Katalog

$*HESER ROrMH MAHALLE &h CMtn KENAR umhuriy 45. yıl, sayı: 16072 KURUCUSU: YUXXJS NADt Teigraf ve mektup arfresı: Cumhurıyet istanbul Posta Kutusu: Istanbul No 246 Telefonlar: 22 42 90 22 42 96 22 42 97 22 42 98 22 42 99 Ö N C Ü K İ T A B E M SfNAB AYDINL1K «La Clarte» HENRİ BARBUSSE Itlelerdeki inkılâpçı guurun »rtmasuı. etkin rol oynayan bu eseıf Lenin • ediyor. «Ne yazık ki, hâlâ TurV e edi» denılen bu eserı dıhGAN TOKATLI çevırdı Balaban, 12 5 lıra. :EVt: Babıâli Cad. No. 8 Cağaloğlu îstanbul v<ReklâmcıIık: 13444933) GUVEN MTIKtVİ 12,5 üra Pazar 27 Nisan 1969 Öztrak, ithamları cevaplandırdı TRT HER KOHUDfl Üşiincü TflRBFSIZDIR Deney ff TRT, MÂHKEME KARARiyA RAĞMEN MALİYEDEV 21 MİLYOMUK ALACAĞIM HENÜZ TAHSİL EDEMEMİS ANKARA (Haber Ajansı) İktidar ve muhalefet liderlerinin karşılıkh sert tartışmalarına yol açan TRT konusunda ileri sürülen ithamları Genel Mıidür Adnan Oztrak, dün cevaplandırarak, «Tarafsızlık, TRT'nin titizlikle üzerinde durduğu bir husustur» demiştir. «TRT, genel olarak her konuda tarafsızdır. Bu genel tarafsızhğın yanında taraf olduğu konular da vardır» diyen Öztrak konuşmasına şöyle devam etmiştir: «Insanbğın yüzünö kızartan birçok olaylar rardır. Bu nevi ola>larda insanhk hizmetinde olan her müessese gibi, TRT'de taraf olıır, Meselâ ırk ayrımı, insan hak ve hürriyttlerini inkâr fibi konularda TRT tarafsız deeil, taraflıdır. Bu »ibi konular dısında TRT rnntlak bir taratsıtbfc içindedir.» Kongre kararına rağmen henüz bir işlem yapılamadı Siyasi Haklar konusu AP'de problem oldu De Gaulle'ün konuşması mııhalefette sert tepki uyandırdı ANKARA (Cumhuriyet BÜTOMI) Tunç, turist pasaportu ile Avrupaya giden işçiye yapılan kötü muameleyi yerdî ANK.4EA, (Cumhuri>et Bürosu) Turk Iş Genel Sekreterı Halıl Tunç, yurt dışma gıden ve gıtmek ısteyen ışçılerımızan durumlanyla ılgıli dur\ sert bır dfnıeç \ermi5, «K<v\lusuyle isçisi>!e JIU! binlerce Turk \atandasm jurt dışma Eİtmek için bu kadar istekli buluıımalarının altında *atan ırerçeği de gormek lâzımdır. Bu ijsizlik, sefalet u açlısın sebep oldutu bir goçtur» ricmış'.ır. ok parlıli harata jreçtığv mızden bu yana iki kez çok acı \e kötü seçıtn denemesi geçirdık. 194S dan burada sdzetme>e bilmem artık deger mı? Açık oy, gizli sayım evasına dayanan, ayrıca türlü nsulsüzlüklere, kanunsuzluklara basvurulan o seçimlerin memleketi huziırsuzlnga süriikledikten baska iktidara da hiçbir sey kazandırmadıçını gozlerimizle gorduk. Yurtta dirlik düzenlifi kormamaz, iş yapamaz hale geldi&ını anlavan o zamanki iktidar bu çıdisle topyekun felâkete süruklenmek üzere bulundufumnzu sczdiçi için vaktinde aklını basına topladı ve kimsenin itiraz etmesine imkân bırakma\an 1950 seçimlf rini yaparak «iraet ö ikhâl» ıle «babı hukumetten» çekıldi. çitti. Kski iktidarın \erine geçen yenısi, 1946 denemesinden ilk zarnanlar gerekli dersi almısa benzıvordu. N'itekim dftrt yıllık hizmft devresi sonnnda yaptıgı dürıist seçimler sonunda halk çofcunluSundan iltifat tördü, daha da süclenmiş olarak yerinde kaldı. Ama su var ki, Halk Partisinin lR50'de «ne olursa olsun, kaybedrrsem giderim» zihniyetiyle gö«e aldığı dürüst seçimleri, D.P. •nlasılan kazanacagından emin oldugu ölçüdc nygalamayı dSsttnüvordu. 1954'ten ionra ynrdun ekonomik durumu gittikçe boınInp da paramızın değeri düsrneje, dükkân önlerinde kuvruklar nzamaya baslaymca,taalkıngü%enini yitirdi|ini farkeden düsiik iktidar 1948 tecrübesinden aldıSını sandıgımız dersi unutn\crdi. Mutlaka kazanmak amacnla seçim kanununu 1957'de muhalefet alevhine degistirdi, muhalefetin gücbirliği halinde birleşmesinı, müsterek liste haTirlamasını yasakladı, elle vazılmi't üsteleri bile «teksir edilmis» M\dı. Bu antidemokratik tedbirlerın dc letmheceginden kuskulandıgı irın, kannn dısı hile ve baskı o>unlarına bas\ormaktan çckınmedi. Para ile tutulmus adamlar oradan oraja kamyonlarla tasınarak iktidar oyları çogaltıldı. Zamanın bir Bakanı seçım günu öğle \akti, daha vatandasların yarısı oylarını kullanmadıçı bir sırada rad\o basına ceçip, henüz açılmamıs sandıkların neticelerini okuvarak D.P. zaferini mujdelemek »nretnle propaganda vaptı. Bovlelikle ftrçı iktidar 1957 seCimlcrını basarı ıle atlatmıs, yerınde tulunabilmistı, ama cturduğu yer bir hizmet koltnfn deftıl, her an patlaraası miımkün bir barut fıçısı idi. Fransız halkı sandık başında (Dış Haberler Servisi) PARİS Milyonlarca Pransus seçmeni Cumhurbaskanı De Gaulle'un gorevıne devam etmesıni istejıp jstemedıklerini belli etmek üzere bugıin sandık baslarına giderek oy kuLlanacailardır. Bugünku referandum aslında De GauDe'un Fransız Senatosu'nun feshını ve ekonomının merkezıyetçılıkten uzaklaştınlmasını öngoren reform plânının halk oyuna sunulmasıdır. Ancak Ge(Arkası S». 7, Sü, 1 de) DE GAULLE Suistimal iddialan TRT'de suııstımaller olduğu yolundakl ıthamlann «iktidarın dai*andjğı çevrelerden» çıkarüIığını belirten Öztrak, şunlan soyleıruştın (Arkası Sa. ?, Sfi. 3 dc) Bazı Dekanlar OD7U nün reformdan sonra açılmasını istedi ANKARA (Cumiıuriyet Bürosu) OrtaDoğu Teknik Üniversitesinde derslerin yeniden başlayıp başlamamasını görüşmck üzere yapılan Akademik Konsey toplantısmda bazı fakülte dekanları Üniversitede bir takım reformlar yapılmasım, iini^ ~ritenin hnnlarm tamamlanmasından sonra açılmasını istemişlerdir. Siyasi haklann iade si konusu AP'de büyük bir problem haline gclmiştir. Yüksek Adalet Divanınca hüküm giyen eski DP'lilerin siyasî haklannın iadesini de kapsayan 4 maddelik AP büyük kongre ka rannı yerine getirmek konusu da aradan dört aya yakın zaman geç mesine rağmen gerek Hükumetçe, gerekse AP Genel İdare Kurulunca herhangi bir teşebbüse geçilmemiştir. AP yüksek organlarının bun • dan sonra da bu konuda herhangi bir faali • yette bulunmıyacaklan anlaşılmaktadır. Kötü muamele Halıl Tunç, demecınde turist pasaportuyla Avrupa'ya gıden ışçılcrımızın buralarda karşılaştıklan kotü muameleyi >ermiî, bvnların dovüldüğunu, üzerlerıne ateş açı'dığım belirterek özetle şunları çoylemiştır: «Millî pıırurumıızu. haysivetinıizi zcdrlc.vcn bu duruma karşı yetkililorin ilgisiz kalışları. busbııtiın uzuntu \eriri olmaktadır. Torkive sadece nota alan bir nlkc nıidir?.. YurttaMarımizın kar$tlaştıklan bu muameleyi ileıll hııkumctler nczdinde protfstn edecek gurumüz >ok mtıdur'' > Tunç daha sonra yurt Hışına gıtmek için halen 600 bın kışının sırada bekledıklerını belırtmıs ve Avustralya'ya giden ışçılenn pocmen olarak gıtüklerinı ıfad» e<lerek. bunun sakıncalı olduğu" nu soylcmi^tır. Erim: «İktidar direnme hakkını bizden önce kullandı» AVKARA (CumhurİTet Büro^iı) Başbakan Demırel ve Inonüden sonra, TRT. konusunda A P. ve C H P sozculen bırer demeç vermış, bunlardan C.H.P. Mıllet Meclısı Grup Başkanekilı Nıhat Enm, «iktidar direnme re engelleme hakkını bizden önce kullanmıştır» demiştir «Anayasa ve Ulusal Bağımsızlık Mitingi» için tedbir alındı Turkiye Mi'li Gençlik Teşkilâtı tarafmdan duzenlenen «Anajasa ı e Ulusal Bağımsızlık» mıtıngi ıle :lgıh o'arak polıs tpşkilâtı alârma geçırılmıştır Bugun saat 13'de Hurrıyet Meydanmda başlayaralc, Taksım'de bıtecek olan yurüyüşte polısın olağanustu hallerde uyguladığı «C« plânı tat bık edı'ecekür. Dun Emnıyet Mudürü Muzaffer Çağlar'ın başkanlığında yapılan ve uç saat kadar devam eden toplantıda. mitıng sırasında Çikacak en kuçük taşkınhklara gereklı mudaha'enın j'apılması kararı alınmıstır. (Arkası Sa. 7, Sü. i de) Kone«vm bazı uyelerının de, unıverMtenın ışgalı olavından sonra bazı oğretım uyelerı ve bğrencıler arasmda gergınlıkler meydana geldığını, bu vuzden unıversıtenın hemen açılmasının yenı olaylara yol açabılece(Arkası Sa. 7, Sü. 2 de) Bu durumun geıek eskı DP' hler, gerekse bugunku AP yoretım kuruhınıı beğenmıven AP'li mılletvekıUen ara^ıncla hosnutsu7İuk yarattığı one surulmektedır. Ayrıca^ TET Kanun TasariMnın Meclıslere getınlışı ve uzennde ısrar edılışı, partı ıçındekı bu hosnut^uzluğa bağlanmakta, AP'lı yonetıcılerın, ozellıkle e«ki Cumhurbaskanı Celâl B,ıBERLIN. (AP) Sovyet Ha\s yar'ın faa'netlerı karşısında buKuvvetlerıne bağh 20 kadar Mıg tun partıhleri bırleştırebılec': jet uçağı, dun Batı Berlin us(Arkası Sa. 7. Sü. 5 de) tunde alçak uçuşlar yaparal: ken tın bu kesımınde yaşıyanları heyecan ve korkuva salmışlardır Oeleve doğru. Batı Berlm'ın Guney Doğu kesimınden gelerek sehre 6 metre yukseklıkten daW lan jetlerm savasrinreninHpuçtuklan d.kkatı çckmış, Berlm polısı. uçakların Sov\etlere aıt oiduğunu, kırmızı yıldız şekhnANKARA (T.H.A.) Turkıdekı ışaretlerinden anladıklarını ye'de ılk defa Ankara Hacettebıldırmışlerdir. pe Hastanesi Premature ServıSekızli ve onlu kollar halinde sınrie anne ve babanın kan uuçan Mıg'ler, Amerıkpn kesımınyu<;mazlığı nedemyle «yasaması dekı Zehlendorf u<itundcn geçeimkânsız» gorulen bır bebcğın rek, Ingırz kesımın^ekı Spandau once ana rahmınde iken kan ( \rkası Sa. 7, Su. 2 de) (Arkası Sa. 7. Sü. 2 de) Sovyet migleri Batı Berlin üstünde uçlular Bir bebeğin ana rahminde kanı değiştirildi Seçim aracı Devlet Bakanı Seyfı Öztıirk, C H.P. Genel Başkanı Inonu nun demecme . verdığı cevapta, «C. H.P. Genel Başkanı sorumsurlufun müdafaasını yapmaktadır. C.H.P. Genel Başkanı iktidarın (Arkası Sa. T Sü. 2 de) , m • Fıçının nasıl patladı|inı ve iktidarın nasıl bir anda tuzla buz oldnfunu hep bılhoruz. Ikıncı kez gfrırdıçımız bu acı tecriıbeden olsun artık gereklı dersi almah decıl nıı idik? TRT konusu üzerinde «ittikçe şiddetlendifıni çördüğümüz iktidar muhalefet çatısmasına bakarsak, üçüncu bir acı tecrübe ihtimalinın ufukta belirdifini gormemezlik edemeviz. Halk oruna dayanan demokrasılerde iktidarın mesruluğu esastır. Mesrulnfcun ise tek sartı seçimler değilse de bas sartı seçimlrr olduçuna süphe yoktur. Secimler dürüst ve esit kosullar altında japılmalı, sonoçlar üzerine cn ufak bir gölge düsürülmemelidır. Geçen iki acı tecrübcnın ısıçında hazırlanan Ana>a«;anıız bu noktaya çok önem vermis. nzaktan jakından seçimle ılgıli butün kuruluslann, setım gu\enlici açısından veterli kılııımasına dıkkat etroistir. TRTnın ozcrklifi de bu kavgıdan dotmustur. Vmum Müdıiruntt Bakanlar Kurulunun atadıfı, Tonetim Knrulunda iktidara baÇlı kisilerin ağır bastığı bir TRT'den nasıl tarafsızlık beklenebilir? Seçim kampanyasına az bir zaman kala, ber is bir yana, Meclislerden öncelik \e ivedilikle geçirilmek istenen yeni tasarıvı hukumetin hiçbir seçim kaygısına kapılmaksızın hazırladıSına kimi inandırabilirsiniz? Hele kımi hiikumet üvelerınin kendi gruplarında bu kanunu ne için çıkarmak istediklerini ö|rendikten sonra? Bizce, atılan bn adım çok yanlıstır. Hiikumet direndigi takdirde, 1969 seçim sonuçları ne olnrsa olsun, yordumuz üçüncü bir acı terrübe^le daha karsılasacaga hn>7cmektedır. Yaıık olmaz mı? AVKAR4 (CmnhurİTet Bıirosu) Tabıî senator Mehmet Ozjuneş dun bir basın toplantısı yaparak Diyanet Işlermde cereyan eden bir takım olaylarla ılgıli olarak Senato arastırması aç:lması için Başkanlığa bir önerge verdığını bıldırrruş ve onergeyı açıkjamıştır. (Arkası Sa. 7, Sü, 1 de) özgüneş, Diyanet İşleri için Senato arasfırması isfedi Başbakaıı Denıirel Yuksekova'ja bagh Kolbaşı koylulerine Zap Suyunu gfeçmeleri için bir kopru japtıracagını radetnıisti. Ama aradan uzun bir zaman geçruiş. kopru isi grerçckleşmcyince. koyluler karşıya geçmek İçin caba sarfeden 10 kişiyi kaybetmişlerdi. Bunun uzerine koyluler Zap Suyunun iki yakasına gerdikleri ve «Sırat Koprusu» isnıini verdikleri çelik tellerden cambazlık yaparak karşıya çeçmektcdirler. Fotoğrafta, komando egitimi gorrnuşçesinc azgın suları aşmaya çalışan koyluler göruluyor. (Fotoğraf: HA) «Sırat Köpriisii» Dünya'da bir milyon casus var Sovyet Büyükelçisi protesto ediliyor ÂBD ve Rusya'nın yıllık casusluk harcamaları 8 milyar dolar BRl'KSEL, (a.a) Belçika'nın «Marabout Üni^eroite» yayınevi dort uzm^n vazarını vazıfelendırerek Soğuk Harbin Dosyasi» gdı altında, dunya casusluk kuruluşlarını inceleyen bir kıtap yayınlamıştır. Kıtapta yavmlanan istatıstıklere gore, gunumuzde sadece Bırleşik Amerıka ve Sovyetler Bırhğının gızlı istıhbarat teşkilâtlarında 80 bin kışıden fazla resmi vazıfeli ve her iki teşkılâtta 200 bıne yaklasık muhbır çalışmaktadır. Çın ve Japonya gibi iki devletle dığerleri de hesaba katıhrsa genellıkle yer yuzunde mevcut 1 milyar beyaz ırktan insan için 1 mılyona yakın casus faalıyet gÖEtermektedır. Başka bır deyimle beyaz ırktan her bin kısiden bin btr ırkdaşını gözleyip ıfabar etTnekle görevlidir. 6te yandajı, bu alanda sadece B. Amerıka ve Sovyetlerin yıllık harcamaları 8 milyar dolar olarak hesaplanmıstır. Bazı gençler Sovyei Konsolosluğuna siyah çelenk bırakfı tktısadi ve Tıcarl tlımler Akademısı oğrencılerınden bır grup. Sovyetler Bırhğının Türkıye Buyukelçısı Federovıç Gurbıyakof'u, protesto etmek üzere dun saat 1100 de Sovyet Konsoloslufu önune bır siyah çelenk bırakmışlardır. Bu arada, Konsolosluk bahçesine gırerek, bekleme salonunun kapısına bıldırl yapıştırmak ıstıyen oğrencılerle konsolosluk görevlıleri «rasında ıtışıp kataşmalar olmuştur. Olaylardan sonra, Sovyet Kon(Arkası Sa, 7, Sü. 5 de) INAL»İR NADİ Iktisadi Te Ticarî İlimler Akademisi bprencilcrinden bir prııp. dun saat 11.00 de Sovyet KonsAlosIugu onunde bir protesto gostrrisi rapmışlar Te siyah bir çelenk bırakmışlardır. Fotoçrafta, polls tarafından dagitılan protestocular gorulnıcktedir. (Fotoğraf: Tulây DIVITÇIOGLU) 1 Mayıs'ta Cumhuriyefte