Katalog

SAHİFE Ekira 1969 CUMHURfFET yüzyılın başındanberi isçilerin sosyal durnmlanm düzeltmek ve sosyal adaleti egemen kılmak amaciyle ulnslararasi alanda ardı arkası kesilmeden bilinen girişimler olmns ve toplantılar yapılmıstır. Bu arada tanzim yetkisini ve yasama görevini halz olmak üzere uluslararası bir organizasyon knmlması iein de pek çok çaba barcanmıg ve bo konnda dünya kamn oyu haıırlanmıştır. Ninayet, Birinci Dünya Savaşından sonra beklenen teşkilât dofabilmiştir. 1919'da Versailles Antlaşmariyle bfltfln dünyayı kapsayacak sürekli bir barısın, anc»k sosyal adalet temeli üzerine otnrtnlabilecegi kanısıyla kurulan Ulnslararası Çalışma Teşkilâtmın (I.L.O.) şimdiye ksdar devam edegelen faaliyetleri olnmln ve basarılı olmnştur. 50 yasını hitirdigi şn »ıralarda dünya sosyal banşına katkıda bulnnmus olmanın güveni ve huzuru içinde bu kurnlnş bngün karşımıza daha eüçlü olarak çıkmaktadır. Insanlık idealine hizmet, sosyal adalet ilkesini gerçekleştirmek ve »osyal banşı saglamak amaeına yönelmis kararlan, dünya sosyal mevınatına en iyl ve sağlam bir Srnek ve kaynak teşkil etmiştir. Uluslororosı Çahşmo Teşkilâtı (i.1.0.) Suphi Nahit OKAY İKTÎSAT TAKÜLTESf UZMAN1 lerinin olmak Gzere diger devletlerin çalışterli degildir. Nitekim bizde de 1M1 Anama hayatını d» olnmln yönden etkilemif ve yasası bn gibi nlnslararası knrnl kararlarıçoğn hallerde paralellik ve hattft nygunluk nın Türk Yasama Meclislerinden geçmesini saglamada yararh olabilmistir. Bnnunla biröngörmüstür. Diğer yandan günümuzde IOSlikte teşkilât çalışmalarının deferlenebilmeyal siyaset somnlan dinamik bir çelişme •i ve kararlarının geçerli olabilrnesi ve üye hızı içindedir. Geri kalmış ülkelerde deraokdevletlerde uygulanabilmesl için ilkin, büratik siyasal rrjirai ve nıüesseseleri ayakta yük bir anlayıs ve Inanıs içinde olmata, tntmak ve komraak, ianayilcsmevi gelistiralınan kararları fçtenlikle benimsemeye ve mek ve sotval adaleti saŞlamak aribf üç yönhükfimetlerin yasama organları yanında lü çaba, olnsal politikanın vazgeçilmez teciddî çaba harcamalanna baghdır. Gerçi mel anmrları Nolarak belirmektedir. (1) Buteşkilât statüsüne göre, üye devletler, hanrada bir noktayı açıklamak verinde olnr: gi filkede olnrsa olsnn adaletsizligi. «efaleti Sözleşmeden çok sayıda kabnl edilmi* olve yoksnllngn dogurabilecek çalısma kosulmasi sosyal adalete ve insani prensiplere larının bnlunması halini, dünya banşına daha çok yer verilmif oldntn anlamına eelkarsı tehlike saymışlar ve sosyal yaşantının memektedir. lapılan bilimsel bir arastırbir kısım alnslarda iyiye götürülmesinin yema böyle bir yargıya yer vermemektedir. ( î ) terli olmadıgına inanmıslardır. Fakat. devSözgelisi. demirperde ferisi menileketlerden letlerin hükümranlık haklan, siyasi rejira bir kısmının, tıvlçre'ye oranla daha çok safarklan, ekonomice geri kalmışlık gibi halyıda sözleşmeyi kabnl etmis olmalarına rag ler teşkilâtça alınan kararlann üye devlet men adı «ecen batılı ülkede bn sözleşmeülkelerinde kabul edilip yürürlS|e konmalalerde öngörülmüş olan sosyal adalet ilkelerında ister istemez bazı zorlnklar yaratmakrinin daha önceleri ve geniş ölçüde varlıgı tadır. Bnndan başka sözlesmeler üye devve geçerliligi anlasılmıştır. letlerin kabnlüne ve yasama organlarından geçmesine baglıdır. Her ne kadar teşkilât bazı müeyyidelere sahip i*e de bnnlar yeürkiye, sözleşmelerden bir kısmını kaTbul etmis ve yasalaştırraistır. Bnnla ruı mtltt oldntnna barada tneelemey* T » bellrtmeye imkân yoktnr. Fakat kısaea diyebiliriı ki, teşkU&t kararları, Türk »osyal mevcnatını 1936'danberi etkilemlstir. Ancak, 19M196* aran, bn konnda sadece dnrgvnl«k değil k a y p yaratan bir dönem olmnştnr. Partl tüzügünde ve programınd» açıklanmıç oldn|n faalde, düsük Demokrat Parti iktidan, sendikaları bafımsız ve özfrür birer meslek kurnluşn olarak hnknkf teminata kavnstnramamış, Topln Sözleşme düzenini gftirmemiş, Grev hakkını müesseseleştirmemlftir. Bn konolarda daima ve daba önee Işçi Knmmlarına ödevier ve görevier düş mektedlr. Gerci Türkts'in (tktisadi ve sosyal plânlama ve programlamada demokratfk karar alma ve kararlara katılma) İçin yaptıîı teklif Uluslararası Çalışma Teşkilâtı Genel Knrnlnnca benimsenmiş ve kabul edilmis iıe de, ba ilke Tnrk ınevzuatında ancak kamn sektörnnde nygnlanmaktadır. ö ı e l «ektor 44t sayılı yasanın dısında kalmıstır. özel kesimde, Topln Söılesmelerle tatbikattan anlaşıldıfı üzere bunu sajlamaya hnkân olamıyaçagma ve ifverenler kolay kolay bnna vanaımıyaeaklanna g8re. sornn«n yasa yoloyla çözümlenmesi eerekmektedir. Rolü büyük flrkiye'nin de 1936 danberi fiyesi bnlnnduga bn teşkilâtın, arastmeı ve gelistirici çalısmalan, düzenleyicl fonksiyonn ile Iş Hnknknnnn nlnslararası bir kimlik ve nitelik kazanmasında, kabal ettigi ve ü y e devletlere sundntn yüzleree sözleşme ve tavıiyeleriyle olasa) yasalann yürtirlflge konmasında ve çalışma kosullarının dfiıeltllmeıinde büyük rolfi olmnstnr. Soniıç örkiye'de, llnslararası Çalıçma Teşkilâtının çulışraalarını iyi niyetle ve içtenükle iıleyeeek ve benimseyeeek ve kararlanna nygvlama olanaklan sa|lıyabilerfk liyari Iktidarlara ihtivaç vardır. Türk işçi knrnlnslannın, çalısmalannı v e mncadelelcrini bnna göre ayarlamalan gerekmektedir. T T Blrleşmiş Milletlere baglı slmakla beraber yasams görevi bakımından tamamiyl» bagırasıı olan bn knrulnş. başta kendi üye (1) Prof. Dr. Orhan Tuna: (Sosyal Siyasete Giriş) adlı eser. (2) Dr. Rüçhan Işık: fMilletlerarîsı Çalışma Sözleşmelerinin Türk Mevzuatına Tesiri). Sosval Siyaset Konferanrian • 1968 Bu kadarı üzüntü veriyor! Radyodald parti konuşmaları saatinde bir parti büyüğü şoyie de111)5: «Kızlarımız ilkokullardan sonra diplomalı fahise yetisiyor!... Bunu dinleyen bir hanımefendi fevkalâde uzülmüş, duyduğu isyan duygusuyla «Rezaletin bn kadarı olmaz!. Devlet Radyosundan bir milletin evlâdlanna, kültürüne bu kadar aeni bir iftira atüamaz» diyor. Okumanns her türlüsünün karsıstnda yer alan irticaı, pcıklamak amaeiyle söylenen bu sözü tiksintl ile karsıladıktan sonra, meydan sizin Türk anneleri! Türk kızları, Türk kadınlan! bn zihniyetp. bu ahlâka bu sefil tutuma karsı tepki gösterip dilinirin döndügü kadar rahatça söğebOirslniz. Yalnız o radyo konusmacısına dejfl, onu yetijtiren, büyüten «na fau mefhnmların kutsal olduğunn öğretmeyen anasına, onu dünyayi getirmeye vesile olan babasuıa, onu adam edemetnis olan ög. retmenine de beddua etmekta serbestsiniz!.. Herif delinin blrl deyip Keçmeyiniz!.. Eline mikrofonn geçirea her klşl lorumludur. Ona mikrofonn verenln, kanun da olsa kulatını çekmek fereldr. •Denek •kızlanmız içia ilkoknllat fnhnf diploman veren müesseseler!..» öyle ml?. *** Daha neler dinteyecegiz, bu oy dileneiligl yüzünden? AP. Ailah, Peygamber partisi diye propaganda yaparsa, Erbakan bunn görüp lsi hilifet dâvâcılığına kadar götürürse., mânen bcs para etmeyen gözii kara bir ki;i de nıUictvekili oluf ayda üç bin liira nukaf almak ftfe kendi minicik p&rtisi adıö» böyle abtrk tabuk konusabilir.. Düsünmez ki kendi lidcrinin yetişmiş kuları vardır. Yaruı kendisi de bir kız babası olabilir. fuhşuo yalnız bir türlüsü olmaz, mukaddesatı böyle pazara çıkaranlaı da mânen fuhos yapmıs olmazlar mı? Fahise kötülüfü kendisine doknnan bir bahtsız Insandır. Halhuld bu sefil topyekun bir milletin yetisen nesline söğmektedir. Bereket versfaı bn radyo konusmacısı, seçim kazanıp MeclİM giremedi de Meclis kene gibi rnha yapıjık m&nevi bir fuhsun eslrl olan tnsandan kendisini kurtarmıs oldn.. bkokullar fuhus diplomasi vermez ama, bazı kimteler, büyük diploma sahibi olsaJar bile kendilerini ahlâksızlığm sefaletinden kurtaramazlar.. (20 Ekim 1969 Pazartesi) her biri ayrı ayrı özel ikramiye çekilişi ile BUGÜN yeni şubemiz daha hizmetinize girdi. Adalet Partisi seçimleri kazandı. / Bu kazancın seçim usullerine ne kaoar ba|li oldn|nnn hatırlatmak için daha önce bu kosede yaptığımız hesapları halırlatalım : 1 Eğer son seçimde 1965'te oldufu gibi «milli bakiye» usulü uygnlansaydı, Adalet Partisi 212 milletvekili çıkarabilecekti. öteki partiler Mecliste 238 koltugu tutacaklardı. Ve A.P.. çognnluğu sa£lıyamadığı için koalisyon çarelerı aranarafctı. Demek ki «milli irade*, koalisyon biçiminde belirecekti. 2 Eğer 1960'tan önee on yıl snregelen «eognnluk» sistemi uygulanuydı, A.P. bu seçimde tam 415 milletvekili çıkaracaktı. öteki partiler, C.H.P. de dahil olrnak üzere. topyekun silinecekler. parlâmentoda Adalet Partisi dısında 35 koltnk kalaeaktı. Mnhalefet yüzde doksan dokuzla parlâmento disına itiletek. Adalet Partisi Anayasayı istedigi gibi degiştirebileeekti. Demek ki «milli irade», Anayasa referandnmn biçirainde bellreeek, «Anayasayı değistir» anlamı taşıyacaktı. 3 Ne var ki, bnnlardan hiçbiri nygulanmamış, «nispi »eçim» sistemi yürürlüge girmiş. ve 12 Ekim seçimlerinde Adalet Partisi 256 milletvekili çıkarmıstır. Ne koalisyona gitmek ihtiyacındadır.. Ne de Anayasa'yı defcistirehilecek yetkisi vardır. • «Milli irade» edebiyatı üstüne mangalds kül bırakmıyanlara simdi bir sorn yöneltmek çerekir : Milli irade seçim sistemi mi demektir? Ve 12 Ekim seçimlerinde «milli irade» bangi yolda «tecelli» etmiştir? 1 Millet koalisyon mu istiyor? t Anayasanın degistirilmesini ml istiyor? 3 l'oksa her ikisini de istemiyor da bnrtnkü dnrnmn mn istiyor? Herhalde millî iradenin bilimsel bir belirginligi olsa seçim sisterolerine göre salıncak kurup volta atmazdı oy hesaplarında Millî irade edebiratına sıgınarak yapılarak yornmların tumüniin havada kalacaeı mevdandadır. 12 Ekim seçimlerinin en afır basan yönn 5 milyon seçmenin oy sandıgına gitmekten vazgeçmesidir. Siyasi partilerin tümünden «sanıp bıkmış, beıginlije düşmüştör seçmen çognnlugu... Elbette bn nmntsnzlngnn gerekçesi vardır. önseçimlerde «millî irade» parayla alınıp satilır bir meta nitelifinde piyasaya düsmüstiir. «Milli irade» borsasında bir oy'nn flç bin liraya yukseldifini çazeteler yarmışlardır. Siyasi partinin milletvekili adayı, bir ynzlük banknotnn yansını yırtıp parti deleeesine vermiş. ötekî yansını eebine koyarak demistir ki : Bak arkadas. millî iradenin yarısı senin eebinde, yansı benim cebimde... E | e r bana oy verirsen benim eeblmdeki yanm banknot teninklyle senin eebinde blrleşecek ve bn snretle millî irade tecelli edecektir. Partiler «millî iradenin tecellisi» için milyonlarea Ura hareamıslardır. Dogn'da aga, köyünü sekiz yfiı bin liraya satıp bn parayı millî iradenin tecelli etmesi için seçimlere yatırmı«tır. Niee komprador ve mütegallibe. «milli irade» yolnnda politikaeıyla pazarlıfa girmiştir. Şimdi «milli İrade» yi temsil İçin Ankara'ya toplanan politikacılar. alaraklarmın ve borçlıtrının dSkümönü yaparak kendi aralannda konaşraaktadırlar : Ben yüz elli bin barcadım .. Aımif yahn™ Benim masraf tki yüz binl bnldn .. Çok zahmet çektik, epey harcadık, ama milli irsdeyi alnımızın akıyla tecelli ettirdik. Bn arada olanlar küçflk partilere oldn. Şsyanı dikkat bir tesadüfle küçük parti demek fakir parti demek oldugnndan. cavallılar barcadıklarıyla kaldılar. Parlamentoya adaylıgını koyan 450 A.P. milletvekili adayı arasında cadece 1 işçi, I de küçük esnaf bulnnuyordu. Bir tek köylü ve tanm işçisi yoktn. Nüfnsnn yüzde 10'i kSylfi oldngn halde nasıl olnyoT da «milli İrade» bir tek k5vlü adayı bnlnnmıyan bir partide «tecelli» ediyordn? Toksa bizim köylnnün «millî irade» si kendisine karsı mıydı? Milli irade edebiyatı Türkiye'de artık geçerli olmaktan çıkmıstır. Bngünkn seçim sisteminin bir cilvesidir Adalet Partisinin parl&mentodaki agırlı|ım meydana getiren... 14.5 milyon •eçmenden yüzde 27'sinin oylarıyla iktidar koltnfnna otnrmns bir siyasi parti, memleket aleyhinde olduga çoktan ispatlanmıs politikasmıdort yıl daha sürdürmeye hasırlanıyor. Gerçekte nygnladıgi politika, Millî Knrtnlus Savaşımızın kaynaklanndan güc alan Atatürkçülüfe «karşıdevrim» polrtikasıdır. Ne var ki bn politika, özgürlük, demokrasi, serbest seçim, miUI irade edebiyatıyla göz boyayan bir ambaltj içinde snnnlmaktadır kamnoynna... "Millî irade,, acoba nasıl "tecelli,, etti? Cılıut Uabun 2 7 0 inci Şubemız t yöneten DOGAN AVCIOĞLU SAıSDOZ tlâç Sanayii Limited Sirketi Ankara Bölgesi için Propaganda Şefi ARANMAKTADIR Aran an Vasıflar: 1 Doktor, Eczacı, Diş Tabibi, Kimyager veya yüksek tahsil mezunu, veyahut bu mevzuda tecrübe sahibi olmak. 2 Askerlik hizmetini ifâ etmis bulunmak. 3 4 0 yaşından büyuk olmamak. 4 Bir yabancı lisan bilmek. tercih sebebidir. TalipJİIerin 23/10/1969 Perşembe günü saat 8.30 dan itibaren SANDOZ Üâç Sanayii Ltd. şti. Ankara İrtibat Bürosu, Selânik Cad. 7/3 Yenişehir adresine, çahsen müracaat etmeleri rica olunur. (Reklâmcıük: 3617 12635) •••••••#»»•••»»••»»••••••••••••»•••»•»•»»•» Devtinıcı! DEVRİM oku, DEVRİM okut ! DEVRİM: Yarının Turkıye'sini kuracak olanların gazetesi özel çakilislerde ve eynca bir defada 9 miiyon liralık ikramiyelerin dağıtılacağı yılın »on çekilişind* Sayın Mevduat Sahiplerine boi sanslar dileris. YÖN'den sonra DEVRİM! Ilerıcı devrimcı yazarlar OIK YÖN'if sımdi de DEVRİM* YAPI ve KREDİ BANKASI Daima en iyi hizmet DURU TURİZM CUMHURİYET BAYRAMI GEZİLERİ ÜRGtP GÖREME KONTA 4 GÜN 30». T.L. 21EKİM'deçıkjyor! SAĞCI, SOLCU BÜTÜN OKUMUŞLARI İLGİLENDİREN DOLGUN YAZILAR : DEVRİM BİLDİRİSİ : DEVRlM, Türkiye n.,zin içine duşürüldüğu çıkmazdan nastl kuıtulabiieceğinı bir bıldırı ıle kamuoyuna açık'ıyor. İKİLİ ANLAŞN1ALARDA SON DURUM: Amerika ile yeni imzalanan '•Temel anlaşma"yı açıklıyoruz. CİZLİ BİR AMERİKAN ASKERİ RAPORU: Bir nükleer savaşta Türkiyede 7,5 milyon insan ölür. Baş hedef: Adana İncirlik üssü... DOĞAN AVCIOĞHJ'NÜN BİR YAZI DİZİSİ; Türk orduşu ve Amerika (19471969). Türk Ordusunun içine düşürüldüğü durum ve bu durumdan kurtulma çabaları, en gizli yönleriyle bu yazı dizisinde açıklanıyor. Fazıl Hüsnü Dağlarca'nın in yeni dcvrimci şiirleri: DEVRİM, tabusayılan "REJİM TARTIŞ.VUSI"nı başlatıyor Sandıktan ne çtktı 0 Seçımlerin bilimsel tahlili. Dinsel ırtıcaı beslcyen para babalarını açıkltyoruz. YENİ TARİHJ BELGELER: 31 Martın görgü tanığı Şehremmı Ebubekir Hazım Tepeyran'ın hatıralan ve Amenka'da ''Lozan" tartışmaları. •••••»•••• • • • • •• • • • i DUK1UI (Moran: 2121/12659) Tarık Z. Kırbakan No: « ret: « 1« 7 J 4 S • ••••••••••••••• » • • • • (Ctımhuriyet: 12661) DKKI SAV Te ZCHKEYİ HastalıkUn Mntehaaauı Istiklâl LM. Psnnakkapı flçık Teşekkür 9.8.1969 Cumartesi günü Konya Karaman yolunda geçinrüs olduğum trafik kazası sonunda ilk tedavilerimızı yapan Karaman ve Konya Devlet Hastahanelerinin sayın Doktor ve yardımcı saglık personeline, nihat tedavinı için kaldınldığım Ankara Hacettepe Ünlversite Hastahanesi Nöroşirürji (Beyin cerrahisi) servisinde başanlı bir tedavi ıle beni tekrar eski sıhhatime kavusturan bu servisin şefleri saym Doç. Dr. 1 TA L Y A 4Vinci Milletlerarası l Bisiklet ve Motosrfcfet Sergisini MtLANO'da ayaret ediniz. (22 • 30 Kasım 1969 • Müâno Fuan sahasa) Dünyada 2 ve 3 tekerlekli taşıt imalfttınm muazzam vitrini Yabancı ziyaretçiler için tercümanlık hizmetlert Müracaat A. N. C. M. A. Via Mauro Macchl, 33 20 124 MİLANO (ttalya) J • + • J KONTA ANAMCR ANTALTA C GÜN 4»». T.L. Tel.: 44 81 28 (İstanbul Reklâm: 5781 12638) Kartal Maltepe Askerî Satınalma Komisyon BaşKanlıgından Askeri ihtiyaç için aşatıda cins, raiktar, mu haramen bedellerl ve geçici tetninat miktarlan yazılı (10) kalern YtYECEK, 1carşılarında gösteri len gün vesaatlerde 2490 sayılı kanunun 31. maddesi gereğince KAPALI ZARF ÜSULÜ Ue satın ahnacaktır. Ihaie Kartal • Maltepe'de bulunan eski Belediye binası karşısındakl Komisyonda yapılacalrtı •. Evsal ve sartnameler Konusyonumuzda, ANKARA, İZMİR Levazun Amirliklerinde gbrülebilir. Teklif mektuplannın ihale saatlnden bir saat öncesine kadar Komisyonda bulundurul ması sarttır. Postada vaki olacak gecikmeler kabul edilme*. Miktari KUo 20000 Kg. 12000 Kg. 24000 Kg. 45000 Ad. 100000 Ad. 7000 Kg. 3500 Kg. 8000 Kg. 12000 Ad. 30000 Ad. Mnhammeo Bedeü Lira 18000 10800 36000 11250 25000 TL. TL. TL. TL. TL. Geçirf Teminsta Lira 1350 TL. 810 TL. 2T0O TL. 844 TL. 1875 TL. 473 237 900 225 563 TL. TL. TL. TL. TL. thaleain Gün ve saati 5/KASIM/196811.00 5/KASIM/1969 • 11.00 5/KASIMa96911.00 5/KASIM/1968lT.no 5/KASIM/196911.00 5/KASIM/1969 • 16.00 5/KASIM/1969 • 16.00 5/KASIM/1969 16.00 5/KASIM/196916.00 5/KASIM/1968 16.00 Teslim Gamlzonn MALTEPE MALTEPE MALTEPE MALTEPE. MALTEPE GEBZE GEBZE GEBZE GEBZE GEBZE • • • • • • • • • • • • •• • • • • • •• • ••••••••••••»••••••»• (Basuı: 31052/13642) AYKUT EFBENGİ İle Doç. Dr. VURAL BERTAN"a VB Asistan Dr. Sayın Sebahattin Tok'a, aynı senrisin diğer yardımcı sağlık personeline, rahatsızlıgım sırasında hastahanelere veya eve gerek biszat gelerek, gerekse telefon, telgraf veya mektupla geçmiş olsun dileklerinde bulunan sayın meslektaşlanma, akraba, dost, hemşehri ve arfcdaşlanma teşekkürü bir borç bllirim. Maliye Bakanlığ] Gellrler Kontroldrü Görbüı ftzbatrtaçık (Cumhuriiet: 12665) Marmara Bölgesi Liman ve Denızişleri Müdürlüğünden Kejif bedeli cem'an 29072 lira olan 4 adet deniz motorunun tekne ve makineleri ile 1 adet akaryakıt dubasmın onarım 15i 2490 sayılı kanunun 41. ve mütaakıp maddeleri gereğince açıi eksiliıne nsulü ile ihaleye konulmuştur. Geçici teminat 2180.40 liradır. Şartname iş SÜnlerinde Müdürlüğümüzde görülebilir, İhale 27.10.1969 pazartesi günü saat 15.00 de Müdürlüğümüzde yapılacaktır. lstirak edeceklerin 2490 sayılı kanunun 2, 3. maddesinde yazıh belgeleri ve buna benzer onanm isi yaptıklarına dair vesika ibraz etmeleri, ilân o'.unur. C 1NS t FTRASA HAVDÇ PORTAKAL MANDALİN LÎMON PIRASA HAVUÇ PORTAKAL .VUNDALÎN LİMON 6300 TL. 3150 TL. 12000 TL. 3000 TL. 7500 TL. Çetın Altan Meun And Oktay Akbal. Muammer Aksoy. Doğan Avcıoğlu. Şevket Sureyya Aydemır tbrahım Çaml; Gungcr Dılmen Samih Emre Muhsın Ertuğrul. Doğan Hızlan AslanB Kafaoğlu. Cevdet Kudret, Rauf MutlusNijat ö z o n Ilhan Selçuk v e Ilhamı Soy.<=a yazıları v e unlü karıkaturculer TURHAN TONGUÇ EFLÂTUN "NURÎ (Basm: 23647) 12651 (Basın: 23553/12646) ( C u m l ı u n y e t : 12655 ı