Katalog

SAHtFE ÎRÎ 27 Ocak 1970 CUMHURÎYET Pencere M İLLİ ekonomimizin, muhtelif aektörlerl srasında tanm sektört şüphesiz devlet, mfllet gellri bakımından en önemli ve hayatt blr dunımdadır. Ne var id, bo kıymetli sektflr, geçmiste de bugün de btı büyük önemt ni milletimize ISyık olacak sekilde gösterememekte, bn yüzden TürkJye, dünya devletlerl arasında geri kalmış bir tanm ülkesi olarak tanınmaktadır. Ortalama 450 milyon dolârlık ihracatının, 360 milyon dolân yıllardan berl kendi kaderine terkedilmis, dağınık, örgütsüı çiftçilerimirin alın terlerinin sarfıyla elde ettiklerl toprak mahsnllerimizden sağlamnaktadır. Bn tanmsal ürünlerimiz lçinde de en önemlisinl, ulnslararası sohreti Ue adını dünyaya «TÜRK TÜTÜNÜ» diye duyuran tfitto ürünümüz teski] etmektedlr. Ege Tîitiln piyasası ve GERÇEKLER Dr. Orhan DEGiRMENCi ZÎRAAT YÜKSEK MÜHENDİSt <la abeuam beUernektedlr. Bu stoklar, sadece yurdumnza ait olmayip, bizim gibi şark tipl tütün yetiştiren Ynnanistan, Bulgaristan ve Yuposlavya için de ekonomik sorun teşkil etmektedir. Şark tipi tütün yetiştiren bu dört ülkenin, 1964 yılındald üretimi, 489.672 tondnr (3). Halbtüd, sigara sanayiinln hannanlanna kanştınlan ba •ip tütün ihtiyacı ise 200220 bin ton ohmca bu devletlerin elinde ekonomi fazlası stoklar olmaktadır (4). Tfirkiye, yeni tütün alım piyasssına 147 bin ton tekel, 20 bin ton tficcar eündeki stok ile cirecektir. tlgililer stoklann piyasa batamından bir endişe yaratmıyacafım söylüyorlarsa da bunnn böyle olamıyacagı kanaatındayım. Stoklar yurt ekonomisi açısından büyük bir sorundur. Eğer bunlartn erimesi İçin aJnllı, bilinçli ve aktif bir politika bugün tespit edllip tatbikine çalısılmazsa ileride bn sorun dav ha da çok ekonomiyi tehdit edecektir. Tekel ve tüccar elindeM stok tütünlerln ço funluğnnu şüphesiz, Eje tütünlerl teşkil eder. B. bakundan Eçe tütün piyasası dün açılmıstır. Ama ne yazık ki. bu kadar büyük bir stok ile şanasn bir aekiide plyasaya girilmiştlr. l, her ceçen sene birac daha borç ç » kurn içme itilmesine ve tefecilerm eline kolayca dfisfilmesine yardımcı olacak tarzda bir seyir takip etmistir. Piyasa havadisi olarak, rcçen sene E%t böl fesinden alım yapan 58 yerli ve yabancı firmaIann bazılanmn ellerindekj mallannı sevkedemediklerinden ve depo yetenizliğinden ötürü piyasaya katılamama gibi söylentiler etrafa yayılmakta, çiftçimiıin binbir emekle bir ytl ailece çalısarak ortaya çıkardıfı «Altm Tapratı>nm determi alamıyacağı fikrl ortaya çıkmakta ve bunun neticesi de sosyofkonomik üzüntülere sebep olmaktadır. Bn dunımlar karştsında tekel idaresi de datınık. örgütsflı olan tütün çiftçimize dirsek dayarsa bn toptnmnn hali ne olacaktır?.. Tabiî ki, çlftçi fırsaiçı yabancı flrmalann oynncatı olacaktJT. kfl, mrdunrazun yıllık tttketim kapaıHesi, TekelTn fabHkasyon ve harman Ihtiyaelan föaönüne almır«a bn teşküâtın Ege'den alacağı tütün, mlktar olarak çok büyük olamıyacak ve kalite olarak da, diğer yabancı flrmalann en lyi tfltünlerl âlmalan sebeblyle düşük olacaktır. Buna mnkabU bircok Türk tütün flrmalan, bllhassa devletten gördükler! kolaylıkla, çok Snemll ve tücearca olan hedefleri nazan dikkate •lınarak mübayaalannm ağırlık merkezini yiiksek ve orta kalitede mahsuller üıerinde teksif ettirmeleri mümkündür. Çünkü bu fimıalann, »ermayelerinin çoğunu devletten ahnan krediler tejkil eder. Üstelik birçoklannın ticari ve teknik elemanlan da kallflye ve yeter miktardadiT. RTAK PAZAKA girmek üzere oldu^tnnnı bu devrelerde, Ortak Pazar devletlertein tütün ithallertni azaltacaklan düşünülürse, tireHm ve ihracatla ilgrlll bazı tedbirlerin almması, stoklann lamanla büyük dert olmaması bakunından ve tiitiine yatmlan paralanft depolarda eürümeme5İ için eerekmektedir. O halde. Tekel İdaresi Türk tütün firmalan İle »nlasarak piyasaya ortak bir cephe halinde katılip önde de (tiderse. bu müsterek otorite, piyasaya tamamen hâkim olur, bu sayede de buradan «ttfin almak rorunluluiunda bulunan yabancı alıeıları piyasaya Iştirak ettirerek spekülâtif hareketleri önleyebilir. | Demirperdeden iniltilerle.. Ege'den sevgilerle... Ege'de tütün piyasası açıldı. Bn plyasanm tçynıflnu. kBylflnün nasıl sömürüldügünü, artık rakam rakam biüyoroz Tüccara S milyon kredi veren komprador iktidannın, ekiciye 530 lira krediyi çok gördügünü billyoruz.. 454 bin ailenln tütün isinde 90 tüccara çalıştıfını biliyoruz.. 8 liraya malolan tütünün ekieinin elinde 6 liraya kapatıldıfcını biliyornz.. Bir kilo tütünün « 7 lira, bir kilo sigaranın 150 Î00 lira oldngnnn biliyornı.. 1 milyon lira kâr eden firmanın « lira vergi ödedigini, 1965 yılında 150 milyon kâr eden 91 firmanın aynı yıl devlete aadece 1 milyon vergi verdiklerinl biliyornz.. Kilosn 38 knrustan ıskarta diye alınan tütünlerin 12 liraya ihraç edildigini biliyemz.. Tütün piyasamızın Amerikan Tobaceo Knmpanyası tekelinde oldufunn biliyornz.. tktidarın tütün politikasmın temel yanlışlıgım biliyornz Bir avuç kompradorn zengin etmek için 3 milyon insanm ekmegiyle oynandıçını biliyornz.. tste bn vıl Ege piyasası bövle açıldı. Açıldı. Ve aynı gün çok tirajlı bir gazetede eski Çahşma Bakanı Ali Naili Erdem'in tütün dâvasına kndretll ışıklsr serpeeek bir yazuı yavınlandı. Babıâli'de türlüçefitli yazılar yayınlanır elbet... Bunlann blr önemi yoktur. Ali Naill Erdem'in vazısının Sneml, Bakanlık koltnğnndan daha dün aynlması yüzündendir. Birkaç ay önce hükumetin ttyeleri arasında bnlunan bir kisinin nitelifinl ö»renmek ve biraz da eğlenmek için o vazıyı kosemizin elverdiği kadarıyla aktanyornz. Yazının adı «Tütün ve tstismar». Oknyalım. Diyor ki Bay Erdem : «Esir milletlerin ıstırabını yaşıyorum. Hürriyetlerini kaybetmis milletlerin mevcudiyetincfen de irkiliyorum. Demirperdenin arkasında can çekişenlerin iniltilerinl duyar gibiyim. Biten Polonya, çirpınan Romanya, körkunun avuçlarında ezilen Bulgaristan ve daha niceleri. Hepsi yasadığımız asrın kapanmayan yaralandır. Prag sokaklannda tankların paletleri dönerken. bizde tam bağımsızlıktan ( ! ) yaygara koparanlar vardı. Şimdi avnı yaygaralar tütün balyalanna uzanmıştır. lstenen nedir? Hükümranlık haklarımız mı gitmistir? Bağımsız mahkemeler kapatılmıs da bize özgü olmayan kanunlar mı yürürlüktedir? Üniversiteler özerklığini yitirmis rfe sömürgeci bir eğitim mi uygulanmaktadır? Yoksa kayıtsız şartsız millete ait olan egemenlik el mi değiştlrmistir? Hakkâri'nin yüksek yaylasından Ege'nin veşil ovalarına kadar uzanan topraklanmızda hangi çizmeler bizi yurdumuzdan etmektedirî Ne »u, ne bu Hiçbirisi deği) Pmlpırıl bir semanm altsnda millt benligim duyarak teneffüs eden bir milletimiz var. Hür ve müstakil Baska marşlar söylenmez sokaklannda. Yolunda, dagında ovasında «öylenen benim türkülerimdir. Ozanlar bendendir, bem anlatır Minarelerinde kıraat olunan Ezanı Muhammedi'dir. Okullarında Atatürk ilkeleri ya?ar Ama bütün bunlara raSmen Bağımsız Türkiye ( ! ) sloganı her meselede ortaya çıkar. Toprakta. madende. petrolde, fındıkta ve tütünde. Sanki yapilanlar milli J menfaatlere uygun tfüsmiyen tasarruflardır. Ve sanki görevlile: rin cümlesi emperyalistlerin ajanlandır. Ve sanki bu topraklar ; blzim degildir. E Elirade iki brosür var. Tütün ekicisine sesleniyor. Çarpık ; bir agız. Menfi bir kalem. Doğruyu ve faydahyı aramaktan S uzak yazılardır. Ve âdeta isyana sesleniftir. Gerçek sudur.» " Neymis gerçek? Teni tütün kannnn yürürlüge rirmis, tütün Uriinn dikiminden satııına kadar tansim edilmif. Her *ey yelnna rirmis. Sayın eski Bakan yazısım : • Içimde müreffeh Türkiy» idealinin sıcaklığım hissediyorum..» diye tioktalıyor. Eski Bakan lçinde • neaUıgı hlssedednrsnn, ben de tütün konnsnnda yazılmıı bn parlak yazıyı aktararak biraz olsnn oknrlann eğlenmeslni istedim. tain saka taraft bn« Hanl tütün hesahında rakam rakam ?»rçeklere girecek verde nemirperd>gerisindeki fniltilerden sfis açarak piyasayı idare etmek nsnlü berdevam... Bir de Isin seı tarafı Ttvr t Demlrperde ardındakileri. hele Bnlgar tBtflncfllnrflnfl slmdilik bir yana bırakalım. Bizim köylümüzün canıdır blzim için aıis olan... KSylüden 7 liraya aldıfımız bir kilo tütün nasıl olnr da vatandaslara 150 . 2M liray» satılır? Bakıyorns kompradorlann ensesl kalınlastıkça, gSbeklerı Sİştikçe, paralan da kasalara sıgmas oldnkça, bizim Iktidar bütçe açıih kapatacafım diye sigaraya zammı bastınyor. Bir yandan köylüden ncnza al, Stekl yandan vatandasa pahalıya sat ! Beri yandan Hacı Demirel on yılda elli milyordnk adaro olsnn ve hesabı sorulmasın? Ne dersiniı bn lsleri de Rnslar mı çevlriyor bizim memlekette? Yoksa keratalar bizim haberimis elmadan Içimize sızıp. koylfiyü sefalete, sehlrliyi de ><arac »deraeye mi mahkum ediyorlar? O URDUMTTZDA, bnbnbat hariç hlçbir tan m firunu, firetim, imalât ve ticaretinde bn kadar bfiyük bir topluluça geçim sağIamsı. Tütün bn olanaklanna göre. 1968 yılında 6240 ekici köyü, 393.480 çiftçisi, toplam olarak firetimden satışına kadar 2,5 milyon lnsans geçim sa£Iaması, 161.662 ton üretimi ve 100 milyon dolira yakın döviz geliri Ue ekonomlmlzin bas tacı mevkiindedir (1). Ba büyük tanm ürünümüzün, tanm alanlan Ege, Karadeniz, Marmara ve Güneydoğu bSlgelerinin organik maddece fakir topraklandır.Türklyenin biitün tanmsai alanımn °o 1.3'nii, eUcül butfln köylü nflfusnnnn ' • 5,56'sını teşkfl etmektedir (2). Tütün tanmı, genelllkle kurak şartlarda ve gulamaksızm yapılmaktadır. Ekilişinden satısına kadar bilgi ve tecrübe isteyen bir aile ialetmesl dnrumundadır. Sonuç GE tütün piyasası. Türkiye'nin dlier rürün plyasalan lcin örnek ve emsal olması basımından ayn bir önemi vardır. L'manm ki, tütün fiatını tesbite çalısırken. yıi Içlndeki tüke«m ve dlfcer maddelerdeki artıslar itibara almnuatır. Aynca yerli ve yabancı alıcılan piyasaya sonuna kadar katacak bilinçli blr politika yaratolması en büyük dUefimizdir. Aksi halde, bütün blr yılm ailece olan tatlı hayallerini. heyecan larmı alıp götürür, iktisadi yaralarını büyültür. E Depolarda bekliyor ÜTÜN Iretlml, 2. Dünya H»rWnden 8nce 60 bin tonken, 1950 yılından itibaren ekici sayısında ve alanlanndaki artışlardan Btürfl. üretfan 19551967 yıllan arasında 120166 bin tona birden hrlamıştır. Bo kadar olan üretimin, aynı yıllar armsındaki iç tüketim, 1* bin tondan 25 • 37 bin tons çıkmıstır. Burada çörülen firetim. tüketim arasuıdaki btiyük kapasite fazlalıgı. işlendikten sonra dış pazarlara sunuimaktadır. Son yıllar ihracatımıs, büyflk artışlar kaydetmesine karsın ureJm, tüketim ve ihracattan *rt» kalan tütün, stoklar halinde işlenmis blr durumda depolar T Samimi destekleme ü farariyeleT, beUd dogrudur, beUri de defildir. Ancak, muhakkak olan bir şey varsa, o da mevcut imkânlarm knllamlıp bflyfik bir çiftçi toplumunu ilgilendiren Ege tütün piyasası, hlçblr rayri tabliliğe meydan vermeden normal seyrini takip etmedifi anda hükumetin çiftçi menfaatlerine nygun desteklemeyi. miidahaleyi zamanında yapmandır. B P tTASA. geçen yıllars RÖre teMrii açılsaydi üreticinin sıkıntısı da o kadar fa» ta olnr, yürii gülmezdi. Ne var İd, ynrdnnmıda son yıllarda bütün tüketim maddelerinde Itörülen fiat artışlan yüzünden çiftçi sattıjı ttttfinlerinden eline geçen para fiatlardaki bn artıçlar aebebiyle. dejil söyle yürünün Tütflnün, miHl ekonomimirin sarsılmas mevldinden dfismemesi, Türk tütün piyasasına Türk otorltesinln ve Türk sermavesinin hikim obnasi ile olacafcına knvvetle lnanmakiayım. Bngün, Tekel tdared bir otorlte b e de, tek basma Cge tütün piyasasma hâkim olamaz. Çün % Tütünle llgili son bes yıllık istatistiki bilgiler. (Gümrük ve Tekel Bakanhğının 126 sayıb raporu.) % Ortak Paıarda Tütün ve Tütüncülügümüz. T. T. Odaları, Sanayi Odalan ve Ticaret Borsalan BirliSi Ankara. 1968. % Tütün. Mimulleri Sanayii özel thüsasKo mlsyonu raporu. Temmuz. 1966. Türk Tütüncülüğü ve Sorunlan Türkiy» Federasyonu. 1967. UNDEN ÜNE Şu kızı rohat bırakın UMİVERSİTE sorunları 6 Hangi sebeple olnrsa olsun, evlâdın babasını katletmesi büyük bir dramdır. Namnsnna göz diktiği İçin babasını öldüren Adanalı Necli Tutuş'un yasantısına, beraet de etse bedbaht bir olay kansmiftır. Hiçbir insan, ne babasını oidürmek, ne de, Bltimden kötü olan, bir ırs düsmanı babaya sahip olmak ister. Neclâ Tntus'n mahkeme tahliye etmistir. Bn vesile ile sütnn sütnn resimler ve röportajlarla, kamnoynna teşbir edilen bn Hse dgrencisi, meslektaslarımızın garip »nalleriyle karşılaşıyor. Ne soracağını bilmeyen, fakat kendinl sorn aormakla görevli aayan bir meslektas, hapishaneden yeni eıkmıs bn taze ögreneiye «Evlenmeyi düsünüyor musnn?» diyor. Ovap çok derin bir kompleksi açıklayacak kadar vazıh: «Evlenmek mi?.. Düsünmedifim, düşünmek dahi istemedifim tek sey.. Hayatımın sonnna kadar bekâr kalacagım, benim için her şeyden evvel tahsllim gelmektedir. Evlenmek benim için hayal oldn, ben hayatı gene yaşta mahvolmns bir kızım !.. Uâ...» Tntns, hapishanenin kara günlerinde siirler yazmıs, derdrnt kftfıda dSkmüs, hakikaten yüreginde acı tasıvan fen« bir kız.> Onnn kisîlitini blr baba eesedi üserinde gellştirmenin çabası. onn hem bedbaht eder. hem de verdlgl cevapta gördüfünüı gibi, onn mntsnztnga sürükler. Kim ne derse desin. Tntns. babasına korsnn ııktıgı günkd Tntns detildlr. Gazeteler, yayın. mahkeme, savnnmalar, Adana'daki dedikodular. onun şahsivetini etkilemiş, onn hırpalamıstır. O, vaktinden evvel, bir babanın doial olmayan duyçulan İle karsılasarak nefretin. ıstırabın, maddl ve mânevi acılarla kısa sürede çok seyler gSrmüs ve yaşamıs genç bir kızdır. O, Sırat K3prö«ünden, güç belS denge knrnp feçerek bngüne ge'mistir. Bir fiske onn ümitsizlik deryasmda yokedebilir. Nasıl ki nfak blr destek, ona hayatını yeniden kazandırablleeegi gibi.. Simdl hepimizin gBrevi onnn sahslyetini bir cinayet yemlninden kurtarıp. yasantısının bnndan sonraki günlerinde onn mntln kılacak bir zemin üzerine otnrtmağa ysrdım etmek, ona onnn mazisini nnuttnrmaktır. Ysrabbi, mntlnlnk vermekte ne kadar hasislz . Sn anda Madame De Stael'in sözünü dnyar gibi olnyornm... «Mntlnlnk çok verimli bir tohumdnr» diyor. «Ne kadar fazla ekersen o kadar faıla alırsın...» Halbuki biz, sansasyon merakı içinde sütnn sütnn resimlerle, anlamsız sornlarla genç ve bedbaht bir kızın alnının damarım çatlatmak ve onn küçüklüîiin dnyçnları içinde perişan, bedbaht etmek için her seyi yapıyornz. Einstein'ın hakkı var. «tnsanlardaki peşin hükümleri dnygnlarındaki insafsızlıklan parçalayıp nfaltmak, atomu parçalamaktan daha zordnr» diyordn. Şo Neclâ Tutuş'n neden kendi haline bırakıp rnhnnda açılan varanm tedavisinde calısmıvnru7? Npden kisiliîini baba kaatillifinden başka. pürüzsüz bir temel üzerinde knrması için ona sükutumuzla, vekanmızla yardım etmiyoruı? EREK Ankara Üniversitesi tasansının, gerekse İstanbul Üniversitesi tasansının, l niversite ve Fakülte içi organlar bakımından olduğu kadar, tamgün çahşma bakımından da neler düşündükleri, çok önemli bir konudur. Reform mu? Prof. Seha L MERAY StYASAL BtLGtLER FAKÜ LTES1 ÖÖRETtM ÜYT^Î organlar konusunda, «reform. dan çok, gerçek bir «restorasjn> niteliginde degisiklikler ö^ormektedir. Doçentlerin. bugün, prtrfesör sayısmm jransuıı bulabilecek biçimde tetnsil edildikleri Prof~örler Kurulu kalduılmakta. bu kurulun yetkileri. yeni bir yapıya bürünen. Yönetim Kuruluna verilmektedir: Yönetlm Kurulunda doçent temsilcilerinin savisı bugünlrii gibi iki ki?i olarak rutulurken. Drof^sörlerin sartgı beşten v^iTf cıkartılmakt»dır. Rekt"r knnusunda. bu^ünkij sakat usul k!>n"nla«tmlarak dondurulmaktadır. ts+anbul Hniversitesi tasanst. Ankara Üniversitesinin uygulamakta olduğu «Karma Kurul» kavrammı benimser görünürken, kurulu» ve Uleyisinl ileride vamlacak yönetmeltklcr* «rtelemektedlr. pan ve aynı adı tajıyan ancak bir tek kürsü olabileeegi kabul edilmiftir. Çalısmalan bakımından bir bütün meydana g«tiren kürsülerin, bir «Bölum» içinde toplanmalan angörülmü«tür. Kürsü ba;kanlarmm üç yıl, Bölüm başkanlannm iki yıl için seçilmeleri kabul edilmiftir. Aynca. Kürsü baakanlannın, akademik ölçülere sığmayan yetkileri ıınırlandınlmış, kürsü kurullarınm birlikte karar alma ve çalı;ma olanağını sağlıyacak bir sistem düjünülmüştür. Bölüm toplantılanna, profesör v« doçentlerden ba;ka. asistanlarla öğrencilerin de görüşlerini bildirebilme yollan açılmıttır. İstanbul Üniversitesi tasans, b önemli konularda, yerlesmis çıkarlar starus quo'sunu olduğu gibi tutmakta, bugünkü aksak düzenin, bütün sakıncalanyla sürüp gitmesini, olagan ve iste; n r karsılamaktadır. Tasanda, yalnız. Kürsü ba?kanmın süred h<" vıla indirilmekle yetinilmektedir. YAZAN Organlar Bugünkü sistemde, Fakülte organlan, en ta üç bakımdan tatmin edici olmaktan uzaktırlar: 1 Üyelerinin sayısı bakımından kalabahk oluşlan; kirai Fakültelerde Profesörler Kurulu 130 • 140 kişiyi bulmaktadır: t Yeteri kadar temsili olmayışlan; doçent sayısının yetersiz oluşu; asistanlann ve öğrencilerin görüşlerini bildirme yollarmın tıkanıklığı; 3» Sık sık top lanma zorunda olan kalabahk kurollann iş çıkartmayi «orlaştırması, gerekslz zaman yitirimine yol açmalan. Ankara üniversitesi tasansmda bu sakrncalar giderilmeğe çalışılmıştır. ProfesSrler Kurulu üye sayısı bakımından sıüvelerin temsili n tri*ndırılmış, niteliği artünlmısUr. Fakült» Yönetim Kuruluna altnacak doçent sayısı artaus, profesör sayısı azalmı;ür. Ankara üniversitesi tasansında. aynca, aynntıh hükümlerle, eşit sayıda profesör, doçent, asistan ve öğrenci temsilcilerinden kurulu, «danışma> ve «önerilerde bulunma» yetkileri olan Kanna Kurullar da öngörülmü;tür. Kaldı ki karms kurul yistemi. Ankara Üniversitesinde, çeçen yıldan beri uygulanmaktadır. ene bu tasanda, Üniversite Senatolarına, Fakültelerin gönderecekleri iki temsilciden birinin doçent olabileceği de kabul edilmiîtir. Ünlversite Rektörünün seçiml, Fakültelerarası bir kıskançhk ya otomatik bir sıra sorunu olmaktan çıkartılarak, bu görevi en iyj yaoacak kimsenin seçilm a i yolu açümıjtır. ö t e yandan, büyük sayıda öğretun üyesi olan Fakültelerin, Rektör seçimlerini a?ırı ölçüde etkilemelerini Snlemek için, Rektörün •Fakülte Dekanlanndan ve Fakülte genel knrnllaruıca altısı profesör ve üü doçent olmak üzere seçllecek Sğretim üyelerlnden knrulan bir knrul tarafından» seçilmesi Sngörülmü}tür. tstanbul Üniversitesi taaans, teknik meselelerin çözümünd* ilgili milll bilim ve arattırma Irurumlan ile iabirliği yapmak da vardır. Aynca üniversitelerimiz. •MemJeketin rürlü yönd»n llerleoıe ve gelismesinl Ugiiendiren bütün meseleieri Hükümetle ve kurumlarla da elbirligi etmek snretiyle ögretim ve inceletne konutu yaparak, ton»<İ»rmı umumun faydalanmav aısa svnmak ve Hükümeiçe \ttenecek lncelemeleri yaparak düsüncelerinl bUdiraek>Ie d« görevlidirler. Bölöm ve kürsü sornno sistemde en çok tartışılan ve yakmmalara açan konulardan biri de, Üniversitenin, bilimsel çalısmalar bakımından. iç örgütlenmesidir. BilindiSi gibi, reform yan'imam düsünü'en Üni••ersitelerimizde «Kürsü» sistemi uyjfulî»nmaktadır. Kürsünün bannda nulunan «KürsO Profesörü» bu göreve, hayat boyunca kalmak üzere. getirilmektedir. Kürsü profesörü, bütün kiirsü üyeleri ve kürsü faaliyetleri üzerinde «hâküni mııtlak» »ayılmalriadır. Öte yandan, kürsü kurulması H bilimsel ölçütlerden çok. kişisel kaysılar uyannca uygulanmakta. kiçise! çatışmalan önlemekte çıkar yol olarak, her profesöre bir kürsfi bulunmasma ya da yaratılmasına çalifilmaktadır. Bu vüzden de. b n FakOltelerde, aynı alanda. aynı igi yapan ve aynı adı taşıyan kflrsüler, kıral ya da padisah adlarını andıran bir stra lçinde, çoSalmaktadır. Şüphe yok ki, bSyle bir feodalite sisieminin yarattı^ı durum, üniversite Sğretim Cyelerini ve yardımcılannı kisiliklermde yaralamakta. «leman, para, vakit israfına, yersiz ve kısır göstermecilik yarışmasına ve çeşiüi kıskançlıklara • ol açmaktadır. u sakıncalı durum, Ankara Üniversitesi tasarısında, belirli bir ölçüde giderilmiş görünmektedir. Aynı Fakültede, »ym alanda, aynı ifi ya stanbul üniversitesi taaansmda da tamgün eahfma benimsenmektedir. Ancak, yorumlanmasına göre, arduıa • kadar da açılabilecek bir kapı aralık görünmektedir. Bu tasanda tamgün kabul edilirken, söyle de denilmektedir: «Devletln yüksek öğretim kurnmlannda veya arastırma, nygnlama ve memleket kalkınması Ue llgili alanlarda. ögretim üye v« yardımcılannuı çalısmalan, Ugili üniversite senatosunun karanna ve tesbit edecegl sartlara bağbdır. Bu gibi çahsmalarfleö | rethn üyelerinin ve ögretinı yardımcılannm özel kannnlar geregtnce kamu hizmetlerinden alacaklan ücretler üniversite tazminatından indirilir.» I L ••••••>•••>•** HER SALI HAntSF OIAN u maddede. özelllkl* ealışma D rastırma, uygulama «ave iı'versite reformunun temel taşı olan tamgün çalıjma ilkesi, her iki tasanda n da benimsenmis görünmektedir Ankara Üniversitesi tasarısında, Üniversitelerarası eşitliği sağlamaktan uzak ka!sa da, yeterli görünen bir tazmuıat karçılığında, tamgün çahsma slstemi, eksiksiz ve gediksiz bir kesinlikte kabul edilmektedir. Şüphesiz, böyle bir tamgün anlayısı «fil dişi kuleye kapanma» aniamma gelmiyecektir. Çünkü üniveraitelerin görevi eri arasında, memleketi Ugilendirenler bajta olmak üzere, bütün bilimsel ve B Ü memleket kalkınması fle ilgili alanlarda» sözlerinin, yalnız kamu sektörünü mü öngördüğü, yoksa özel sektörü de kapsayaeak biçimde yoruma açık mı olduğu belli değildir Şimdiki uygulamaiara ve rxa\versite dışmda ls tutmalara bakarak, böyle bir hükmün. «tazminattan vazgeçerek dışanda çaIiîma» maddesi aniamma gelmesinden korkulur. PARLÂMENTODA İrJÜ ANLAŞMALÂR GİZLİ OTURUMU Cemal Madanoğlu Paşa "Durum Muhakemesi,, Yapıyor Büyük yankılar uyandıran yazı serisi: CELÂL BAYAR İLE KÖŞKTE ALTI AY Bayar'm onayladığı Köşkü savunma plânlarıyla nasıl ihtilâl vaptık? Cumhunvpt 875 ACI BİR KAYİP Biricik varlıiımız; lyılik tinualt; müjfik: vefakir v* fedakat an: PTT Mudürü merhum Ahmet Hamdi ve emekll öğretmen İkbal Ünal'ın biricik kızları; Devlet Tiyatrosu sanatkârlarından Muzaffer Gökmen'in eşi; Rengim Gotanenin kıymetli biricik anneti: Ihsan Ünal'ın çok cevgill kardegi; Mediha Demirkıran Ünal'ın görumcesı; Nursan ve Oktay'ın halaları ve bütün tanıyanların (evgiliıl YARıN Restorasyon mu? DEVLET OPERASI SANATKÂRI ve DEVLET KONSERVATUARI ŞAN ÖĞRETMENİ S OGRETMENINIZ DAİMA YANINIZDADIR Türkıyenin neresinde olursamz olunuz SİZ'DE KENDİ KENDİNİZE MUAZZEZ GÖKMEN genç yaşında ve meslek hayatımn en verimli çağınd» gSsterllen bOtün ihtimama ragmen yakaiandıgı ftmansu hastahktan kurtulamıyarak 251970 Pazar günü Istanbul'da bütün sevenlerinl ve yukınlannı unutulmaz aeılar lcerisinde bırakarak Tanrının vtıl rahmeün* kavuşmujtur. Aiz na'şı 2S119T0 Carşamba günü agle namazını müteakıp 51»li camiinden kaldırılarak Zlncirlikuyu'daki ebedl aile lıtlrahatgahına tevdi edilecektir. Tanrı rahmet eylesln. İNGİLİZCE FRANSIZCA ALMANCA MUHASEBE STENO VE OAKTİLO ÖĞRENEBİÜRSİNİZ I ' ATIKKABI İMAL MAKİNELERI SAT1ŞI Her tlp ayakkabıyı bütün safhalanyla tmal edebilecek vasıf ve gucte, çalışır durumda ayakkabı ımal makınelen komple olarak satılacaktır Taliplerin gereklı bilgilen aldıktan «onra en geç 2S Şubat 1970 Çarsamba akşamma kadar yaııh tekliflerinı. Karaköy, Karaköy Palas kat 3 (Tel : 44 44 03) adresine vermelen rırs olunur Bl | • J| I J ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• Cumhuriyet 876 AİLESİ NIMBUS I B BROŞÜR İ S T E Y İ N İ 2 \ FONO, İstiklal Cad. 213 BeyoğluIstanbu» Reklâmcılık: 173/879 İKİNCİ MAÇEF LEVANTE FUARI'nm Önem ve Anlamı tUlymın Bari fehrlnde 31 Ocaktan 3 Şubata kadar; tktec! MA. CET LEVANTE Fıun diizenlenecek: bu miUetieraru] fuarda ev tş. yası; kristal; «eramik; fümüj; hediyellk e»ya: hırdtvat ve cl »let lcrl sergilenecektir. 1. MACET LEVANTE Sergisi her bakımdan çok tatmlnkâr oU mu|; çok tayıda alıcı Urafındın ziyaret »dilmls: liparişlerln hacml önemli blr sevlyeyl bulmus bir lhtisas fuarına ilk defa llgi gösteren yeni alıcılarla trtibıt Mglanmıs; yetiskln ve anlayısh operatörler ÜOndermif olan: dıa pazarlardan gelme tejhlrcHerle temas saglanmı;: fuarm organlzasyon Urzındakl ve tervlslerdeki mükemmelllk büyük blr takdir görmüştür. Bütün bu aonuçlar; ter(i nirednln; yı) «onun* kadır yapılan tatıılardan sonra yeni (tok tedartkl donemln* rettlamuındakl Uabett tcylt etmektedir. Bari'de Ocak ayı tonunda açılacak 3. Fuar; yine büytik blr tltlzllkle hazırlanmn; gerek İtalyadan; gerekse dlger dı« ulkelerden tnüjterller dâvet olunmuşlardır. Sergl fahası; katılan flrmalar. dakl artısa uygun olarak genl$letilmt$tlr Bu 2 Fuarda teshlr ve aızolunacak mamullerln tnrktar ve çeftUeri de (ozelllkle hırdavat ejya; •1 âletlerl: krlttal; Mnmlk v* hadtytilk •sy» dallarında) daha fazU olaeaktır. B«ın; 31079894 transistorlu cihazınızın kalbi TRANSISTOR PİLLERİ İlâncıUJt: 6081/880