Katalog

25 Ağustos 1969 CUMHURtYET SAHtFE İKt 20. YIL BİTERKEN NATO Amıral Sezaı ORKUNT ^ ^ ATO ülkeleri p a r l â m e n t o l a n m n Kuzey *^ Atlantik Antlasmasını tasvip v e tasdik ederek yürürlüğe resmen k o y d u k l a n tarih 24Ağustos/1949 olduğundan yirminci y ı l 24/ Ağustos/1969 da tamamlanrnaktadır. B u münasebetle, bu yirmi yıl içinde NATO, üyelerine n e getirmiştir? Herhangi bir üye. antlastnanın 13. maddesi mucibince teşkilâttan a y rılma isîeği gostermedigîne v e devamlılığina karar verildiğine göre, gelecek yıllar neler hazırlıvacak, üyeler için mutatelit yönlerde ne gibi faide v e mahzurlar doğuracaktır? Yirminci yılı doldururken bu sorular açısından NATO'yu v e gelecegini iki ayrı veçheden gözden g e ç i n n e y i faideli buluyornz. Bunun biri NATO'nun genel varlığı, digeri sav u n m a meselesidir. anuında yakınlığı takviye etmektedir. Bn te • ••« şekkül ün resmi bir hale getirilmesi 1966 da is ] : : : tenmis jse de, muhtelif hükumetlerin görüs jjj; leri ayrıldıgından tahakkuk etmemiştir. Ka jjji naatimiz odur ki, bükumetleri temsil eden ü :::: yelerden mürekkep Atlantik Konseyi yanın ] ; : ; da parlâmenter bir müessesenin resmen yer îjji alması ve kararlara ortak olması, teskilâtı : : : lüzumsuz şekilde kanşıklığa sevkeden bir jjj âmil olmaktan baska bir şey olmıyacaktır. jj; Bu da ancak devletler üstü bir statü değişikjjj liği yapıldığı zaman ele alınacak bir meselejjj dir. îîî •» • • • • • » •••• HEKİMLERIN S0RUMLULU6U | | S • • S • • • • • • • • Çekoslovak dramından alınacak dersler Yirminci Yüzyılda insanın darumunu niteleyen en önemli ayın m . kapitalizm sosyalizm ayrrımıdır. Kişinin bu alandaki rutumu. o insanın ilerici mi tutaca m o olduğunu meydana koyan en önemli etkendir. 1 Yüzyıllardan beri süregelen düzenin yeryüzünde devamını isteyen kişiler. büyük topraklann. fabrikaların. madenlerin üstünde birey mülkiyetinden yanadirlar. Bunlara göre on bin insanın çalıstığı bir fabrikanın sahibi bir kişi olabilir, veya üstünde bin kişinin çalıştığı bir büyük toprak. bir kişinin elinde bulunabilir. Böyte dü şünenlere kapitalist denir. 2 Bazı insanlar da yüıyıllardan beri süregelen bu düzenin artık değişeceğini görmüslerdir. v e bir an öııce değişmesini isterler. Fabrikaların. madonlerin. topraklann toplunı elinde olmasını. çünkü kişi elinde bulunan üretim araçlarının msanlar arasında adaletsizliğe v e eşitsizliğe yol açtiğını söylerler. Böyle düşünenlere Hf sosyalist denir. Dünya. bu iki temel diişünce ekseninde ikiye devletlerde sos>alisller iktidardadır. bazılannda kapi iktidar çatışmasmda bazan so^aliMler 'k . p çatışmasında '" " •••«*• ' lanmışlard,r (Çln ve Kiiba'daki fribi) bazan kap.tal.stler lere karş, zor kullanmışlard.r iYunanistan ve I « I B n J a ™ 1 , ™r i dü i i d Sosyalist veya kapitalist dünya içinde bağımsız ^ ^ T « bafımlı devletler vardır. Ciıı. Küba. Yugoslavya bağım? sa. İtalya. İsveç. Norvec baeımsızdır: Kazakistan, Çekoslovakya ns • jnmlıdır. Dominik. Suudi Arabistan bağıırtlıdır. S Sosyalizm . kapitalizm catışmasmda ikiye aynlan dünyanın iki bu • >Tik lideri Amerika v e Rusya"dır. Amerika yeryüzündeki tatucu ; trüçleri destekler, Sovyetler ilerici eücleri... Moskovs. Atatürk'un • kartuluş savasını bunun iein Hesteklemiştir: Vietnam millî kurtu • luş cenhesini hunun icin destekler.. Amerika Yunanistan'dakl. Do ; minik'teki. Vietnam'daki v e dünvanın hcr yanındaki gerici gücleri • kendi çıkarlarını korumak ve dünyadaki e«ki düzenin devamuıı • sağlamak için destekler. • Ne var ki iki cenheye bölünen dünyanın iki kesiminde de iç çe • lişmeler bulunur. Niteliği aynı olmamakla beraber bu iç çelişmeler • devletleri kendi kesimlerinde birhİTİne karv ZOT kallanmaya sürük • leyebilir. Amerika'nın Dnminik devletine hir günde el ko>ması bu • nedenledir.. So\yetlerin Cekoslovakya'yı bir günde işgal etmesi bu ; yüzdendir. Devletlerin millî ba&ımsralık ilkesinç. uluslann özgürlük • hakkına gerçekten inaıımtş Atatürkçüleree bu soy mudahale boş • görülemez. Çekoslovakya'nin cektigi ıstırabı. ya da Dominik'in acı • sım yiireğinde duymıyan kişi Atatürkcii değildir. Ama bu iki ör J nek ve benzeri olaylar »östermiştir ki bir büyiik devletin himaye J sine siEinmak. hagimsızlık ve özgürlük için çıkar yol değildir. Bir • leşik Devletler: ' S Seni kotnünist tehlikesinden kurtarmak için geldim.. S Sovyetler ise: S Seni kapitalistlerden korumak icin imdadına koştum.. diye • himaye altında kendini güvenli sayan küçük uluslara mudahale et J mektedir. Milli bagımsızlığını bir büyük devletin himayesinde te ; minatlı sayanlara bu davranışlar birer ders olmalıdır. Atatürkçüleı S istiklâl ilkesinin sigortasını yabancı bir devletin koruyucu şemsiye S sinde degil. ulusun kendi öz gücüııde anyanlardır. Nitekim biz Mil i lî Kurtuluş Savaşimızı kapitalistlere karşı bu ilkenin yörüngeslnde S verdik. Vietnam küçücük bir ulustur ama, Gazi Mustafa Kemal'in S açtığı Millî Kurtuluş Savaşi okulunda çok parlak ve değişik bir «ı S nav vermektedir. • Kendisini Sovyet veya Amerikan muhafazasında güvenli sayan • küçük devletler ise büyük devletlerin çıkar çatışmalarmda ve iki j dünyanın iç çelismrlerinde gafletlerinin sillesini yemektedirler. Bit • yanda Brejnev Doktrini> öte yanda «Dolaylı saldırı teorisi> Demok • lesin kılıcı gibi himayeye sığmmış oUnların başında sallanmakta ! dı, • Atatürk devrimcileri dış olaylan iyi değerlendirmek zonında. S dırlar. Devletlerarası çatışmalarda anlam ararken milli baiımsız ! lığın Babıâli'deki düşmanlarına dikkat etmcliyiı. S Bugün Pekin yönetieileri, Moskova'ya: S • Bekâret kemeri takması gereken fahişeler.ı diye saldırmnk i tadır. Yugoslavya'ds Tito. Küba'da Castro, bağımsızlık yoluna de I vam etmektedirler. Kapitalizm sosyaliım büyük çatışmasında iç J ve dış eelişmeleri öğrenmeliyiz. Çekoslovakya dramından alınacak J en önemli ders belirgindir. Şöyle ki: j Millî bağımsızlık, bir lütuf olarak bir büyük devletten küçük J devlete bağışlanamaz. J Atatürkçülüğün millî kurtuluş ilkesi de işte budur. j Işgalln yıldönümünde>.Çek ulusunun ıstıratnnı paylaşır bağım J sızlık uğruna can veren Çek'leri anarken, bu dramı ters yorumlu J yarak halkımızın milli bilincini karartmak isteyea Babıâlideki ya | zar mukallitlerini de gözden kacırmamak serekir. i Ozel hukuktaki dayanağı ;. Dr. H. V. VEUDEDEOoLU H Gelecekte: jjj a) NATO ülkelerinin oldnkça eski bir • • • Amerikan fikri olan v e 1943'te e v v e l â W. Çör • ; • çil tarafından teklif edilen v e 1945'te yine | | ] onun tarafından adlandınlan «Avrupa Birle «jj şik Devletleri» fikri. bugün d e NATO'nun jj resmi hüviveti dısınds münakaşa edilen canjjj , yazıla söylene ezber ediIı bir konudur. ::: len klâsik ifadetiyle, S o v Fransa, Italya ve Beneluks ülkelerinin »|| y e t l e r Birliğinin askerî tehdidine v e y a y ı l m a 1949 v e 1950 Avrupa Konseyinde, merkezî bir • • • politikasına karşı knrulrauş bir savunma pakotorite etrafmda federal bir teskilât k u n n a j | | tıdır. Yıllar geçtikçe v e savaş y a r a l a n s a n l ı p fikri i l e , tngilizlerin tskandinav ülkeleriyle jjj ülkelerin ekonomik gücleri arttıkça bir s a bir ara kurmayı düsündüfü e g e m e n l i k hak jjj v u n m a paktından çok daha ötede bir anlam l a n n a dokunmaksızın m u a y y e n görevlerinin jjj ifade e t m e g e baslamıştır. Bu itibarla, bn yirdaha amelı ortak bir teskilât istemi veyahut jjj mi y ı l içinde NATO'nun s a v u n m a dısındaki ta b u n l a n n çok daha ötesinde Amerikanın da j;j dahil olduğu bir «Atlantik Birligi» mefhumu jjj genel durumu. halde v e gelecekte olmak üzegittikçe sekil almakta, bu hnsustaki eserler jjj re aşağıdaki sibi öıetlenebilir : kütüphane raflannı deldurmskta v e buna im ;Jj kân verecek teşekküllerde zemini kuvvetlenjjj a) Bu süre içinde NATO aradıgı güvendirmektedir. ::i li|i ortaklarına temin etmiş, 15 devletin, biriNüfus v e ekonomik kudretleri itibarivle j ! ne vaki tecavüzii digerlerine olmuş gibi adiki b ü y ü k devlet arasında sıkışan Avmpa'nın :: dederek buna karşı koyma azmi muhasım taksderi, daha sıkı bir isbirligine ihtiyaç göste İŞ raf için ciddiyetle gözönünde tutulan bir fakrir mahiyettedir. Daha şimdiden milletler : : lör olmnş, siyasî varlıklar muhafaza edilmişZM». ei yılı ciddi olarak düsünmege başlamıs :j tir. Esas itibariyle NATO'nun en büyük gülardır. • • eü. silâhtan evvel, bu siyasî birleşimidir. tttifakm dısındaki ülkeleri de kapsayan : : b) Yalnız bir savunma paktı olarak deK a l k ı n m a v e Ekonomik lşbirligi Teskilâtı : : ğil, çok önemli ekonomik ortak koşullar dı( O E C D ) , Avrupa Ekonomik Birligi v e y » Müş jj sındı; külVurel, bilimsel ve teknik alanlarda terek P»zar, K ö m ü r v e Çelik B i r l i | i . Avrupa « da üyeleri artan bir işbirligine alıştınnıştır. Atomik Enerji Koraisyonu, Avrupa f z a y :: Bilimsel sahada on yılda onbin ögrenciye Araştırma Teskilâtı i l e Avrupa F ü z e Atma K burs verilmiş ve otuz bin bilim adamı kısa Araçlarını Geliştirme Teskilâtı, Lluslararası :: •üreli egitimlerle bir araya getirilmiştir. Para Fonu v e Kalkınma B a n k a l a n , Cluslara : : c) Siyasi bakımdan, üyeler arasında el'rası Malî lşbirligi gibi m ü e s s e s e l e r l e ; hüku : : an birtakım ciddî aynlıklar bulnnmasına ragmetler arası ilişkiler dısında hukukçular. eko ji mpn, daba ileri birleşmenin geniş bir eğitim nomistler, fizikçiler, sehir plâncıları, i ş adam jj merkezi olmuştur. Kuzey Atlantik Konseyi ları gibi çok ayrı gnıpların temasları. ögren :i Teskilâtı, bugün bir ülkenin meşgul olduğu ci teatisi, Genç Siyasi Liderler Teskilâtı şek j ! bütün meseleleri bemen taemen kapsıyan bir linde birçok müesseseler, gelecek rnilletlerüs ;; hükumet teskilâtı gibidir, henüz uluslarustü tü bir otoritenin temel t a ş l a n n ı teskil etmek :î bir yetkisi yoktur ve bfiyle bir çalışma d» tedirler. Şimdi, m e s e l e b u n l a n üstüste m a :! teskilât içinde mevcut değildir. Fakat, ilerde haretle yerleştirebilmek v e e n büyük mâni j] münakaşa edilecegi gibi yirmi yıllık bir teeolan «Milliyetçilik v e Egemenlik» mefhomu j | TÜbe ve birbirine baglı veya müstakil yüznu halledebilmektir. Ü lerce resmi ve gayriresmî teşekkül bu temeb) İki Almanya'nın birleşmesi, Batı Al ji li de haıırlamıştır. manya'nın NATO'nun bir üyesi olması itiba ;j Zaaf noktası, idare edenlerin, aldıkları riyle arzulanan bir konudur. Bu, Varşova :: milli talimata uvarak. büyük devletlerin çıPaktı üyeleri anlayışı bakımından da aynıdır. • ; karları açısından teşkilâta şekil vermeleridir. Ancak aradaki büyük fark birleşmenin rejimi • Ancak bu zaaf, biraz da üye devletlerin teşve ilerisi için yeniden dev bir Almanya ya • kilît içindeki temsil gücüne, NATO'yu anlaratmamanın formülü meselesidir. Bugün bu • ... yıs tarzlanna ve millî hükumetlerin pzun vâ^ meselenin>^pş|Wkte ne paktlar* içinde, ne d e , • ^ dedeki uluslararası gelismelei* kavrarn* ve Z paktlar duşıada tahakkukuna imkân verecek • degerlendirme yeteneklerine; o>vletleriuj>ir" bir eraare görarimemektedir. • birine uymayan ekonomik ve sanayi potsnsic) tki blok arasında Rusların (Peaceful • yellerine; içinde bulundnkları çok değişik Coesistance = Barış içinde birlikte yaşama) • cografi şartlar ve dünya politikasındaki rolpolitikası ile NATO'nun Detente = yumuşa • lerinin derecesine ve diğer birtakım faktörlema politikası hedefleri bir olan iki a y n te • re t&bidir. Bu sebeple, bu zaafı bir kınama rimdir. Çekoslovakya olayları bunu çok güc | olarak mütalâa etmeraek, milletlerin teskilât leştirmiştir. Aslında fazla izam edilecek bir j İçinde eiddi rol oynamaları gerektigi takdirmesele değildir. NATO nasıl Fransa ile olan ! de neleri yapmalart ve nasıl çalısmaları l&zım ihtilâfında Varşova Paktını dikkate almamıs j geldigi şeklinde yommlamak gereklidir. Bu sa, Dogu Bloku da kendi iç meselesi olan Çe j noktayı, Szellikle NATO'dan çıkmak vey» koslovak olayını kendisi balledecek, hariçten j çıkraamak husvsundaki kısma esas teşkil etgörüş kabul etmiyecektir. Ancak, NATO'nnn j tiği için pesinen ifadeyi faideli görüyoraz. Çekoslovak olayını unntarak harekete geçme ! d) Üyeler arasındaki anlaşmazlıklann si, Dogu Avrupa milletlerini tamamen Batı ] başında: Amerika'nın, Avrupalı üyelerin NAdan sofntacagı eihetle onlann meselelerine ! TO'nun malî yüküne iştirak hisselerini arttıryakınlık duymak ve dolayısiyle bu olayı her | mamaları sikâyeti ile Avrupa'nın da buna vesile ile belirtmek te bir politika zarureti : mukabil, NATO'yu etkiliyen konularda Ameolarak ortaya çıkmaktadır. Bu itibarla, şim ' rika'nın re'sen karar alarak kendisini bn kadilik, detente ancak Amerika ile Rusya arararlara iştirak ettirmedigi ve bilâhare bir emsında yapılacak müzakerelerin netieesinde serivaki halinde dikte ettirdiği veya istişarede kil alacak bir mefhumdur. Ayrıca, milletlebulnnmadığı şikâyetleri gelmektedir. Halen rin aralarında bn yolu aramaları da zaruridahi NATO Konseyinin münakaşa ettigi ve dir. henüz daha yakın ve müşterek bir çıkış nokBuraya kadar NATO'nun hali ve gelecetası bulamadığı bir mesele halindedir. gini özetlemiş olduk. Şimdi meseleyi TürkiVVashington'un Avropa'dan çok uzak olye açısından, NATO'da kalmak veya çıkmak ması, dünyada meydana gelen birtakım ciddî münakasaları vönünden kısaca gözden geçirve âni tılaylara karşı lider devletlerden biri mekte faide vardır : olarak sür'atli karar vermek ve inisiyatifi muTürkiye'nin NATO'dan çıkması veya kalhafaza mecburiyeti, Amerika'yı dostlarıvia •••• ması hakkında faide ve mahzurlarını evvelce istisare etmeden kararlara gitmesinı mazur bir makalemizde özetlediğimiz eihetle burada uıı gösteren bir sebep olduğu gibi bazan da istiona temas etmiyoruz, Türkiye'nin NATO'da sare imkânı ve zamanı mevcut iken bunuıı kalması güvenliği lehinde bir harekettir. Asıl yapılmaması tenkidlerin esası olmaktadır. Bumesele, yukanda siyasî maddede temas ettinun bir hal yolu, NATO üyelerinin karar mer£imiz şekilde NATO gibi bir teşkllâtta genişcileriyle Washinşton'un direkt. emniyetli ve l i | i n e yer almak ve söz sahibi olmak birçok süratli bir irtibat saglıyacak formülü bulabilfaktörlere tâbidir. Bunlann basmda siyasî mesidir. «örüş ve yetenekli bir kadro yer alır. Türkie) Almanya'nın bölünmesi ve her iki ye'nin en büyiik talihsizliği, 27 Mayıs Inkılâ •••• yansının da mukabil paktlar içinde eritilmiş bı sonrası kısa bir devre hariç, 1950'den bnolması, yirminci yüzyılın birinci yansında iki güne kadar ve NATO'nun yirminci yılında büyük dünya savaşına sebep olmuş bir ülkebugün de dış politikanın uzaklıklarım göre • • • • •••• nin geleeekte aynı tecrübeleri yenilemesine •• miyen ve tim çalısması yapamıyan bir politi * • ••a • imkân vermiyecek bir koşul meydana getirkacı yapısına sahip oluşu, başının üzerinde miştir. Bu hnsus, NATO'da herkesin bildici uzun vâdede dolaşan teblike bulutlarını gör • • a * fakat resmen ifade edemedigi bir anlayıştır. meyişi, görmesini bilmevisidir. Modern dev • ••• Almanya korkusu hneün dahi silinmeroiştir. :::: let kavramı. kaliteli siyasî ve kaliteli memnr :::: Bu mesele belki de Rusya ile zımnen mutakombinasyonuna ihtiyaç gösterir. Bunnn ol •••a «sii bakata varılan yegâne bir konu olarak kalmadığı yerde, dısa baŞlıhk kaçınılmaz bir ne :::: mıştır. ticedir. Bu beceriksizlik, Amerika ile olan ası:::: f) Nükleer silâhlann kontrolü ve kullanrı yakınlıklar ve ölçüsüzce her sahada verilen ::İ: ma yetkisine iştirak, veya NATO'da sık geve verilmekte olan tavizler, Türkiye'de k>s «;!; çen deyimîyle (tetikte parmagı bulunmak) men hak vermemiz lâzıragelen bir NATO'dan :::: meselesi en hassas ve karışık konnlardan bir ]::: çıkma ve böylece büyük devletin etkisinden digeridir. Henüz çözümlenmemistir. Hiçbir :::: kurtulma gibi bir anlayışı da aydının kafamillet bu çok önemli konuda kendi kontrolü•;:| sında oluşturmuştur. Bunda kabahati kendinün ve inisivatifinin dısında bir karar alın•• •• sinde bulmayan, daha doSrusu bunu bulamımasını istememektedir. Buna mukabil, nük•::• yacak kadar dış dünya görSşfi dar olan polileer savasa karar vermenin zamanı da (15 da•;•• tikacı, bu eğilimleri de, ayrıntı yapmadan. kika) gibi çok kısa Te aneak tek bir otorite;••; aşın solun tabriki olarak tavsif ederek işin nin verebileeeğl süreye ba|lı olduifundan At:::: içinden rahatça sıynlabilmekte; ülkenin soslantik asırı ülkelerle fiilen istisareve imkân j::: yal ve «konomik iç meselelerinin agrrltğı karİÎİİ yoktur. Bunun simdiki ve normal sonucn, Avşısında da dıs politikadaki zaafın hesabı soÎSM rupa'nın istemediği, fakat henüz çare de burulamamaktadır. lamadığı şekilde, kararın Amerika Birleşik Mesele NATO'dan çıkmakla deçil, NATO' Devletleri Cumhurbaskamna ait olmasıdır. da kalıp da ne anlam taşıdığını ifadeye çalışBazı pratik yollar aranmış ve askerî anlamd» tıgımız bu geniş teskilât içinde kime karsı irtibat organları kurulmuş ise de esası taalolursa olsun haklarını ve fikirlerini savunaletmemiştir. Bu cok karışık meselenin bir te•••s cak, katkıda bulunacagı ciddî sahalan seçeielli noktası, nükleer bir savış ihtimalinin »:: cek kadroiara sahip olmakla halledilir. NATO Avrupa cephesinde çok az olmasıdır. aklıbaşmda olanlan her sahada egiten ve ge :::: g) NATO parlâmenterleri veya 1967'de liştiretı, olroıyanları da sadece öğüten bir mfidegişen adı ile Kuzey Atlantik Asamblesi, essesedir. şimdilik gayriresmi bir şekilde teşrii organlar NATO'nun genel varlığı Hali hazırda: işi kendisi yapmak zorunda oha doğru olur. Bunu, Borçlar lup. baskasına bırakaauz.» Kanunumuzun 313 üncü maddeHastasıyla kendisi arasında i ş I ekimlerin özel hukuk bakısi, tarafundan Türkçeleştirilen sözîeşmesi bulunan blr hekimin jmından sorumlu tutulmalan ifadesiyle, şöyle tanımlamaktaikinci önemli borcu, hastasına 'sonucunda. odence (tazmidır: özen gösterme borcudur. Borçnat) borcu doğar. Bu odence, «Iş Söıleşmesi, öyle bir söz lar Kanununun 321 inci maddegenel olarak, zarar görene, yani leşmedir ki. onunla işçi belirli sine göre: «İşçi üzerine aldığı hastaya, bir miktar para ödenveya belirsiz bir zamanda i ş gör işi özenle yapmak rorundadır.» mesine mahkemece karar v<?rilmeyi ve işveren d e ona bir üc Aynı maddede isçinin iycerene mesi yoluyla gerçekleşir. ret vermeyi Szerine alır.» bile bile veya ihmali ile verdiği Türk Hukukunda hekim aleyŞu halde bir hekim ü e hastazarardan sonırnlu olduftu vazuıhine odence kflrarının tüzel (husı arasındaki hukuki ilişkinin dır. kuksal) dayanağı ne olabilir? iş sözle$mesi sayjlabilmesi İçin, Bir i ş s&zleşmesiyle aile dokBurada karşımıza ilkönoe Borç hekimin, ücret karsihğında betoru olarak pratisyen bir hPkilar Kanununun 41 incı maddesınlirli veya belirsiz, yani sınırlanmi görevlendiren bir ö m s e , hedeki genel kural çıkar. Çok ağ m ı ş veya sımrlanmamıs bir zakimin tedavide vaptıîı bir yandalı bir Osmanlıca ile Ualeme man için hastayı tedavi etme işilışhk yüzünden zarara uğradıgıalınmış olan bu kuralı, bugünkü ni üzerine alrmş olması gereklinı ileri sürerek dâva zearsa. mah dilimize çevirerek sunuyorum: dir. örneğîn müzmin bir hastakeme, onu, pratisyen hekim ollığı olan yaşh ve varlıklı hir dugunu bile bile özel aile dokkimse haftada birkaç kez kenditoru tayin e ö n i s olan kSmsenin sini muayene ve gerektigi zsn>an bu durumunu da. sorumlulugun teda\i etmek üzere. belirli bir derecesini degerlerdirirken RÖZ aylık ücret karşılığuıda bir dok önüne almak zorundadır. toru kendisine özel doktor oîarak seçmis ve doktor da bunu zel hukukuınuzda haksız fikabul etmişse, ikisi arasmdaki il sorumlulupunun temeli obu^ sözleşme i ş sözleîmesidir lan bu ana Kural çöyledir: U K • • ş sözleşmesine degjrtn kural«Madde 4 1 : Bir kimseyi ister mış olduğu hekimin yukarıI lann, 353 üncü madde ro,abile bile, ister ihmal yoluyla. hi da definilen borçlannı yert• nnca, serbest meslek sahiphuknka aykırı olarak, zarara uğne getirmesini isteme. i ş sahibilerine de uygulanabilsceği kabul ratan kişi. bu taran tazminle nin. yani hastanın. hakkıdvr. Anedılmistir. Durum böyle olunca, yilkümlüdür.» cak, i ş sözleşmesi, karşıukh heklmle hastası arasındaki ilişGörülüyor ki. bu kural, başborç doSuran bir sözlesme olki eğer belirli veya belirsiz fakasnıa zarar veren herkese oldugu için. bu sözleşmede belirkat azçok sürekli bir zaman için duğu gibi, hekime de uygulanalenen zamanlarda hekimin kenkurulup da, bir iş sözleşmesi bilecek genel bir kuraldır. Çündisini muayene ve eerektiginde niteligini taşıyorsa, her iki takü hekim, zarar vermiş olduğu isteyen ha?ta, ral bu sözleşmeye ilisfcin 313 ün tedavi etmesini hastasına karşı, bu maddede ya kendine düşen borcu özellikle cü ve ondan sonra gelen maddezılı koşullar uyannca, haksız fiiicret borcunu yerine getirmek i\ esaslanna göre sorumlu olur. zorundadır. Borçlar Kanunumuiar eaııuıu? ve borç aınna girBu sorumlulukta, hekhnin kendi zun 323 üncü maddesine göre, miş olurlar. Çünkü bu durumda. mesleği için gerekli olup, hastaişveren, (yani meselemizde hashekim artık, tıpkı bir işçi gibi, sınca bilinen veya bninmesi gealtındadır( ta), sözleşrnede saptanmış olan reken yetenek derecesi ve mes borç ve sorumluluk ücreti işçive, (yani meselemizde ve yine tıpkı bir işçi gibi haklek bilgisi gözönünde tutulur. hekime) ödpmekle yUkUmlüdür lara sahiptir. Bu genel hak ve Mütehassıs ve tecrüb<?li bir heKendisine düşen bu yükürrtü ye borçlardan başka, hekimlik mes kimin göstermesi gerekli dikkat rine eetirmeyen ve hekimin birleginin özel durumu bakımından ve uygulaması gereken tedavi kaç kez hatırlatmasına j s g m e n da hekimin, meselâ meslek sırmetodlan, mütehassıs olmayan yerine petirmemekte direnen rını açıklamamak gibi, özel bir bir pratisiyen hekimden beklenehasta. hekimin i$ sözleşmesi utakım borç ve sorumlulukları yarınca haftanın belirli Rtinlerinmez. vardır. İş Sözleşmesine göre, de kendisine UKramadıftını ileri Sağhga verilen zararda, örnehekimin en önemli fld borcunsürerek hekimi hukuk bakırmnğin sakat kalma durumunda, dan biri bastasının muayene ve dan sorumlu tutamaz ve ondan hasta, odence (tazminat) olatedavisini dogrudan dogruya ken bir tazminat isteyemez. rak, hastahane ve ameliyat masdisinin yapması, baskasına haraflarının ödenmesini ve çalışvale etmemesidir. Borçlar Kanuma yeteneğinin tümünu veya bir numuzun 320 nci maddesinde, kısmını yitirmiş olmaktan dopın Türkçelestirilmiş olarak aynen zararlarının tazminini isteyebişöyle denilmektedir: «Madde lir. 329 Sözleşmeden veya duruZarar karşıhğı vertlecek olan. mun gereğinden baska türlü anödencsnin miktarını yargıç, d u * laşılmadıkça; işçi ücerine aldığı ruraa. ve hekimin kusurunun'de\: recesine göre belirler. Kğer hekimin kusuru agırsa ve hastanın DÖKÜM SANAYİ I VE SONDAJ İŞLERİ İÇİN uğradığı zarann niteliği hakU TESCİLLİ MARKA kılıyorsa, hasta, hekimden yalnız maddî odence (tazminat) değil. ayrıca manevi odence (tazminat) de isteyebiltr. Meselâ, sakat kalma halinde hasta tnad VURDUMUZDA BİLİNEN EN \Yİ VASIFLI HAM MADOEDEN İTİNA İLE İMÂL EOİLMEKTE OLUP İ96Z YİLINDAN BERİ di ödenceye ek olarak, manevî DEÖIŞMEZ KALİTESİ İLE DAİMİ MÜSTERİLERİMIZİN zaranna karşılık bir manevi ödence verilmesinl de dâva ede TEVECCÜHÜNÜ KAZANMIŞTIR . . ŞİRKETİMİZIN ADINI KULLANARAK PİYASAYA SÜRULEN Hastaya zarar verme sauece KALITEMİZİN BAŞKA BENTONİrt ALMAYINIZ .' hastanın saglığına veya hayatına GARANTISİDİR karşı olmaz. Onun kişiligine kar FAZLA BİLGİ VE SİPARİŞ İÇİN : şı da olabilir. Örneğin bir kim BENTONİT SANAYII LTD. Ş T İ . , P.K. 27 YENİŞEHİR ANKANA senin cinsel bir hastalıgmı veya iktidarsızlığını tedavi eden hekim, bu olayı etrafa yayarak • A n d Refclâm: 1466) 10267 meslek sırnnı açıklamıssa, hastanın kişiligine karşı bir zarar meydana getirmiş olacağından. yine Borçlar Kanunumuzun haksız fül kurallanna göre sorumlu olur ve hastanın dâva etmesi halinde, aynca manevî odence vermeğe mahkum edilir. Haksız fül sorumluluğu O nek.min hakları T I B Yarın: Yapıt ve Vekillik sözleşmeleri ^•••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••«•••••••••M • •• • »• •• • • • • »» • •• • • • • • » • •» • » • • • • •»• • » • • • • » Özel Yeni Kolej Müdürlüğünden • • 1940 yılındanberi öğretim. eğitim ve kültürümüze değerli hizmette bulunan Kolejimiz öğrenci kayıtlanna • devam etmektedir. Sınıf mevcutlanmız 2035 arasmdadır. îngilizce ; Pransızca Almanca yabancı dilleri okutulmaktadır. \ot: Bütün sınıfların denkliği onayhdır v • Taksim Sakızağacı No: 30 Tel: 49 10 45 44 12 45 •••••••••••»»••••••»••••••••••••••»»»•••••» (Cumhunyet: 10269) î ÇANTAve AYAKKABIDAİ: MEVSİM SONU BİR MtlDDET / LA N Ankara Elektrik Havagazı ve Otobüs Işletme Müessesesi Umum Müdürlüeünden Müessesemız Hesap îşierı Servısınde ıstıttdam edllmek üzere Iktisadi ve Ticarî tlimler Akademisı îktısat E^kültesı Ankara Turizm ve Ticaret Yüksek Okulu ve Ticaret Usesi mezunlanndan yeteri kadar memur alınacaktır. Yüksek okul mezunlan dısındaki müracaatçılar arasında imtihan yapılacaktır Erkeklerin askerlik yapmış olmalan şarmr. Tâyin edileceklere 7544 sayıh kanun uyannca ayhk ticret ve yılda iki aylık tutannds priro verilecektir tsteklilerin en geç 25^.1969 Pazartesi pinüne kadar diploma ve nüfus cüzdanları i l e birlikte Müessesemiz özlük tçlert Müdürlüğüne müracaatleri (Basin: B 13849 2099) 10264 : ! Sözleşmeden sorumluluk UCUZLÜGÜ [ KJSA 1ÇIN ! ! YALNIZ ANKARA ŞOBEMİZDE ADRES: Selânik Cad. N o : 17/A Tel: 12 18 78 H ',\ aksız fül sorumluluğu hekimlerde, hukukî sorumlu»»«»»»»>••»>•»• luk olarak tek bas.na söz (Heriş: 1564 10279' konusu olmaz. Çünkü bir hekim j ••»••••••••••••••••••t hastasına gerek bile bile ki b u ' • • » • » • • » • • »• •» • « • gün bu ihtimal yok denecek kadar azdır gerek ihmal ve dikkatsizlik i l e doğrudan doğnıya ve durup dururken zarar verme olanağına sahip değildir. Yanlış \ tedavi veya ameliyat ile bir za •• • rar verebümesi için onun hastaya tedavi veya ameliyat için çagınlması ve bunu kabul etme• si gerekir. Çağmlan hekim b u çagınyı kabul edince. onunla hastası arasında bir tüzel (hukukî) ilişki doğar. Bu tüzel (hu1 Enaz 5 yıl sanayi tecrübesi olan. Prodüksiyon sakuki) ilişkinin adı. sözleşmedir. hasında çalışmış 35 yaşmdan yukan olmayan ele • Fakat acaba hangi tiirden bir manlar, sözleşmedir? Baska bir deyimKalite kontrol sahasında çalışmış genç elemaniar, le, bu sözleşme Borçlar Kanu Tecrübeli makina tetaik ressamlan, numuzun ikinci kasrmndaki söz i 3 leşme türlerinden hangisine uy i 4 y a n mamul preslerde çalışmış tecrübeli ustalar, maktadır? Hekimle hastası araalınacaktır. Askerükle ilişigi olmayan taliplerin sındaki ilişkinin niteliğine göre, şahsen müracaatları rica olunur. burada ancak şu Uç çeşit sözleşmeden biri söz konusu olabi•• • • • •• » • •• » • • • • » •• • » » *••* liri: (D Hizmet sözleşmesi, (?) •••••••< (İlâncüık: 4096 10233) tstısna (yapıt) sözîeşmesi, (?) ^'^kâiet sözleşmssi. Şimdi bunl a n birer birer ele alalım: >•»• BEREC PÎL FABRÎKASI ELEMAN ARIYOR îller Bankasindan Aşağıda ada ve ıh yazıiı şilalı suiara ait düzenlenmes) öngorülen Termal istasyon yerleşme plânlan için «Termalizm planlama» raporlan hazırlattınlacaktır Şifalı su rnahallerine ait haritalar ile sulann tahlil raporlan bankaca verilecelttlr Bu lşe İştirak ve teklif vereceklenn; termalizm uzman! olup termalizm planlama alanında en az 2 vıı çalışmış olmalan şarttır Durumu tevsik edim belse rjonservis ve böttln yapılan işleri gösterir tlgilı mercilerce ta?dikh tıelaeieı teklıt lere eklenecektir Termalizm planlama raporlarının nazırtanmasına proje safhasındaki müşavırlik tıizmetı de dahil olmatc ıtavdiyle her i ş için a y n a y n gösterilmek suretivle teltlit »erilecektir Tekîifler en geç 1.9.1969 Pazartesı saat 17.30 a Kadar ban kamıza tevdi edilecektir Postada vâla secikmeler dikRate alınmıj'acaktır Tamamlayıcı bilgı ıçın Bankamız tmar Planlama ve Tapı Dairesiyle temas edîlmelidir Banka. işi verip vermemekte serbesttir Adı Çeşme Germenclk Sultantye Mersin Haruniye G«nen Sey Balaban Kurşunlu Sandıtciı Gazlıgöl Cins 1 Hizmet sözleşmesi DENİZCİÜK BANKASI T.A.O. dan Bankamıza ait, M/V GİRESUN Gemisi iç v e dış piyasadan kapatılmış zarfla teklif almak suretiyle satışa çıkartılmıştır. Son teklif verme tarihi 15/9/1969'dur. Şartnamesi MALZEME MÜDÜRLÜĞÜ'nden temin edilebilir. (Basın: 21121/10255) • *•• B ••••••••••••*•••••••••••••»•••f••••••••*•••>•••••••«•••••••••••••*••••••*• •••••••••a••»«•••••••••••••»•••••••••••••••••«•>••••«•••«•••••••••••••••••! orçlar Kanunumuz bu sözleşmeye (hizmet akdi), t Kanunumuz ise (iş akdi) der. Bu terimlen birleştirerek buna (iş sözleşmesi) demek da Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Oekanlıgından İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Ebe Okuluna Öğrcnci Alınacaktır öğretim, Ümversitenin açık olduğu aylarda yapılır. Kaydolmak isteyen Ortaokul veya Enstitü i l e rfaha yüksek okullardan mezun o l a n l a n n 15 Eylul • 15 Ekitn 19*9 tarihlen arasında Cerrahpaşa T ı p Fakültesi Dekanlığı Ögrenci BÜTOsuna müracaat etmeleri ilan olunur. PAY KUPONU nedir? Pay sahibi olmanızı sağlayacak 10273 Pay sahibi olmanızı sağlayacak kupondur/ 10272 Aydın Muğla Mersin Adan» Baim^sir Ankara Maiatya Maniaa Afyon Aiyon tzmır Kaplıca Kbpııea Kaolıca Kaplıca KaoHRa Kaplica Kaplıca tçme Kaplıca Kaplıca Kaplıca v* lçm* ( B a s i n : 20662 10262) ( B a s ı n : A 13848 2<WP.2> 10263