Katalog

SAYFA tKÎ: ıÇUMHU ETs 14 Ekim 1970 enç devrimci Hakkı Keskin'in Tfirk vatandaşlığından çıkarılması Bakanlar Kumlu karannın gerekçesi olan basit bir askerî ödevden kaçınma nedenine mi dayanmaktadır? Aslında, Keskin'in yöneticilerle olan serfivenleri Mayıs 1969'da 9 arkadaşı ile birlikte Turk ögrencilerinin yabancı ülkelerde okumalan ile ilgili 1958 yönetmeliğinin 21 inci maddesinin «b» bendince «Türkiye Devletinin mevzuahna göre memleket için zararlı sayılan fiil ve hareketlerde bnlnnan ve bn çeşü faaliyetlere katıldıkları» kanısında olan Almanya ögrencl müfettişimizin teklifi ve Millî Eğitim Bakanlığının onayı ile öğrencillkle iliskilerinin kesilmeleri ve pasaportlarının uzatılmıyarak ynrda dönmeleTİnln istenmesiyle başlamıstı. «Memleket için zararlı sayılan fiil ve hareketlerin» ögrenci müfettislifince yapılan defcerlendirmesi, Keskin ve arkadaşlarının Almanya .Tttrk ögrenci Federasyonn'nun <A.T. Ö.F.) Yönetim Kurujunda bulunmalarından bask» blr nedene dayanmıyordu. Bn devrimci kuralnsun Almanya'da çalışan Türk işçilerinin örgütlenmelerinî, sınıt bilincine varmalarını, ynrdumuzdaki emperyalist ve kapitalist s8mörflye ve çerici akımlara karşı nvanık olmalarını amaç rdinen bir eylem sflrdürdüjtü bilinmektedlr. öte yandan. isin 11sinı; yöntt. ttlkemiıde sol parti, sendika ve öirrnci Brglitlerl Anayasamızın eüvcncesi altınds ve ban yasal kısıtlamalann dısında, serbestçe eylemlerini yürütebilirlerken. bnna benzrr bir çabanın, Avrnpa'da bnlnnan sayıea küçümsenemiytcek vatandaşlarımız ve ülkemiz için ne denli «zararlı* sayılabileceği ve bnna degerlendirmede, öfcrenci müfettişinin veya Millî Eftitim Bakanlığımn yetkili oiabileeeklerl hususu tartışma götürür. Kaldı ki, Damstay, bn konuda vapılan müracaatlarda, çoğu ket yürütmtyi dnrdarmostur. Dar eelirli bir aileden çelen Keskin'in Hflr Berlln ünivermitesi'nden bnrslu olarak, hocalannın bilimsfl ve taviz vermivm destekleriyle öçrenimine devam etmesinin ve bn arada, devrimci mücadelesinin önüne geçemiyeeegini anlıyan iktidar, son çareyi, bu gencimizin en UutBal varlıjtından, yani vatandaslıtından mahrum etmede bnlmuşa benzemektedir. O Hakkı Keskin olayı ve düşündürdükleri ••••• Dr. Artun ÜNSAL ••••• me süresı tanındıgını blldirmîştir. Ba darumda, Keskin'» Danıştay katında, hakkında alınan kararın geçersizliğini savnnmak için iptal dâvası açabilir. tktidarın Keskin'i vatandaslıktan çıkarma kararı, yasalan titizlikle uyçulamak istemesinden çok • öyle olsaydı bn titizligi Danıştay kararlarına uymada da fösterebilirdi . iktidarın ard düsüncesini belirttiği için anlamlıdır. Baska bir deyişle, siyasal yöncticilerimiı, Keskin ve benzerlerinin eylemlerinden arkmüs ve «kurban» aramıf Közfikmektedir. öyle geliyor ki, iktidar bu tutnmnydısarıda okuyan veya çalışan ve devrimci görüşe sahip yurttaşlarımiıı ülketniı için «zararlı* saymaktadır. E}er gerçek dü.şüncesi buysa, o zaman ister Istemez akla bazı sorular gelebilir: 0 Acaba iktidar, yabancı ülkelerde bnlanan 300 bini aşkın işçimizin yurda yalnız döviı getiren «kiralık» endüstri askerleri olarak kalmalarını ve bn arada para biriktirip araba, teyp, pikap ve cici giysiler alan kişiler olmalarını mı görmek istiyor? ^ Acaba iktidar. dısarıda 5|renimini yapan cençlerimizin yalnız. dersi ve ejlencevi bir arada yüriitüp, kendi öz çıkarlarını düsünen ve yurda sıcak diploması koltnğunda ama toplumnmnza yabaneılasmı; kijiltr olarak dfinmelerini mi bekliyor? öte yandan, dışandaki Isçi ve 6|reneilerin hareketlerinl yakmdan izlemek İçin dıs temsilciliklerimize bol sayıda sivil polisler yerlesttrilmesi, öÇrenci mfifettişllklerinden «tehlikeli. 6(renciler hakkında raporlar istenmesl ve örneiin, özellikle, Fransa'ya Dlnler Tarihi Ozerinde doktora yapmak için S tlâhiyat Fakültesi mcznnunnn yollanması, yetkililerin Tflrkiye'nin ulosal çıkarlannı koruma iddiasını ne Siçüde desteklrr bilemeyiz. Kanımııca. ister içerde, ister dısarıda olsun, her Türk vatandası. ynrdnnun ilerleraesi »orunu üzerinde inanditı her türlii fikri serbestçe savunabilir. Düsttnce özçiirlütümiİ7İin çüvencesi olan Anayasamızın 20 nci maddesinin yoramu tek taraflı yapılmamalıdır. TT^Iimizdekl Keskin Srnefinden hareketle, *~^ üzerinde önemle duralmasında yarar Körülen bir bnsns da «vatandashk» hakkının kornnmasında, jerek Anayasamızda, gerekte Vatandashk yasanuzda ortaya çıkan bosluklardır. Bngünkü mevzuat, bazı dnrnmlarda, vatandaslıktan çıkarmayı huknkî bir tslemden 6te. siyasal hesaplaşmalara dönüşmesine lı, devrimci blr çfnclmlıl vatandaslıktan çıkarma gücüne huknken sahip olabilecegini görürüz. Bu da, siyasal bir besaplaşmadan baska ne olabilir? î Öğretmen Aydm! \ öğretmen Hasan Basn Aydın, Millî Savnnma Bakanlıgma 5 yolladığı dilekçenin bir «uretini de bana yollamı*. • tşte dilekçe: | «Millî Stvunma Bakanhiına. • Ankara ! On dört yılhk evll. be? çocuk babası ve Erzincan Ç*?™}^ • Ortaokulu öğretmenl bulundu5um 1968 vılında. Çavırirnın ao köyünü birleştlrerek kooperatif kurulmasın» hizmet eitıSım için yerli tüecarlann slyasl baskılarır.a uyan Bakanlıkça, Bakanlık emrine alınmu bir BSretmenim. Danıştay'da çstıSım dfiva dolayıslyle. BakanlıSın Damstay'a sundugu savunına lâyihasında bulunan eerçek duı bevanlarır foyası mevdana çıkacagmdan korkuldugu için. DaniffavVa ıstenen dosyam bir türlö ibTaz etfUmedifeınden dâvam sürunr*mede kalmıs bulunmaktadır. Meslek hayatımda teftisime eelen Bakanlık Müfet'islennee tyi bir ögretmen olarak tanındıSım ve her çalıstığım çevre halkı tarafından da iyi bir öğretmen nitellglnl ka*ar,dıSım halde. sırf toplumdan vsna oldugum, içinden eeldigim halktan kopmadıgım İçin uçüncü kez Bakanlık emrine alınrnıs ve iki yıldan berl bos beklemekteyim. Ben evimrfe oturorken verinden vurdundan «üriilmüs. ve vıllardır empervalizmin ve «ivonizmin insanlık dışı tahakkümlerine karçı kahramanca döSüşen Filistin eerillSlarını yok etmek amacı ile harckete e»>cen «atıtmıs kukla kıral» karv: Hvonizme ve empervMİ7mc VSTM rtHvü?mek üzere kahrafan Fili'tın Bcrillâları 'aflannria snniillfi olarak vpralmak i«tı\or\ım FiliMin Eerillâlanna eönüilü olarak katılabilmem için gereStnı saygılarımla arzederîm. H Basri Aydın Bakanlık Emrınde öğretmen Adres: Fırat Mahallesi 2'nci Sokak No. 49 Malatya. öğretmen Aydın'ın dramı dilekçe«inde yaıılıdır. N'eresinden ele almali bu dramı? Anayasa v5nnnden mi? Anavasa Maddr 51 : . Devlet kooppratıfciUBin seli^me^ni ^aSlavacak «edblrieri alır.. » divr vaısa da dokut ytldan beri bo volda do*rudüra«t bir eaba eörölmemi». ter«ine kooBeratlfcliik baltalanmı<itıt. OJretmen Basri Aydın fihl çevreslni oyandırmava ve uvarmaya calısan ki«iler ferid dürenin carklsn arasında erilmisleTdit WT Sfretmen «ercekten snc lsle«e hlle. ne demektir iki vıl Rakanlık emrinde kalması? Bir öfretmen kolav mı vetlsivor? Bir otretmen iki vıl kızafa cekilecek Bakanlık Danıstay'ın istedifi dosvayı bir türlii Yüksek Mahltemeve yollamayacak... Ve bes cocuktıt bir ailevi «ürnndnrecek Senra da adalet mi olaeak bonun adı? t«in huknk yani bu. Gelelfm Steİcl vanlarına: Biı iyl blliriı kl. 8gretmen Hasan Basri Aydın'ın dllekçesini «asın» bnlanlar ve: Bo adam anlasılıyor ki mflrrit diyeeekler bulanabillr .Yetkili mskamlar. xaten FilKtin fedailert kon«anda çoh titlıdir. El Petib'e «Iden 0nlver«Ueli eenclerin dnrnsmalan Dlvarbakır'da devam etmektedir Ririm eiıll finrötlrr CUnev «ımrında vofrun bir traıiti bnlanan kaçakcıları iıleyemeıler ama. dniversftetl gençleri «özden kacırmazlar Bir Turk'fln Ortâdotv'da empervali«me karsı savasmak istemesl. çogn kişinin mantıfim bnlandırır: Ne demek bu? dlye dBsönör. BSyle Isler tutncn mantıdmız .. Oysa STinel arz dalrcsfnin taa 6te nennda. Çlni Maçlnin kuıeyinde. Kore halkının knrtnlns tavasında, empervaliımln htzmetinde harbe fitmek pek olatan karsılanır. Blı Sgretmen H. Basri Aydın'ın rub balini ve tepklsint eoh İyl anlıyoruz. Sen Sgretmen ol. halkını ve »Jrencilerini sev ama iki yıl mahkemesiz hâklmslı bir cezanın bekleme Mlonnnda çlle doldur, kendt yurdunda elln kolnn baklansın... lsyan eder İnsan bBvle bir vasavisa.. Ve ynrdundan ötede arar yasama tatknsunn .. Ta Almanya'ya isçi olarak gidlp Alman kapitaliımlnln naryası gibi çalısacaksın, ya da türnüne rest çekip Ortadogu'da emperyaliune karfi savaşta ölümii Szlivecefcsin... Tank bixe U, Atatürk'ün Cumhuriyetçi etreUnenlerlnl ko batlere düfuren blr işbirlikçi tktldara bilâ Uhammai ediyomı. öğTetmen Aydın, bir olsa, bn yarıyı taten yazmazdik; Sgretmen Aydın. bir değil, bin degil. on bin detil Tek taraflı uygülama HACETTEPE ÜNİVERStTESİ HUKUK SOSYOLOJİSİ ÖĞ. GÖREVLÎSÎ yol açabllmesı Mkımından, sakıncalıdır: 0 1961 Anayasasının 54 üncü maddesinin 4. bendinde yer alan «Hiçbir Türk, vatanına bağlılıkla bağdasmayan bir eylemdt bulunmadıkça vatandaslıktan çıkarılamaı» kuralı, Temsilciler Meclisi Anayasa sörüsmelerinde komisyon sözcüsfi Sayın Prof. Muammer Aksoy'nn da itiraf fttiji gibi, «ynvarlak bir tâbirdir». Vatandaslıktan çıkarmayı yasaklamıyan ba hııküm, bizce, yasa koroyııcnya. yanl herhançi bir parlimenter çofunluŞa, yetkl vermesi ve ıatandaşlık hakkının korunmasını çok önemli olan anayasal jövenceden mahrum bırakması açılarından 1310 Türkiyesinin kosullannın eerisinde kalmıs gözükmektedir. Türürlükteki ttalyan Anayasasınm 22 nci maddesinin «Hiç klmsenin sivasal nedenlerle vatandaşlığından mahrum edilemiyeceÇini» belirtmesl. Anayasadaki «yuvarlak tâbirin», ejer yasa koyueuian isterltrse, ne denli tek taraflı vommlanabilme tehlikesiyle karşı karşıya oldujSunun bilincini göıteren eanh bir 6rn«k olarak ortadadır. Daha yıllar önce, Ankara Huknk Fakültesi ofretim öyelerinden Sayın Hlerî Fisek. lflî* Anavasamızın 88 inci maddesjnin vatandaslıkla ilcili son bendini: «Tflrklük nfatı. kanunen mnayyen abvalde ilae edilir», elestirirken yornm tehlikesine karai dikkati çekiyordu : • .. iktidarı ellerinde bulunduranlann. ba« ehemmiyetsiz liiüeri vatandaşlıktan iskat (çıkarma) sebebi olarak kabul etmelerine veya iskat tehdicfi ile kendi siyasi hasımlanr.ı ortadan çekilmeye mecbur edecek hükümler sevk etmelerine mâni olacak kaidelerin Anayasacfa yer almasının zaruretine inanıyoruz». PTof. Fisek, aynea 1961 Anayasaa İçin «e Hlçbir Türk kendi arrasn Ue baska bir devletln tabiyetine girmesi dısinda. Tnrk vatandaslığından mabrum edilemez> fikrini savunnyordn. Q Gerçi, 1964 yılında çıkanlan 403 sayılı Türk Vatandashk Tasasının Î5 İnci maddesinin «Vatana bajlılıkla bağdasmayan eylemler» üstünde belli bir açıklık getirerek Iktidartn keyfî hareketlerini nnırladı|ı ilk bakışta söylenebilirse de, çene lam bir güvence sağladıiı iddia edilemez. örnejin, Keskin olayını ele alalım: Güç kosullar altında S|renimini tamamlamak zornnda olan Reskin'in. biran için, yukarıda adı geçen maddenin «ç» bendince önjörülen mazeret bildirme »flresinl Istemlyerek geçirdi|ini fanedersek, Bakanlar Karnln'nnn boylece, vataıuna candan baf Bize la, "Tkevrlmcl Hakkı Keskini, ya 5?reniminl " * ' yarıda kesme. ya yorda dönme arasında bir tercib yapma zornnda bırakan bu tip tek taraflı yasal yornm ve uyçnlamalar, vatandashk hakkının yücelieinin bazı siyasal dttamanlıklarda harcanmasına vol açhklar» İçin. tehlikelidir. Hakkı Keskin »ibl basan ile okudugu bizrat Hiir Berlin Cniversltesl Rektörünce belirtilen hir vatandasimıza tecil hakkı tanmma7ken. firneîin, Demokrat Parti zamanında tzmir Belediye Baskanhtı yapan Savın Faruk Tunca veva çesitli nedenlerle 19S0'a kadar askerlik ödevini verine «etiremiyen Savın Basbakan vev» Doçentlik çalısmasi vapan bir hilim adamımız. savet vurt dışında bnlnnnrlarken Millî Savnnma Bakanlıfınca verilen süreyi geçirseierdi. onlann vatana baihlıtmdan sönhe etmemiz mi jer'keeekti? sorusu hemen akla erlmektedir. Baska bir örnek vprmek îrter<îek. höyle bir nvenlama hizi. Türklve'rten adlî makamlarca tutuklanmaoını önlemek irin Srmdî Arabistan'a «ıfınan ve di'arıdan KemnlİTm ve ('cmokrasi alevhtan bol hol makalr vaıan, din devletinin samnivonu M. Sevkl F.vei'nin vatandaslıtı. a<ikerlifini vantıfı cerekresivle mi. elinden alınamamaktadır? dive dfisiinmeve hile ifStürör. Kemalist ve devrlmc» olan Keskin'in basit hir askerlik isi vfuBnden Türk vatandashSından cıkarılmadıfı ne denli arıkta. verdiiimİ7 iki. hirhirivle zıt flnrnmı>a da iktidarın tek taraflı tutnmu ortaya çıkmaktadir. Kaldı ki. biz hanei idenlojive baSlı olnrsa olsnn. hn nedenle. hlçhlr Tflrkfln kutsal vatandashk hakkından raahrum edilmemeslnden yanavız. Sonuç ızla Olkemizde. vaH«atarrfllsen ve deflsen toplumsal yapıve vonetmelikler mızin çerektirdigl asamaları çerceklestlrmek zornndadırlar. 1958 vıhnda hazırlanmıs Türk öîrencilerinin dıs ülkelerde oknmalan ile H»111 ySnetmelltin 1910 5STenel<rtntn Mev ve haklannı ne ö>«de dofrn olarak hellrlediei tartıaıViahdır. öte vandan. anavasal füvenceden yokann ve tek taraflı vnruma açık vaUndaşİık yasamızın, bueünku durumn He, lleride dikensl» eül hahcesinde bahçivanhk etmek istiyecek mutlu arınlıSa. fasizmin törbedarlanna ve hayalî tslâm imparatorlufn kurmak isteveceklere. rakiplerinl tasflye etme olanatı verebilir. Oysa hnkok. hakim nnıfiann eiinde bir arac olmamahdır Ülkemiıde devrimci 8frencl. »sci sendlkact, memor ve öiretmenler bn uinrda canlannı, geçimlerinl ve mesleklerini '«avbedednrsunlar. vurt dısında buinnan Keskin jibi d e v rimcileri vatandaslıktan çıkarma olavı. hâklm nnıfların Uerici eylemlere karsı cüttötfl susturma politikasında belli blr «tırmanmayı» belselemektedlr. Bastakilerin anutmaman gercken bir jrerçek de. vatana ba£lılıfın 81çfîtünttn hiçbir taman basibos blr tüketim toplnluftnna bajlıiık olamıyacajtıdır. tktidarın aceledliği tandaslık Yasasının 25 inci maddesinin «ç» bendi olan «yurt dısında bulunop da muvazzaf askerlik görevini yapmak.. için yetkili kümmıs makamlar tarafından nsulen yapılacak çagrıya mazeretsiz olarak üç ay içinde icabet etmedlfti» hükmüne dayanılarak Bakanlar Knrnlunca yapilmıştır. Her ne olnrsa olsun. bir an 8ncc Keskin'i susturma düşüncesi. bu arada, Bakanlar Knrulnnn biçimsel yöndetı bile dikkatsiı olmaya itmlştir denilebilir. Şöyle ki, söx konusa maddenin «ç» bendinin uygulanabilmesi için Millî Savunma Bakanlıgının tekliti sarttır. Oysa, adı geçen Bakanlık, Bakanlar Kurulunnn ba kararından bir ay sonra, yani Ağustoı ayı içinde Keskin'e yolladığı bir yazıyla kendisine Ekim sonuna kadar mazeret bildirvatandaşlıgından çıkanlK eskin'in TürkŞubat 1964 taribli Türk Vam» Islemi 12 Hayır «Bir mitralyöı getirip koyacaksın. Tam şuraya...» Yakalannda A.P. roıetl, üç kişl Taksim alamna dogra yürüyorlar. Postahanectn köşeslndeyiz. Cumartesi öğlesinin kalabalığı, delikanhlar kızlar telefon kulübesinin çevresindeler, buluşnnışlar, hir yere gidecekler. Usun etekler, kısa etekler, favoriler, uzun saçlar, renkli pantalonlar. Çağımızın gençliği işte, yüksek Bgrenim sıralanmn içi alevll gençleri . Gtilüyor, konuşuyor, tartışıyorlar avak üzeri. On sekizle yirmi beş yaş arasında hepsi. Dalıp gitmişün o gençlik dünyasına. tam ayakkabımı oracıkta boyatırken. . San saçlı mavi gözlü bıyıklı bir adamdı o sözü söyliyen: «Bir mitralyös getirip koyacaksın, tam şuraya». Sözcfiğü sözcügüne böyle dedi. Koyacaksın mitralyözü karşı kaldınma biçecek o bıyıklı, favorili delikanlıları, uıun kısa etekli genç tazları . Niye biçecek? önce içini kemiren kıskançllk duygusundan... Niye onlar genç, niye onlar umutlu, ısıklı, niye onlar anlıyor benim anlamadığımı, niye onlar benim yuttuğum atyonu yutnrayor, niye onlar A.P. Genel Başkamnın söylevlerini dinlemeye gelmiyor, alkış tutmuyor, «Ne konustu be, ne konuştu» diye kendinden geçmivor. Niye niye niye? öyleyae koyarsın bir mitralyöz Taksim alimna, Beyvzıt alanına, köpriiye, Eminönüne, biçersin hepsirri, yok edersin. Az 6nce ben de onların arasındaydım. Sergi Saraymda A.P. Islanbul tl Kongresinde... A.P. Genel Başkanını dinledim bir saat. Kaç nldır görmemiş, dinlememiştim Demireli. önce kongre salonunda seçebUmek zor oldu sayın Başbakanı. Saionun köşesinde yüzlerce insan yığümış, yitip gitmiş Demirel aralaruıda. Ne farip insanlarız, sevdigimiz ya da merak ettiğimiz birinln çevresinc toplanırız. bakanz da bakam ona! Hiç bir parti kongresıııde görmedim böylesini. Basbakan ve Bakanlar oturmuşlar 1 bir köşeye, partililer de yıgılmışlar dört vanlarına . Geçenlerde bir sözünü not etmiştim! «Borcomuz olmasın da fukara mı kalalım». Bayılıyorum bu çesit özdeyişlerine! Kırk yıl düsünün bir taneslni bulamazs\nız. Menderesten kala kaVa üçheş söz kaldı, Oemirel'den ciltlerce özlü ya da özsüz söz kalacak! «Artan arznlar devri açılmıştır» dedi blr verde. Soma eski nrkadaşlarına, hani Demokrat Partiyi kııracak arkadaşlanna getirrli sözü, bir sey söylemedi, ama «çok şeyler söylerlm» dlyerck bir gösdagı verdi. Yaıumdaki sıradan bir ateşli adam bastı fervad): «Söyle duyalım». Bu sözü Basbakan duymazlıktan geldi. Nelcr neler Söyledi, sayıp döktü A.P. Genel Başkam, memlekeün battığını her gfin yazıp söyliyenler varmış, ama memleket batmıyormuş! Ne rahat, ne güvenli bir görünüsü var kürsüde. Kongreyt avucunnn içinde bilmekten gelen bir duygu. Birden Mussolini konuşuyor sandım karşımda. Tann benzetmesin, ama bu ateşli hitabet, bn mimikler, bu el kol sallamalar, bu yifinlan ateşîeyen söı yığmları Mussolini'yi hatırlatıyor ister Istemez! Sonra bitti. Kongre bitmedi, ama salonda hemen hemen kimse kalmadı. Bay Demirel Bursaya doğru yola çıktı. Kongre Uye> leri de gecikmiş öğle yemeği için Taksime doğru yürümeye koyuldular. Varsın Bay Ilgaz gene Başkan olsun, falanca Ue filânca, il kurullanna girsinler. A.P. kongre üyeleri Içln yalnız Demtrel v&r o gîttl, iş bitti. Kulagıma konuşmalar geldi yol hoyunca: «Ne konuşuyor adanu, «Yanlış mı ba yanlış mı?». «Blr de şu pahalılık olmasaydı», «inaadım, ama birader kardeslerinâen hiç söz etmedi», «aslan gibi maaallah»... En çok duyduğum: «Ne konuşuyor adam, ne konuşuyor» oldu. Ne olurdu o »özü duymasaydım! Garip duygular içindeydim Taksime dek. O san bıyıklı, mavi götlü A.P. Unin «Blr mitralyöz getireceksin, koyacaksın. Tam şuraya...» dedigini duymaaaydım! Sonra aklıma geldi, niye hep yaşh, orta yaşlı kişiler vardı o kongrede? Neredeydi gençler, neredeydl üniversite gençlik kollan? Gençler sana karşı olursa sen de onlara karsı mı olacaksın! Duyan. dfişünen, anlayan, gören, bilen aydın bir gençlik var. Hanyayı da, Konyayı da biliyorlar. Benim gibi dinleyici olarak bile gelmiyorlar Denürel'in, Demirel'cilerin toplantüarına. Ayrı bir dünya içîndeler onlar. Koparmışlar bağlarını, seçmişler yollarını. Sayılan günden gttne artıyor. Yutmuyorlar sözcük dolmalanm. Yutturmak da imkânsız artık. O san bıyıklı A E . 1 J> 1 bonları düşünmöş olmalı. Tek çareyi mitralyözle adam biçmekte buluyor o da! Daha önce başkalan da ayni yola tuttu. O 2*. 28 Nisan 1960 olaylan, o kanlı pazarlar, özgürleri, Battal'lan vurmalar, o baskı, tedhiş, slndlrme deneyleri hep bumın için, bep bu korku, bu kopuş yüzünden... Ne demiş Basbakan «Bizim ilde de bir üniversite açıverin» diyen baaı aehirlerin ileri gelenlerine: «Sonra bana gelip buranın lıuzuru kaçtı demeyin» .... Demirel biliyor da, öteki A.P. liler bılraiyorlar mı bllimin «huzur kacıran» bir güç olduğunu?... O s»rı bıyıklı, mavi gözlü partili işi kökünden halletmek istiyenlerden biri. Içinden geçeni açıkça =öylüyor. Madem ki aydınIık karanlığı da^ıtır, öyleyse kaı anlıktr.n yana olanlar aydınlığa karşıdırtar. tki kez iki dört. . ıtıda jâemokrasiye, li başh İHtenım veriliyordu. Fakat bu üç tantmdan Batı demokrasisinin birle şik niteliğini çıkarmak istersek şunu buluyor» duk: Batı bir güven ve özgürlük düzeninin sahibidir. Burada, içinde muhalefetlerin rol oynadığı bir meclis ve hükumet kombinezonu vardır. Bu kombinezon içinde «halk katüması» denen biı Öge çok önemlidir. Bu katılma sayesinde, özeür in • san ozgur özgür toplum yaratan bir demokrasi doğar ve yürtir. Fakat bilimsel ka« nıya göre bu özgürlük girişim serbestli • ği Öıgür toplum, aslında, Batı burjuvazi sinin özgürlüğiinden ibaretti. Girişim ser bestliğl ancak Batılı burjuvaya ait bir ola naktu SÖKÜ edilen toplum, yani özgür toplum ise, tüm top lum değil, burjuvanm işgal ettiği toplum kesitinden ibaretti ve özgür olan da ancak bunlar idi. Batı sürecj ve Doğu Demokrasisi YAZAN « • • •• • • • • « • • • • • •a • • • » • • • • •• • • • • • » Pıoi. Babri SRVCİ rite birUji, düzen birliği, sanayi ve ticaret sımüama uygulanan hukuksal kural birligi. güvence bırltgi yoktur. u hukuksal kural bırlıği tle güvence birliğinin bir tek yolu vardır: Kırallığın derebeylere dağılmış otoritesinl, yeniden bu merkezsel kırallıkta toplamak; Bu yapılmıştır. Fakat böylece demokrasinin sözünü ettiği hukuk, özgürlük ve güvence birliği. düzen birliği. ancak bu yenı sınıflar adına sağlanmıstln yenı türeyen bu sınıflar kırallıkla ışbırliğı edıp feodalıteye son vererek kırallığı tek basına bırakmalart Ue... Merkeısel otoritenln mütteflkı olarak ona gUcünü Rerl getlren bu yenA smıflaı, taribin yeni koşullan içinde sanayi devrimlerine doğru çok gelişmislerdir. Fakat merkezsel otorite de geüşmiş ve kuvvetlenmistir. Bu yüzden de, sanayl ve ticaret sınıflannm islerine de burnunu sokmaya başlamıştır. O taman bu yeni sınıflar tam bir burjuvfc çıkanrun bllincı ıçinde, bu kez, merkezsel otorıtenın aldıgı mutlakiyet niteliği ve biçiml ile savaşs Fakat, adı «Batılı Uberal Demokrasi» olan bu genis olgunun içinde bir büyük olusum daha olmustur. Genei olarak burjuva sınıflannın yararına da olsa. tanm ve sanayi emekçisinin bası çektiği büyük emekçiler kitlesinin, soyut özgürlüklerden kendilert İçin de somutlaşmaya başlayan özgürlüklere doğru açüması başlamıştır Çaüşanlar kitVesinin bu ortamda ıdeoloiik savaş örgütlenmesi mUmkUn olmustur. Kitlelerin. demokrasi tanımlan nın ongördüğü siyasal katılmayı gerçekleştirerek kendllerine ?Uvence sağlamalan yolu açürrastır. Hattâ, bir sosyaüst devlet arayıslan ortaya çıkmıştır Blr sözcük ile göstermek gerekirse, bugün Batıda. burjuva egemenUgi ve şanlandırmalan içinde de olsa, blr sosyallst de mokrasi araması ortaya çıkmıştır. bir lnsanın ötekilerl sömürmesl olanaklannı kaldıran ba esitlendirme dengesinde bulan bir eğlliradlr. TÜRK OTOMOTİV ENDÜSTRİLERİ Sayın halkımı/a tesekkürü T.ÖĞRETMENLER BANKASI vasıtasiyle SAT1SA SUNmJGUMUZ Benzerlik var 8 B Tarihsel süreç Sşte buraya da, Batı toplulmu. masa bası spekülâsyon •ları ile değil. bir özel tarihsel süreç sonucu gelmiştir. Bu süreç, en sonunda onun karsısına bir de Dogu demokrasisi kav ramı ve kurumu çıkarmıstır. Bu sureci kavramak için çok eskilere gittneye gerek yok. Tarihln objektif koşuUarı. Batılı insana ve topluma bundan asagı yukan 800 yıl önce blr feodalite cağını getirmiş ve ldrak ettirmistir. Bunda. bir kırallığın etrafmda derebeyleri vardır. Fa kat merkezl blr otorite dejildir bu kıra; Otoritesi derebeylere dağılmıştır. Derebeyler. teodal topraklarm ve üstündekilerin sahibidir. Üretim de esas bakımdan, tar nmdır. Bu üretim, feodal topraklann UstUndekiler tarafından, feodal beyin hesabına yapılır. Ekonomiye feodal bey ege mendir. Bu yü2den feodal bey kuvvetlldir. Fakat zaman geçer köprülerin altından sular akar, her derebeyligin içinde kendine özgil bir sanayl ve ticaret dogar Doğal olarak, sanayi ve ticaretin erbabı olan veni smıîlar ortaya cık&r. Bu sanayt ve ticajet, bir süre sonra, derebeyliklerarası ulaş nrma olanaklarıru da rorlayani» Vo^rii^int Belistirir. Fakal. akat, DU büyük olusum, bazı yerlerde. kapitallst bur juva devlet kalıplarım yu muşatmakla yetinmemistir. Bu kahbı Vurarak. bir baska demokrasiye yol açrnıştır. Bu baska demokrasl, yerinin burada gösterilmesi tor olan blr tarihsel süreç içinde, faka' tarihtn bilimsel anaUzinin doğ rultusunda olarak doğmuş ve gelişmiştir. Buna. Batı literatüründe halk demokrasileri denir. îçinde yaşadığımız çag. Batıiı vaşantı biçimlnin genel şeması na zaten uymayan azgelişmis Ül keierde de bu bilimsel analizir Kecerliğini kanıtlayarak. objektii koşullardan, kendi halk ya da sosyalist demokrasilerini yaraı ma çabası RÖsterildieine tanık ol maktadır. Bu son çabanın ürütüert henüz bellrgin değıldir. Fakat toplumlar tarihSnin ve ekonomik illşkiler resrai geçidirdn analizlnden doğan bu halk demokrasisinin öfteleri. biHnmea de değlldir. Buna Röre demoRrasl, mr son noktada sınıf aynmlanm ve egernenüklerinl de asarak en mü tevazi klmselere bile ekonomik ve sosyal vaşam alanmda lstenilen durumlar açarRk, ktşilerin esitlendirilmesini saftlayan; rJzgürlUğü de. bir sınıfın ya da u eşltçi • özgUrcO demokrasinln iktidar sUreet. elbette ki. ötekinden ayndtr. Fakat uygulamada biı benserUk vardır: Blrlnde slyasa) hayat, gent burjuva sinıflan arasındakl al ternatlflesmeden ıbaret olan bir iktidar • muhalefet tkilisine davanır ötektnde. sınıfsızlık lçir> de. bir lç süreç halinde ortay» çıkan bir lç yansma ve aynmlas ma bu ikiligi mevdana eetlrlT Siyasai Ratılma. öırtitlenmis mı halefet kanalıyla dejHl. kademe leşmeden eelen blr etklleme yo luyla olur Buriuva toplumun özRürlüğü öne ajan. e»itUgl. kurulu düzen lclndekl hukuksal alanda arayan formülleri tüm soyut sayılmıs özgürlUSU somutlastırmanın yolu, eşitllğl «reallte esitliği» halinde öne almada görülmüştür. % 15 FAİZLİ Çok kısa zamanda TİJKENMİŞTİR. Sayın halkımızın şirketimize ye tahviUertmize gösterdigi itimat ve teveccühe TAHVİLLERİMİZ TEŞEKKUR EDERİZ İkıncı grup tahvillerimiz ^ 15 Faizif YARIN F BİZt.M DURUMUMUZ T.ÖĞRETMENLER BANKASI şubelerinde pek yakmda satışa arzeditecektir Sonuc: 3444/10258 İki istek 8 u yeni «ınıflann Ud istekleri olmustur: Metkezsel otorite sıyasî olan her seye kansabllln fakat hetn «insan kişiliğı» ne kansamaz: hem de onun ekonomik alandak) «Rlrisimlerv nc» kansamaz. Böylece sanayi ve ticaret burjuvazlsinl meydana eetlrecek olan sınıflara men sup lnsanın özgürlUgU, glrisim cllifti. toplum kesitlnde doldur duğu sınıfsal veri dokunulmaz olmuştur Bunu saglayacak ol»n da. ekonominin »ahibi olmus bulunan bur]u»anın siyasal egernen Hk verine cıkıp oturması olacaktır. Ve de Oyle olmustur. Yukarda tanımlarnu verdlgimüs moderrı demokrasi, burjuva amaçlanyla cevrili bir slstem halinde doğup Kelismlstir. u gellalm kendine öıgti blı hukuksal semayı da varatmıştır: Kendince özgür seçimlerle blr fktidar muhalefet ikiliRl kurulmuşhn tktidsnn uvpılamalarına, muhaiefetin de katkı getir D OK T OR IankZ. Kırbakan DERt SAÇ ve ZVHHBV1 Hastalıklan Mütehassısı İstiklil Cad. Parmakkapı \o: 66 TEL: 44 10 73 SOSYAL SİGORTALAR KURUMU NİSANTAŞ! HASTÂNESİ BASHEKİMÜGİ 1 Kummtım'utun yeni açtlaeak Beyojlu Haılaneslnin IhÜyaa bulunan: a) Motorin 1S« Too b) rnelOil (51 NoJu hafif 355 tn) 3M • e) PuelOil (511 No.lu hafif 65» sn> 1530 • y«dlvcna <ttl Ştmdl aiklm t&mınıdtr. Hcrrtniı ç«^lt kata'(oğıımutn ittejrtbit. Bahçe'mit her giuı açıktır. A d m : RUiera Gıil Ftdanhgt Yedlkul» Balıklı RIUB Hast. Yota Tel: ti M 7 B r Yakaeak maddeleri. 1910.1970 pazartesl günü saat 15.00'de kapalı zarf vuulü il» ihale edilecektir. 2 Bu&a alt Idart ve «vsaf şartnameleri mesal caatleri Içlnd* HaıtanemU Levlzım Serviginden bedeltiı temin edilebUlr. 3 lstekliler Idart sartnamemİT esaslan gereğince hanrlıyacakları kapalı zarflan ihaleden en geç blr saat evveline kadar Satınalma Komisvonu BaskanlıSına vermeleri sarttır. Postada vaki aeclkmel«r kabul edümeı. 4 Kurumumu? 8490 savılı Kanun» tâbi olmayıp. lhal«yl ya» prp, yapmamakta vev» dliedi&ine yapmakta serbasttir. B *>Unbol vi, ^imrenin htr kateEOIİnİB, Reklâmcüık: 2472/10287 (Basm: 22367/10259)