Katalog

CUMHURİYET 15 Ocak 1969 SAHİFE ÜÇ DIŞ BASINDA Yazan : h«diseler ants Gidenjohnson gelen Nixon ırk yü onee Amerikan Senatosu, savaşı yasaklayan Kellogg Briand Antlaşmasını imzaladı. O tarıhten bu jana dunyada aşağı yukan 100 süâhlı çatışma olmuş ve bu çatışmalann en az altısına Birleşık Devletler de kanşmıştır. Amerikan Dışışleri Bakanı Kollogg tarafından plinlanan antlaşma, teorikman hâlâ yururluktedir ve kimse Solcu Fransız aydını Regis Debray'm eşi, «Başkan Bamenzahmet edip. bu antlaşmavı ortadan kaldırmaya teşebbus etmemiştir. tos kocamı affetmeyı düşünüyor» demiş ve Debray'ın onuSavaşın genellikle kabul edilmiş bır tanımlamasmı yapmak güç muzdeki aylarda serbest bırakılacağına inandığuu söyleolsa gerek. Geçen yıl, «Stratejık Çahşmalar Enstımsu» tarafmdan yamiştir. Regis Debray, Venezuela uymğnnda olan eşine, ymlanan bir bildiriye gore, 1928 \e 1966 seneleri arasmda 93 savaş çıkVeneznela'ya gittiği sırada rastlamış, sonra Camirl Hapismıştır. Fakat bu listeye, Angoladaki gerilla savaşları. Afrıkadaki diğer DIŞ HABEBLER SERVİSİ hanesinde kendisi ile evlenmişti. Bayan Debray eşini geçatışmalar ve Ruslann Çekoslov akyaM istilâlan dahıl edılmemiştir. BRÜKŞEL Dunya Yahudi Kongresinde resmen açıklandığına g<51945 yılmdan beri dunyanın hiç bir verınde resmî bir savaş ilânt çen Eylül ayından beri gormemiştir. Resimde, Debray (solre, dunyanın 72 çeşıtli ülkesınde 72 mılyon Yahudi yaşamaktadır. BABAT olmamıştır; Ama buna rağmen, Savunma Bakanı McNamara'nın 1966 da) duruşma esnasmda goruluyor. Hatırlanacağı gıbi oncekı gun Başbakan Levi Eşkol Yahudi lıderle• SUİKAST. Fas Kırah Hasan'a mayısmda belirttiğine gore, «Sadece son 8 jıl içınde uluslararası ori, bu yuzyıl sonuna kadar Israıl'in Yahudi nüfusunu bir mısline çıkasuıkast tertıplemekten sanık 4 kınemde 164 çatışma olmuş ve bu çatışmalara seksenıkı hukumet katılracak tedbırler almaya dâvet etmıstı. şı, Rabat mahkemesı tarafmdan tnıştır > Hur dunya ülkelerinın 26'smdan gelen Yahudi liderlerin katüdığı ıdama mahkum edıbniîtir Bir Amerikan sosjoloğuna gore ise, 1946 ile 1959 yıllan arasmda bir toplantıda konuşan Eşkol, Yahudılerın öncelıkle en fazla ezildık1290 <ıç savaş> çıkmıştır. ANVERS lerı toplumlardan ana yurtlarına dondüklerini, şımdı hür dunya YahuİÇ GÜDLSÜ DEĞİL djlennın donmesıne sıra geldığını soylemıştı. • KAÇAKÇILIK. 2 ay önce Bel Biyolojistlere gore, savaş arzusu insanlann doğal iç gudusü de^ LONPRA. Bır televızyon prog çika'da bir arkadaşlarına 1.9 kilo ğildir. rammda bırlıkte görünen Ürdün afyon verirken yakalanan Sabri Iki liderle yapılan mülâkat, taKırah Husejin ile lsrail SavunOzdemir ve Metin Yıldız admda 2 raflann 18 aylık Ortadogu anlaşJulian Huxley şöyle diyor: «Tarıh oncesı ınsanının savaş için ördevletl olan PaKıstanda dınl oKARAÇt, (»A.) ma Bakanı Moşe Dayan, OrtadoTurk, sekizer ay hapse ve l«*0 mazlığının baruşçı bır çozume bağgütlendığıne daır elımızde bir delil j oktur. Bu ınsanların araçlan, av, ğuda bans ıhtıınahnın hâlâ çok akıstanın kuvvetll adanu tonte durumundadır. Belçika frangi odemeje mahkum lanması konusunda hâlâ bınbirıntoprak kazma ve hayvan derilerını soyma amacı ıle yapılmışlardı» Halıhazırdakl sıstem, halkm uzak olduğunu ortaya koymuşCumhurbaşkanı Eyüp Han'a edilmişlerdır. den çok farklı goruşlere sahıp buHuxley devam ediyor: «Insan tabıatmda, bazı karıncalar gıbi sabnce 120 bin «Demokratı» seçme lardır. muhalif olanlar, Eyüp Han lunduklarıru ortaya koymuştur. vaş yapma içgudusu yoktur. Gerçi, msanda saldırgan (agresıv) ıç gudü EDINBURGH sıni, bu 120 bin kışının de Cumrejinune karşı «ulusal bir hareKıral Hüseyın, Ortadogu soruvardır. Fakat bu ic gudü oteki iç guduler gıbi ınsan doğasmın bır kıs• ÇTKARILDI. Rodezva, 1970'hurbaşkanı ile yaşama gücünü nuna bulunacak çbzumun, Bırleşde Iskoçya'nm Edinburgh şehrın ket» hazırlamaktadırlar. seçmesmi amirdir. „ mı olup, özelhkle savaş yapmaya \ onelmemıştır.. Savaş, hayat kanumış Mılletler Guvenhk Konseyı'de yapılacak olan Ingılız Mılletler nu olmayıp, çok ender rastlanan bır bı>olo3ık olaydır Savaşı, çabşrna Kansız bir darbeyle, bundan Muhaüfler, kolaylıkla «etM «1nın 22 kasım 1967 tarıhli kararı Topluluğu (Commonwealth) oyun i>n yü bnce iktidan ele geçiren veya kavga ile kanştırmamak gerekır Savaş, bırkaç grup arasmda Çitında bırakabUecek» 120 bın i i çerçevesine girmesı gerektığmı lanndan çıkarılmıştır. kan teşkılâtlanmış bır çatışmadır . Eyüp Han'ın karşısına, bu on kınci seçmenle gerçekleştinlen soylemıştır. Moşe Dayan ise bır Bu açıdan baktığımızda. Tabıatta sadece iki tur hayvanın savaş LONDBA yıl içınde 10 dan fazla muhalefet seçimlerın, «ıldatmacadan başka barış anlaşmasının mutlaka Arap• TÂYIN. îneiltere'nin Paris partısı çıkmıştır. yaptığını goruruz Insanlar ve karınca'ar bir şey olmadığını» ılerı sürmeklar ve tsraıl arasmda doğrudan Bu>uk Elçiliğindeki eski MusteKarmcalar arasmda büe savaş eden grup, sadece «hasatçı karmmuzakere edılmesı gerektiğmi iÇeşitU derecelerde bolgesel te ve bu sıstemin Eyüp Han re calar dıye bılınen bir turdur. Mulk bırıktıren kanncalar yalnız bu kaşan Peter E. Barasbotham'ın Kıbdestek goren bu partıler, ülusal jımıni 125 mılyon Pakıstanlırjın leri sürmuştur. rıs Yuksek Komiserliğıne tâyin erınca cmsıdır. Savaş ıle mulk arasındakı bu bağlantı gayet ılgmçtir. Avam Part^ınin Pekın egılimli başmda tutmaya devam edecegıdildıfi resmen açıklanmıştır. Kıral Huseyın, lsraıl'ın 1967 haInsan ancak tahıl ve başka zenginlıkler toplamaya başladıktan sonra nı soylemektedrrler. kolundan sağcı Cemaatül Islâiı zıran savaşmdan oncekı sınırlara ATINA savaşlar çıkmıştır > Muhalefet bundan başka, sıkı donraesıni ıstemiş. Dayan, îsraıl• TLRK ÖĞRETME>XEBt. Ba Partısıne kadar çeşıtli eğılımlen Kişi yukardakı satırları okuduktan sonra, şo>le bır sonuca varmaK temsıl eden gruplardan meydana yonetım kanununun kaldırılmaın 1967'den oncekı sınırlara dontı Trakya'da emeklı olmuş Turk (Arkası 7 inci sayfada) ozgürlüğunün» gelmektedır. Cemaatül tslâm, sını ve «basın meye hazır ohnadığını belirtmisoğretmenlerı, Dedeağaç'ta bir der dunyanm en buyük Müsluman sağlanmasını ıstemektedlr. tır nek kurmuşlardır Hiiımı'ılii 72 ıııilyıııı Yahudi yajıyor DAYAN; «lsrail geri dönemez..» Insanlar, karıncalar C.L. SULZBERGER FBANKFUBT • HALKTAN YARDHVL Geçen hafta kadm snnsârlan tarafmdan oldurulen Maraşlı 38 >aşında Selim Erdoğan'ın kaatüini bulmak için, butün Frankfurt polisi seferber olmuş, Edgar Jürgens'i tutnklamış. fakat Karl Helnz'i ele geçiremediği için halktan gazeteler vâsıtasıyla yardım istemek zorunda kalmıştır. Dreyfus, Alkılıç veBasn affı .adi Alkılıç» admda bir zat «Cumhuriyet» gazeItesinin açöfı bir «ya» zı» müsabakasına gönderdiği makaleden dolayı komünistlik propag^ndası suçuyla ağırca bir hapis cezasına mahkum oldu. Içeride vatıvor, basın suçlarının affına daır olan ciddı teşebbüsürnuzün içınde bu da var. Şadi Bev mahkum olah bayli zaman geçti. Ve Şadi Bey hakkmdaki takibat koalisyon zamanında başlamıştır. Yani şimdiki iktidar zamanında değil, kaldı ki hep biliyoruz bilhassa 27 Mayıstan sonra mahkemelerimiz Anayasatun üstüne bilhassa titrediği basın hürriyetini çok genis şekilde tefsir eder ve olur ohnaz yazılan mahkum etmez, etmemeye çalışırlar. Bence de «Şadi» Beyin mahknmiveti şimdi burada izahı gerçekten mflşkül bir dunımun neticesi kazaen olmuştur. Yani «Şadi Alkılıç» ın yazdığı yazı gerçek bir dost eline geçse idi çazeteye ginnez, Şadi de mahkum olmazdı. Evvelce de ben binra yazdım; söyledim. Basın ve ceza hvkuku bakımmdan «Şadi» nin suçunda kasit tam değildir. Ne var ki «Şadi» nin dostlan dâvasını savnnurlarken onu Fransadald tieşhur Dreyfus dâvasma benzetiyorlar. Bu benzetişı buradakiler yapadururlarken bir de Almanyada ayni şekilde benzetişler olduğunu Bonn Büyfikelçiliğimizin önünde bu nğurda gosteri yapan hir grupun ellerindeki pankartlardan öğrendim. Bir basın snçu veya herhangi bir hüknmlü lehine güsteri yapmak herkesin hakkıdır. Ve yapılır; ne var ki bu gösteride isabetsizlik iddiasmı kuvvetlendirmek için ileri sürulen misal eğer görülen dâvaya benzemezse hem hareket zayıf düşer, hem de bunu ileri sürenlerin bilgisizliği meydana çıkar; çünlrii Dreyfus dâvasımn, Şadi dâvasiyle hiç bir benzerliği yoktur. K Pakistan'da muhalefet Eyüp Han'a karşı birleşti P arın değü öburgün, VVashington'da şenlikJer başlavacak. Bu şenlikler, Amerika'nın 37 nci Başkanı Nıxon'ın «tahta» çıkış şenhklerıdır. 2,5 milyon dolar harcanan torenıer, Nızon'ın yemımnden sonra yer alacak bir geçit ıle bitecektir. Ve 20 ocak, Amerikan tarihinde Johnson devnnm kapanıp, Nuon devrinin açıldığı gun olarak tarihe geçecektir. A\rupa saraylarmda yuılerce yüdan beri dnyulan çığbklar, şımdi Beyaz Saray'dan yükselıyor: «Kıral öldü, yaşasın kıraJ'.» Amerikan basınında, Nlion' m yapacağı lslerden çok, Johnson'ın yaptıklannı işleyen yazıJara rastlanıyor bu günlerde. Acıma ve vefa dnygulannın kaynaştığı satular, gazeteleri sutun sütun kaplamakta... Meselâ «The New York T1mes» in başmakalesini okuyorsunuz; «O, kendi milleti adına çalıştı ve butun insanlann çıkarlarına hizmet etti Tarihin >argısından korkması için hiçbir sebep yoktur.» Ünlü James Reston, ırk ayırımı \e eğitim için sarfettiği çabaları hatırlatıyor, «VVashington, Jackson'dan beri böyle Başkan görmedı, gormeyecek» dıjor. Ve Johnson'm kendisi kopuşujor New Yorkta: «Yaptıklarımızı öven, ; a da kınayan çok şev söylenecektir. önemli olan tarihçilerimizın yargıst değil, halkımızın vaşama şeklinde bır duzelme olup olmadığıdır.» Başkan Kennedy'nin katledildiği 1963 yıbndan 1968 e kadar uzanan Johson çağı, bu sözlcrle geride kalmaktadır: «Halkımızın yaşama şeklindeki değişıklik...» « Tarihçilerin yargısı bnemli değil...» Gerçekten de böyledir ışler™ Genye bakıldığında, artan ıstihsal, ayın çevresinde dolaşan astronotlar ve Beyaz Saray Ile Texas'taki çiftlik arasmda gidip gelen Johnson'lar hatırlanacaktır. Bazılan, «Johnson, Vietnam yuzünden devrildi» diyecektir. Ama Vietnam halkmın yaşama şeklindeki değişikliği, bunun içındekilerden başka kaç kişi hatırlayacaktır? \ietnarn halkı... Fert başına düşen vülık gelir 50 dolardır. Yam bır Amerikalınm bir haftada kazandığından az. Bir V'ietnamlı müliyetçiyi öldürmek, Amenka'va 400 bin dolara mal olmaktadır. Yani yılda 30 miljar dolar gitmektedir savaşa... Ae ıkinci Dunya Savaşında Almama'va atüanın iki mıslınden fazla bomba, Vietnara'a duşmektedir. Hep Johnson devrinde olmuştur bunlar... Ama, Amerikan halkının yaşama şekli değişmiştir. Amerikan kadınlarının geçen yıl mak>ajlan için harcadıkları para, Vıetnam'ın iki yülık gayrı safi miili hasılasından fazladır. Donunıkler, Kongolar, tırnak cilâları arasında kavbolmustur. Nuon için Washington'da törenler yapıbrken, Yunanistan'ın Gargliani köyü de şenhğe boğulaeaktır. Spiro Agnew da başa gecmektedir çunku... Johnson, hür dunyayı bir yerden ahp bir yere getirmiştir. Bizim de süruklendiğimiz veni jerden, NixonTa beraber cıkacağımız 4 vülık yolculuğa hanr olmaliMZ. Y FRUKO OYNAYIN KAZANIN » ' ıtfsvsıî • !• •» «Şadi» komünlstlik propagandası yaptığı hbamiyle mahkum edihniştir. Mahkumi) ete esas olan yazı da Şadi tarafmdan yanlmıştır. Dreyfus casosluk yaptığı için mahkum edilmistir. Mahkumiyete esas olan \esikalaraı uydurma ve sahte olduğu sonradan meyda na çıkmıştır. Bu harekete sebep de Dreyfus'un Yahudi olması\dı. O zaman Fransada Yahudi alcyhtarlığı vardı; ama Yahudilik yasak değildi. Türkiyede ise komünist propagandası yapmrk kanunen yasaktır. Şimdi Şadi dâvasını reddederken Dreyfus dâvasına feenzet* •«mek yanlış bir teşbih olunca bn hareket zayıflar. Dreyfus Fransız ordusunda bir yüzbaşı idi. Fransa Genel Kurmayındaki bir takım Yahudi aleyhtarı subaylann düzdükleri sahte vesikalarla ordudan tardedildi. Ve on beş sene. ağır hapse mahkum oldu. Sonra bilhassa roeşhur Fransız muharriri Emil Zola, «İtham ediyomm» başbkh beyannamesivle işi ortaya attı. Onu da mahkum ettıler; fakat iş o kadarla kahnadı. Tahkikat açıldı. Dreyfus iki defa daha muhakeme edilerek rütbesi ve hurriyeti iade edildi. Sahte \esika tertip edenlerin de kımi intihar etti, kimi mahkum oldu. Bu dâvaya Fransa tarihinde «l'affaire» yani «mesele» «dı ıeriuniştir. Dreyfus dâvasında mahkumiyete esas olan vesikaların sahteliği ve bir komplonun mevcudiyeti ortaya çıkınca iade • i mubakemeye usul bakımından imkân hasıl oldu. Ben bukukçu değilim; ama «Şadi» dâvasında sahte vesika ve fcomplo bahis konusu değildir. Ancak cfirmun ve kast i curminin vücut buluşu bakımından jence şartlar tam değildir. Böyle haller sanığın lehine tefsir edildigıne göre «Şadi» vak'asının püf noktası budur. İLKMUHTESEM İKRAMIYEMIZ 1969 model CHEVROLET impala Fruko kapaklarında, kırmın zemin içindeki harflerle A L T I N F R U K O yazısım dizmek aize bu muhteşem otomobili kazandınr s FRUKO ALTIN TOMBALA NAS1L KAZANDIRIR Fruko kapaklannda kırmızı, yeşıl ve mavı zemın ıçinda harfler basılıdır. bu harflerle aynı renkten olmak şartıyla A L T I N F R U K O yazısını dızen herkes fau muhteserrr ikramiyelerı kazanır Altın Fruko yılında, ner Fruko kapağı altın değermdedir. 1 TELEViZYON fRUHO Fjruko kapaklarında yeşil zemin içindeki harflerle A L T I N F R U K O y a , nsua dizen herkese, hergün bir televizyon hediye ediyoruz. Televizyonlar kazanan talihlilere işler vaziyette teslim edilecek,montaj ve anten masraflan tarafımızdan karşüanacaktır. HERGÜN JVlehmel E\RLAS Atmayınız, birıktırinız. A.D.Dr'nin Lima şehrinde ham petrol yangını ' y1 B LI'VU, (OHIO) ınlerce galon ham petrol gece kırılan bır borudan akarak şehrın guney kesımınde kı sokaklarada dagılmış ve sanalızasvon şebekesmde ateş alarak şebekede 200 bın dolarhk zarara yol açmıştır Olay yerındekı evlerden 10 bın kışı boşaltalmıştır. Ağır vakıt, yayıldığı yerlerde 15 M derınlığınde goller meydana getırmıştır. Itfaıye polıs ve sıvü savunma işçılen vangiiiın başladığı yerde petrolu kanahzasyona akıtmak ıçm seferber edılraıştır Yetkılller, çahşmalar sonunda petrolün yangından hemen tamamen tan rıp olmuş kannhzasyona aktıjını soylemışlerdır. HERGÜN FRUKO Bu münasebetle şu sıralar lâfı edilen basın suçlarmm affı konusuna da değine m: Hâlâ pek azı hükme bağtanmış çoğu »akip halinde çeşitii basın snçlan var. Bunlann en âdisi neşir yoluyla hakarettir. Bunu basın suçu addederken, basın suçunun affma sebep olarak ele alınan «fikirde suc ohnaz» felsefesiyle hıç alâkası yoktur. Yani bir fikri vaymak ve müdafaa etmek için birine hakaret etmeye löznm yok. O sebeple basın suçlarının en zor müdafaa edilebilen ner'i budur. Sonra meselâ birisine «hayvan» demek gibi bir terbiyesizlikten mahkum olanlar hapse girince başımi7a kahraman kesıliyorlar. Bn kafıramanlardan tanıdıklanm vardır. Bizim memleketin de en az muhtaç olduğu eleman bu çeşıt kahramanlardır. Bu türlü hasın suçlarının affına en büvük ngel şu: Bir adara, iki kişinin vanında birisine «havvan» diyor ve mahkum oluyor. Bir adam 200 bin kişinin okuduğu gazetede birine «hayvan» diyor. O da mahkum oluyor, şimdi biz bu son mahkumiyeti affedin diyoruz. Ya öteki ıki bişi önnndeki 'lakaretten mahkum olan ne olacak? Yani basın voluyla ika edilmış âdı suçlar affedilirken, basın yoluvla ika edılmiş olmıvanlann aftan istisnası insaf, adalet ve nazarivat bakımından kabil olmuyor.. Ne var ki; şimdi bir çok kanunlar değişiyor. zihniyetler ve telâkkiler değişivor. Suçlan veniden tasnife, cezaları da yeniden tâyine ciddi teşebbiısler var.. Bu sırada bir basın affı kaçmılmaz bir iştir. Yeni hükümleri daha vazıh ve daha yerlı verinde getirmek şartiyle. * B. FELCK 1 BUZDOLABI 1 Karıjık renkte tıarflerla yapılan diziler ikramıye kazandırmaz. Yukardaki tabloda görulen harfler şematıktır. Asıllatı Beyoğlu 11 Noterınde saklı bulunan. ikramıyeye lıak kazandıracak harfler özel karakterle basılıdır. ıkramiyelerın karşılığı naklen odenmez. intıkal vtrgısi ^«uanana aıttır. Fruko kapaklarında mavi zemin için deki harflerle A L T I N FRUKO yazısını dizen herkese, hergün Bı 30 jnodeli Arçelik buzdolabı hediye ediyoruz. Frykolyü şimdî için... Tadma doyamıyacaksınız Badar Reklâm 62/565