Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA İKİ ÇTJMHURİYET 27 Agustos 1970 Ağustos 1922 Türk Ulusunun, Türk Kurtuluj Savaşmın kader fünü olmuştur. O gün Çiyiltepe'nin morbeya» yamaçlannda güneş batarken iiç kttmızı renk dumanlı tepelerde buluştular, sarmaş dolaj oldular. Bu kırmınlardan blri bajrraktı. Ayyildızli bayrak. Hep o bayrak. Viyana kapuanna dayanan, Estergon surlannda dalgalanan; Akâ kalesinde Napolyon'tı önüne katıp, Süveyş'e kadar kovalryan bayrak. Ötekl de kırmm idi. Bayrafı bayrak, toprağı vaian yapan şeydl bn. Türk kanı. Tarih yazılalı Anadolu bozkırlarmı bn kan suladı. Gene aynı kan. Diinya ulnslannm kanmdan daha kırmızı. Bn kan dört krtada tel çibi aktı.. aktı.. da tukenmedi. Harzem'den gelip, Roma'yı kuşatan Atilâ'nın kanı. İstanbul'u döven Fatih'm damarlannda dola;an kan. Bnpün de Dumlupınar'da zulme kaışı şahlanan Mehmetçik'in kanı. Ölümünün 48 inci yilı münasebetiyle Alboy Reşal Çiyiltepe Prof. Dr. Ragıp ÜNER yırahlmasaydı ne toprak kan görür, ne tarih >azılıx, ne de insanlar kahramanlık denilen biı öykü tanırlardı. ğı, eephaneai çoktn. Ana hakmzdı dapnan. Durup dunırken Anadolu'>a çıkmış eli silâh tutmayan yaşlılan, hatta çocuklan bile öldürmiİ5, Türk'lerl yok edip.. gu>a Türk toprağını kendi haıitasma katmaya gelmljü. Türk'ün askerl de azdı, eephanesi de. Bfilfln harp aracı, malı miılkii herjeyl biı tiıngiıden ibarctti. Çlriltepe çok dik, farp, «nnanlık T« kayalıktı. Her tarafı derin uçurumlarla çevrili İdi. Yananlılar en çok burasını tahkim etmljlcr, üç sıra halinde tel örgü ile çc\irip tepelere ağu toplar yerleştirmislerdt Kahramanlar Mi ÜRK kahramanlannı bir dergide toplaya*• lım dedt, bfr azis arkadaşım. Hangi dtt|l. Hanei kitap.. Hançi tarih diye duşünmüştüra. Dunya denilen ihtivar Uure kaç tane Turk gordu isc. o kadar tarih, o kadar destan yazmak lânm. tstanhul kuşatılırken surlardan kan. atej, barut yağarken kılıcını dişlerine sıkıştırıp surlara tırmanan ve bayrağını oraya diken ülubailı Rasan'ı, hangi tarihe sığdırmak mümkflndu. Gemileri karadan »yiirüten, Baltaoita'nan deniz savaşında at ustunde elinde kılıç denizlere saldıran Fatih Sultan Mehmed'i. 21 yaşında parmakları kınalı Ernırum'un taze eelini. Nene Hatnn, palasını kapmış Allah Allab diye bafrrıjor. Erznrum'dan çıkmıs. Aıiıiye tabyasındaki Moskoflara saldınj ordn. Hangi tarih bn kahramanlıği alabilirdi bağnna. Akbaşlı Hamdi'yi. Tahya Kaptan'ı hangi tarih hangl destan dile getirebUir. Türk nlusn r Sadece süngü vardı IL 1922, 24. günü; Ker. Y KomatanıAğustos ayınınkomutasında4.buluAlbay Kemalettin Saml, «Ef« Sultan» daki karargâhından nan tümenlere gu emri vcrdi: (24 Agustos 1922. 852 No.lu emir) «Yarın şafak sokerken; 14. tumen Kırcaaslan ve Kızkulesme, 15. tümen Tınaztepeye, 23. tumen Belentepeye, 57. tumen Çiyiltepe'ye taarruz edecektır. Tümen Dıkmenbaba srtları bolgesinde taarraz mevziine gırecek ve blr kısım kuvveh ıle Hasanbeüi Çiyiltepe'ye taaruz edecek ve asıl taarruzu Çiyütepe'yi betıdan kugatacak surette dnce Kızıltaj yaylasına yönelecektır .» Tanyeri açanrken Tıirk'un kaderini tâyin edecrk taarruz başlamış \e « 9'dan itibaren 57. tümen hariç bütün 4. Koı cephesinde Tunanlıların müstahkem mcvkilcri cle gecmişti. İlk düşen yer Tınaztepe oldu. Düşman. Yarbay Naci bey komnta<ındaki Turk süneusüne 2 u •t dayanabildi. Yarım saat sonra 14. tıimen de Belentepe'yi zaptetmişti. Düşman sajıca ustündü. Topu. silâhı, uça Siperden sipere S « ' fcıci tümen birltklerinln bötün gay** • retlerine »e olüme atümalarma rajjmen taarruı başanlı otamıyorda. Komntan Albay Reşat, cephede ön hatlara kadar gelmiş elin de tabancası siperden sipere atlıyordu. Topçunun eephanesi bitmiş, başarısızlık bütün subay ve askcrde derin bir ıızuntü yaratmıştı. Dumlupınar'da uçüncu gün 27 Agustos 1922 .. Çiyiltepe'de >«aat 9.30 Komutan tekrar taarruz emrl verdi. Yorgun ve yaralı asker yeniden yalçın tepelere doğru tırmanmaya başladı. K6ı talih. Çiyiltepe'ye tırmanmaya. yal f n tepelere doira brr «dtm atmaym hnkan miyordu. Şlddetli düşmao ateşl altında slperlnden her çıkan er vurulup blüyordu. Saat HJO Karargâhın telefonu çaldı. Kotorda Kumandanı, Albay Resat bey) aradı; emlr kafi IdL Çlylltepenln saat 12.M'ye kadar alınmasuıı emrediyordu. Girdiği savaşlarda engel tanımayan, Balkan Harbinin v» Çanakkale muharebelerinin, Sln» cepheslnin onurlu komutanı, ÇiyiJtepe'yi vmktlnde alamamıs, verlleo görevi zamınmda yerine fetirmemişti. Koca albay, bir askerin o da kahramanlık destanlan yazmıj, blr generıHn otlu IdL Bu basansnlık ona çok atır geldl. Dflt bününü cıkardı. uzak tepelerl gözetledi. Tınastepe'de Turk bayralı dalgalanıyor, tam karpsında ise. yencmedlğl Ynnan bayrağı. Dürbfinu elinden bıraktı. Hain düjmanın mevınerto* doğru bir kere daha baktt. Tabancasını çekti. o asil ve temiz alnına doğru ateşledi. Günes fon ışıklannı gonderirken, Çiyiltepe'nin burcu bureu şehit kanı kokan topragına bir kutsal ölfl daha kanştı. Çiyiltepe'nin morbeyaı yamıçlarında güneş batarkentiç.kirmın renk bir defa daha buluştular, tarmas dolas oldular. Kutsal blü aon nefesini verirken Mehmetçlkler TÜTk bayrağinı Çiyiltepe'nin lirvesin* dikraljlerdi. Ama büyük komuUn bu ânı göremedi. 01 hiköye. 197B'in «kritlk» bır yıl olaca|ını Demirel zaten iSylüyordu. Gerçekten bu yıl, Türk toplumu blr dönemeçtedir. 1960 70 nasıl 1950 60 dönemine benzemıyorsa, önümüzdeki on yıl da kendinden öncckı on yıla benzetniyecektir. 1950 1960 arasında Türkiye tam anlamında bir karanlık dbnem yasadı. Bızim ithalâtçıların bayram ettifi yıllarda, kapitaliımi Tiirkiye'ye oturtmak icin üstüste yasalar da çıkarılmıstır 1954te topluma yön verecek iki esaslı kanun onavlandı: Biri Mr. Max Ball'nn Petrol Kanunu.. ikincisı Mr. Randall'm Sabancı Sermayeyi TcsviU Kanunu.. Kapkaç sermayeciligı vurçundan vurfuna kosnyordn. Dernokrat Parti devrinde bilincsiîiHkle kavnıyordn Tfirkiye. Ortalıkta ne montaj sanayii vardı. ne ambalâj . Plân ve profram fikri de voktn. Devlet «elisieüzel fabnkalar açıyor. karavolları etkinliti demirvoln poHtikasını If1â<a «firâkleyecek biçimde gelistirilİTor. petrol knmpanyalan benrini pompalıror, kamyon otobüı otomobil traktör parkına İki yüz markaya yakın araba sörülüvor. komprador kapitalirmi »öraürüvü kolaylıkla yürütöyordn. tktisadi tenUidin 1si yoktn ortalıkta.. 1960 thtilâllne böylece vardık. Ve « Mayıs'la birlikte birtakım duvarlann vıkıldıtim. toplumdaki karanlı^in alacakaranhğa d8nü<tü£flnfi cördük. Orvlet iflfiı etmişti (frrçl . tktidara geçen ccnç «ubavlar, Hazinede memnr maaslannı verecek para olmadıjını farkettiler. Ekonomi stop etmlstl. Ne vapmak gerekti? Amerika'ya ba?vuruldn tabit Sam Amea yardım elini ozatirsa ınrluklar cözumlenirdi. thtilâlin korkusuyla «inmi» olan nerici ve tutucu toplum gfiçleri, vavas vavas kovoklanndan «ıkmava basladılar. 27 Mavıs'tan vana konu?uvorl»rdı : Elbette Demokrat Parti Iktidan kötüydü. Mendrres ve surekâüi haindi. Taptıklan da If mivdl canım ! Memleketi batırmıslardı. Memleketl çıkarrnak için. begap. kitap, ahlSk. akıl. ve bir de Ismtt Pasa yeterdl. Bnndan sonra her stT plân ve proçram Ostüne yflrfitülecekti. Tardım Konaorsinıtna knralacaktı. Yatınmlar «anavie dönüstürülccektl. 1960 1970 arasındaki on yıiın karaktert bSvlece taptandı Ve daha önceki on vıl plânsız vöruven kapitalizm. 1960 1970 arannda plâna baSlanmıs oldu. Sanayi mt istivordunnı. ışte montaj sanavii ! Hem bir. fkl, üc, beg. on defll: on bes oto fabrikası.. ki. maşallah hepsi de montaj ! Sanavl ml istivorsunuz? tşte size ilâc »anayii.. Hem bir. İki. üç. bes deSll. onbes, virmi llâç fabrikası.. ki. masallab hep^l de ambalâj !Bn minval üzere ve itbalât üstüne kurulu bir ba&ımlı endüstri çelismesivle. kapitalizm. akıllıca. plânlıca, kârlıra llerliverek bneünlere vardı. Denebiür ki. Menderes devrinde. Türklve'de kapitalizm bövlesine hızlı ve plânlı vürümemis, bn denli dısanva batlanmamıstı. 1965> kadar tnnet Paşa'nın. 1965ten sonra DemlrelİB iktidan •ıramnda btlinçlr «listlrilen kapitalizm. karjıt tezi olan «osralitmin fikirlerine »Iverisli blr alan da varatmıs oldu. 1960'ta •arım milyona varmavan sİKortali Isci savıgı. 1970*te bir milvondnr. Tonrak. üstüne vıfılan kövlü nüfusunu beslİTeroivor. Tabanci iilkelerde varım milron Türk «anari isç'sl var. Tenl flkirlrr hrr vanı «arıvor. Sonuç «ci Tumen K. Zlya Paşa oğlu, 1878 Ulanbul dofumlu, Ull/C/M tkU NoJu Pi>ade Albay Eeşat ÇijUtepe, Blrincl Cihan Harbinde Muş Muharebesinde 17. Alay Komutanı olarak yaptığı eesurane savaslardan dolayı 16. Kor. K. Mustafa Kemal Paşa'nın takdirini kazanmiftı. Büyük kahraman Afyon taarruzunda gertde kalmaya tahammul edemedi. Şimdi Sandıklı Askerlik Şubesinin bahçesinde ulusunun kalbinde yatıyor. UNDEN UNE Bu kolerada da bir hayır vaıl. Düzeltme re cevap yayınlanmaz. sa, yayınlamnasının terekip gerekmediğine hâkbn taratından ka rar verilir ..» Maddenin gerekçesinde cevap ve düzeltme hakkinın t... Bır taraftan hakıkata ayKolera aaisı iki derada yapılırmıj... Milletleraraaı anlasmakın yayın yüzünden itibar ve hay siyeti zedelenen sahıslara bu lann gerejti bu Imi?... Halbuki simdi, blzde ne kayıt tutulablldihakta tarumak, dlğer teraftan da fci. ve vesifea ««riiebUdigi. ne v>ı olanlan takip mfimkfln oldugu bu hakkın dUzenlenmestnl mutiçin her ne kadar milletlerarası anlasmalara ve kayıtlara aykın lak olarak kanuna bırakma netidüşse de herkese aşı bir defada ve konsantre olarak vapılıyorcesinde, meselâ savcılann cevap nmş. Yalmz dı?arı gideceklere Ud aaı tatblk edillyonnns.hakkı hususunda son sözü söylemesl gıbi pek yanlıs blr hük*** mün hortlamaması...» nedsnleriBu olayda sevinilecek Ud şey var. Blri halkın hflkfimeti dane dayandığı belirtilmektedir. Basın Kanununun 19 uncu madhl jaşırtan uyanıkhğı, digeri de aaglık personellnln olafanüstü desi cevap ve düzeltme hakkımn çabası ve fedakârlığı. Yine olay isbat ettl ki, ciddl bir epidemi koîullannı su şekilde saptamaktehlikesi karşısında hükumet olarak pek Byle tedbirU, teçhizatlı tadır: «. . Bir şahsın haysiyet ve ve hazırlıklı de&iliz... Galiba eldeki aşı da bu hflcumu karflilaserefine dokunan veya menfaatıyacak kadar dcğil. Eğer bu sözümfi Bakanlık tekıip etmek isni bozan vahut kendisl Ile ilerili hakikate aykın hareketler, düterse yapacağı ?ey, meselâ hassas bölge Uan edilen tstanbul'da şfinceler ve aözleri izafesi surcti hükumet ve beledlye doktorluklanndan başka eadırli ekiplerle, Türkiye 27 Mayıs 1960 Devri ile... yapılan yayınlar » Demelî Zeytinbnrnn, Gaziosmanpaşa, Gültepe, Kujtepe, C«flayan gibi mınden sonra geniş olanaklı bir oluyor ki, bır cevabın (1) Bir basın özgurlüğune kavusmuştur. şahsın haysiyet ve serefine dosemtlerin ayafına giderek, rabrikalara, kalababk 1s yerlerine giAncak, bu ozgurlük yünıtme orrerek bu ası i?ini on günde tortop edip tamamlamaktır. Aksi ganından gelen baskılarla zaman, kunan, (2) Menfaaticı bozan, (3) Gerçeğe aykın, hareket, dütakdirde, balk da, hükumet doktorlan da perisan olacak. bu zaman işlemez hale sokulmuş. ncak günlerde nüllet canını koleradan knrtarmak iıterken baska kanunsuz kitap ve dergı toplat şunce ve sözlen kapsaması geYayın ıle oevap malar Anayasa dışı tutuklama rekmektedir. ilietlere uğrayacaktır... lar surtıp gıtmıştır. Çünkü, 27 arasındakl ilgi, kim tarafmdan Mayıs Devnmınden sonra bası değerlendirilecektir ve bu değer*** nın gorevi degişmıştir. Sayıs: bir lendırme nasıl yapılmaktadır? Bu kolera hiç ml l?r yaramadı? Yaradı... Elbet yaradı, hem elın bas parmagını geçmeyen gade çok yaradı. Süleyman Demirel ve arkadaşlan için tahlislye zete ve dergiler, sütunlannda biAnayasanm açık hükmüne göeimidi jribi imdada yetişti. Bakın can kaygusuyla kimse mal ile limsel tartışmalara yer ayırmış, re bu konudakı takdır yetkisı devalüasyon ile pahahlık Ue rrtf^gul ohnaz hale geldl... Gazetehalka doğru ve bilimsei bilgüer yargıçlara tanınmıstır Yargıç. ler. radyolar, tolpvizyonlar, kolera ile meşgul, kahvelerde bu vermeye başlamışlardır. Devletin cevaba konu olan ya^nı ve cekonuşuluyor, kadınlar birbirine bunn anlatıyorlar. Ama hayat ve devlet adamlarının tartışıl ^"abı inceleyecek ve bu konuda pahalılaşıvor, ama halk aşı olmak İçin fotofraflara geçecek bir maz kişıUfi, bu bilimsel dogru karar verecektır. Ancak, Anaya hücum gucü ve canını kurtarma içgüdüsü ile setil ve perişan oluların sıizgecinden geçuıce, siya sa, cevap için doğrudan dogruya yormuş... Ama durup dnmrken yeni milyonerler yaratnıışız... sal değer yargüan da değışme yargıca başvurmayı emretmeBunların biç birinin önemi kalya başlamıştır. Devnmci basın raekte, önceükle gazete ve dermadı. Bir felâket bir kaşka (eda, sadece devlet ttizel kişilığini gilerin sorumlu raüdürlerine baş lâketi bize unutturdu... Siz ona ve devlet adamlannı eleştiren vurmayı öngörmektedir. Eğer, konular yer almamakta, kredi sorumlu tnüdür, cevabı yayınlabakın!.. Yaşasın kolera • yolsuzkıklan suıistimaller, ya maz ya da cevabın nitelığı ve » • » • • • • • • • • • • • • • • bancı sermayenin somürü oyun sekll konusunda ıtirazlar ılerı • •• • • • • • • • • • • • • lan belgelerle yaymlanmaktadır. sürerse, ancak bu dunımda yartşte bu noktada bütün hukuk gıca basvurulacaktır. Anayasa kurallan ve kavramlan yozlaştı bu konuda kesın bır ıfade ıle rılarak bu yayınları yapanların «... Düzeltme ve cevap yayınlanaleyhlerine kullanılmaktadır. Ce mazsa...» yargıcm bu konuda, vap ve düzeltme hakkı bu konu 5anı cevabın «yayınlanmasının lardan sadece bır taneaidir. Do gerekip, gerekmedıği..>ne, karar galdır ki, suiistimallere adı karı Tereceginı belirtmektedir. Anaşan «ügıliler» bazı devlet memur yasanın bu açık iladesi karşısınlan ve siyaset adamlandır. Bun da, Sulh Ceza yargıçlarının celar, bu olaylara değınen basın vap ve düzeltme hakkı için kaorganlarına cevaplar yollamakta rar verirken öncelikle dilekçe sadırlar. Hukuk açısmdan önernli hibüıin, gazete ve derginin soolan, bu cevaplann Anayasa ve rumlu yazı i^leri müdürüne baş Basın Yasasına uyularak verilip vurup başvurmadığmı araştırverilmedığidir. Şimdi konuyu 3 a ^ maları gerekmektedir. Eğer, sal dayanakları ile lnceleyelim: Sulh Ceza Yargıçlıgına başvurarak cevap yayıniamak isteyen töşinin, daha önce sorumlu rr.ü• 19701971 ders yıh İçin okulumuzun ara sınıflanna dürlere bu yolda bir başvurmai dığer ozel yüksek okullardan naklen gelmek isteyen sı yoksa, istetnin reddedilmesı • çok sayıda öğrenci müracaatlan vardır. Tegekkül «erekmektedir. Çünkü Sulh Cenayasanın 27 ind maddesi za Yargıcı ancak düzeltme ve X edecek yeni smıflann tesbiti gerektiğinden öğrenci«Düzeltme ve Cevap Hakkı» cevap yaaişleri müdürlerince • lerimizın mağdur duruma düşmemeleri için 31 AĞUSbaşhğmda şu hukmü getir vayınlanmaz ise, bu konuda kat TOS 26 EYLVL 1970 TARIHLERİ ARASINDA KAmektedir: « . Düzeltme ve ce rar vereceklerdir. Bu koşul araş• YITLARINI YENİLO1ELERİ ÖNEMLE ÎLAN OLU vap hakkı. ancak kişilerin hay tırmaksızın verilen kararlar Anasiyet ve şereflerine dokunulması X NUR. yasaya uygun olarak verilmiş olve kendileri ile ilgili gerçeğe ay. mamaktadır. Yaaişleri müdürle X•••••»•••»•»••••••••••••••••••••••••••••»• kın yayınlar yapılması halinde ri, bu gerekçeyi ilerl aürerek HAS: 2831/8514 tanmrr ve kanıınls düzenlenir. Kamu oyunu oluşturan ve ifade eden basının temel gbrevı, ancak düşunce ozgürlüğünün tam anlamı ıle benımsendiği düzenlerde onem kazanrnaktadır. Özelhkle, toplumun temellerınl eleştiren devnmci akımların konuşulması basmın gorevını bır kat daha antırmaktadır. Kışısel çekışmelerin kısır dönşrıilerınden kurtulabılmış demokrasılerde basın, toplumu eğiten bır üniversıte gıbıdır. Bilimsel kitapların hapsettığı konular, basın organlanna kadar uzanmış ve her konu açık ve seçık tartışüabiliyorsa, basın demokratık görevini yerine getıriyor demektır. Dünyada ve Türkiye'de bu görevi benımsemış olan basın organlaıı olduğu gibi, egemen sınıflarm sozculütünü yapan gazete ve der gıler de bulunmaktadır. Bu ikinci tur basın organlannın sayıs: bınncılerden daha çoktur. tstanbul'd?. iki buçuk milyon insan vasıyor... Karaköy'de camlln yanındaki Kıyı Sağlıği Müessesesinde, açı nlmak tsteyenlerin kalabalığı yüzünden demir kapıları kapamıslar... Parmaklıgın üzerindeki bir levhada nerelerde kolera aşuı yapüdıiı yaıılı... On Une yer... Yanl hükumet doktorluklan... Bunlardan her biri günde büyük eairetle Ud bin Uai asılasa, 20 bin. on günde 300.000 eder. Bu hesaba gdre tstanbnl'n a?ılamak için tam vüz gün Iâ7im. Hükumetin her gfln ne miktar a?ı yaptıgmı Uan etmesi, faaliyeti takip eden vatandaslan memmın edecektir. Anlaşılan vrrilrn alârm, gazetelerin, radyoUnn, televizyonlann yayınları halkı hükumetin tahmininden fazkı uyandrrtnıs olmalı ki. aşı olma isteg* tlp yapılan hücum karşunnda Sağbk Bakanlıfcı bhdenbire dmakladı... Bu sefer de yine radyolarda... (Efendim bu hastalık daha memlpkete gelmedigi için telaa edilmrmesi) yolunda nasihatlcr verilmeye başlandı. Çünkü aai yofclufeu tepkisinin kötülügü sayın özkan'ı ürküttü™ asın özgürlü^ü demokrasilerin temcl dayanaklanndan biridir. Basın, vasama, vargı ve vüriitme kuvvetlerinin dışında «dör dünrü» kuvvet olarak adlandınJmaktadır. Basının sahip olduğu çücii, toplumıuı siyasal yapısı dışında değerlendirmek mümkün değildir. Toplumun tümünü etkiliyen koşullar, basında bütün çıplaklıkları ile yansımaktadır. B HUKUK YONUNDEN BASININ SORUNLARI Cevap ve düzeltme hakkı YAZAN UGÜR MÜMCU Ankara Hukuk Fak. Asistanı Sulh Ceza Yargıçlarının kararla rına itiraz edebıltrler. Karar ve gerekçe nayasanın 135 İnci maddesine fröre « . Bütün mahkemelerin her törlö kararlan gerekçett olarak yazılır.. » Karariarm gerekcell olması demek, dâva dolayısı ila ileri sUrülen her ıddıaya, gerekh hukuksal cevapîarm verilmesi demektır. Yani sadece «dosya mUnderacatı ve delillerin durumuna göre ..» şeklinde kullanılan ilade kararların gerekçeli olması demek değıldir Ancak, gerek tutuklama ısterrlı red edılırken, gerekse cevap ve düzeitme hakkı konularında Anayasanm bu buyruğuna uyulmamakta ve artık yurgı kararlarında lclüje'esmia Uadeler olan «dosya mUnderacatı» ve «delillerin durumu» gıbı sözcüklerle ıstemler red olunmaktadır. Yargıya tanınan genıs yetkiler a>Tiı zamanda yargıçlara büyuk gorevler yuklemektedir. Yargı kararlan, tam anlamı ıle hukuk gmenı vermelidir. Kişl özgürlUğüne ya da cevap hakkı ile ilgılı bır ıstem ve itırazan soyut sözlerle geçistirilmesi »zgürlüklenn özunü redeliyecek kadar büyük sakıncalar tasımaktadır Basın kanununun 19 uncu mad desıne ttöre «. Sorumlu mildür, Sulh Ceza Hâkiminin kararına en çeç M saat içinde mevkutenin çıktığı vtrin Asliye Ceza Hâkimliği nezdinde sebep ve delil föstererek itiraz...» edebılmektedır. Bu ıtırazın etkilı olabılmesi, Sulh Ceza Yargıcının karanndaki gerekçeye bağlıdır. Sulh Ceza Yargıçlan, gerekli gerekçe yazmak zorunlulugunu duyrnadıklanndan bu ltlraz da güçleşmekte ve Sulh Ceza Yargıçlarının kararlannı inceleyen Asliye Ceza Yargıçlannı da, sadece, yayın ve cevap konusunda bir takdır yetkısl kullanmak «orunda bırakmaktadır. Oysa, sorumlu yazusleri müdürünün ttirarı Uzerine dosyayı inceleyen Asliye Ceza Yargıcı, Sulh Ceza Yargıcının hangı gerekçelere dayanarak karar verdigini karar gerekçesinde bulamadığından, Asliye Ceza Yargıcının karan da Sulh Ceza Yargıcmm karannın tekran olmaktadır. Konuyla yakmdan 1 1 glli olanlann bileceği gibi, ban yargıçlar, bu tür kararlan zabıt kâtiplerine yazdırmaktadırlar. Bunun da yaratacağı sakıncalar üzennde aynca dtırmuyorua. Basın Kanununun 19 uncu mad desinde bir sakıncalı hUkürn daha yer almaktadır. Maddeye gore, yargıç, cevap ve düzeltmenin yayınlanmamasına karar verebileceğı gibi, cevabı istediğı degişikliklerle de yayınlavabilmektedır. Yargıç, lstediği degisiklikleri vaüarak karar vermek yetki & Bagiralı sermayecilik. 1970'e do|ru yeni blr krta devrtsine de vartnıştır. öyleyıe? Halk kitlelerini lömüre sBmflre, deviet baıinesinl ylye yiye 1970'e varan sennayecileri veni blr disipline »okmak, basıbozuk kapkaç düzenine biraı çeki d&zen vermek, daha açık deyişle ıtatfikonun ve gerici dfizenin hedelini ödemekte büyük sermasıne sahlp olmaiı mıdır? Cevap yedarlan vardıma catirmak çertklidir. bır tartışmalı yayın Uzenne yolBn zornnln|u gördü$ü içindir ki yabancı kapitalist, bisimklleri rablei tedrisine otnrtup : lanmaktadır. Yayın ya gerçeğe Devalüasvon vap, verçileri arttır, açtklannı kapatmaya uygundur, ya da aykın. Yarpç. ve istikran sajtlamava çalış, dış ticarettekl tıkanıklıgi aç, yoksa 24 saat İçinde bu konuda karar bn is vürumez.. diye talimat verdl. verecektır. Bu kısa süre de, her tpler vabancı sermayedarın elinde bulnndu|n içtn. çaresiz : iki taraiuı ileri surdüğü olay ve Pekl.. dediler btahnkiler. sozlen karşılastınp, bir de buna Şimdi birtakım tedblrler aiınıyor. Kapkaç kapitallzmine pek alışmış, vergisiz soygnnlann tadı dama^inda kalmı; kapitalUtek yapmak mümkün değıldlr. lerden ço^u tabil veni tedbirierden hosnut degil. Statükovu anKaldı ki, bir cevap da tazminat eak bu voldan karumanın mümkün oldu£unn Idrikten « a k bıdâvasma konu olmaktadır. Eger, dmkfler Sülevman bey ile çevrrsindeki politikacılar da patbir cevap nedeni ile tazminat d l ronlara dert anlatmak çabasında : vası açıLırsa, bu dunımda bel<) Blraz daha verrt verin, biraz daba vavas sSmürBn: voksa jraı0cat ekleri <iâvayı etkıleye•ol mnhalefet bizi \iyeeek.. .. *^ . . . . ı cekttr. Konu ne bakımçian inceHeriMld« 197* 1910 «fonemı Tflrklve'de feni blr dönemdır ttS» . 1860 aran btfiMab bir gidisti, 1960 1970 arası plânlı bir lenirte uıcelensin sakıncalı sogidiş oldu. l<)70 1980 arası bakalım ne olacak? nuçlarla karsılasümaktadır. Memleket ne menıteket imi» ki. onlar dısardan. btzimkiler • tçerden yiye ylye blt|remed'W tçerden yiye ylye blt|reme Sonuç H ak ve özgürlUkler, kullarul «••••••••••••••••••••••••••• ••••••••••••••••••••••••••••••laaaaa mak için venltr. Fakat haklar dognı ve yasalara uygun olarak kullanıldıgı kadar. kötüye de kullanılabilinır Hukuk kural lan bu sorunu tek basına çöze cek gUçte değildir. Cevap ve dü ealtme hakkı en çok kötüye kul lanılan haklann baçında yer al maktadır. özellikle bu düzeni eleştiren yayınlar. haber ve bil 1 Müessesemiz ihtiyacı 10 000 ton 10/18 cinsi giler, Anayasava ve Basın Yasalınyıt kömürünün Somadan muessesemıze naklıyesı sına aykın olarak valanlanmak İ3.İ 31/8/1970 Pazartesı günü saat 14.00 de kapalı tektadır Buna karşı yapılan itirazüf almak suretiyle ihale edilecektir lar. genellıkle, gerekli tnceleme2 Bu iş için muvakkat temınat 50.000. liradır, ler yapılmadan red olunmakta3 Şartnamesi Müessesemiz Ticaret Servismden dır. Yargıçlar bu konularda bedelsiz olarak temin edilebilır. şekli ıncelemeler yerine «bzlü> lncelemeler vapmalan ve lcarar4 Müessesemiz ihaleyi yapıp yapmamakta veya lannı bu lncelemelere dayatmadüedıgine yapmakta tamamen serbesttırlıdırlar. Türk basını bugünkü bzgürlügünü kolay kManmamış(Basıir 20139'8510> tır Bir zamanlar ceza evlert gazetecilerle dolmuştu. Adliye kondorlanna elleri «telepçell geti rilen gazeteci ve bilim adamlan henüz unutulmus değildir. öfr gurlük sorumJuluk istıyor. Buna Turkıye Ulusal Verem Sava» Derneğı'nin kurucu üyeleonce hukuk adamlan uymalıdır rinden ve Derneğlmızın çok degerh Yonetim Kurulu üyesi ve verem savaşının yılmaz gönüllüsü, j Sümerbank Ordu Soya Sanayıi Nüessesesi Müdürlüpnden AGIBİR KÂYIP S O N SÜNNETÇI ENVER ÜLGÜN Fenni surette acısız moıiern sünnet Aksaray, K.Langa Cad. 53/2 NU Ap. T.21 59 19 (Cumhunvet: 8525) U O ft * O K NOHENDİSUK ve NIM&RLIK OZEl YÜKSER OKUIU MÜÜURIÜGÜHDEH ANKARA ZAFER blr trafık kazasında kaybetmenin uzüntüsü içindeyiz. Merhumenin cenazesı 27/8/1970 Perşembe günü (bugün) 6ğle namazından sonra Hacıbayram Camıir.d'en kaldırılarak Asrl Mezarlığa defnedılecektır. Dr. Makbule DIBlAN'ı TCRKİYE ULUSAL VEREM SAVA81 DERNEĞİ (Cumhunyet 8513' BÜYÜK ACIMIZ Demeğimızin Başkaru Trabzon Gögüs Hastalıklan Hastanesı Başhekunı ve Doğu Karaderuz Bölge Bagkanı. Verem Savaşmın yorulmaz mOcahidl Sayın Doktor elim bir trafik kazası neticesi kaybetmiş olmanm üzöntüsü içindeyiz. Cenazesi 27/8/1970 Perşembe günü öğle naıpazım muteakip Hacıbayram Camiinden kaldınlarak Asrî Mezarlığa defnedüecektir. Kederli ailesine ve demek mensuplanna başsaglığı dileriz. Trabzon Verem Sava^ı Derneği <HAS: 2842/8519) TarıK l. Kırnkaan: UKRİ, 8AÇ »e ZOBMCVİ UaıtaUklan Mfitebaann Iftiklll Cad Pannakkapı No.: » TEL: «4 10 71 KAYTP Mahrautpo«a tlkokulundan aldıgım dıplomamı kaybat. tun. Hıucumsüzdür. tsmall BOVSAL Cumhuriyet 8521 İlgili kurallar MAKBULE DIBLAN'ı NİMBÜS Vekâlet vermi? oldugum RECAİ ERMAN ıle 25/8/1970 tarıhınden itibaren hiçbır ılişkırn kalmamıştır. Üçüncü sahıslara duyurulur. Münevver ERMAN (Cumhuriyet • 8516) ««•••ı •• • • • DÜYÜfiü Eski Adana Mületvekili TOrk Kadınlar Birliği kurucularmdan, Yardım Sevenler Demeği eski yönetim kurulu Oyesi. Trabzon Gögus Hastalıklan Hastanesı Başbekimi. Verem Savaq Dernegi ve Bölge Başkam. Türkiye Ulusal Verem Savaşı Derneği Yönetim Kurulu üyesi. Ankara Verem Savaş ve Türkiye UlusaJ Verem Savaşı Dernekleri Ituruculanndan. Verem Savaçımn mümtaz liderlennden büyük insan 23 Afustos günü vazife esnasında geçirdlği elim bır trafik kazasında ebediyete ıntikal etmiştir Telâfisi imkânsız bu kaybımızdan topluluğumuz büyük act lçerisındedir. Ailesine ve meslekda&lanna en derin tâziyetlerimizi sunanz. Safîlık ve Sosyal Tardım Bakanlıjb Verem Savası Genel Müdürlüğü ve Türkiye BCG KamoanTiM M»»n«îrınli Cumhuriyet BÜYUK KAYBIMIZ D. MAKBULE DIBLAN r Kullanümif kımyon aranmaktadır. Tel : « H 21 (Cumhuriyet • 8515) Frigorifik