Katalog

Karadut 69 Sanatçının bütün şiirleri bir arada, 236 sayfa 10 lira Bilgi Yayınevi, YenişehirAnkara Cumhuriyet 3701 Bedri Rahmi Eyüboğlu 45. yıl, sayı: 16050 umhuriY KURUCTSIJ: YIINL'S NADİ Telgraf ve tnpktup adresı: çumhunyet fstanbul Posta Kııtusu: îstsnbui Nn 'An Telpfonlar: 22 42 90 22 42 9İ 22 42 97 22 42 98 22 42 W POLITIKA VE PROPAGANDA Jean Marie Domenach'ın propagan.'nın politika hareket ve çalışmalannne kadar büyük bir önem taşıdığı koiifcşunu ele alan ve propagandanın olduğu kadar günümüzün poılojik hayatmda da bzellikle ır 'r^ten türlü şekil ve nevilem o^eseri Varlık YayınlaTahsiSLYücerin çevirisi ile 0k Cumartesi 5 Nisan 1969 cılık: 2011 3734) Nixon, Ankara ya ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) SOVTET RISYA SAVVNMA BAKANI, PRAG'DAKİ İSGALCİ RfS AİSKERLKRÎ ARASINDA.. (Radyoîoto: AP) Komer'in yerine, meslekten diplomat William Handley geliyor Çekoslovakya'da Sovyet Birlikleri takviye edildi Dış Haberler Servisi PRAG Son olayları bastırmasır.a rağmen, Dubçek'in Çek Kcmunist Partisinin muhafazakâr unsurlarınca hâlâ tehdit edildiğı bildirilmektedir. Söylentilere göre, Dubçek'i devirmek istiyenlere, Moskova tarafhsı Lubomir Strougai önderlik etmektedir. Strougal, Varşova Paktı kuvvetlerinin geçen ağustosta Çekoslovakya'ya girmesinden sonra Dubçek'in yıldızının sönraesini beklemeye başlarcuştır. Fakat Dubçek'in halk nezdlndekl itibarı, vermek lorunda kaldığı bütün tavizlere rağmen gene de çok fazladır. Strougal ise, halk arasında sevılen bir lider değildir. Sovyetler Bırligı Komünişt Partısı Şefı Breinef'ın geçen çarşamba gecesi Dubçek ile telefonla konuşarak, alınan sert tedbirleri tasvip ettiğı ve yeni hâdıseler patlak vermedıği takdirde, ülketfeki Kızıl Ordu birliklerinin seîerber edümiyeceğine dair teminat verdigi söylenmektedir. lürkiye'ye gelişinden sonra. büyük tepkllere yol a<an Amerikâ'nın Ankara Büyükelçisi Robert Komer'in, adet nereğince Nlxon°un Başkan secilmesiyle verdigi istifa. kabul cdilmis re yerine. B. Amerika Dışişleri Bakanlığı Orta Doğu ve Güney Aıya İşleri Geııel Sekreteri \Villiam Handley atanmıştır. Vietnam'da, Büyükelçi sıfatıyla «Pasitikasyon» hareketini yoneten, daha sonra da Türkiye'ye Büyükelçi atanan eski CİA yöneticilerinden Robert Komer, daha Türkiye ye geldiği ilk gün, öğrenciler arasında ve çeşitli çevrelerde tepki uyandırmış, Orta Doğu Teknik Üniversitesine yaptığı bir ziyaret sırasında da makam otomobili yakılmıştı. Robert Komer, ABD Dışişleri Bakanlıgı adetlerine gore, baskanlık seçimlerinden sonra, yönetım Cumhuriyetçilere geçince, Amerika'nın bütün diğcr büyükelçileriyle blrlikte, istifasmı sunmuştu. Dışişleri Bakanlıgı yetkililerince de doğrulanan habere göre, Komerin istifası, Başkan Nixon tarafından kabul edilmiş ve yerine, meslekten bir cîışişleri memuru olan 50 yaşındaki William Handley atanarak. kendisı için Türk Hükumetinden agreman i«tenmiştir. Yeni Büyükelçiye gerekli agreman verilerek, yakında gorevine başlaması beklenmekteriir. I yeni bir B.EIçi tuyin etti ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) SBF İskân ve Şehircüik Enstitüsü tarafından düzenlenen konferanslar dizisinin 10'uncusu, diin Enstitü Müdürü Prof. Fehmi Yv vuz tarafından, «Şehirleşroe ve a n ı »orunları» konusunda verilmiştir. Atina'ya göre, Kıbrıs için nihai çözüm günü yaklaştı K. DAPONTE büdiriyor ATtNA ÇağlayantrlU Pipinelis (förüşmesi yaklaşırken, Atina'da Kıbns meselesiyle ilpli diplomatik faaliyet de kesif hale gelmiştir. Türk • Yunan Dışişleri Bakanlarının 10 Nisanda WashinRtonda NATO Dışbakanları toplantısına paralel olarak yapacaklan Rtirüşme hazırhklan, Ankara'dan dönen Ttirkiv» Büyükelçisi Türkmen ile Dısijle. ri Bakanı Pipinellis arasında ele alınmıştır. Öte yandan çarşamba sabaru gelerek akşam Lefkoşeye dönpn Kıbns Temsilcilcr Başkanı Klarides, Yunan hükümetine cenıaatlerarası görüşmelerin seyri va Makarios hükümetinin görüşleri hakkında bilgi vermiştir. Diğer taraitan Atinadaki hükümet çevrelerinde Kıbns mese!» sinin «nihaî bir safhaya» giruigi yolundaki yorumlar ısrarla tekrarlanmaktadır. Hükümete yakın kaynaklar bu iyimserliklerini ;u gelişmelere atfetmektedirler: 0 Anayasa ile ilrili meselelerin hemen hernen çözülmüş sayılmas), ©Türklerk> meskun bblgelerin idaresi konusunda çıkan Eüçl>i'<lerin çözülebileceğinin ümit edilmesi ve bu bölplcrde Türk evalet başkanlarının yönetiminrle muhtar idare knnılmak istenm?si, 9 Kıbns hükümetinde Tiuks meseleleriyle tneşEUİ olacak blr Türk Bakanın seçilmesi. Ayni çevTeler «Kıbns meselesinin nihaî çöıümü için zamana ihtiyaç oldufunu da» eklemekledirler. Suıtay'ın, Avukathk Kanunu'nu veto edeceği bildiriliyor ANKARA, (HA) Cumhurba:kanma yakın çevrelerde ifade edil diğine göre, yeni «Avukathk Kanunu», Sunay tarafından veto edilecektir. Bu kaynaklar. Cumhurbaşkanının, bugün, «veto» sunu, gerekçesiyle birlikte TBMM Baş(Arkası Sa. 1. Sü. 1 de) Gazetecilere baskı Komunist partfnîh yayımladığı «Rttde Pravo» gazetesinin 2 ilerici editörü. görevinden uzaklaştırılmış, yerlerine muhafazakâr eğilimli kişi'er atanmıştır. Gazetede çalışanların, yeni atanmaları protesto ettikleri bıldirümektedir. Tasan, TUrklye'de şehirleşt&enln tuzlanması ve büyük sehirlerin büyümesi sonucunda arsaya olan isteğin şiddetlenmesiyle arsa fiyatlannda büyük artışlar görüldüğünü belirten Yavuz, Arsa Olisi Kanunu Tasansının yetersiz olduğıana da işaret ederek, şöyle demiştir: «Turdumuzda, 350 bin lîraya satılan bir arsadan yılda ikibuçuk lira »ergı alınıyor. Ars» ofisi kanun tasarısı da beklenileni veremivecektir. Burada önemli olan, tasınamaz mal değerlerinin artmasını durdurmak ve artan deferden kanunun pay almasını sağlanuktır.» Prof. Yavuz. bu arada. belediyelerin ellerindeki arsalan satmamasını ögütlemiştir. Prag'dakı güvenilır kaynaklar, Çekoslovakya'daki Sovyet garnizonunun son birkaç giin içinde, birkaç bin askerle takvive edildiğini soylemişlerdir. 4 köy holkı, oğoloıa oit işgal etli | KÖylülere göre, Pancar Çiftliği, Hazinenin malı.. DAGLARDAN İNEN SUL*R BİTLİS tÇÎNDE DELİCESİNE AKMAKTA VE YER YER TAŞARAK ÇEVREît BASMAKTADIR. TATAKTAN (HA) TORBALI, (Hikmet Çetinkaya bildiriyor) Hortuna, Pancar, Ayrancılar ve Kuşçuburun köyü halkı, ağalara ait Pancar Çiftliğinin bâzı kısımlannı, Hazineye ait olduğunu iddia ederek sessissedasız işgal etmışlerdir. Dört köy halkı, işgal ettıkleri toprakları yıllarca ağalardan kiralacfıklarını bildirmiş ve «Bu topraklarda bizim de hakkımız var. Biz, bu toprakları, yıllarca para vererek kiralamıştık. Ama ö4rendik ki, kiraladığımu topraklar. devletin topraklarıymış. İlgililer, bunun adına iTapu lazlası) diyorlar. Tapu fazlasiyle Hazine arazisi arasında fark var mıdır? O halde, bu toprak, devletindir. Ve biz de, devletin topraklarına sahip oıkıyoruz» diye konusmuşlardır. Köylüler. işgal ettikleri toj>raklan vakıt haline getireceklcrini bildırerek, dün sabahtan itibaren gruplar halinde sürmeye başlamışlardır. dramı Bir hokey karşılaştnasının sonunda Çek hnlkımn yaptıjh frösteri zaten burnundan soluran Rusları büsbütün kııdırdı. 28 mart gösterilerinde halk, önce sevincj fırsat bilerek Sovyet aleyhtarlığım ileri götürmüş. bu arada Rus hava yollarınm hürolanna saldınmştı. Aynı gece başka yerlerde de olaylar çıktı. Ama bunlar Vandalizm'e ka dar varmadı. Olaylar üzerine Sovyetler Birliği Dıjişleri Bakan Yardımcısı Semonov, arkasindan Savunma Bakanı Greçko, Prajj'a geldiler. Çekoslovakya Komunist Partisi Merkez Komitesi blldiri üıerine bildiri yayımladı. bir iki gazete ve dergi kapatıldı. Ortada bulunan icerçek ;udur ki Çekoslovakya ağustos olaylarının tavsamasından bu yana en buhranlı dönemini yaşamaktadır. Sovyetlerin sert nota verdiğine dair haberler istenildiği kadar yalanlansm Dubçek'in öncekl jrün kamu oyunu yatıştırmak için yaptığı televizyon konuşması bo buhramn ileri dercceye (feldifini (föstermektedir. Sınırdaki Sovyet birliklerinin takviye edildiği haberleri ise Sovyet Rusyamn sâkinle?mediginin belirtileridir. Dubçek yönetimi yeni kısıntı kararlariyle duruına hâkim olabilecek midir. olamıyacak raıdır? bilmiyoruz. Ancak çu husus acıkça görülüynr ki eğcr Çekoslovakyada olaylar'ın ardı kesilmezse Sovyetlcr Avrupanın yumuşak karnı dedikleri bu ülkeye ister askeri manevralar adı altında olsun, ister Çek Hükumetinin dâvetivle nlsun ağustostakini andırır bir ders daha vermek. hattâ ondan da İleri gitmek ııiyetindedirler ve belki de ders sırasında reformcular toparlanacak. Krcmlinciler isbaşına Kctirilecek Moskovanın nykasunu kaçıran Çekoslovakya sorunu böylece halledilefektir. Ruslann Çekoslovakyadan istedikleri nedir? Ağustos buhramnda ortaya konulan istekler söyle özetlenebilir: Batıyla olan ilişkilerin kısıtlanması içerdeki özffirlnk sınırlanmn meselâ Dojtn .Mmanyada, meselâ Rotnanyada ve jüphesu Sovyet Rusyadaki eibi daraltılması, i«ter Doğu Almanyanın korku yüzünden yaptığı baskıdan gelsin. ister baska sebeplere bağlanmağa çalışılsm problemin esası yukandaki örettedir. Aslında özeürliiğün SlarksistLeninist anlayısı içinde sınırlanması komünizm'in tabiatından geliyor. Komünistlere göre uıadem ki sistem toplumcudur, ve kamu yararınadır, o halde bu sistemin değil dısma kaymâk içm harekete geçmek. düşünmeğe dahi müsaade edilmemelidir. Sovyet Rusyada yazarlar üzerine yapılan ba<kı)ar hep bu anlayışın sonucudur. Maear ayaklanmasında gençler de yine «kamu yararı» nğruna öldıınümüşlerdi. Marksist Leninist felsefe. İkinci Dünya Savaşı sonrasındaki bloklaşmada aynı anlayışla uygulandı. BİT .vanda kapitalist, yan kapitalist ülkeler, onun karçısmda komunist ülkeler toplandılar. Siyasal fikir ve kanaat özgürlüğiinü savunan Batınm açıklığına karşılık Yugoslavya hâriç Doğu bloku denilen ülkeler kapalı bir devietler toplulucu hâlinc geldiler ve ekonomik otarşl yıllarca sürdü gitti. Bu kapalılıjtı sınırlarda kuş uçurtmamak için uygulanan «Geçilmezlik» korurordu. Doğu Bloku ülkelerine Demirperde» sıfatı boşuna eklenınemiştir. Kruçef in iktidara geçmesinc kadar daha doğrusu bu ülkelerin komunist partilerinde bir anlamda milHyetçi silkinme ve Rus sömürüsiinden kurtulma çahalannın başlayısına kadar perde aralanmadı. aralanma istekleri de kimi zaman kanla, kimi zaman parti içi darbelerle bastırıldı. Ama silkinme çabalan buna rağmen durmadı. Partilerde gelişen ekonomik bağımsızlık akımı. yeni yöneticileri çarnâçar işbaşına ttetlrmisti. Ve bu değişiklikler COMECON denilen doğu bloku ortak pazarında akislerini bulacaktı. Nitekim böyle oldu. Önceleri yan emredici, yan merkezî bir sisteme doğru gidildi. kalkınma ilerledikçe üretim hızlı artış göstermeğe başlayınca Batrya kapalı demirperde yavaş >avaş açıldı. Ne var ki perdenin kimi ülkede aralık. kimi iilkede hayli açık olraası ve komunist olrnayan ülkelerle temaslar. turistik gelismeler Doğu blokunda da etkisini açıklık ve toplumun yapısı oranında gösterdi. Ekonomik bakımdaıı ötekilerin yanında daha gelişmiş olan ve Batıyla temastm son bir iki yıl içinde »rttıran Çekoslovakya bir yandan kapitalist ülkelerte. hele Batı Almanya ile ekonomik iliskiler kurarken. öte yandan rejimini Marksist Leninist uygnlunaların kabul etmeyeceği bir özgürlükçü anlayışa doğru kaydırdı. Şimdi Ortodoks Marksistler Çekoslovakya'nın. Doğu boloku Içinde dengeyi bozduğunu ileri sürerek, Sonbahar isgâlini savunuyorIar. Kendi mantıklarına göre doğru. Ancak bu tanklı. toplu uygulamaya kalkıııan iilkelerin halklan ne kadar daha tahammül gösterebileceklerdir? İste asıl sorun bu. Çekoslovakyada bugün bir müsabaka Çek halkına içini döktürüyor, hattâ silâh korkusuna rağmen yağma>a da gidiliyor. Gelecekte. özgürlük özlemi gelistikçe öyle sanırız ki halk, ne Dubçek'in yatıştırıcı «özlcrine. ne babacan Svoboda'nın nasihatlarına kulak verıvektir. Hattâ Dubçek yönetimi değisip Kıemlinciler başa geçseler bile... Halk Partisi, Atatörk'ın İş Bankası hisse seneileri lemettütinü istiyor | İnönü, 5 bin lira yardım yaptı ANK.4BA Siyasl partilere Hazineden yapılan para yardımının kesilmesinden sonra, halktan yardım isteyen CHP'nin, Atatürkün îş Bankası hisse senetleri karşıUğı olan temettüleri de almâk için çalışmalara başladıgı öğTenilmiştir. CHP Merkez idare Kurulu Üyesi Prof. Turan Güneş'in açıkladığına göre, bnümüzdeki günlenie hukuk mahkemesinde açılacak dâva ile, Atatürk'ün \Arisi olsn parti, modern Türkiye'nin kunıcusunun, 35 milyon Hraya yaklaşan İş Bankası hisse senetleri temettüünü isteyecektir. İlgililer, söz konusu temettüün 7 railyon lira tuttuğunu belirtmişlerdir. Başbakan, deprem bölgesinde.. YURT HABEKLERİ SEFVİSİ Güney Doğu Anadolu'da bir haftadır süregelen şıddetli yağışlar ve seller, bölgede büyük hasara yol açmıştır. Seller yüzünden 20 kadar evin yıkıldıfı bildirilmektedir. Bu arada, yine aynı bolzede, bırçok yol trafiğe kapanmış, bazı köprüler yıkılmıştır. Yollannın trafiğe kapalı olması seberjiyle, şehirde kalan, baa köylüler de valiye dilekçe vererek, helikopter tahsisini istemislerdir. BAŞBAKAN DEMİREL: «YENİLERİ YAPILACAK» Başbakan Süleyman Derrurel de, dün deprem feUketisie uğrayan Alaşehir ve çevresmde incelemelerde bulunarak, zarara ugrayan vatandaşlara geçmiş olsun demiş, yıkılan evlerin yerine yenilerinin en kısa zamanda Tapüacağını belirtmiştir. LLTHER KİNG'İ ANMA TÖRENİNDE ZENCİLER.. 100'E YAKIN YARALI VAR.. King'i anma töreninde zenciler ayaklandı (Dış Haberler Servisi) Çatışma çıkan Ankara Hukuk faküllesi ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Atalan, kordon altınaa Atalan Köyü ise, dün öğleden sonra tamamen jandarma kordonu altına alınmıştır. Izmir'den gelen 8 araç dolusu janriarma, köy çevresinde bulunmaktadır. Barut fıçısı haline gelen Atalan köyünde durum, son derece gergindir. Köylülerin yakmriıklan Jandarma Komutanı. Atalan Köyüne gelen gazetecilerin resimlerini çekmiş ve bu i^i yaparken de. yanında ağaların bulundu|u görülmüştür. Atalan'a gelen bir grup üniversiteli ise, işgal altında bulunan topraklara. sembolik olarak buğtfay ekmislerdir. İnönü'nün yardımı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Parti Genel Sekreteri Ecerit^n ŞİKAGO Medenl Haklar liçağınsına uyan CHP Genel Başkaderi Marthin Luther King'in cinı tnönü, dün. 5 bin liralÜE bir nayete kurban gidışinin birinci yardımda bulunmustur. jılclönümünde Şikago'da büyük kanşıklıklar çıkmış ve şehirde Merkez Yönetim Kurulunun digece saat 19 ile sabah 0.6 ara ! ger üyeleri de, 500'er lira ile yar! sında 21 yaşmdan küçükler için dım kampanyasına katılmışlardır. sokağa, çüona yasagı ilân edil i miştir. Bu arada Detroit'te de polisler protesto gösterisinde bulunrauşlardu, süre ile kapatıldı Bir süre önce boykata başlayan ve dün derslerin başlaması kararlaştırılan Hukuk Fakültesinde boykotun devamını isteyen öğrencilerle bu görüşe karşı olanlar arasından dün sabah bir çatışma çıkaııs ve Fakülte bu olay üzerine idarece alınan bir kararla çarşamba gününe kadar tâtil tdilmiştir. Olaylar boykota karşı olan bir gıup öğrencinin dün sabah derse girmek istemesiyle başlamıştır. Derse girmek isteyenlere engel ol mak için boykot isteyen 25 kadar öğrenci dersanenin kapısını tutmuşlardır. Derse girmek isteyenlerin direnmesi üzerine iki grup arasında çatışma çıkmış ve olay yerine diğer öğrencilerin de gelmesiyle olay büyumüştür. Öğrenciler arasındaki çatıjma sırasında bazı öğrenciler hafif şekilde yaralanmış ve Dekan Prof. Uğur Alacakaptan olay yerine ge lerek öğrencileri yatıştırmak iste miçtir. Fakültg içindeki bütün öğrencilerin binanın dışına çıkarılması üzerine çatışma durmuş ve idare. ce alınan kararla fakülte çarşamba cününe kadar tâtil edilmiştir. Olaydan sonra fakülte bir\asının kapıları idare tarafından kilitlenmiş ve içeriyr liirnsf! htrakjlnvym$tır. (Arkası Sa, 7, Sü. 2 de) Şlkago'daki olaylar Belediye Başkanı Daley, zenci gençlerin, şehrin Batı yakasında otobüs ve otomobillere hücum edip bazı evlere kundak sokması ve dükkânları yağma etmesi üzerine. Emniyet Müdürlüğünün isteğiyle askeri birliklerin şehre çaSnlmasını talep etmiştir. İllinois Muhafız Birliklerinden bir bölük asker şehre celbedilmiş olup, 6 bin muhafız. müdahaleye hazır beklemektedir. Olaylar sırasında yaralanan 100 e yakın kimse hastahaneye (ArkMi Sa. 7, Sü. 2 de) Po/fs/er/e çarpışan kaçak furıstfer dün e/e geçirildi KAND1RA, (HA) Ankara'fla Çarşamba ^ecesi polislerle çarpıştıktan sonra kaçan biri kaciın iiç yabancı kaçakçı, dün saat II sıralannda Kandıra • tzmit yohınria yakalanmıştır. Samklar Ankara'dan gelen Dir polis efcibiyle Başkente gönderümiştir. 1960 model Austin marka W. 16 408 plâkalı araba, KandUH'ya 25 kilometre uzaklıktaki Ça!yeri mevkiinde kıstınlmıştır J^n(Arkası Sa. 7, Sü. 3 de) ECVET GÜRKSİN 1965 SEÇLM KAMPANYASL. 1969 SEÇLM KAMPANYASL.