Katalog

Yüanların Öcü, Irazcarun Dirliği, Onuacu Köy v« Amerikan Sargısı'ndan sonra: KAPLUMBAOALAR Fakir BAYKURTun yeni romanı KAPLUMBAGALAB: Bugünkü çatışmanın ardındaki büyük gerçeği dile getiriyor. Yoksul çoğunluğumuz köylünün durumunu anlatıyor. Devletle halk arasıniaki derin uçuruma parmak basıyor. rürk halkımn özlediği düzeni söylüyor. Fiatı: 10. Lira REMZİ KİTABEVİ İSTANBUL İlâncıhk: 7437,8989 umhuriyet KTJRÜCUSU: TtJNTrS NADİ 45. yıf soyı 15807 Telgrai ve Telefonlar: mektup adresi: C u r a h u n y e i 2 2 4 2 9 0 2 2 * 2 9 6 U t a n b u l Posta K u t u s u : İstanbul N o 24* 22 42 97 22 42 98 22 42 »9 Çarşamba 51 Temmoı 1968 sonuca varmadan Sovyet Heyeti geceyi ÇEKDOClı ALMAN Ht'DL'DC SOVYET ASKERLERI ÇLK HtDUDUNDAN BİR KAÇ Y t Z METRE ÖTEDE KONAKLADIK LARI, DOĞU ALMAN TOPRAKLARINDA, FOTOĞRAFÇILARA ŞÜPHE ILE BAKIYORLAR... RusÇek Zirvesi ikinci oturuma girdi Rusya'da geçirip sabah CİERNA NAD TISON adındaki Çek köyünde alınan bu fotoğrafta, Çek ve Sovyet Komünist Parti politbürolannın toplantı yaptığı bina göriilüyor. (Radyofoto: AP) Irak'ın 13 günlük Başkanı hükumete darbe yaptı (DIŞ HAİİERLER SERVİSİ) BAĞDAT Irak ta, 13 gün önce yer alan askeri darbedcn sonra, dün de bir mini darbe yapümış ve Cumhurbaşkam Jiasan El Bekir pece yarısı Başbakam Albay Abdüre??.ak El Naif'i, uçakla sürgüne göndermiştir. Başbakanla birlikt« 13 günlük kabinenin bütün üyeleri de azledilmiş, El Bekir kendisini Başkomutan tâyin etmiştir. Irak Cumhurbaşkanı General Hasan El Bekir'in Bagdad Radyosunda yaptığı konuşmasında ileri sürdüğüne göre, Başbakan Abdürrezzak El Naif ile Savunma Bakanı Albay Abdurrahman El Davud, «DevTİrnci amaçlan yolurtdan saptırmak, re.jimin demokratlaştırılmasını engellemek ve devTimci bütün kararlan önlemck istediklerinden dolayı» iş başından uzaklaştınlmışlardır. General Ahmet Hasan El Bekir, ayrıca Başbakanla Savunma Bakanını, Irak'. taki yabancı casusluk şebekelerivle ilgüi soruşturmamn gelişmesini de önlemekle suçlandırmıştiT. Cumhurbaşkam El Bekir, işbaşından uzaklaştırılanlan, çok sayıda tutuklamalar yaptırdıklanndan dolayı kmaraıştır. IRAK CUMHLRBAŞKANI GENERAL HASAN EL BEKİR Çek ve Potonya Cckodovakya'ya döndü topraklarındaki Sovyet CİERNA NAD TÎSOU 'Cekoslcnakya) Çek ve Sovyet Komünist Parti PolithüroJarı arasmdaki zirve birlikleri de toplantısı, dün sabah Türkiyc saatiyle 10 da ikinci oturumuna baslanuştır. geniş harekâta başladt Başlannda Brejnef olân Sov[Dış Haberler Servisi] PRAG Diğer sütunlarırarada okuyacağınız Sovyet Çek zirve toplantısı devam ederken, banş zamanındaki en büyük Sovyet askerî harekâtının yapılmakta oldağuna ciair haberler gelmektedir. Bu arada Çek topraklannda bulunan Sovyet birliklerinden bir kısmiiun dün y<:r değişlirmeye başladığı öğrenilmiştir. Varşova'daki iyi haber alan kaynaklarm bidirdiğine şöre de, Polonya'daki Sovyet birlikleri de, dün geniş çapta harekâta başlamıştır. Çekoslovakya'da yet heyeti, 12 saat süren ilk günkü toplantıdan sonra Sovyet topraklanna trenle dönmüş ve dün yeniden Cierna Nad Tisou kbyune gelerek, Dubçek baskanlığındaki Çek heyeti ile buluşmuştur. Banş lamanındaki en büyük Sovyet askeri manevralannm yapıldığı sırada yer alan bu ideolojık anlaşmazhğı çözümleme toplantısı, büyük bir gizlilik içinde devam etmektedir. Meksika'da öğrenciler polise karşı ayaklandı, 500 yaralı var Tedbirler Öte yandan, Kahire Radyosu, Ortadoğu Haber Aiansına dayanarak verdiği bir haber de, Bağdat'taki Cumhurbaşkanlığı sarayı radyoevi ve Savunma Bakanl^ı çevreslndeki GUvenlik Kuvvetlerinin (Arkası Sa. 7, Sü. S de) Ordu, duruma müdahale etti# okullar kapatıldı MEKSİCO • CİTY Toplura polisinin metodlanru protesto için başlayan gösterilerde, bğrencilerle polis arasında yine çatışma olmuş, durumun hükumetin kontrolu dışına çıkması üzerine şehre ordu birlikleri gırmiştir. 100'u ağır olmak üzere 500 yaralı vardır. 8 kişinın de oldüğü israrla soylenmektedır. (DIŞ HABERLER SERVİSİ) Rcsmi açıklama Bu arada. «Tass» Ajansının dun gece yayınladığı resmi bir bıldırıde, «Görüsmelerin samimiyet ve yoldaşlık havası içinde geçtigi» açıklanmaktadır. Bıldiride, goruşmeler sırasında Sovyet Komünist Partisi Sıyasi Büro ve Çekoslovak Komünist Partısı Prezidyum sozculerının konuştukları kaydedılmek' te, fakat herhangi bir tafsilât verilmemektedir. (Arkası Sa. T. Sü. S da) FRENLERI TUTMAY1NCA TAMPONLARA ÇARPAN LOKOMOTİF Orada Ve Burada i Fransız Millî Eğitim Bakanı Edgar Faute, geçen gün Bourbon Sarayında yaptığı tızun bir konuşma ile hükumetinin uygulama>ı tasarladığı üniversite ve eğitim reformu hakkında milletvekillerine geniş bilgiler veıdi. Çağımız toplumlannı kaygılandıran gençlik sorunlarına ışık serptiği için bu konuşmanın temel noktalarını okurlarıma aktarmak istiyorum: Geçen Mayıs ve Haziran aylannda Fransa'yı altüst eden öğrenci hareketlerini yeni Millî Eğitim Bakanı bir komünist oyunu olarak kestirip atmamakta, bu hareketleri sosyal bir bunalımın açık belirtileri saymakta ve gerekli bulduğu tedbirleri açıklamaktadır. Edgar Faure'a göre Napoleon devrinden kalma eğitim ve öğretim sisteminin modası, çoktan geçmiştir. Bilim ve teknoloji alanında her gün yeni ilerlemeler ka>dedilmektedir. Eğitim ve öğretim sistemi de bu hızlı tempoya ayak uydurroak zorundadır. Fa külteler, bir yanda «takrir» veren profesörler. öte yanda dinlediğini kafasma istif etmekle göre\li öğrenciler topluluğu olmaktan. çıkarılmalı, jçiııde öğrencilerui de katıldıği bir araştırma, bulma ve sürekli yaratma merkezleri haline getirilmelidir. Çağıınız koşulları altında üniversite öğrencisini hocanm anlattıklariyle bağlı pasif bir bilgi hamalı saymak, çok yanlıştır. Bugün her alanda sayısız bilimsel yayınlar yapılmaktadır. Bunları izlemek, eleştirmek ve gerekli sentezlere vararak kendini her gün yenilemek öğretim üyelerinin görevi olduğu kadar öğrencilerin de hakkıdır. Böylece «takrir» dışı olumlu bilgilerle güçlenen bir öğrenci, «takrir» saatleri dışında üniversiteye uğramayan, öğrencilerle ilgilenmeyen. onlarla karşılıklı bilimsel tartışmalara yanaşmayan öğretim üyelerini hor gorebilir, azımsayabilir. Bu duruma son vermek için fakültelerde öğretim üyesi sayısını arttır mak. buna karşılık öğrenci sayısını azaltmak gerekmektedir. Bugun İngiltere'de 11 öğrenciye bir öğretim üyesi düşerken bu oran Fransa'da 26 öğrenciye bir öğretim uyesi biçimindedir. Edgar Faure. Fransa'da üniversite bunalımına çözüm yolu bulunmasının temel ko;ullaruıdan biri olarak yeni üniversiteler kurulması, Zilina yakınlarındaki Strecno* da karap yapmakta olan Sovvet motorize birlikleri dün sahah şa fakla beraber, Çekoslovakya'mn Doğu sınırındaki bir kesime doğ ru yola çıkmışlardır. Işçi Sendıkalan organı «Prace» gazete sı, 2000 asker, tank ve çeşıtli zırhlı araçlardan mevdana gelen kuvvetin yola çıkmasından sonra, Çek topraklarındaki Sov yet Ordusu Kurmay Heyetinden bir grupun Strecno'va geldığiru yazmıştır. (Arkası Sa. 7, Sü. 7 de) 996 YAROIÇ YER DEĞtŞTİRDİ ANKARA. ((.umburi\et Börosu Yüksek Hâkımler Kurulu karan gerefince 196 Hakim, hakim yardımcısı arasında tâyin ve nakiller yapılmıştır. Bu konuda karar dünkü Resml Haydarpaşa'daki tren kazasında n kişi yaralandı (İSTANBUL HABER SERVİSİ) Haydarpaşa garmda, dün sabah bir tren kazasında, ikisı agi' 11 kışi yaralanmış; hafif atlatılan kaza buyu* heyecan uyandırmıştır. Pendik Haydarpaşa arasında sefer y&pan makınıst Mustafa ödencan yönetimındekı banliyö treni, sabah saat 7.35'de Haydar paşa garına girdiği sırada frenlerı tutmamış ve tren 20 ile 30 kilo metre arası bir hızla raylann so nundakı demır taaıponlara çart) mıstır. Çarpma anmda, lokomotil xıardındaki ılk vagon hasara ugra dıktan başka çarpmanın çıkardı gı büyük gürültü ve sarsıntı da diğer vagonlardaki yolcular ara sında âdeta panik yaratmıştır Kaçışma sırasında. kapıyı bula mıyan yolcuların pencerelerden atladıklan görülmüş, kadın çığlıklan ortalığı sarmıştır. Derhal kazâ yerine gelen kurtarma ekipleri dunıma hâkim olarak, yolculann tahliyesini düzenlemişlerdir. Polis, kazâda ağır yaralanan deniz binbaşısı Mustafa BaşargiHe Devlet Demiryolları'nda elektrikçi Bahattin Ünsal'ın hastahaneye yatınldıklannı, hafif yaralı 9 kişinın de ayakta tedavi edildiğıni bildırmiştir. Makınıst Mostala ÖZDENCAN Top/um Polisine 6 helikopter verı/fyor | Miüng ve gösteri yürüyüşleri, daha süratli izlenecek Bülent DİKMENER ANKARA Miting v e gösteri yüriiyüşlerini süratli bir sekilde izleyebilmek amaciyle Toplum Polisinin emrine sltı tane helikopter tahsis edilmesi kararlaştırılmıştır, Içislen Bakanlıfı helikopter alımı ile ilgili döviz tahsis edilmesi için Malîye Bakanlıfına başvurmuş ve Bakanlıkça istek kabnl edilmistir. (Arkası Sa. 7, Sü. 8 de) Olaylann kaynağı Ordunun müdahalesine, düzen kuvvetlerinin Katedralin ve Başkanlık Sarayının bulunduğu «anayasa alanı»nda gençlerin ginştıği hareketı bastırmakta güçlük çeKmesi üzerine ordudan yardım istenmesi sebep olmuştur. Harekete geçen askerî birlikler, bğrencilen savunmaya geçtikleri binalardan çıkarmış, dövmüş ve açıklanmayan bir yere gotürmuştur. Bu arada gecenin saat ll'inde, Ulusal Eğitim Bakanlıgı Sekreteri ünıversıtede ve politeknik okulunda derslere sıiresiz ara verildiğinl açıklamıştır. (Arkası Sa. 7, Sü. 8 de) Ordunun, Konya mitingi ile ilişkisi yok ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Konyada 3 Ağustos'ta yapılacak bir miting için, mitingi tertipleyenler, .Millet Ordu elele Mitingi. deyimini kullanmalarına rağmen, Genel Kurmay Başkanhğı yetkilileri, dün yaptıkları açıklamada, •Bu mitingle Ordunun hiçbir surette ilgislnin bulunmadığını» açıklamışlardır. .Mücadele Birliğinin düzenlediğı mitingin Ordu ile elele yapılacağı. miüng tertipçilerı tarafmdan halk arasında yayılması ve bu kcnuda gazete haberlerinin de yayınlanması üzerine Genel Kurmay yetkilileri. dün Konya Valıliğiyle temasa geçerek. mitingin mahiyeti ve mitinge hangi ad ahında müsaade edildığini sormuşlar, alınan cevapta ise. mitinge «Millet Ordu elele» gibi bir slogan altında izin \ erilmediğinı öğrenmişlerdır. Bunun üzerine, Genel Kurmaydan (Arkası Sa. 7. Sü. S da) portiler uyuşmalı Adalet Bakanlıgı bütün partilere gönderdiği yazıda Seçim Kanunu değişiklikleri için «törüşler istedi. Anlaşılıyor ki Bakanhk kanun hazırlanırken her partinin tstediklerinden birer parçasını tasanya koyacak ve Meclisin önnne getirecektir. Şfiphesiz Bakanhğın görevi Usarıyı hazırlamak. tartısmasını kanunlaşmasım yasama organına bırakmaktır. Şu var ki Seçim Kannnu gibi her partiyi yskından ilgilendiren bir konuda partilerin hiç degilse belirli prensiplerde anlaşmamı? olmasmın Parlâmentoyu gereksiz tartışmalara k»ydıracağı da açıktır. Meselâ bir se> çebilme yeteneği vardır. Halk P»rtisi seçme yaşmtn 18'e indirilmesini istemektedir. C.H.P. nin ifttegine kar^ı ise başka partîler ayn göriişler ileri sürmektedırler. ö n »eçimler ve tercib konoınnda Sadettin Bilfiçln tekUfiyle Halk Partisınin teklifi arasında esasa taalluk eden ayrüıklar mevcuttur. Veto hakkının seçimden önce ya da sonra kulianılması, genel merkez kontenjanlarının arttınlması yine çeşitli görüşleri ortaya çıkarmaktadır. Aynca A.P. teşkilât ünitelerinın yine köylere kadar indirilmesini istemekte, buna karsıhk özellikle küçük partiler yayümayı sakıncalı görmektedirler. Kısacası isteklerin, görüşlerin hemen hepsi üzerinde enine boyuna ama şerinkanlılıkla tartışılacak öqemli konulardır. Bu bnkımdan tasarıvı Meclise getirmeden önce partilerarası bir komisyonda gözden geçirmek. bütfin ihtilafli noktalar üzerinde durmak re bn noktaları mümkün olduğa kadar azaltmak öv|e sanıvoruz ki vararlı olacaktır Böyle bir dâvet'in herhalde iktidar parti«inden gelmeni terekir. Ancak dâveti yapmak içirj OLAYLARIN ARDINDAKİ 48 santk hakkında dâva açıldı KONYA 23 Tcmmuz gecesı olaylarıyla ilgili Sa'cılık soruşturması sona ermış ve 48 kişı hakkında «Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanununa» aykiTi hareketten dolayı dün Nöbetçı Aslıye Ceza Mahkemesinde dava açılmıştır. Aynı sanıkiar hakkında, tahrtp ve yagma suçlarından dolayı da kamu soruşturması devam etmektedir. (Arkası Sa. 7, Sü. 6 da) AJDA PEKKAN: «BtRINCt OLACAĞIM. Atina'daki 1. Melodi Festivaline katılan Türk mıizik topluluğu, dün İstanbul'a dönmüştur. Selçuk Başar'm «Özleyiş. adh bestesini okuyan Ajda Pekkan. Dörduncü oldum. fakat gelecek yıl birinti olacağim» demiş; Başar ise. 1.5 puan farkla üçüncülüğü kaybetmenin üzüntüsü içinde bulunduğunu bildirmistir. Bu arada. Selmi Andak. «S. Basar'ın parçası ile iyi bir derece tutturmanın mutluluğoau duyuyorum» demistir. Tahrikten sanık bir öğrenci tevkif edildi Haklarında «öğrenciyi ayaklandırmağa teşvik, tahrip ve yaralama» suçlanndan gıyabi tevkıl kararlan bulunan iki öğrenciden Hukuk Fakültesi öğrencısi Denız Gezmış, dün öğleden sonra sıyasi polis tarafından yakalanmıştır. Son öğrenci olaylarınm lideri olduğu ileri sürülen Deniz Gezmış, tstanbul üniversitesinden çıkarken görülmüş ve polis taraiından alınmıştır. Aynı suçlardan aranan ve hakkında gıyabi tevkif kararı olan Harun Karadenız'm de, birkaç gun içinde yakalanacağı açıklajımıstır. (Arkası Sa. T, Sfl. 3 de) Demirel: "Bizim netes almamjz engelleniyor,, ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Başbakan Süleyman Demirel, CHP Partı Meclisinin, «Iktidann her türlü demokratik düzen düşmanlarmı desteklediği» şekhndeki bıldınsi Ue ilgili bir soruya cevap olarak, «Boyle bir iddia varsa bu düpednz bir yelandır» derruş ve aynca. «Asıl bütün hikâvr. bizüu nefes alm&mızı engellemelerindtndır. şekiinde konuşmustur. (Aıkaıı Sa. 7, Stt. S de) NADİR NADİ (Arkası Sa. 7, Sü. i de) evvelemirde mes'eleyi Parlâmentodaki çoğunluk açısından ele almamak, bele çoçunluğun herşeyi yapabileceği anlavışmdan uzaklaşmak lâzımJır Zira değişiklik üzerinde bir genel ayuşma sağlanamaz. va da tartışmalar Parlâmento ,jçincte pa.ti kavgalarına kadar gitrtkten sonra/kanun sadece iktidar oylarivle çıkarsa kamu oyu bu kanunu tamamen benimsemevecek Hem de muhalefet. krnuyu iktidara karşı baslıca koz olar.ak kullanacaktır. Seçim bir iktidar ve çörev varışmasıdır. Bu bakımdan partilerin ba yanşmanın sartlarıru birlikte hazırlamalan, uyuşmazlıkları halleder^k kamu ovu önüne 'çikmaları mantık icabıdır. * * k