Katalog

SAYFA İKl Afusfos 1970 ^ rCUMHURÎYET asistanlık yapmakta bulunan Sosyolog tsmail Besikçi görevinden uıaklastınldı. Olay, kişi bakımından değil, temelinde yatan sornnlar bakımından önem tasıdıfı için kamuoyuna yansıması gerekir. içinde, Enaram ÜniveniteS on ffinler yıldan uzun bir süreden beri sinde beş Beşikçinin çalışmaları eşikçl, basladıgi noktayla bngün vardı|ı nokta arasında bfiyflk farklar bnlnnan, surekli bir bilimsel gelişme içinde olan, genç yaşma rağmen, yerinde arastırma, alan arastırması konusunda Tflrkiye'de başta gelen adlardan biri sayılabilecek, şimdiye kadar ar»?tırıcılann nzanamadığı Doçu Bölgemiıi kendisine konu edinmis ve Doğu ile ilgili iki arastırma yayınlamıs genç bir sosyal bilimci ve arastıncıdır. Tek bir orijinal çahşması olmayan, Türkiye ile ileili hiçbir soranla ngrsşmamıs \e ancak telli pullu koltuklara meraklı olan profesörler, yöneticiler. söıde bilim adamları, Besikçi gerçekleri görüp yazdıgı, bilimsel arastırmaya yöneldiü andan itîbaren tabiî ki ona karsı olacaklardı. Nitekim doktorasını yapmıs bnlnnmasina rağmen, eleman sıkmtuı çeken Erzurum Üniversitesi, Brsikçi'yi der» vermekten ençellemis, ondan yararlanma voluna çitmemistir. Çünkü bilim hayatımıza da vansıvan boınk düzen. çalısmavı, yeteneSi, bilimsel zihniveti ve cesareti daha filiı halindeyken yıkmaya yöneliktir. Besikçi olayı üniversitelerde meydana gelen ve çoğunlukla sol eSilimli, arastırmava ve gerçekleri ortaya koymaya ySnelen kmlere karsı girisilen terörün bir parçasıdır. özerk olmayan, bnlnndnSn bölçenin sosyo ekonomik ve sosyo kültürel dnrnm ve seviyesi bakımından her türlü ırerici baskıva daha elverisli olan Ermrum Cniversitesi'nde bn terfir daha afcır biçimde nysrulanmskta ve Dogu*nun, Ismail'in arastırmalannda çok ivi ortaya konan yalnızlıfı içinde. daha etkili olabiimekte. insanlar daha kolav harcanabilmekte ve bfiyük kentlerdeki üniversitelerde förevli olan bizlere göre daha yalnıı kalmaktadır. B Ismoil Besikçi olayı ve bilime karşı lerör Oya SENCER lısılmaktadır. tsmail Besikçi «Dogu Anadoln' nnn Düzeni» adlı kitabı ynzünden bölücülükle, tahrikçilikle suçlanmıs ve isine son verilmesinde bn suçlatna agır basmıştır. Şimdi sornuk gerekir : Bölücülük sosvo ekonomik bakımdan farklı bir bölge oldu ju bilinen Doga ve Güneidoğu'yn tanıtmak, bilimsel verilerin ısıjında Dofen Batı farklılığı sorununa bir cözüm aramak. bu farklılığın nasıl giderilebilece|i, Doğu'nun, Türkive'nin bütünlü|üne daha fazla nasıl katılabileceği üzerinde kafa yormak mıdır? Yoksa tsmail'i suçlayanlann yaptıgı gibi Doğu sorununa eözlerini kapamak ve farklılıgın devammı sağlaraak •ndır? • iki temel sorun tsmail Besikçl, Doîn'da yalnız bir savasçıdir. Doğa'nun karanlıgma nfaeık bir ısık ftetirmege çabalamaktadır. Bn çabam, ısıktan korkanların tümü tarafından bastınlmaya ça esikçi olayı, katnuoyunnn dikkatini iki temel sornna çevirmelidir: Bilime karfi terör ve Erznnım ve benzeri yerel üniversiteler sornnn Bilime karsı terör. fikre engel koyma, yeniden, iyiden, avdınlıktan korkn, iilkemizde her an kendini duynran bir dorumdnr. Evet, bilimsel arastırma ama temel konnlara ırirmeden Evet, ynrdamuzu tanımak ama «Sen ne guzel bulursun gezsen Anadolu'yu '» espri•i içinde... Evet, kitap yaxmak, eser vennek, ama TürkJye gerçeklerine efcilmeden, aktarmalarla yetinerek. Ne demek Dogn*yn araştırmak: Bölücülük ! Ne demek isçi sınıfı konasnnda inceieme : Sınıfian birbirine karsı kıskırtma ! Ne demek yerinde alan arastırma B ra gdrnsterin ezfelligl altında kaybolnr glder. Demokrasiden bnnca söz edilen ve yöneticilerin ve tüm politikacıların üzerine bnnca titredikleri demokrasinin yerleşmesi için çalifilan bir ülkede, üniversite adın» bak kazanabilecek tek knrnm demokratik tartısma, araştırma ve ders verme ortaraının bnlnndnğfl bir knrnmdnr. Maalesef sayılan gfln geçtikçe srttınlmaya çalısılın üniversiteler arannda bn •rtamı yaklasık biçimde de sa|lamif bnlnnanlarm sayısı pek azdır. Geleneksel Sniversiteler, örnegin tstanbnl Üniveraitesi, Siyasal Bilgiler Faknltesi bir yana bırakılacak olnrsa. Ankara Üniversitesi ve Szerk olmayan Erznrnm Üniversitesi demokratik ortımın en az oldngv knrnmlar gibi görSnüyor. Sanınz ki, vakın bir eelecekte bn dnrumun n yapmak : Ortalıgı kanstırma !.. olnmsas sonnçlan. söıünü ettitimi* knrnmtste utanarak ve acıyla söylemek gerekir lardan hiçbir de|erli ve Türkiye'nin sorunkl, en üst bilim merkezleri olması gereken lanna çörüm getfren çalısmanm çıkamamaüniversitelerde bile, derece farklanyla. rihsında. kısırlıkta re yefersizlikte vansıvacakniyet bndur. tır. Genç knsaklann. Sıellikle sosval biiimler Çalısandan, arastırandan, eser verenden slanında, ülkenin içinde bnltındn^n hızlı deneden korkulmaktadır. Bu korkunnn temegismeye baglı olarak. her gün blraz daha fazlinde, üniversite ortamında, gençlerin kaderine hâkim profesörlerin ve öteki kisilerin 1a bilği talep eder bir dnrnma geldikleri son kendilerini geride kalmıs görme kusknlan, dönemlerde üniversitelerin vetersizliği gençkendilerinin bilimsel yeteneklerinden süphelik olaylannın daha da siddetlenmesinin bir leri >anında, finiversitelerdeki bazı kisilerin nedeni olabilir. sömüren ve bu düzenin sfirmesinden yararı olan sınıflarla bütünlesmis bulnnmalan olgnözel olarak Erznrnm Üniversitesinin dasiı yer alır. öte yandan, gerçeği ve çözüm romuna gelecek olnrsak, metropollerden nzak, yollsnnı arayanlara karsı üniversite dısından sosvo ekonomik bakımdan geri kalmıs b31gelen tepkiler de, üniversiteleri çojunlukla gelerde üniversite knmlması bn bölgelere boynn eŞmeye ve sıvri görünen kişileri tgtcanbhk getirmekte bir araç olarak dfisünülemen sınıflara hoş görünmek için tasfiyeye bilse de. beklenen yararm «aglanabdraesi için sorlar. üniversite küçük kent çeiiskisi varatmaktan Terli veya emeklilik. 1 Sonuc versiteler sorunnnn da bir kez daha gündeme fetiriyor. Üniversite her şeyden önce çeşltll fikirlerin, görüslerin, ideolojilerin demokratik bir ortamda serpilip eelisme imkânı bnlmasi ttreken bir fornmdnr. Bilime giden yol bn özgürlfik havasından geçer. Bn özgflrlük havası İçinde çeşitli görüsler doğar, çiçeklenir ve yanbs görüsler baıkı yolnyla degil doggörevinden nzaklastınlman B esikçi'ninDanıştay bozmnstnr) yerel tini(karan kaçınmak, var olan çeliskiyi yok etmete çalısmak cerekir. Bn da ancak üniversitenin bir fildisi knle olmaktan çıkanlmasi, gercekten halkın gorunlanna dönük hale getirilmesi, bnnnn gerilite taviz verme yolnvla detil kitlelere ısık cötürme yolnvla yapılmasiyla mümkündür. Üniversite halka karsı. verel tntnea göçler. egemen sınıflar ve sömfirenlerle bntünlesmekten kaçınmalıdır. Erznmm Üniversitesi örnegi bnnnn basanlamadıfım gölteriyor. Bölgeyi bir adım öteye götürmekte araç olmara gereken knrnm, aksine, bdlgede bir tntncn güçler koalisvonn yaratılmasina bllinçaiı de olsa katkıda bnlnnmns görünfiyor. UIMDEN UNE Nerede o günler ? Istsnbnl Belediye Başkanı Sayın Fmhri AUbeyİB istMbul'da bir fuar kurmak üzere yer aradığını gece yatofct» gazetelerde okuyunca birdenbire se^nçli bir hayale cküdun. DfiBy» sözlerimin önünde küçüldü; fır fır dönmeğe basladı Kırmınlı, Mrılı, m»viU neon ışıklan bu dönen dnnyayı aydınlatıyordn. Sonra bu dönen dünya birden renkli afislere teçü. (Istanbul fuannı ziyaret ediniz:) Beş kıtanın dnvarlarım batti Kudöateki ağlama duvannı dahi süsledi. Trenler, vspurlar. nçaklar. 7 « Jnmbo Jetler, siyah, san. deriU, keliyeU. BgelU, sarilere bfirttmnflş HintU. Seylânlı, PâkisUnlı, Minili, MaksiU, Şortlu, Çinll, Japonlu, Slav, Cermen. AngloSakiorM Utin. DoUkosefal. Brakisefal milyonUr. ca insan lstanbul'a dökülmeğe başUdılar, bu turistler, pınl mrıl, krUtal avizelerin süsledi gi otel salonlannda buluşuyorlardı. Teleksler tıloraıyM'. milyonlarca isteğe yer temin etmek için acentalanmız harıl harıl çaüşıyordn. Rüyamdaki bayalde bir (Avrupa . Asya) müzik festivaUraİne? öyle bir ?ey görttndüŞık elbiseli kadınlı, erkekli kalabalık, orkertralann akort »e«lerinden sonra alkışlar, çiçekler, buketler. Boğann mehtabını sönük bırakan, havai Cişenk bombardınMun Göklerden dökülen renkli yüdızlar. Boğaz kıyılannda neseli sesler. denizlerde çırpiDtıların pırütısına karısan tatü sesler Taze simit!~ Istanbul ve Ankara Belediye Bası kulakları çınlasın, evet taze simit!... Bu ses beni tatb rüyamdan birden uyandırdı. Sabahın altı buçuğu bn simitçi çocuk beni her sabah bu saatte ujandınr. Eer sabah beni çlleden çıkanr, kızdırır, bu sefer ve tatU rüyaya devam edebflmek için s5zlerimi tekrar vumdum. Ne varki simitçiye olan kızguüıgım .yerine oturmadı bu sefer apartmanın kapısında bir başka nara duydum: (Su..., sucu..., su...). Lâhavleyi çektim». Lâhavleyi çektim ama uyku ümidi kalmaymca mantığım bu sefer renkli rüyamı yalanlar tanda Islemeğe basladı... Ne fuan be? Bu memlekette sen evinde bile sabahlan Istediğin kadar uyuyanayorsun? Türkiye'ye altı ay içinde bir milyon turist gelae, Anadolu'd» yiyecek ne ot kaUr ne et. Fiyatlar yüıde üçyüa artar Bu adamlar her sabah birer rafadan yumurta isteseler, bütün milliyetci ve konuksever tavuklarunu zorlama yüzünden emeroit olurlar. Fuan ziyaret edecek bir milyon turist mi? Bunlara ne lokantada yer, ne otelde yatak bulabilirsiniz Palabıyıklı ve belleri tabancah gümrük muhafaza memurlanndan yakalannı kurtarsalar bile; gümrüklerdeki muayene memurlanna «Bia ne yaptık ki, suratlan böyle asık?» diye sorarlar. Hele Kabataş'ta afili bıyıkları ile caka satan bir tane trafikçi var ki; ber halde askerlikte onbaşıhğa heves edip bu göreve gelemediği için, arabaları geUş sıralarına göre değil, keyfince sıraya dizer, ve o arabaların içinde babası yerinrie anadan doğma tstanbullulara: Burası Kabataş bana bak! diye manasn, aflli lâHar eder. Turistler böylesiyle karşılasırlarsa acaba ne yaparUr? daha doğrusu böylesi turistlere ne yapmaz? Istanbul'da fuar olur mu? Belki olur ama, bütün yankesiciler de seferber olur ve hiç biri \akalanmaz... At sineji cinsinden gezginci smtıcı sebekesi Bunları turistik eşyalar yoluyla yolmak ister Sahil yolundaki deri ve leş, Ata'nın ismini verdiğimiz Ataköy'ü ve Kurbafalıdere ile Kadıköyü, tehdit eden lâğım kokulan. Kıyılan çeviren mikroplu denizler... Şehrin temizlik imkânlanna yetmeyen ve her güıı biraz daha kumlann hücumuna ugrayan Terkos... Yeşilköy'deki hava meydara kepazeliği... ölüm saçan otobüsler, minibüsler.. iabancı charter şirketlerine Turk dövizlerini bediye eden ve vatandaşı meydanlarda bekleterek ıniro inim inleten, eziyet ettnekten sadique ve maksatb bir zevk duyan Turk uçaklanmn hamam böeekli hali.~ Türkiye'yi turizme açmak için daima iki şey istemişimdir. Bir Istanbul'da milletlerarası fuar, ertesi vü da yine tstanbuT da olimpiyatlar... Ulimpiyatlara hiç kimse, ve bilhassa Beden Terbiyesinin turistleri hiç bir zaman taraftar olmadılar... Bu isi akıllanna •getirenlere kızdılar, tstanbnl fuanna gelince, bu teşebbüs ancak devletierarası bir nitelik kazanırsa, önemli olur; o da belediyenin aklına gelen değil devletin aklına gelmeyen işlerdendir. Bizim simitçi çocuk sayın Atabeyin rüyasmı bozmasın ama. bir Istanbul fuan mutlâka yspılmau, fakat bu fuar Bruksel, Paris, Ottawa, Osaka fuarlan gibi milletlerarası bir fuar olmalı ve bu fuar için de devlet memleketi o fuara hanrlamalıdır. t s t tarafı lâlımacunlu, iç yafı koknlan ile tükürük köftelerinin satüdığı, niyetlerin çekildiği ve çocuklara motosikletler gösterip on kuruşluk silgi verilen piyangolarla nişancılann, siçara paketi topladıklan, sandwiçli, ayranb fuar olur™ Böylesine de tstanbul'da lüzum yok... Luna parklar bu isi pek alâ yerine getiriyor, merikab Senatör Stuart Symington bir süre önce CBS televizyonunun «Halkla karşı karşıya» programında «Ortadoğu'da ça tışma ihtimallerinin» hâd düzeylere ulaştığtnı öne sürerken tsrailin «nükleer silâhlara» sahip olraa yolundaki o • lağanüstü çabalann dan da söz etmiş ve hattâ bu konuda chayli yol ahnmış olduğunu» üstü kapalı bir biçimde belirtmiştL Israil atom bombası ve ortadoğunun güvenligi YAZAN Hüseyin BAŞ da vererek söylece izah etmektedir: «Günümüzde atom bombasunn yapımı hio defilse kaba çizgileriyle artık sır olmaktan çıktmstır. Bu konu nükleer fizikle ilgili çok sayıda eserde yeteri kadar açıklıkla anlatılmaktadtr. Ama bütün bunlar yine de tsrail'in atom bombasının sırnna sahip bulunduğunn kanıtlamaya yetmemektedir. Bn konuda bir başka 6nemli hususu gözden ırak tutmamak gerekmektedir. Gerçekten de çok sayıda Amerikalı atom bilgini tsrailin nükleer çabalannı sempatiyle karsılamışlar ve tsrail devletine bu konuda son derece önemli yardımlarda bulunmuşlardır. Nitekim Amerikalı atom bilginleri. birkaç yıl önce H'eissmamı Enstitüsünu ziyaret etmişleT ve tsrailli meslekdaşlannı atomla ilgili çeşitli konularda aydmlatmışlardır. sı yönünde oldugu gibi bombayı taşıyacak araçlar konusunda da Amerikalı senatörün açıKlamaçaba sürdürdüğü bilinmıyor desını Rogers plâm öncesi kosullarında daha çok «Araplan j»[ • gHdir. ö t e yanda, TelAviv'in "nıl'finin masasına oturmaya ıor basta Amarika, Fraasa, tngiltere ve Güney Afrika olmak üzelamayı» amaçlayan bir baskı re Batılı «dost ve müttefiklerinpropaganda olarak yorumlamak den« bu konuda buyük destek ve mümltündür. Ne var ki. senatöyardım gördüğünden de kimserün açıklaması bu konuda yapınin şüphesi yoktur lan ilk «üyan» değüdir. On yılı Bir ülkenin nükleer silâhı ger aşkın bir süredir çeşitli politika, çekleştirme olanağı bazı bılimbasın ya da bilim adamı bu sel, teknolojik ve finansman şart yönde açıklamalarda bulunmuslannın yerine Retirilmesine bağlardır. Nitekim Senatör Symingü kalmaktadır. ton"un iddialannı israU'in WasBombanın yapılışı günümüzde hıngton Elçisi tzak Rabto'in hiç degilse kuramsal alanda ar«Bombayı ilk kullanan tsrail oltak «sır» olmaktan çıkmıştır. O mayacaktır» yönündeld açıklakadar ki, çoğu Ulke atom enerması izlemlşti. Aynca, Baskan Jısinin bansçı alanlarda kullaNâsır'm son konuşmasında tsranümasında yararlanılan Denız il'in bomba tehdidini cevaplasu\unun tuzundan antılması mak geregini duyması da Tel vb. atom reaktörleri aracıhğı Aviv"in nükleer silâha sahip olile sonunda isi ürkütücü silâha ma çabal&nnın «balon» olmadığısahip olmanın tehlike yoluna nı ortaya koyan kanıtlar arasındöktükleri görülmektedir. dadır. Ama Iş bununia bitmemek Israil bu konudaki brneklertn tedir. başjnda gelmektedir Oldukça kuvvetll siîronist proJean Paul Sartreia yönetipaganda dozu hesaba k&tılmakminde çıkan «Les Temps Moşartıyla Fransa'nm en iyi haber dernes» in Arap tsrail çatışalan dergilerinden Paris • Ma masına ayırdıgı öwl savısında tch'in ünlü yazan Raymond (1) Fihstınlı gazeteci Saleh Chibl Cartier söz konusu derginin 17 «tsrail'in elindeki bu atom siAğustos tarihli sayısında Ortalâhı dünya banşı tçin bir tehlidoğu, Rogers Plâm ve tsrail'i kedir> adı altında yayımladıgı incelerken Hendrick Smith'in Is. i*azıda konuyu aynntüı bir bi raü'in atom hazırlıklarıyla ılgıll çimde tncelemektedir. olarak New York Times'e yazdıSaleh Chibl'e göre, atom sılâğı genis arastırmaya da deginhına sahip olmak isteyen bir ülmektedir. kenin asağıda sıralanan zorunlu şartlan yerme getirmesi gerekliRogers Plânmı «evet» le eedir: vaplamasının Israfl'i kanştırdığıA Atomik yapım için gerekli nı, halkın iktidarda yaşlı Meir* temel bilimsel verilere, başka den çok Galiiee'nın kurtancısı, bir deyisle «atom bombasının sır İkl Savaşın trnyıramnnı Moşe Darına» sahip olmak. van'ı görmek tetecuğinl ileri süA Atom bombasmı gerçekleşren Cartier"ye göre «Varhgını tirecek vüksek teknik sevıyede korumaya çalışan tsrail'in atom olmak sılâhını cepaneliğine koyma çabası göstermesi kaçınılmaz bir A Bizzat devletin. ya da bir başka devletin reaktöründen eldurumdur. Hendrick Smit'in Isde edilen «plutonyum» a aahip raü'in çok yakın bir gelecekte olmak. Robert Kennedy, tsraıl 1965" ten bu yana bombaya sahlptır A Veteri miktarda agır suya, dememis mıydı? nükleer sılâya da her yerde kolayhkla buluhı gerçekleştireceği iddiası çenan «Grafıt» e sahip olmak. şitli yalanlamalara rağmen yine 0 Vaklaşık 50 milyon dolarCartier'ye göre «Gerçegın» iladelık finansman kaynağına sahip sıdır. Smith'in yazısında Israil' bulunmak. Bu miktar elde edilin bomba uçaklannı ve füzelerımek istenilen bombanm rücfine ru atom başlıklan taşıyacak bi göre değismektedir. çimde tâdil ettiğini belirtmesı, O Nükleer silâhlan denemek Pans Matchin ünlü vazan için için meskün yerleri radyasyongozden kaçınlmaması gereken dan ve radiyoaktif etkilerden bir «detay» dır. Cartier. aynca, masun kılacak alanlare sahip olİsrail'in atom silâhlanma progmak. ramını, Fransa'nm yardımıyla ^ürüttüğünün de altını çizmektedir. Uretimini 50 tona çıkaraoilecektir. Ote yanda. îsrail Dimona için agır su ıthal etmekte ve bomba yapımı için gerekli flnans kaynaklanna sahıpür. (Savunma bütçesi ulusal gehrinln ° o 10"una, / eşıt. Aynca, bu oran îngiltere gıbı bir devletin savunma bütçesine ayırdıgı miktara da eşittir). Deneme sahasına gelince: Bu konuda da güçlük voktur^ Elpktronık beyinler bazı Önrumlania gerçek denemenın yerinl almaktadırlar. Dtger taraftan tsrail denemelerinl her zaman yakın dostlannın imkânlanndan yararlanmak suretiyle gerçekleştırebilecek durumdadır. •••••••••1 •••••••••••••••••••••••••••••••••••>••••••• 27 Mayıs'tan bn yana ordnda en büyük operasyonnn yapılacağını gazeteler bir süreden beri yazıyorlar; generaller arasında emekliye sevkedilecek olanların isimlerini yayınlıyorlar; bn konuda çeşitli vorurnlar ortalıkta dolasıyor: ve 30 Ağustos'a dofnı rahatsız takvim yaprakları birer birer düsüyor. Hiç kuskusuz orduda bir operasyonnn gereksiz oldngnnn İlk bakısta kimse ileri süremez. Zirvede en yüksek rütbeden baslayıp tabanda en küçük rütbeve otnran piramit. silâhlı ktnvetlerin dengesi bakımından sarttır. Bir orduda binbasidan çok albay. yüzbasıdan çok varbay bnlnndn mu, hastalık var demektir. Veya bn ölcüde olmasa da. vnkan kademelerde piramitin orantısını bozacak bir siskinlik bascösterdi mi rabatsızlık isaretidir. Bnnnn için emekliye sevk islemlerinde zaman zaman köklü kararlara kayılması yadırçanamaz. Nitekim 2" Mavıs'ta yedi bine yakın snbay nniformayı çıkarmak zornnda kaldı. Ne var kl, bn zornnln ameliyatın basarısını gölgeleyen noktalar vardı : 1 Giden vedi bin snbav arasında. kalanlardan daha degcrli ve genç elemanlar az savılmıvacak ölrüdeydî. ! Bn operasyon ordnda reform niteliğine dönüştnrülemedigi için piramit kısa sürede gene boznldn. On yıl sonra bngün yapılacağı sövlenen amelivatın basarıya nlasması için de objektif kosnllar voktnr. Bir orduda sık sık tasflyeler yapraak zornnda kalmak. temel düzende bir boznklnia isarettir. Ve adam çıkarmakla isler düzelsevdi. herhalde simdive kadar bn volda epev vol almıs bulunnrdnk. Tersine silâhlı knvvetlerde seyTek «ayılmı^acak biçimde tasfivelere yönelmek. yalnız ordn yapıstnda defil, toplnmda huıursnıluklar varatmaktadır. ' Cünkü : Bir insanı çocnk vasta askerî oknla alırsmız. asker Bcatı elitimivle karakterine bicim verirsiniz. O insan a«kerlik ülknsanr bütün yürefcMe baelanır. üniformasıvla bedeni aynlmıvacak biçimde birbirine vamsır. Devlet hazine<iinden masrafla veti<mis. dı» ülkelere vollanmış, dil öğrenmis. teknik sahibi olmns. olfnnla^mn bir snbav iken havatının hızlı çagında kendisine : Emeklive avnldın.. der^iniz. Oy»a üniforması teni gibidir o insanın. Sivil hayatta sndan çıkmıs balıfca dönecek. bnmk ve olnmsnz bir kisl olaeak. kendisine haksızlık yapıldıtını iddia edecek, tepkileri dalga dalta toplnm havatına yansıyacaktır. Ama bakıvornz ki. aüil sornn bu iken. ordnnnn ürt kademesindeki terfi re emeklilik politikası agır basmaktadır. Kannnlar zorlanarak. meslek havatını doldnrmns generallere olanak yaratmak çabannın «llâhlı knvvetlere ne yaran doknnaeaktır? Bir orgeneralin süresi doldntn halde • mesiekte birkaç yıl daha kalma» bir deger tasımaz. Ternine. alt kademelerde olnmsnz vankılar varatır. Askerlik övle bir meslektir ki. bans zamanında sinesinde gizli kıymetler saklar: ve «ava^ lamanında ortaya çıkar esas mihenk tası Çünkü bans statiktir, sava? dlnamlk... Eğer Balkan Harbi. Birinci Dünya Savası ve Knrtnlns Mneadelesi üstüste gelmeseydi. Mnstafa Kemal'in. zamanına ftöre çok devrimei ve hattâ bngün bile genis toplnm yıgınlanns gSre çok İleri sayılan radikal fikirleriyle, bareml sonnna kadar tırmanabilmesi zor olnrdu. Knmandanlık niteliginin kaç kırat eldngn çogunhjklB eepoelerde belli olnr. Bans zamanındaki hosullarda ise askerler arasındaki hlzmet yansı daha değisik knrallara göre yürür. Hal böyleyken üst makamlarda sfiresi dolmnslann süreslni nzatmak zaten büyük problem nitelitine sarmıs emeklilik islemlerindeki sivrilikleri bilemekte. eereksiz bnlntlann kafalarda yognnlasmasma yol açmaktadır. Talnız ordn çevrelerinde degil. tüm millet hayatında 30 Airnstos kararlan onemlidir. Çflnkfl askerlerin politika hayatında giderek agır bastıklan bilinmiyen şey defildir. Snnay. Genel Knrmak Baskanhgından Cnmhnrbaskanlıgı vaadlyle istifa ettirilerek bneünkü makamına gelmiştir. Millî Güvenlik Kurnln. iktidarla beraber politikanm icindedir. Toplnmdakl patlamalan bastırmak için, lekell iktidar sık nk orduyn imdada çatırmakta. askeri blrlikleri ve knmandanları eçilimlerine âlet etmek istemektedir. Böyle bir ortamda. lözgelisi. Sıkıyönetim Knmandanı Sayın Kemal Atalav'ın orgenerallik süresi doldn^n halde görevinln usatıldıgını düsünelim... (ki, ajanslar bn volda baberler vennektedlrler.) BSyle bir dnrnmda Sayın Orgeneralin klşiligine polltik nltelikte ajhr bic yüklem vurnlacaktır. Ordnda birbirinin yerini doldurabilecek defeıil knmandanlar vardır. Süresi doldnğn halde görevi nzatılan orgeneral, arkadaslartnın degerierinl biçe sayan bir kjrra'rs ortak eoileeVktir. Piramîtin zirvesinde politik çevreleritı destefivle gjirev süreni uzatılan generalin bn başansı da herhalde askerlik alanında teseil edilmiş olmıyacaktır. Bir orgenerale böyle bir mnameleyi reva görmek, kişiligine kamnovn önünde saygı«ızlık demektir Tehlike çanları HER SALI HÂDİSE OtAN B Somut kanıtlar tsraü'in barışçı alanlarda kullanılacağı paravanası ardında uzun süredir «bombanın» elde edil mesi için gerekli kuramsal ve teknolojik yapınm tamamlanma • üistinli yazar, tsrail'in yu •karda sıralanan şartlan yerine getlrdiğini, çeşitli uzmaalann eserlerinden kanıtlar NİMBÜS • tsrail'in atomla ilgili teknolojik bir altyapıya eahip olma isDemlrel iktidarının «Zamlara hayır» aldatmacası < < teği, 1948 lere davanmaktsdır. tsrail atom enerjisi komisyonu, * Savunma Bakanlıgi kontrolünde a\nı vıl çahşmava başlamıştır. Devalüasyondan en çok zarar gören Komisyondaki altı bilim adamı işadamı: VEHBİ KOÇ 1949 da çeşitli dallarda uzmanlasmak üzere tsviçre, Hollânda, • tngiltere ve Birleşik Amerika'ya gönderilmişlerdlr. Bunlar özeüikTÜRKİYE KOMÜNİST PARTİSÎ LÎDERÎNE le Amerika'da atomla ilgili sırGÖRE, TÜRKIYE'DE DEVRÎMCİ EYLEM lara aynntüı biçimde vakıf olDEVRİM: Adakale Sok. 28'4 Yenlşehlr Ankara muşlardır^ 195354 de Israil'e dönen bilim 9•••••• adamlan Weizmann Bilimsel Cumhuriyet 8459 Araştırmalar Enstitüsünde nükleer fizik kesimini kurmuslardır. 1962 yüında bu kesimde 60 uzman teknisyen ve arastınca görev almaktaydı. Anamur tüccarlarından: Aksekili merhunı Kemalettin Arıgtekin Israîl'in atomla ilgfli teknik ve Melek ArıStekin'in sevgıli kızları; Tekimal Sinatez Kollektif Şir. altyapısı Rehovoth yakmlannda keti muhasebe müdürlennden Orhan Arığtckin'in ve Avşe Kılıc'ın biricık kardeşleri; emekli General Ihsan Duray'ın; merhura doktor Naşal Sorek nükleer reaktörüHayrettin Nasuhoğlu; merhum Zıyaettin Nasuhoğlu; merhum Şefıka nün gerçeklestirilmesiyle gelişAlparslan: mtrhum Zehr» Guzeloz'un yeğenler); lyfllk v« tnsanlık tı (2). Bu küçük reaktör, üç miltimgali: hayırsever yon dolara maloldu. Sadece Amerika'nın katkısı 350.000 dolar oldu. Aynca. Washlngton, tsrail'e nükleer yakıünın yaklasık beJüenmcdik bir zamanda ve pek genç yaçta eayata doyamadan ara. (1> Les Temps Modemes zenginleştirtlmis uranyum ve mızdan aynlnııstır. Cenazesi 25 Ağustos 1970 Salı gunu (bugun) ögalimunyum alışımı V 90*1111 te Arap Israil Çatışması 1961 Pa« le namazmi muteakıp Şı^lı catniınden alınarak Zıncirllkuyu aile me. ris, No: 253 BtS. min ediyordu. zarlıfında topraga verUecekür. Tanrı rahmet eylesin (2) Bu reaktörün gftcfi 9 terİ Atabcyt Pekl tsrail atom bombasının mik megawattır. yapımı için gerekli plutonyumu Moran 1825/S4S1 nereden bulmaktadır? TelAvivin bu konudaö ketumiyetine ragmen tsrail'in 1960' tan itibaren Ber Şeba yakınmEmekli Deniz Subayı merhum daki Dimona'da büyük bir reakHasan TOPÇAK'ın eji: T0m«e. törün vapımına girişmis oldugu neral Haydar TOPCAK ve Hay. büinraektedir. Söz konusu reakriye TANAYDIN'ın anneleri; Motörlü Araçlar Tlcaret A Ş «B« grobu hissedarlan 10 Eylul tör 24 termik megawatt gücünNeriman TOPÇAK'ın kaytnvfllı1970 Perşembe günü saat 10 00 da aşağıdaki gjndemi goruşmek uzc desi; Mehmet ve Levent TOPdedir. re: SUhane; Meşruüyet caddesi No 184; Beycglu; Istanbul adresınd» ÇAK'ın sevgill babaanneleri toplanacaktır. Dimona reaktörü tam randıSalihatı Nisvandan Butun «B« grubu hissedaılaıınm tesriflerl rica olunur. manla çahşması halınde yılda 4 G 0 ND M : NAZMİYE TOPÇAK ılâ 6 kilo plutonyum elde ede1 Başkanhk divanınm seçümesi. bılmektedir. Bu reaktörün yapı24 8.1970 gunü Hakkm rabmeU. 2. Siıketin 29 Temmuz 1970 tarihinde olağanüstü genel kurul toplan. ne kavuşmuj ve aynı gün E • mını israU'le arasındaki gizli atısında scrmayetün TL. 20000 000. ltradan TL. 40000 000 Hraya yüpsultandakl aile kabrina def. tom anlasması uyarmca Fransa çıkanlman hususunda ekseriyetle alınnıı; bulunan karan n TT.K. iıedilmlstlr. deruhte etmlstir. Bazı Amerikan nın 391 incl maddesl Rereğtnce mOzakeresi ve tasdıkJ veyahut redMevlA rahmet eyleye. çevrelerine göre, Fransa, Dimodl hususunda oylama. na reaktörünü kendi atom sı3. Dilekler. Cumhuriyet 8*86 lâhlan için plutonyum kaynağı Cumhuriyet 84S« olarak kullanmaktadır. Böylece Fransa, tsrail'e muhtaç oldugu yakıtı temin etmekte, buna karşüık reaktörün Urettigi plutonSevgill annem yumu almaktadır. 1 Cevizli semti yol ve yaya kaldıiimı tamir taSAADET YERGÖÇ'ün Leonard Beaton «Must the ânı veiatı ile duyduguro büyük çaatı açık eksiltme suretiyle ihaleye konmuştur. bomb Spread» (Bomba yaygınacıyı evbnlze gelerek paylasuı: laşmalı mıdır?) adlı eserinde îs2 thalesi 8/9/1970 Salı günO saat 15 de Belecenaze torenlne katıian: telgral rail'in hiçbir kontrole tabi t\ı diye Encümeninde yapılacaktır. ve telefonla başsağlığı dileyen: tulmaksızın yılda yirml ton ta3 İşin keşif bedeli 1450000 TL. olup tnuvakkat akraba; dost ve arkadaslanma bii uranyum elde edebilecek duen derln minnet ve tejekkürleteminatı 1087.50 TL. dırrumda olduğunu belirtmektedir riml bUdlritim. 4 Bu işe ait dosya her gfln mesal saatleri daBu miktann 10 torru Güney AfÖgretmen hilinde Belediye Fen Şefliğinde görulebilir. rika'dan, 10 tonu tse Olü Deniz'ın RCMETRA TEKGÖC fosfatlanndan gelmektedir Bea '«•••••••a; (Basın: 19899/8450)' ton'a göre tsrail yıilık uıanyum liincılık 93728^5 Utün bunlar, basında yer alan son haberlere eklenince tsrail'm «nükleer silâha» sahip olma yolunda olaganUstU bir çaba içinde bulundugunu ortaya koymaktadır. Beliren bir iktoci ve Onemll husus: Büyük Batılj devletlerin «suç ortaklığıdır». Fransa'dan kaçınlan modern savaş gemilen skandaluıda oldugu gibi tsrail devleti, uluslararası siyonizmın etkin destek ve yardımmı görmektedir. Atom konusunda da durum aynıdır. Ve eger günün birtade Israil elinde bu ürkütü cu silâhla görünürse bunun tek sorumlusu başta Amenka ohnak üzere buyük Batılı ülkelerdlr. öte yanda, bombaya sahip olmak başka, onu kullanmak başkadır. Çünkü tsrailin eUndekı bir Amerikan bombasının karşı lığı BACnin elinde bir Sovyet bombasıdır. Israil nüfusu 21.000 km2'de toplanmıştır. Oysa Arap halklan 11.000.000 km2'ye dağılmışlardır. Kısaca uzak da olsa, Ortadogu'daki bir atom savası ihtimalinde tsrail'in durumu daha kritiktir. Ama bu konudaki asü tehlike îsrail'ta atom silânım «yayılma» polltikasmda şantaj unsuru olarak kullaamasıdır. Bu ise Türkiye dahil, Ortadoğu'nun oldugu gibi dünyanın tüm güvenligini sürekli bir biçimde tebdit edecektir. Böyle bir tenükeden baberll miyiz? YUNAN CUNTASl DENEYİ TÜRKıYE'DE NEDEN SÖKMEZ? Yazan: DOĞAN AVCIOĞLU ACI BİR KAYIP CANSEN ARIGTEKİN ÖLUM Toplantı Daveti TEŞEKKUR Karfal Beledivesinden: