Katalog

31 Temmuz 1968 CÜMHURİl'LT SAHIFE UÇ AJANSLAR Eisenhover. Nikson'ın yardımına koştu [Dış Haberler Servîsi] j ~ " MİAMİ BEACH (FLORİDA) Ekim ayında yapüacak Amerika Başkanlık seçimlerinde, Cumhuriyetçi Parti'yi temsil edecek adayın, savunacağı ilkeleri tespitle görevli «Platform Komitesi» ne, eski Başkan Eısenhower'in Vietnam'la ilgili olarak gönderdiği mesaj, burada ortalığı kanştırmıştır. Mesaj aynı zamanda partinin seçimlerden önce Vietnam'da savaşın sona ermesini istiyecek bir görüş savunması şansını da azaltmıştır. Cumhuriyetçi Parti içinde sayılan ve sözü geçen eski Başkan Kisenhower, mesajında özetle şu noktalan belirtmektedir: örtülfi bir şeküde de olsa, OUNYADA^ teslim olma anlamına gelecek bir çekümeye taraftar olmadığımız GÜM Hanoi tarafından anlaşümalıdır. Buna bağlı olarak, Birleşik Amerika'nm GüneyDoğu Asya'yı, yakın gelecekte kendi başına bırakması söz konusa değildir. Birlesik Amerika'nın tek ta I raflı olarak savaşı yumuşatma ' gayretlerine de taraftar değiliz. Ancak, süratli bir zafer sağ964 Amerikan Başkanlık serimlerinin iinlü bir sağcı alamak amacıyla savaşı tırmandırdayı vardı: Goldwater!.. Bn mayı da doğru buünuyoruz. adam Vietnam'da taktik nük Güney Vietnam Hükumetini, leer silâhların kullanılmasını isnlusal bagımsızlık cephesile bir ter, liberallere bile komünist koalisyona zorlama fikrini de desderdi . Kendisini Cumhuriyetçi teklemiyoruz. Partide başanya götüren ilkesi Nixon'un işine geliyor de şöyleydi: «Ilımlılık anlamsızEisenhower'in bır mesajla lıktır; adaleti ararken ıümlı olcumhuriyetçi kurultay'a getirdigi mak yanlıştır meselâ...» bu görüsler, bir yerde eski yarGoldwater'in ilkesi, mantık ya dımcısı Nucon'un Vietnam politipısı bakımından belki doğrudur. kasına da uymaktadır. Ancak, NiCümledeki «Adalet» yerine, mexon, henüz mesaj konusunda bir selâ «Doğru» yu koyduğunuz zayorumda bulunmamıştır. man, daha da güzel sonuçlar elEisenhower'in mesajı böylece de edebilirdiniz: «Ilımlı doğrn bir yanda Nucon'un destekler bır olmaz; birsey ya tam doğrudur, hava taşırken, öteyanda, kurulya* da yanlış». tay'a, Vietnam'da savaşı sona erNe var ki, bu «Do|rn»nnn nidirecek dört etaph bir banş planı teliğine bakılmadığı takdirde, getirecek olan New York VaUsi sağlam mantık düzeninin sizi gö Rockefeller'i vurmaktadır. türeceği yer, çıkmazdan başka Partinin sayılan ve önde gelen bir şey olamazdı. Meseli, «yanadamı Eisenhower'in bu davranılışlık» ta aşınlık gibi. Guney Vıetnam'ın Quang Dien bölgesinde yakalanan bir Vietkong, şı, siyasl gözlemcilerce, son günBugün iki adam, ÇekoslovakAmerikan askerleri tarafından sorguya hazırlanıyor!. Kuzey Vietlerde başanlı olmaya başhyan ya'nın bir köyünde «dogro» ile nam'lı olduğu iddia edilen Vietkong, önce soyulacak, sonra da sorguj3 Rockefeller'e, hafif d» olsa bir dar «yanlış» ı kendilerine göre tarçekilecektir. be olarak nitelenmektedir. tisıyorlar. Arkalannda çeşitli {utumlara sahip heyetleri bulurten bn iki adam, Çekoslovakya'nm Dubçek'i ve Sovyetler Birliği'nin Brejnef'idir. Bu iki adam da kendi görüşleri konusnnda ılımlı degildirler • TARLA Porto Riko poliaçıkçası. Brejnef, karşı tarafın si, adanın güney kesiminde hegörüsünü yererken, kendi görülikopterlerle de\riye gezerken, şünü aşırılığa kaçan tedbirlerle buradaki dağlık bölgede, 1 milDıs Hsberler Servisi kabnle zorlamaktadır. Dnbçek yon dolar (yaklaşık olarak 10 ROMA Papa, özellıkie doise, Brejnef'in tekliflerini kabnl milyon TL.) değerinde bir mariğutn kontrolünü katohklere yaetmeyi «vatana ihanet» olarak juana Urlasını ortaya çıkarmışsak eden ve bu arada ayrılmakabui etmekte, Çek halkından tır. nın mubah olmadığını tekrar topladığı destek imzalanyla, taa • BOZDU Güney Kore eden bir genelge yayınlamıştır. reket imkânını önceden kaldırYüksek Mahkemesi, geçer» yıl Ancak Papa'nın genelgesi, bümış bulunmaktadır. Koreli ajanlarca Batı Avrupa'datun katolik âlemde ve bilhassa Anlaşıldığı gibi asıl mesele, ki ülkelerden kaçırılarak Seul'e ltalya'da büyük gürültü kopar«Doğru» ile «Tanlıs» ın hangi tagetirüen ve Kuzey Kore hesabımıştır. rafa ait olduğunu bulmaktır na casusluk yapmakla suçlanarak Eskı koalisyın hükümetinde, bnrada yargılanan 12 kişi hakkındaki öHnstıyan Demokratiarın ortağı lüm ve hapis cezalannı bozmuşEğer Batı'ya bakarsanız, Brejolan Sosyalıstler. bir bildiride, tur. nef temelden haksızdır. Çünkü Papa'nın bu soruna ilişkin görüş • ZENCÎ • BEYAZ tndiaBrejnef, sadece temsilcisi oldnğn lerınin bır kanun Iıalme getirilna eyaletinin 200.000 kişilib bir ekonomik sistem itibarıyla demesınden kaçınılmasını tavsıye sanayi şehri olan Gary de dün ğil, yöneticisi olduğu devlet dola etmışlerdır. Sosyaıistler özellikgece yeniden ırk kavgalan patyısıyla da Batı'nın rakibidir. Vile, gebeliğı önleyıcı vasıtaların lak vermiş, sokaklara dökülen etnam'a kan kusturan, Moskoyasaklanması hususundaki papa binlerce zenci genç dükkânların va'nın Çeklere karsı ileri sürdülık çağrısını tasvip etmemekcamlannı indirmiş, binalan re ğU sebeplerin esine dayanıp Dotedirler. otomobilleri atese vermiştir. minik'e asker çıkartan Amerika ltalya'da, gebelığı önleyıci • İŞBİRLİĞÎ Bilim adambile, Çekoslovakya'ya yBnelen ilâçların satışı yasak olmamaklanndan kurulu bir grup, AmeSovyet tehdidine karşı koymakla bırlikte, hükümet bu Kcnurika ile diğer devletlerin «Son tadır. da gayet hassas davranmakta ve derece saşırücı» olan uçan garip Galiba en doğrusu, Çek Sovhalkı, doğum kontrolu sorununcisimler meselesini incelemek yet anlaşmazlığında taraf tutanda teşvik etmekten kaçınınakta için işbirliği yapmalarım istemişîan ayınrken, bn iki ülkenin sis dır. Sosyalıstler ise, yıllardır tır. temini benimseyen grnpların gödoğum koatroluna ıliskin politi• TARDIM Birleşmiş Milrüşlerini ön plâna almak olacakkanın tâdil edilmesine çalışmak letler Çocuklara Yardım Fonu tır; yani dünya Komünist Partadırlar. Genel Müdiirü Henry Labouisse tilerini .. Sosyalist «Avantı» gazetesi, Teskilât Genel Kurnlundan RiVe yine öncelikle belirtelim baş makalesınde, ttalyan halkıjerya'da iç savaş yüzünden büki, Çek Sovyet anlaşmazhgınnın, katolik kılısesınln öğretıle yük ıstıraplar çeken çocuklara da aradığımız «doğrn» ile «yanrine uyarak yaşamak zorunda yardım etmek için acele bir millış», Çek Ulusal Bağımsızlık ye olmadığını kaydetmıştir. yon dolarhk bir kredi açılmasıBütünlüğü konusnnda değildir. Papanın son genelçesınin Italm istcmiştir. Bu kavramlar ortadayken, ne yan sıyasi hayatını bır hayli ka Moskova ne de VVashington, tehrıştıracağı anlaşılnidktadır. Gerdit yönelterek haklı olamazlar... çekten katolik kilisesinı ilgilenŞEBMİN ve Bizim aradığımız, komünist idedıren sorunlar daıma l*alyan sıERDEM SENER oloji tartışmasında hangi tarayasetınde bir «Dinamit» cla gel ELVAN'ın Kardeşl fın «doğru» yu savunduğudur.. miştır. Eski Başbskan Aldo MoFBRU'nun Çek Işçi Sendikalan organı ro hükümetimn 1964 ve 1966 yıl«Prace» gazetesine göre, Batı ları arasında. KatoliK okullara Dojumunu akraba ve Avrnpa'daki 22 Komünist Partidcstlarına rnüjdelerler yapılan yardım, fılmlenn sanden sadece 3 ü Sovyetler Birlisür edilmesı ve kılise ile devlet Istanbul 29.7 1968 ana okullan arasınriikı çekısrne gi Komünist Partisinin tezini Dıs Haberler Servisi gibi bâzı sorunîarda çok tnustutmaktadır. Gazetenın haberinHAMBURG Batı Almanya kul durumlarda l:?ld:gı hatırlar de îtalya, Ingiltere, Norveç, Cumhurlyet: 8982 dadır. Portekiz, Fransa, tzlanda, IsDışışlerı Bakanı Wılly Brandt, panya, Avusturya. tsviçre, Fin«Doğu Almanya ile hayatî koVedide PÜRSÜNLERLt landiya, Danımarka, Belçika, Isnularda görüşebiliriz, fakat taveç, San Marino ve Kıbrıs Koıle nımamız söz konnsn değil» münist Partilerinin Çek tezini Eren ÖZOL demıştır. destekledigi, Hollanda. Lüksem27. Temmuz. 1968 tarihinde bnrg, trlanda ve Kuzey trlanda Nısanlandılar Brandt, Stern dergısıne verölumü ile bizleri son»uz acı için Komünist Partilerinin tutnrou. Ankara 29.7.1968 dığı demeçte şunlan iöylemışde brekar. eçim, ağabeyün ve nun açıklığa kavuşmadığı, bu»OTIS )*»"» •••••»»• •••• babamız Kirklarelmde Tüccar tir: na karsılık, sadece Batı Almaove Fsbrikator Cumhuriyet: 8988 «Benim şahsî görüşüm sndnr ya Komünist Partisi, Batı Berki, aradan yüz yıl bil e geçse. İin'deki Sosyalist Birlik (KomüYAKUP GÜREL in Doğu Almanya'nın devletler bn nist) Partisi ve Yunan Komühosialığ.nda her turlü Lhtlmamı kuku çerçevesi içinde tanınmanist Partisinin Sovyetler Birligosteren Amerikan Hastanesi ta ğini tnttuğu açıklanmaktadır. sına imkân yoktur. Sıuırın üte bib, hpnşire ve personeline. ceMerhum Binbaçı Ali Rıza Bey Doğu Avrupa'lı Komünist Paryakasındaki Almanlann bizden nazesine iştirak eden; taziyette ve Fehime Hanırrın kızı; Adlıye bulunan skröba ve dcstlara tetilerden Moskova'yı tutanlar ise baska bir millet olduklarını kaTeftiş Heyeti Reisi merhum şekkıır ederiz. sadece Doğu Almanya, Polonya bul edemeyiz. Oniar, baska l'iç Faık Uras'ın eşi; Nesrin ve Save Bulgaristan'dakılerdir. mi Kurtulan'ın annesi; İnci ve bir milletin, başka hiç bir halEşi; heuısiresi; evlâtlan Ergin Öncul; Altun Kurtulan: Brejnef, karşısında oturan kın mensubu değillrrdir. Doğu Naı'i Kurtulan ve FalK Kurtuıanın Dubçek'in reformist hareketleAlmanya'nın hukuken tanınması anneannelerı; Refik Öncul'un Cumhuriyet: 8980 rini eleştirirken kendi «doğruesyanın tabiatına aykırıdır.» büyük annea"cesi; sn» ile çoğunlukUni diSer koFederal Almanya Dışışleri münistlere ait «dnğru» lan. saAyşe Sıdıka URAS Bakanı, bundan sonra, Alman nırız ki karsılastırnıavı diisün30 T.19G8 Salı gunu vefat etmişdış politıkasının Amerika'nın memistir. tir. Cenazesi 317.196S Çarşamdesteğıne muhtaç olduğunu be«Barıs içinde bir arad3 yasaMerhum General gevki Kanba günu öğle namazından sonra lırtmış ve «Bnndan mahrum kama» ilkesini Pekin'e karsı savutemir ve Melek Kantemir'in oSişli Csmiinden kaldırılacaktır. lacak bir dıs politika tehlikelernan Moskova'nın, bn gün bu ilguUarı; merhum Melek KanteTanrı rahmet eylesin. le karşı karşıya kalır» demiştir. mir'in eşi Nurten Tacan'ın sevkeyi gelistiren Prag karsısında gili babüi: î.ecati Tacan'jn kaaldığı durum. hiç bır anlamda Cur>huriyet: 8990 yınpederi; Alıınet Tacan'ın deizah edilememektedir. Çek • desi; merhum General Cemil Sovyet ideoloiik zırvrstnın nil » • • • • • • • • • • • • • • • • • • • » • • • • • » • • • • » • • • • • » • • • • »• • Kantemir; Saliha Solmaz; Şadldirisini beklerken, Sovvet askeye Kurdoğîu; Münevver Taner'ri harekâtının bir v'rizümü nzak in kardeşleri lastırdığını belirtmeliyiz. Emekli Konsolos Dileriz ki, Brejnef vanlıslık Ecnebi bir şirket iyi İngilizce ve StenoDaktilo bilen Türk Pertev Şevki ta israr ederken hiç olmazsa tâbiyetinde bir sekreter aramaktadır. Taliplerin kısa hâl terılımlı olsun.. KANTEMtR'i cümelerinı İngilizce olarak kaybctmiş bulunuyoruz. CeraMehmet BARLAS P. K. 328 KARAKÖY zesı 31 Temmuz Çarşamba oğle adresine yazmaları rica olunur. nama7inı muteakıp Hacı Bay# AYRILD1 Sinema oyunraın Camilr.den kaldırılacaktır. Ücret tatminkâr olup taliplerin kabiliyetine göre verilecektir. cusu Marlon Brando'nun MeksiKEDERLİ AİLESİ Müracaatlar gizü tutulacaktır. kah yıldız Movita Castenada ile sekiz yıl süren evliliği sessız seT« • Ra: S81 8982 dasız iptâl edilmiştir. Eski Başkan, Cumhuriyetçi Partiye Vietnam mesajı gönderdl Roekefellerin görüşüne aykm olan mesaj ortalığı kanştırdı SIHDfl TÜRKİYE usseldorf'ta yayınlanan Alman Iktısat ve Tıcaret gazetesinde Friedrıch Wılhelm Fernau ınualı bır makalede Turkıye'nin Atlantık Paktı uyesı kalıp kalmaması ıncelenmekte, İşçi Partisi hariç, iktıdar ve muhaleîet partılerının Turkıye'nin NATO câmiasıncfa kalmasını tasvip ettıklerı yazılmaktadır. Turk kamu oyunun uzun süreden ben bu konu ile meşgul olduğunu, partılerın, ısçı sendikalarının ve fıkır adamlarınm değısik tezlerle Turkıye'nın NATO içinde ve dışında durumunu eleştirdiklerını bildıren yazar, 1969 yılından sonra da Türkiye'nın Paktın üyesı ka'.masıyla Yakın Doğuda bır muvazene unsuru olarak kazandığı mevkııni muhafaza etmesı kamsının Turkıye'de hâkım olduğunu bildırmektedır. Akdenız ulkelerı ıçın sulh ve emnıyetın temini bakımlanndan Turkıye'nin NATO'dakı onemıne işaret eden yazar, ayrıca iktisadi ve mali sebeplerden do'.ayı da Turkiye'nin NATO'dan ayrılmaması gerektığinı belırtmektedır. hadiseler arasında TÜRKİYE ve NATO 24 Temmuz ve Basın Niirrifeti 24 Temmuz tarihi Basın bayramı» olarak kabul edilmiştir. Bn yeni bir şey değil. Sebebl şu: 24 Temmuz 19«8 (11 Temmm 1324 rumi> İkincl Meşroüyetin Sultan Hamit tarafmdan ilân edilmesl tarihidir Iri o gündenberî matbuata tatbik edilmekte olan sansür kalkmıştır. Meşrutiyetin Rumelide fiilen ilân edildiği 23 Temmuz (10 Temmuz) tarihi de 1015 sene resmt bayTam günü olarak kutlanmıs ve Cumhuriyet bayramuım llânından sonra bayramlar listesinden çıkanlmıştır. Kıdemli gazeteci arkadaşlanmııdan Refi' Cevat Bey «Milliyet. tekl sütununda bu tarihin basnı bayramı olmasına Hiraz ediyor. Biraı da İküıci Meşrutiyerin ilânma ba|lı olan bu günün blr bayram günü sayılamıyacağmı, cün kü tkinci Meşrntiyetin Türkiyeye İttihatçılarla beraber birçok kötülükler getirdigini ve o devirde bir çok kimselerin siyasî suikasdleTe kurban gittlğini yazarak bugünün desiştirilmesini ta\siye ediyor. İkincl Meşrutiyetin 10 senelik süresi Türklye için pek hayırlı olmamıştır. Ittlhatçılar, memleketi fena idare etmlslerdir. Siyasl mücadelede Balkan komitacıliihnt taklit ederek birçok rakiplerini ve muhaliflerlni öldürmüşlerdir. Lüzumsuz bir harbe girerek Osmanll devletinl perişan ve Osmanlı Imparatorluğunu tahrip ermişlerdir. Bu arada pek çok zulüm de yapmışlardır: ama bunun sebebi, ne İkinci Meşrutiyet. ne de 24 Temmuzdur. Kabahari yalnız trtihatçilars yüklemeyi de doern bulmam. Günahın büyük kısmı onlarındır. Muhaliflerinin de bunda pavı vardır. Gerçi kan kanı çeker. İttihatçılar. Hasan Fehmiyi, Samim'i. Zeki Bevi. Nânm Pasayı, Nafi* Beyi, Kıbnslılardan Nâzım Bevi, daha birçoklannı öldürmüşlerdir. ttilâfçıiar da Mahmut Sevket Pasayı öldürmüşlerdir. Ne var ki; İttihatciların kaatilleri takibe uğramamış. İtilâfçılannki biri<! padişah damadı (Tunuslu Hayrettin Paşanın oğlu damat Salih Paşa) olmak iizerc 13 kişinin idaml lle teczive ediimiş. Refi' Cevat. Refik Halit ve hen dahit olduğumus halde yedi yüze yakın kimse hiç bir muhakemeve tâbi tutulmadan sürrtn edilmiştir. Ama 24 Temmuzda sansür kslkmiştır. 9 ay sonra 31 Mart ve Hareket Ordusunun tstanbula girişini muteakıp basın hürriyeti tahtide uğramış, zaman zaman biraı görünüp. sonra tekrar balut altına girmiîtir. Cumhuriyet devrinde de basın hüfViyerl ancak 1948 den sonra biraz görunmüş, 1954 de bir taraflı olarak genişlemis, sonradan baüin daha rok sıkıya Rİrmiş, gazeterller en ufak sebeple mahkemeye verilmis. hapse atılmıştır. 27 Mayıstan sonra vo bugünkü Anayasa fle de hudutsus bir hürrîyet, basuıa yenl blr ruta vermiştir. Bir mes'ut vâkıanın tarihl tes'it edilirken onun devamı veya inkıtaı düşünülemez. Bir meşhurun doğum gününü tes'it ederken nnun hayatta olup olmadığını düsünemeviz. O sebeple 24 Temmuz 1908 de basının ka^Tistuğu hürriyeti. sonradan kavbedip etmemesi bahis konusu olamaz. tnsanlar lâyık oldukları idareye nail olurlar. Biz de 24 Temmuz 1908 de ele pecen hürrivet! sonradan kavbettiysek kıymetinl bilmediğuniz İçin kaybetmişizdir. Ne var kl bugün hudutçu* sayHıeımız hürriyet dahi tam değil dir. Gerçi kanun bakımından Türkiye basını birçok Batı memleketlerindekinden daha da >hür» dür. Oralarda aeir cezalara ve tazminatlara mahkfim edilen bir takım neşriyatı biz pervanzca yapabiliriz. Buna mukabil birçok «gayrtmektup» sebepler Türkiyede basın bürriyetini kısıtlamaktadır. Bunların başında gazetelerin iktisadî, siyasî veya şahsî sebeplerle yapmaya veya vapmamaya mecbur olduğu şeyler vardır. Bir kisım gazeteler. bir kısım $ahıslar veya müesseseler, yahut fikirler aleyhine taskın yazılar yazarlar. Bir kısmı da bunlann zıddı olarak tamamen zıt neşriyatta bulunurlar. Gazeteler şimdi baskı grupu denen dış kuvvetlerin maddi eya manevî tazyiki altında zamsn zaman istemediği yazüan da yazarlar. Bazen gazeteler bir meselede son derece angaje olur, objektif liğini ve tarafsızlığmı kaybeder. Ve o yüzden de yanlışlığını anladığı iddialarından kolay dönemez. Böylece en basit bir olavm hakikî şeklini bir tek gazeteden öğrenmek imkânı zoriaşır. Hele siyasî mahivetteki olayların sebepleri, şekilleri, gelişmelerini iki ayn gazetede okuduğunuz zaman hayretten donakalırsınız.. Gazetelerin muhabirleri, haberlerini müşterisinin meyline göre verir. Bir yerde bir hâdise olmuştur. 100 kişi tnnlanmtstır. Dövfiş olmuştur, beş de yaralı vardır. Bu haberi iki ayn gazetede okuduğunuz zaman mutlaka kalabaliğın adedi birinde 1000 e çıkar. Ötekinde 20 ye iner. Bu yanlışlığın en basitidir. Hâdisenin sebeplerini izah ederken birindeki mazlum, ötekinde mutlaka zâlim o lur. Bir yerde bir vak'a olur. Haksız tarafı yazmaya «baskı grupu» korkusu mânidir. Bu korku ka nun korkusundan, bazen daha da baskındır. Bunların hepsl basın hürrlyetîni kısıtlıyan şeylerdir. Ve onun fçindir ki bizde hâlâ basm, gayrlsahsi, objektif ve bağımsu müessese haline gelememiştir. B. FELEE D Yeni rejimi eleştiren eski Brezilya Cumhurbaşkanı siırfune gönderildi BRASÎLÎA, (a.a.) " htilâl yöneticileri tarafından siyasi demeç vermekten nıen edilmesine rağmen, geçen hafta yayınlanan bir mülâkatı doUyısiyle eski Brezilya Başkaııı Juanio Quadros Bolivya sınırında Corumba'ya sürgüne gönderilmiştir. Quadros mülâkatmda Arthur De Costa E. Sılva rejımınden «Bir hiç» dıye bahsetmış «önünde iki yol açık, ya düpedüz diktatörlüğü secer, ya da gerçek demokrasiye döner» demiştir. Sorgu sırasmda Juanio Quadros, sözlerinın bütün sorumluluğunu yüklendiğini ifade etmiştir. a Ilınılı yanlış ve aşırı dogru İ Zaman zaman değısen dünya pohtıkası muvacehesınde, Ankara Hukumetının NATO etkisinde kalmıyarak kendi menfaatlerini uyguladığım yazan Fernau, Kıbns ve Yakın Doğu krızlerinde izlenen özol politikanın barız şekılde ortaya çıktığtnı ilâve etmektedır. Turkıye'nin NATO ile Varsova Paktı kutuplarında söz sahıbı bır mevki kazandığını, sıyasi partılerın bazı görüs farklarıyla NATO'da kahnmasını tasvip ettıklerını bıldiren yazar, tşçi Partisinin tutumunu şbyle ele almaktacfır: «Turkiye'nin NATO'dan aynlmasını, sadece lsçi Partisi talep etmektedir. Marks teorilerine yönelmiş bir politika izleyen İşçi Partisi, ideolojik sebeplerden NATO'ya karşı tavır takınmaktadır. İşçi Partisine göre, NATO kapitalist ülkelerin bir paktıdır ve Türkiye ile ilgisi yoktur. Türkiye'nin selâmetini kapitalizm olmıyan bir düzende gören İşçi Partisi, NATO'nun esasen Türkiye'nin emniyetinde önemli rol alamıyacağını savunmakta, kendi imkânlanyla bir ordunun kurulması gerektiğini ileri sürmektedir.» Fernau, «îktısat ve Ticaret» gazetesinde yayınlanan makalesinde daha sonra İşçi Partisinin Türk kamu oyunda ancak yüzde 56 oranda sempatizan bulduğunu, bugünkü ve yannki Parlâmentoların da yine Türkıye'nin NATO'da kalmasına çoğunlukla oy vereceklerini yazmakta, NATO ile Türkiye'nin ihşkilerının netıcede milli menaatler noktasında toplandığını ve bunun değışmiyeceğinı ılâve etmektedir. (a.a.) İşçi Parıisinin lutuımı Bolivya'da 20 günlük hükumet olivya Silihlı Kuvvetler Başkomutanı General Alfredo Candia, Başkan Barrientos' un iki gün önce atadığı askerî hükumetin görev süresinin 20 gün olduğunu açıklamıştır. Victor Paz Estensoro'yu 3eviren askeri darbeden sonra Paşkanlığı Barrientos'un paylaşan General Cendia'ya göre Silâhiı Kuvvetler Barrientos'u desteklemektedir. Askeri hükumetin iş başında olacafı 20 gün içinde Barrientos, sivil yöneticiler ve politikacılarla istisarelerde bulunarak, Arquodas'ın Şili'ye kaçışı ile patlâk veren buhranın giderilmesi yollannı araştıracaktır. General Candia, Samuel Acoreza başkanlığuıdaki geçici hükumetin kuruluş şekline Silâhiı Kuvvetlerin kanşmadığını, ya ds bir baskıda bulunmadığını bildirmiştir. BASINDAN usyanın Çekoslovakyaya askerî müdahalede bulunması ihtimali var mıdır? Bu soru halen herkesin zıhnini kurcalamaktadır. Bu konuda Çekoslovak gazetesi «Prace da bir yazı yazan siyasi yorumcu Jaroslav Sedivy, askeri bir müdahalenin çok mantıksız ve yanlış bir tutum olacağmı izaha çalışmaktadır. Sedivy'ye gore, Rusların böyle bir harekette bulunmaları, Avrupada gerginliği arttıracak ve Batı Almanyada sağcıları cesaretlendirecektir. Gerçekten böyle bir durumda Avrupa yeniden soğuk harb dönemine gırecek, silâhlanma yarışı hızlanacak ve hayat standardı inecektır. Neticede Doğu ile Batı yaklaşması umutlan suya düşecek, Ruslann öne sürdükleri barış içinde birlikte yaşama ilkesine büyük bir darbe indirilecektir. Rusların diğer komünist partilerinin kesin desteğine ihtiyaçlan vardır. Eğer bugünkü anlaşmazhk, Sovyetler tarafından kuvvete başvurularak çozümlenecek olursa, Kasım ayuıda Moskovadaki komünist partileri toplantısında, büyük kanşıklıklar çıkacağı muhakkaktır. Öte yanda Prag'da, son durumdan endişe duyanların sayısı da giderek yükselmektedir. Doğrusu, Moksovaya dönen Rus liderlerinin, Dubçek ve arkadaşlan tarafından ikna edileceklerine ve Çekoslovakyalılara liberalizasyon yolunda iyi şans dileyeceklerine kimse ihtimal verpıemektedir. ^ • * B Rusya ve kuvvet yolu R l^pKısaca. Doğum kontroluna karşı çıktığî için Popo şiddelle lenkid ediliyor Göney Yemen'de seferberlik ilânı... KAHtRE, (a^.) Aden'den Kahire'ye gelen haberlerden anIaşıldığına göre, Güney Yemen' de durum henüz yatışmamış ve hükumet kuvvetlen duruma hâkim olamamışlardır. Hâlen, asi kabilelerle hükumet kuvvetleri arasında çarpışmdlar devam etmektedir. Bu arada, en kaniı savaşlann Güney Yemen'in Kuzey sınırlan yakınlannda cereyan et tıği anlaşılmaktadır. Hükumet isyanı hızla bastırmak amacıyla bütün Ulkede genel seferberlik ilân etmiştir. Ortak Pazar'da «işçi piyasası» BRÜKSEL, (a.a) Avnıpa Ortak Pazan çalışma bakanlan, altı flye ülkenin 90 milyon işçisini kapsayan tek bir «işçi niyasası» karuimasına karar vermişlerdir. Anlaşma gereğince, altı Uye Ulkeden herhangi birinin işçisi için diğer beş ülke işe alma,. mesken ve sendika haklan konularında ajımn yapamıyacaktır. Geçen 1 temmuzda sanayi alanında tam bir birliğe imkân veren anlasmanın kabulünden sonra iş piyasasında birlik anlasması Avrupa'nın entegrasyonuna doğru ileri bir «sıçrama» dır. Sonbaharda yürürlüğe girecek olan bu anlaşma, Ortak Pazar üyesi altı ülkenin fertlennin bu iilkelerden herhangi birınde çalışması izne bağlı olmayacak, ve «Göçmen işçi» çahştıranlar Ortak Pa^ar ülkeleri fertlerine öncelik tanıyacaklardır Ruslar toplantıda seslerini duyurmak istemekte, öte yanda Çe(koslovakyalılar ise, pek tavize yanaşmamaktadırlar. Bu durumda, toplanünın tam bir anlaşmazlık içinde sona ermesi ihtimalini de akıldan çıkarmamak gerekir. Bu takdirde ne olut? O zaman, Çekoslovakyadaki politik gelişimi değiştirmek için kuvvet lcullanmaktan başka çare kalmaz. Çünkü, Çekoslovakyahların kendi rızaları ile, şimdiki yönetimi değiştirmeleri beklenemez. 20 yıldanberi ilk kez, Çekler ve Slovaklar, yöneticilerine karşı bir güven duymakta ve yöneticilerle, yönetilenler arasında karşılıkh bir anlaşma doğmaktadır. Neticede Ruslar Prağ rejimini değiçtinneğe kararlı iseler, (Eden'in 1956 da Nâsır'm rejimini değiştirmede kararlı olduğu gibi), bir çeşit kuvvet kullanmak zorunda kalacaklardır. Gerçi, toplantı dağıldığı takdirde, Rus tanklanmn hemen ertesi gün, Prağ sokaklarında gövde gösterisi yapacaklarına kimse inanmamaktadır. Fakat, ya Ruslar, Varşova Paktı manevralarrndan sonra, birliklerini ülkeden çekmezlerse? Sovyetlerin bazı birliklerini Bavyera hududuna yerıeştirmeyi teklif ettikleri ve Prağ hükumetinin bunu reddettiği bilinmektedir. Bu teklif, toplantıda tekrar edildiği takdirde, gene geri çevrileceğine şüphe yoktur. Fakat Ruslar, Çekoslovakyada ancak kendi askerleri bulunduğu takdirde, bu ülkenin sosyalist kampmdan ve Varşova Paktından ayrılmasına engel olunabileceğini ileri sürebilirler; birliklerinin Bavyera sınırında kalmasına izin verilmezse, hiç olmazsa Zilina dolaylarında beklemelerini istiyebilirler. Böyle bir teklif ise, Çekoslovakyalıları çok güç durumda bırakır. Gerçi Rus birliklerini zorla ülkelerinden çıkaramazlar, fakat bu birliklerin Çekoslovakyada kalması da. bu ülkenin hukümranhk hakkına indirilecek büyük bir darbe teşkil eder ki, Dubçek yönetiminin en büyük iddiası, tam hükümranlıktır. Böyle bir durumda Çekoslovakya, Birleşmiş Milletlere başvurduğu takdirde Ruslara müdahale için aradıkları fırsatı vermiş olurlar. Fakat Çekoslovakyalılar her an bir askeri müdahale korkusu ile yaşarlarsa, liberalizasyon programlarını nasü uyguhyacaklardır? Ya yapmak istedikleri şeyleri yapamıyacaklar, yahut da yanlış yapacaklardır. Bunlar karamsar tahminlerdir. Fakat Çekoslovaklar, Rusları başka ne biçimde tatmin edebılirler? Prağ hükumeti, kişi özgürlüklerini baskı altına alamıyacağını bildirmiş, basın ve edebiyatta tekrar sansür uygulıyamıyacağını açıklamıştır. Toplantının, iki taraf kesin zafere ulaşmadan sonra ermesi ihtimali de vardır Dubçek muhakkak ki, Rusları kızdıracak bir zaferi arzu etmpz. Hpr hal ve kârda, Çekoslovakya krizinin yeni olu şumtara gebe olduğu muhakkaktır. (The Times) Tövize yanaşmak.. Hükümranlığa darbe Brandl, «D. Almanya'yı tanımamız imkânsıı TEŞEKKÜR 1 VEFAT VEFAT Nervüriü demir (Yüksek vasıflı betonarme çeliği) satışlarına başlanmıstır! Normal beton demirlerine nazarcn %40 tasarruf sağlar. izahat isteyinız. Metaş mamulatı Boyan Sekreter flranıyor KOCTAS Fermeneciler 90, Karakây, istanbul Tel: 49 17 626364" TİCARET A.Ş.