Katalog

ULVt URAZ TİYATROSU ARENA'DA 20 Eylulden ıtıbaren 15 gun içın YALOVA KAYMAKAMI \azan: O. Kemal (Komedı 3 Perde) 4 Ekımden İtıbaren MUSAHİPZADE CELÂI/in FERMAM.I DELI HAZRETLERİ (Komedi 3 Perde) Tel: 49 84 19 umhuriyet KURÜCUSU: YTJNUS NADÎ 45. yıl sayı 15857 Telgraf v« mektup adresi' Cumhuriyet İstanbul Posta Kutusu: İstanbul No. 846 T e l e f o n l a r : 22 4 2 9 0 2 2 4 2 9 6 2 2 42 97 2 2 4 2 9 8 2 2 4 2 9 9 BSÜZL ÜKLEFt SÖZTJUĞU TÛ HitçE^RuL Farıık Karton Plâ«tık 200 250 250 500 500 ' 7S3 4000 ^500 •lOOO lîOO tNKIIÂP ve AKAKİ PVBEVLERİ Perşembe 19 Eylül 1968 Üâncılık: 8452 10933 kap IMLÂ KlLAvTT^ CSMAK1.ICA ^ Kustaf. Mhat > TURKÇE Cl P S CSMAKUCA r TlJlKÇE VAB FO?B1VAT ve 7ENKÎD SJJ Kemal Den.ırav . R A * ANPıKÎGI'FriK TURKÇE^ KLUK Çj(^a^d ruİKdpc r mm Lonu ziyareü sırasında: Sovyetlerin, Almanya'ya ihtan üzerine Amerika, "Askerî müdahale halinde NATO ülkelerinin harekete geçeceğini,, belirtti Almanya, t( Askerî alan n ıstegını Demirere de tekrarladı AN'KARA (Cumhurvvet Bürosu) F Almanya'nın, ordusunun eğıtımı ıçın Turkıye'den ıstedığı «eğıtım alanı» nın nıtelıklerı ıle bu fconuda bugune kadar japılan temasların ana hatlan bellı olmuştur. Almanya kendı topraklarında ordusunun eğıtım yapabıieceğı ve avrıca uzun menzıllı sılâhlarını denejebıleceğı bır arazı bulunmadığı içın bovle bır eğıtım alanı olabılecek sahayı NATO ülkelen arasında aramaya başlamıştır. KiesingerHn temsilcisi nükleer silâhların yayilmasını önliven anlasmaya inıza koynııyacaklarını açıkladı (DIŞ HABLRI.ER SERVİSİ) UVRUPBDB SİYDSi GERGİNLIK ÜRTTI yerlerde CHP'nin oy BULENT ECEVIT yenilenen Seçim yüıde 51e yükseldi l l M Genel Sekreterı Bulent Ecevıt dun duzenledıgl basm H U toplantısında, son yapılan Beledıye Başkanlıgı yenıleme • • ! • • • seçımlennde, partısının oy oranının 1965 seçımlerıne gore yuzds 30,42'den, vuzde 51,73'e yukseldiğuıı belırterek, «Parti örgütumut soa yenileme seçiuılerinde gösterdiği, düzenli ve verimli çalışmayı bir yıl daha sürdürebilirse kı, surdurecektır, ınanıyorum, 19M Millet. vetalı seçimlerini C.H.P. kazanarak tek başına iktidara yelecektlr» demıştır Ecevit bu arada, Dotu'dakl vatandaşlanmraırı, ürünlerlne buyuk olçude zarar veren; pas, bocek, fare re dolu sebebıyle çok guç du rumda kaldıklannı. bu kışı çıkartacak hâlde olmadıklannı sdyle•yerek, Basbakan Suleyman Demirel'den, b>ı koyllılere buğday ve hayvan yardımı yapılmasını, ayn ca banka borçlannın ertelenmeslnı ıstemıştır. C Hollanda örneği Almanya, Hollanda'nın Fransa topraklanndakı eğıtım alamnı ornek gostererek, ısteğıni gayrıresmi olarak Turkıye'ye bıldırmıştır. Inönü hukumetı ?amanında yapılan bu ıstek, olumlu karşılanmaaığı ıçın reddedılmiştır. Almanya'nın bu isteğmı daha sonra Demırel'ın geçen vıl Bonn a yipttğı lesmi zıyaret sırasında sondai mtelığınde olmak uzere tekrarladığı oğremlmışt r Anrafc, «Bugunku atmosfer içinde bovle bır isteğin yenne getirilmesinin mttmkun olamıyacağı» Demırel tarafından bıldırılrruştır. ederal Almanya CumlıurtyetJnin ban faaliyetlerindeu ötürii, SovyetJcr Birliğjnin. bu ülkeye «Birleşmiş Milletler vasasına davan<.'rak miıdahalede bulunacağını» bildircn bir nota verişinden bu yana Avrupa'daki gergrinlik fittıkre s^tmakta ve dünyanın belli başh siyasî merhe'/lerinde barış için tiddî endişeler bclirmektedir. Bırleşık Amenka Hukumeti de, öncekı gece resml bir bıldıri vavınlıvarak «Sovvetlerin veva herhangi bir Vanova P»lrtı öyesinın, Batı AlmanTa'va askrri bir mfidahalede bulunması halinde. Kuzey Atlantik Antlaşmasi uvannca muttefîklerin derbal karşı harekete ?eçeceklerini» Sovyetler Bırlığme duvurmustur. Bu arada, Amerikan Senatosunun, Nukleer sılâhlann yavılmasını onlıven anlaşmavı onayladığı sırada, Kıestager'ın ozel temsllcısi Kurt Bırrenbach'ın, Federal Almanya'nın bu Bnlajmaya ımza koy mıyacağını Amerika'ya blldırmesı de dıkkati çekmıştır. F «•Ele almmadı» thsan Sabri Çağlayangıl. dun bu konuda voneltılen bır soruya cevap olarak «Bizim hiçbir jrizli kapaklı işimiz yoktur. Bu üon çoruşmelerde bu konu cle alınsa\dı, ortak bildiride gerekli aç\klama >apılırdı» demışUr. istanbul dün sıcaktan kavruldu Kışlık elbıselerını dolaplardan çıkartmağa hazırlanan Istanbullular, hava sıcakhğının dun de 30 derecenın ustunde olmasına davanamavarak, bır kenara atılmı? m»yol»nnı Icaptıkları ftbı denıze koşmuşlardır. llgıhienn belırttığıne gore, Afrıka'dan gelen sıcak hava dalgasının tesirı önumuzdekı gunlerden itıbaren azalmaja başlı%acak ve hafta sonuna doğru, Kuzev kesımlerınde de muhtemel yağış dolayısıyle ısı duşecektır. Dun Istanbul'da en } uksek hava sıeaklığı 31 cferece olmuştur Marmara denız suvu sıeaklığı ne 21 derecedır A.P.'nin kaleleri Yenileme seçımlennde, lnceleme Imkânı bulduklan sandıklarda, daha önceleri AP'ye oy veren fakır halkın CHP'ye yonelmış olduğunu gordüklenni ıfade eden Genel Sekreter Ecevıt, ozetle şöyle devam etmiştir: « 1965'de. ou 7 Merkezde Adalet Parti<«i. oylann vuzde 58, ">%'• unn almıştır. 2 Haziran 1968'den •onra yrnilenen seçimlerde ise, A.P., orlann ancak viizde 48,10'nunu alabilmi^tir. Gene IMS'de bu 7 Merkesde C.H.P., oylann viizde 30.42 sini almışti. 2 Hazirandan sonra yenilenen seçimlerde ise C.H.P.'nin oy oranı vfizde 51,73'e vükselmiştir. 1965'de, A.P.'nin bütün Türkivedeki ov oranı vfizde 5Z,Z" idı. Fakat bu vedi merkezde oylann yü(de 58.79'unu, yan» Türkiye'deki oy ortalamasının vüzde 6 faılasını almış olduçu gözönünde tutuluna görülür ki, bu merkezlerden çoğu, (Arkası Sa. 1. Sü. 4 de) Demirel, inşaatı başlamış binaların temelini attı ÖĞRENCILER, KEKTOBLE GÖRİ'ŞMEK IÇI\ REKTÖRLÜK BİNASINA GIRERKJEN Teklifin esasîan Federal Almanya'nın «eğı^ım alanı» ıle ılgıll teklıflerı özetle şu noktalarda toplanmaktadır O Hollanda'nın, Fransa'da kendi ordusu için kuUandığı araıne benzer Wr arazinin Federal Almanya ordusu emrine verilmesi, (2) Bu arazınm her turlu engebelık olanaklarını taşıması ıe 20 mıl enınde, 30 mıl boyunda olması. Q Arazinin hiçhir şekilde üs niteüğini taşımaması. (T) Bu arazıde kuçuk bır Alman bırlığı bulunacak, buna karşılık eğıtım yapacak Alman as kerlen belırlı zamanlarında buraya gelecekler ve egıtımlerını tamamladıktan sonra derhal Almanya'ya doneceklerdır. 8 Bu arazıve karşüık Federal Almanya, Türkıye'ye herhangi bir kira ödemiyecektir. Amerika'nm bildirisi W*SHINGTON, Dışişlerl Bakanlıgından onceki gece yayımlanan bzel bir bildiride B M. yasasımn hıç bır maddesinln Rusva v»va dığer Varşova Pakh Uvelerine Batı Almanva'va asker! müdahale hakkı tanımadığı kesmlıkle belirtümektedır. Bildiride devamla şöyle denmektedır «Buna raçmen Sovvetler Birlifeî ve diğer Varşova Paktı üveleri, Federal Almanva Cumhurifetine tek taraflı askeri bir müdahalede bulanurlarsa. bu hareket, müttefiklerden, Nato'ya uvjtun meşru savunma tedbirleri şeklinde âcil bir cevap görecektir.» (Savfa 7, Sü. 1 de) Kubolı ölümle tehdiff edildi Mücahit BEŞER ERZf RUM Basbakan Sulejman Demırel, Doğu gezısının uçuncu gununde Erzmcanda 191 çiftci aılesine verilen ha zme topraklannın tapularım dağıttıktan, üçüncü katı tamam lanmak üzere olan Tıcaret Sıte sıyle Vakıf işhanmm temelini attıktan sonra karayoluyla Erzurum'a hareket etmiştir Basbakan Demırel, gerek dtm ögle\in verilen bozok soğnş et >uzunden rahatsızlanması ve gprekse 15M kilometreM bulan yolculuğon verdiği yorgunluğun tesiri dolaMSİrle Erzurumdaki konuşmasından sonra ba^gınlIk gecirmiş ve Vilâvettcki ozel bir odava nluıerak yaıım saat «ure ile tedavi »1tına alinmıştır. Üçuncü Ordu Komutanı Refet Ulgenalp'm ozel mısafırı olarak onceki geceyi Koroutanhk koşkunde geçıren Demirel'e askerler adına bır şılt armağan edılmiştır Baj bakan, kendisıne askerler tarafından armağan verildığine dair haberm gece geçilmesi için ozel biı itına gostermıştir. O kadar ki. Şeker Fabrıkasında verilen ziyafet sı rasmda Anadolu Ajansı Genel Mü durü ile Radyo muhabırlerini yanına çağıran Başbakanın sert bir îekılde olayın radyomm 22 45 haber bultenıne «Flaş haber» olarak verilmesi için emirler verdıği görulmüştur (Arkası Sa. 7. Sü 4 de) öğrenciler, Profesörlerine yapılan hareketi yerdiler İstanbul Haber Servisi HJafetçı vaız hakkında sorujturma açılmasını ısteyen Husevin Naıl Kubalı, olumle tehdıt edılmiştır. Prof. Kubalı'ya açılan teletcnla'da ıhban gen alması ıstenmekte, çeşıtlı hakaret edıcı »ozler sarfedılmektedır. Ote yandan İstanbul Unıversıtesı Fakul telerarajı Ijgal Konseyı dun Ünıversıte bahçesınde, Prof. KuoaU ya vapılan hakaretleri protesto eden bır toplantı duzenlemıştır. öğrencıler daha sonra hep bırhkte Rektorluğün onune gelerek, Rektoru de aynı protesto hareketıne dâvet e»nvîl«»r, Rektor Vekıh Prof Lutfa Duran oğrencılere hıtaben yaptığı konuşmada olaydan buyuk uzuntu duyduğunu ve ogrencının gosterdığı hassasıyetten taemnun ol duğunu soylemıstır. Dun sabah saat 11.30 sıralarında Ünıversıte bahçesmdekı Ataturk Anıtı onunde toplanan oğrencılere hıtaben yaptığı konumada, tşgal Konseyıria;kanıKemal Bıngollu, Prof. Kubalı'ya karşı yapılan hareketi bütun devnmcılere ve Ünıversıteye karjı bır hakaret olarak kabul ettıklennı bıldırmıs, «Bu iıhnıyeti kamn oyu önflnde lânetli(Arkası Sa. 7, Su. 3 de) • unün 107 ve 53 üncü maddeler Avrupa'daki gelişmeler önemli. Batı'nm ciddî jazeteleri Sovvet Rusva'nın Almanva'va jakın bir gelecekte olmasa bile, ilerde saldırabileceği ihtimalinden söz edıyorlar. Amerika ve miıttefiklerı !*•<> bır So^jet mudahalesi karşısında NATO'nun harekete geçeceçini bildiriyorlar. l \s ında ınesele, Çekoslo\ akya'mn işsalinden çok önce başladı. Almanya'da Milli Demokrat Partı'nin knvvetlennıesi, Almanya içinde mane\ralara başlanması haberlen ozeUikle Doğu Almanya'yı brkutuyor, Sovyetieıde de tedirginlik görülfivordu. 5 temmuzda Moskova'nm Bonn'a \erdıği ihtar nitelığihdeki notada ilk defa B.M. yasasımn 107 >e 53 üncu maddelerinden söz edilmiş ve düşmanca politika devam ettiği takdirde Sovyet Rusva'nın bu maddelere dayanarak müdahalede bulunahıleceği Almanya'ya hatırlatılmıştı. Sdzu geçen maddelere göre; «Ikinrı Dunya Sa^aşı sırasında Hitlere karşı ittifak etmiş ve B M. vasasmı kaleme almış ulkeler Güvenlik Konsejı'nin onay'ı olmadan «eskı duşman ülkclere» karşı tedbirler alabılmektedirler. 5 temmuz notasını Batı Almanya'nın Çek sınırıııaa japacağı askeri ma.tpvralann ılânı takip etti, arkasından Bratlsıa\a toplantısı yapıldı ve ağustosun 21'ınde de Varşova Paktı ordulan Çekoslovakya'ya girdiler. Isçuirien bemen sonra Moskova basını daha da gurultulü olarak 107 ınrı \e 53 uncü maddelerı ısrarla ileri surnaeğe basladı, bugun de aynı teiıdıtler de^ am etmektedir. Tehditlere karşı ise, Başkan Johnson, geçen hafta bır konusma \aparak, Berlin konusunda Amerika'nın hiçhıı musamaha gosterme\eceğini Sovvetlere hatırlatmıştır. Fakat, gerek Bonn Hukumeti, gerekse Alman basun öylesine endişelidir ki, Başbakan Kiesinger VVashınçtona ozel bir temsilci göndererek, saldırı karşısında Amerika'nın Almanva'vı savunacağına NATO anlaşmasının işletileceğijıe dair teminat istemiştir. Son gelen haberlere göre, Amerika bu teminat da vermiş, Ingiltere, Fransa onu takip etmişlerdir. Yapılan dçıklamalarda Almanya'nın endişelerinin giderilmesi gerektiğı, bir iecavaz vukuunda NATO savunma sısteminin harekete geçirileceğı açıkça bjldirilmektedir. Ne var ki, Almanlar, özellikle Alman basın1 bu tımır.ata rağmen jatısır gdrünmüvor. Bismark'ın «Bohemya'vı elinde tııtan Avrupa'yı elinde tutar» sozüne davanan biıtün basm, işgaldeu sonra Batı Almanya'nın Doğu sımnndaki Sovyet radar ve roket «tUMgının 3Î0 km. daha uzadığını, 4 tümenlik Varşova Paktı U iıvelerin'r, doğrudan doğru^a Batı topraklarına girebileceklerini, Soyyet tümenlcrının sınır boyuna yığıhnasiyle NATO kuvvetlerinin bir sa\aşa har.rlanabilmesi için üıtiyacı olan 48 saatlik müddetin tamamen ortaoan kalktığını ileri suruvorlar. Kısacası Alman basınındaki, dolapsiyle Almanva'daki hava, Sovyetler'in eninde sonunda bir saldırıya gir"n.eceği şeklindedir. Ger(,ekten Rusya bovle bir müdahale hazırbğında mıdır, yoksa Batı A'manva'yı tehdit altında tutarak askeri hazırhklan önlemeyı, sılâhlanma ihtimallerini bertaraf etme>i mı duşünmektedir? henüz belli dPR'.i Yalnız Amerika'nın \e müttefiklerin soğukkanlı davranışlarına b'karak dıvebiliriz ki. So\\etler belki de bir yandan Doğu Almanja'v tatmin etmek öte yandan Çekoslovakya'daki işgali baklı jostererefe surdürmek istemektedirler. Almanya ise Sovyetlerin bu tFhditlrrini A\rupa'nın NATO'Ja birlestirilmesi için değerlendirmeve dolayıs'tle Amerika'nın iç politika zorunluluklariyle ilerde alacağı kararlan onlpmeğe çahşmaktadır. Ama, bövle de olsa durum herhâlde pek parlak drğildir ve herhdiJe diinya yeni bir soğuk savaş'ın içine •ur'atle gırmektedir.^ Iktısat Fakultesı oğrencılerı. Fakulte Genel Kurulu'nun oğrencı sorunlarına çozum jolu bulmadığını ileri surerek oturma gre\i >aptılar. Yabancı uyruklu 18 bin kişinin yurda girmeleri zarariı SELÂHATTIN GULER Sıyasî Polıs, uzun süredır yaptığı çahsmalar sonunda çeşıth ülkelere men?up 18123 kışınm Turkıyeye gırmelerının zarariı oldutunu tesbıt etmıştır. Bu konuda hsziTlanan ve «Çok Ciizli» kavdını taşıvan raporlar ılgılı Bakanlıklars gonderılmıştır. DOStALAR Sı\asî Polıs Kurulu<!!ırının «Gizli Dosralar» kı<=mında s?klanan 18123 fcışı bakkmdakı bılgıler, uzun araştırmalar sonunda elde edılmiştır. Gızlı dosyalardakı raporlarda, Turkıve ıçın zarariı kışılenn, oağlı bulundukları kuruluşlar. nıilhvetlerı, sıyasî göruşlerı. memleketlermdekı ışlerı ve toplum uzerındeki etkılen behrtılmi5*ır (Arkası Sa. 7, Sü. 3 de) Devlet Personel Kanunu tasarısınm z.amîmnda hazırlanıp Meclıse sevk edılmemesı, esasen mali guçlukler içinde bulunan dar gelırlı mem.urları daha zor bır duruma duşurmuştür. Bu durum Karşısında «Aldıgınu tnaasla geçinebiliyor masnnaı» sorusunu yonelttığımız, çeşıtlı dallardakı memurUrın verdıklen cevapları bugunden itıbaren yayınlamaya başlıyoruz. Aldığım para yemek. içmemıze büe jetmıvor. Nereöe kaldı çocuk okutmsk. Halımız berbat.» • NLRSEL İLDEN (Hılzısıhha Enstitüsünde memur): «Hâlen 955 lira alıyorum. Valnız olduğnm için nısbeten yetiyor. Ama bir ınsanın norınâl geçımi için enaz 1500 lıra ka zanması ISzım.» • S.ALİM ŞAHBAZ (lıafık memuru): «Geçınemıvoıuz. 10 yıllık memurum 9ttO lıra alıyorum, enaz 15Û0 lıra olması lâzım, belkı ondan sonra insan gıbı yaşavabıhnz » • HÜSEYİN SCRER (Polis memnru): «9 yıllık memurum. 868 hra alıvor \t tecekonduda otarnvornnı. >fH) lıra alabılırsem belkı bn gecekondudan çıkabilirim.» tktisat öğrencileri oturma grevi yaptı Iktısat Fakultesı oğrencOerı, Fakulte Genel Kurulunun bugune katJar olumlu bır karar almamasını ve oğrencıye danışılmadan \e tamamen ogrencı aleyhınde olduğunu ılerı surduklerı komıs\ on raporunu protesto etmek amacıjla dun Genel Kurul'un toplandıgı salonun onunde oturma grevı yapmi'lardır. Bo>kot Komıtesı üyelerının Dekan ve bazı oğretım uyeleri ıle vaptıkları goruşmeler sonunda, Genel Kurul'un yarın akşama ka dar çaVışmaîarmı tamamlıyacağı ve oğrencılerle goruşmeden rapor hazırlayan 2 komısyonun yanında, oğrencılerle ortaklaşa çalışan 1 komısvonun da gorüşleri ahnarak karara vanlacağı konu«unda goruş bırhğıne varıbnıştır. Ogrencıler bundan sonra Genel Kuru^un alacağı kararlan Cumartesı sabahı toplanıp tartışmak uzeıe dağılmtslardır. » ABDÜLKADtR OFLAZ (Beden Terbiyesi Genel Md. Meraur): «540 lira net para alıyorum. Ankara gibı bır yerde bu parayla geçinebilmek imkânsız. fcnaı 800 lıra olması gertkirj» » MEHMET DURUKAN (Üğretmeni1 «25 yıllık oğretmenım. 1180 lıra alı\orum. Yıllardır Ankara'dayım ancak ikı defa tıyatroya gıttım. Ankara'da SOYYET UZAY İSTASYONU AY'A GİTTİ VE GERİ DöNÜYOR JODRELL BANK (tngiltere) Pazar gunu uzava gonderılen «Zond 5» otomatık uzay ıstasyonunun bu sahaha karsı Ay'ın yakınından geçtıkten sonra \er yuzune donmek uzere jo'unu değıstırmesı, Jodrell Bank Rasathanesı bılgınlenne gore, Rus\a'nın Ay'a ınsan gonderme projesınde çok onenılı bır basamak teskıl etmektedir. Gozlemcıler, aracın yer vuzune ındırılmesınden sonra Rusva'nın bu kez pılotlu bır aracı Av'ın çevresınde dolastırıp tekrar \er yuzune don durmeye çalısacağını sanmaktadırlar. Sovyetler Bırlığı ise Moskova'da yapılan bır açıklamavla bu haberın gerçeğe uymadığını bılıtırmıstır İstanbul'da • HASAN ARABVCI (îlkokul oğretmenı): «6 nufusluyum. (Arkası Sa. 7, Sü. 3 de) "MEMURLAR ÖLMEKLE YAŞAMAK ARASINDA ÇIRPINMAK1ADIRLAR,, ANKARA, (Cumhurıvet Burosu) Turkıye Personel Sendıkaiarı Konfederasyonu (TurkPersen) yetkıhlen, Persone.1 Kanununu değı>tıren tasarı hazırlanırken, kendılennın £orüşlerımn alınmadığını, hazırlıkların «gizlilik içinde» yurutulduğunu bıldırmısler, Personel Kanununun relormcu nıtelıklennı yıtırmeden uvgulanmasını ıstemıslerdır Turk Persen Genel Baskan Vekılı lnal bır soruya verdıfiı cevapta, «Memurlar, ölmekle yasamak nrasında çırpınmaktadırtar» demıştır. r BIR DAKtKA: Başa çıkılamıyor Grama.jmı ındir, olmaz. Fiatma bindir, olmaz. Grev vap, olmaz. Çalı.şmava devam olmaz. Ralitesinı düzelt olmaz. Fabrikasmı ktır olmaz. Nedir hu bilin bakalım? Ama dünvada bu kadar ko lav bir bilmecevi de kımse klmseys, sormamıştır galiba Onun içın ben sflrleyiveTerlm: Birim ekmek! D . N. 280 puan alanlar Almanya TurHyeden ask«rı al Utedı G«eteler ECVET GÜREStN 300'den fazla puan alanlann ilk muracaat suresının dun sona erdıgı Ankara Unnersıtesıne, 280'den daha yuksek puan alanlar 23 Ejlul pazartesı eıın ncîen 2 Ekım çarşam (Arkası Sa 1, Sü. 4 de) RtEStNGER Ustamın jediği naneâen istiyorun^!. Konfederasyon Genel Baskan Vekıli Osman Inal, personel reformu ve son hazırlanan tasarı ıle ılgılı olarak sunları soylemı;tır : (Arkam Sa. 7, Sü. 1 de)