Katalog

13,5 Um r tlk tkl romummı AMLAN ADAM (D. Grubb) II Hr» TUKARI MAHALLE (J. Steinbeck) 10 lira Homan Yayınlan: P. K. 40 Beyasıt Istanbul (B«kl*mctlık: 3473 8740) umhurİY< YOLUN YflRISI Lunai5İniş ROMAN YAYINLARI Yeni romanmı sunar: Geargl Karaalsvof Ak Kitabevının 3 Yenı Eserı IHLAMURLAR ALTINDA KARAMAZOF ALPHONSE KARR GELÎN KARDEŞLER F. DOSTOTEVSKİ KÜRUCUSU: TÜNUS NADİ 46. yıl, aafi: 16154 Telgraf re mektup adresi: Cumhuriyet Istanbul Posta Kutusu: Istanlrâ] No 246 TelefonJar: 22 42 90 22 42 96 22 42 97 22 42 98 22 42 99 Cuma 18 Temmuz MBBMET I1LDIR (Ataturk'ün aşçıbaşısı) Her flç eser de lüks clltii, 5 renklı «8miz içinde, 15 TL. A K Kt TA P KIRTASÎYE DERSARAÇLARI Ankara Cad. No: 78 ÎSTANBUL (llâncıhk: 3312/8735. MODERX YEMEK KITAB1 1982 YUINDA, İY'DA HE1ER 01ACAR ? Sovyet uzay aracı yörüngeye girdi hazırlığı yapıyor DIŞ HABERLER SERVİSt (DIŞ HABERLER SERVİSt) ISASA yetkilileri. Apollo 11 astronotlan ay"a gitmeden önre gelecek için önenıli plânlar yapmaya başlamışlardı. Astronotlann ay yolculuğuna çıktıkları bugünlerde işlerin aksamadan sitnıesi de morallerini bir lıajli kuvvetlendirrli lnsanoğlunun asnlardanberi süregelen rüyalanndan birini gerçekleştirmek amacı ile dünyamızdan ayrılan Apollo l l astronotlan Neil Armstrong, Edwin Aldrin ve Michael Collins, tarihî yolculuklannın ikinci gününde yolun yansını aştıktan sonra başanlı bir rota düzeltme manevrası ile en mükemmel şekilde Ay doğrultusuna girmişlerdir. Sovyetler Bırhğının, Apollo11'm son atılıj hazırlıkları yapıldıjl sırada, uzaya fırlattıklan Luna15 tızay aracı, dün sabaha karıı Aj çevresınde ydrungeye gırmış ve yetkıii kaynaklann belirttılderine göre, Ay'a ınış hazırlıklartna başlamıştır. Moskova'nın uzun sure bılgı vermekten kaçındığı pilotsuz uTÜRK İŞ zay aracı Luna15'ı dikkatîe ızlıyen lngıltere'nın Jodrell Bank BİLDİRt Uzay Rasathanesı Mudurü Ooktor Bernard Lovell. Sovyet uzay YAYIMLADI aracmın, Ay çevrerinde bir yo"in?eye gırdiğtnm tesbıt edıldiğını beürtmiı ve 2 saatte bır Ay çevresınde bir tur ıtan Luna15' in Ay'a konmak için ayarlamalar yapmak'.a meşgul oiduğunu bilII dırmiştir Demirsoy: TEHLIKE YOK Merihe gitme planlarma çatan Demokratlar Dünya dertlerine Rota düzeltm* manevrası, tam kararlastırılan saatte yapılmış ve roket motorun üç saruye kadar yanmssından sonra aracın hızı saatte 15 mü kadar fazlalaşmıştır. Apollo 11, Cumartesı günü Ay'ın arka tarafına geçerken, Ay yUzeyi ile arasında 111 Km.'lıK bir mesafe bırakacaktır. Rota dü»Itros manevrası yapılmasaydı. «eltme manevrası yapıhnasaydı, bu mesafe 323 Km. olarak kaTJray merkezi, Apollo 11 ile h&len Ay yorüngestnde bulunan Luna • 15 arasında bir çarpışma ıhtımalmin yok denecek kadar az olduğunu behrtmışlerdır. Uzay merkezı. Apollo 11 'in dJn Türkıye saatıyle 2014'de dünyadan 214 299 Km. uzaklaşrruş oldugunu ve saatte 5278 Km lık bir hızla Ay'a doğru yoluna devam ettiğıni bildırmiştir. NASA'nın açıkladıgırıa göre Apollo Cumartesi sabahı Turkiye saati İle 5 11'de dunya ile Ay'ın çekım guçlennın bırbınne eşit olduğu yan çekım kuresını aşacaktır. Yugo<;lav Tanjug haber ajan«1, Euvenılir Sovyet kaynaklarınrian aldı|ı haberlere gore, Luna 15 bugun Ay'a ınıp, orada Apollo ll'ın faalivetlerımn aynısını gostereceğıni bıldırmıştır. Apollo 11 astronotlan, dun sabah uyandıkları vakıt, Sovyet otomatık uzay ıMajyonu Luna 15'ın ay çevresinde bır yorungeye girdığinl öğrenmljlerdir. çıkarsak silindir gibi eıeriz., ANKARA Turk Iş Yonetım Kurulunun oncekı gun sona eren ve ışçı emeklılığı konusunda dırenme karannın goruşulduğü toplantıda Başkan Seyfı Demirsoy, «Bız, bazı kurulnşlann yaptığı »ekılde ijgal ve boykot japmavız. Sokağa çıkarsak tam çıkar \e silindir gibi ezer g«<eriz> demıştır. Sınırîı bır çekılde tcplantıyı terkettıği gorülen Demırsoy'un yaptığı konuıma nrasında hükumetm bu konudakı tuturnunu yerdığı, Turk ışçısınin demokratık duzenın bekçısı oiduğunu belırttıkten sonra, «Şimdi gokaia cıkmak gereksizdir. Daha büyuk muradeie zamanlannda gereken fMİa«ı>la >apılır. l«ı«al ile boykot bizim felsefemizde yoktar. dedığı oğrenılmıştır TELEVİZYON YAYINI Yorurnı, âncak basanlı ıik (rılnün sonunda, ApolloU astronotlan. bızım saatlerle bnceki gTin sabaha karşı 2 30 sıralannda. dünvaya bır televızyon yaymı yap mıslardır. Kalıtesi açısından ken dilenrji de pek metnnun bırakrr.syan vaym sırasında. düny» siyah bir fonun Ustünde mavi olarak görünmüs, bu arada taleuzyon kamerasuıı kuHsnan Edwin Aldnn, Houstondakı uçu* merkezıne. «Ys.hu 9u dunyayı hiraz döndürün de denizdfn baska seyler de gösterelim» dıye şakadan çıkışmıstır. AMronotlar, dun *abah da Turkıye laatı ile 01 32'de, programda öngorulduğu şekilde bır televizyon yayını yapmışlardır. Apollo 11 ay'a giderken NASA yetkilileri de ilerisi için bir takrtn plânlar yapıyorlar. Eger ay'ı istedikleri gibi fethedlp yerleşebiHr bir hale getirebillrlerse orada igloo tipi lâboratuarlar kurmayı duşünuyorlar. Çefitli uzay yetktlilerinin önceden de belirrtiklerı gıbi, Luna15 uzay aracı, büvuk ihtimalle Ay yuzıme inerek. bu eezegenden baa toprak ve ta$ ornekleri alacak »e bunlan dunyaya geri g«tireeektır. Bahlı ıniT yetkilileri, Lun«15' in. bu gSrevi başarmasının, Apolloll progranııyla kıyaslanmasa bile küçümsenmıyecek bır olay olacağırn VıiMi'Tnijl^rdir. (Arkan Sa. 7, Sft. 1 de) YAZISIZ UYKUYA ÇEKILİŞ Eller Ay'a biz yaya Herkeg üç agtronotan Ay gezisıyle mesgâl bn fünlerde. Geıiyl heyecanla izlerken, Avrnpalının da, Afrikalanının da, Asyalının da düsündujü mesele innanı Ay'a kadar götiiren bn dev teknolojinin dünja ülkeleri arasındaki den?esizlifi büsbfitün arttıracajn ve ileri iilkelere yetiçmemn busbütün hayfil haline Oysa dengesizlik ya da eşitsizlik Ay'a gitmekle Ay'ın fethiyle artıvor dejil. Belkı yeni ça|a adını verecek bu cüretkâr hareket hızb fidişi ve gerçegi somnt bir örnekle dünyanın gozleri Snüne seriyor. Oaha doğrusn insanoçlannn Av'a ayak basabilmesi, teknolojıde veni bir ça|ın baslaması, devam eden denftsizlik içinde gıttıkçe devleşen bir ekonominin ürnnü olarak ortaya çıkıyer, hepsi o kadar... ••• önttmde tktisadî Kalkınma Vakfının hazırladıfı ilgi çekiei bir etad var. Etüd'de dunyadaki şirketleşmeler, büyük lerma\elerin baskısı, şirketlerin darnmu, birleşmeleri konusa incelenmiî, Ortak Paıar ülkelerınin çeşitli sektörlerdeki işletmeleriyle, Amerika'dakiler mnkavese edilmış, sonnnda Türkiye'nin durnma da kısaca giızden jeçirilmiş. APOLLOll'in Ay'a hızla yaklaştığı «n sıralarda incelemedeki rakkamlara bakmak doğrnsa pek ilfinç olnyor. lşte banlardan bazıları: Amerika'da General Elektrik Şirketi'nin yıllık ara^tınna masraflan 405 milyon dolâr, Ingiltere'de en büyük islftme olan Unıon Carbeide'in »raştırma gıderi 78 milyon dolâr. Almanya'da ise, Bayer, yılda SOJS milyon dolâr farfedebiliyor araftırma için. l'ıllık cirolar esas alınarak tespit edilen dünyanın en bfiyfik 80S sanayi içletmesınin ülkelere göre dağılımı şöyle: A.B.D. 300 içletme, Ingiltere 55, Japonya 34, B. Almanya M, Fransa 23. Bn sayılar bazı Güney Amerika filkelerini de içlne alarak, bir büyük işletmeyle Hindistan'a kadar gidiyor. Taaniite bizim esamimiz tabiidir ki oknnranyor. Sıne ilgınç bir kac bilgi: En büyük Alman firman Volkıwagen, dflnyada aneak 24 «nefl •iradadır. Dev işletme Siemens ise 37 neiye girebllmiftir. Fiai 43 uncıi, Renanlt 73 üncü... 1965 yılında yıllık eirosv 250 milyon dolârın flzerinde S7I a4et Amcrıkan firması var. Arkasından 53 firma ile tngfltere geliyor, nnn Japonya ve Almanya takip ediyor. fcn büyük 20 Amerikan finnasınm yıllık eirolan toplamı Batı Almanya'nın, bes Amerikan fîrmagının ise ttalya'nın gayriiâfi milli bâsılasına eşit. Daha gözeli General Motor«*un 1963 yılı eirosu Batı Almanya'nın 1965 bütçesinden fazla ve Belçika HüMmetinin bütçegi dört en büyttk Amerikan şirketinln yıllık kirlan ile karaılanabiliyor. Şimdi de Anıerika 1leri fllkeler mnkayeaesinl bür yana bırakıp Ortak Pazar'daki yıllık eir«larla, biıinı Ifletmelerimizl yine etüdden alınan bazı rakkamlarla karşılaştınverelim: Gıda «anayiinde Hollinda îngütere karmaaı ünllever gmbnnnn cırosu yılda 5 milvar 232 mllyon dolâr, Tnrklye Şeker Fabrlkalarının cirosu ise 132^ milyon dolâr. Çimentoda Alman Hoehtief 331 railvon dolârlık ciro yapıyor, Çimento Sanayü A.Ş.'nin yıllık ciro toplamı 44.3 milyon dolâra varabillyar. Kınçnkta FranBIZ Michelin 650 milvon, Türkiye'deM Ü.S. Royal 2«J milv«n kimyevi maddelerde Montecatini Edinon 2 milyar dolârdan fatla bizim Azot «anavij 11^! milyon dolâr. Mekanlk ssnayiitıde Alman M.A.N. nin vıilık cirosu etüdde 43! milvon dolâr gârânmektedir. Törkfye'de 1 inei isletme kabul edilen MJC.E. Knmmnmın i«e 712 milyon dolâr. Cutmaraiım. Mfıtt* Srle, elektrfkle lale*<en mallarda flyle. madende, tekstilde, camda öyle^t .. Apolloll Mtronotlan, «aat 03 00 de artık uykuya çeklleceklerlni bildlrmialer, komutan Neıl Armstrong, «O kadar yorulduk ki, uyku bapı alnuulan nyuyabileceğiz» demljtlr. Bundan sonra uzay gemisinl tam bir sessızlık kaplamış, Houston. kontrol merkeztaden bır yetkill, «O kadar gessizler ki, bnrada benim bile uykum geldi» »ekiinde konuşmuştur. Prent Carlos Itpanya Kralı U6n edileeek MADRÎD, (HA) tspanya Devlet Bajkanı General Franco, 22 Temmuz gunü Bourbon Prerui Juan Carloı'u, îspanya Kralı ünvanı ile kendıne halef tâyın erfecektir. Bu konuda yayınlanan bildirıde, adı geçen tarıhtt Îspanya Mıllet Meclisi toplantıya çağınlmakta ve bu toplantıda îspanya Devlet Ba$kanlığı konusunda Franco'nun bizzat bır açıklamad» bulunacagı bildirilmektedır. Madrid »ıyasi kaynakltn, Don Juan'ın Kral ilân edılece|me inanmaktadır. Nıtekım dun Madnd'den «ynlıp gezıye çıkması beklenen Prens, bu gezıfini ertelemi?tir. Don Juan Carlos'un tspanya Krallığıaa atanması, Franco'nun durumunu etkılemiyecek, yaşlı dıktator ölumune veya kendl isteği ile emeklıye ayrılıncaya kadar nufuzunu koruyacaktır. Kanunsuzluğa karşı öte yandan Turk tş Yonetim Kurulu dün yayınladığ: bildiride, asgar! ücretler konusunda, «Mer bzel sektörden. Ister kamu sektbründen gelsin. a<garî ücretlerl uyjrıılamamak Idn yirijilrcrh her tesebhüs Türk işcl harekeH. (Arkam Sa. 7, Sfl. 6 da) UZAYDA KAHYALTI Astronotlar dokus saat delik8İ2 bir uykudan «onra, Houston Uzay Merkezi aracıhgıyla (Türkiye saaüyle) 14.02 de uyandınlmı&lardır. Kalkıjlanndan hemen »onra kahvaltıya otaran sstronotlar, iştahla, meyva kokteyll, sosisli börek, kızarnuş ekmek, tereyag, kakao ve greyfurt suyu yiyip, lçmlşlerdir. NASA teknisyenlerinden Dr. Rodney Johnson'un yaptıln bir temsili reslmde ileride ay'da yapılacak hareketler bellrtilnıl?tlr. Gelecekte ay'da kullanılabilecek olan âletler de bu reslmde DÖNE DÖNE 18 22 de ufak btr yön düzeltmesı yapan astronotlar, tkinci uçuş ışlemınl ay yolunun yansına geldıklen sıralarda gerçekleştırmışlerdir. Apollo uzay aracuun ber varjınm, günes nndan aynı ölçüde etkllenmealni saglamak amacıyla. astronotlar, araeın kendl eksenl çtrmsınde agır agır dönerek uçmav sını saglayan işlemlerl yerina getirmişlerdlr. AKŞAM SAATİNDE ÖGLE Uzay yolunda gecesi gündılze, gündüıü geceye karışan astronotlar. Türkiye'de saatler 19.30'u gösterirken, öğle yemeği yemislerdir. Bu yemek hafif tutulmuş astronotlara, hamburger. el ma püresi, krem sokola TerilAk$am yezneklerinl d« birim saatlerle sabaha karşı 2 sulannda yiyen astronotlar, daha sonra, kendileri için çok kolay bir araç kontrolü yapmışlardır. Apollo 11 uzay aracmda bulunan astronotlara dün tabah yeryuzıinden ılk defa bir feıli gazete okunmuştur. Ciddı haber bolumünden »onra, ilginç olaylara da yer ayrılan se»h gazeted* Meksika'da uzun saçlara izin verilmedıği ve ülkeyi zıyaret erfecek «hippi»lerın «ınırda berbere uğramak zorunda bırakıldıklannı oğrenmışier ve bu haberin okunma»ından sonra aon derece neselı gdrunen astronot Michael Collins «Biz de barekerimlzden 5nce saçlaruruzı kestirdik» demlştir Olen kozmonotların madalyaları da Ay'a götürülüyor Apollo II astronotlan uzay programına katılıp bu uğurda hayatlannı kaybeden iki Sovyet kozmonotu ile uç Amerikalı astronotun ısadalyalanru da ay'a goturmektedırler Bugüne kadar gızlı tutulan bu haberi Washington'd'a dunya kamu oyuna açıklayan Baskan Nixon, madal^ alardan bırının, uzaydakı ılk adam Yuri Gagarin'e, diğerinin de Sovyet kozmonotu Vladimir Komarov'a aıt oiduğunu belirtmiştir. Gagarın 27 Mart 968'de, bır uçak kazasında, Komaror ise, Soyuz1 ile dünyaya donerken 24 Nisan 1967'de ölmuslerdir. Bu iki kozmonotun dul eslen, madalyaları, ay'a gotürülmesl için Amerıka'lı astronot Frank Borman'a vermişlerdir. Apollo 11 ayrıca, 27 Oeak 1967 gunü, yerdeki bir deneme (Arkan Sa. 7, Sfl. 8 da) Brbakan Batur çek/şmesı'ne çözüm yolu aranıyor Odalar Bırhğinin, Sırn Eaver Batur Necmettın Erbakan gruplan arasındaki ç.atı$ma nederuyle, gırmiî olduğu çıkmaza bır çozum yolu bulunması ıç,n Istanbul Tıcaret ve Sanayi Odaları ile Tıcaret Borsası harekete geçmıştır. Üç kuruluş temsılcılerı ıie Başbakan arasında yapılacak gorüşmede, çekışmeye son verecek bır çozüm yolu aranacaktır. Istanbul Tıcaret Odası Meclıtınde ise. Odalar Bırlığının ıçıne dıiştüğu çıkmazın nedenleri konusunda iki oturum devam eden goruşmelerde, taraflar ara»mda sert tartışmalar olmuştur. Dun sona eren goruşmelerde. Hukumetin verdiğı kongreyı erteleme karan tenk'd edılmiş ve ajnı zamanda Istanbul Ticaret Odası Meclis Başkanı olan Sırn Enver Batur, Hükumetın erteleme karannın sorumlusu olarak suçlanrnıstır. Sırrı Enver Batur kota (Arkası Sa. 7, Sfi. 5 te) TEKZtBÎRlDtR Cumhuriyet Gazetenizin 25.4.1969 gün ve 1. SAHtFESİNDEKÎ *CEZ,AEVtNDEN KAÇAN CASUS TAKALANAMADI» BAŞLIKLI rAZISINDAKİ «r.İpueu elde edılememlş... Koğus arkadaşlan.. Yufusf Hocaoğlu Sorguya Çekllmlslerdir..» Sözcüklerl billp te ipucu vermemek ve casus Hamiü gizliyor veya hlmaye ediyormusum gibi bir manâ vermektedir etkan umumiyeye, oysaki hiç btr suret TS şekilda Ifadem alınmamıs re resmen de sorgum yapılmamıştır. Adımın kasıtlı olarak basına verildiginin çıkacak ilk nüshada aynı sahife ve puntolarla yayımlanmasını rlca ederim. TakBİbeden: Tneaf Hoesofra Bölge Kapah Ora ımm 8ATILI PTÜSHASININ İLGİNÇ SOHBET DAKIKA: " Güniin konuşması Kira kazanacak bn seçitn. lerde? Tabfl Süleyman Demirel. Eyvah .. Mahvoldnk. Felâket. Neye mahvoIayorsnB? Biliyorsun, son dSrt seaede Basbakan 5 kilo aldı. ECVET GÜREfltN •». 1, M. I « ) • ttyul kıaıiB tfzayın engin boşluğunda yol lanna devam eden Apollo 11 astronotlan, vakit bulabildikçe I Houston Kontrol Merkezi İle sohbet etmektedirlerMerkez ile Colllng arasındaki konuşma şöyle geçmlştir: «.Şimdiye kadar çok mesgvldüm. öğleden «onra biraz istirahat etmeyi düşünüyonun. Yeme ' ği ben pi^rdim, ortalıgı ben ıfipürdüm. Bir dikis dikmek eksik Dış Haberler ServM kaldı.. olajran ev işleri..» Aldrin ise şunları «öylemistin BRÜKSEL Yenl açıkla«Kabin içinde, bir gerl bir ileri nan istatistıklere göre düngidip gelen, oradan oraya dolayada nüfusuna oranla en çok şan bir top gibiyim. Aynen dı^aasker bulunduran dördürıcü ndaki gibt. Tahuı buran daha ülke Türklye'dlr. Israü de, rahat.» yüzd« 7,7 lik sılâh altındafci asker oranı Ue dördüncü »1 Kontrol merkezi, bir aralık ndadır. astronotlara, araeın içme suyu sisteminin iyi calışıp çalısmadıTtlrldye ve taraUtn önünde, guı tormuıtur portakl* ( ^ ıo.i), A B D cn 8j») (Ad ak I, M, I Hi , ; H . I 01) Niifusa oranla asker sayısında dorduncHyuz Aktör Tony Cnrtis ve a;üz«l eql Leslle Heredith Allen gazetsrilerle konmuyor. (HA) Kanserden korkuynr «Parab Askerler» filmiiKie oynamak Uzere tstanbul'a gelmış bulunan tanınmıı Amerikah sktör Tony Curtis dün Hlltnn Otolinde basın toplantifinda kanser olmaktan korktuğu için ngara Içmediğini'soylevsrek. toplantmın yspıldığı «al^nun sıgara (Artan Sa. 7, SO. s d*) Tenl Wr dört senede 5 Mlo daha alırsa? Ne çıkar bondan? Valla bizler zayıfladıkça zayınayıp o sismanladıkça ais. manlarsa Ne olur yani? Tani, hem bizim, hem onni! satlıgına dokunur dlye flefllfiyonm». FU re knrbaga M kâyesini bilmes rrjsin? Billrtm. D. K.