Katalog

SAHtFE DttRT 28 Nisan 1969 cmfflURİYET MENDERES'in DRAMI Yazan: AYDEMIR önlenemez mivdi ? ^ ^ . ihtilâl lu ve itldal isteyen çok insan vardır. Ama ne var kl, hem Tah kıkat Konüsyonu, hem onun yetkilerini içtne alan tasarılar, yanl Demokrat PBrti iktid&nnın topyekun Anayasaya aykın hareitetı olarak mahkemeye intikal eden kanunlann kabulüne, bu insanlar raâni olamayacalkardır. Bu konuya ilertde ge leceglz. <^ir^ c f /• *wA BİR VESÎKANIN KLİŞESİ.. 11959'un son aylan il« 1960'ın flk aylan. artık ihtilâl öncesidir. Memleket sathında ise, iki lider ve iki parti arannda, adeta bir meydan savaşı sürüp gider. lOTİmiaden ibtret olmadıgı gıbi, ihtilâlciler veya ibtüâle yatkm gruplar da, yalnız bu yazılarda adları geçenler ol&mazdı. Vesıle bulunca bu şartlara ve bu önculere aync» değineceğiz Amı burada ve ihtilâl öncesinın gelismelenne kısaca geçme Blr taraftan ihtilâl j&rtlan fcinkırken, bır taraftan da ihtılâlcının ve Ihtilâlci gnıplann belırdığini, daha önceki sayfalarda kaydetrruştık. Kaldı kl, bu şartlar, yalruz işaret ettik den. önce, bır sual sorabüinz. Acabs ihtilâl önlenetnez mijdl? Cevubımız sudur: Elbette önleneblUrdl. Ve bunnn tek ç*resl v*rdı: Seçimin j enılenmesi! Hatti hiç değüse bir hükumet degişikligi Daha ilende gorecegiz ki, btzzat Inonu, hem de ihtılalm hemen arifesinde, seçim gününun ılan edılmesi şartı ıle Menderes'ı, hem de Meclıs kursusunden bızzat destekleyecegıni, ken dilenne bıldırmıstır. Menderes' in heyecanla tavslb emği anlaşılan bu teklıfin onlenmesl lyı olmamıştır Kaldı ki ve gerçeklere sadık kalmak ıçın şunu da bekrtelım kl, Menderes, daha önceden, seçımlenn yenılenmesını goze almış bulunuyordu. Baçvekılden aldıgı bır emırle Istanbul Beledıye Başkanı Kemal Aygün, bunu gazetecilere dahi açıklfttnıştı Ama Celâl Bayar'ın hemen arkadan bu a çiklama ve bu teçebbüsü hükümsüzleştinnesl, elbette ki iyi olmadı. Kaldı kı, înonü, seçımlerde o kad&r acelecl de degildi îstiyordu kı, sadeoe, seçımlertn yapılacagı emnıvet altma alınsın. Meselâ, înönü'nün 27 Mayıs'tan 40 gün önce dahi beyanatı şuydu H Ekfaa 1961 akşamı eüneş batarken, yenl aeçimi yapmamışlarsa, gayri meşrn olac&kUrdır. Ve bunu mille1e, ben ilân edecegim.. Evet, normal seçımler gunu, 27 Ekım 1961'dı Ve tnönu, o beyanatı venrken ortays., hakıkaten yatıştırıcı bir slog&n atmış bulunuyordu Bunun ıktı dar tarafından niçın değerlendırılmedığınin en doğru cevaplarını, elbette ki eskı ıktıdar mensupları vereceklerdır Ama asağıda açıklayacagımız bazı vesıkalardan da anlaşüacaktu ki, o çünlerde Bayar ve Men deres, hattâ adli tedbırlsn ve organlan da küçumseyen, biz zat AdaJet Vekıunın ıtıdal ve kanun dahılinde hareket tavsi ye'.erını de yadırgayan, askeri ve zecrî tedbirlere gırişmış bu lunan bır hava ıçındeydıler îh tılâl oncesı bahsme gırerken bu satırlan şunun için daha onceye aldık ki, ıhtılâlın zeminı, ancak şartlar kavTanılmadıgı \e degerlendirilemedığı ıçin gelışı yordu Dişi Bond MOOESTY BLAISC 1959 sonlan Ue 1960'ın llk aylannın, artık ıhtilal öncesi, yani sıyasi gergınlıgin son haddı oldugunu bır daha tekrarlayalıra. Hele 1960 da iki parti U derinın mücadelesi, adetâ mem leket blçüsünde bır meydan savaşı halını aldı Meselâ düşunmeh ki, yalnız 8 ocak 1960'la 21 Ocak 1960 arasında, memle ketm çeşıtli bolgelerınde ıkı lı der, tam 6 defa, bırbırlerıne karşı sert çıkışlar yapmışlardır Meselâ înonu Bursa'ya gı derken, Menderes Güneyde gezıjordu Înonu nun konuşmalarında seçım kaygusu hâkımdır. Ve bütun şuphesı de, ıktıdarın seçımden kaçacağı, yahut seçım yapılıp da kaybedıUrse, gene ıktıdarı bırakmamak ısteyeceğı dır Menderes ıse, gene ihtilâl komoleksleri ıçındedır Hele îs tanDUl'da kendi emri ıle tertıplenen ve gazetecilere aksettırı len seçım temlnatmın, hemen îstanbul'a koşan Bayar taralm dan golgelendırılmesı de vardır înonu, şuphelennı takvıye edecek mahıyette bır şeyler gorur Zaten az sonra ve Tahkıkat Ko mısyonu kurulması, kanun ve jetkılen mütalâa edılırken bır gazetecı mebus, grup kursusun den • Bu memlekette secımler yapılamaz. Seçimleri bix ne vakit lstersek, o vakit dılmi kullanacaktır înonü ıse Bursa da şöyle k o nuşur f 10 Ocak 1960) • «Vatandaşlarım emın olsunlar hi, seçirni kavbedecek olanlar, iktıdnrda kalmak iv terlerse, dunva başlarına Mkılacaktır Dünvanın başlarına vıkılması içın ben, bdtun idealistlerle berabrr, t»say\Tir ettıkleri v* edebilecekleri derslerin en aeınnı, onlara oçretmesini bıleceğim..» înonu neden bu kadar kuşkudadır' Bunda Basvekılin ve daha once verdığımız gıbi: tidar sozlenmn uyandırdığı kuşku kendısıne hâkırn olmuş olabüır înonu nün Bursa'ya gıderken gazetecılere aç.kladıgı gıbi, «Saıdı Kursi nın» Menderes'm ve arkadaşlarmın desteklenmesi içın Dogu vılâyetlerıne yazdıgı mektuplarm da etkısi sniphesız dır. Zaten grupta açığa vurulan zıhmyet de ürkutücudür Çunkıı şu Saidı Nursî mektuplan hıkâyesının yalanlandığını b'lm.joruz Gruptakı hava ve çıkış ıse, gerçı grupun bütun üveler.nm duşüncelermi akset tırme/ Daha aşağıda temas edeceğımiz gıbı grupta sağduju mas ve uyarılar, ojle sanıyorum W, bır tsbirU|i, îcr» ve K»r»r Birlifl nıteüginde olamıyacaktır. Eğer bu belirttiklenm esaslar doğnıysa, yani Devlet Başkanı, hatakaten icra ve kazânm üstündeyse, o zaman, bazı misal ve vesikalardan bıri olarak aldığımız Yesılhısar olaylan uzennde, Başbakan ve Ordtı Kumandsnı ile olan temaslan ve Eaşbakanla olan yazılı muhaberelennin, eski Cumhurbaskanmna Celâl Bayar t»raiından Izahı lâzam gelecektir. Ve bu izahlar, yalnız adına Yeşilhisar olaylan dediğimlz, fakat ihtilâl oncesinde aynca yeri olan bir hadısenin aydınlanması lcta değıl, o samanki Ana1960 yılırın Mart ayı, Nisan' jasamıza gbre de müUcümüzde da ve Mayıs'ta meydan alacak, Devlet Baskanlığı vazüe ve yetnetice tayın edıci olaylann en kilerınin incelenmesi bakımınmuhinnlerinden birıni, avnca dan onem tasır. Şundı burada içinde taşır Bu olay, Yeşılhl bu temas ve yazısmalardan, sar • Kayseri olaylandır Buna valnız birıni, ama bızzat Celâl aynca önem venşımiz ve ayn Bayar'ın el>azısını teskıl eden ca bazı vesıkalar da yayınlayı bır vesıkayı verelim. Diğer ve şımız şunun ıçmdir* uzun muhaberelere aşağıda ayAnayasamıza göre Devlet Renca ver verecegız. O muhabeisi, bilindigi gibi, partilerin ve reler ki, yukanda Isaret ettiğııktıdarı temsıl eden hükumetin mız Devlet Başkanlıgı yetkileri de üstündedir. Bu elbette ki bakımından da bazı manplar Devlet Reısi, pasıl bir golge taşır Şımdi şu vesıkayı okuyatemsücisıdır demek değıldır lım Bu vesıkatım klısesi aynHele İKtıdar partısınden gelen ca venlmektedır. bır Devlet Peısı, elbette ki, ik 31 mart 1960 tıdarın tutum ve davranışlarını (21 ) ızleyecektır Onlarla, bir hadde «Çok Sann Basvekü Adkadar ilgileneceknr Ama hıç nan Menderes, bır zaman bir tcra Adami ol mavacaictır lcra kuvvetıne hat Org«n*ral şinnli getdl, g5tâ kaza kuv\etıne müessır Ola üstuk. Tafsilâtuu size mülfiki olduğnm zaman anlatıcak temas ve müdahaleleri ol nm. Netice olarak. d&n akmavacaktır Meselâ htr Ordu şam sdylediğim gibi. vrreKumandanına, şu veya bu hareket tarzı hakkında istikametcejımiz karara Intizar edeler gostermeyecektır. Başbakan cektir. la da temas ve muhabereleri, Umumi meselelerimlz hakizahat ve m&lumat alıcı mahikında sizinle görflsmek istiyette ve bir dereceve kadar uya yorum. Efer sıhhi durumuncı nitelikte kalacaktır Bu tema hemen boray» gchneye Devlet Başkanlıgı yetkileri ve sınırları musaıt değılse, ben yarın sabah erkenden, kara yolu ile orars geleceğim. Oozlerinizden öperim katdaşım.» Celâl Bayar Bu vesıkavı verırken, Meclisl temsılen Ordunun Başkumandanı durumunda olan bir Devlet Başkamnın, bir Orgeneralle gorüşmesıni yadırgadığımız elbette akla getmlmemelidır Amı buradaki temas, Yeşilhisar hftdıseleri ile ilgılı, bir hükuroet \e ıcra tasarrufuydu Bunun boyle oldugunu, şımdi aync* ışleyelim.. YARIN: Halk Partisi meşroluğunu kaybetti mi? Yoıoır ELISABETH S. HOLDING Çevıren: N1HRL YEG1N0BAL1 47 Bırden motorun makınalarınıa tekrar çalışmağa başladığrnı duydu. Ve »onra Jocelyn'm boğuk feryadr <JOCKO'» Genç adam şaşırarak, durdu ve donup a'kasma baktı Kaptan Jocelyn'ı yukarı alm«dan neden ışletmiştı motoni Hern de son hızla yol vermıştı Mo olan ktiçuk » q H p U V % îyd Açılıyoriardı •~"Okyamı^' 3oğnl. Kıllıan kızın kavıkta ayağa kalktığını gordu Jocelyn bır an ıkı yana sallandı Sonra diıştü ve vıçuk beyaz bır bulut gıbı. sandalın ıçme yığıldı kaldı. •JOCKO'» Motör son hızla açılıyordu engıne Kırmızı ve yejıl ışıklan karanlıkta ok gıbı suzulüyordu. Kıllıan, «Jocelyn'» dıye bağırdı ve kayığa doğ ru kulaç atmağa başladı. Bunu da rujasında mı gormüştü' Karanlık ge ce sularmda yapayalmz çırpmışını gıtgıde uzakla;an tekne ışıklarınm ardından'1 Yoksa daha once başına gelmış mıvdı b u ' Bır başka âlemde' Bundan oncekı vasantısmda' Nefesı kesılerek bır an duraladı ve suvun avaztnı bınlerce bıçak g\bı vucudunun her zerresınde duydu Kırmızı ve yeşıl ışıklar ne kadar uzaklaşmıştı şimdı1 »Aptal^ın sen, Kıllıan açıklara doğnı yüzmek ten vazgeç Gerıve don Kıyı oldukça yakın Kıyıya doğru jTjzmeğe başla» Sular buzdan soğuktu Kıllıan yüzujor, yuzuyor du ama karşıdakı sıra ışıkların hıç yaklaştığı yok t\ı Kovaya duşmuş bir s*çan gıbı Kım demıştı bunu? Jocelyn demiştı . denizden kurtanldığı gecenin ertesı gunu Ne olmuştu acaba o gece Srhoş ken mı duşmuştu denıze'1 Sonra Kıllıan bırden ku lağına bırısı so>lemışcesvne gerçeğı anladı" O gece Jocelvn'ı denue atan Angelo'vdu Jocelvn'ı o durmek ıstıyenlerın a'annda Angelo da vardı Ama JocehTi daha usta çıkmış ve Angelo onu olduremeden o Angelo'\u oldurmuştu «Ne dedm, yıldız gozlum1' Ölmek mi, dedin' Öl dürmek mı, dedın' Boşver bunlara şımdi Basıt » ! uff o t a ^ y j a >sa senra tautltndan sevı'mek. Genç adam gozierini açtı ve kıvıya doğru baktı Demm karşıda bır gerdanhk gıbı dızılı duran ıjıklar gözden kaybolmuştu k h|* ONDÖRDÜNCC BÖLCM «•»•., • • ; • Tifffoiiy Jones MAHİI İYK Dr Kâmran Senel J /# 1 \^ <&BBU Bl O*A/ l'akglro idriıseivilei «;»O 1H/8 Tel: 44 S5 14 Her gfln 1S1II Atmnn Rs«tnn»«1 T»m Dudağına sert, kavgan. soğuk bır şeyın değme siyle gozlenm açtı Yutkundu \e gırtlağmdan aşağı bır alev kavdı Vıski' Kıllıan ağzına dayanan bardaktan bır ytıdum daha aldı ve sonra başını zor lukla bıraz \ana çevırdı Sibıl Bell vanıbasmda oturujordu Sıbil Bell'in arka<îindakı pencereden ıçerı guneş girıjor, masma \T gok voıru gorunuyordu Kıllıan dudaklarını hafıfçe kımıldatarak, Bugun"1. dıve sordu • Ne dedın John'» «Gjnlerden'» «Pazartesı sabahı, John » Pa?arte'n ^a]ı çarşamba Yok ovle değil Pazar pazart^ı Paz^r gcces. Pazar gecesı Vç şıra dı de pazartesı sabahı lArkası var) . flnkara Elektrik, Havagazı ve Otobüs Işletme Müessesesi Elektrik Şeb^kesinin Meıkezden Kumanda Sistemi Tessi yaptııılacaktır ANKARA ELEKTRİK, HAVAGAZI VE OTOBCS ÎŞLETME MÜESSESESİNDEN (EGO) 1 Ankara şehrı elektrik şebekesını merkezden kuman da ıle idaresı ışı ıçın teknık îartnamesinde belırtıldı|ı şekılde bıl'cumle malzemenın temını, montajı \e tesısın işler vazıyette teslımı teklıf alma usulu ıle vaptırılacaktır 2 Bu ışe aıt şartnameler Ankara Elektrik, Ha\agazı ve Otobüs Işletme Müessesesi (EGO1, Sıhhıje, Toros Sokak No: 20 adresme yazı ıle muracaat edılerek TL 100, (Y Yuz lıra) mukabılınde temın edılebıhr. 3 Tekhf verecek fırmaların bu ıse aıt şartnamelere gore hazırlayacaklar' teklıflerını en geç 6'12/1969 guna saat 13 00'e kadar madcte 2'dekı adTeste olacak ?ekilde gondermelerı ve aynı Muessesenm Yazı îşleri Mudurluğune teslim etmelerı sarttır 4 Postada vaki gecıkmeler nazan ıtıbare alınmıjacaktır 5 EGO îşletmesı ihaleyi yapıp yapmamakta veya sıparısı dilediğıne vermekte serbesttır. Köy İşleri Bakanlığı Yol, Su ve Elektrik İşleri Genel Müdürlüğünden 1 Genel Mudürluğumuz adına gelecek olan muhtehf cins ma zemelerın Ankara da vagondan tshlucsı ıle vrılecek tâıim ta gore Ankara dahılmde gosterı'ecek yerıere naUlı, ıstıf tahmıl ve tahlıyesı ışı 2490 îdvılı k,n mun 31 msdiesı aerr ğınce Kapalı Zarf Usulu üe ck^l*me\e Vonulmuştuı 2 I=ın eksı'tme ve ıhalesı 15 1969 caiîanhj gunu *<iM 16 U a U Ulus Anafaftala Işhanı Kov Is en BaAanlıgı hınasının 1 1 katındaki Y S E Genel Mudurluğu 1dan ve Malı Işler Daıre Sı Başkanlığında toplanacak Komı«von tarafından yapılacak konuveresim:AYHANBAŞOĞLU | JNTİKAM YEMİNİ SAtCİN GÖPÜNÜŞUÜ tır Bte W W A . 3 Sartnamesı aynı >erden talep mukabılınde bedelsız olarah temın edılebıhr 4 Bu ış ıçın tahmın edılen bedel 19 000. lıra olup geçıcı w mınatı 1425. lıradır 5 îsteklıler, şartnamede ıstenılen sesa k ıle geç'cı temmat mek tııp veya makbuzlarmı kovmak suretvle hazırlıvacaklar teklıf mektuplarını ılıaleden bır saat ev\el ne kadar mak buz mukabılınde avnı jerdekı Komısyon Başkanlıgına teslim etmelen garttır. 6 Postadaki gecıkmelerle, telgrafla yapılacak tekhflenn kabn edılmıyeceğı ilân olunur. (Basm A 8254 1434?) 4904 (Basm: A. 67SÇ 12509/4956) Deniz Kuvvetlerı Kommanlıgı Seyir ve Hıdrograti Daıresı Başkanlıgından bıldırılmişt DEVtZCILERE VE H*V4CIL4RA 45 SAYIU BH mRI 5 Mayıs 1969 günü saat 08 U den 6 Mayıs 1969 U saat 10 00 a kadar aşağıdakı noktalarm mıleştıgı saha ıçınde seyretme, demırleme, avlanma ve bu sahanın 10 000 metreye kadar olan yüksekliğı can ve mal emnıyeti bakımından tehlikehdır EGE DENtZt S\ROS KÖRFEZI E 11 1 ıncı nokta : E 4556 6 No lu Bakla Burnu {enennden 251 derece ve 12 mıl mesaJede, enlemı 40 derece 30 dakıka Kuzey boylamı 26 derece 30 dakıka Dogu 2 nci nokta • Enlemı 40 derece 35 dakıka Kuzey Boylamı 26 derece 30 dakıka Dogu S üncü nokta Enlemı 40 derece 40 dakıka Kuzej Boylamı 26 derece 50 dakıka Do£u 4 uncü nokta : Enlemı 40 derece 36 dakıka Kuze> Boylamı 26 derece 53 dakıka Doğu DENtZCİLERE VE HAVACILARA ÖNEMI.E (Basın 14310 1 9 Kalem Mensucat Boyası Satın Alınacaktır Sumerbank Izmır Basma Sanayıi Muessesesınin ihtıyacı Kalem Mensucat boyası satın alınacaktır. 1 Tekhfler 29 41969 gunu akşanuna kadar Muessesemız ve Istanbul Şubemız Holundekı Alım Teklıf Kutusuna atılmış olacaktır. 2 Evsaf ve mutemmım AL III servısınden oğrenılebılır. 3 Tekhfler arasında şartlarımızla ihtıyacımıza en uygun olanlar tercıh eduecektır. Dos No. 3414/69 SÜMEBBANK ALIM VE SATIM MtESSESESİ (Bmsın: 14257) ~ 4963