flgililerce bir daha bn konulara de^inerek «Şerefli Tfirk ihraratçısının mesleki şevkini kırmamamız..» hnrasnnda dikkatlerimiz çekilmls<ir. Neyleyclim ki. aynı oynn devalfiasyon dolaytstvle tekrar sahneve kondntnndan sayın Maliye ve Ticaret Bakanlan ihracatçılan n fiyat dösürmelerinden yakmmaya baslamıslar ve sfrefli Türk ihrncatçılarının ihraç fiyatlannı diisiinnenıeleıi için aflamakU bir dille ricalarda bnlnmnaslardır. Merhsmetalı Iktisat knrallannın basıbos di toplnmlarda ric«, mlnnet ve kvra sıkı tehdltlere kimse önem vermediği için a n ve talep kanunlannın değişmez sonnçları bfi UNDEM UNE Batur'un Kederi fzaktan uzafa öyle zan ve tahmin ediyomra M, Sayın Hava Kuvvetleri Komutauımız Orjeneral Mnhsin Batar, genç yasta ula$abilece|1 kademelerin en üstüne çıknus olmasma rafnıen, otnuzundakı rütbe isaretlerinden iftflıar ettiği kadar üzüntü de duvmaktadır. trtiharla gö^ünü kabartması içia elbet çok aebep vardır Tflrkiye Hava Kuvvetlerinin komutanıdır, rütbeleri uçarak, çalısarak. vatana hizmet ederek asmış, takdir töre jöre bu mevkle (relmiştir. Fakat bunun yanında ona rütbenin ve o rfltbedeU sorumlnluğun verdijn üzfintii de hem tuturaundan, bem icraatmdao, hem de sözlerinden anlaşılmaktadır. Batar'un ynrt savanmasını temin için uçafa ihtiyacı vardır. Batur. istediği uçak tipini kendi ynrdnnds Istedifi yeniliklerde, istediği miktarda ısmarlayabilecek bir Hava Kuvvetleri Komutanı değildlr. Bilir ki onun rntbesini taşıyan Amerikab, tngiliz, Alman, Japonyalj, onun hasretini duydntu bu isi kolayca yapabilmektcair. Evet Batur, Hava Kuvvetleri Komutamdtr ama.. Onun uçaklannın yedek parçalan baskalarmın elindedlr. Onlar biziro uçaklarımınn uçmasını isterleree yedek p«rça gönderirler, isteıiezleıve föndennezler. Sayın Batur üzüntülfidür, çünkfi bilir «J bagımsızhk mefhomunuu çeşitli renkleri, nüanslan vardır. B a a havadis fllimlerinde, elleriude tüfek istiklâl mücadelesl yaptıklan söylenen ve filimde »örünmek için birbirlerinin sırtına atlayan gerillalarm, «tstiklâl isteriz!» diye baprmalan üe iatOdil kazanılamaz... tstiklâl belki cephelerde ölünerek kazanılır ama, o bağımsızlık devara etmez, çünkü ba|ımsızhk da hürriyet gibl, sfirekli çalısmalarm, mficadelelerin tükenmeyen emefln ürflnüdür. İstediği yert atoro bombasını atma yetkisine sahip Hava Kuvvetleri Komutanı ile «Hiç değilse uçaklannmm yedek parçalannı kendim i ı yapalım» diyen bir Hava Kuvvetleri Komutarnnın ulkelerinin bağımsızlığı arasında doz, yoğnnlnk farkı elbet vardır. RiğıiDSizlık ölerek elde edilir a n a çahşılarak, yaratılarak, yapüamk, sürdurüiür. Onun için Sayın Orgeneral Batur, evvel* Hava Knvvetlerine milletin yardımını temin için bir vakıf kardurda, iyi etti Şbndi de acı gerçeğin hakkından gelen bir ietenlikte, «Hiç değilse jetlerimran yedek parçalannı kendimiz yapalım!» diyor ve bu isi iki yılda plânlamak istiyor. Kalkmms yohında, (yapmak) yerine birbirine nasihat etrnekle vakit peçiren, bir iş yapüması gerektiği zaman, berkesin o işi bir taraftndan tntmalan gerektiği yerde, herkesin başını alıp kaçtığı bir ortamda, Sayın Batur'un gerçek kalkınma ile Rerçck ba^ımsulık arasmdaki iliskilere ışık tutmmaı çok yerinds i e vatanseverce bir uyarma olmustur. Saym Orgeneralin, bedefi büyük deffl, şimdilik «yedek parça* istiyor. Hayale kapılmıyor, fakat demek istiyor ki, herkes bu davanın bir tarafını tutsa, belki on yıl sonra, bir Hava Kuvvctleri Korautanj kendi memleketindeki fabrikaya, «B«ı su kadar su cınsten uçak istiyomm!» bir Deniz Kuvvetleri Komutanı kendi memleketindeki tersaneye, «Ben su kadar sn sflratte, su hizmet için su kadar gemi istiyomm» diyebilecektir. O Hava KuYvetleri, veya Deniz Kuvvetleri Komutanının da havaya, denize ve karaya bâkim olan Genel Kurmay Baskanının da rötbeleri orgeneral olacaktır ama... O zaman o orgeneraller kendi finiformalan içinde kendflerini bu günden daha kuvvetli, ba ründen daha emin, bugünden daha keyifli, görevlerini yerine eetîrebileceklerinden emin oldnklaruıdaa, bugünden daha mntlu bulacaklardır. Tfirk devleti ve Türk milleti ebediyyen yaşayabUmek, bağınv sıziıgı ehediyyen sfirdürebilmek, oııunınu harsuna dizdirmemek içit: Sayın Batnr'un önayak olduğu yolda gitgide artan bir hızla ilerlemelidir. Gitgide artan bir hızla!. Evet ama nasü? Bunun cevabını da Saym Süleyman Demirel vennelidir. önümüzdeki hafta yurdumuzun kuzey kesimleri kuzeyli, güney kesimli batılı hava akımlarmın etkisinde kalacağmdan haftanm tahmini şdyledir: eçtiğimiı haftanm hava olaylan beklendiği şekUdc jçeliçtl. Doğu Karadeniz ile DoffU Anadolu'da yer yer mevzii yağışlar RÖrülürken öteki yerlerde bulutsuz acak günler birbirini takip etti. Hava sıcaklıklan yükselerek bazı kesimlerde ntevsim nonnallerinln oldukça üzerine çıktı. 6 Sıcaklar biraz daha artacak de çıkacak, bundan sonra kuzey kesimlerde yer yer bulutluluk baglayarak hafif aoğuma görülecektir. Bu hafta Egenin yağıs şansi pek zayıf görülmektedir • G Ü S I I DOGü ANADOLÜ BÖLGESİ : Dört bes gün müddetle bol güneşli ve sıcak günler aynı tekilde devam edecektir. Hafta sonlanna biraz azalacak ve kesimlerinde yer ğışlar bsşlıyacak, kesimlerinde bir miyecektir. doğru sıcaklat bölgenin kuzey yer mevzii yabölgenin öteki değisme gorül HAVA • DOGU ANAOOLO BÖLGESt : Dört bes gün bölgenin kuzey ve doğu kesimleri öğleden sonraları yer yer mevzii sağanak yağışlı. öteki yerler az bulutlu va açık geçecek. Hava sıcaklıklan tedricen aralacaktır. Hafta sonlanna doğru yağıslar kesilerek sıcaklıklarda hafif bir artıs görülecektir. Teşekkür 8 EylOl 1970 günfl bizi derin acılara garlc ederek aramızdan ebediyen aynlan ve 9 Eylül 1970 günü topra^a verdiginıiz ailemizin deferli varlığı, ıyı insam ÇOCTJK HASTALIKLARI MÜTEHASSISI DR. SITKI MURÂT ÖZFERENDECİ'nin kısa suren hastabğı sırasmda. konsültasyonlannda ve ameliyatında gösterdikleri candan ve yakın ügıden dolayı doktor arkadaşlarma. Teşvildye Sağlık Evi sahip, hekim ve personeline; vetatmda bizzat gelen. telgraf. telefon ve mektupla başsağljğı dileyen. cenazeye çelenk gönderen, şahsen iştirak etmek kadirşinaslıginı gösteren ve her vesile Ue acüanmızı paylaşan akraba. dost; tanıdık ve arkadaşlanna ayn ayn teşekküre büyük acımız mâni olduğundan gazetenizin aracılığım rica ederız. ÖZFERENDECt VE FERENDECİ AİLELERİ Cumhurtyet 9325 0) MARMABA BÖLGESİ > Bu hafta hava geçen hafu gibi pek güzel geçmiyecek, ilk bir • iki gün poyraz rüzgârlan biraz kuvvetlenerek Karadenizden bulutları peyderpey getirecek ve sıcaklıklar hafif düsecekür. İki gün sonra kısa bir süre düzelme başlayacak fakat haftanın son günlerme doğru bulutluluk artarak yer yer mevzii yagujlar etkili olacaktır. Deniz suyu sıcaklıklan önceleri 2 1 2 2 , sonraları hafif düşerek 1 8 1 9 derece civannda bulunacakbr. • KARADENİZ BÖLGESİ : Birkaç gün Baü Karadeniz sahılleri parçah bulutlu, poyrazdan orta kuv\ette rüzgârlı geçerken Doğu Karadeniz Ue Karadenizin iç kesimleri çok kısa süreli ve ; j ; I • AKDENİZ BÖLGESİ : Venedik'te hortum Prof. Dr. Umran E. ÇÖLAŞAN GEÇEN hafta Cuma günü, Venedik'te bir hortum (waterspoot). 35 kişinin öiümüne, birçok binalann yıkılmastna, çatıların uçmasına, ağaçlann kökünden sökülerek yerlere serilmesine ıcbep olmuş, içı yokru dolu 25 tonluk bir deniz otobüsünü bavaya kaldırmıs ve 12 metre derinliktekı bir suya bırakivermis.. GAZETE baberlerine göre, 25 tonluk deniz otobüsü bir oyuncak gıbı havaya kalkıvermış.. DOGRUDUR. BU tlp hortumlar daha kuvvetli oltfuklan zamanlar çok daha büyuk gemiîeri de aynı şekilde kaldırmakta, sahildekı binalann üzenne oturtuvermektedir BtR hortumun meydana gelmesı ve kuvveti, havadakl karar* 6izlık (hava tabakasının yükseldıkçe normalinden daha fazla soğuması) derecesıne, nemliük durumuna ve deniz yüzü hava sıcaklığı ile bulutun bulunduğu seviyedekl hava sıcaklığma bağlıdır. HORTUM, şimşek ve yıldınma tahıp, her bakımdan tehlikell olan cumulonimbüs bulutunun bulunduğu yerde olur. Bu bulut, sıcak iklim kuşaklannda takriben dikine 20 km. kahnlığına sahiptır. îçinde, 6Uyun şiddetll bir sekilde kaynamasına benziyer kaynama ve dBnme ile dikine hareketler vardır. BULUT ıçinde bu hareketler oiurken, deniz »eviyetindeki sıcaklık, bulutun sevıyesindek! sıcaklıktan çok farklı ve çok sıcak oîursa, deniz seviyesinde basınç düşer, basınç düsünce su seviyesinde bir yükselme Olur. Bu arada içeri=inde kuvvetli hareketler bulunan cumulonimbfi» buIutu da asağı doğru bir uç sarkıtır Bir müddet tonra birlesme ve dolavısıyla da hortum meydana gelir. BU durumda su yüzevinrien buluta dogru çok kuvvetM bîr su yükselmesi ve sudan buluta doğru tonlarca su tran*feri baslar. bir taraftan da kuvvetli sağanak ve dolu ya6ısı görülür. YÜKSELEN su Ue birlikte balık. kurbaga glbı şeyler de bulutun bünyesine girebilir. Bir müddet sonra da bulut bunlan başka bir yere bırakır. Bu olaya halk: kurbağa. balık ve benzeri seyler vağdı der. HORTUM ne kadar VuvvetH ve enerjtk olur*1», kaldırabü»ceği cisimlerin agırlığı da o nispette büyük olur. HORTUMLARIN karalar<?a v deni?lerde teşekkfiia blreofc yerlerde zaman zaman görülür Bu sebepte kara ve deniî l hortumlan olarak iki kı«ımda incelenirler. Bilhassa, âeni^lerde tesekkül eden hortumların enerjisı zayıfladığı zaman bir kopma meydana pelir ve çok büyük bir gürültü ile bfiyük su kitlesi yeryüzüne dökülür. T . t n r p * T Y ^ T » T p o n r v».4 ^ ı» «= i " • • Birkaç gün müddetla az bulutlu veya açık günler aynı şekilde devam edecek, hava ncaidıklarında önemli bir değiçme görülmeyeceJrtir. Dört gün sonra Batı Akdenizden bajlamak üzere yer yer bulutlu geçecek ve hafta sonlanna doğru sıcaklar biraz azalacak ve deniz suyu sıcaklıklan 2 5 2 7 derece civarında bulunacaktır • İÇ ANADOLÜ BÖLGESt : Bir iki gün bölgenin kuzey kesimleri öğleden sonraları yer yer çok kısa süreli yağmurlu, otekı kesimler az bulutlu ve açık geçecek, hava sıcaklığı artmasma • I Sevgili babarmz; f Emekli Kurmay Yarbay ve Menderes Un Fabrikası İ sahibi ŞerasettİD ŞENCR'İN aramızdan aynlması dolayısıyla cenaze merasimine katılan çelenk gönderen. telgrafla. telefonla, mektupla ve bizzat evimize gelerek bizleri teselli eden; akraba ve dostlanmıza ayn ayn teşekküre teessürumüz mâni oldugundan mınnettarhldarımızı bildirmeye gazetenizin tavassutunu nca ederlz. ŞENER AİLESt • ••••••>••••• • • •••••! •••••••••«•••••••••••••••••E Cumburiyet 9326 İLÂN Garp Linyilleri İşletmesi Möessesesi Mudnrlugunoen: Tahmil ve Tahliye İşi Yapılacaklır Müessesemiz adına dış ftlkelerden tzmir limanına gelecek malzemelerin tahmil tahliye i?leri. kapatılmı? zarflar içinde serbest teklif alınmak suretiyle ihale edüecektirTeklif mektuplannın en geç 14/10/1970 Çarşamba gflnü saat 15.00 e kadar Tavşanlı daki Müessesemiz Merkezi Muhaberat Servisinde bulundurulması lâzımdır. Postada vâki gecikmeler kabul edilmez. * Bu işe ait şartname; Ankara'da : T.K İ. Genel Müdörlügü. Satmalma Dairesi Başkanhğmda, îstanbul'da : T.K.İ. îrtibat Bürosu Müdürlüğfl. İstiklâl Caddesi Deva Çıkmaa Sflmer Han Kat 45 de t tzmir'de : G.LI İrtibat BOrosu Şefligi. Gazi Kadjnlar 1453 sokak Nor 18B/4 de. Tav^anh'da : G L İ . Müessesesi Ticaret Müdürlügunde görülebilir. Müessesemiz Arttırma Eksiltme ve th«I« bılhassa öğleden sonralan yer yeı hafif yağmurlu geçecek, hava sıcaklıklan biraz azalacaktır. Birkaç gün sonra rüzgârlar bafifliyerek yafışlar kesilecek ve hava sıcaklıklan yeniden artacakür. Hafta sonlanna doğru tekrar mevzii yağışların başhyacağı ihtımal halindedir. #) EGE BÖLGESt : Birkaç gün bol güneşli ve sıcak aynı şekilde devam edecektir. Üç gün sonra sıcaklıklar azami had devam edecektir. Üç gün sonra yağıslar doğuva kayarak. hava düzelecek ve sıcaklıklar biraz azalacak, hafta sonlanna doğru kuzey kesimlerde yeniden hafif yağıslar ba&lıyacaktır.