Katalog

3 Mart 1970 CUMHTJRÎYET !•••«•••••• eçici Bütçe», onun yapılmasına yol açan siyasî olaylann tahlili veya geçici bütçenln yapdısı ile ilgili yönlerl ile basına aksctmiştlr. Birincisi çok tarfasılımş bir konu; ikincisi ise gecici bütçenin yapunına ait kanunlarln ilgilidir. Bu arada üzerinde pek az durulan husus «Geçici Bütçe»nin doğurabUeceği ekonomik soBDçIandır. Geçici bütçe ;n basit teknik ile hazırlanacaktır: Rededilen bütçe, cari hareamalarla, vatırun ve transfer harcamaları olarak 12 ye böliinecek ve bunun 3 bölümii geçici bütçe rakamını teşkil edecektir. Geçici bütçe aynca, vergi kanunlannın öngördüğü tahsilâta da aynı döncm içln yetki vermektedir. Bu görünüşü iie gecici bütçenin ekonomik hayatm akışını aksatmayacağı, yıllık bütçe kabu) edilmişcesine işJerin yiirüyeceği inanrı doğabilir. Boyle bir iyiraser görtişün gerçekleşmiyeceğini ileri siirmek için çok sebep vardır. Kamu sektöründe Bütçe Kanunnna uyularak yapılan harcamalar. bilhassa yatırım harcamalan ile transfer harcamalannın yıl içindeki dağılısı 12'ye bblünmüş eşit harcamalar niteliğinde değildir. Plânuı ongordıiğü yatırım harcamalannın akıraı ba bölunuşe uymayabilir. Geçici biitçe ba sebeple en çok kamu yatınm harcamaları ile ona bağlı diğer jatırımlann akışını aksatacaktır. G PIAN UYGU1AMASI Prof. Dr. Ahmet KIÜCBAY nm ve tuketim harcamalaruıı şa sebeplerle de aksatması muhtemeldir. 0 Yatınmcı Kamu organlan 1970 yılmın ilk üç ayının finansman kaynakları hakkında bilgiye sahip olsalrr bile geri kalan dokuı ay için tereddiit edeceklerdir. 0 Özel sektörde. kamu sektörü yatınmlanna sıkı sıkıya bağlı olan yatınmlar da aksayacaktır. Bilhassa alt yapı ve jarı alt yapı yatırımları niteliğindeki kamu yatırıralarının plân dönemi içinde gerçekleştirilememesi oluımuz bir etki yaratacaktır. Öte yanda özel sektör gelecege ait bllimsiılik ve tereddüt yüzünden diğer yatırımlarda da çekimser davranacaktır. • Gelecege alt bllhnsizllk gerek kamu ve gerek özel yatınm ihaielerinde maliyetleri juksclteceğinden yatınmlar bu sebeple de ytizde yuz gerçeklejem i yecektir. • Kamu sektorttnde yatınmcı orgflnlar, plânın mevcudiyetine rağmen 1970 mali vılının taraunını kavrayan kararlarda çekingen ve firkek olacaklardır. • Geleceğe ait belirsizlikle ilgill psikolojik amiller bütün yatınmlarm ve yatırım kaynaklarının akışını aksatacak ve nihayet, • MUlî ekonomimizde k?jnu ve özel sektdrdeki uretim kollarını birbirine baglayan ve onları birlikte işletcn hassas mekanizma zedelenecektir. KALKDVMA PROGRAM1 VE BüTÇE: Kalkınma plâıılarının uygulantnava başlandığı yıllardan beri yıllık programlar bütçe ile beraber yürütülmüş ve kamu sektbruniin onemli bir yer tuttuğu ekonomimizin bereketinde bütçenin önemi bu ytizden bir kat daha artmıştır. Yıllık programlar vc biitçe kamu yatırımlannı, transferler yolu ile kısmen iktfsadî de\let teşekkülleri yatınmlannı ve buna baglı özel yatınmları tâyln etmektedir. Ajrıca Devlet Plânlama Teskflâtma baflı Teşvik ve Vyfulama dairesinin özcl yatınmları, ibracatı ve sanayileşmeyi tesvik imkânları yıllık program ve bütçelerle sınırlı bulunacaktır. Bu sebeplerle geçici bütçe göriindügü gibi yıllık bütçenin l i ' ü olarak basit bir aritmetik değildir. 1970 malî yıluıın ilk üç ayındakl ekonomik faaliyetler yıllık bütçe varmıjcaJina yiirumeyecektir. GEÇİCİ BÜTÇE ve açık olman ile basantt sonnç Teriieblleeektrr. Bu sebeple «geçici bütçe» ekonomik hayatın akıçını olumsuz ydnde etkileyecek ve jülık iktisadî kalkınma temposunun. bilhassa sanaji sektöründe yavaşlamasuıa sebcp olacak ve 1979 yılı dışına da taşajı etkiler yaratacaktır. Bu yoldan doğması muhtemel sıkıntıların kaynağı siyasî faket sonucu iktisadidir. te yanda, Kaikuıma Piâolannın uygulanmasında yatınmlann yıl içinde dağılışı ile finansman kaynaklarının akışr arasmda zaman ahenginin kurulamaması geçici bütçenin olumsuz etkilerini şiddetlendirecektir. KaUnnma Plânlarının ba$ladığı 19(3 yümdan bugüne kadar bu konuda mü«pet bir adım atılamamış olması cidden ürücüdür. Devlet Plânlama Te?kilâtı Maliye Bakanlığmm ilgiü daireleri, Mcrkcz Bankası ve diğer bankaların anlayışlı ve dü7enll ijbirliği ile bu i$in halledilmesi mümktındür. Çesitll tavsiyelere ve uyarmalara rağmen Devlet Plânlama Teskilâtı sadece fiziki plânlama ile itgilenmi; finansman konuları lle yıllık ödeme imfcânlarının akunını bilimsel bir roodel içinde ele alıp genel plân modcli ile birlejtiremrmistir. Geçmiş zaman olurki... Elimde on bes ciltHfc bir hâtırat var. Balkan Harbinde. Birinci Dünya Savasında, Milli Kurtuluşta cepbeden cepheye kosmus bir Türk subayının anıları.. Cumhurıyet'te yayınlanmak üzere bazırladığım bu yazılar. bir kisiye değyin görünüvor, ama bir kuşagın romanıdır. Yıkılan devleti emsalsiz kahramanlıklarla avakta tutmaya çalışan bir kusağm romanı . Bazan bir kisinin yaşamı. bir çagı dile getirir. Italyan Harbi sürerfcen Harbije'den mezun oian Selâhattin Vurtoğlu'nun dramı da çöken Osmanlı tmparatorlnfunda vatanı kurtarmak için kan revan içinde çırpınan bir avuç Türkün dramıdır. Senaryosunn Almanların yazdıgı ve basrolüne Enver Pasa'nın çıktıgı bn ovundan günümtize aktarılacak çok ders vardır. O zamanlar Türk silâhlı kuvvetleri yabancı bir askerî kurulun güdümüne \erilmisti. Almanlar Tfirkiye'ye bir de isim takmıslardı: Bnverland ! Enverin filkesi demekti bu Ne var ki. Türk Ordusunda subaylık ç6revini olağanüstü kosnllarda yürütmeye çalısan yetenekli askerlerimizle Alman kumandanları arasmda her zaman çelisme, çekişme, çatısma süregelmistir. Gazi Mustafa Kemal bu durnma tahammül edemiyenlerin başında geliyordu. O günlerin manzarasını Yüzbagı Seiâbattin Turtoflu'nun kaleminden oknmak bire ibret dergi olacaktır. Diyor ki Turtoğlu : « BOyiik Harpten evvel Türkiye'ye Mare'al Liman von Ssnders kumandasında bır Alman ıslah hevetı gelmiştı Bunlar Turk ordusunu düzelteceklerdl. Birçok askeri mektebin, başta Harp Akademı^i olduğu halde hocahklarını ellerine aldılar, bırçok kumandanlıklan deruhte ettıler. Ve merkezi Istanbul'da olan Boğazlsr ve Trakya'dakı askeri kuvvetlere kumanda Lıman von Sanders'te idı. Almanlar gerek Türk halkına ve gerekse ordu mensuplarına çok ağır muamele eriıvorlardı Bir Alman zabıtı Türk zabıtıne aşağı bir mtlletın ferdı dlye bakıyordu Bu hal, harp ve memlekette derin bır sefalet ve ıstırap basladıktan sonra bu«:bıitün arttı. Bır cephede Alman kıt'ası başka erzak vıvor, baska şartlar altında vaşıvor. bizzat memleketîn öz evJâtlsnndan murekkep Turk ordu^u baska «artlar altında yaşıyordu Bır Alman neferının vedığini. Rivdıgını. buim neferler değıl, hattâ kolordu ve fırka kumandanlanmız dshi '.ivemivor gıyerairordu Bagdat'ın cfusme'ınden «onra Kolordu Erkânı Harbiye Reı<ı olan Saffet'le sonradan Millî Mudafaa Vekıh ve Maanf Bakarı Olan Saffet Arıkan . bır gece yurüvüsunden sonra bır Alman nefer çadmna gırnıi".tık Buvuk bir hastane çadırı olan burada Alman npferlerinın cıbınhklı karvolaları. elektrikli lâmbaları. soğumus bıraları ve muhtelıf çalgılanvla eğlenceli hayatlarını gördukten sonra Saffet : Kolordu Erkânt Harbıve ReiM olmaktansa Alman kıfalarında nefer olmak daha ıyiymış dıve saka etti » Tukarıdaki «özlemlerin sahibi Selâhattin VurtoçH simdı havatta defil. EJer vasasavdı. vt su anda Tflrkiye'de çevresine baksa^dı. belki ovnncuları deîismis eski oynnun veniden »ahneye kondugunu görecekti. Aradan gecen vanm yflfyıl içinde neler olmnstur? Oazı Mustafa Kemal Atatürk. orduvu yabancı kurulların etkisınden temizlemisti. Bir ordunun üvelerinin yabancı ülkelerde okuva rak, staj görerek savas sanatında ve teknolojisindeki venilikierı izlemesi baska sey; bir ordunun yabancı bir devlet askerî kurulları ySnetimine bırakılması başka seydir. BlrincJ Dflnva Savasında ordumuzu nasıl Almanlara teslim etmisiek. tkinci Diinya Savasından sonra da hemen bemen tflmflrle NATO emrinf bağlamısız. Neve yaramıstır bu? Neye yaradıfı ortadadır. Millî savunma dâvalarımızdaki boznklnklar, milli «avunma stratejisindeki temel yanlıslar. sivillerin bile görebilecegi kadar ortadadır. Ama milli savunma politikasını bir fllkenin temel politiksHindan avırmava olanak var mıdır? Elbette yoktur. Osmanlı Devletinln komprador kapitalizmiyle kalkınma yöntemi ordnyu emperyalist bir devletin kumandanlarına baglamakla sonuçlanmıstı. Atatürk fildükten sonra ibys edilen komprador kapitalizmiyle nurlu ufuklara ulasma çabasının sonunda yanm yiizyıl öncesinin usullerine döndfik . Şasmıyalım ulkemizdeki Amerikalılann bizl hor gSrmesine: subayımıza erimize tepeden bakmasına: Tflrkiye'de yangelip Amerika'da yasar gibi yasamasına; PX'lerine: kaçakçılıklanna: APO'Ianna: her seylerinin dısardan gelmesine: egemen devletin askerî gururuyla her yanda kasım kasım kasılmaianna... Amerikalı olmasa da Alman olsalar baska tfirltt mü davranacaklardı; Suç onlard» AttUdir; onlars bu otanati •erenleniedir. Aksaklık Normal bütçe yıllarmda dahi kamu yatınm harcentalarının plâıılanan akımı ile finansman kaynaklannm akımı arasındaki bir ahenk kurulmamış, bu sebeple PLÂN uygulmasi çok defa aksamıştır. Devlet Plânlama Teşkilâtında bu konuyu takiple görevll bulunan Koordinasyoa Dairesinin ban hâl çareleri bulmasına rağmen Müsteşarlık dâvanın önemini kavrayamadıjfrndan Plânlama Teşkilâtı olarak konuya ağırlığını koymamış, aynca bütçe dışında. bütçeye yardımcı finansman müesseseleri konuya uzak kalmışlardır. Bundan başka. geçici bütçenin kamu yatınm harcamaları ile ona bağlı özel yatıUYGULAMASINDA AKSAKLIK: Zarnrh olacak G eçici butçe dolayısi> le ortaya çıkacak muhtemel sıkıntılann kısa vâdeli çöztim yolu 1970 yılı programının uygulanabllmesinl sağlamak maksadiyle ekonomik anlamda bir millî koalisyonun yapümasmda ve hiç olmazsa bir yıllık finansman kaynaklannm verileceğinin garantilenmesindc faîde vardır. Siyesi gellsmelcr ne olursa olsun plân hedef \e stratcjisinde yıllık programda değişikllk yapmak onu aynen kabul etmekten çok daha zarnrlı olacaktır. Ycni iktidarlann sosya! • ekonomik felsefestne göre yapılacak değismr 1971 programmdan cvvel baslamampjıdır. Zira >ılük programlar butun eksikliklerine rağmen uzun sabırlı çatısmaların sonucudur ve sistemli. tutartı bir semadtr. Sonuç alındıgı zaman basit bir aritmetik olmadığı görüjür. Mali yıl başında almacak yatınm kararlannın çoğu en az bir yıllık ufkun berrak ve ONUÇ Geçici btttçe. S doiaylı VE ÇÖZÜM YOLU:etkileriyle ele dolaysız ekonomik GUNDEN GUNE Bir tartışma: iki teşhis Ba^bakan Demircl, eski a\ukat ve yeni Bmkmn arkada^lannm kollektif gayretiyle Ir.önü'je, kendini tutamamanın belirtisi olan ozun ve kendisine yardımcı olanlar darılmazlarsa, dâ•a vekili üslubu ile kaleme aJınmış bir cevap verdi. Bu cevap: Bize iki konuda iki esaslı teşhis ko}mamıza yardım etti: Birincisi: Demlrel, politikada istifa müesseseginln yardım edici, ydneltici fonksiyonunu henfiz kavrayacak bir kjvama gelmemistir. Daha anlamamıştır ki, iktidara çullar.mamak, bazen bu iktidan lâkayt gözlerle tepeden süzmek, süzebilmek memlekrte bizmet dahi olabilir Demirerin içinde bulunduğu şartlar içinde hükumet kurmapa teşebbüs etmemesl, ona yardım edici, onu yüceltici olurdu. Bunu maalesef idrak edemedî. Gerçi, ondaki bu idrak eksikliğini yaratacak akla vakın seb«pler de yok değildir. E^elâ iktidar koltuğuna birkaç kere oturup kalknıadıpı için ondan avnlmanın, felâket olacağını, her scemi ve tecriibesiz devlet adamı gibi zaiinetmektedir. Bir başka sebep de: Kaüerlerini ona bağlamıs olan ve kendi makamlanndan aynlmanın felâket olacağını zanneden etrafındaki kişiler, ne yapıp vapıp onu hür ve serbest bir devlet adamı halinden çıkararak duygularınm, ihtiraslarının (neden olsun? veya onlar boyle yapıyorlar, biz de şöyle yapalım?) gibi Ukel tepküerin esiri baline getirmektedirler. Demeçten çıkardığimız ikinci ve esaslı teşhis şudur: Dernirel, tnönfl'ye cevabında ikt:darda kalabilmek için AJVye transfer olan milletve'Ulerinin tutumunu (vatanperverlik) olarak tasvif etmektedir. Partisinden siyasî ahlâk uyuşmazlığı yüzünden bizzat kendisinin veto ettirdiği bunların bir daha partive alınmayacaklannı ifade ettirdiği kişileri, Millet Partisinden aynldığı takdîrde mUIetvekilIiğinden istifa edeceği hakkında Bölükbaşı'ya noter senedi tererderi, bağruıa basmanın anlamı, Demirel'in Iktidarda kalabilmek için her çareye basvurmakta hiç bir sakınca fönneyeceğidir. Dâi.. vekili üslubuyla yazılmış demeç bize bu fld noktayı, daha rtoğrusu sayın Demirel'deki bu iki büyük eksikliği gösterdi. Bu iki eksiklik bir devlet adamı için olduğu kadar, memieket için de felâketli neticeler doğurabilir. Bunun karşısında her şeye rağmen, her çarye başvurarak Başbakan kalma arzusunu önleyecek bir müessese vardır. O da devlet başkaolığı müessesesidir. İsaret ettiğüniz bu iki nokta üzerine sayın Cumhurbaskammınn alâkasını bilhassa çekmek isteriz. 3u da ımamlayıcı bir düşünre: Demirel'in dava rekili Sslubu taşıyan detnecinde söyledifi sözlerden birini A.P.Vİ tutan gazeteler de destekleyerek diyorlar ki: »Bayramı hesaba katmazsak. hükumet buhranı uzun sürmüş sayılmaz Başvekil ancak beş gündür hükumet kurmakla meşgul, Jnönü bir hükumeti 23 gilnde kurmuştu..» Ooğrudur, Inönu 23 gün hükumet kurnıak için ugraşmıştı, taalbuki kendi iddiası hilâfına Demirel'in hükumeti cebinde ha«rr duruyor, Jemirel hiikume kurmak için uğraşmıyor, Meclis'te ekseriyeti temin edebilmek idn transferlerle meşgul. Dürüst düşfinen ve dürüst yazanlar bu iki şeyi bir birine kanştırmamalıdırlar. ÜNKÜ yazımızda genel bir savaş ihtimali ile Bloklararası yumuşama faktörleri üzerinde durulmuştu. Buna göre, Avrupada genel bir harb ihtimaIini gerektirecek emareler şimdilik göriinebilir bir gelecek için mevcut bulunmadığına, süper devletler ve ittifaklann diğer üyeleri arasındaki temaslar iimit verici olduçuna göre neden bu kadar ittifak stra tejisi üzerinde durulmakta. münakasa edilmektedir? Hattâ, ittifaklara ne lüzum vardır? D Esnek mukabele stratejisi Em. Amital Sezai ORKUNT İSTANBUL MİLLLETVEKİLÎ Başbakanın beıirttigi gıbı bu stratejinın, zamanımn şartlan içinde muhasımı tecavüzden cay dJrıa ve akılcı bir yönü olmuştur. 1956'lenn sonunda ve 1960'lann basında ise taraflar arasında nükleer denge vücut bulup Amenka kıtalararası nukieer füze darbelenne açık bir bale gelınce, Amerikada siyasî ve askeri makamlar içinde şuphe ve tereddütler hasıl olmuş, bir takım zıt tikirler doğrnuş ve mevcut strateji üzerinde münakasalar başlamıştır. Batuun kendisini mütecaviz olarak görmeyişl ve bir taarruza karşı tertiplenmış imkân ve bünyesı ıtıbanyla taarruz insiyatifi karşı taraia bırakılmış olduğundan bir nükleer darbeyi haber almak ve çok kısa bir zaman içinde tep kinin karannj vermek, uygulamak zaruretı ortaya çıkmıştır. Muhasırn tarafın vasıtaiarı gelışip, seçılrruş hedeflere isabet ıhtimallen çok büyük bır sıiıhat arzedınce de evvelâ darbeyı massetmek, yani mukabü darbe gücünü ımhadan korumak Uzere yer altına, deniz altına girerek korunmak, akabınde bu gücu düşman üzenne sevketmek mec buriyeti hasıl olmuştur. Bununla beraber, Amerika hedef olmaya devam ettiğirjden ve böyle bır hâl muvacehesinde nüfusunun yarısından fazlasının ve agır sanayıınm de hemen tamamınm ımha ve tahrip olunmasının önüne geçüemiyecegi kanaati hasıl olmuştur. i akat, büyük devletler dısında kalan Avrupa kıtası için durum bund&D. tajnamerı farklı bır manzarafeöstermiştır. Batt Avrupa nükleer silâhlara açık olduğu kadar klâsik kuvvet ler mukayesesınde de Doğu Bloğuna karşı zayıf durumda bulunduğundan nükleer şemsiye ustünden çekilince kuvvet denge sinı saglıyabilmesınin büyükgayretler sarfına ve ekonomik i Dagiı olacağını gormüştür Bu da, Avrupa için kabulü ımkânsız bır mesele olarak belinniştir. Bu şartlar içinde, Amerika Avrupada kuvvetlerde hiç bir degışiklık yapılmadan veya böyle bir degisikligin geçış sü^esını tstişare ile sağlamadan (Esnek mukabele) stratejısini alternâtifsiz Avrupaya teklif etmış ve onu kabul mecbur bırak mıştır. Bu strateji, Avrupada gü\ensizlığı arttırmış, dayanışmayı sarsmıştır. Amenka, altarnatıfsız olarak Avrupaya empoze ettığı bu teklif karşısında Avnıpanın klâsık kuvvetlerinde bir arttınm yapmasını beklemış ve Avrupanın ekonomik durumunun buna müsait olduğunu ilen sürrnuştür Buna Karşı Avrupalıiar da, ekonomjk nedenlerle bırlıkt€ hernangı bır sılâhJanma yanşınd8 Dogu Blokuna degil bir üstunlük. eşıtlık dahı sağianamıyacağı ve Doğunun bu farkı daha da arttırabıiecek siyasî bir sisteme sanıp oldugunu göz önünde tutarak asgari krıtık bir kuv\et hcdefinden daha ileri gıdememiştır. Dolayısıyla, nükleer silalüardaiu kullanma tahdidi ile birdenbire dengesl bozulan klâsik kuvvet zaafiyeti merkezi Avrupayı dahi zor savunulur bır hale getirmış ve mevcut durumda her hangı bır yeni kuvvet kısıtlamasının eski ftopyekun mukabele) doktnnme dönmekten fıaşka bir çareye imkân vermediğı, vermiyecefı münakaşası bugüne kadar devam etmiştir ve halen de Avrupa'dan devam etmektedir. • • • • J t^jizum var nn? B U'NEDENLERİN CEVABI DA KISACA ŞÖYLEDİR: Askerl stratejıler, en faasla muhtemel olan askeri harekât Ü2erıne Dina ediUr. Zira, siyasî şartlar müsait olmasına ragrncn (askeri t«hdit) azalmamakte, her yıl daha da artmaktadır. Bu. gunkü askerî tehdıt, NATO'nun lcuruldugu zamanki tehdltten çok daha fazladır. Bu tehdldin normal zamanlarda hissedilmemesi siyasî tansiyon Ue ters orantüı olmasından ileri gehr. üluslararası siyasî tansiyon arttığı zaman askeri tehdit de sürat le kendini gösteraıeye başlar. Bu husus, yanlış siyasî degerlen dirmeler karşısında hazırlıklı bulunmayı gerektirir. Bu itibarla da, muhtemel büyük çaptakı olaylarla, bunlar içinde daha raev zii ne gibi olaylann olabilecegi tartışüarak bir neticeye vanlır. Aynca, bir ittifakın savunacaği sahs genişledlkçe miHetlerin em niyet meseleleri de değisik mahiyet arzeder. NATO bölgesinde merkezde: Araerika da katılırsa, her iki blokta ondört devlet dar bir arazî Üzerinde karşı karşıyadır Kanatlarda bu karşılıklı yerlesme birer devlete iner. (Stratejide bir merkezkanat ayınmı yoktur) ifadesi bu itibarla yanUşttr. Strateji tektir, fakat merkez ve kanatlar için meseleyi lazediş tarzı ayndır. Bundan çok farklı bfr uygulama doğar. erkez! Avrupa bölgesı, batı dUnyasının Amenka, Ingiltere ve Pransa daiuJ seKiz ileri ülkesinın bir arada toplandığı hayatî önemi haiz bir bölge olarak kabul edilir. Gtiney bölgesı ise, kendi bölgesinin kuzeyinde güneye yayılmaya karşı bir mania, mukabil harekât için manevraya müsait sahalan, üs ve tesısieri hâiz olarak mütalâa edilir. Dünya haritasına baican askeri bir göz şartlan boyle göriir. Bu gerçek tedbirlere de müessir olur. Coğrafyanın dikte ettirdiği bu durum, politik sözlerle gizlenemez. Bu hal, eski (Topyekun mukabele) denilen strateji içinde de aynı olmuştur. Ancak, eski stratejinın serthğı ve tereddüde mahâl bırakmayan kararlıhğı eoğrafyadan doğan bu g©d:klen kapatmış, kanatlardaki Ulkelere de büyük bir güvenlik bissi ve teminatı getırmiştır. F Veyaiıut İSTERSE aynı şartlar altında ve tam bir dayanışma espirisi içinde (hepimiz blrimiz için) felsefesinden gelerek klâsik silahlarla ve müştereken bir noktaya vakJ tsarruzu toplu güçle önliyecegini ifade edebilir. Burada, büyük harfle yazarak te barüz ettirmeye çalıştıgumz (ÎSTERSE) kelimesı, stratejıyi hazırlayanlar için dikkat ve ittna lle Üzerinde durulan bir husustur. tşte aradakl fark buradadır ve bu fark çok büyüktür. Bölgesel oldu bittiler •»••••••••••••••••••••••••• HK SALI HADİSf OT »M B ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• Kontuar Maritim GEORGE BESİ Vapur Acenteliği Limited Şirketi'nden Telefon SantraJ Numaralanmızın Bugünden İtibaren 4 5 41O5(3Hat) olarak değıştıgı duyurulur M B ••••••••••••••••••••• ••••••••••••••••••••l B ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• TÜRK ALMAN EĞİTİM MERKEZİNİN GOETHE ENSTİTÜSÜ METODU İLE ReKİâmcıiık: 530 1999 • • ıı şartlar, Amerika kıtasının ı nükleer bir hedef teşkil et' mesine mani oîmaya, dolayısıyla (Topyekun mukabele) stratejisinı değiştirmesine sebep teş kil etmiştir. Bu düşünce tarzj. Amerikaya uygun düştüğü gibi Sovyetler Birliginin görüşüne de uygıın gelmıstır. Bu suretle, iki buyük nükleer devlet kendi topraklannı ve nüfusunu, smai ımkânlannı ânı kararlarla tahrip ettirmekten Jcorumus, hernangı bır buhranda duşünrne zamanını kazanmışlardır. Bu suretle yüksek tansiyon ile Duyuk askeri tehdıt düz orantılı olnaktan çıkanlarak ters orantılı bir hale getirilmiştir. İki taraf, birbinnın toprafclanna karşı klâsık kuvvetlerle bir harekât yapamıyacağına göre, nükleer sılâhiarın tendidi de sarta muallâk olarak azaltılmak suretiyle süper devletler kendilerini btr ölçüde emniyete almışlardır. u şartlar muvacebesinde biza dUşündurmesı lâzımgelen husus Kısa sureü bır yıkürım savaşının bölgesel oldubitUlendu. Bu karakterde bır savaşa NATO'nun ortak savunmakomutaalıgı odlgesel bütün ımkânlarla karşı koyacaktır. Bunun mekanizması da savaş ilânına kadar askeri bır otomatızme baglannıışur. Savas üâru, üllielerın Anayasa usulienne goredır. Fakat bu savunma; fıazıriıklı, riski hesaplamış Ustun kuvvetleri haız bır mutearrız karşısında başan şansı az bır dırenıştır. Diğer taraftan Amerıkanın Avrupada tümenier oulundunnası ile meydana gelecek bır çatışmada nükleer sılâniarda suraUe bır urmanmaya gıdileceginı beklemek de artık kolay inanılır ve caydıncüığı olan bır husus degüdır. Boyle bır tınnanma, bır lcaç gün gecikroe üe yıne de Amerikanın ve Rusyanın karşıiıklı imhası anlarnına gelır. Amerıkanın ımhasından ise, Avrupada bir kaç onbin zayıat vermes ve bu arada savaşı durdurmanın çarelennı aramak, gerekirse tavız vermek daha sogukkanlı bır düşünce tarzıdır. Aksi halde Amerika gıbı super bır devletin Vıetnamda devamlı zaylat vermesını ızah etmek mümkün degildır Amerıkayı daha vahım bır hale sokmamak ıçın Vıetnam dakı zayiat, askerlık bakunından şayaru kabul bır rısktır £ , neden DemırePle Çağlayangiri Istenmeyen Adamn llân Etti ? o Türkiye ele olan bıtenın perde arKasuu tam öğrenmek istiyorsanız, bu hafta mutlaka bir DEVRfiM ALINIZ! Batı İstihbarat Servisleri hükumet buhranınr nasıJ değerlendirivorlar? TAĞMAÇ OLAYI (Yazan: îlhami Soysal) • BELGE: 69 deniz subayının bildirisinde hiçbıı suç olmadığını bildiren Ankara Hukuk Fakültesı hocalarının hazırladığı bilirkişi raporunun tam metni "m , o SİYONİZMİN TÜRKİYE'DEKİ OYUNLARI Javits ve Conway olaylan ve bir tarihî belge A | * 2 • Almanca Kursları Bu hafta başladı Kayıtlar devam etmektedir. Tel: 44 20 40 «Isterse» B ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••a Cumburıyet 2011 # NİMBÜS . u çok tahdıtli şekil, bütün savaş thümallerı gözden geçıniırken merkezî Avrupaya yapılacak tecavüz şekll ile kanat bölgelere yapılması muhtemel olan tecavüz şekıllerinin ayınmına, genel savaş alanı Ue bölgesel savaş alanlannın düşünuimesme yolaçmıştır. Bu durumda, evvelce ifade edildıgl gıbı merkezî Avrupa hayatî; kanaf bölgeler bırer mania ve manevr» bölgesı olarak göriilmeye devam olunduğundan. merkezi Avrupa tçin dahi güvenilir olmayan bır durumun, kanat bölgeler için çok daha az bır teminat sağlıyacağını tahmin etmek hiç de zor bır mesele değildir. Diğer bu izab şekli Ue, strateji ihtimalleri vazeder. Bu ıhtirnallere göre savaş şekillennı degerlendinr ve ISTERSE ittifak içinde coğrafyanın bir zarureti olan müoerrei bölgelerle merkez bölgenin kaynaaık durumunu ayn ayn mütalâa eder ve bunlara mütenazır savaş şeklllerinde bölgesel savas ü» genel eavaş flkrini gellstlrir. vrupa bölgesinde sarada ve uenızde çevık Kuvvetler kurmak, tâyirj edilen kanat bolgelerne veya denız sanalarında ounJarı kullanmaJs da bu esneKlıgm buyük devlet elındekı emnıyet sübaplandır Bunlar bölge savunmasında değıl, zaman Kazanma politikasında geçerli olan bır takım zorlama tedbırleridır Sıyasller ounu savunabılır, ama gerçekten bır asJsenn bunlann cıddıyetinı, caydıncı gücünü samnabılecegını zannetmiyoruz Bize göre pou'tik mUlâhazaiarı olmayan strateji gerçegı budur Bu gerçeğı bılerek, ittifak içinde mümkün olabılen ciddî garanUien. hal şekillennı aramak, bolge politikasında Oa dana esnen sıyasî ırnkânlan elde bulundurmak, yani tahriklerden kaçınmak, Ortadogu olaylanna karşı tarafsız kalmak, bize karşı aksı görülmedikçe Sovyetler Birligme karşı düşmanlık yapmamak ve daıma değişen şartlan meharet(e kullamabilmektir. 1961 YUVARLAK MASA TOPLANTISIHIN \ GİZLİ ZABITLARI: Politikacılar 27 Mayıs'ta Orduva ne söz verdiler ne vaptılar? •••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• oaKımından durumun Avrupaja sağlanan genel nükleer garantı içinde mütalâa edilmesınln zarurî oldugu göruşü yer aJmalctadır. Burada bır tutarsızhk vardır Zira Iran ve Basra körfezı NATO savunma bölgesı ve sorumlulugu dışındadır Amerika, CE.N TO'nun aslî üyesı değildir ve bu devletin; Iran. Pakıstan ve Tür6iy« Ue 5/Mart/litöö tarıiünde yaptığı ve basınımızda (doiaylı saldın) anlaşması olarak adlandınlan anlaşmadan başka bır taahhüdü yoktur. NATO Avrupasına verılen nükleer garantının, NATO sorum sabasuım dışına kaydırılabılecegıne dair bir hüküm. bir vecibeyı bugüne kadar ittifak kabul de etmiş degüdir Böyie bir şey mevcut ise son derecede önemU bir meseledir ve bugüne Kadar hükumet taralından asken sahada yapılan açıklamalann en üginçıdlr. Böyle bir şey yoksa meveut obnsyan taahhUUer üzerinde bir hükumet sorumlusunun faraziyeler lcurmasıru da son derece basiretsız bir olay olarak Karşuamas tâzımöır DEVRİM: Adskale Sok. 2R'4 Yenisehir Ankara rumhunvet iQ't n\ «Hrınslİ ı Urkıvenın leopolıtıgtnj veva leostraiik önemını de Türkıveden degıl bü\ük devletin açısından bu\nilç devletin rJtm«a narıtası üzennde bızım rıftigemi zı değerlendırme açıstndan gormeve calışmak ve buna alışmalc lâzımcür Kıbns buhranı sırasında Amenka Bırleşık Devletlen Başkanının beyanian, Amerikanın kntik durumlarda teonoHttSİ n*«ıl degerlendirdıgme şüphp eStiirmez bir mısâldir Devletler oıay lar ve vakıalara s«re sartlan deSerlendmrler Kimsevi mnamadan gerçeğı ghrerpk narpKet etmek. ittifak içindeki mpvrudıvet) bu cıddiypf tçınde değerienIITOPIT zartıridir I S trateji Daiısinl burada kapat madan önemlı diğer bir konuya da değinmek gereklr. Saym Miliî Savunma Bakanımn NATO lle Ugill açıklamasında ifa de ettlgi Akdeniz bölgesi lle îran ve Basra körfezini de Ihtivs eden bir harekâtta, Ttirkiyenin bekasını tehdit eden saldırüar YARIN : tkili anlasmalar