Katalog

SAHİFE İKl 4 Mayıs 1970 t k l n c l Dünya Savasmdan sonra emper" yalist güçlerı yokederek bagımsızlığa kavustuklarını sanan Gflneydo|n Asja iılkeleri son on yıldan berl Amerikayla Sovyetlerin baskısı altında bütünlüklerini kornmada güçlük çekmektedirler. Uzunca bir sfire dört yabancı ülkenin sömürusüne sılâhla karşı koyan bölge halkı neden bir turlü huzur ve sükuna kavusamıvor? Bngünkü bunalımın gerçek vonii nedir? Bn somlan cevaplandırabilmek için ikl büyüklerin bn bolgedekı özellikle Çin Hindindeki tatvm ve çıksrlarına değinmek gerekir Tıllardan beri veraltı ve yerüstü servetleriyle dünyanın ilgisini ftzerinde toplayan Güneydogu Asya ülkelerl çok genis coğrafî mesafelerle birbirinden synlmış olmalanna rağmen etnolojik bakımdan büyük bir benzerlik içindcdirler. Ancak, Kafkasva'dan Moğolistan'a kadar çeşitli din ve inanışlan bünyesinde banndıran bu büyük kara parçasının ekonomik dençesizliği ve sosval duzenindeki boznklnk toplnmnn birarada vaşamasını engellemekte \e âdeta birbirlerine duşman etmektedir. Batının baskısı altında kalan bölge halkı kfiltfir bakımından da tam bir basanya nlasamadıiğı gibi din. dıl ve ırk aynlıklan bugünkü huzursnzluk \e fstikrarsızlıçın kaynağı olmustur. Bölgenin bu zayıf yonünden yararlanmava çalışan yenı çıkareılar bn zengin topraklar fizerinde uygnladıklan b«nalım stratejisı ile Güneydogrı Aıya bblgelerlnl zorladıklanndan siyasi ve askeri alandaki karışıklıklann artmasına ve içinden çıkılmas bir bal almaaına sebep olmnşlardır. Uzokdoğu ve AMERİKA Feridun AKKOR güvenliklennı ve savnnma güçlerini artırma çarelenni aramaktadırlar. Günevdoga Asya bölgesinde her alanda geltşen Çin tehlikesıne karsı büyük bir haısaaiyet gösteren ve Amerikan paralelinde hareket ederek cerekli tedblrleri alan Sovyet Rnsya da sılahtan xiyade politik ilişkilerle etkllı olma çabasındadır. Bir taraftan kendi ideolojısine nygun dostlnklar ararken dıter taraftan Hınt Okvanusuna verleserek knrdutn us ve tesislerdr» \ararlanmak suretivle sıvasi ve askeri alandaki yerlni alma>a çalışmaktadır. sı\le kokunden reddederek bir oyalama taktığı ıçınde askeri harekâtı dı|er ulkelere kaydırmışlardır. Şnrası da bir gerçektir ki, Amerikalılar prestljlerıni kurtaracak bir laferi kendi taraflarına çevirinceye kadar bn bölgedeki mfieadelelerine devam edeeeklerdir. Hepımlzın bildığl gibi Mc Namara*nın lırarivle 1965'te başlayan sliShlı müdahaleden Mnra Knzey Vietnam'daki önemli hedefler bombardıman edllmıs, özellikle Kızıl Çin'le irtibat sajlayan yol, demır^ol ve Kızıl Nehır deltasındaki pirinç tariaiarı vok edılraıstır. Bn sıralarda pratlk bir bava savnnmaıından yokson bnlnnan Knzey V'ietnam, korknnç bir ateş silindiri altında ezllirken kendi Imkânlanyla karsı koyarak bagımsızhk nğrnna açlık ve yoklngu şöze almıstı. Sahsî dostn Mc Namara'nın etkisi altında kalan Baıkan Johnson kademeli bir müdahale stratejisinin basanlı olacağı inancı Içinde tırmanma savasına çiderken Kızıl Çin ve Sovvet Rnsya'dan geleeek bir tehiikeden mumkün oldngn kadar kaçınmava çahsmıştır. Bdylece askeri knrallar dısına çıkan Johnson'nn daha çok polltikıcılann baskısıyla nygnladıÇı bn yanlıs strateji Amerikan ordnsnnn bngunkü felâkete suriiklemiştir. Halbnkı Mc Namara'ya karsı çıkan »skerler bidavetten itibaren yeteri kadar knvvetlerle Kamboçya stnın boyunca taarrnza geçerek daha çenis alanda harekftta geçilmesini ta\sive ediyorlardı. Bn mumkün olmadığı takdirde büvük tedakfirlıklan da gSze almak şartıvla tam bir banş programının vygnlanmasına taraftarlardı. Suil danısmanlann tavsiyesi ile ocnz vollardan bir savası kuanmak Uteyen Mo Namara'nın masa bası stratejisinin sakıncalarını anlayan Nixon bir taraftan Gnnev Vietnam'daki askerleri gerı çekerken difer taraftan da Amerika'mn güvenli£i ile ilsili bolçelere gızlice el atraak ve CÎA'yı da kollanmak snreti\le çok daha tehlikeli bir oynna kalkısmıstır. Aneak, Nlxon'nn bu çekilme kararı Guney Vıetnamlılan bir hayll zor dnrnma düşürdü^ünden, ülkenin nasıl savnnnlaeağı problemi buvük bir önem kazanmava baslamıştır. Bn konuda dostlarını mumkün olduğn kadar \nmuşatmaya çalışan yeni Baskan bn çekllmenin kademeli bir şekilde yapılacagını belirterek Gflney Vietnamlılan yalnız bırakmıyacaklannt ve esasen silâhlı knvvetleri Itibarivle de bir amvaşı devam ettlrmeye mnktedir oldnklannı söylemek snretiyle moral takviyesine Yeni strateji yeltenmekiedlr. Her m kadar Gflney Vletnam'ın eğitim gormfls H7Î.0O0 mevcntln bir ordnsn varsa da, Amerikan roket, topçn ve özellikle hava desteğı olmadan bir harekfita eırısmesinın ımk&nsızlığını müsterek knrmay hevetlerinın yaptıfı plânlardan anlamaktayız. Takın gelecekte Amerikan birliklerinin bn bolgede kalıp kalmıyacagı belli olmadıgına göre, Güney Vietnam ordnsnnnn görevini tek basına yapması ve bir savası basarıva götürmesi süphe ile karsılanmaktadır. Güneyliler bn agır yükü valnızca tasıyamadıklanna g8re Amerikan birliklerinin çok zor dnrama düvnesinden de korknlmaktadır. Amerikalıları eiddf snrette dujündÜren bn konn nedeniyle Güney Vietnam birliklerinin sava* güçlerini artırmakla beraber ordn mevcudnnun 1,8 milyona çıkanlması çareleri aranılmaktadır. Aneak, Guney Vietnam birliklerınin vurncu bir knvvet olmadığı müddetçe aldıgı gBrevi vapmadaki îüçlü£n dikkate alan Amerikalılar bir raüddet daha Özel birlik ve hava knvletleriyle bn bolgede kalmavı f5ze almış dnramdadırlar. Bn tarz bir taktifin de ne dereceve kadar basanlı olacajını şimdıden kestirmek mBmkün defıldır Folitıkacılann hir o\nnn olarak nıteledıtimiz bu gerı çekilmenın kademeli de olsa, Amerikan birlıklerının savas mevdanını terk ederek bagka bölrelere kavdınlmasivla bolge Insanları veniden birbırine kapıstınlmak snretiyle daha kanlı savasların cere\an edfceğini ve dunva barısının büvuk sarsıntılar geçireceğini sanmaktayıı. Geleneğe uygundur. 1 e b u Amerikan ın Kamboçya'daki tutBmu Birlesik Devlefler tarihryl, tutarlı bir niteliktedir. Kongre tntaaaklanndan alman bUgll d n)erik J k e ı lere gore 1798 ve 1964 arasında geçen 1« 3"! Ç™ « A » « silâhh müdahalede bulunmnsrur. Bufllardan son üçü 1S57 Lübnan harekih, 1»62 Küba çıkaımast, 1W4 Vletntm «vaşıdır. 1957 yılmda Liıbnan'a asker sevkmde, Amerika, Ad«u İBdrllk ussünü kollanmısnı. Kamboçyadaki askeri mndahale ** »«•*« « •a»««^ " tarihl gelenege uygun biçimde vfirfltvunıüsrttr. Kamboçya esU bh Pransı» aSmürgesidlr. UlMt kilometrekare büyukldiunde C aaUyon nüfnsln bir ülkedir. 1*54 Ceoevr» anlasmasıyla taraisulığı ve ^>«ğmi5izhgı «naylanmıs Kamboçya'nm Devlet Baskanı. bir ay bnceslne kadar Prens Norodoın Slhanuk Idl Kamboçya Parlâmentosn feodallerin agırlıgı altında bulnnuyordn. Ulkenin kuzevindeki Khmerier soleu blr düzen için mucadeleye Pri«mişlerdi. Prens Slhannk. iilkeniıı **İ v» sol guçleri arasmda bıı denge tutturmaya çahşırken Pekin İle Washmgton arasmda tanrfsızlık politikasmı da titizlikle nygnluyordu. Ne var ki bu tarafsız ve bağımsız polltika Amerikanm isüıe gelmedi. Çunku Vietnam Millî Kurtuluş Savaşı'na bir katkı Idl Kamboyva'nın tarafsız ve bağımsız kalması • Vietkong'lann Kamboç • topraklaruıda olanak ve sığınak bulmalan VVashington'a rahntsız ediyordu. Prens Sihanukun totaeu çevrelerl kavgıya düşürecek bir takım reformlara yonelmesl, Kamboçja sağcüanyU Amerikan CLVsmın ortak darbe duzenlemelerine fırsat hazırladı. Sihanuk, ulke dısında blr geıiye çıkmışken darbe başanyla yflriıtuldu. Kamboçva'nm geriri ve tntunı çevreleri Iktidan payl»smakta birbirleriyle vans ettiler. Safcı darbe Amerikanın isıne geliyordu. Bu sa.vede Günev Vietnam'daki Mekong nehri deltasında başarılı bır savaş veren Vietnam Milli Kurtulu» Cephesmin Kamboçya'daki nefes borulannı tıka>acağını tasarlıyordu. Ne var ki evdeki hesap çarşıva uymadı. Sağeı kukla hukumete karsı direnis basladı Kamboç'ta .. Ve işlerin sarpa sardığını goren VVashington, askeri mudahaleye karar verdl. ABD t?rıhlne vakısır blçlmde. Ordusunu. mazlum ve voksul bir ülkenin topraklanna yünittu Cnmhurbmskanı NWpn Amerikan halkına bn karannı .barn ve ozgurluk» İçin verdi|inı söyluvordu. Amerikan askerleri Kamboçya topraklanna bans ve ozgurluk goruruv orlardı Bundan once <ie Vietnam topraklanna bans ve O7?urluk ?oturmuşlerdi. Zaten Amenka'nın butun diınvadakl mazlum ulkelere en buvuk ihracatı barış ve ozgurluk. olmuştur Ne var ki ihracat. ıster \merikan askerlerı eliyle. ister vardım kurulları kanalnla. ister buvuk kumpanvalar volujla taşınsın. girdiği voksul ulkeve. kan. ates. nifak. kardef kavgası, çokuntu ve somüruden başka vamr sağlamıyordu. Tarlhi bır eercelrti bu.« Ve bu tarihi gerçeği artık mazlum ülkeler öferenmislerdir. Amerikan aydmlarınm. univer«itelerinin, ve halkının giderek artan blr kesiml de Amerikan silâhlı müdahale politikasına dlrenmektedir. Kamboç'a saldırı valnız dunyada değll. Amerikan ileri çevrelerinde ve hatta polıtıkacılarında buyuk tepki ujandırmıştır. Her vanda Amerikan saldınsı >erilmektedır. Moral açıdan olağandır bu .. Ama bn ksdar biıruk tepki yarataeatı oneeden bilinen blr karari \Uon nasıl verebilmiştır? VTnshinptoıı'un öteden beri yürüyen polltlkavma Nlıon yeni bir yon çizeceğini iddia etıtıis, ve <Nıxon doktrm:>ni ortaya atmıştı Bu poliüka müdahaleden kaçınmak ustüne duzenlenmişti. Zaten Nıxon'un başkanlığa seçilmesi de Vietnam Savasuıın elleri kanlı Başkanı Johnson'a karşı buyiık tepkiye dayanıyordu. Niıon, Vietnam'da çocuklan olen analann ıstırabma son vereeek, Çin Hlndinde ban;ı sağlıyacaktı. Her seyml bn ufurtU ortaya koymuş, kesin söziere batlanmıs. Amerikan kamuoyuna bu precramla kendisini takdim ederek başkanhk koltuğuna oturmastu. Simdi kendi doktrmini kendi eliyle yıkıyordu Nizon .. Amerikan polltikacısmm Pentagon Ue Wall Street elinde blr oyuncak oldngunu Niıon kendi Usiliginl knrban ederek Ispatlamıstır. Yank oldu Nizon efendtyeKamboçya ise elbet bir giin kurtnlacaktır. Ataturk'ün dedigi gibi butun mazlum milletler zâlimlere tarihbı kürsüsünde gerekli dersleri vereceklerdir. Amerika guçlu devlettlr ama, tarihten gııçlu olamaz. fc rl Iki büyühlerin isteği nci yürvılın baslanndan itibaren Gttnevdoğn Asya ile ilgilenmeye baglayan Amerika her şevden evvel kendi güvenlifi açısından bolgeden vararlanma çabasındadır. Komünist teblikesıni önlemek bahanesiyle çağınlmadan gelen bir knrtancı gibi l'zakdoğuya yerlesen Amerika sahil adalanndan Kore'ye ve Vietnam'a, simdi de Lsos ve Kamboçya'ya atlayarak geniş bir sahaya yayılmakta ve bn bolgeden kolav kolav aynlmıyacağı kamsını knvvetlendirmektedir. tkinei bünya Savasında Japonları büyttk bir yenilgive nğrattıktan §onra kurduklan üs sistemine bakacak olursak, Amerikan savunma kusagının Pasifik'ten geçtigini ve geleeek her türlü tehlikevı önlemek için stratejik mevkileri simdiden ele geçinneve çalıştıgını görmekteviz. Kızıl Çin'in knralnp güçlentneslnden »onra çevrenndekılere baskı yapmava başlaması ve yabancılan Asya'dan nzaklastırma parolası herkesten 5nce Amerikalıları düsündürmekte ve dataa aktif tedblrler almaya «orlamaktadır. Bn arada Çin emperyallıml'nin Aıva'ya tasmasım dnrdormak İçin kendilerlne taraf ölkelerle yaptıklan ikili anlaşmalarls merikan kamuoynnn ve bazı politıkaeıları tatmın etmenın çarelenni arayan Baskan Nixon, Midwev Konferansından sonra Vietnam'daki bırlikleri kademeli olarak geri çekmeye başlaması bans yönfinden bfilgeye hiçbır venllik getirmemis, aksine daha tehlikeh Mtnuçlar vermiştir. Amerika'mn bn karannı Hanoi'nln baskısına baglayanlar oldnğn gibi daha etkili bir stratejinin başlangıeı dive nıtelpvenlere de rastlanılmaktadır. Amerikan nçaklannın Laos'n bombalaması ve Kamboçya'nın içlslerine karışmasıvla ikinci gonişün daha doğrn oldngn anlaşılmaktadır. Vatan eephesinin gellsen baskısı ve Vietkong'lann mnka^emetivle karsılasan Johnson'nn tırmanma stratejisinin buvuk bir yenilgıve nfradı^ı \e 1%8 Snbat taarruzunnn da tam bir haval kınklıgı içlnde sonnçlandıiı bir gerçektir. Çok üıtun knvvetlere sahip olmasına rajmpn yok edici bir darbe vnramayan Amerikan ordmn buvük tayiat verlnee Johnson palitikan iflfs etmlf, yerine Nizon' nn »ozde barıvçıl gSrüsü konnya çöıum yoln getireceği sanılmıştı. Oysa ki Nixon'nn da elinde tnttngn zeytin dalı knrnmns, bBvlece herhangi bir ferahlık cetirmemiştir. Aksine, Lao» ve Kamboçva'yı da içine almak snretlyle daha gtnis bir sahava yayıldıgından dnram bfisbütun karışmıstır. A Sonııç üneydoğn A^vanın bngön Içınde G dnğn hnzursnzlnk ve kansıklığı bnlnndaha çok Amerika'mn iıstü kapalı sömurgecllik polıtikasında aravabıhriz. Batımsızhklan için sıcak, sognk, kar \e yafmnr demeden döfiismekten bafka bir snçlan olmayan bn tertemiz insanları daha fatla yıpratmaya ve cezalandırmaya kımsenin hakkı voktur. Asvalılann da difer dunva ülkelen çıbı bans içinde yasamalan Birlesmıs Milletler ilkeleri bakımından kaçınılmaz bir zornnlnktnr Geçmisteki haçlı seferlerini bile gölgede bırakarak M 1lardan beri devam eden Vietnam savaslannın dnmran artık belli olmns, bağımsızlık itteyenlerin zaferiyle sonnçlanmıstır Bn konnda daha fazla Isranti anlamı kalmadıtı gibi IÜ7umsnz dırenmenin Szellikle Laos ve Kamboçya'ya atlayarak bdlgeyl veniden kanştırmanın da bir favda sağlamıvacagını nmmaktayız. Bunnnla beraber Amerika perde arkası oyunlarla Guneydogn Asva'da kalaeafını nmnvorsa. bnnnn ters yönden tepki gSsterecefini Çin Hindi'nin gelecegi bakımından girisilecek bir mücadelede daha sert mnkavemetle karsılafacafı ve dolayıslyle evdeki bulgnrdan da olacagı sanılmaktadır. karşılamanın mumkun olamıyaeagını anlayan Amerikalılar Paris barıs masası etrafında toplanmaktan başka çıkar vol bnlamamışlardır. Aneak, zaman kazanmak için giriştikleri bm mfisakereler gırasında ileri sürfilen tekllflerin komflnistler lehine ifleyeeefi gerekçe A skeri bakımdan Kazev Vietnam'a bir darbe vurmamn 1e Hanoı'nin baskısmı UNDEN UNE Devam bnynrnn ) baylar, devam bnynnınL Türk Hava Tollan, Fransa'nın Ak Dentı Knlübiyle yaptıgı anlasma ile Türkive'ye bn yaz 60.000 kl»i tasıyacağını taahhut etmiş !. Bn knlübfin Izmir'de, Foça'da ve galiba Knsadası'nda tatil kövleri oldngnnn bılirsiniı!. Knlâp U&nUnnı yapmış, mısafirlerinl toplamı^, onlardan para almış f^anrbklannı tamardlamıs Fakat tam bn sırada bizim hava vollan bn taahhudünü verine getiremiyeceginl bildirip için içfnden çıkmı?. Ak Deniı Knlubü, tabil dell divane olmns . Şlmdi ne yapacagım? diye dfîşünüyormnş!. *** Bir taahhüdü verine getirmemek, mfiletleraran mnameleIerde ımzayı geri almak, hiç süphe yok dürüst bir hareket değildır. Ama insafla sSvlemek lizımdır ki, bn mnkavelenin bozulmasında knsurln olan mnkaveleyi bozandan zlyade, daha evvel haddini ve halini bilmeverek mnkavele imzalamıs olandır. Eğer mukaveleyi imzalayanla bozan aynı kişl ise, bu satı mahkemeve vermek yetmea, ruhî boruklnfn. ve anlayıssızlıjı dolayısıvle hastahaneve yatırmak da kfiH gelmez, aslında onn oraya getiren kişivt de beraber mıllete aflşlerle tanıtmak gerekir ki, bir daha hiç kimse bdyle lommsnz ve akılsıı hareket etmesin!. Olamsnı propagandalan fle Türk tnrızminl Tnnanlılann baltaladıklannı yazıvoruı. Türk Hava Yollan'nın vaptıgı kötülük, Tnnanlılann yaptığından çok daha agır degihnidir? tsminin basında Türk Ismıni tasıyan bir muessese bnnu yaparsa, rakip Yunan acentalanna söylenecek sozümSs kalır mı? «Efendım, arada uçaklarımız bozulrfu da ondan dolavı mukaveleyi ıptale mecbur olduk • diyeeeklerdir. Talan! hem de büvük harflerle TALAN. Uçaklar boralmasaydı bu taahhütleri verine getlrmek yine mümknn olmajacaktı. Bn hesap isi degil mi?. Şımdi bir meseleyi daha açıklıkla ortaya koyalım: Iktidar , Türk Hava Tollan'nın basındaki basanlı insanı yanl Agasi Şen'i harcamak ıçın elınden geleni yaptı, hava yollannda rahat cırıt atsmlar diye partizanlardan ve ekserisı işten hiç bir sey anlamayan insanlardan mürekkep idare meclisi knrdn. Agasi Şen'in yetkilerini üstüste kısarak ve bn idarî yetkileri kendi iizerlerine alarak bn dtğerli insanın işi bırakıp kaçmasını temin eHiler . Sonra da idarecilerle kolejyal idare meclisl hâkimiveti knrnp yani, soromsuzca iş yönetmeğe başladılar. Uçaklar zamanında satın ahnmadı, tereddütler, çekismeler kararsızlık yüzdnden seneler geçti. Uçaklar çok çalıstıklan halde tamir edilemedi, bonılmafa başladılar. Millet tehlikeye maruz bırakıldı, pilotlar nihayet (bis ölmek istemiyoruz!) diye isyan ettiler, sonnnda iş ve hizmet ahlâkına nygun hareket edilmedi, bbylece partlzan zihniyet hem hava voUarına, hem de Türk^ tarizmine ve Türk ticarei ahlâkına balta vurdu. U bnnnnla da bitmedi, bn hale rağmen, AP mensapları lengin olsnnlar diye baskı ile bazı AP'lilere nens flyatla nçak tahsis ettiler, onlar Türk Hava Yollan'nın nçaklan ile bizzat Turk Hava Yollan'na rekabet ederek Türkiye'ye charter yoInyla işçi tasıyıp zengin oldular Bojlece hava yolları, kendi elindeki müşteriyi magdftr AP mUletvekiIIerine bnynron yiyin diye teslim etti. 132. maddeyl nydnrma tefrirlerle kendlîerine kalkan yapanlar, pervasız partizanlıgın memleket) ne hale getirdigini bir türlü görmedüer. Tüzbinlerce tnrist Mamaya ve Varna pl&jlannda Tttrktye'ye gelmek istiyor. Bnrsa'ya hat açamayan Türk Hava ToUan memlekete, memleketin tnrinnine hizmet edecegine partizanlara hizmet ederse Işte böyle pis koknln rezaletler patlamaga baslar. Devam bn>nrnn baylar!.. Devam buvnrun!» Bakalım nefesiniz nereye kadar yetisecek? izim ülkemizin yönetiminde, ne yank U, pek sık raatlanan bir olay da, bir yasanın veya yasa kuralının kendi dojfrultusundan, kendi amacından saptınlarak asıl anlamından baska, hatta ters, anlamda yoTumlanması ve ters yönde uygulanmasidır. 9oır zamanlarda buntın ömekleri çoğalmafa basladı Hukuk saptırmaları ve B askerî yargı Saptırmalar YAZAN den beri, gittikçe artan bir dUçmanlıkla, Anayasamıza saldıranlann ve somürü düzeninl rahatça sUrdürmek İçin onu, bir an önce kotünim edilmesi gerekll bir engel, bir ayak ba£ı sayanlann, iş parlâmento denetimine gelince, bunun 132. maddesinden, ne clafzls, ne «gayri lâizl», ne «ruhl», ne «gal» hiçbir tefsir metoduna uytnayan, ters bir anlam çıkararak o yolda oy kullanmalan, oy kullanma hakkuıın, çoğunrak istibdadına dayanan acık sniistimalinden ve bir «hukuk saptırmasDindao baska nedir? Bir Anayasanın denetım müessesesinl engellemek İçin aynı Anayasanın bir kurahna dayanma usulüne ve bütün Türkiye'nın, bütün dünya'nın gözü onunde bir Anayasa ilkesini aynı ^nayasaya boğdurmak İçin bir kısun politikacılardatd mantık işleyişine ben dünya hukuk tanhınde rastlamadım Rastla>an varsa lutfen açıklasın da bilellm. Anayasamızla şimdiye degin bu denli b!r pervasızlıkla oynanmamıştır. Hem ktm için ve ne Içın? Onu da büelim. Şlmdılik bızim ıçın, küçük de olsa, bir tesellı ışıgı, ıktldar partisl içinde «Artık bn kadan da olmaz!» diye duşünen lnsai sahıbı lcımı mılletvekillerinın çıkmağa başlaması ve CHP lla GP"nin de Anayasa Mahkemesıne başvurmaya karar vermelendlr. Herhalde yüksek mahkeme böyle bir «hukukl ayıpsı TUrk hukuk tarihinın sicıime isİ6trneyec6ktir. on haftalardakl gazete haberlerl doğru İse, simdl askeri yargı sistemlıu de kendi amacından, kendi doğrultuaundan saptırma çabalan baslamıştır Askerlenmımn boy le bir «sapürmaıtya ftlet olmayacaklanndan eminız. Bununla birlikte, «vatanı, miUeti, mües ses nızamı koruma» slogamvla bazı kafalan yatkm duruma koymai, ya da sivil sektörde işleyen menlaat hesaplannı ordunun bazı kademeleri içine kadar sokmak yoluyla, askeri mahkemelerin amacından saptınlmasına çaba harcanması ıhtlmallnl göz önüne alarak bu Jtonudakl düşüncelerimizl de açıilamak isterim. Ord. Prof. Dr. Hıfzı Veldet VELİDEDEOÖLU lçm Alaydan Tumen Kararg&hına ahnarak, askeri yargı ışleriyle uğrasan Üçüncü Şubede gorevlendınldim tşte bu sıralarda Askeri Ceza ve Askeri Ceza Usulu Kanunlarının o zamanki durumlannı yakından incelemek ve kımi kurallarım uygulamak fırsatını buldum Bu vasalar tümüyle asker! suçları ilgilendiren özel yasalardır. Yanl bunlar, askerlik disıplininin ve askerlik gucumüzün korunması ıçın askeri sektörde uygulanması gereklı yasalardandır. örneğin bir fıkır suçu askeri mahkemede yargılanamaz; genel \asa nıtehğınde olan Turk Ceza Kanununa ve Ceza Usulu Kanununa gore, sıvıl mahkemede. Anavasamızın deyımı ile, «tabıî mahkeme> de yargılanır O vakıt du^undıim O halde nıçın bızım memleketımızde bu tabi! doğrultunun dısında uygulamalar olmuş' Kendimce bunun cevabını doğru vej a >anlış şu nedenlere bağladım. Eine belkı bir mazeret olabılirdı Bugünkü dıranı ugUn bu mareretîerden na biri, ne de öteklal vardır: Bugünkü huzursuılok, yeni Anayasanın emrettigi refornv cu, sosyal hukuk düzeninin, iktidan eline geçirnüş olan tutucu bir parti terafından gerçeklestlrilmemesinden, bütün devlet maklnesinln bireysel çıkarlar dogrnltnsnnda işletilmestnden ileri gebnektedir. Anayasa dlteenini kurmak isteyenlerle eskl meniaat çarkını sürdürmek isteyenler arasında başlayan fikir savaşı, tutucularla devnmcıler arasında eyleme dönüşmüstür. Saldınya uğrayan kışlnrtılan, meşru savunmaya zorlanan ulkUcü gençler birer bırer öldürülmeğe baslanmışür. Tutucu polltikacılar, Mılll Kurtuluş Savası sonunda bütun askerlerıyle, bütün kuruluşlanyla, butun şirket ve menfaat sebekelerıyle bırlıkte • Ataturk'ün yonetimlndekl Türk ordusunca bu memleketten lto\U1TIUS olan emperj ahstler tarafından açık açık desteklenmek tedır. Amaç, Turklye'nın bağımsız bir endustnye sahlp olmaması, Osmanlı devnnde olduğu gıbı, rahat bir açık pazar olmaktan hiçbır zaman kurtulmaması, bağımsızlık amacını güdenlenn ise ezilmesidlr. tleri sürülen bahane de hep «komünlzm tehlikeslsdir Oysa bu tehlike artık tek bir tdeolojik tehlilce olmaktan çıkmış, dünya yuvarlagını «Asya tazaldır» sarkısıyla dolaşan bir peyk ile vejra bu yuvarIağı çevreleyen bütün hava ve denızlerde karadan ve bir tek merkezden yönetılen manevralarla bir askeri tehlıke durrmuna gelmıştır Biz ise bu olaylar karsısında Türkiyemizln durumunu düsünecek ve Anayasadaki refonnlan yapıp sosyal adaletsizlikleri gidererek ınemlekette bir milli dayanışma, bir ferah. lık knracak yerde, Anayasayı ters uygulamak, suiistimal söylentilerini 3rtbas etmek, solcu denilen bütün aydınlan aldatılmış, masum Tür1* halkma ksrdırmak çabası ve özleml (1) ile memleketi bir kör döfüsti alanına çevirmek istiyomz. B nl «1961 Anayaaasından Snceki 1 Bömüru dttzenl»nin mııhafaıantı yeni Anayasanın sosyal kuralla , nnın uygulamasız kalması ve bu alandaki elestirilerin boğulması ( İçin bir araç olarak tullanılamazlar. Bis bütün sosyal ve ekonomik konularda, asasını yere , vurarak vetosunu kullanan askerler devrinl nasU geri bıraktıksa, bakanlann paltosunu tutmağa veya arabasının kapısmı açmağa kosan çok büyük rütbe11 askerler devrinl de çok şükür gerlde bırak tık. GUnümüzde bu tip asker varsa, bunlann her Iki türU de, bu vatanı sömüren emperyalist güçlerln lslne gellr. ÇUnkü birinciler, bir askert cunta yönetiml ve bir faşist ldare demektir ü , böyle bir yönetimde lşblrlikçl tutucu güçler nasıl olsa hftkim olmanın bir yolunu bulacaktır Iktnci durumda İse, demokratik ydneöm perdesl arkasmda, askerler taraîından desteklenen re «müesses nizam»a karsı çık&nlan askeri mahkemelerde ezdlren lç ve dış sömürü düzenl surup gıtmis olacaktır. Atatürkçülük ideolojisi bnnlann ikislne de karsıdır. HABORA KİTABEVİ 8UNAR: KANLI PAZARDÂH EKİM İHTİIİLİNE V. Aleksandrov belgeleriyle anlatıyor (15 Llra) HABORA KÎTABEVİ: P.K. 6 BEYAZIT İSTANBUL (Reklâmcıhk: 1280) 4459 ranan ve lfad'emi alan atkeri hâkım askeri kâtip sımfından olan • daktıloya: • Lutfen dısarı çıkıp Profesor beye bır bardak su getırtinız; rahatsızlandı galıba» diyerek onu savdı. Yalnız kaldığımız blriki dakıka içinde bana yavaşça ve dostça: «Aman Hocsm. bu Ifadeniz bır ıntıhardır. Tehevvure kapılıp kendınizi de, bızı de perişan etmeyin Bız sizin vatanperverlığır.ızı bılıyoruz. Bu ifad'enızi tutanağa geçırtmek için ısrar etmeyın, çok rıca ediyorum» dedı Bu ıyı kalblı subayın adını, sanını Inanmız hâlâ bılmem Bu yurekten dostluk gSsterisl karşısında sükunet buldum ve onun tavsıyesınl tuttum ranna sokmak lsteyebilirler. Bunu yapabıhrlerse kendılennl bir kenara çekıp, asker ve sıvıl Türk aydınlannı karşı karsıya getırmış olurlar Bu memleketin yenileşme tanhınde butun devrım ve reformlan askerler gerçekleştırmls olduğu halde, mılliyetçi ve devrimd olan bu asker aydınlan »imdl sivil aydınlarm gözunde, askeri mahkemeler yoluyla, «çirkın asker» durumuna koymak başanldığı gun. empervalistlerin Lozan Antlaşmas.ndan berl Szlediklerı bir amaç gerçekleşmiş ve Türk baŞımsızlıjının korunma ve kurtulma umudu artık süresız olarak yok edılmış olur (1) Bir emekll koreeneral, bir Iktidar çazetesinde dump dnrnrken şahsıma hücum için kaleme aldıfı bir makalenin ıçınde, hem de büvük harflerle bakınız ne yazıyoT : «Bırçok mıllt menfaatlen baltalayan bu sapık hareketler devam ederse bunlar, asaylş kuvvetlerıne luzura kalmadan sabrı tukenen te=kılâtlı vatandaş kütleleri tarafmdan bertaraf edilecekler ve bunun adına da meşru mıllî mudafaa denecektir» Bn vazıva karsı «Kader, Sayın Pa«anın «teşkilâtlı» cellâtları tarafmdan «bertaraf edilmeyi» alnımıza yazmışsa, o olur» demekle yetineeegim. Benim soynmda çok asker vardır. Askerlikte berkesin dıaanda da nfrayabilecejH bazı uzüntüler, benim askerlere olan sevgi ve saygımı bir terre bile sarsmamıstır. 27 Mavıs 1960 thtilâlinin sabahında bir nçakla Ankara'va çötürülüp birkaç gün sonra oradan «Anavasa Komisvonu» olarak resmi otomobllle teri dönerken. tstanbnl'a vakın bir kentte eörevli olan bn koreeneral, bızim Komlsvona, askeri mahfelde bır aksam zivafetı vermis, ha'tâ benım tabağıma kendı elıvle vemek ıkram etmek lutuf ve ne?aketinl göstermiftı Sonra emekH edildiginl Bgrenince uzülmüstüm. «Bir lokmanın kırk vıl hatın vardır » Ben onnn saflı6ını dilerim. Emlnsniar ısinde «akıl hocası» mı idim? Yoksa bnno herkes ıribi sonradnn mı haber aldım; bn eeneral belkf bir ırfln bnnn öfrenir ve mahçnp olnr. Ssvm Samet Ağaoglu'nun z Mayı» Urihli Cumhuriyefteki açıklam»«mı oVudum Ben Kuvavi Mil. live ruho. kehmelerini kitabında •kavramlıştırdıtını» söyliyerek kendlslni dvdum Devlet Bakanı oldukt«n sonr» bfni norrnezlıkten ld! .dudak p k"ndl»loe ••urtkten ırıdıfımi» vaıdım Btrinet«i bir ıltemin ikın Bir tedirginlik '^e bir kalp enfarktusu geçirmıs, hekısahk vermesi um l n zerine, sıcak yaz gunlennde Tuzla'da denız kenarında dınlenmeğe gitmistım. Bir gun evın onünde blr Jeep durdu; askerî mahkemeden Istendığımı soylediler. «Hastayım» demedım, gittim. Şeker hastası olan zavallı e»im, bütün ısranrca rag men, beni yalnız bırakmadı. bırlıkte geldi Onu ve beni muracaat odasında yanm saatten fazla alıkoydular Sonra yalnız beni ust kata çıkardılar. Bir sadt de orada bekledım. Arkası nd an sorguya aldılar. Guya «tanık» idım Pakat bana gösterılen bazı mektuplardakı ifadelere davantfınlan sorular, ancak bir sanığa sorulabılırdi Eski ve yasiı bir hukuk hocası ve kenaı nâçız olçumde, Batı Avrupa'nın bea ülkesınde tanınmış ve etudlerı yayınlanmıs bir bılim adarr.ı ıdım: fakat eylem adamı değıldım. Kımlıgim tesbıt edildıkten sonra, soru sorulunca, öfkelendıtn. Henuz yakın bir zaman once ölumun eşığınden ddnmuştum. ölümden otesi mh saglığı ıdl «thtilâl teşebbüslennden hiç haberım yok. Fakat kudretlı blr insan oisaydım ve elımde de kuvvet bulunsaydı bir dakıka tereddut etmeden derhal ıhtilfll yapardıra» dedim. Yüzümu ve bütuB vücudumu ter kaplamıştı O zamana d*6ın sert dav B B S Gtiiad 3a6 3 FULBRIGHT Ş TAHSİL BURSU •••••••••••••••••I 19" 1 72 ders yılmda, Amenka'da Tüksek lisans ve Doktora çalışmaları yapmak isteyen öğrencılers her sahada bir milstar tahsıl bursu venlecektir. MÜRACAAT ŞARTLARI a) Türk vatandası olmak, b) 34 yaşından büvük olmamak, c) Ivı Ingilizce bilmek, d) Üniversite mezunu olmak, (1971 vaz dBnemlnde mezun olacaklar müracaat edebillrler), e) Yüksek tahsil süresince alınan notlann ortalaman • en az «tYİ» olmakDoldurulmuş müracaat formlarının 29 Mayıs 1970 akşamına kadar Fulbright Genel Sekreterliği'nde bulunması gerekmektedır. Müracaat formlan ve daha fazla bilgl için: FULBRİGHT GENEL SEKRETEBLİĞt, Gazi Mustafa Kemal Bolvan 7/12, ANKAHA Beram askeri yargı ile bir nebze ihskim olmuştur: îkıncı Dunya Savajı sırasmda 33. Tumenın 43. Topçu Alayında takım subayı bulunduğum sırada, bir sure tRtNCtSt : Her meslekten mılhjetçı Turk aydınları ıktısat ışlerıyle yenı yenı uğraşmağa başlamışiı. Onlar Turk halkının empervalıstler tarafından ekonomik joldan somurülmek ıstendığının yenı yenı farkma varıyordu EOriden bunun farkına varanlardan bir kısmı «beynelmılelcılık» ulkusu guttuğunden, Turk aydınlan uzerınde etkılı olamadılar ve bu halkı ne kadar yurekten severlerse sevsınler. «Turk vatanım yabancılara • a t m a k • suçlaması İ l e a s k e r î mahkemelerde, kapalı kapılar arkdsında yargılanarak bertaraf edıldıler. Isın kotusu, bu mahkurnıyet kararlannı veren askeri mahkemelerin uyelen, modern ekonomının, emperyalıst memleketlerce uygulanmakta olan somuru sıstemının, sermaye karşısmda insan emeğının tasıdığı değenn ve bu çılekes Turk halknın emeğınden doğan «artık değer» kavramının, bu artık değerın, ıçte ve dışta kımlerı zengin ettığmın; buna karşılık yuzyıllardan ben durmadan çalışan, alınterı doken, üretıcı bu\uk halk yığınlannın neden hep voksulluk, hep bilmezlık, hep felâket ve sefalet içlnde yuzereit bir turlu kalkınamadığının gerçek nedenlerlnı bılmıyorlardı Bu sebeple japtıklan ışın bn «vatan kurtarma gorevl» oldnguna yurekten inanıyorlardı Ü b r devlrdı, geldı, geçtı. İKtNCÎSİ : Turk Devrımının getırdığı reformlar henuz yenı vapılmış, halk yenı eğıtılmeğe başlanmıştı. Devrımı korumak ve yerleştirmek titızliği vardı Bu nedenle askeri mahkemelor yalnız sol fıkırlere karşı değıl. ırtıcaa karşı da aynı sıddetle ıs u olayı sıtem olsun diye veya ucuzundan kahrarnanhk taslamak ıçın anlatmadım Bugun bırçok avdmın yuzlerce defa ıfadeye çağnlması, bırçok gencin nezarete alınması, tutuklanması, yargılanması karşısında benım baçımdan geçen bu olay • tehlikeli bır hastalıktan yenı kalkmış olmsma rağmen vucutça «küçök bir tedirgınliK» nıtelığlnden oteye geçmez Bu olaym beni asıl tedırgin eden vönu. memleket açısından goninen vonüvdu • Benım gıbı mılhyetçılığı. ıstıklâlcıliği, mezhebı ve meşrebl 28 yıldır bu gazetede vazdığı yazılarla bilinen ve kendi gorevmden başka menfaat, mansıp ve makamda gozu olmayan eskı bır üniversite hocası. kıvır zıvır sebeplerle ve sozde «tanık» nlteliğiyle bır askeri mahkemeye çağnlarak, önce iki ayn yerde bırbuçuk sast bekletüir, sonra namuslu bır askeri hâMmın tlgısıvle kurtulablhrse. benım mevkiimde olmayan genç bır fıkir adamı veya bır üriversite SSrencisı kıme derdmı anlatacak, buralardan kendını nasıl kurtarabilecektı? tste beni tedırgin eden buydu Sonuç ^kerî Ceza ve Askeri Ceza Usulu Kanıınları özel yasalardandır özel yasa knrallannın vorumlanmasmdakl metot, bütün hnknk dünvasında «dar tefslr metodn» dnr. Bnnlar, amaç dısında nrralanmazlar Hele özel ya«a!arm uvgulama çevresmı, Bivil iktidbrlann ve varlıklı sınıfların arzusuna göre genisletmek ve bu ya^alsrı bu ySnde ısletmek volu çok tehlıkelıdir O zaman bilımm ihtısasın, haksızlıkiara karsı Anavasa duzeninin uvsulanmasint 5r7ulavanların seslerini boSmak Ktıvecek $âibelt Iktidarlar, »« keri mahkemeleri şu, va da bu voldan elde etme8e kalkısara' Gozler önünde açık seçik geçen bu olaylan bir insanın görmemesl için ya çok cahll ve aklı ermez, ya ruhu ve vlcdanı körleşmlş veya bUyük çık&rlarla doyurulmuş bulunması, ya da başka ırktan ve hatta TUrk ırkından olup da bu vatanın yok olmasını İsteyen bir vatan hainl olması gerekir. Bunun baska türlüsü düşUnUlemez. Bu çok •