Katalog

SAHİFE ÎKÎ 20 Eylul 1969 CUMHURÎTET Uçak kaçırma ve akıl bastalıkları Prof. Dr. Sabahattin KERiMOoLU nsan, rahatını if emnivetini en lyi sekilde sağlnabilmek için. toplura düzenine girmiştır. Vakıâ bu düzene girmek bazı fedakârhklar gerektirir. Ne de olsa insan valnız başma oldufu gibi serbest olamaz. Daima, ısgari kenüısi kadar, başkalarımn rahatını düşünmeğe mecburdur. Hürriyetini ralnız başıııa \asnan bir insan ıstediğini yapabilir, bafırır. çaçırır. aklına ne gelise, canı ne isterse yapar. Fakat toplıım duzenine girmiş hir insan onun jaşama usullerine ayak uydurmaya mecburdur. O vüzden istediği serbestlikte bağıramaz, şarkı söyliyemez. Çünkii bunlar başkalarımn hürri>etini tedirgin ederler. Bu vuzden umumi hudutları ıçınde bize rahatlık \e emnnet sağlıvan toplum düzeni şahsi hürrivetimizı âdeta kısıtlıyor demektir. I ISormal insan ve akıl hastası u düzenin usullerine, göreneklerine ve kanunlarına razı olan. ayak uyduran iniana normal diyoruz. Gerçekle ügisini kesen, toplıım içinde onun düsünüş ve vaşayışma, kovduğu usullere aikırı hareket eden insana da «Akıl hastası», en hosgörür hir tarif ile «Anormal diyoruz. Bir insan, toplum içinde bu şekilde harekeli va bilerek lapar vey» bılmiverek. Bilerek hareket edenler psikopat'lardır. Bunlar zekâ bakımından normal, hattâ havli akıllı kişilerdir. 4ncak iradeleri çok zavıftır ve ahlâk ölçüleri bozuktur. Akıl hastaları ise vaptıklan anorrnal hareketi değerlendiremez veva kontrol edemezler Normal bir insan topluma karşı bir hareket vaparken bunun sonuçlarını düşünür, topluma vereceği zararı gözönüne getirir. Bıitıin bu muhasebelerin sonunda vicdan denilen içimizdeki adalet karar \erir. O vüzden istese de normal bir insan topluma aykırı hareket edemez. Çünkii iç adalet frenieri hareketini kontrol eder. Halbuki bır psıkopat zekâs:yle toplumun İçinde ahlâkıyle dısmdadır Zekâsı ona, kabiliyetli ve parlak bir insan olarak. cemiyet içinde yer verir: toplum onu sever. onu arar. Amma. iradesinin zavıflığı \e ahlik ölçülerinin insafsızlıği yüzünden âdeta seve *e\e toplum duzenine aykırı hareket eder, baskalarına zarar \ermekten keviflenir. hiç degilse toplum ahengini bozmaktan ve kitlenin buna vereceği reaksiyonlardan zevk alır. derler. Hemen hemen bütün dünva polisinin başlıca derdı bunlarla uğraşmaktır. SEÇ uçağının kaçınlmasiyle ortava atılan paranoıd şızofrenı ise bir akıl hastalığıdır. Hall arasında «Erken Bunama» dive daha şumullu tanınan bu hastalık sizofrenı erupunun bir şcklidir. Erken bunamanın karakteristiği !••• •••• insanın ruhunda \e aklında bir çatlaklık ol • «»2 •«•• masıdır. Bu çatlaklık insanın iyi bislerinde *••> bir güdüklük. aklında. gerçekle ilginin kesilmesi şeklinde kendini gösterir. Hastalık hali : : : : umumivrtle buliiğ vaşında başlar. Fakat bu hastabğın meydana geldiği rıısanlar karakterleri bakımından. çocuklanndan itibaren. hususiyet gösterirler Bu tip ınsanlar daha zi*ade içlerine ddnük. muhitlerhle fazla ılçılen nlmııan. arkadassız. kendilerını beğenmis. lıatâ vapmayı köçuklük bulan, vprdikleri karar : : : : lan, çok zorlukla, fakat muhakkak tatbik et ••«• meye çalısan ve gayelerine varmak için %orulmadan didinen kişilerdir. Onun için bu tıpler hastalık başlamadan evvel mukemmel bır in«an olarak eörünürler. Eğer hastalık içme ffirmezlerse fe\kalâde olurlar. Çünkii mukemmel. ağırbaşlı. kararlı. sanatlarında muvaffak olmu; insanlardır. \ncak hastalıga. az da olsa. mevilleri varsa bazı hususiyetleri dikkatı çeker: Egoısttırler çok alır, az venr veya hıç vermezler Bıldıklerinden başkalannı ıstıfade ettırmezler. her şeyı kendilerı ıçın vaparlar T T astalık. seklini almaya yönelinre bu tip •• "*• karakterlerde hezevanlar başlar * Yani kendilerine fenalık >apılacaçı. düşmanlannın oldugu şeklinde gerçekle ilsisi olmıvan hiikümler belirir. Paranoid şizofreni'de bu hükumler saçmadır. pek sistemli değildir, gelişi güzeldir. Paranoıya denilen başka akıl hastalıftnda ise sistemli \e ölçülüdür. Burada da SEÇ uçafını kaçıran hastanm hayatı ve hareket tarzı incelenirse bu hususiyetler açıkça görülmektedir: Buluğ ^aşına kadar parlak bir talebedir. ondan sonra çökme baslamıştır, mubakkak ki etrafivle ilgileri azalmış, arkadaslarından uzaklaşmıştır. Belki de hezeyan fikirlerini açıklamış veva gizlemiştir. Son olayda evinden İzmir Puarına gitmek için çıkmış. hezeyanlarının tesiriyle 4nkaraya çevrilmiştir. Bu arada muhtemeldir ki kendisine fenalık \apacak insanların korkusu içinde daha emniyetli bulduğu Demirperde gerisine kaçmak istemiştir. Çünkii ora.v» düşmanlannın girmesi kolay defildir. Yagışlı bir hafta fiekleniyor cçtiğimiz haftanın hava olaylan bir evvelki hafta gibi durgun olarak geçti. Yüksek atmosferde Atlantik Okyanusu üzerinde bulunan soğuk hava kitleleri birbiri ardınca yurdumuzu geçici olarak etkilediğinden yer >er hafif yağışlar görüldü ve hava sıcaklıklan Eylul ayı normalİerine göre biraz sa^ak olarak seyretti. Jean Ciaude, Victor ve Bekir Harputlu.. Jean Claude ile \ ıctor on sekız vaslannda rkı hselı H u yaz tatilini Türkıve'de gecırmek ıçın babalarından ızın almıslar, Istanbul'a eelmısler. Ellerınde ıkı tane HalkıeTalkıe denen cinsten telsiz âletı \ar. Batı'nın bu^ıik mağazalannda bu soydan bir surü âlet ıbadullah «atılır: (inha pek kucuk vasta tekiz ve radyo üstüne oynnlarla bu volda nsta kesilirler tocuklar Jean Claude ile \ ıctor. tstanbul'da dolasırken ellerındekı telsiz cıhazlarını çoren polis vapısmıs vakalarma : Casns mnsunuz nesıniz lunıvün karakola !. Oradan tevkifhane^e.. bır eüzei sıfır numara tıras kafa\a.. ve bir av ıcerde kaldıktan sonra mahkemenın karsısına çıkabilmişler. Xargıç tahlive talebını reddetmıs . Paris'ten sırf bu ıs ıçın lürkıje've gelen Victor'nn baba«ı : WalkıeTalkie'leri Samaritaıne'den almış, sınıfını jeçtı dne oçluma armağan etmistım; Turkne'de yasak ölduğuııu bîlsem yanına vermezdım. Fran>a'da bunlar oyuncak mağazalarında satılır . dıve dert t'anmıs. • ' • Çocuklann annelerı de aflarlarmıs Parit'te... '• .«. Yukandakı hikâ\evı ben. çok satıslı bır sabab gazetesınin mansctındc okudum. Artık her \erde bu olav konusulacak. trafik polisjvlf tartısmava eırıp tevkıfhaneM boylavan Fransız ailesi unntulmadan Fransız sençlertn acıklı macerası dillerde dolaşacaktır Nasıl kı tzmir Arkeoloji Müzesinı soyan sangstcr Mazimıllian'ın poliste davak vemesi de buvük dâva olmus, Babıâli basını mesele\ı ele aimıs. sitasi parti lıderleri bile bn^olda demeçler vermıstı Simdı Jean Claude ile Victor'un Tehız Kanunn viizündeıı hapse atılmasına. kafalarının sılır numara ile tıras edilmesine uvgar \e Batılı çevrelerımiz i«\aıı edeceklrr : Ne vahşet !. ', 4r Dünya\a reıil olnvoruz !. diye protesio seslerinl vflkselteceklerdir. Dojrusu bızım \asalarla Batı ülkelfrındekı düzenın bırbırine ters dusmesı vıizunden bo\le tatsız »la\lar cıknor ortava.. O\sa bizde karakola du«en bır \atandasın davak u m « ı te\kıfbane\e atılan kKmın saçlarının kesilmesı çocuk vastakı sanıklann hasına nlmadık helâ grlmesı oUğandır. Nüfus kâğıdında T.C. vazılı bir yavrucak diıştü raii tev kifhaneve, isı tamatndır artık. havatı bitiktir. Ne Biz. fasımn zunden var ki, onlar Türktür Türklerin karakolda davak yemesine, tevkifbanede kasıfır numaravla tıras edilmesine, nlmadık iddialar vııavlarca. Mİlarca tutuklu kalmasına alısmısızdır O önumu?dekı hafta içinde yurdumuzun blrkaç gun vıne Akrlenız'den gelecek ılık hava tıp'erının eîkısınde kalmava devam edecegı beklendıglnden, hafianm tahmıni sovledlr • Hava tahmini deprem tahmini Sonııc Wf ilotlar isabetli hareket etmişlerdir. Eğer •• karşı koymaya kalksaydılar ve hastanm elinde de hakiki tabanca olsa>dı onu kullanmakta bir saniye tereddüt etmezdi. Kendi hayatı da tehlikeye girecek olduğu halde içinde vaşadığı, tesiri altında bulunduğu, fenalık vapılacağı korkusu. onu bu davranışa rorlardı. Ne var ki blr akıl hastasının bu sakat darramşı 61 kişinin havatını tehlikeye kov muş. koca bir hükfimetin saatlerce huzurunu kaçrımıştır. Maalesef dün.vada insanlar oldukça, rikirler çelistikçe, hastalıklar ve hksta karakterliler çofaldıkça bu gibi olaylaruı azala^ rafını beklemek bir sarivane ümit ohnaktan ileri gidemez. Ucak hacirnıa L f Bvle hir psikopat. sırf topluma karsi ** hareket etmek, onun kızjcın reaksiyonlanndan zerk almak için bir uçağı kaçırabilir. Sonunda sebebı sonılduğu vakit «tçımden geldı, dayanamadım. böyle şeyler yapmak başkalannı kızdırmak hoşuma gidivor» der. Neticede biivük tarır jrfirecek olduğn halde fırsat bulursa tekranndan kendini ala,maz. Psikopatlann bu davraruşlarını toplum «Içinde dairaa görmekteyiz. Eğer zeki ve kaŞMIiyet bakımından üstfin yapıları varsa mü"kemmel sanatkâr olabilirler. Yoksa toplumun huzurunu kaçıran srr^eriler grupumı teskil e NOT: ^Olaylar vc Görüşler» sutununa gonderılecek yazılann 700 750 kelimeden faz'a olmaması gerekmektedir. Sa>in yazarlanmımn teknik imkânlarm zorladığı bu gereğe uymalarım rica edenz •H • Bondan bir süre önce (zelzele evvelden taiunin edilebıtir mi?) başlıklı bir ya» yazmıştım. Aynı gece, Ankara televizyonunda «Dünyanın son gecesi» ısimli. depremi onceden haber veren bir film seyrettim. Filmde hayalî fakat çok il/ri çekici noktalar tardı. Fllmi se\redınce, bir an için insanın aklına ha\a tahmini ile deprem tahmini arasında bir kıvaslama yapmak geliyor. # MARMARA BÖLGESt : Gelecekte depremi haber veren bir metod veya cihaz Uç gun ha\a sıcakiığında tedbulunduğu \ e uygulama safha rıci bır azalma ile bırlıkte ver sına, girdiği takdirde, depyer mevzıi yağışlar gorülecekrem istidlalcileri raporlannı tır Uç gun sonra oncelerı karaha\a istidlalcileri kadar rabat verebilecekler mi?.. \eld'en orta sıddette baslıyacak Bugün, bütün dfinvada haruzeârlar zamanla yıldı? Dovrave tahminierinde bir aldanza donerek yer yer etkılı olam» pa>ı mevcuttur. Nıtekııu < ik ve yağışlar biraz daha ^ıdzaman zaman \atanda$lanmız da bunu müşabede etdetını artır^caktır Hafta <=ormektedirler. lanta doğru havalar duzelerek Giınun birinde radyo ve teficakhklarda yenıden yukselleMzvonlarınuzdan şovle bir meler başlıyacaktır haber dutacafunızı dö^ıinelim: (Yann veya iki gün sonra Türkiye'nın falanca b<ılgesinde, yedı kuvvette bır deprem beklenmektedir.) Bu takdirtle o bölgede ya*ı>an insanlarda bir huzursuzluk, korku, hareket, belki de göç baslıyacak. Nihayet bu bölgede oturan insanlarla birIikte, deprem dışı bölgelerde kalan akraba, yakıuları ve biitun vatandaşlar heyecan ve korku içinde o gunlcri beküyecek. Saatler bir türlü geçmi>ecek, nihayet o srün gelip çatacak, farkadtlira tf • KARADENtZ BÖLGESt : deprem olmadı. Şimdi gelin llk gunlerde bolgenın batı kede hava tahminierinde aldansımlerınde ver verraevzıiyağ ma ile deprem tahminierinde aldanmayı k ı y a s I a v ı n, murlara karşılık 0oğu Karadetahmin ederim ki, bava tahnız az bulutlu ve açık olarak minJerindeki aldanmalara her geçecek, hava sıcakhklarında kes sımdiden razı nlur. hafıf azalmalar goruleeektır. Arada bir de şu fark \ar. Blrkaç gun sonra ver \er sağaDeprem tahmıninde aldanma olduğu zaman hem sevinç. nak yağıslar bolgenın tam'hem ofke avnı anda ortaya mında etkilı olacak ve bu duçıkarak rum hafta sonuna kadar devam HOŞÇ* KALIN . eJecektır •»• »• » • • • • • • »» •» •• • • • • • # EUE BÖLOKSİ : üç dort gun çok kısa surelı mevziî vağmurlar dışında bolgede genellıkle boi güneşlı ve sıcak gunJer etkılı olacaktır Üç gun sonra bırıkı gun ıçın Kuzev Ege'den baslamak uzere sağanak yağışları gorulecek ve hava stcaklıklarında azalmalar olacakt'r Hafta sonlarına doğru yeniden havalar duzelecek ve «ıcaklıklar artacaktır Ama avnı ısler bır Fransızın, bir Almanın, bır Ingilizın basına gelmesin.. hemen gazetelerin mansetine çıkar olay.. tstanbul'nn. \nkaranın. tzmir"ın medenî çe\relerı avaga kalkıverir birden : Bu ne vahset dive. Trükiye'de Telsiz Kanunn var ama Batı'da vokmus? Ne yapalım? Turkive'de bir 142'nci madde var.. Batı'da var mı? Tiırkîyede suç olan sev, bazan Batı'da suç deiıldir. SözgeIİ5İ Şadi Alkıiıç ikı savfaiık vazı vüztinden vedi Tildır içerde Batı'da dogsavdı Sadı Alkılıc. lıasına bövle sevler gelmiyeeekti. Ama ne var ki, Şadi Alkılıç'ın halini yüksek tirajlı hiçbır gazete manset vapmaz Olsa olsa : Tatsın kerata.. dive düsiinür. Ve simdi Fransız tençlerıne acıvaıı. hele saçlarının sıfır nnmara ile tıras edilmesine havıflanan medenî çevrtleriraiz dc aynı lâfı söylemektedir Şadi Alkıiıç için : Tatsın kerata ! Yüksek tirajlı gazetenin mansetlik haberinde Claude ile Victor'nn macerasını okuduktan sonra, dfîn, bir başka gazetemiz yedinci sayfasının görunmıven bir kbsesinde Bekır Harpotlu'nun bikâyesine rasladım. Bekir Harpotiu Ankara Huk'uk Fakültesinde okuyan bir genç, t e seksen bes giindfir tutuklu. Demek ki, hemen hemen üç aydan beirV'fçerde.. Bir' rayYhevının sorumlu mfidürü olarak Troçki'nin «Ekım Derslerı» adlı kita bını vayınladığından 142'ncı maddeve göre vapısmıslar vakasına. Troçki'nin 'Ekirp Dcr>;lerı. de tıpkı «VValkıe Talkıe» ler gibi ibaduliah satılır Batm.n magazalarında Bekir Harputlu dün ellerı kelepçeli olarak eetirilmıs tevkifbaneden, ve nezaret altında <Anavasa> ımtihanına gırmıs. Kapısında jandarmanın bekledigi sınav salonunda yanında gardivanla «Anayasa» sorularına cevap veren Bekır. sınav bittikten sonra tekrar hapishaneve dönmüs kelepçeli .. Ne dersıniz Bekir'in hıkâvesine? Jean Claude ile Victor'a acıdığınız kadar Bekir'e ilgi goütenp : Bu ne bıçim ıs? Oünvava rezıl oluvoruz.. der misinız? Belki siz dersıniz. ama Babıâlı takmıvor Rekır'ı, Şadi'yı Galiba bu zamanda ılgı (ormek ıçın Jean Claude, Victor, veva Masimillıan olmak gerek Tıırk oldon mu. gıttin okkanın altına .. • AKDK.NU BOLOtSİ : Bol guneh ve »ıeak gunler, dort beş gun bolgede etkılı olacaktır Ve hava sıcaklıklarında onemh bır değı?me olmıjacaktıı Dort gun «onra \er ver buliitlanma ile bırhkte hafıf me\zıi \ağmurlar başlıyaıak, hava «ıcakhklarında azdlmalar goruleeektır. »••••••»•••••• | T.C, : GÜZEL SfiNJLTLIR AKADENİSt X • • tÇ A.NAUOLl BÖLGESt : lik gunlerde bolgenın kuzey kesımlerı yer yer kısa surelı mevzıi \ağmurlu, gune> kesimlen az bulutlu \e açık geçecek, hava sıcaklıklarında onemlı bır değısme olmıyacakttr Üç eun sonra kuze^dekı sağanak \ağışları bıraz daha kesıflesecek ve bolgenın tamamında tesınnı gos terecektır. Hafta sonlarına doğru havalar düzeiecek ve hava sıcaklıklarında artışlar başlıyacaktır ••••••••••••••••••••••••a Film arşivi ^^^ V a a ,^^. a & B r<5azetecilerin Tertipledikleri. S/S Lüks ANKARA Gemisiyle » M • FINOIKLI / ISTANBUL Sınema kultürunun yayılması. Turk sınema sanatının gelışmesıne yardımcı olmak amacıyla FİLM ARŞİVİ 196970 sınema mevsıminde yapacagı fılım gosterılerını aşagıdakı şekilde duzenlemıştır. Gostenîer ücer aylık program hahnde japılacaktır • İKİ PROGRA1IDA GÖSTERILECEK SAYISI 82 DIR Gosterı gunlerı: Pazartesı Çarş. saatlerı, 16.00. 18.30, 21.00 dır. Bır günde ÜÇ AYRI FİLİM gostcrılecektir. Gosteri sayısı haftada dokuzdur. FİLİM . Cuma. • • • GÜNElUOGt ANADOLU BÖLGESt : Bır hafta sure ile bırıkı jerde gorulecek çok hafıf raevzıi yağmurlar dışında genellikle az bulutlu veva açıV; gunler devam edecek ve ha\a sıcaklıklannda onemlı bır değısme olmıvacaktır CUMHURiYET BAYRAHI GEZiSi 24 101969 / 4 11 Bu programlar dışında yabancı ülke sınemalar m a ' a ı t fılım haftalan düzenlenecektır. Bu konuda geniş bilgi sonradan üân edılecektır. Daha fazla bılgı almak. programlardan haberdar olmak ve parasız broşür edınmek isteyen sınemaseverlenn her gun saat 1012. 1418 arasında adreslerını telefonla 49 77 97/9 numaraya yazdırabıleceklerı duyurulur •»••••••••••»••••••»•••••••»•»»•••••••••• ıBasın. 22503'11345 ı ISTANBUL PIRE (Akropol Alına) ISKENOERIYE (Kahıre Ehramlar Nıl safasıj 86TRUT ICebel C a n » . Portakal Bah v elert Gaııno Lıban). KIBRIS (Magova. lfk Mersın Izmır Islanbul L L A JS Urfa Belediye Başkanlığından: Urf^'nın Eyyubıye ve Yakubıye mahallelen kanalı^asyon ıkmal ınşaatına aıt 102171,65 lıra üzerinden 2490 sayılı kanunun 31 ve 32 ncı maddelen gereğince kapalı zarf usulü ile 11 9/1969 tarihınde ihaleye çıkarılmış talıplı zuhur etmedığınden 10 gün rruddetle yıne kapalı zarf usulü ile 29 9 1969 Pazartesı günü saat 9 30 da Belediye Encümemnde ıhalesı yapılacaktır. Talıplerın her gün mesaı saatlerınde Fen İşlerı Müdürlüğünde ıhale dosyası gorulebıhr Reklâmcılık. 2959 1136i (Baiin 11353 • OOGU A.NADOLl) BOLGESİ : Bırkaç gun az bulutlu veva açık gunlerle bırlikte ıcaklık artıslan göriilecektır. t'ç gun sonra bolgenın kuzeyınden baslamak uzere yer yer sağanak •vağıslar ve sıcaklık dıişüşlerı baslı\acak ve hafta sonlarında \enıden havalar duzelecektır MURACAAT Gazetecıler Cemıyet Bması Cagaloglu • Istanbul l e l 12 54 08 Cumhunyet 11366 •••••••••••••••••••»• O OftT O B l Tarık 7. Kırbakan [ [ Eczacı veya Kimyager Aranıyor Fabrıkamızda kısım şefı olarak veya kontrol lâboratuarında çalıştınlmak üzere genç bir erkek UtKI SA«, vc «ÜHKbVI eczacı veya kimyager aranmaktadır Hasuııklan MotebaMDc Almancs veya İngılızce lısanına vakıf olanlar Istiklaı c a d Parnmkkap> < ıtercıh olunacaktır Zıra meslekı bılgısmı ılerletmek No W r<ü: M (• T) üzere harıce yoUanması düşünülmektedır ••••••••••»•••••••••• Müracaatlann bızzat yapılması rıcs olunur. UAHİLJVB Mn|KHA»SIS| BTRLESİK ALMAN U.ÂÇ F\BR. Topkapı Davııt Pş. Cad No: 36 Telefon 23 32 60 Cnnhurıjet 11363 Dr. Kâmran Şenel i l l / » l e l : i* U I* HtT ITDD 1S1* Almnn R»««j>>,»»1 T » I I I