Katalog

BAHİb'E DÖIÎT ettbm!| olman 141. Bayar, HalU özyürek'e eanı sıkılmif olarak; «Nasıl olur, bunu bir türlü anlamıyorum» diy» çıkıjıyordu. «Bu insanlan nasıl ferbest bırakırlar?» Sesi yine tok v* aartti, HaUl özyöruk ona bügi vermeye çalifiyor, fakat Bayar'ı bir türlü lkaa edemiyordu. Cumhurbaskanııun bu !;• çok önem verdiğinl va onu düfünceye sevkettiğini gören özyöruk onu tatmin etmek ve daha ziyade bu «kıntılı konufmadan kurrulmak için; «Üzülmeyin, beyefendi» demif ö. «Ben ne yapar yapar bunlan tekrar içcri alınm.» 16 Temmm 1969 COIHURÎTET POÜTİKA GOLERİSİ Yazan * BÜSTLERvePORTRELER CİHAD BABAN "Ben adamı evıelâ asanm, sonra mahkemeye veririm» H V# bfl bu türlü konufnalı mtydıT Bu «6m hayret «tmi# NASlL OLUR? Hiç iilphe yok örySrük bir hukuk devletinde bunun mümkün olamayacağını biliyordu. Fakat o ânı geçiştinnek istemışti. Bayar bu söze inanmadı. Bu konuîtnaya tesadufen tanık olan ben, Halil Özyörük'e karşı beslediğim saygının içimde birdenbire eriyiverdiğini hissettim: «Nasıl olur beyefendi? • diye söze kanştım. «Hukuk Devletinde beraet edenler, ne yapılıp edilip tekrar sorguya çekilir mi?» Hahl Özyöruk gözlüklerinin altmdan bana biraz şaşkınhk biraz da kızgmlıkla baktı, hiçbir cevap vermedi. Bayar bana her halde içinden hak vermekle beraber bu söze karışmamı hoş karşılamadı, yerinden kalktı ve küçük meclisimiz dağıhverdi. «ok «tıııkHriaH» M | H U ı hara OıtaltMa yalm» «atelbm meydaaa gelan ac*Ur dnynla yorda. Bayar bana dondtt: •B»ban ne o?> dedl. «Gallba ba sözamü beğenmedtn?» «Hiddetle söylediginis blı •ös olaeak!» eevsbmı Ter«jim. «Öyle iae ney» re neden hnknk devleti mtieade~ leai yaptunz?» «Bfe kabite detflbı ' Her hald» «öyledigiaden « da pifman olmuftu. Ağzınâan çıkan fcu lâfın etkisi onu da ezmı* oljnalıydı ki, bahsi unuttunnak ttsterceain* söze devam etmedi.. Sorranın tadı bozulmuftu.. YaTimdan erkence aynldık, fakat 5>en hem bu düsüncelerle hem *de trenin sarsıntuı ile gecenin 1leri samüerine kadar bir türlü tıyuyamadım. Nasıl olurdu da «Ben adamı evvelâ asarım, sonjra mahkemeye veririm!.» diyejbilmişti. Onun böyle patlamalan vardı ama.. «Bana büyük bir olgunluk T» vatanseverlik duygu»uyle iç ve di| meseleleri en ufak aynntılarına kadar anlatan Celâl Bayar'ın patlajnalan ka dar fBcHiklorbıia arkannda «iper» y»tan duyfularuun d«rinllği d* vardı. Çok defa «orumluluk tnında karar varme zorunluğunda kaldığı » I M » alt dudağmın sağ köşesini ısıra, ısıra düşün oeye daldığım, hiddeili arkadajlannı toakin ettiğini görmüftüm. G«ne çok defa yıne kendi arkadaalan tarafından itharr.a uğradığı zamaniarda kızarır, kaşlannı çatar, fakat hıddetine mağlup olmazdı. Dil Tarih Fakulten önünde Bölükbajı ve Fuat Ama tarafından kendilerine asla yakışmayacak şekılde ağır söz •aldırısına uğradığı gün bıle vekanıu hiç bozmadan oradan yürüyüp gitmesini bilmisti. Aynı inaan Türkiye Cumhuriyetinin Üçüncü Cumhurbaşkanı olarak bu makama oturduktan aonra, eskisi kadar hazımlı olmadı. Makamm ağırlığınt o patlamalanyle etrafına hissettirmek istediğini de gördum. Aslcert Mahkemenin, solculuktan sanık ban kimseleri serbest bırakması üzerine Bayar, o devrin Adalet Bakanı Halil Özyörük'e: «Olur mu böyle şey?» diye sormu?, o da: «tzülmeyin beyefendi tekrar içeri alırız» demi^ti. Fotofrafta, Köprülü, Bayar ve Özyöruk bir arada pörülüyor. ne varsa hepsini dâvet etmislerdi. Garp Cephesi'nde Atatürk'e esır duşen generaller, emekli başbakanlar, amiraller Bayar'ın etrafmda sanki birer eski hâtıra gıbi dizilmişlerdi. O onlarla me;gul oluyor, münasip kelimelerle onların hatırlarını alıyordu. Takdım merasimi esnasînda Yunanlı bayanlar, Kraliçe Frederıka'nın ve Kral Paul'un önunde saray usulü diz kırarak onlan selâmlıyorlardı. Bayar kendi refakatınde Atina'ya gelen arkatfaşlann» Kral'a takdim ederken, onlara çok değer verdisini, o arkadaşlar hakkında soylediği methedici takdim sozleri ile bilhassa göstermek istiyordu. Gece saat 23'e dogru Kral ve Kralıçe, Yunan ve Türk Mılli Marşlannın nağmeleri ortasında kabulresminden ayrıldılar. Bayar onları kapıya kadar seHmeÜedi, fakat bir kere milll marş ile salondan çıktığı İçin artık tekrar girmesi protokol gereğınce mümkün olmadığıncfan, başka bir salon açtır.p arkadasîan ve Atma'dakı dn?tlan ile sohbete orada devam etti. OTORİTEYE DOĞRU Yine bir gün 1950 nin sevinç11 gunlerinde Çankaya'da, Izmir Milletvekillerini ögle yemeğıne dâvet etmişti.. Sofrada oturuyorduk. Bir arkadaşımız, Devlet Başkanı ile aramızda mevcut olması gereken mesafeyi hatırlamak ıstemezcesine, eski DP Genel Başkanı ile konuşur gibi, konuşuyor, konuşmalanna el lerini kollarını katıyor, ev sahibınin sozunü keserek "jiraz da lâübalilikle ve kendi kendine (Ben Cumhurbaşkanı ile çok yakin arkadaşım!) demek ister gi bi, kendi varlığmı sofrada fazlaca hissettirivordu. Bayar, bu lâübalilige son vermek ihtiyacını duydu, birdenbire patladı: •Beyefendi» dedi, «Burası benim değil, Devletin sofrasıdır. Atatürk bizi her zaman huzuruna çağırır, bu •sofranın etrafında birleştirirdi. Biz ancak o bize bir |ey sorduğu zaman kendisine cevap verirdik. Ondan izin almadan konuşmayı saygı»ızlık telâkki ederdık.. Evime gelın, sizi sırtımda taşıyayım, fakat burada, ancak ben siza bir jey sorarsam cevap venrsıniz.. Anlajıldl mı?» Arkadaş sustu. hepimiz önümüze baktık.. Galiba Haziran ayının ilk haftaları, Bayar'ın Cum hurbaşkanı oluşunun on beşinci veya yirminci günüydü. Bayar Parti Başkanlığı İle Devlet Başkanhğı arasındaki me •afeyi açıyor, parti hayatınm 1 & ubaliliklerine son veriyor, yâfenlik havainiı dâgftarak aKbİtfi" lık zorlamalannın altına bir çızgi çizmek istiyordu. Bayar Devlet Başkanlığı sanatının dıs görunuş tarafını çok iyi bilır, protokol kaidelerine, konuşulan kelimelerin inceliklerine dıkkat ederdı. Dış ülkelere çok severek yaptığı ziyaretlerde memleketin itibarını yuksek tutmağa önem verirdi. Kendisinın Yunanistan ve Pakıstan'a yaptığı seyahatlercfe Dışışleri Komisyonu Başkanı olarak bulundum. Iki yolculukta da nutukları ile, ko nuşmaları ile, vekarı ile, cömertliği ile, maiyetine ve etrafındakılere karşı gösterdiği yakmlık ile hem kendisine hem de Türkiye'ye itibar kazandırdığım söylemelıyim. Yanlıı bir iş yapmamak, yanlıs bir söz söylememek, yanlıs bir harekette bulunmamak için butun yolculuklar boyunca cıddi çabalar sarfettiği gözden kaçmazdı. Pakıstan'a gittiğimiz tarihte moda icabı jaketatayların kuyrukları uzamıştı. Bayar eskisini kullanmadı. Yeni jaketatay yaptırdı, krem rengındeki eldivenini avucunda tutarken, eld^venın avucunun üst ve alt tarafında kalan kısımlarımn nispetine bile dikkat eder, geçit resimlerinde silındır japkasını daha evvel itına ile o işe kendini shîtırmı? bir insan olduğu intibaını vererek tutardl. ÖZYÖRÜKDN ı CEVABI 1950 nin memıt günlerinden birinde, Çankaya'da mılletvekilleri ile Devlet memurlarına çay veriyordu. îç oüonun bir köşesinde o zamanın Adalet Bakanı Halıl özyörük'le konujuyordu. Konu, askerl mahkemenin Demokrat Parti iktidara gelmeden evvel komünistlik suçu ile toplanan bir takım kimseleri beraet Yarın : V İ CD A N MUHASEBESİ Bayar, bütiin hata ve savaplanna ra|men protokol mevsuunda kusursuı bir devlet adamı oldugunn her Teslleyla lspat ederdl. Öselltkle dı? g«aHerde çok tltlı dayranırdı. Kototraf. Bayar'ı, Yonanlstan'ı ılraretl urasında Metaksa» İle bir arada göstennektedlr. KAĞITÇI îdris'in akh gitti. Eyvaah, eyvahlar olsundu. Günlerdir köyden köye, tozlara bata çıka, en çıplak, en yalın güneşlerde yana kavrula Ayıklannlar pirincin taaım!» gez dolas, neden «onra gel, yeni karının koy» nunda geceyı geçireme... Nereye girfeceğiz? Kudret Yanardağ, Genel Merkeıden de arka Bakmadan: almca, keçenin dört ucunu koyuvermiı, iktidara Canım nereyi isterse oraya! silme kanur yükleniyor, karîilığında çılgınca alKudret bey, mudret bey, eski dost. ahbap, kı?, bitmez tükenmez « Yajaa!», « Var oooool!», arkadaş falan filân, herıf son haftalarda ada« Allah seni bajımııdan eksik etmesin!» lerin makılh sımarmıstı. Attığı nutukları halkın ala» daniskasnu ahyor, kendine güveni arttıkça artıbtldiğine alkışlaması, Genel Merkezin onu tuyordu. tup ll Başkanının istifasını kabullenmesi, ka» Yamnda Neflse, ldris, birkaç partill, haftalardtr rısının kul kole olup tekmil malını mülkünil dolaşıp nutukların daniakasını çektigi köylerden üstüne yapması adamı alabildığine değıştirmış, toz içinde, yorgun geldi çiftliğe. Seçunler dolayj» lif söylenemez hale gelmişti. siyle satın »ldıkları spor araba da tozlara bulanOnu dort gözle bekhyen kan«!i «Amca kızi» mıştı. nra kapısmda heyecanla dıkıldığı uzen saz örBıri sarı, öteki kara iki kurt azmanı köpek, tülü, kerpiç eve yürüdü. Nefise gibi «Şer'i şearabayı, beyelendiyi layet iyi tanıdıklan hald« ri( üzre» nikâhh Hatice, sıkıntıyla gelen kocagene de gürler gibi Msleriyle kosup gelmif, çev«ına korkuyla »ordu: relerinde yaltaklanmaya ba|l»mıjlardı. Bu gece burada^ımz değil miî Çapa zamanı ırgatların başmda, kamçısıyl» Allah yarattı demeden kafa goz, ijçileri d<>, •* "Berin bifr İç geçirdi: J= H a y ı r . . , , |en karayağız, sırım gibi Irgatbaji da kogmuj, Hayır mı? Neden? ' • " ' ' >' " " beyefendinin ellerine fanlmıstı. Bir yandan Kral Hazretleri öyle lstiyor da ondan! kopekler, öte yandan ırgatbası, bir kısım 1?. Amaaan ldris .. çiler, çoluk çocuk.. kurtancılarıydı o. Hepsini Amanı zamanı yok kızım, ne vapayıml kurtaracak, hepsini ekmege, aşa kuvajturup, Gideceğiz diyor. Gitmem denebilir mı? dert, illetlerinden »ıyırıp alacaktı. Kulaktan Kudret Yanardağ'ın kalın sesi: kulağa d'olastığına göre, açlık, sefalet, hastaîdriiiii»! lıkların çeşidi eski parti zamanında camilerin Fırladı: kısla halıne getirilmesi dinsizliğin ahp yürü' Efendim beyimT mesi yuzündendi. Akıllannın ermediği, hattft Arabanın silinip temlzlerme^ine nezaret bir çoğunun analannın kamtnda bile olmadıktt. En geç bir saat sonra hareket ediyoruzl ları devirlerde insanlar neden böylesine aç, Başüstüne beyefendi. bdylesıne sefll, hastalıklar bu biçim insafsız Küçük, şirin. şipsirin bir apartman yavdeğildi? Kudret bey gezip dolsştıgı yerlerde rusundan başkası olmıyan çiftlik evinin merbunun nedenini bas baı bağırıyordu ki, yerdVn diveninl ağır agır çıktı. Orta katm merrfiven göğe kadar hakhydı: « Din vardı o zaman başında durdu. Nefise orada heklivordu onu. d;n! Halife vardı, padişah vardı!» Dini imanı, hahfeyi padijahı kaldırmışlar, Allahü taala'yı Banyo alacaksınız değil mı? kızdırmı?lardı, Kızmca da ellni eteğini çek Harır mı? ' misti dünyadan. Şimdi işler değişecekti yeni ~ Gültene ?ofbenl yakmssını söyledim. parti sayesind'e. tnsanlar dinlerine dönecek, Çamas'.r da hazırla Kasabava ınercSim. Allahü taalt da onları aîfedıp yeni baştan el Kadın da yorgundu. Banyo aHıkian «"nra atacaktl! Cİftlikte kalıp geceyi başbasa geçıreceklerinl «anıyordu oysa. Nefise bu arabayı değistirelim! Kasabava mı Ineceksinlz? Değistirelim sekerim. Ben size o zaman Evet, ne var? »öylemiştim ama... Hiç yani, $ey... Evet? Hiç sekerim, değijtirelim, madem 5yl« Dinlen'evdiniz diyecektim .: lstiyorsunuz... Akıla ihtiyacım olmadıgını bilirsin. He« Çevresindekiler adamın bir de kanıına le saçı uzun aklı kısa'ann aklına . karşı bu sert tutumuna bayılıyorlardı. lste böyKadını ardhnda bırakıp, odasına hızla geçti. le olurdu erkek dedigın. Kansına bağırıp çaÇevik davranıçlarla sovundu Kırmızisı bol kağırmıyan, hak ettiği laman Allah yarattı delın bornorunu <ırtına geçirirj. bütıin bu toprak» meden pestilinl çıkarmıyan erkek mi olurduT larla bu çiftl'.Sin gerçek «.ahibi, yarının milletKadın, saçı uzun aklı kısaydı. Erkeğin akh vekili, kırk yasır.da, kendinden emin, gurunı elbette kadmdan çok fazla ererdi her jeye. adamakıllı oksanmıslıgin «ajlam adımlnrıvla Sonra dini mübince, erkek, kadının küçük tanbanvoya gitti, kapıvı açtı Hizmetçi kız Gülten rısıydı. Bir tann, kuluna ne isterse yapabilirdl pırıl pınl bevaz favan^lar üzerinde bir içim. elbette! «u. bir jevlerle uSraçıvordu. Bevefendiyi göKafeı telleriyle çevrilî tavuk kümesinln rünce korkup ürkmedi. Ardmdaki hanımdan Snünde durdu. Avuç içi kadar ispençlerden, çekinerek, dnarı u^uilpnk çıktı. uzun bacaklı yüksek boylu Amerikanlara kaSıcak «u hazırdı. Gülfen kiiveti dold"urmu$ dar cins cins tavuklar, horozlar. iayılırdı. Kudret Yanardag sırtından borno7uYanıbasında. elleri göbeği üzerinde kavujuk nu çıkarıp kanîina bakmadan uzattı. O. bu kaırgatbasıya döndü: darla bile alabildiSine mutlu. kapı arkasmda» Bu kafesin yerini begenmiyorum, t l ktrki naylon a?kıva astı bornozu. Sonr» kocasına ?ıya kaldırın demlstim. . . hayranhkla baktı: Genis omuz, kalın kollar, Demistin beğ, kalkacak! Neden kalkmatfı simdiye kadar? ı bacaklar, Inceden bir havli kahn navılabilecek bel, lnadıns kıl icinde bir göüüs. tçinden. ba Kalkacak .. ?ını bu göSüse yaslamak geçtiyse de ce?aret Yanına ldris sokuldu. Kaşlırı, kirpiklerina edemedi. öfkelenir. baSıriD çağırır, hattâ söğüp varana kadar toz içindeydi: «arabllirdi. HaklıyA da. O ne dertteydi, bu rıe Bu gece burada mıyızî dertte. Bakmadan: Hayır, dedi. (DeTamı rar) 7S IMODESTY BUUSE (CADAR ESÖ CA «LMOE Y0EUM yA. KJE P E B ÇO3JCCESMC Gorth Ö OİZ'İU OöUJ TBOFÜK'A DOBUMU WAB£B VEEMEU : % VıM. "TIFFANY JOHES PE.K. KAİDELERE YEMİNİ SADAKAT Devlet Başkanlıgı lanatım İyi bildığıni her vesile ile göı* teriyordu. Yunanistan'a gittiğimiz zaman Atina'da, Grande Bretagne Otelinin muazzam salonlannda Yunan Kralı Paul serefine verdiği resmikabul muhteşem olmuştu. Bu resmi kabule Yunanıstan'da küçük büyuk demeden lıcfer namına Ekim Ayı Kömür dağıtım listesi B E T O C L C TENÎKAPI 149569 149109 147879 146869 146569 144899 142179 139879 137439 135739 135489 135029 134569 133769 130449 129549 128239 126109 124319 124069 121629 118369 117659 115069 U3339 • 149110 147880 • 146870 • • 146570 • • 144900 142180 139880 • . 137440 • • 135740 • . 136490 • . 135030 • • 134570 • . 133770 • • 130450 • . 129550 • 128240 • • 126110 • • 124320 • • 124070 121530 • • 118370 • . 117660 115070 • 113340 • 109010 İSTANBCL 149179 148720 148719 • . 148070 148069 • . 147780 147779 • 147030 147029 • • 144930 144929 • • 140930 140929 • 140720 140719 • • 140540 140539 • • 140330 140329 • • 140160 140159 • . 139950 139749 • • 139750 139749 • . 139590 139589 • 137979 137969 • . 137760 137759 • • 137560 137559 • . 137310 137309 • . 137070 137069 • • 136880 136879 • 1366H) 136609 • • 133700 133699 • • 129690 129689 • 128070 128069 . 123400 123399 • • 12OS40 MALTEPE HATDARPAŞA 183549 • • 182236 182235 • 181100 181099 • • 180005 180004 • • 179370 179369 • • 178460 178459 • • 177544 177543 • • 177330 177329 • • 176550 176549 • • 175310 175309 • • 1745P2 174561 • • 173501 173500 • • 171750 171749 • • 170479 170478 • • 189189 169159 • • 167840 167839 • • 166730 169729 • • 1 6 6 U 0 168109 • •166Ö43 166042 • • 165980 165979 • • 185932 165931 • • 184866 164865 • • 163685 163884' • 160805 160804 • • 180182 160181 • • 158199 165099 • 164980 164979 • • 164860 164859 • • 164730 164729 • • 164580 1 M 5 7 9 • • 164490 164489 • . 184370 164369 . 164230 164229 • • 164U6 164115 • • 163970 183969 • 163860 163859 • • 183740 163739 • • 161930 161929 • • 160020 160019 • • 158450 158449 • 157200 157199 • • 155850 155849 • • 154340 154339 • . 152500 152499 • • 150260 150259 • • 148200 148199 • • 143060 143059 • • 142768 142787 • • 142510 142509 • 141210 141309 • 138050 BAKIRKÖT 180459 180319 178889 176839 175009 174599 173229 170909 169149 167529 164969 161569 160629 158579 156759 155129 153599 151249 149489 148249 146589 144039 141839 139709 137009 • • 180320 • • 178890 • • 176840 • • 176010 • • 174600 • • 173230 • • 170910 • • 169150 • • 167530 • • 164970 • • 161570 • • 160630 • • 158580 • • 156760 • • 155130 • • 153600 • • 151250 • • 149490 • 148250 • 146590 • • 144040 • 141840 • • 139710 • • 137710 135640 KADIKÖT 157579 156249 154999 153239 152779 151129 147479 145949 143649 143299 142499 140999 139179 138269 136379 133889 133679 133369 132899 131139 130799 128999 128749 127579 126339 156250 • 155000 • • 153240 • 152380 • • 151130 • • 147480 • • 145950 • • 143650 • • 143300 • 142500 • • 141000 • 139180 • • 138270 • • 136380 • • 133890 • 133680 133370 132900 131140 130800 129000 • 128750 • 127580 • 126340 • 1227'u • • • • 1 Ekim 1969 2 3 4 6 7 8 9 10 11 13 14 15 16 17 18 20 21 22 23 24 25 27 28 31 133999 • 131670 131669 • 130000 129999 • 129000 128999 • 127580 127579 • 126600 126599 • 125500 125499 • 124810 124809 • 123500 123499 • 122900 122899 • 121830 121829 • 120300 120299 • 119460 119459 • 117120 117119 • 116300 116299 . 115600 115599 • 114550 114549 • 11380(1 113799 • 112500 112499 • 111500 111499 . 110450 110449 ]09900 109899 109000 108999 • 108300 108299 • 107800 107799 106130 POLÎGOK. OAZİOSMANFASA, BYÇp, SAÖMALCILAR ve BBYKOZ 8«rıı Bdrolınnda beyanname ıırnı fBzetilmeden » t ı ı yapılmaktadır. Yarın: Katım ayı dağıtım listesi