Katalog

MİLLİ ŞAİR MEHMET EMİN YURDAKUlun ^aeçumunun 1OO. iftÛânumu EN GÛZEL SllniERİNİ TOPLADlul Türh Sazı Açâh Sım L«v«ot) v« Dogan Vufd» Injl'un bCtyöfc »airtmtzln hayatı v« lclstllfll hekkındakl yszıtarıyle blrlikta n«*ls bir »ekllde baaılarak yenlden ytyınlandı ATLASKİTABEVİIS TANBU l CumhurİYet KURUCUSU: TUNUS NADİ 46. Yıl, Sayi: 16100 Telgraf n mektup adresl: Cumhurlyet tstanbul Posta Kutustı: îstanbul No 246 Telefonlar: 22 42 90 22 42 96 22 42 97 22 42 98 22 42 99 »ITIN KİTAPUR Yüın Kitabını Sunar Aydm kusağın flkir Bnden Bertrand Russell'in •n guzel eseri AYLAKLI6A ÖVGÜ Türkçeri : Mete ERGtN Krome kapak, tertemiz baskı 25S »ayia, 10 L. Pazar 25 Mayıs 1969 «•*•**• ••••*•< •••«• • • •• a AP TEMSÎLCİLER MECLİSt SON TUTUMU TASVİP ETTÎ **•*•*•*•••** Merkez Yönetim Kurulu bildiri yayımladı Demirel,"AP, bir karşı "Siyasî 1 ihtilâl partisi Haklar,, \ şimdi de Törkeş'in değildir,, dedi • , ANKARA. (HA) CelSl Bayar ile eski DP lilerin siyasi haklarının verilmek istenmesi meselesi, CHP ve AP'den sonra, I şimdi de Milliyetçi Hareket Par • tisini karıştırmıştır. • MHP de, daha önce komandoj olarak yetiştirilen gençler Alpaslan Türkeş ile arkadaşlannın, I siyasi hakların verilmesi yolun1 üa bir politika gütmesini tasvip etmediklerüıi dün açıklamışlardır. MHP nin 9 ışık yürüşüne katılmak üzere îstanbul'dan gelen I 200 kadar komando, Parti Ge| nel Merkezinin bu göriişünü protesto etmek amacıyla, yürüj yüşe katılmama karan almışlar| dır. Genç MHP liler Ankara'dakil diger komandolarla dün gecel yaptıklan toplantıda, birlikte ba reket emeyi kararlaştırmışlar ve partinin bu yoldaki politikasının «27 Mayıs ilkelerine ihanet» oldugunu basına açıklamışj lardır. Bu gençler, MHP denl ayrılma yoluna gideceklerinl ue ifade etmişlerdir. I ', siyasî haklar iadesinde ısrarh ANKARA (Cumhnriyet Bfirosu) CHP Merkez Yönetim Kurulu, Genel Başkan Inönü'nün baskanlığında toplanmı;, yayınlanan bildiride «Demokrasiye inançns, aözde devrimcl bazı çevrelerle, Demirel hüknmetinln ve ban deıtekçilerinln birbirlerine yardımcı oldugu» ileri surülmüstür. Bildiri söyledir : «Meclis ve demokrasinin itiban sarsıldı» «Siyasal hakların geri rerilmesiyle ilgili olarak daha önce %••••*•< partisini karıştırdı ANKARA, (Cumhuriyet Biirosu) AP'lllerin \\9 Imza ile Millet Meclisine gunmnş oldnkları teklif, aneak, CHP'nin saftladıftı ov çoklnğn ile Millet Meclisinde kabul edilmiştir, Fakat, bilindigi fibl Senatoda, Adalet Partisi Grupunun engellemesiyle, hakların geri verilmesini sağlayacak Anayasa dejtişikliği önlenmiş ve siyasal hak gerçekleştirilememiştir. Ba önleme, Türkiye Büyâk Millet Meclisinln itibarım sareacak, demokrasimizin gerçeklijpn den ciddî süphe nyandıracak biçimde oltnuştur. Demokrasiyi yeniden kurmak Uzere yapılan bir devrimln nstünden 9 yıl geçtikten ve demokrasinin bütün teminat müesseseleri işler bale geldikten sonra böyle bir durumla karşılaşılması çok üzucüdür «Demokrasi inançsızlığı» Bıı acı dururnu yaratmada, demokrasiye inançsız, aözde devrimci bazı çerrelerle, Demirel hükümpti ve bazı destekçileri, birbirlerine yardımcı olmuşlardır. (Arkası Sa. 7, Sü. 4 te) • Erbakan grupu kazandı ANKARA. (Cumhuriyet Bürosu) Türkiye Ticaret, Sanayi Odalan ve Borsalar Bir. liği Genel Kurulnnnn dün elektrikli bir hava itinde başlayan Genel Kurul toplantısında, hıikütnetin erteleme kararma rağmen. gece yansına doğra yapılan Yönetim Kurulu seçimlerini, Prof. Necmettis Erbakan grupu kazanmıstır. Hükumetin erteleme karan konusunda delegeler, birblrlerinin üzerine yüriimüs tartışmalar yüzünden Başkan Sırn Enver Batur, daha önce basına dagıtılan konusmasını yapamayarak aalonu terketmiştir. Hükumetin ertelemesine rağmen Odalar Birliği Genel Kurulunda seçim yapıldı «•••••••I •••••••• AP Merkez TemsilcUer Mecllsi, dün yaptıfı toplantıda, AP O . nel Başkanının, AP Genel İdare Kurulunun, AP Parlamento Gnıplannm ve Hükâmetin, DPlilerin Siyas! Haklarının ladesi ile ilrili politikasını 1 çekimser ve 2 muhalife karşı 90 oyla kabul etmiş, nzun bir komışma yapan Basbakan Demirel, «AP, bir karşı ihtilftl partisi değildir» demiştir. Bu arada, Prof. Aydm Yalçın, «Hükumetin derhal ve toptan istifasmı ve Demirel'in baskanlığında yeni bir Hükümet kurulmasını» istemiştir. Başbakanın konuşmasından sonra yapılan oylamada trmir deie» gesi ve AP Senatörü Beli| Beler ile Erzurum Delejesi Naci Gacıroğlu aleyhte oy kullanmış, Aydın Yalçın ise, çekimser kalmıştır. Daha sonra bir açıklama yapan Gacıroğln, yanlışlıkla aleyhte oy kullandığım öne sürerek, AP'nin politikasını benimsedijjini bildirmiştir YTP'nln Büyük Kongtesi açı/dı «Demokrasi agır yara aldı» diven Yeni Yönetim Kurulu Yönetim Kunılunufl yeni x Uyeleri şöyledir: Prof. Necmettin Erbakan (Mersin). Haydar Aryal (tîmir) Orhan Sevinç (Gaziantep\ Nedim Karahalil (Tekirdag), Muzaffer Aksakal CEskişehir), Necdet Bllsen (AdapazarO, Mustafa Kopuz (tstanbul). Cahit Aydofcan CAnkara), Sıtkı Arpacı (ElizığV Ticaret Bakant Ahmet TUrkel, seçlm sonuçlarından sonra, «Bn seçim, kanumına aykındır Arkadaşlar, kendilerini yoruyorlar. Durumu, hukuk müşa>1rlifimize inceletip frereginl yapacagız. Arkadaşlar kaprisli hareket ediyorlar» demiştir(Arkası Sa, 7, Sü. 4 te) BAŞBAKANIN KONUŞMASI AP Genel Başkanı ve Basbakan Süleyman Demirel, dün AP Merkes Temsilciler Meclis toplantısında iki buçuk saat süren bir konuşma yapmış. «Biz, karşı ihtilâl partisi degiliz. AP, yarv ları »armak, iç barışı tesis ve terain etmek ihtiyacından doğmnstur» demiştir. Demirel bu noktanın gözden kaçınlmamasını istedikten sonra Azizoğlu AP'yi suçladı ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) YTP 4. Büyük Kongresi dün Türk Ocağı Salonu'nda yapılmıs. Genel Başkan Tusuf Azizoğlu açıs konusmasında. eski DP'lilere siyasi haklarmın geri verilmesi konusunda ortaya çıkan son durumu ele?tirirken, Demirel ve AP'li Parlâmenterleri ?iddetlt «uçlamıs, demokratik rejimioia ağır dececedc yaralandığtnı öne sürerek, «AP'nin bu davranışı, TBMM tarihinde emsali görülmemiş utanç verid bir hâdisedir» demiştir. DÖNÜŞ BflSLBDI Celâl Bayar: "Kamuoyunu şaşırtmak istemiyorum» ANKARA Celâl Bayar, dün bir nikâh töreninde şahitlik yapmış, siyasî haklar konusundaki bir soru üzerine, «Kamu oyunu şaşırtmak istemiyorum» demiştir. Muhafız Alayı eski komutanlarından emekli General Bahattin Ertürk'ün oğlunun şahitliği için bir otelde yapılan törene, berabermde kızı Nilüfer Gürsoy olduğu halde 55 dakika geç gelen eski Cumhurbaşkanı, nikâh memurunun «Mesleğiniz?» demesi üzerine, «Emekli» cevabını vermıştirDavetliler tarafından eli, bir yanşma halinde öpülen Celâl Bayar. «AP Temsilciler Meclisinin henüz ne karar verdiğini bilmeıliğini, şimdilik hiç konuşmak istemediğini» söylenııştir (HA) (îki BELİG BELER muhalif oy'dan biri) özetle şunlan söylemistir: •AP, hiçbir zaman zoru ve giddeti tercih etmemiştir. Biz siddeti, iç dövüşü değil huzurlu ortamı, iç barışı tesis için milletin huzuruna çıktık ve bunlardan dolayı büyük milletin teveccühüne mazhar olduk..» (Arkası Sa. 1, Sü. 1 de) UNiVSRSİTE VE TÜRKıŞ, MBCUS'iN TATiUNE KARŞI ÇIKTI îstanbul Teknlk Üniversiteçi öğretim üyesi yardımcılan dün, bır telgrafla Basbakan Demirele başvurarak, «Üniversiteler Kanunuannn Meclisin tatilinden önce çıkarılmasmı istemişlerdir. Telgrafta, «Üniversitelerimiıin faaliyetlerini, sonu belli olrnayan bir kanşık ortama atabilecek konnnnn halll hnsusunda, ilginizi rica ederiz» denilmektecfir. tllerden gelen delegelerin, YTP ye yeni katılan Kılıç Ali. Tevfik Rüştü Aras. Cemal Hüsnii Taray, Bülent Uşaklıgil ve parti temsilcileri ile diğer dâvetlilerin izledikleri kongre, Tahsin Banguoğlu'nun başkanlığa seçilmesinden sonra başlamış ve genel başkan Yusuf Azizoğlu apj konusmasını yapmışlır. YTP'nin, DP'nin kapatılmasıyla meydana gelen boşluğu doldurmak amacıyla kurulduğunu öne \ sürerek, konuşmasına başlayan i Azizoğlu, AP'nin milleti aldattığını iddia etmiş, seçmenin bu durumu anladığını belirterek, «Bu 'JL" I I Harp • Iş Sendikasına bağh jrevci Tumpane işçileri, dün itibarla önümüzdeki sonbahar seçimlerinde görebildiğimiz netice OaKl prO'eSIO "~ Vilâvet ömînde bir gösteri yaparak, Polisin Amerikalılar koalisyondur. Vatandaş. memletarafından yurda sokulan mallan irnnıHuenınu i leri snrmüşlerdir Vali Poyraz, donnnla Upileneketin idaresini bir koalisyona tesccğini bildirmistir. (Fotograf: fbrahim KÖSEOĞLU) Iim edecektir ve bu memleketin geleceği İçin hayırlı olacaktır> demiştir. "APOLLO 10,, Astronotlarını aksırık ve kaşıntı tuttu HOUSTON CZAY SIERKEZİ Ay'a elle değecekmişçesine yaklaşıp, güç ve tehlikeli deneyleri başanyla tamarolıyan Apol» lolO uzay gemisi, dün artık Dünyaya dönüş yoluna girmiştir. Bu arada, araçta bir tecrit maddesinin kınlması nedeniyle, astronotları aksınk, tıksırık v s kaşıntı nöbetleri tutmaya başlamıştır. AP, ağır suçlandınhyor Konusmasında özellikle eski DP lilere siyasi haklarının geri veril•ıesi için yapılan çalışmalar ve sonuçları üzerinde duran Azizoğlu, bu konuyla «dağdaki çobanın bile ilgilendiğini, bunlarm tekrar meclislere girmelerini önleyen Anayasa hükmünün «Lüzumsuz bir ihtilâl tasarrufu» oldugunu, bu hükümle aslında DP'li politikacıların değil, bu partiye »gönül vermiş» milyonlarca vatandaşın cezalandırıldığını iddıa etmiş, siyasî hakların iadesinin görüşülmesi sırasında ve daha sonra cereyan eden olayları eleştirerek özetle şöyle demiştir: (Arkası Sa. 7, Sü. 5 de) Türk İş'in ihtan ANKARA 109 bin üyesi bulunan TEKSİF in dün başlayan genel kurul kongresinde konuşan Türk Iş Genel Sekreteri Halil Tunç. «Efcer bn Meclis, işçi etneklili|i ile iljrili kannnu çıkarmadan dagılırsa, işçinin eli, milletvekilinin yakasında •lacaktır. Hiçbir mazeret, işçinin karşısında geçerli degildir» demistır. W. Brandt basm toplantısı yaptı Aleyhte oy kullanan AP'lilere emzik KONYA Eski DP'lilerin siyasi haklarının iadesini öngören kanun tasarısının, 83 AP Senatörünün aleyhte oy kullanmaları ile Komisyona iade iade edilmesini proîesto etmek üzere, şehrimiz AP îl Teşkilâtı İdealistler Grupu, AP Senato Grup Başkan vekilerinden Şeref Kayalar'a, senatörîere dağıtılmak kaydı ile 83 çocuk emziği göndermişlerdir. Millî Savunma Bakanı, Oramiral Eyiceoğlu'ndan demeç vermemesini rica etti ANKARA, (HA) Deniz Kuvvetleri Komutam Oramiral Celâl Ejiceoğlu'nun bazı gazetelerde çıkan «Ordu, siyasî haklar konusunda baskı yapmadı» şeklindfki sözlerinin, Millî Savunma Bakanlığınca iyi karşılanmadığı ileri sürülmektedir. (Arkası Sa. 7, Sü. 3 te) TKİTPSF de karşı Türkiye Kamu Iktisadi Teşebbüsleri Personeli Sendikalan Federasyonu Genel Başkanı Dr. Ruçhan Akıncı da, hükümet yetkilileri, parti yöneticileri, Senatör ve Mılletvekiüerine dün bir telgraf ghndererek, «Parlâmento'nun tatile firmeden Personel Kannnu'nun çıkarılmasını» istemiştir. Almanya, Kopru ıçın 40 milyon Mark verecek ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) F. Almanya Basbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakaru Willy Brandt, dün düzenlenen basın toplantısında, Almanya' nın Boğaz köprüsü için kurulan Uluslararası Sendikaya katüacağını, köpni için, Türkiye'ye yaptıgı yıllık 175 milyon marklık. yardrmın içindeki 20 milyon markın dışında 20 milyon mark daha verilecefini, 175 milyon marklık yardımın ödenme süresinin uzatüdığını, faizln de düşürüldüğünü söylemiştir. Brandt aynca, Boğaz köprüsünün, Avrupanın birleştirilmesinde Türkiyenin bir katkısı şeklinde nitelendirilebileceğini de sözlerine eklemiştir. Türkiye Dış Politika Yazar ve Muhabirleri Birliği tarafından dün sabah Büyük Ankara Otelin de düzenlenen basın toplantısına yanında uzmanları olduğu halde (Arkası Sa. 7, Sü. 1 de) NATOlş grevcileri İzmir'de protesto yürüyüşü yaptı İZMİR, (Ege Cumhuriyet Bürosu) Son TV yayını Amerika'nın en ünlü resimli romanı «Peanuts» (Fıstıklar) ın «evimli kahramanların Snoopy' nin (bir köpek) adıyla anılmaya başlayan Ay modülü'nün, Apollo10'la kenetleniçı, araçtaa yapılan son televizyon yayınında heyecanla seyredilmiştir. Bu arada, Ay'a en yakın olduğu sırada yapılan yayında da. Ay bütün ayrıntılarıyla görülmüştür. Ay yüzündeki kraterlerin genişliği ve Ay'ın donukluğu, seyircilerin çoğunun tüyierini ürpertmistir. (Arkası Sa. 7, Sü. 3 te) Bilgehan, Merkez Bankası Kanun Tasarısı için dün açıklamada bulundu ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Maliye Bakanı Cihat BilgehanMerkez Bankası kanun tasansıran Millet Meclisinde kabul edilmesi dolayısiyle dün verdijl bir demeçte, «Tasarı ile Merkeı Bankasınca Hazineyr açılan kisa vadeli avans limiti, genel biitçe ödenekleri toplamının yüzde \Z sinden yüzde 15 e çıkanlmaktadır» demiştir. Bilgehan devamla şunlan söylemiştir: «Her ne kadar hazinenin kredi imkânı yüzde 3 oranında arttırılıyor pibi görünnyorsa da, etrçekte hazineye sağlanan imkân, bundan daha azdır. Zira bu tasarı ile hazinenin diğer bir İmkânı olan hazine bonolan reeskontuna son verilmektedir Bu sebeple, bu kredi imkinmdan mahrum kalan hazinenin yejâne kredisi olan kısa vadeli avans Umitinin bir miktar arttınlmatına zaruret hasıl obaıns ve taaanya bnnu sağlıyacak hflküro konmuştf,.» (Arkaaı Sa, 7, Sü. I te) Amerıkan işyerlerinde grev yapan NATO • İş Sendıkası işçileri, dün Amerıkalılann tutumunu protesto için, sessiz bîr yürüyüş yapmışlardır. Bu arada, Amerikan gıda deposundaki 7 milyon lira tutarındaki etler, kokuşmaya başlamıştır Buna, depodaki elektrik arızasınm giderilmesi için Amerikalılann hiç bir makamdan izin alamamalan yol açmaktadır. (Arkası Sa. 7, Sü. 5 de) Odalar Birliğindelci Türkiye Ticaret ve Sanayi Odalan Birliçinde büyük mücadele var. Birliğin eski Genel Sekreteri Prof. Necmettin Erbakan iki yıl kadar önce işine son verilince hemen harekete geçmiş, o zaman yapılan konyreye delege olarak katılıp, Yönetim Kuruluna da girmisti. Fski Genel Sekreter Kurulda kaldığı süre içinde fazla etkili olamadı. Gerçi bütün amacı, Başkan Sırn Enver Batur'u devirip yerine geçmekti. Ne var ki. Batur ve taraftarları Kurulda oy üstünlüğünü saflamaktaydılar ve Erbakan bu sebeple muradına eremiyordu. Mamafih başansızlık sabık Genel Sekreteri yıldırrnadı. Mayıs'ta Genel Kurul toplanacak, yeni Yönetim Kurnlonu seçecekti. O zamana kadar kendi çabasiyle ve destekleyicilerinin çabasiyle kendisine ve listcsine oy verecekleri delege seçtirebilir, ya da delegeler üzerinde etkili olabilirdi. Paçalar sıvandı, nzun nzun, ince ince çalısıldı ve delejplerin çoSrnnlnğv Prof. Erbakan tarafına çekildi, ya da ona taraftar olanlar seçildi. Artık Odalar Birliği Başkanlığı çantada keklik idi. Batur ve onn destekleyenler pek çeç uyandılar, özellikle büyük sehirlerin Ticaret ve Sanayi Odalarını bir telâştır aldı. Erbakan Birlik Baskanlıfına getirilirse 3 yıl kadar önce hazırlanan ve Odalar Birliğine büyük yetki veren taslak yeniden ortaya çıkabilirdi. Üstelik Birlik Merkezi yine takunyalı biraderlerin kararçâhı haline dönüşecekti. llgili Bakanlara başvumldu, mesele oradan Başbakana aksetti. Alınabilecek tek tedbir, Odalar Birliği Kanunundaki yetkiye dayamlarak Yönetim Kurulu seçimlerini geri bırakmak, aradan geçecek süre içinde hal çaresi düşünmekti. Bu teklif hükumet içinde ozun uzun tartışıldı, iş Masonluk tslâmlık çatışmasına kadar gitti ve sonanda bir kararname haıırlandı, Camhvrbaşkanı da imzaladı. Kararnamenin gerekçesi hay11 güldürüeüdflr. Denilmektcdir ki, 5 hazirand» Dflnya Tt OLAYLARIN ARDINDAKİ Kaçmlan uçağın ii VAGON PORSELENLE 80 SAND1K FORMfKAYI KARABORSAYA SATMAK VZERE YLRDA SOKTUKLARI İDDtA EDILEN 7 KİŞt. Dl'N BERAET ETMtŞTİR SANIKLARDAN MOŞE BEHAR. İSRAÎL'DE BULLNDUĞUNDAN, DURLŞMADA BULUN MAMIŞTIR. (Fotoğrai: HA) düstüğü açıklandı LONDRA, (a.a) Amerikan hava üssünden çalınan «Hercules C • 130» tipi uçağa ait bir canyelegi, Bournemouth'un 50 Km. kadar güneylnre, tngiliz Kraliyet Hava Kuvvetlerine bağlı bir helikopter tarafından bulunmuştu'. Buna göre, uçagın, denize düşmüa oldugu anlasılmaktadır. Uçak kansmı özleyen Çavuş Msyer tarafından kaçınlmıştı. Porselen samklan bercret etti Değeri 100 milyon lirayı aşan 42 vagon d o lusu porselen ile 80 sandık formikayı, karaborsa satmak üzere yurda soktukları ileri sürülen, aralarında kadınlarm da bulundugu 7 kİ5İ. delll yetersizlîği nedenıyle dün 3üncü Ağır Ceza Man. kemesinde beraet etmlştirİki yıl üç aydan berl yargılanan sanıklardan Moşe L«hAr, tsrall'de olduğu için duruşmaya gelmemlç, gelen di,*«T aanıklar da suçsuz olduklarını söylemlştır. (Arkaaı Sa. 7, Sü. 3 te) caret Odaları Kongresi htanbul'da yapılacaktır. Eğer Yönetim Kurulu dejişirse, yeniler meselelcri bilmcdiklcri için, işler aksayacaktır. Böylesine garip bir gcrekçe Ankara'da Necmettin Erbakan'ı scçmek için toplanmış delegeleri elbetteki tatmin etmiyecekti. Ama ertelemenin nedenini söylemeye de imkân yoktu. Zira bn neden, büyük seçimlerin arifesinde işleri büsbütün arapsaçına döndürebilirdi. İste dün Ankara'daki gürültüler ba kararın uyçulanması yüzünden çıkmış ve Necmettin Erbakan ilk raundu kazanmıştır. Hükumetin kararına ratmen seçimlerin yapılması için verilcn önerge büyük oy çopunluğn ile kabul edilmiştir. Anlasılmaktadır ki delegeler, Batnr'n devirmekte kararlıdırlar ve belki de ihtilâf. gonunda, Danıştaya kadar eidecektir. •••