Katalog

CUMHURÎYET Mart 1999 8AHÜKE hadiseler arasında Amerika'nın Vietnom'do hofta sonu koyıpları yüksek oldu E. Han, ülkesinin halinden yakındı RA\VALPİNDİ (Ajanslar) Pâkistan radyosundan önceki gece hialka hitap eden Pâkistan ))evlet Başkanı Eyiip Han. Pâkistan. halkını rÜlkeyi ve Pâkistan ideolojisini kurtarmaya V£ mrdeni rmjesseselerle intizamlı bir düzenin bozulmasım onlemeye» dâvet etrnistir. Pakistandaki siyasi partileri, yu varlak masa toplantısından sonra Uctidam devredilmesnin banşçı yollardan sağlanması hususunda nüfuslarını kullanmamakla suçlayan Eyup Han özetle 5<3yle demis tln •Durum endişe veren bir 5ekilde kdtüye doğru gitmektedlr. Halk bir terör havası içinde yaşamakta, okonomi felce uğramaktadır. Herkes intikam peşinde ko« makta, imanımız ve mukadderatı mız halkın isteri şeklini alan gaIeyanına bağlı bulunmaktadır.» Başkan Nixon, ABD üniversitelerinde reform istedi SAN CLEMANTS (HA) Ön seçim rezaleti . . ürldye'de milll ve m v Ijj M hallî intihaplarda tek J I dereceli ve nisbî se • '••• çim sistemi uygulanır. 30 yaşını bitinniş olan kadın, erkek oy verir ve mebusunu, âyanını, belediye reisini ve âzasını seçer.. sanırsmız deçil mi?. Bunların hepsl birer Tormalitedir. Seçmen yerine 100 500 800 kişilik ikinci seçmenler seçer. Bu ikinci seçmenler partiye mensup ve muayyen vazifeli ve vasıflı kimselerdir ki evvelden malumdur. Bu adamlar toplanıriar.. mebus, senatör ve belediye Szası adaylannı nı seçerler. Bu adaylar bir kere seçildi mi, o partinin • o yerdeki kuvvet nisbetine göre seçilecek olanlar belli olmuştur. Meselâ Istanbul'dan 40 mebus çıkacaktır. A Partisi, eldeki geçmiş rakamlara ve mevcut hesaplara göre 20 . 22 sandalye kazanacaktır. B partisi 10 12 kazanacaktır. Bu iki partinin ön seçimi yapıldı, ve seçimdeki oy sırasına göre liste sıralandı mı, yüzde 10 bir şüphesi bölge dışmda artık kimin seçileceği değişmez şekilde belli olur. Yani ön seçimde seçilmiş olan 40 kişilik listenin başından 20 kişi yüzdeyüz mebustur. ötekinden de 10 kişi.. çünkü ba listelerde artık np Isimler dedeğişir; ne de nra.. »eçimler do tüm Uste üzerinden yapılaca ğından artık seçmenlerin gidip sandığa oy atmaları bir meraaimden ibarettir. Demek ıd Türkiyedeki seçimler çenel oy sistemiyle yapıimamaktadır. Genel oy sonradan ona kanunî şekli vennek için kullanılan bir usulden ibarettir. Asıl seçimi, adaylan seçen 35 yuz kişilik ve seçim için seçilmemiş bir «kolej» yapar. Genel oy da buna eyvallah der. Bu bir sulfra;e üniversal = genel oy değildir. Seçim için seçilmemiş, ve bu salâhiyet kendisine tüzüklerle verilmiş başka kimselerin teşkil ettiği bir kalabalık tarafından yapılmış bir «ön seçim» degil, son seçimdir. Çünkü bu seçimden sonra onu kimse değiştiremez. E, bu ön seçimin ne kabahati vardır? Şu kabahati vardır. Bu zümre üzerinde türlü şekilde tesirler yapılmakta, açıkçası cebine paravı koyan kendini seçtirebilmektedir. Yani bu seçim esasında sadece bir aday seçimi olduğundan guya pe!c eheramiyet verilmediğüıden iın seçmenler işi o kadar mühimsemedikleri için oradaki mucadele, siyasi olmaktan ziyade şahsî cereyan etmektedir. En büyük ve akıllı partilerde başhanlann öa seçimi kayheititi, fakat idare heyetlnc blle girememiş olanlann liste bası seçildikleri bir hakdkattir. Ve bu sistem, kendisinden beklenen isabetin yüzde yirmisini bile sağlıyamamıştır. Ama bu, bu sistemi tatbik eden her partide böyle olmuş, kaliteli kimseler oturup görüşülmiyen, aday a daylarma ortaya çıkmalan bile vasaklanan bir şrupta cereyan eden acaip, hattâ bazen gayriahlâki mücadelelere gire memiş ve partiler birçok ivi elemanını siyasî ve mahallî meclislere sokamamıştır. Çünkü birçok yerlerde zi\afetler. eçlenceler, gezip tozmalarla yaçlanıp, ballanan ilk seçmenler, beklenmiyen, hattâ bir teşkilâtın çoğunlukça istenmiyen kimseleri seçtirmişlerdir. Meselâ Istanbnl'da bir belediye seçiminde, 50 • 100 oja hâkim ve bu yol ile havatını kazanan kimseler bulunduğunu ö&renmişizdir. tşte şikâjet bundandır. Çunkü bu sistem seçilenlerin kalitesini ve umumiyetle meclislerin siyasî sevhesini duşürebilir neticeler doğurmaktadır. Binaenaleyh değiştirilmelidir. \ e değiştirilecektir. Aksi halde teşkilât ile meclisler arasında siyasî irtibat kopabilecektir. Ne yapmalı?.. Vallah.. ne >apıisa bir ön tasfi>e olacaktır. Onu da mümkün olduğu kadar artık siyasi hırsı doymuş, partideki maddi, manevî me^kii söz götürmez bir parti senatosu teşkil edip onlara seçtirnıeli, fakat evvelden seçilme şartlarmı iyice sıkıştırmalıdır. Talısil, terbiye, tecrübe, ahlâk \e hattâ aile durumu dahi incc den ince>e ele alınmalıdır Burada teşkilâta da, yerine göre yüzde beşten ona kadar \e aynı vasıflara sahip ada>lardan bir kontenjan tamnmalıdır. Bunlar dısında mahalli \e mrrkezî teşkilât ve liderlerin bu ön seçimlere tesir yapmaları yasaklanmah, bir de bazı muayyen hallerde merkeze adav liste si revizyonu hakkı, vani listenin bir kere daha seçilnıesini isteme hakkı \ crilmelidir. Bütün bunların sebebi, Türkiye'de hâlâ seçimlerin adam değil, parti seçimi olmasıdır. Yani tüm listeye oy verilmesi mecburijetidir. Bu ise gerçekten insanlann seçim hakkına müdahaledir. Bir parti hattâ bir şahıs • adaylığını ko\ar. Usulen seçim kurulu kabul eder. Tasdik eder. Artık o adama ben istersem oy \eririm, istemezsem vermem. Yani A partisi listesindeki on isimden sekizini beğenir, seçerim.. geri kalan ikisini se\nıem. Hakkmda kötii seyler veririm. Onlara oy vermeye beni kimse icbar edememelidir. Işte burada karma liste sistemi çıkar. Karnıa liste sistemi çıktı mı, liste ve ön seçim hapı yutar. Halk beğendiği «kimse» yi seçer. Befendiği kimselerin bulunduğu tüm listeyi değil. Bugünkü sistemin sakat tarafı yalmz ön seçim nsulü değil, yekpâre liste, dokunnlmaz liste gistemidir. Bu kaldıkça istemedikJerimizi s^meye veya, hiç. oy vermemey» mecbur kalmamız zaruridir. F. FELEK SAYGON, (HA) Bir Amerikan askeri sözcüsünün bildırdığıne gore, cumartesi günü yapılan »a\aşlarda Anıerikan birliklerinin kayıplan yüksek olmuştur. Onceki gün akşamüstü Pleiku'nun 3 kilometre Kuzeybatısında bır Amerikan konvoyunu pusuya duşuren Vietkong askerleri yedı Amerikan askerini öldürüp yirmı Bİnı yaralamıştır. Konvoyu kurta rabilmek için olay mahalline gelen he'.ikopterler ve topuçu birlik leri ıki saat ateş etmek zorunda kal mıştır. Tam kıyı bölgesinde cereyan eden diğer bir çarpışmada onbir Amerıkan askeri ölmüş 48 asker de yaralanmıştır, Bu çarpışma sekiz eaat surmüştür. Av cı bombardıman uçaklarınrn müdahalesine rağmen, karanlıktan yararlanan Vıetkong askerleri ger'de oniki ölü bırakarak kacmış tır Dığer taraftan Quang Kgaı şeh ri cvarında cereyan eden başka bir çanşmada 34 Vietkong askeri öldurulmüştür. Pâkistan Devlet Başkanı herşeyin kötüye g^ttiğînî belirterek halkı sâkin olmaya davet etti Başkan Nbcon Amerikan Üniversitelerindeki öğrenci hareketlerinin düşünce tehdit ettiğinl 1leri sürmüştür. özgürlüğünü Botsvana Başkanı hayır için çamaşır yıkıyor Gaberones (Botsvana), (a.a.) Afrika kıtasının en genç devletlerınden biri olan Botsvana' nın Cumhurbaşkanı, hayır işlerinde gösterdifi faallyetle halkın büyük sevgısini toplamaktadır Botsvana Cumhurbaşkanı 5eretes Kama, haftada ıkı gün baş kent Gaberones'de yetimhaneye gıtmekte ve hayır için bulaşık pkamaktadır Botsvana başkentındekl yaban cı müşahıtler Devlet Başkanının bu davranısının halkı geniş ölçüde etküediğinl ve gelecek seçimlerde çok büyük bır çoğunlukla yeniden Başkan seçılecegim 1leri sünnektedirler. m Başkan, hafta sonu tatılıru ge çlrdıgi San Clements'de, öfrencı hareketleri ve ünıversito sorun lanyla ilgili görüşlerini açıklar ken şunlan söylemıştlr: «Şiddet hareketleri, görünüşe jöre, Üniversitelerdeki görüs aj nlıklarından doğan tartışmala nn sının içinde kabul ediliyor. Ancak bu şiddet hareketleri yal nız öğrencilere değil, müesseseleri de zedeler. Bunlar yalmz siyasî bir felâkete yol açmakla kal mavacak, karanlık kuvvetlere ve baskıya boyun eğen milletlerde kültürel bir facia meydana getirecektir. Medeniyetler yok olma yolculuğuna bu şekilde baslarlar.» Bu taskınlıkların derto bir hu«ursuzluktan 1leri geldiğmi kabul eden Başkan Nıxon, bu hulursuzluğun bu tlp hareketlerle ortadan kaldınlamayacagına 1 nandığını söylemiş ve üniverslteleri her bakımdan reforma dâvet etmıs ve üniversite idaresınde öğrencilere söz hakkı tanınmasını tavsıye etmiştir Başkan Nıxon bu arada, Amerika Eğıtım ve Sağlık Bakanı Mr. Robert Fınch'e bu gıbı taskmlıklara karşı mutedil ve haklı tedbirlerın almması için dırektıf verdığım açıklamıştır Kongre kararlarına uygun olarak almması ıstenılen tedbırlere, suç lu gorunen oğrencılerm burslarmın kesilmesi de dahildir. Ancak Mr. Nıxon, suç durumunun Üniversite kurallanna gö re değil, ceza kanunlanna göre. tespit edilmesi gerektığme ışaret etmiştir. Bu arada Mr. Finch, üniversite rektörlerine gönderdiğı bir bıldiride, öğrencilerin haklı ve kanunlara uygun olarak yapacakları gostenlere saygı gosterıleceğinı açıklamıştır JOHN TC EŞt İsa'yı oynıyacak... UThant, «Dört büyüklerin loplanacaklarını» kesinlikle bildirdi Birleşmiş Milletler Genel Sekr'teri UThant önreki gece verdiği bır demeçte: «Ortadoğu konusunu incelemek üzere. dort büyuk devlet temsHcilerinin yakıtıda friDlanacaklannı bildirmistir. UThant toplafctılara öniimüzdeki hafta içinde başlanılıp başlamlmıvacağı sorusunu cevapsız bı rakmıştır. Bu arada, Birleşmiş Milletler çev relerindeki genel görüşe göre Ortadoğu toplantılarma, Kıral Hüseyin'in nisan başında Washingtan'a yapacağı ziyaretten önce baş laramıyacaktır. Öte yandan, Ürdün Kıralı Hüse yin'ın 11 nisanda Genel Sekreter UThant ile görüşeceği açıklanmıştır. Valinin çağnsı öte yandan Do ju Pr.kİ5tan'm ye ni Valisi Dr. Huda Lehore'da verdiği bir demeçte i!k hedefinin son iki hafta içmde şiddet hareketleri nin arttığı Doğu eyaMinde normal düzeni kurmak olduşumı sov lemiştir. Bunu basarmak icin bütün siyasi Dartılerın isbirlıs»ini ısteyen Dr. Huda, hükumetin halkın can ve mal emn ; yetini sağlaması gerektiğlni sözlerine eklemi? tir. Bu arada. «Partiler arası öğrencl hareket komitesi» başkanı Mucibur Rahman, dün gece vayınladığı bir bildiride taraftarlan nı sükun ve nizama dâvet ANGUİLLEDA tNGİLTERE ALEYHİNE GÖSTERİLER.. (AP) John'a televizyonda isa'yı oynaması teklil edildi LONDRA, (aju) «Beatle» lerin îaadan dafa meşhur oldugunu söyleyerek şlmşekleri üzeııne çekmiş olan, aynı topluluktan John Lennon'a bir seri t«levizyon programında İsa'yı can landırması teklıf edilmiştir. Dört aya kadar Kudüs'te kutsal topraklarda çekimıne başlanacak olan renkli televizyon füml için yapımcı Graham Scott, «îsa rolü İçin L«nnon'nn seçilmesi birçok tdmseyi tedirgin edecek, ama yine de onun bu rol için ideal olduğu flkrindeyim» demıştir. Bilindiği gibi, L«nnon, 36 yaşmda bir Japon artistiyle geçen hafta evlenmıştl ABD bayrağı yakıldı Aynca 300 kadar sol eğilimli öğ renci Amerikan Büyük Elçiliğmi basarak bayrağı yakmışlardır. Üç kamyon dolusu polis duruma derhal müdahale ederek binayı boşaltmıştır. Zarar ve ziyan henuz tesblt edılememiştir: Öte yandan Savunma Bakanı A. Han, ülkede sükunet temin edile medigi takdirde siyaset ve Anayasa meselelerinin arka plâna atı lacağını ihtar etmiştir. Gözlemcıler bunu, sıkı yönetim ilânı ve askerin idareye müdahalesine dair bir uyarma olarak niteîemişlerdir. İngiltere, B.M. heyetini Anguille'e sokmıyacak (DIŞ HAI5ERLER SERVİSJ) LONDRA İnj'iltere nin Karayiplerdeki Anguille adasını işgal eimcsi olayı, dünyada çeşitli tepkiîere yol açmaya dcvanı e'krken, kontı da gün geçtikçe çaprasık bir hal îılmuktadır. Ingiltere hükumeti, Birleşmiş Milletler Somlırgecilıkle Mucadele Komısyonunun, adaya bır heyet gondererek, durumu incelemek karanna, resmen karşı çıkmış ve söz konusu heyetin Ada'Ttr sokulmıyacagını açıklamıştır. öte yandan Porto Rico'da bulunan Anguılle Başkanı Ronald VVebster, Adada hüküm süren gergınligl öğrendikten sonra Angınlla'ya dönmeye karar vermıştir. Haberi veren îngiliz «Sunday Times» gazetesine göre gerglnlik Ada'daki îngiliz komserine karşı girişilen göstenden sonra artmıştır. «Sunday Times» ın Anguilla özel muhabirl d© kanşıklıklar sırasında üd polisin hafif yaralandıgmı vazmaktadır. «Sunday Eıpress» gazetesl de, kaynağı belirtmeksizın Ada'daki îngiliz komserinln yakmda Lond ra'ya çağınlacağmı haber vermektedir. Webd.oer, komser Anthony Lee'nin Ada'dan derhâl uzaklaşmasmı lstemekteydl. İngiltere'de Barbaros'a iftira yağdıran bir kitap yayınlandı LONDRA, (a^.) Son günlerde piyasaya çıkarılan ve büyuk Turk amirali Barbaros Hayreddin Paşa hakkında çirkin iftiralarla dolu olan bır kitap Ingıltere'deki Türkler arasında bü yük infial uyandırmıştır. Bradford adında biri tarafından yazılmış olan «Sultanm Amirali» adlı bu kitapta Barbaros Hayreddln Paşa hakkında pek çok ifttralarda bulumılmakta, , hattâ, kendısınin, Türk olmayıp, j Rum asülı olduğu dahi tleri sü , rülmektedir. Paris'te uyuşturucu madde kullanan çocuklar arlıvor PARİS, fHA) Paris ve çevresinde uyuşturucu madde kullanan ve suç işleyen onsekiz yaşmdan kücük gençlerin sayısmm tehlıke li sekilde arttığı açıklanmıştır. Acıklamayı yapan Paris Polis Müdürü Maurice Grimaud'ya göre. 1965 yılında bu suçlan işleyen lerm oranı yuzde 5,5 iken bu oran 1963'de yüzde 13 5'e çıkmıştır. 1966 5ıhnda 18 ve daha küçük yaşta 7 000 çocuk .TUÇ işlemisken bu rakam 1967 de 9 bine. 1968 de ise 10 binin ü'erine çıkmıstır. Jmparator yatağı, zifaf gecesi için kiraya veriliyor ROMA Italyan turizminde yenl ve orljlnal bir adım atümış olup, bunun olumlu sonuçlar vermesi beklenmektedır. SATIŞ ELEMANLARI ARANIYOR Tanınmış, büyük bir sanayi kuruluşu Istanbul, Ankara, Adana ve Samsun'da mevcut satış teşkilâtlarında görev alacak", kariyer yapacak elemanlar arıyor. Gereken şartlar: 1 En az lise mezunu olmak (Yüksek okul mezunu olmak tercih sebebîdir.) 2 Yaratıcı, başarılı ve enerjik bir kişiliğe sahip olmak. 3 Sağlık şaıiları Marmara, Orta Anadolu, Akdeniz ve Karadeniz bölgelerinde seyahat etmeye elverişli olmak. Bu şartları haiz olanlar arasından seçüecekler müessesenfn düzenlec^ği "SAT1CI YETIŞTİRME KURSU" na aîınacaklardır. Kursu başarı ile bitirenler ve kefalet verenler satış bo'gelerinde görev alacaklsrdır. Mürscaatiarın P. K. 45 LEVENT ISTANBUL adresine yapılması rica olunur. (»adar Reklam: 346/3003) İMMMMİMMMMMMMMMMMMMMM» ZIİKr Gt>NKT Kngin NURCAJ* nl;anland]Iar. AtakSj 23 Mart J9C9 lla Cjrahunvet 3028 J Hayat İ ANSİKLOPEDİ KÜÇUK 6 • Fasikülü Çıktı! J harfine getdi! Bir bilgine göre, çare bulunmazsa 15 yılda insan iabiala mahkum olacak MARSILYA, (aa.) Şayet gerekli çareler bulunmazsa, msanoğlu, 15 yıldan kısa bir süre içinde, tabiata mahkum olacak ve onun tahnbatının sonuçlanndan kendisini kurtaramıyacaktır. Bu ihtar, Marsüya Luminy Ünlversiteslnde tabiat bilginleri", mlmarlar ve şehircilik uzmanlannın katıldıklan ve canlıların yaşadıklan ortamla olan ilişkılerinin ele almdığı bır toplantıda nebatat bilgini prof. Roger Milinier tarafından yapılmıştır. Paris ulusal tabiat müzes^ıde görevli profesör Jean Dorst )se, son 30 40 y.l içinde 120 cins memeli ile 190 kuş türünün oıtadan kalktığma, birçok türün de bu tehlıke ile karşı karşıya bulunduğuna dikkati çekmiştir. Prof. Dorst, şöyle devam etmiştir: «Üzerinde yaşadığımız gezegen, faallyetlerimiz sonncnnda meydana getirdiğimlz artıklann tamamını ortadan kaldırabilecek ^etenekte değildlr. Oysa H, insanoğlu tabiattan vazgeçemez. O, her zaman İçin, bitki yapraklarmın gfineş ışığından yararlanarak gerçekleştirdikleri klorofil fonksiyonnna mnhtaç olacaktır, zlra yaşam&n için gerekli oksijenl ou yoldan sağlamaktadır...» Dorst, bu alanda dengenin ne şekllde sağlanacağını tespit etmenin ekolojl ümtnin işi oldu ğunu belirtmiştir. BUtün dünyada turizme verilen önemin ve harcanan çabanın îtalyan turizmlne darbe ındireBONN, ( ı x ) îji haber ceğinl dıişünen ttalyan tur.zm idaresf yepyenl bir hamle yapa alan çevrelerde belirtıldığme gore, Federal Almanya'da görevli rak, Italya'nın en eski ve tanhl bulunan bütün So^et diplomat şatolarmdan birini yenl evlı, ya lan Alman gizli polisi tarafmbancı çiftlere tahsis etml? budan sıkı bir takip altında tutullunmaktadır. maktadırlar. ttalyan turizm idaresl onüçtlnHaürlanacağı gibi, Sovyetler cü yüzyılın en parlak şatolarınBırliği BüyükelçUiği Müsteşarladan Lucera şatosunu, balayları rından Voronçef bır trafik kaza nı geçirmek isteyen yabancı yenl smda ölunce olaya el koyan poevlilere tahsis etmiştir. En yiiK lis kendısınin Sovyet casusluk sek ücreti ödiyenler de zifal ge teşkilâtının başı olduğunu ortacelerini împaratorun yatagında ya koyan vesikalar ele geçirmışgeçirebileceklerdir. ti. Sovyet diplomatları Almanya'da izleniyor ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• Sayııı Abonelerimize Teşekkülümuz »antral numaralarının 24/3/1969 gününden itibaren aşağıdaki şekilde değiştırıldıği bilgılerine sunulur. Personel Alınacak Telefon Başmüdürlüğü \ I PTT Başmüdürlüğü • Askerliğıni yapmış, lısan bilen, azami 1940 dogumlu personel alınacaktır. Almanca büenler tercıh olunacaktır. Müracaat: BOSPOR TURİZM Limıted Şirkeü. ÎSTANBUL Merkez: Taksim, Mete Cad. 14 ANTCARA: Zafer Meydanı, Ihlamur Sokak 10 224530 Yeni 2662001 | Teîefon Başmüdürlüğü 224210 • Yeni 264210; (Basın: 12519/3021) (Cumhunyet: 3037) m HAYAT KÜÇÜK ANSİKLOPEDİ, eylülde çıkacak 13 fasıkülil ıle tamamlanacak, bır ciltte toplanacaktır. HAYAT KÜÇÜK ANSIKLOPEOI, Bğrencılerin. Bğretmenlerin, anna va hahalann kolayca faydalânacağı bır müracaat kıtabıdır. HAYAT KÜÇÜK ANSİKLOPEDİ, Milli Eğitim Bakanlığ. tarafından Tebliğler Oergisi ile bütUn okullara ve öğretmenlere tavsıye edilmiştir. Her fasikül 100 sayfa, 3,5 lira Satış ve dağıtım : BATEŞ Bayilik Teçkilatı. Istanbul :(Sh } 28/30C7,1 Dfnek* Möhftrd«ro}lu İle BUent MühünUroğln NJ3»rver<1«l BH»dly« salonunda ulkâhl»ndllar. MJ.1M* Rolland* Hm: v&xx». TJCZİRAAT BANKASI 8506 • 13096/3031)