Katalog

SAHtFE DÖRT 20 Nisan 1970 tfltün içln. Bankaya, koop'eratl. te, tefeciye, şehirdeki bakkala, manifaturacıya ve akla gelmedik pek çok yere borçluydular. Rekolte azdı, ama kalite yük•ekti... «Neden düşiik rekolte bn yıl?> Almndaki ter £.11111 acıklanm Fildi. Ellerinin rengl bakır yeşilice dönüşmüştü. Dudaklannın altından inen çizgi, ağır bir yaşam savaîi vermiş insamn ezikliğinl yansıtıj'ordu. Mintanı »oluk, ama temizdi... «Vazgeçiyornz tütünden Karnımtz doyratiTor. Göç başladı, büyük şenirlere. Gire*nn'a. Trâbzon'a ve Rize'ye ırgatlığa gidenler de var... Eh, bn yü havalar da boznk eitti...» Rüstem Aydan, 20 yılhk tütüncüydü. Cç oğlu vardı, yatalak anası... Kansını 5 yıl önce kaybetmiçti. Kerpiç yapı, ikı göz otfacık, iki yorgan, iki yatak, üç tencere, birkaç kaşık... Üç çocuğundan ikisi ilkokulu bitirmiş, ancak ortaokula gldememişlerdi. Biri ise, bu yıl ilkokulu bitirecekti. Samsun'da söz vermişlerdi bazı AP'liler... En kuçük imamhatip okuluna yatılı girerse, kendlni kurtaracaktı. Tutuncülük elini kolunu bağladığı için. uğraîamıyordu çocuklanyla... «ÎmamH»tip Oknlnnn neden teçtin?» dedim... «Dnimizi öîrenrin beyim... vatana raillete faydalı oUnn. Baska oknla gidenler baylaı haylaz dolaşıyor. Kötfi âdetler ediniyorlarmiî, dnynyornı...» «Ne gibi?» «Geçen gün Samsun'da kahvede konnşnyorlardı .. Sözüm meclisten dışan .. Yani, dinimizin gıinah saydıŞı . Gominist bevim... Tövbe tövbe...» «Evet ..» «Sonra imamhatip olursa blzi de kortanr sürünmekten. Blr köve gider .. Babacıfını da alır yanına... Ev kirası vermeı, yemek parası vermez... Mevlüt, oku. filân derken maaçı eebine kalır... Bize yakın bir köy vardır, oranın imamı vardır .. Bir yıl içinde ev aldı Samsnn'dan... Dini bütün olana Allah yardım ediyor beyim...» «TütSncfilerin dini bütün değil mi yani... Hepimiz Müslümanız...» «Bütün olmasına bütün tabiî... Ama, dinimiıe tam veremiyonız kendimizi... Tütün tarlasında ömür çürütüyornz bey... Dormak dinlenmek bilmiyomz. Sabahtan aksama kadar, çoluk çocuk çıtır çıtır tütün...» «Sonra?» flmam efendiler öyle mi beyim . Sabahtan akşaraa kadar Allaha dua ediyorlar... Dogrn degil mi bey?.* «Doğm. » CTTMHUKIYET HiKmet ÇETINKAYA OY larlada ömür çürütenler yim..» K ARADENİZ o güzelim maviyi, blr kenara itti hırsla..: Mavi, yeşıli kucakladı özJemle. Doğaya inat, «una buna inat, vurdu geçtl. Deniz kudurdu azdı. Gozler, bulut bulut olriu. Damaklar kurudu... Bir kadın bebesini kundakladı sabaha yakın. Bir dede, abdest aldı, sabah namazı için. Gun, lâcivert bezi yırttı. Turuncu aydınhğı selamladl bir balıkçı motoru... Bir adam, ufacık tefecik görüntüsuyle filitreli cıgarasmı çekiştirdi. Bir içki ısmarladı kendine. Yumruklarını ııktı, biriki kcz vurdu masaya, Çevresindekilere bozuldu, kalkıp gitmek iftedi, ama gitmedi... «Efendim» dedi, «bn dflzen toınk, inanın doğru tfiylflyorIsr boznk.» «Biz yorgtm savaşçılanyız, Tütün denizinin... EUerimiz kürek, ellerimiz ttirkü oltır Uzanıp gelmek istesek bile...» Sonra sustu... Bir cıgara daha tazeledl... Denize bakan pencereden turuncu aydınlık vuruyordu... «Perisanız, çolnğnmnz çocnğumuz aç kaldı, evimizi, eşyamızı sattık» dedi. Siyasi iktidara veryansın etti... Ağlamaklı oldu, ama ağlamadı... «Şn stok tütünler efendim .. Sn stok tütünler meselesine bir değinseniz, inanın çok iyi ederrinlz... Karadeniz yöresinde M tütün tüccaruun yaşantısını dile getirseniz, memleket dâvasına (!) parmak basmıs olacak, bn boznk düzenin bizi ne hale getirdiğini kamuy» yansıtacaksınız .. Hele hele bn konnya Cnmtanriyet el atarsa, dimi ya?» «Gayet basit efendim... tnanın 56 milyon liraya bakar bn iş. Sayın Basbakammmn kardeşleri 19 milyon lira kredi alıyorlar bankalardan. Biz 50 tfltön tnccann» 56 milyon lira verip, Tekel alnn diyornı stok tütünlerimizl. Çok kolay bir iş bn... fnanın çok kolay be 50 tütün tüccanmn yaşantısı önemliydi onca... Ama, 200 bin tütün üreticisinin yaşantısı vız gelirdi. Susan gözler, kürek olan eller, bir lokma ekmeğın uğruna 14 ay «üren savaş vıx gelirdi... Düzen bozuk olmasına bozuktu. Eh, siyasi lktidar bır alırsa stok tütünleri, o zaw»n düzen nasıl olurdu? TÜTtN üretlcisi, tütüne evlâdı (flbl bakar... Diker. kurutur, balyalar re satar... Tüm bu uğra5» 14 ay sürer... Hem de ne 14 ay... 13 liradan satnrsa tütününü 5 bın lira geçecek eline... 56 dönum toprağı vâr, babadan kalma... «Beyim» diyor, «*en gazetecisin, bn işleri bilirsin .. Sol mol diye bir şey çıkarmıslar, elimizden toprağımızı «orla alacaklarmış, ne dersin?» Susuyorum... Rustem Ajd'an1 ın çocuklarını görmedim... Içimden görmek geçiyor... Ufacık tefecik tütün tuccan kalamda... Bu düzen bozuk demişti... Sonra, yumruğunu sıkmış vurmuştu roasaya... Filitreli cıgarasını çekiçtirmişti... Kendme bir içkı ısmarlamıştı... Bir balıkçı motoru turuncu aydınhğı selâmlamıçtı... "Rüstem Aydan, 12 ay değıl, tam 14 ay tutün denizinde yorulmuştu... Pıyasanın ikinci günü gördüm Rustem'ı, tutunünu 10 liradan satmıştı... DİLE KOLAY S amsnn'un Tekeli köyü yeni bir gunün başlangıcındaydı. Karadeniz tütün piyasasının açılmasına üç gün varb*l. Kulaktan kulağa dolaşan tek şey, Tekelin tütünü son yaprağma dek almasıydı. Güzel şeydi bu. Insanı sevindiriyordu. Dile kolay; 12 ay değil, 14 ay emek vermişlerdı üçdört balya YAR1N RECEP'in ÖYKtJSÜ Maltcopocflu AYHAN BAŞOĞLU CEH SÜITAM , APAMIM '* NıYS?T( Ö' <MÜTMI DEFINE TAL.R APAYDIN 76 Yağ Allahım yaj, dedi. Doldur her yeri. txlerimizi ört! . .. t. Biraz aşağıda gür bir bahçe çiti vardı. Ustunu kar örtmüştü. Toprak kaplan göturüp güruzun altına soktu. Sonra karşı tarafa geçip baktı, görunmüyordu. Ayak izlerini düzleyıp kaybetü. Tekrar heykelin yanına geldi. Eğilip çuvala baktı. Ehyle dokundu. iyi. Yat bakalım, kuzu gibi Bır sigara daha yaktı. Omuzlaruıa başına kar yağıyordu. «Yağ ha yağ...» Köye doğru baktı. Köy förünmüyordu. Derenin içindeydi. Aman Rüstem çabuk! Becer ju i|i göreyım seni. Üşüyor ama üşüdüğünü duymuyordu. Birkaç kere kalkıp oturdu. Eğilip çuvala bakü. Elini uzaup yokladt. Hay maşîallah. Cep defterıni çıkarıp Corc'un adresini aradı. Kargacık burgacık yazılarla yazılmiîtı. Kavaklıdere Ankara diye okudu. «Yaşadın lan Corc ehba bım...» dedi, gülümsedi. «Hadi bakalım, sen milyonu hanr et. Öğretmenle Müfetti? ne derlers« desınler, ben alacağun paraya bakanm... Nerde kaldı bu oğlan yavu?» Kalkıp oturdu. Sabırsızlanıyordu. Ula etme. Köylü duyup yürüyecek jim«i^«j» buk! Üstündekl karları nlkeledi. Yerind» duramıyordu. «Üf be! Sırtıma alıp yürüsem mi acaba? Olmaz, Üstümüzde para yok, aereye gidiyoruı?» Açhğını duydu. «Bak ekmek torbasmı unuttuk. Hay Allah! Sajırdık iyice.» Gitti kazdıklan hendeğin yanından ekmek tor basiyle testiyi getirdi. Kar örtmüştü nerdejse. Silkeleyip temizledi. Bir de köye doğru baktı çabukça. Evler, dumanlar yağan karlann gerisinde belli belirsiz görünüyordu. Hn... diye bir nefes bıraktı. Başını salladı. Kendi evini aradı ama iyi farkedilmiyordu. Gözune kar tanesi düştü. Kırpıştınp geri döndü. Ula bi çuval inciri bok edeceksin, çabuk gell Kejke kendim gitseydim, tüh! Torbadan ekmek çıkardı, hırsla çiğnemeye başladı. Birkaç kere de eğilip çuvala bakü. EHyle dokundu. Değılse rahat edemlyordu. Gakçı Rüstem, Yarbay dayının kapısma vurdu. Basını kaldırıp pencereye baktı. Yarbay dayı başında kara takke, pencerenm önunde çay içıyordu. Eğıüp bakü, bırden tanıyamadı. Kim o gız? dedi. Bakm hele. Rustem, dedi karısı. Tanıyamadm mı. Ne istermiş. açın. Rüstem iceri girdi. Oda soguyuverdi bırden. Ne 0 Rustem, sabah sabah hayrola? Hayırdır dayı. dedi. (Sonra yan yan kadına bakü). Yalnız konuşacağız dayı. Öyle mi? Karı sen az çık hele. Rüstem heyecanlıydı. Yüzü de bir tuhaf incelmiş, kararmıştı. Gece uyumamışa benziyordu. Hayrola, bir derdin mi var oğul? Yok dayı. Çok önemli... İki yüz lira lâzım, acele... Yarbay daymın gözleri büyüdü. Niye lâzım? Hayrola? Seyidln selâmı var, Ankaraya gideceğiz Acele... Sonra fazlasiyle öderiz. Yarbay dayı doğruldu. Gözleri büsbütün büyüdü. Niye? Ne oldu? Şey... Lâzım işte. Bekleüne dayı. Çabuk I Seyit nerede? Orada... bekliyor. Sonra söyleriz. Y ö b a y dayı ayağa kalkn> Rüsjegşin yanına so4tuldu. Ylizüne bakü, Bir sey mi buldunuz? diye fısüdadı. He, çabuk! Nerede? Dayı etme. Çabuk gideceğim. Parayı ver Soa ra fazlasiyle... Dur oğlum, deli misin? Ne buldunuz, nerey» götüreceksiniz? Şey... Bulduk işte. Alün.. Ee, götürülür roü? Seyit bana getirsin. Ben göreyim önce. Öyle alün deği! dayı. Şey, heykel. İyi ya. bana getirsin. Öyle konuştuk biz. Olmaz dayı. Boyük... Taksi tutup Ankaraya götüreceğiz. Allah Allah! Nasıl götürürsünüz yavu, delirdiniz mi? Yakalanırsınız. Hem sizi aldaürlar Olmaz!. Dur dayı, yavaş. Sen bize borç para veriyon mu. Sonra fazlasiyle öderiz diyorum. (Arkan var) BU VG AYNI OYUN C DİŞI BOND V/1LLAYA CBTAU& LEB... IYİCE. INCB UUTU SESS>2 Lİ&tK ıtır çıtır se^ çıkarır tütün yaprakları. Eller yapış yapış olur. Ama hiçbir zaman yorgunluk dinmez... Mutluluk, bir martı kanadmcfa mıdır, nedir?.. Ege'de, Marmara'da, Karadeniz'de ve Guney'de hep aynı türkü söylenır. Oyun aynl oyundur, salt kişiler deği?ik...l Karadeniz, bugün için ayn . bir özellik taşıyor. Dunyanm en iyi tütunü yetiştiren bu bölgede artık, tütüncülük her geçen gün bıraz daha kayboluyor. Üretici, aldatılıyor. Uyansm istenmiyor. Egeli tutüncü hakkmı aramasını bilij'or bugün için. 91 tütün ıhracatçısının milyonları nasıl paylaştıklarını biİiyor. Mitingler düzenliyor, yürüyüşler yapıyor. Ya Karadenizli tütün üretiCİ5İ? Rustem Aydan, bağd'aş kurmuş toprağa .. En küçuk oğlunu, ImamHatip Okuluna verip, yaşamını biraz daha iyi sürdürmek sevdasında... Dünyası aydınlanmamış daha... Kafasmda banka, kooperatif, tefeci ve diğer borçlar... Eğer bu yıl TİFFANY JONES cur MOBOANf Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden Dairesi Başkanhğmdan: Vilâyeti Nevsehir Kazası Güljehir KSyfl veys mevkii Arafa Maıtenin cinsi Maden kömürü Rnhsatntmenin Tarihi Nnmarası 8/11/1952 128/20 21 Sahanm hndntlan : Knzeyi : cN» kesişme noktasından başlayıp «M» kesişme noktasından geçerek Halil Polat Değirmenıne kırık hat. Doğnsn : Halil Polat Değirmeninden başlayıp Arafa Köyü ve : çeşmesinden geçerek Kapak (Kapaklı) tepe betou Güneyi : sütununa kırık hat. Batısı : Kapak (Kapaklı) tepe beton sütunundan hutfut başlangıcı olan <N> kesişme noktasına doğru kırık hat. «M» kesişme noktasının tarifi : Kapak (Kapaklı) tepe Kuyuiu köyü çejınesi hattı ile Halil Polat Değirmeni Seyitali çesmesi hattının kesiştiği yerdir. «N» kesişme noktasının tarifi : Tosbağılık tepe «M> kesişme noktası hattı ile Seyitall çesmesi Kapak CKapakh) tepe hattının kesiştıği yerdir. Sataanın genisliği : 405,615 hektar. Yukarıda mevkii ile bırlıkte ruhsatname numarası ve hudutlan yazılı sahadakı «Bulunmuş» Maden KömÜTÜnün işletilmesı için 6309 sayılı Maden Kanununun 271 sayılı Kanunla değışik 62 ncı maddesinde gosterilen hakikî ve hükml şahıslara aynı kanunun 54 ve değiiik 67 nci maddeleri ile mahsus talimatnamesı hükümlerı uyarınca çıkacak talibine (15) yıl müddetle işletme ruhsatnamesı verilecektir. Işletme sartlan : 1 Bu sahadaki Maden Kömürünün lşletilmesi için asgan (100.0ÜO) Türk lirası sermaye tahsis edilecekür. 2 Mezkur sahadan yılda asgarî (1000) ton Maden Kömürü istıhsa] ve ımrar edilecektir. işletme hakkını iktisap edecek olan, işletme hakkının tesciH tarıhinden itibaren bir yıl zarfmda yukarıda miktarı beürtılen (1000) ton Maden Kömürünün istıhsali ıçın luzumlu bulunan dahilî ve haricl tesislerı kuracak ve gerekli teçhızatı temin edecektir. Aynı müddet zarfında ısçılerın sağlığını, emnıyetini ve sosyal ihtiyaçlarını karşılayacak tesisleri kuracaktır. 3 Bahse konu sahadakı Maden Kömürünün lhaleye çıkartlması için Maden Kanununun 64 üncü madd'esi gereğince yapılan ilânlara ait tahakkuk edecek masrafları, bu sahanm işletme hakkını iktisap edecek olan ödeyecektir. Bu husustaki iiân ücretlnin tutarı olacak meblâğ, verilecek iki aylık mehıl içinde Hazine'ye ödenecektir. îlân ücreti müddeti içinde Sdenmediği takdlrde alınan teminat Hazine'y* irat kaydedilecektir. 4 Bu matfenin bulucusu olan Mehmet Alçıya Maden Kanununun 136 ncı maddesi gereğince Devlet hakkına esas teşkil eden kıymetin yüzde yarımı nispetinde aidat ödenecektir. 5 Şartname hükümlerinin yerine getirilmesinin temini maksadiyle (2500) lira nakdt teminat verilecektir. 6 Bu konuda daha genis bilgiyi hâvi Mukavelename ve Şartname tasanlan Ankara'da Maden Dairesi Baskanlığında, Istanbul'da Bölge Sanayi Müdürlüğünö'e ve Ankara ile Nev»ehir lrtibat Memurluklarında çalısma saatleri içerisinde görülebillr. Bu sartlarla mezkur madenl işletmeye talip olanlann en geç (25/6/1970) tarihine rastlayan Perşembe günü çalışma saati hitamına kadar dogrudan doğruya Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden Dairesi Başkanlığına dilekçe ile müracaat etmelerı lâzımdır. Mezkur tarih ve saate kadar Bakanlık Umumi Evrak Bürosuna intikal etmemiş olan (yani tesbit edilen tarihten sonra tevdi edilen) dllekçeler kabul edilrr.iyecektir. Bu hususta postada gecikme ve kayıplar nazan itibare ahnmıyacaktır. Müddetinde dilekçe İle müracaat eden taliplertn Maden Kanununun 54 üncü maddesi ve mahsus Taiimatnamesi hü« kümleri gereğince teklifte bulunmak ve icabında çekilecek kur'aya iştirak etmek üzere (22/7/1970) tarihine rastlayan Çarşamba günü saat 10,30'da bizzat veya tam selShiyeti haız mümessillerinin Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığı Maden Dairesi Başkanlığında hazır bulunmalan sarttır. Yukarıtîa bildirilen tarih ve aaatte bizzat veya tam selâhiyetli temsilciji tarafmdan temsü edilmeyen talip, talebinden vazgeçmis sayılacaktır. Bu madenl işletmek fizere müracaatta bulunacak hakikl sahislann madendlik yapmalanna kanun! mSni bir durumlaram bulunmaması, Şirketlerin ise statülerinde Madencilikle istigal edeceği hükmünün kayıth bulunması gerekmektedir. Bu madenin işletmesine talip olanlann vaki olacak müracaatlan 11e birlikte (2500) lira nakdl teminafm Bakanhğımıı namına Maliye Bakanlığı Merkez Saymanhğıra yatınldığma dair makbuzu Bakanlığımıza tevdi etmeleri şartür. Müracaat dilekçesine eklenecek vesikalar : 1 Hakikl sahıs ise Nüfus Hüviyet Cüzdanı ömeği, hükmî sahıs ise şirket statüsfl veya şirketin tescil ve ilânını havi Ticaret Sıcilli Gazetesi ve imza slrküleri. 2 Hakikî veya hükml şahıslara ait vekil veya mamessillik beyannamesl (1136 sayılı Avukatlık Kanununun 35 inci maddesi nazan itibare alınmalıdır.) 3 (2500) İki bin bes yüz liralık teminat makbuzu. (Basın: 11565/4007) ILÂN BEMI ZEVK.LEM AYLÂK MUSA