Katalog

j bir SAHESER R U t t İ KENAR MAHALLE Şfohbek © CîltH d.h. umhurivet 45. yıl, sayı: 16067 KTJRUCÜSÜ: YUNUS NADİ TelgTal ve mektup adresi: Cumhunyet istanbul Posta Kutusu: îstanbul No 246 Telefonlar: 22 42 90 22 42 98 22 42 97 22 42 98 22 42 99 ALTIN KALEM »KLASİK ROMANLAR TOPRAKYEŞERİNCE tvrrr OutnjrtNoiN u ı u i t u t l t H»A enlMN IUYUK IOMAM notvtç t r m n l l y»ldıxh • İTATININ IN U L MU B T S 1$. AE Havat Sah 22 Nisan 1969 (Bateş: 40/4652 Memurların gösteri yürüyüşünün yasaklanması Anayasa'ya aykırı bulundu ANKARA, (Cumhuriyet Bflroan) Devlet memur ve hızmetlılerinın, verılmeyen veya kısıtlanan haklarını aramak amacıyla topJantı ve gosterl vurüyusü yaptnasını yasaklayan tonun oıaddesı, Balıke«ır Aslıye Ceza Mahkenıesı tarafından Anayasa'ya Sjkırı bulunmuştur. Balıkesır TOS Şubesl yonetlcılen aieyhınde açılan bir dâva gırasında sanıklann one sürduklerı Anayasa'ya aykırılık goruşune Savcılık ve mahkeme de ujmuş ve mahkeme meseleyi Anavasa Mahkemesıne intıkal pt»'rmeva karar vermıştir. Geelı karar hazırlandıktan son ;.. nıesele Anayasa Mahkemesıne gelecektır. IIII Tasarısı, lıi'riri Koıııisyona inönii, Sunay'a muhtıra verdi ANKARA AP'nin, MerlisHeki engellemeyi asması üzerine 28 Istanbul'un bir günlük benzini var ÎSTANBUL HABER SERVÎSİ stanbul'da bir süreden beri başgosteren benzin sıkıntısı. dun hıd safha.ta girmiş \e vrhirde ancak bir gunlük ihtiyaca yetecek mıktarda benzin kalmıştır. Ilgililer; İPRAŞ Rafinerisinin dünden itibaren pıyasaya mal %ermeye başladığım \e sıkıntının bugunden itibaren kısmen azalacağını bildirmiflerdir. Ancak, VTAŞ Rafinensinden benzin vuklevecek tankerlerin av sonuna dogru şehrimize varabileceği belırtilerek sıkıntının, Majıs başında tamamen ortadan kalkacağı one sürulmektedir. I CHPUi çesitli komisyojılardan istifa etti ECEVIT: "DİRENME, ODEVDIR,, | ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) CHP Genel Sekreten Bulent Ecevıt, Başbakanm mul halefetın direnme hakkı ol1 madığı yolundakı ldtfıas'na, dun sert bır cevap vermış, «Anayasa ile tanınmıs hak ve özgürlukleri korumak. için dırenmek, yalnız bır I hak değil, aynı zamanda bır' ödeıdir» demıçtır. . (Cnmhııriyet Bürosu) CHP Genel Başkam Inonu. TRT konuMinda iktidarı uyarması için dun Cumhurbaşkanı Sunay'a bır muhtıra >erirken; Millet Meclisi, TRT Kanun Ta«.arısının gecici komisjona *evkini kararlaştırmıştır. Karardan hemen sonra da, geçıci komi^^ona u u \erecek 8 komisyondaki 28 CHP'li, ,gore\lerinden istifa etaıi;ler,dir. Ovlamada: AP »e YTP STrupları lehte, diğer (fruplar ise ale\hte o> kullanmışlardır Bu arada, Millet Meclisi. 2 3 Nısan L'lusal Egemenlık Ba>ramı dolaMsi'le çalışmalarına, onumuzdekl Paıartesi sabahına kadar ara vermıştir. 3 RUS SAVAŞ GEMİSİ DAHA BOĞAZ'DAN GEÇTI Darhğın başlangıcı Îstanbul 'dakı benzm darlığına, ATAŞ ve tPRAŞ rafınenlennın, kapası'e arttırma çalışmaian dolayısıjle durdurulmaları ve petrol şırketlerinın bu araaa gereklı tedbırı almamaları sebpp gosterılmektedır 3 mılyon 600 bin tonluk kapasıteden 4 raılyon 400 mılyon tona çıkartılan ATAŞ rafınensındekı tevsı çalışmaları, Araiıîs ayındakı sel ve sellerın sıirukled^fı çamur dolayısıyle Ocak yer'n9 Mart'ta başlayabılmış ve benzm ureten unıte de, ancak dun faalıyete geçebılmıştır. (Arkası Sa 7. Sü. 3 de) Yürüyüş ve dâva Balıkesır TOS Şubesı yonetıcılennın 2 Şubat da duzenledığı bır vuruyusten sonra Savcılık $24 sayılı Devlet Personel Sendıkalan Kanunu'nun ıhlâl edıldıgı gerekçesıyle yümyuşçuler hakkında soruşturma açmış ve (Arkası Sa. 7, Sü. 2 de) .. HAK VE I inönü'nün muhtırası Odalar Birliği G. Sekreterinin tenkidleri IMRAN ÖKTEM KOMAYA GİRDİ ANKARA, (Cumhuriyet Bürostı) Yargıtay Başkam îmran Öktem öncekı gun şekerden koma halınde Gulhane Askeri Tıp Akademi Sine kaldırılmıştır Ikı gunden beri devamh kontrol altında bulunan Oktem'e dun knnsultasyon yapılmıştır. Behrtıldıgıne gore, Oktetn ağır bır şeker komasında bulunmaktadır Bundan başka kendısınde bazı klı nık bu'gulara rastlanmıştır. Cumhurbaskanı Cevdet Sunav, rahatsızlanmasından sonra, i'k «Bir ödevdir» • resmî goruşmesıru, dun ana mu halefet lıderı tsmet Inbnü ile Ecevıt ocetle junları soylemış| Cankaya koşkunde yapmış ve C tir : I H P. Oenel Saşkanının is^eğı U «Savın Basbakan, direnme zerıne yapılan gorüşme 55 da , hakkı diye bir hak olmadığını kıka surmu$tur ı »bylüyor. Oysa, demokrasiyi ya1 Oğrenıldıgıne gore, Sunay . tn I satmak için, Anavasa ile tanınf önu goruşmesmin ana konusu hü ı mıs bak ve özgurlükleri korukumetin Meolıse getırdıgi yeni mak için direnmek, yalnız bir I TİIT. kanun tasarısı olmuştur bak değil, aynı tamanda bir öl (Arkası Sa. 7, Sö. 4 de) devdir. " Basbakan ve bazı iktidar yöl U'Thant'ın Özel neticileri isterler ki, kendileri • demokrasiyi temelinden yıkıcı. Temsilcisi geldi teşebbüslerde bnlunur, bu yol1 da kannnlar geçirmefe çalışırlarken, muhalefet «ussun, de1 mokrasive sahip çıkan knrnlus1 lar sussun, balk snssun . Boyle ı sev olmaz Demokraside kamu | •ya vardır. Kamuovn, parlâmento içi ve dısı tartısmalarla \el gtrtktitinde direnmelerle olnşnr ve belirir. I (Arkası Sa. 7, Sü. 1 de) I D l \ SVBAH KVR1DEMZUEN GtLEREK BOĞAZDAN GEÇEN LENİNGRAD ADLI 854 NLMARALI SOVTET HELIKOPTER GEMISI BOĞAZ SLLARINDA. (HA> «İHRACATIMIZ SON İKİ YJLDA GERİLEMİŞTiR» KÜTAHIA, (a.a.) Turkıye Odalar Bırhği Genel Sekreteri Namık Kemal Sa* vun, dun başlayan Orta Anadolu Odalan ve Borsaları bolge toplantısında yaptığı konusmada özellıkle ıhracat sorununa degınınış, «thracatımmn içe dönük olması. alınan bütün teşvik tedbirlprine rağmen bu>ük bir hamle göstermemektc. bu durum da ekonomimizi olumsus yönden etkileyerek iç fiatlan temelinden sarsan hareketlere sebep olmaktadır» demıştlr. Turkjyenin daş ticaret hacminuı gelışme gosteremedıgını b © lırten Savun, ıhracatırruzın son iki yılda gerıledığını, nufus başına 17 dolar ıhracat ve 24 d o lar civarında da ıthalât duştügunü fene surmuştur. unün Hak mı, değil mi? TAFALL, "KlBRIS'TA DURUM NORMALDıR,, DBDI "Pnmhı,,yııgöre Usler, Washingtona lürkiye'ye mUdahale hakkı veriyor» DIŞ HABERLER SERVİSÎ. ralannda Turki^e'nin de bulunduju 5 NATO ulkesi, Akdeniz'de ceniî bir ha\a deniz tatbikatı >aparken, So\>et Komunıst j Partisi >a\ın organı «Pra%da> Eazetcsi. >a>ınladığı bır maka ı lede, «Turkiye'deki Amerikan uslerıne çatmış \e bu uslerle Amerika'nın ulkemıze mudalıale hakkı elde ettigıni» ileri surmuştur. Bu ' arada. 3 parçadan kurulu bır Sov>et sa\aj gemisi grupu, dun Boğaz ' lardan geçerek Akdenız'e jol almıştır. Parlâmentoda engelleme hakkı diye bir hak gerçekten ne yasada. ne iç tüzukte, ne de başka kanunlarda joktur. Hemcn Rfnlemek gerekir ki olması da zaten anlamsız \e imkânsızdır. Ya»alar ana hükumleri getirirler, ozellikle \navasa temel hak ve ozgıırlukierı «a^ar, ayrıca Parlâmentovu teşkil eden Mecli'lerın calışahılmtsı ıçın uvulması gereken trmel kuralları ko\ar. Iç tuzukIrr ıse, ismi üzerinde, Meclislerin çalışmalarını ayrıntılarına kadar duzpnler. Hattâ açık kaldığı, u>g:ulama sırasında, anlaşılan noktalar Mrclis kararlarivle. yorumlarla \e ;ine m.sulanıa ile doldurulur. Bu bakundan muhalefet engellemesinin Anajasajla ilişkisinin bulunmaması normal savılacağı Rİbi, iç tüzükte buna dair hiikümlerin Ketirümemiş olması da normal savılmalıdır. Zira engelleme (nbstruksıvon) çok partili parlâmenter rejımlerin ortaya çıkardıçı bır davranıştır. Başka ülkelerde orneçin Fransatla uzun süre tuzüğe îirmpden u\^\ılanmış( ancak bu uyjrulamalardan sonra bir takım kurallar kendiliğinden konmuştur. Japon Parlâmentosunun iç tU7Üğü engellemenin sınırlarını çizmeye çalışmıştır. Buna rağmen Japomada Divet üveleri, sıralanndan kalkıp kürsüye pelinceye dek geçrcek zamandan bile engelleme için yararlanmaktadırlar. Simdi Sajın Basbakan der ki, mademki Anayasada. iç tözükte enfelleme hakkı dive bir şey yoktur, o halde muhalefetin böyle bir ynla ffitmemesi jerekir. Ve mademki kanun teklifleri, tasarılan Meclis^ \eriliyor, ku\~vet oranında temsil edilen komisyonlarda, ppnpl kurulda hrrkes fikrini söylemek imkânma sahiptir, o halde obstruksijon ne demek? Savın Demirel'in sözleri ilk hakışta bir belirli mantık açısından doğri' gibi frirüniir insana. Ancak bu düpedfiz 4risto mantığıdtr. Hak anlavışivle haklann sınırlariyle kullanılmasıyle, daha dogru«u hukuk mantığiyle iVgisi bulunmamaktadır. Vstelik bu mantık bizi l%0 dan önce pek revaçta olan Mecliste smırlı denetim, ja da sadece dort vılda bir hakeme muracaat ffc: siyasî mizah edebıyatına pirmiş sonuçlara da KÖtüriir. Ye çok partili sıstem, anlaMsı bakımmdan. iki partili sistemden farklı olduğu için bu sonuçlar busbütün de komikleşir. S u noktada anlaşmak gerek 8nce: Muhalefetin geniş gınırlı > j Meclis denetimini kabul edijor muyuı" O halde nrahalifler komis>onlarda, genel kuruilarda henı fikirlerini söyliyecekler, hem de çoğunlufuna giivenen partinin karşısında şartlara göre tamamen, ya da kı«men birleşerek o kanunun çıkmaması için butün haklardan yararlanmaya çMışacaklar. N'edir o haklar? Başlıcası, şuphesiz biİeşime katılmamak, iç tüzuğiın «çoğunluk» hükmünden yararlanma hakkı. Ovlanalarda dumma gdre yoklama istemek, çoğunluğun bulunmadıpm tesbit ettiTebilmek hakkı. Oturumu yine iç tüzuğe ya da teamüllere uygun olarak ba$ka yollarla engelleme hakkı. Görülüvor ki bütün bu haklar doğnıdan değil, dolaylıdır. Ama dola\lı oluşları onlann «hak» niteliğini ortadan kaldırmaz. Kısıntıya da uğratamaz. Nitekim Adalet Partisi Meclis ve Senato grupları da 1964 vılmdaki seçim kanunn möıakeresinde dolaylı engelleme haklannı kullanmış. tasanntn çıkışını nzatraakta başanlı da ounuştu. Denilecek ki, peki engellemeler Parlâmentonun çalışmasını önlemez nıi? Ve dolavısiyle itibanru redelemez mi? Doğrndur, her tasarna karşı girişilecek bu tür davranıjlar elbette çalışmayı durduracaktır. Zaten muhalefet işin farkında oldujhı için umn sötedir enselleme voluna gitmekien vazReçmiştir. Ne var ki T.R.T. •ihi tasarılar doğrudon dofrruya düzenle, snavasal haklann sınırJnmasivle ileilidirler. Bunlara karşı muhalefetin direnci elhet«c #aha «fnış tutnlacaU \e rlhette en > o basvurulmaM gereken ça <n reler birer 'irer denenecektir, ANK4RA, (Cumhurijet Bürosu) Kıbrıs konusuyla ılgıli olarak ngılılerle goruşmek üzere dun Ankara ya gelen Bırleşmış Mılletler Genel SeKreterı UThant ın Kıbrıs takı Ozel Temsilcisi Osorıo Taiall, «Yeni bir teklif getirmedım» demıştır Turkıye've geıme»ınde ozel bır amaç olmadığını, Genel Sekreter UThant m atzusu urerıne son gelısmele" uzerme ne \apılabıleceğını goruşmek \e yem temaslar kuımak uzere bu rıyareti yaptığmı behrten Tafall, ^Kıbrıs'taki son durumdan umitvar mısınız?» sorusvma, şu cevabı \ennıştır(Arkası Sa. 7, Sü. S de) Eksik kapasite TI.'RK UÇAKLARI S4VASA GIKDI Dun başlajan NATO «Safak Devrıjesı» Tatbikatında. Türk uçakları, Muttefik uçak gemilerınden kalkan uçaklarla Akdeniz'in Dogusunda «a\&slara başlamıslardır. Reaimde, 6. Filoya mensup bir uçak gemisinden, dev jet uçakları havalanırken. Turkıye Odalar Bırlığı Genel Sekretm, smaı ışletmelerın tan kapasite ile çalışamadıklarndan yakınmış, yapılan araştırmalara çore bırçok muessesenın kapasıtelerının yuzde 4 ınm alU tında çalıştıgının tesbit edıldıgı«Pravda» ' nı ıfaöe ederek konuşrrasına o zetle sovle de\am etmışır MOSKOV\ So\net Komunıst Partısınm resmi organı «Pravda» j «Dış ticaretimızın artması dıs gazeesı, Turkıye dekı yabancı askeri üslenn «Turki\e'nin eğemenliğipazarlarda rekabet şartlarını hani çiğnemekle kalmayıp, ayni zamanda gu\enliğini de tehdit ettiğini» iz ool istihsal vapmamıza \abr5ilerı sürmüştur. ıan Ugolkof ımzasıyle çıkan maxalede, bu askeri ustedir. Hal bövle iken ihraratıîerm «Turk halkı için sürekli bir endişe ka\na|ı» olduğu gonışu belır 1 (Arkası Sa. 7, Su. 2 de) tılerek, şoyle denılmektedır «Merkeri «aber Alma Teşki'Stı (C.l^.) tarafından Amerikan hükümeti ve diğer bazı servisler için hazırlanan son raporda, bu endişe için haklı sebepler oldııpıınu ortaya kovmaktadır. Bu rapor, Washinırton'un, aralarında TürkİTe de bulunan bazı ülkelere karşı izlemesi gereken politikayı tesbit etmektedir. IZMtT Hereke'nın Mağaraburnu me\kımde dun gece gelen ctobus kam>on çarpışmasında 10 kışı olmuş, 15 kışj dc agtr Askeri müdahale yaraiı olarak haüanelere kaldırılmıştır. hakkı var mı?.. (Arkası Sa 7 Va l dp) f Ivan Ugolkof, Türkıvedeki TIbancı askeri tesisler ve askerlenn varlığına ilışktn anlasmalann. Amenkaya «Tiirkiveye direkt asker! mfidahale hakkı verdigi(Arkası Sa. 7. Sfl. 1 de) Â izmit'te trafik kazası: 10 ölü, 15 ağır yaraiı Samsun'da "Basbakan ve Uşağı,, basıldı, sanatçılardan S'i yaralandl SAMSUN, (Salih Giivenli bildlriyor) «Ankara Başkent Tıya*rosunnun dun akşam Sumer Sinemasında oynayacağı «Basb»kan ve L'sagi» pıyesi, saat 18 sıraîannda 20 kişılık bir grup tarafından basılmıştır. Gazete kâğıtlanna sanlı sopalarla sınema salonuna gıren saldırganlar, 2'sı kadın olmak uzere 5 sanatçıyı yaralı mış, fakat se^rcüprın saleyana gelmesı U7pr>ne kaçmı«:!ardır (ArkaM Sa. 7, bu. 5 de) yazı ve fotoğraflar = fİkfef OtyOID Yarın CUMHURgYETİe Taşlar ve taşıtlar l«tanbul'da, yol rtasına hırakılan taçlardan meydana gelen trafik kazaları artmaktadır. önceki (riın de, geni$letilmekte olan Fınrlıkh'daki Meclisi Mcbusan Caddesinin ortasına bırakılan koşo taşlan 34 DV 537. 22 AD 717 ve 34 FU 196 plâkalı 07I arabaların hırbırıne hindirmesinp sebep olmugtur. Yukarda, zincırleme kazadan snnra halk ve polis, tasları kaldırırken... (Foto HAJ ECVE1 GÜKKSLM