Katalog

RUS İHTİLALI iht.iali feçen yıl ellincl yıhnı dcldurdu. Insanhğın gidijinde; uhulararası durjmda pek büyük deJSİjilcHkler ır.evdana îetlren; Yirrainei Yüzyılın en büyıtk oiayı ssyılan bu clay iizerinde lehte aleyhte çok scylendi; yazıldı. Bütün neder. 'e sonuçlariyle yakından bilmemiz ge:»ken bu buyık ihtililin tariMri »arafsız blr bilgimn; Marcel Liebınan'ın e«rinden Saaıih TiryakiD|TU dılımıze çevirdi; Varhk Yayınları aras:nda çıktı. Fıaıı 10 lıradır. Ilâncıhk: 8451 101Ö1 umhuriyet KURÜCUSÜ: rUNDS NADİ 45 VI/ * f aVI ' 15839 Telgraf T* melrtup adresi: Cumhunyet Istanbul Posta Kutusu: tstanbul No 248 Telefonlar: 2 2 4 2 8 0 2 2 4 2 8 6 2 2 4 2 9 7 2 2 4 2 9 g 2 2 4 2 » YAVINEYI SOS VAV1.NLAR1 mektuplar P^ (B. Türk sınemaso^Nijat1 İikılâp ve {Şevket â ü Paıar 1 Eylül 1963 ~* CJIP \Icı4fez Yönetim • İŞGALCİ Ro» birlikleriyle çarpısmak için evden »yrılarak bir daha dönmeyen bsbasını sokak sokak ağlıyarak arayan bir Çek kızı.. Yıllık üretira, tahminlerden Başkan Johnson, Rusya'yı ÇEK uyardı AYDINLARI ÜLKEYt TERKE HAZIRLAmYORLAR ekoslovakya işgalinin devajnı ve Romanya çevresindeki askeri yığınağın artısı uzerine. Amerika Birlesik Devletleri Başkanı Johnson, Sovyetler Birliğine bir çağırıda bulunarak. «bir savas çıkmasına yol açacak davranışlardan sakınıimasını istemiştir. Bu arada inanılır kaynaklar, önceleri yapıiması kesinlikle beklenen bir Amerikan Sovyet zirve toplantısı için ümit kalmadığını da belirtmişierdir. c HABERLER SERVİSİ) 400 bin ton buğday itbal ediyoruz "Ortonıo solunu aşm sola j veya «ığa çekmeksöz Yılmaz GÜMÜŞÖAŞ > ANKARA Hüku. met, üretimde bcklerıen verimin almamam>»sı üzerirc 400 bin <«'.n ekmeklik buçday ithali için. Toprak Mahsulleri Ofisı kanahyla ihracatçı ülke'crle temasa baslamıştır. Serbesi piyasadan doviz karşılığı almak zorunda olduğumuz buğ daylar konusunda, piyasayı taramak, pazarlıklar yapmak üzere, Ofis'in Waşhington temsilciliğindeki görevlilere talimat verilmiştır. Buradaki çalışmalar olumlu sonuçlar vermediği takdirde, diğer ihracatçı ülkelerle temasa geçilecektir. TARIM BAKAM BAHRİ DAÛDAŞ Jtear BiUiriyor | PRAG Gün geçtikçe daha sakin bir görüntü ıçine giren Çek ' baçkentinde, Başbakan Çernik'ın konuşmasından sonra ortaya çıkan ' «40 bın aydının tutuklanacağı» söylentısi, artık, buradakı insanların «erçekten huzurunu kaçıran bir hal almıştır. Bu arada, aralarında Onlü profesör, yazar, sanatçı ve gazetecilerin bulunduğu pek çok aydının ülkeyı terke hazırlandlk lan oğrenılmıştir. Çekoslovak karauoyu enstitüsunün halk arasında yaptığı bir ütün Dünya emekçilerinl anket sonunda, vatandaşların birlesmeye oağıran meşhur yuzde 99'unun partı üden DubP J Komünist Manifestosundan çek'ı desteklediklerı açıklanmış^ bu yana 120 yıl geçtiği hâltır. Anket, 28 Ağustosta yapıl de böyle bir birliğin kurulabilmıstır. vesi olanağı bugün her zamanPrag'da duvarlara asılı, Sov 4*n daha utaktır. yet aleyhjarı afişler de yerlerinBirinci Cihan Savasının baberden ındirilmektedır. tisi kara bulutlar ufukta belirdi|i sırada Lusern'de toplanan İkinci Dramm ikinci perdesi Enternasyonal Kongresi, alkışlar arasında onayladığı bir kararla, Av sahneye konuyor rupa Pariâmentolarındaki sosyaŞimdi Çekoslovakya'da Sovyetler list grupların hükumetlerce sunuBirliği ve müttefiklen tarafından lacak savaş kredilerine oy versahneye konan dramın ikinci permiyeceklerini ilân etmişti. O sıradesi oynanmaktadır. Işgalciler, larda gercj Avrupanu» hiç bir ülistedlklerini yapacak kimseleri, kesinde bir sosyalist parti iktidarDubçek ve arkadaşlannın direnda bulunmnyordu. Fakat Reicbsmesine rağmen, işbaşına getınne ag'da olsun, Bourbon Sarayında hazırlığı içindedirler. llk olarak, jlsun hatın sayılır bir sol muha(Arkası Sa ) sii ı de) lefet vardı. Bunlar savaş aleybine birlik bir hareket çizgisi iizerinde ınlaşmakla Kaiserin emperyalist emellerini baltalayabilir, biç değil.e Dünya sosyalist akımının bü:unlüğiınü koruyabilirlerdi. Liisern Kongresinde alınan o ka ar uygulanamamıştır. Bilinen koullar altında Birinci Cihan Sava.ı patlayıp da Alman Hükumeti ıteichstag'a baş \urunca, Alman iosyal demokratları hem istenen \redilere oy vermişler, hem de saaş ilânı kararını alkışlarla kabul •tmişlerdir. Yeni gaye LONDRA Moskovanın «Kendi başına buyruk hareket etmeyi seven» Romanyayı da, hizaya getırmeye karar verdiğı ve bu gayesıne varabılmek için. askerl miidahale dahil bütün yolları deneyeceği, Londradakl diplomatik çevrelerden ifade edilmektedir. Alınan son haberlere göre, Krem lin, Romanyamn «bajtımsız» lideri Nicolas Ceausescu.yu ağır bir diplomatik ve askerl baskı altında tutrnaktadır. Bütün belirtiler, Kremlinin, Varşova Paktı ve Doğu Avrupa ülkelerine ilişkin politikasmda çok önemli bir değişiklık yapmaya karar verdiğini göstermektecür. Kremlin'in «yeni gayesi» Doğu blokunu yeniden kendi liderliği altında ve hiç bir muhalefet olmaksııan tophyabilmelrtir. •CHP Genel Sefcf haşkaniığınc. gunlerda Chr y alan iBcelemiş^ye y y j ^ dinde, «Ojtartuj. a » l ı « ı » m sınif çizUnşesi, va d » i » ıoç^ ruitayl*,» döı'afineü «dlagan. kurultayıjr, ., «fcnel ÇJfkan \ nü'nün. y«tkili *a*cii. ve organ nn getirdiği «çikliKifl öteşntd ortanın sohjnun âşırj şofa.'vey. saga çfkmeK, söz Konosu oUmaz» demısjh*. • Yayınlanar> bildlAde, demckratik hayatta, ber 'pârt^de «uslup ,ve rmzaç farklanilefdxuş ayrılılclarmın olaipileceği, «nçair burîların program, tuzük jfe yetkili organların teabip ettiğ'i sınırlap aşamayacağı ifade gdılmekte, özet le şöyle denilmektedir: «Tiirk toplumunun , ferçeklerine ve çagın istekleYiıİe uygjın bütün devrimci hareket/erin öocülüfünü yapmıs olan. Genel Ba?kanınjız sayın tsriıet Inöfıü.' or(Arka» Sa. 7, Sfi. l d e ) Ayrılıklai* srnırlı Realite Evdeki hesap, çarşıya uymadı Buğday mahsulü için gerekli ilkbahar yağmurlannın gecikmesi ve memleketimizin buğday ambarı olarak kabul edilen orta Anadolu bolgesinde yanlış bir tohumluk rejiminin uygulanması yüzünden 1968 yılı buğday üretimi. yapılan hcsap'sra kıyasla • « ' 2530 oranında düşük olmuştur. Özeiltkle TBrım Bakanlığının ekilen 8 milyon 100 bin hektar toprak için hesapladığı 10 milyon 300 bin tonluk verim, bu rakamm çok altına diişmüş, Toprak Mahsulleri Ofisi, geçen yıl ağustos ayı içinde 720 bin ton alım yapmışken, bu yıl aynı aya kadar 470 bin ton alım yapabilmiştir. (Arkası Sa. 7. Sü. 4 de) Uyarma SAN ANTONİO Başkan Johnson, Washington'daki askerî danışmalarının, telefonla verdikleri bilgilerden sonra, yaptığı bir konuşmada, Çekoslovakya olaylannı üzüntü ile izledigini belirtmiş ve özetle şunlan söylemiştir: «Moskovadaki liderler, Doğu Avrupa ülkelerinden birine en mütevazi oranda ulusal egemenlik hakkı tanınmasının. kendi çıkarlarını tehlikeye attığı inancmdadırlar. So^elîerin Çekoslovakya'ya karşı aldığı tedbirler recidir. Başkent hâlâ yüzlerce Sovyet tankı ile sarılmış durumdadır. îayılan söylentilere bakılırsa Sovyetler önfimüzdeki günlerde diğer bir Doğu A\rupa ülkesine karşı da ayni tedbirleri almaktan kaçınmayacaktır. Sizlere ve bütün dünyaya şunu söylemek isterim: 19«8 yüında dolo dizgin saldın günlerine dönülmemelidir.» Başkan Johnson, küçülc ülkelerin de, egemenliklerini sürdürmek hakkına sahip oldukiannı bildirmış ve «Bütün dünya için önem taşıyan böyle bir konuda, Amerika'nın nasıl bir tntum alacaği berkes tarafından bilinmektedir, sabırlı davranılırsa, hfikâmetlerin meseleleri barışçı yollardan çözümleyebilecblerinden şüphem yoktur» demiştir. ORDUYA KATILDILAR Hava Harb o k u l u n u V H U W I H I\H I I L U I b H I I , u n u b i t j r e n 124 teğmen, dün Orduya katılmışlardır. Okullarda yapılan törenlerde Cumhurbaşkanı Sunay, Başbakan Demirel, Savunms Bakanı Topaloğiu, Genel Kurmay Başkanı Tural ve Kuvvet Kumandanları bulnnmuşlardır. Fotoğrafta, Başbakan Demirel, genç bir, havacıya diplomasını verirken görülüyor. (Haberi 5'ınci sahifemizde..) bitiren 3«8 asteğmen ile Deniz Harb Oku. Bir kadının koibi iki böbreği v6 akciğeri, dört hastaya takıldı HOll^TON Teksas, (a^.) Houston Metodist Hastanesinın ünlü operatörü Mıchael E. Debakey ve arkadaşlan, bir kadının kalbi ve üç ayrı organını dort ayrı hastaya takarak tıp tarıhinde misli gorülmemış bır ameliyatı başarıyla tamamlamıslardır. Gayet kalabalık olan operatör ler ekibi, kadının göz.lerinin saydam tabakasmı da dün çıkararak, ıhtıyacı olan hastalara takacaklardır. * Kalbı, iki böbreği ve akciğeri almarak başkalarına takılan kadın, 20 yaşlarındakı Nelva Lou Hernandez'dir. Bayan Hernandez, bır çatışma sırasına, beynine bir kujgun ısabet ettikten az sonra olmuştur Genç kadının kalbi, 50 yaşındaki Carrol'a, akciğen 39 yaşındaki' VVhaley'e, böbrekleri de 41 yaşmdakı W. C. Kaiser ve 22 yaşındaKİ Stevenson'a verilmiştır. Enkaz altından iniltiler geliyor Trafik kazasında kaybolan cesef ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Ayaş • Beypazan yolunda 21 <işinin ölümüyle sonuçlanan kazada, polis tarafından öldüğü bildinlen Kadıköy Özel Mühendislik ve Mimarlık Okulu öğrencisi 26 yaşındaki Bahattin Ağaç'ın cesedi, gerek resmi makamlar, gerekse ailesince yapılan bütun aramalara rağmen, bulunanıamıştır. Olay sırasında İstanbul'a gitmekte olan otobüsıin içinde bulunan Bahattin Ağaç, muhtemelen kazadan ağır yaralı olarak kurtulmuş, fakat ertesi gün adı, Emniyet Basm Bürosundan verilen 5 yeni ölü arasında görülmüştür. Durumu gazetelerden öğrenen Bahattin'in Malatya'daki babası Mehmet Ağaç, Anltara'ya gelmiş; oğlunu olü ve diri bulamamıştır. Sonunda acılı babaya, oğlunun gerıde kalan eşyaları teslim edilmek zorunda kahnmıştır. • 'JTürkiye'de doğmuş^bir erkeğin de Kanada'da kalbi değiştirildi Birinci Cihan Savaşmdan sonra Oünya sosyalist hareketini yeniden birleştirmek ve devrimci bir iteliğe kavuştunnak isteyen Lein, Moskova'da uluslararası bir '..ongre toplamış fakat birlik yeri<e ikinci bir bölünmeden başka >ir sonuç elde edemeraiştir. Aşırı olcuların tlımlılardan koparak Baı Avrupa iilkelerinde Komünist '>artileri kurmaları ve tutucu iktiarlara karşı olduğu kadar, eski nartilerine de diişman kesilmelert > tarihten başlar. tkinci Cihan Savaşından sonra urum büsbütün karışmış. kimi ülelerde aşırı soicular iktidara geçikleri hâlde bunlardan bir kıstnı loskova'ya sırt çevirmişler, Komü lizmin Kâbesini tekmelemişlerdir. Dünya emekçilerine 1818 yılında apılan birlcşme çağrısı o günden u güne havada kalmış. hattâ gierek yarı romantik. yarı komik, imsenin kullanmakta yarar umladığı, modası geçmi; bir slogan aliııi almıştır. Busün aynı felseenin izinde yürüdüğünü iddia een devletler, birbirlerine diş biMiıektedirler ve bunlara daha ziade sosyalist denilen kampta astlanmaktadır. Sosyalist devletıer arasuıdaki görüş ve çıkar zıtlaşmalan dışında, sosyalist olmaan devletlerin sınırlan içinde de p;itli sol akımlar birbirleri ile dttşma halindedirlcr. İtalyan sosyalistleri ile ltalyan omünistleri anlaşamamakta, komü istlerden nefret eden general de ;aulle ise Atlantik'ten Uraliara adır azanacak bir barış Avrupa. ı hayalini gerçekleşebilir sanmakıdır. Buna karşılık Efgan Krallıı ile en iyi dostluk ilişkileri sürüren Sovyet Rusya, çıkannı teh'kede gördü mü, bir ortaçağ dereeyininkini andıran bir hışımla asyalist Çekoslovakya'ya saldırajlnıektedir. Kapitalist Düjıyanın kendi iç çeişkileri içinde yıkılıp gideceği tei bu güne dek gcrçekleşmemişir. Tersine, sosyalist Dünya böünüp parçalanırken kapitalistler, Vmerikan emperyalizminin yönetininde, geri kalmış milletlerin söAÜrülmesi bahasına, az çok uyumı bir biçimde yaşayıp gelismekedirler. İran'da depremden yüzlerce kişi öldü, köyler yerle bir oldu (DIŞ HAIîEKLER SERVİSt) TAHRAN Turkıye saatıyle dun 12.47'de Iran'ın Kuzey • Doğu bolgesinde vuku bulan çok şıddetli deprem, yıizlerce kışinin hayatına mal olmuştur. Amerika Depremleri Tesbit Merkezi'nın de kaydettiği Rechter ölçeğinde 7,8 derece kuv\"etındeki deprem, ozelhkle Horasan eyaletinde bırçok köyü yerle bir etmıştir. [Eylul 1962'de İran'da meydana gelen ve 12 bin kişinin ölümüne yol açan depremin şiddeti ise, 7,5 dereceydi.] Pasif direnmeye halk da katıldı İÇİŞLERİ BAKANININ İSTİFASINI KABÜL EDEN ÇEK CUMHURBAŞKAM LUDVİG SVOBODA ÎZMİR'DE SAVCIL1GA VERİLEN 5 GENÇ SERBEST BIRAKILDI İZMİR, (Cumhuriyet Bürosu) Amerikalılara karşı pasif direnme devam etmekte, öğrencilerin hareketini halk da desteklemektedir. Buna karşı Siyasî Polis, büyük bir gizlilik içinde, 20'den fazla öğrenciyi, önceki gece bir süre nezarette tutarak ifadelerini almış, sabahın erken saatlerinde de serbest bırakmışlardır. Ayrıca, dün Savcılığa verilen beş öğrenci, serbest bırakılınıştır. Polisin, ellerinde çiviü sopa bulunduğu iddiasiyle Savcılığa verdiği öğrenciler şunlardır: Şemsi (Arkası Sa. 7. Sü. 2 de) t* "SSSf1'*? CKMP, Suoay'm mesajını hukuka aykın buldu ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) C.KAI.P. Genel Başkan Yarduncısı Dündar Taşer dün Cumhurbaşkanı Sunay'ın 30 Ağustos mesajma cevap vermiş, konuşmayı hukuk kurallanna aytan bulduklannı açıklamıştır. Sağm çıkışlanm, «Hükumetin ataletinden doğan bir kendini savuruna duygusundan ileri geldiğini» iddia eden Taşer, özetle şunlan söylemiştir: «Hâl böyle iken her iki bareketi aynı vasıfta görmek realiteiere aykın bir hükömdür. Saldıranla sa^unana aynı nıuameleyi yapmak. bunları eşit tehlikeler olarak ilân etmek hukuk kurallanna ayfcırıdır. Başkanın nntknnu hazirlaraak için görevli olanlarm daha gerçeH bflgileri Başkana sunmalan lâzım gelirdi.» Taşer, daha sonra, 6. Füo konu suna değinmiş, filonun gelişinm hükumetin dâvetiyle olup olmadı ğının açıklanmasmı istemiştlr. Zirve toplantısı WASHÎNGTON Buradaki yetkili kaynaklara göre, Sovyetler Birliği Başbakanı Aleksi Kosigin ile Başkan Johnson'un bir zirve toplantısı vapmalan ihtimali hiç kalmamış gibidir. Yetkililer, ihtimalin kalkışına, Sovyetlerin Çekoslovakya'da aldıkları tedbirlerin sertliğini se(Arkası Sa. 7. Sü. 3 te) TAŞ ÜSTÜNDE TAŞ K.ALMADI Adı geçen eyaletteki köylerde taş üstünde taş kalmadığı ve enkaz altından iniltiler geldiği bıldirilmektedır. Kızılarslan Sozcüsü'nün yaptığı açıklamaya göre yer sarsıntısı, Iran'ın Doğusundaki 3200 kılometrekarelık bir alanda çok etkili olmuş, daha ilk anlarda yapılan tesbite nazaran ölü sayısı, 100'ü geçmiştir. ETRAFLI KABER YOK tri Çok şıddetli sarsıntılann, sınırlı bir bolgede kaldığı ve Tahran yakınmda hiç bırşey hissedilmedıği anlaşılmaktacUr. Ulaşım güçlüğü ^Tizunden felâket bölgelerinden henuz etraflı haber alınamamıştır. Deprem haberi, Tahran'a oldukça geç gelmiştir. Kok kömürü dağıtım listesi, 5. sahifemizde.. Montreal'da kalbı değiştirilen Ehe Zaor'un Türkiye'de doğmuş olduğu öğrenılmiştır. Beş çocuk babası olan Zaor'un durumu gayet lyidır. Ameliyatı yürüten eki bın şefı Op Dr. Pierre Grondın, hastanın kalb atışı, kan basıncı ve kan dolaşımının mükemmel oldugunu belırtmıştır. Kalbi değiştirilen Kanada'h Tiirkiye'de düğmuş Bir fşçı ile dilsiz marangoz easus zannıyla yakalandılar Almanya'da çalışan ve 10 gün önce ızmli olarak yurda dönen İsmaıl Nural adlı işçi ile dilsiz bir marangoz, önceki gece Sahil Yolunda, «Casus» zannıyla yakalanmıştır. Siyasî Polis tarafından nezaret altma alman İsmaıl Nural, «İçkiyi fazla kaçırmıştım. Açılmak için denize girmek üzere Alman plâkalı Volkswagen marka otomobilimi kaldırıma aldım. İki Karadeniz'li yanıma geldi. Demirli bulunan bir kum motomna gitmek istediklenni. fakat seslerini duyuramadıklannı söylediler. Sonra da, klâkson çalıp, farları yakmamı rica ettller. (Arkaaı «a. 7. Stt. 2 de) Sağlık Bakanı, yurt dışındaki hekimleri çağırmak için geziye çıktı Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı Vedat Ali Özkan, New York'ta yapılacak Dünya sosyal hızmetler bakanları» toplantılanna katılmak üzere. dün yurdumuzdan aynlmıştır. (Arkası !>a. 7. Sü. 2 de) NADİR NADİ (Arkası Sa. 7, Su. 4 de) «BAŞ» IMI7IN ÜSTtNDE YERİN VAR., SADECE YEMEGI DÜŞÜNÜYORLAR l.ondra Havvanat bahçctine Sineapur hükümrti tarafnidan hediye rdilen Orangotanlar, havaalanında herhesin İUİsini çektiler. Düşünmek t e yemek islemlerini aynı anda yapabiliyorlardı. Ve ssdece yemeği düşünüyorlardı...