Katalog

Yeni bir Yayınevı.. Yenı trir kıtap: ÜLKÜ YAYINLARI ORHAN KEMAL'm en son romanını ıftıharla sunar «SOKAKLARDAN BİR KIZ» 506 sayfa. Ofset baslulı kromelüks nefıs bır kapak, Fiatı: 15 Lıra GENEL DAĞITIM : ÜLKÜ YAYINLARI, Ankara Cad No. 41 Vılâyet karşısı İstanbul umhuriY 45. yıl sayı: 15973 : YDNUS NAIl! Telgraf ve mektup adresi: Cumhuriyet îstanbul Posta Kutnsu: îstanbul No. 246 Telctonlar: 22 42 90 22 42 96 22 42 97 22 42 98 22 42 99 13 UC3K I Fakir BAYKURT EFKÂR TEPESİ Türkiyenin uzakkoşelerindenbirind9 bır " Efkâr Tepesi" varaır. Buradan bakınca ülkemız Mtun sorunlarıveçelişkileriyla fcnumuzs seriiır. Fakir Baykurt, o tepeden Jhakarafc yazdığı bu kitapta ülkamidurumuna çizmiş ve yorum ger.lkıncı Saskı 7,5 1L, REMZİ KİTABEVİ (Feza Reklâm: 74/549) ?.nkara Caddesi No. 93ÎSTANBUL Dünya borsalarmdaki dalgalanma ve gizli lo iı... yuınRöportaj\...2yıhnRövortajı. Vıîın İİ OCAK 19* y 18 17 Alttn flatı I%7 yıhndan bn yana yüzde 35 artmıştır. Öıtiyacın ynzde 90'a yalan kısmı karaborsa yolu ile kaçak olarak sağlanan altının gramındaki artış 5 lira 6 knruşu bulmaktadır. Buna paralel olarak gümüşün kilosu da 200 lira civannda yükselmiştir. Altın satışının resmi yollardan yapıldığı Etibank ile Rabak işletmelerinde bir sureden beri altın bulunmamaktadır. Avrupa'dan Arap ulkeleri yoln ile gelen kaçak altın ve gumüş fiatlan ise, kaçakçıların mal gttinnelerinin sağ flltın, iki yılda •. 35 yükseldi / devalüasyon 1< *• ÖZÇEN ACAR 3 O: O tki yıl Içinde altın fiatındakı dalgalanma ve yukseliş piyasayı geniş ölçüde etkıliyor ISGAL SONRASI PRAC. Polnn\a uçafeı benim MÎ7urıd°n ncdcn 15 dakıka ırr< kalklTVARSOVA Tu«l ı Iarla«ın<j3n dnğan modcrn bır «chır BUPflP£ŞTC • 1uıK\cncn sarabından \|jturl> »c\cıni' D. BfRLİN cntı.knn IIIKJM.1' ŞÜKRAN SONER laıunası için, Avrupa ülkelerindeki fiat artışlarına paralel olarak, süratle artınlmaktadır. Aynca, ithalât vergileri ile ithalât için gereken teminat akçelerinin artınlması da, altın riatlarının yükselmesi için' ortam \ aratmıştır. Artışlar 1967 yılı Ocak ayı ıçinde bir gramı 14.44 lira olan 24 tın, 13 kasımda 17.88 liraya, ayar knlçe altın 1968 ocak 13 arabkta 18.17 liraya ve 13 ayında 15.32 liraya çıkmış, orakta 19.45 liraya çıkmıştır. geçtiğimiz Pazartesi günii ise Altın alım satımında onemlı büyük bir artışla (Ocak 1969) rol oynayan Kapalıçarşı esnafı, 19.34 liravı bulmustur. altın fıatlarındakı artışm, doğAltın fiatlanndaki artışlar rudan doğruya Arap ulkelen y o aylara göre de büyük bir luyla Avnıpadan mal getıren kafarklılık göstermektedir. E raborsacıların, fiatlan artırmakim aytnda gramı 17.18 lira lan ile ılgıli oldugunu açıklamışdan satılan 24 ayar kulçe al(Arkası Sa. 7, Sü. 4 de) 5 " BftGfiflO Uzay'da «Şantiye» çalışmaları başladı • SOVYETLER, «SOYUZ4»Ü FIRIATTI (Dış Haherler Sertisi) ÜRGÜPLÜ, "LİDERLER 1OPLAN1ISI,, TEKÜh £77/. İÇİŞLERİ BAKANI, BİLDİRİ YAYIMLADI: • I m lar dıktatoryası. SOSrAl/ZM Çf >ıllt nen \.ı da »ulandırıl ın Mjrk>ı/m. MOSKOVA Tass Ajansının bîldirdığıne gore, Sovyetler Bırhğı, dun, mahalll saatle 10.30 da, ıçinde ın«an bu.unan «Soynz4» aracmı uzava fırlatmıştır. Aradan 7,5 saat geçtıkten sonra uzay gemısı, ılk gun çalısmalarını tamamlamıstır. Tass Aıansı'nın bîldirdığıne gore, uzay aracmı \oneten 41 yasındakı Yarbav Vladımır Satalov, bır yer ıstasyonuna verdığı çalısma raporunda, ağırlıksızlığa alıştığını, araçtakl butun sıstemlerın gayet iyı çalıstığını ve saat 16 33"de «Soynz4»un >orungesinı değıştırdığını bılrfır(Arkası Sa. t. sö. S de) "Daha hassas davranın 5 5 Ankara (Cumhuriyet Bürosu) CHP Parti Meclisinde konusan Genel Sekreter Ecevit de. son olaylara değinmis, «Kanun dışı hareketleri tasvıbe imkân voktur» demistir. Bu arada, AP Millet Meclisı Grupunda da son olavlar ele alınmıs; Kayseri'de konu«aıı MP Genel Baskanı Bolukbası ise, iktıdara siddetle çatmıstır. 3 OO iPazcır giînü CumHuriyet9te yüınRöportajı... yüınRöoortan... Yı/ınRöportajı. Wl»mn • « ». « » . ».»••«... lilttllimilimill>miWMIlllllHMMHMIlllMlHltlll>immWIIMHIHMIi«>HII Ecevit: "Kanvn dışı hareketleri tasvibe imkân yofcfur,, dedi ••• • • • • • • » • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • * • • • « • • • « • • • • >• • • • • • • > • • • > • • • • • • • • • • • • • » • » • • • • • • • • • « • • • • • • • • • • • • « • • •• • • •• • • • İçişleri Bakanı Faruk Sükari; son günlerrte bazı işverlerinde vukubukm şrev Üniversitelerde cereyan eden işgal vcsair olayîar karşısında valililiere bir uyatı yollamış görevlilerin bu konularda daha hassas davranraalarını kanun dışı hareketlere ise tâviz verilmemesini istemiştir. Senato'da, son olayl^rla ilgili gündom dışı bir komışma yapan Kontenjan *«enatörti Sııat Hayri t'rgüplü ise. bir •Liderler Toplantısı» Ifklif etmiştir. Ulaşlş grevi sonaerdi unun notıorı Kokokrasi Özlemi 5 Singer işçfsi tevkif edildi 275 yolcu donuyordu evlet Bakanı Seyfi Öztürk, dun gece Ankara'da, Anadohı Ajansına vaptığı açıklamada, Denizcilik Bankası Nakliyatı T^i.ş. ile Deniz Llaş ls Sendikası arasında toplu sozleşme müzakeresinde çıkan ve ihtilâf vüzunden baslayan grevin sona erdiğini bildirmiştir. Bakan, «Grev halmde bulunan bır ıhtılâfın, tam bır anlayışla halledılmış olması demokratık nızama olan ınancın yenı Siddetli kıs. Gunevdoğu Anadoluda zararlı olmuş, Diyarbakır ve Urfa' i bır tezahuni olduğn kadar, hur da »ırçok ev su altında kalmıştır. Bu arada. Malatyada 40. Sivas'ta 110 sendıkacılığm faydalannı ortaya koyan guzel bır mısal de teşkıl ve BHlis'te 125 yolcu, sevahat ettikleri araçlann kara saplanması sonucu. donma tehlikesi geçirmıştir. Reetmiştir» demistir. simde, yer jer gollerin teşekkul ettiği Dı\arbakır'da salla karşıdan karşıya geçmeye çalışan çocuklar gorülüyor... (Bu konudakı genış habenmız 5 sahıfededır.) ! Sumerbank'ta grev kararı alan TEKStF yoneticileri ise, dün; anlaşma umidi kalmadıgını ve isteklerinden taviz vermiyeceklerini açıklamışlardır. Ourultulü zamanlarda «elele \erelım», «aman birlik olalım», «bölünmeden nurlu nfnkİara >ürü\elim» gibi lâflar ağızlarda sakız haline gelir. îazarlarımız, .vazmajıp da konusanlanmız bn bıçımdeki sözlere genis dlçüde iltifat ederler. Aslında şisirılmıs ola>ların halk kitlelerindeki hnzurstızlnsnııu sömürmekten fcaska bır anlamı yoktur bn gıbi ofiıt vermelerın. Zira fikir özgıırlüfünun var olduğn bır ortamda «elele vermek» açıkçası herkesın her sejı ajnı şekılde dusünmesini saglaraak imkânsızdır. Bu bakımdan öğiitler teskın edicı ilâç misali, dinlendikten \e\a oknnduktan sonra bır sure etkısinı yapıp geçer gıder Şimdi bakıyoruz, büvük tehlike var, memleket elden gidiyor dı\e, en knçük ola)ları dahi büvutenler 19«S modelı ögiıtlere yine basladılar. Nedir ıstenen? Herkes fikir bırliği, düsünce bırlıfı ıçinde olacak, elele, gonul gonüle nnrlu ufnklara yönelinecek.. Pekiy, nasıl olaeak bn? Demokrasi dedigimız düzen herkes aynı sekilde dusünmedıği için knrnlmns. Ve demokrasi denılen bn duzenin temelinde, aynı şekilde düsünmeyenler arasındaki divalogn sağlamak, bdylece insanın vemesi içmesi kadar onemlı olan dıisünme ve söyleme açlığını da gidermek var. Liberal kendi düsündüfıınü sevleyecek, inandığı düseni, ister çıkanna bağlı olsnn ister olmasın, savnnacak ve meselâ özgtir tesebbiisün memleketin kalkınmasında daha yararlı oldnğunu ileri sürecek, bnna karsılık sosvalist, üretim araclannın toplurna geçmesini isteyecek, «artık değer»'den sözedecek. Hattâ daha da ileri giderek söz. ve fikir bzgurlüğunün ancak toplurnsal hayat tarzı içinde mümkün olabilecegini iddia edecek. Bir baskası çıkacak. salt kapitalizm ya da sosvalizm yerine karma bir sistem önerecek. Sosyal devlet anlavısının her iki sistemin sakmcalarını ortadan kaldırdığını savunacak. Diyalog öylesine genisliyecek ki, sosjalistler arasında, liberaller arasında. karmacılar arasında da ikilesmeler olaeak. Bütün bunlar demokrasinin gereği. Diyalotsnz bir düzen isteği ise aslında otokrasi özlemi Bugun Türkive'de ortaya sürülen birlesme özlemi, bilerek \eva bilmeverek, çerçekte tek yönetim özlemıdir. Bir kısmı fasist, sa da veni fasist diyelim, Salazar'ın Portekiı'i, Franko'nun îspanvası, Evüp Han'ın Pakistan'ı ya da Papadopnlosun Tunanistan'ı gibi bir sıvasi duzenin hasreti içindedir. îsterler ki, kamçılı bir adam tepede otursun, emri verince nepimiz saîa ya da sola donetım. Emir \ersin uvnvalım, emir \ersin kalkalım. Gökten zembılle mecekmis çibi özlerler böyle bir kamçılıvı.. özlerler; çünkü kimisi, o gelince ortada ne yolsuıluk, ne düzensizlik, ne densizlik kalacak, Hazreti ömer adaleti knnılacak sanır. Kimisi de bilir ki. bövle bir «kamçılı» knrnln dflzenden jana olnrsa kiipler biraz daha dolacak, tepedeki efendiye sırt dayanarak yan eelip yatılacak. Tine, çok azınhkta da olsa, bir kısmının düsüncesi tek yönetimli ve tepeden inme bir sosvalist düzenin her derde deva olabilereÇidir. Bn dnzende diyaloç sadece kendi sınırları içinde kalacak ve bir Sovyet ya da Mao modeli nvgnlanır nygulanmaz Tfirkiye fuze misali kalkınıverecektir. Çin hangi sartlar içinde Mao'yn bnlmnstnr? Sovyet Rnsya 1905'ten 1917'ye nasıl gelmistir? Birinci Dün^a Savasının etkileri nelerdir? tkinci Dünva Savafindan sonra ortaya çıkanlarda ise sistem nasıl kurnlabilmistir? Ve nihayet hançi kadrolarla hangi asamalardan geçmislerdir? Bütün bunlar ütopvacı takımı için tefermatın teferrnatıdır. Sivasi demokrasi ovunnnn ovnayacaksak, onntı knrallarını biitünüvle uvgnlamamız gerekir. Hem özgürlükten söz açacaksm, hem de dialog biraz eurültülü hale dönüşünce «battık batıyornz, elele ve tek sesli \ürüvelim» cıghklanm basscaksın \e ovnnnn ana kar"lını defcistirmek ıste>eceksin. Belki değisir, deîistirirsin ama. onun ismi ta otokrasi oinr, va da demokrasinin karikatürü denilen kokokrasi.. Başkası defil D «Siyasî maksatla grev yapılmaz» Sukan'm ımzasıyle jayımlanan uyarıda, grevın, ışçılerın ıktısadi \e sosyal dururr.lannı korumak maksadıyle tanınd ğı behrtılmekte ve şoyle denılmektedır •Bu haktan hudut ve şumulu ve nasıl istimal edileceğı hususu da 275 sayıh Toplu tş Sozleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu ile duzen lenmiştir. Anajasamızda ve ilgilı kanunlarımızda sarahaten belirtıldiğı uzere si>asi maksatla grev ler yapılmaz. Yasalarımız, sıvasi grevi yasaklamıştır. Kanunların sınırları difina çıkılmak suretile bazı hakların istıhsaline çalışılma sı, hukuk devleti prensibı ile hiç bir surette bağdaşmaz. Grev hakkı istimal edilirken bu esasın daima gozonunde bulundurulması ve (Arkası Sa. 7, Su. 1 de) ANKARA, (Cumhnriyet Bürosu) ODTU Rektorluğu, Danıştay' ın «Kapatmayı durdurma» karanna karşı savunmasım dun vermıs, meseleyı yenıden gozden geçıren Danıştay 12 ncı Daıresı, savunmadakı ıddıaları varıt gor medığı ıçın, bu defa da dâva sonucuna kadar yurutmenın durdurulmasına karar vermıstır. Donışloy, ODTÜ konusundaki kararında ısrar eiti Danıstay'ın bu kararına rağmen, Unıversıtenın jetkıh organlarca açılıp açılmayacağî, henuz bellı değıldır. Ünıversıte Akademık Konseyı, son durumu Bu arada; Singer Fabrikası olaylarından sanık 20 işçiden 5'i, Kartal Savcılığinın itirazı uzerine dun, Kadıkoy Ağırceza Mahkemesi tarafından tevkif edilmiştir. Bir işçi için de tevkif kararı veril,mişse de, sanık bulunamamıştır. goruşmek uzere, Perşembe gu Hatırlanacağı gibi, 20 işçi, öncenu saat 16 30'da toplanacaktır. ki gunkü sorgularından sonra, Hakkınrfa gıyabı tevkif kararı serbest bırakılmışlardı. bulunanlardan oğrencı Mehmet (Arkası Sa. 7, Sü 3 de) (Arkası Sa. 7, Sü. 4 de) Yehbi Koç, Göz Bankası için lekrar I milyon 200 bîn lira bağışladı kvi.iA.Mll.Af* PtAfeTİKtEN >AP»LI NKONTJN YEMIN TÖRENINDE 25 MÎLYON LÎRA HARCANACAK Dış Haberler Servisi kişılık bır yemekte konuşan Başkan Johnson, Hükumetınin, Amerıka ıçın yapılabılecek her şeyi yaptığına inandığını soyler ^ ve demıştır kı: «Yaptıklarımızı metheden veya kınavan çok sey soylenecektir. Önemli olan tarihçilerin hükumeti miz hakkındaki yargisı degil, halkımızın yaşayıj seklinde bir duzelme olup olmadlğıdır.» Başkan boylece, zencilerın, yashların, oğrencılcrin ve yoksulların hayat sartlarında duzelme olduğuna telmjhte bulunmak istemıştır. Jobnson konuştu 1963 vrlmda John Kennedy'nin Gorevınden ayrılmasına 5 gun oldurulusunrien sonra .k'ıdara eeç kala New York'un bır otelınde 490 (Arkan 8a. 7, Sti. 6 da) WASHİNGTON 17 ocak gunu başlayıp 20 ocakta sona erecek olan Başkan Nıxon'ın yemın toren^ Amerıkan tarıhının en masraflı toreni olaeak ve 25 milyon dolâra çıkacaktır. Lyndon Johnson'un 1965'deki and içmesi 21 milyona ve John Kennedy'nm 1961 dekı and içmesi de 1 6 milyon dolâra mal olmuştur. Ancak, and içme töreni masraflarınm sadece 400 bın dolârı vergi mukelleflennin cebmden çıkacak geri kalanı özel bır grup karşılıyacaktır. Vehbı Koç, kendi adını taşıyan Goz Bankasııun genışletumesi ıçın 1 rrulyon 200 bın lıralık yeni bır bağışta bulunmuştur 12 Aralık 1963 de, Koç"un aytu mıktardakı ilk bagışı ile faalıyete geçmış olan Ankara Ünıversıte si Tıp Fakultesı Vehbı Koç Goz Bankası Klınik ve Araştırma Ena tıtusü son günlerde ıhtıyacı karşılayamaz hale geldığmden genış letilmesı gerekmıştir. Goz Bankası, her sene ortalama olarak 19 bin göz hastasını nyakta, 1,500 goz hastasını da va tırerak tedavi etmekte ve 2 bme yaKın çeşıtlı goz ameliyatı yaparak kbrlükle tesırh şekilde mücadele etmektedır. BIR Roller? değîştirmeji Jandarma dağda eştdya arar. Bnlamaz. Gazetecî arkadaslar g"*"r. Adamı bulurlar, konuşur lar, hattâ poz poz resimler de çektirirler. Polis sehirde, haklarında tutuklama kararı çıkmış, kimseleri arar. Bulamaz. Gazeteci arkadaslar gider. O kimseieri bulurlar, hattâ mülâkat üstüne mülâkat da yaparlar. Tuhaf bir ''nnun bn. Acaba, jandarmalan veya polisleri gazeteci, gazetecileri de jandarma veya polis yapmakla mesele, az çok, normale döner mi dersiniz? D. N*. BASAMAK RLOR 0PARLOR . \ .. 2 ToNf.UK JEfRKtA KAPLl * / *4> ECVET GÜRESİN 20 Ocak'ta goreve ba^layacak olan Baskan >ixon a. 500 bin dnlara mal olan bir makam arabası hazırlanmıştır. Bazı uznıanlann «Tank ile otomobil arasında» diye niteledikleri vasıta, yukarıda goruluyor..