Katalog

SAHİFE İKİ Mavıs 1968 CUMînTttYET Dünya liiton ürelimi ve Şark lütünleri ünya tütfin üretimi mütemadiyen artmakta, artışa paralel olarak da tüketim çoğalmakta devam ediyor. Sağlık bilgilerinin ve lâboratnvarların tütünün zarannı araştırmaları, doktorlann, profesörlerin, tütünün insan vücndnnda zararlan hakkındaki bildirileri bilbassa bazı devletlerin sigara paketleri üzeTİne (sigaranın lararlı) olduğunu yazdırmalan önce bir etki yaratmış, fakat lamanla dunım yine değişmemistir. Çünkfl dünyada yetisen yenl gençlik çok erken yaşlarda sigaraya başlamakta hattâ aşırı dereeede sigara içmekte, evvelce alısanlar ve tiryakiler kolay kolay sigarayı bırakamamaktadırlar. Sigara sanayiinin son derece ilerlemesi tütflnün içiminden ziyade zarif ve göz alan «mbalâjUn, ambalâj içindeki siçaraların filitrelerinin iç çekici görünüşfi sebebiyle dünyanın her tarafında Amerikan siçarası aranmakta ve rağbet görmekte bu sebeple de Amerikan tütün ve sigaralarına alışkanlık artmaktadır. Buna movazi olarak da Şark tütünleri yavaş yavas mevkilerini, söhretlerini, Isimlerinl kaybetmektedirler. Günümüzde Burley, Vireinia tütünü yetistiren devletler tütün üretimini arttırraak, üretilen fazla tütünlerinde satış ve ihraç çarelerini aramakta bunn temin icin de ahcılara bir çok koiaylıklar çöstermektedirler. Dünya tütün istihsalinin her sene artışına göre son durum sudur: 1962 1963 1964 1965 J9ı>o • •••M«aaa •••••••a : TOPIÜM ve BOŞANMALAR Hör sendikacılık ne demek? Elimde birinci hamur beyaz Uâğıda basılmıs, renkli knse kapakh 232 sayfahk bir kitap var. Eviriyornm, çeviriyorum, on doknzuncu sayfasındaki satırlan.bir daha okuyorum. Her bır seferinde kafam almıyor. aym saskmjıkla bir daha okuyorum. Lydnluk politikasını böylesine bir pervasızlıkla ortaya koyan bır Deıgeyi hazırlıyanlar, yazanlar, basanlar, ve elâleme ilân edeıilere şasıybrum. Elimdeki kitapta, altını çizdiğim satırlan bir kere de beraber okuyalım : . . . . « Günümüzde dünya milletleri ikiye ayrılmışlardır: Bmsı idare edenler, diğeri de edilenlerdir. İdare etmekten maksadımız, doSrudan dofruya istiklâli ottadan kaldırmak seklinde anlaşılmamahcrır. Bu, bir'ekonomik idaredır ve girierek siyasi hareketlerde varlıgını' hissettirmektedır. Amerika Bırlesık Devletlerı ve bovyet Rusya idar e eden iki büyilk ülkedir. Avrupa, Asya, Amenka ve Afrikanın birtok ülkelerı Amerikan yardımı ve sermayesıne, va%amak için şiddetle muhtaçtır Komunist ülkelerin ise: ekonomik sosyal ve «ıyasal bakımdan Sovyet Rusya'ya çok daha »ıkı bağlarla'bağh oltfugunu izaha'luzflm yoktur Bu îki buy#k idare eden ülkeye şımdi bir de Kcmunist Çm eklenmektedir. Kalkınmak isteyen ülkelerin, mutlak surette dış yaTdıtna ve yabancı sermayeye ihtivaçlan vardır. Yeryüzü milletlerıne boyle yardımları yapmak gücune ise ancak bu söz konusu ülkeftr sahiptir. İşte bu sebeple mılletler bu iki \ılkeden birini tercih zorunlugunu dMvmuslardır. Bu tercih onları vana^ıklan ülkenın ekonomi^.Pe sıkı sıkj baSlam^tır. Turkıyemiz bu blaklaşmada Amerikanın vanında ver almıstır» . Bu harikulâde tahlil «Türkive Petrol Kimya ve Atom Işçılen Sendıka'i» nın 1966 1368 raporundadır. Kısaca Petrollş diye anılan sendikanın topln sözlesme yaptığı sirketlere g8x atarsak uyduluk politikası üstüne ^ürüven yııkardaki «özlerin iktisadi gerekçesi de anlasılabilir. Çünkü Petrollş'in «H tuttuğu» alan. yabancı kumpanyalar alanıdır. Yabancı büyük petrol kumpanyalan yanında. yabancı ilâç fabrikalan ve kimya sanayii kesimlndeki nıce yabancı ortaklıkları Petrolls'in toplu sözlesmede «müsterilem dır. 1968 1970 döneminde 8 milvonu askın eeliri kasasına .koyacak olan sendikanın personcl ücretleri de 2.5 milyon Hrayl askındır. Demek ki, önce yabancı 'lnnnpanyalar Türkiyeye demir atmakta, ve bu çevrelerde çalısan emekçiler yabancı sermaye politikannı savtman sendikalara baflanmaktadır. Bn sendikaların b » » ı n " daki kisiler hiç de^smezler. Sendikacılık memnriyeti de pek kSrlı bir iştir. 2,5 milyon lira personel ücreti dağıtmak, sekiz doknt milyona hükmetmek ve sonra da : Dünyada iki türlii millet vardır : taare eden ve edilea, bı» de Amenka tarafından idare edilivoruz divebilmek, doğrusu nüfus kâeıdında T.C. harfleri yazıh her babavijitin harc\ defcildir. Petrolls. Türktş'e baîlı bir sendiUadır. Bnnlar hür sendıkacı'ık» anlayışı içinde çalıştıklarım. çalısacaklannı iddia ederler. . .Hur sendikacılık» anlavısı da .hür tesebbüs. anlayışına baçlıdır. Yani sendikalar kapitalist ideolojisinin destekçisi olacaklardır. Mele Türkiyede kökü dısarda kompradftr kapitalizminin destegi olarak yabancı sermayenin mutlak olarak savnnmasım yapacaklar, ve sonra da : Bizimkiler hür sendikalardır, biz hür sendikacıyız.. diyeceklerdir. ' • Şimdi sn köşeden, hepsini biraz tanıdıgım Türklş liderlerine, Seyfi Demirsoy. Halil Tnnç, îsmail Topkar vatandaşlarıma açıkça sornyorum : Türkiyenin bugün Amerika tarafından idare edildifi kendi elinizle raporunuza yazılmıştır. Milli sereflere ba?lı bir Türk vatandaşının hür sendika basında olabilmesi için hür Türkiyede yaşaması şart olduğuna göre, Türkiyede yerleşmiş ve Türkiyeyi idare eden Amerikaya niçin cephe almıyorsnnuz? Sanırım bu sornya «Rusya daha mı iyi?» soyundan cevap verecek kadar milli bilinçten yoksun deftilsiniz. Türkiyenin, Gazi Mustafa Kemal Türkiyesi olarak hiçbir devletin şüdümüne girmeden, ve hiçbir yabancı devlet tarafından idare edilmeden yasayaca^ına bizler inanıyoruz. Siz inanmıyor musnnuz? Yoksa hür sendikacılık diye anlatılan sey gerçekte uşaklık ve kölelik mesleiinin gizli adı ve .Amerikanın, vatan topraklanna soktngu Truva atı mıdır? • Fazıl ERMAN milyona varan üretim 1967 senesinde 104 milyon kiloya indirildi. • Milli Tütün Ofisi, Tütün thracat Birlikleri müştereken ibraç imkânlannı aradılar. Dünya rayicine göre fiyatları ayarladılar, faizleri vergiler dahil * ı 7 olarak ayarladılar. / Satılmayan tütünlerde taizleri dondnrdular. • Tütünü alan monopollara, şirketlere prefinansman ve vergi mnafiyetleri tanıdılar. 0 Uznn vadeli olarak • 2 faizle tütün • satmaya başladılar. Son defa Amerikan şirketine on milyon kilo tütün altı sene vade ile satıldı. Batt Almanya ile de bn çeşit bir muamele üzerinde göriişmeler başladı. • Bazı memleketlerle devlet yatırımları için konuşmalar oluyor. Tunan thtilâl hükümetinin aldıgı son kararlar da sudur: O tbracatın azami dereceye çıkarılması Jçin her careve başvurulması. A Köylüye azami gelir temin edilerek memnun edilmesi. f ) özel Sektörfln üreticiden mübayaada bulunması, tütün ihracatına azatnî gayret göstermesi için hükumetçe de gerekli yardımların yapılması. Evvelce alvnan tedbirlere rağmen Yunanistan'da 70 milyon kilo civarında kalan stok tütünleri eritmek için bu tedbirler alındı. Son olarak Sark tütünü rekabetini önlemek ve eüdümlü bir fiat politikası takip etmek üzere Türkiye, Tunanistan, Bulçaristan arasında işbirligi sağlamak istemektedirler. retimin büvük bir kısmını Doju sattıkları gibi Ü liiine, da Batı Almanya'ya Sovyetler Birbir kısmını Almanya ve Fransaya ma • •*• • •«• Son çare boşanma Ord. Prof. Dr. H. V. VELIDEDEOGLU*^ 1 D ünkü yazıda belirtilen tedbırler, özelhkle hâkimin aüe düzenine müdahalesi ve ' aileyi ayakta tutmak içia Medenî Kanunun öngördüğü tedbırleri uygulaması bir sonuç vermezse, o zaroan artık o evlilik yıkımın kenarına gelmış demektır. Bu durumda eşlerden bırı, ya da her ikisi bu evliliği bozdurmak ıçın mahkemeye başvururlar ki bu dâva, boşanma dâvasıdır. Devletin ve halkın ilgisi ukuk kurallan kişüer arasındaki menfaat çatışmalarını adaletli bir sekilde çözüm lemeğe yarayan kurallardır. Bunlardan bir kısmı toplumun bütün fertlerini doğrudan doğru ya ilgilendirmez. Toplum fertleri bazı konulara. büyük bir çoğunlukla ilgisiz kalır. Bürokrasıyi hatta malî konulan ilgilen diren kurallarda durum böyledir. Çünkü bu konular, toplumun belirli bir zümresini ilgilen dirir. Buna karşılık öteki bazı kuTallar bütün toplum fertlerini ilgilendirir. î ş t e evlenme ve boşanmaya ait kurallar bu genel ilgiyi çeken hukuk kurallanndandır: Kişi, aile içinde hangi ölçüye kadar bağlıdır? Evliliğe son verilmesi kolay mı yoksa güç mü olmalıdır? Bu konulann bütün halkı ılgilendirmesi gayetle doğal bir sonuçtur. Çünkü evlenme, hemen hemen herkes için bahis ko nusu olan bir sorun olduğu gibi, boşanma konusu da toplumun birçok fertlerini çok yakından ilgilendiren önemli bir sorundur. Ayrıca bu konularla yalnız eşler değil, doğrudan doğruya toplum da ilgilidir. Toplumun ve onun örgütlenmis somut şekli olan devletin «boşanma» ile ilgisi her devırde avnı ölçüde olmamıştır. Meselâ e«ki Roma'da Devlet tarafından duzenlenmiş belirli boşanma sebepleri yokttt ve eşler karşılık• lı anlaşma Ue.bejanabılirlerdı. BoşanmwwjMM4denberi gorüÎW Msternier dort grup içinde toplanabilir: H kanun maddelerinin değil, sosyal zorunluğun sonucu olarak doğmuştur. Bugünkü akıcılık devrinde. kişileri mistik inanışlar dolayısiyle, ölünceye kadar karıkoca halinde bir arada tut maya artık imkân yoktur. îv'itekim katolik bir memleket olan Fransa'da bu kural kaldmlmış ve çoktan beri boîanma esası ka bul olunmustur. ttalya'da da katolik hukukunun bu kuralına ısyan edılmiş, belirli sebepler mevcut olması halinde evlenmeye son verilebı leceği kuralı konmuştur. Sophıa Loren'in uzun zamandanberi birlikte yaşadığı insanla evliliği nın, ltalya'da hukuken geçerli sayılmaması. daha önceki evlilik hakkında başka bir memlekette verilmiş olan boçanma kararının, Italyan hukuku tarafından tanmmamış olması sebebine dayanmakta idi. gar ülkelerinde ve bizde bu usul uygulanır. Ancak bu usulün uygulanma sında da birtakım derece ayırım lan vardır: Bir düşünceye, daha doğrusu bazı kanunların çozüm tarzlanna göre, hâkimin bo şanmaya karar verebilmesi ıçın eşlerden birinin ille kusurlu olması sarttır. EŞer eşlerden bırı kusurlu değılse, öteki es bosanma istıvemez. Meselâ e=lerden " biri «ifasız bir akıl hastalığına tutulmuşsa, onun bunda hiçbir kusuru olmadığı için, bu prensıbe gore diğer es boşanma istiye miyecektir. Yahut eşler arasında tam bir karakter ayrıltgı var sa ve uyuşmalarına hiç imkân yoksa, onlardan herbirinin belır li bir kusuru olmadıkça, yine bo şanmaya karar verilemeyecektir. Bu sistem içinde yer alan başka bir düşünceye göre de, eğer evlilik birliği kökünden sarsılmışsa, eşlerden bırıne, ya da her ikisine yöneltilebilecek belirli bir kusur olmasa bile. onlar dan herbiri bu köklü sarsılmaya dayanarak boşanmayı ıstiyebilmelidır. Buna ctoplum menfaati» prensibi de diyebilirız: Evlilik birliği eşlerin ve çocuk ların mutluluğuna ve gelişmesı ne hizmet etmeli v e bu yoldan topluma yararlı bir birlik olma lıdır. Eğer evlenme bağı. eşler arasmdaki yaradılıs ve karakter aynlığı yflzünden. kökünden sarsılmıssa, artık bu bırliğin taraflara olduğu kadar, top luma da faydası yoktur Büvük Alman Hukukçusu Kohler'ın hukuk felsefesı adlı eserinde pek haklı olarak belirttıgi eibı • «geçinmelerine imkân olmayan eşler arasmdaki evlilik valnız bir azap ve işkence kaynağı olmakla kalmaz. ruhî gelişmeye bir ençel teskil edebiiir ve büyük kaabiliyetleri bir «Wç» hallne koyabilir». Isviçre hukukçularından Rossel ve Mentha' nın, Türkçeye de çevrilmış olan Medenî Hukuk adlı ortak eser lerinde de bu konuda sövle denilmektedir: «öyle evlilikler vardır ki, onlarda tabiatların uvusmaması ve eeçimsizlik. nihayet bazan affedilebilen bir zinadan. bir hakaretten ve fena muameielerden daha ziyade çekisme tohumu ekerler; esleri daha devâsız bir «nrçt^f^ayırırl a n Bn halde mecbnri btr hayat ortaklıjı tahammül edilmez bir iskence olur.» Serbest boşanma ak eşitliğine dayanan bu slstem, eşlerden her ikisine de boşanma hakkı tanıyan, ya da karşılıklı nza ile boşanma ya imkân veren sistemdir. Eski Romalılann düşünüşüne göre: «Uzlaşma evlenmeyi. uzlaşmazlık bosanmayı dogurur». Madem ki evlenme eşlerin iradesi ile meydana gelmektedir, yine onla rin iradesi ile bozulabilmeüdir. Bu sebeple Roma'da Devlet, bosanma işlerine kansTnazdı ve boşanmamn hiçbir kanunî sınırı yoktu. Roma tmparatorluğunun Hıristiyanlığı resmî din olarak kabul etmesinden sonra Kilise, gittikçe artan bir Slçüde, serbest boşanma sistemi ile savaştı ve boşanma islerini kendi yetkisi içine almağa başladı. Ve nihayet, vukanda belirtildiü gibi, 10. Yüzyıldan itibaren boşanma büsbütün imkânsız hâle getirildi. Bugün tskandinav memleketinde, Belçika ve Luxemburg'ta, bazı kayıt ve şartlarla Sovyet Rusya'da ve öteki komünist memleketlerde karşılıklı anlaşma ile boşanma kabul edilmiştir. 1967 3.930.828 4.350.802 4.664.295 4.412.992 4.563.277 4.615.415 Ton > » » » > Bıılgaristan H Bn miktann 1 milyar 250 mllyon kilosu Amerika'da yetişmektedir. Amerika'nın !)50 milyon kilosn dahilî tütün şarfiyatından geliri 1 milyar 540 milyon dolar. tütün olarak 350 milyon kilo ihracatından da 560 milyon dolar sa*lanmaktadır. Yani sigara ve tütünden 2 milyar 106 milyon dolar gelir slmaktadır. Karşıllğı TL.olarak ortalama 20 milyar Liradır. fiyük gelirlerin mnhafazası icin Amerikan hüknmeti üretimi ve üretieiyi himave ettigi gibi sigara sanayiini idare eden sirketlpri, (abrikalan, tüccarlan da büyük bir alâka ile himaye etmektedir. Tapılanlar şöyle özetlenebilir: O Amerikan hükumeti istihsalin fazlasını, devlet adına alır ve bunlann satısını F. L. 480 kanunu mncibince dış memleketlere on sene gibi nznn vadelerle faizsiz olarak yapar. % Sigaret, Sigar. Pipo tütünü olarak yapılan ihracattan bandrol vergisi almaz. Bn sebeple tütfin Amerikan ümanlarında, Tancs, Malta adalan, Aden, Singapur, HonçKonç'da büyük Amerikan sigara pazarlan kurulmuştnr. Dünyaya sefer yapan bütün gemiler ib|tiyaclannı bnralardan temin ederler. Yirmi ; sigaralık bir paket on cents'dir. Türk parası olarak 1 liradır. A Amerikan hükumeti son günlerde Saygon, Güney Vietnam hapisbanelerindeki mahkumlara, işsizlere parasız Amerikan sigarası vermektedir. Diğer Amerikan tütünü üreten memleketler de tfitfinlerinin sürümünü temin için bir çok kolaylıklar yapmaktadırlar. Üreticilere uıun vadeli krediler verdikleri gibi, vergî indirimi de yapmaktadırlar. thracatçı sirketlere kolaylıklar gösterilmekte, ibracat primi tanınmaktadır. kine jribi mallar karsılığında satmaktadırlar. Şark tütünlerine talebi arttırmak için bir çok çarelere de »ynra basvurmaktadırlar. İİİİ •••• B Amerikanın rolii ürkiye'nin dnrnmnna eelince: Bu büyük tehlikeler karsısmda Türkiye hiç bir tedbir slmamıstır. Bilâkis iç fhatları müdahale alımlanyla arttırmıs, dıs fiatları nazarı itibare almadıihndan dıs alıcılara uymak imkânı kalmamıstır. Çünkü: Ticaret, Tekel, Tarım Bakanlıkları arasında bir koordinasvon kurulamamıstır ve yoktur. Bu sebeple de Tekel elinde \e tüccarda büvük stoklar kalmıstır. Bu stoklar Tekel tdaresini ve tüeearı zorlamaktadır. Tekel tdaresinde depo darlıgl, tüccarda para sıkıntısı büyük çöküntüler yaratmaktadır. Faizler dünyada 56, hilhassa Tunanistanda •'•6,5 oldnğu halde Türkivedc tütün faizleri îzmir'de °b 16,78, Marmara'da •'• 16.50, Sarasnnda •'• 18 e varmaktadır. Oysa Malive Vekâleti son defa nesrettiçi kararname ile hariçten prefinansman yoluyla kredi tetiren vabancı «irketlere. vahancı firmalara faiz haddini •'• 7 olarak tanınustır. Simdi yerli firmalar nc vapsınlar; bir taraftan devlet müdahale mübavaasıvla ic fiatlar desteklenivor vpjti^jar yökselivor. öte ta%. raftan Bânkalann e^^*faizleri. gayet pahalı Ölan sleorta primlerîrTR'po kiralan ile dıs fi J atlara nvmak imkânını bulamadıklarından beş rekoltenin tütünleri tüccar depolarında bekliyor. Nitekim 208 milvon kilova varan 1966m67 rekoltesinin satıslarına yerli tüccarlar iştirak edemediklerinden rekoltenin yansından fa7lasını Tekel müdahale yoluyla almak zorunda kalmıstır, T Türkiye iii • ••• Bosanmanın erkeğe tanınması ACI K A Y İ P ^ *••• •>*. ••>• •••• •••• •••• •••• •••• •«•* •••• •••• •••• Boşanma imfcânsızlığı rıstıyanlığın ve Kıhse Hukukunun ilk vüzyıüarında boşanmaya cevaz verıldiğı halde. X. jüzyıldan itibaren hırıstivan toplumlarda boşanma ımkânsızhğı ilkesı yerlestı. Bu ilke Kilise Hukuku tarahndan. hıristiyanların mukaddes kitabı olan İncıl'deki «Allahın birleştirdığinı kul ayırmamalıdır> srizüne dayandırılmtştı. Böylece Kılıse Hukuku, boşanma imkân sızlığını Tanrı kurallarının ıdealızmi ve Tanrının bir emri olarak koymuştu. Bu nıistık düşun ceye göre, evlenme ile ruhlar bırlesmıştir, bu birliğe insanlar tarafından son vermek artık imkânsızdır. Gerçekçılikten çok, mıstık bir ülkücülükten doğan bu duşun ce. gerçek hayatın ihtiyaçlan ve akı«ı karsısında ayakta duraına dı. Insan yaradıhşlarımn çok değişik olduğu düçünülürse, aykırı yaradılışh ve geçinmeleri im kânsız olan e";lerin boşanmaları na cevaz vermemenin ve kesın olarak boşanma yasagı koymanın doğuracağı tehlike kendiliğinden belirir. Boşanma müessesesi din kurallannın, hatta Sonuç mesi lâzımdır, Tütün Derneklerivle, Birliklerivie ve Federasyonla beraber müzakere ederek hakikatleri orta\a koyarak Yunanistan görüşmesine çirmelidirler. Varılacak anlasma için kanaatimizce sn hususlar rözönünde tutulmalıdır: 9 Niifus miktarı ve üretici adedine göre ekim tahdidine çitmck. 9 Yapılacak tahditten Eee mıntıkası miktanndan frdakârlık yapmamak. 0 Müsterek pazarda müsavatı tarafların kabul etmesi, 9 Tütün satısları icin verilecek taviz ve primleri beraberce kararlastırmak. # Ekiciyi korumak için evsafları birbirine yakın olan tütünlerde fiat beraberliği, 9 Dıs fiatları beraberce koordine etmek, u çerçekleri Ticaret, Tekel, Tarım BaB kanhkları beraberce incelemeliler, tütün islerini koordine etmelidirler. tcabederse ki et H 4 tnilyar 615 milyon kilo olan dünya tütün istihsalinin ancak 550 milyon kilosu Tiirkiye, Yunanistan, Bulgaristan, Rusya,, Tuçoslav ya'da, kısmen de ltalya ve Arnavntlukta yetişmektedir. Ancak tütün ihtiyacı olan memleketlere nzun vadelerle Amerikan tütünlerinin satılması, tütün içenlerin Amerikan içimli tütünleri tercih etmeleri, Şark tütünlerinin Dünya harmanlanndan yavaş yavaş çıkarılması, Şark tütünü yetiştiren memleketlerde fiat istikrarı olmaması, fiatlann her sene deeismesi ve artması sebepleri yüzünden Sark tütünlerinin durumu kötüye gitmektedir. Normal olarak dünya Şark tütünleri sarfiyatı 300350 milyon kilodur. Halbuki istibsal 550 milyon kiloyu asmaktadır. Bn sebeplerle üretici memleketlerde Şark tütünü »tokları artmaktadır. Tnnanistan ve Bnlgaristan eerekli tedbirleri aramışlar ve çok mühim tedbirler almışlardır. Bnnlardan ornekler verelim: • thtilâlden evvelki Hükumetin aldıgı kekararlarla 'ekim sınırlandırıldı. 120 130 Sark tütünlerinin durumıı !••• • •• DÜZELTME Prof Dr. îlhan Arsel'in 8 mayı? günü çıkan <Yetersizin Intikamı» başlıklı yazısının iki numaralı dip notunun dördüncü satırındaki «meselelerînin» kelimesi «müesseseleıinin» olacaktır. Düzeltir özür dilerız. tSSSSSSSSMSS»î!««iiiiiiâ«âiiiiiIiiiiiiiii*üiiâiiîiiiiiİMİ««Iiiii:; •••«• !«•• !*•• Yunanistan sin Bu kısa izah gösteriyor ki, köklü sarsılma ya da toplum u sistem eski Türklerin bazı menfaati dedigimiz prensip. takollarında. eski Germen'lermamen objektif esaslara davan de ve bugün de bazı islâm maktadır; buna göre boşanma ülkelerinde yürürlükte olan »İsiçin eşlerin kusurunu vani süb temdır. jektif durumlarını degil, evliİslâm hukukuna göre koca. lik birliğinin kökünden sarsıhp hiçbir sebep göstermeksizın kasarsılmadığını, yani bu birlieın rısını boşamak ve evliliğe son obiektif gidişini gözönüne alma vermek hakkına sahipti. Karılıdır. nın boşanmayı mahkemeden ısununla beraber bo^anmada teme hakkı gayet nâdır haller köklü sarsılma prensibinı de mevcuttu. Oysa erkek karısıkabul etmiş olan ülkelerrie nı boşamak için mahkemeye baş bile. eeçimsizliğe dayanılarak vurmak zorunluluŞunda deSildı. boşanmaya karar verilebilmeM Boşanma hakkı, daha r.ikâh ya icin, e^lerden birinin boşanmayı pılırken kanya veya kan he istemesi gerekir. Onlar istemenüz resit degilse • onun ana ve dikçe Devlet organı olan mah babasına tanınabilirdı. O zaman kemeler doğrudan doSruya mükadm da kocasını tek taraflı ola dahalp ederek boşanma karan rak boşayabilirdı. Buna tslâm veremezler. Hukukunda «tefvizi talâk> deTürk Medenl Kanunu, 129. nılırdı. Ne var kı halk arasında 'bu usul vayılmadıgı, hattâ hal maddesinden 134 üncü maddesine kadar olan 6 madde içinde kın büyük çoğunluğunca bilinboşanma sebeplerini düzenlermediSi için €tefvizi talâk» sadeken. bunlardan bazısında kusur. ce Sultan va da vezir kızlan gi bazısmda ise köklü sarsılma bi yüksek sınıflara mensup kızprensibinı. yani ortalama bir ların evlenmesinde şart koşulursistem kabul etmiştır. Ne var du. ki Türk Mahkeme Içtihatlan. çenellikie, ku=;ur pren«ibine kavmakta ve «köklü sarsılma prensibini» gözden kaçırdıkları için birçok boşanma dâvâlannı reddetmekte, bövlece toplum icinde çeşitli aile fâciaları meydana gelmektedir. B Çorum eşrafından merhum ALİ CEHİT EŞİ Mebile, Necmettin, Nurettin ve Nuriye Cerit'in anneleri, Naci ve Cahit Cerit'in halalan Yusuf Mediha, Tomris Cerit ile Handan Cerit, Suavi "Yasan, Faruk Marşan, İnci ve Nermin Cerit'in kayınvaldeleri Emel Marşal. Gönül Yasan Peyker, Uğur, Zafer, Betül, Leylâ, Aydın, Ahmet, Aytül, Güldehen ve Belkıs Cerit'in büyük anneleri, Seymur, Cihangir, Mehmet, Ebru, Ali ve Sevden'in nineleri Mustafa, Nazlı, Yaşar, Meliha, Hayri Cerit'in yengeleri Salîhah Nisvandan HACI HATlCE CEİİÎT kısa hastalığım müleakip 8'5'1968 çarşamba günü Allahın rahmetine kavuşmmtur. Cenazesi 9'5/1968 perşembe günü (bugün) Amerikan Hastanesinden almarak öğle namazı Eyüp Camünde küınacak ve Tîyüp aiie mezarîığma defnedilecektir. • Allah rahmet eylesin. Evlâtları adına: Necmetrin Cerit Cumhuriyet 5006 B Deniz Kuvvetleri Komutanlıgı Seyir ve Hidrografi Üairesi Başkanhğından bildirilmiştir. DENİZCİI.ERE VE HAVACILARA 46 SAYILI BİLDİRİ 22 Mayıs 1968 tarihinde 09 00 ile 17.00 saatleri arasında aşağıdaki nokta!anr. birleştiği saha içinde seyretme, demirleme, avlanma ve bu sahanın ?000 metreye kadar olan yüksekliği can ve mal emniyeti bakımından tehlikelidir. AKDENİZ İSKENDERUN KÖRFEZİ A 76 gAHASI. 1 inci nokta : E. 5916 No. lu Akıncı fenerinden 157 derece ve 4.5 mil mesafede enlemi 36 derece 15 dakika Kuzey, boylamı 35 derece 49 dakika Doğu. 2 nci nokta : Enlemi 36 d?rece 15 dakika Kuzey Boylamı 35 derece 32 dakika Doğu 3 üncü nokta : Er.lemi 36 derece 35 dakika Kuzey Boylamı 35 derece 32 dakika Doğu 4 üncü nokta : Enlemi 36 derece 35 dakika Kuzey Bovlömı 36 derece 08 dakika Doğu 5 inci nokta : Enlemi 36 derece 50 dakika Kuzey Boylamı 35 derece 53 dakika Doğu. DENİZCİLEKE VE HAVAC1LARA ÖNEMLE DUYURULUR. CBasın: 17148/4991) I Hâkim kararı ile boşanma B Nımbıis SSâgS8S8888S888S8S88S! u usul, kanunlarda yazıh belirli boşanma sebeplerine dayanılarak, hâkım tarafından boşanmava karar verilmesi ve bunun kesınleşmesı sonucunda evliliğin sona ermesi usulüdür. Bugün dünyanın bütün uy YARIN : UZUN SÜRELİ AYRILTKLAR Gayrimenkul Satışı İstanbul 9. İcra Memurluğundan 966/245 Fatih, Sinanağa Mahallesinin Hacı Hasan Sokağmda eski 23, yeni 21 kapı, 453 pafta, 2429 ada, 14 parsel sayılı 168.49 m2 arsanın şuyuunun izalesi suretile satılmasına mahkemece karar verilmişür. Evsafı: Fatih, Zeyrek semtindekı Hacı Hasan Sokağı ile Gülbahçe sokaklarının birleştiğı köşede arsadır. Hacı Hasan sokağına nazaran sol tarafında komşunun 21 kapı sayılı Akgün isimli apartman binasına bitişiktir. Arkadan Hacı Hasan yoluna doğru tatlı meyillidir. Sokakta elektrik, su ve kanal şebekesi geçmektedir. Imar Durumu: Boş arsa için verilen imar krokisine gore, program dışında. az keşif iskân sahasında ve 40 rakımındadır. Bina derinlıği tamamında, arka bahçe mesafesi nizami aydınhk, saçak parapet civarı gibi. çatı meyli tâlimatnamenin 134135. maddelerine göre olup bitişik nizamda 6.50 metre yüksekliğinde bina yapmıya müsaadelidir. Muhammen kıymeti: 33.900.00 liradır. İlk aç\k artırması 14.6.1968 cuma günü saat 14 den 15'e kadarlstanbul Sultanahmette Adalet Sarayında satış mahallinde yapılacaktır. Artırma şartnamesi herkesin görebilmesi için 29.5.1968 gününden itibaren dairede açıktır. tlk açık anırmada teklif edilen bedel muhammen kıymetin °'o 75 ini bulmadığı taktirde, en çok artıranın taahhüdü bâki kalmak üzere, artırma 10 gün daha uzatılarak onuncu 24.6.1968 pazartesi gü nü saat 14 den 15'e kadar îstanbul Sultanahmette Adalet Sarayında Satış mahallinde yapılacak açık arttırmada en çok artırana ihale edilecektir. Ipotek sahibi alacaklılarla, diğer ilgililerin ve irtifak hakkı sahiplerinin haklartm faiz ve masrafa dair olan iddialarını, dayanağı belgelerle onbeş gün içinde Icra Dairesine bildirmeleri icap eder. Aksi halde hakları Tapu sicilile" sâbit olmadıkça satıs bedelinin paylaşmasından hâ ıiç kalırlar. Talep edildiği ve 100 kuruşluk posta pulu gönderildiğinde. şartnamenin bir örneği gönderilebilir. Fazls bilgi edinmek istiyenlerin 1966 '245 dosya numarasile memuriyetimize müracaatları ilân olunur. (Basf.n 3166,4970) ILAN € Turizm ve Tânıtma Bakanlığından: Bakanhqım;z Turi*m Genel Müdürlüğü, Fiziksel Plânlama Dairesinde çalıştırılmEik üzere lısan bilir (İngilizce ve Fransızca) sekreterler alınacaktir. ingilizce .ve Frsnsızca lıaanlan ile stenodaktilo bilenler tercih edilecek ve ücret hususu yapılacak mülâkattan sonra tesbit edilecektir. Fazla bi'.gi istejenler Turizm Genel Müdürlüğü, Konur sokak No: 6 Yenişehir ANKARA adresine müracaat edebil ir(Basın: A. 507817309/4971) INŞAAT ILANI Konya Yüksek ögrerim Yaptırma Derneği Başkanhğından l Istanbulds Şisli'de Tepeüstü mevkiindc Derne|imiz tarafından yaptırılmakta olan yurt binasının ikinci kısım ınşaatı adı altında toplanan inc; inşaat işlerı ile, sıhhl tesisat, kalorifer tesisatı, ve elektrik tesisatı kapah zarf usulü teklif almak suretıyle eksiltmeye çıkarılmıştır. 2 tşlerin keşif bedeli y'ekunu 963.700,37 lira olup geçici teminat 50.000. liradır. 3 îs, Bayındırhk Bskanhğı birim fiatı esasına göre yaptırılacaktır. Bu işe ait projeler, keşifler, sözleşme tasansı şartname Dernek merkezindedır. 4 Tekliflerin en geç 17/5'1968 curaa günü saat 17.00'ye kadar îstanbul Aksaray Hayriye Tüccariye Caddesı Paşazade sokak No. 15 tekı Dernek Başkanlığına yapılması. Teleionlar : 27 01 86 22 70 33 5 Derneğımız 2490 sa,yılı Artırma Eksiltme Kanununa tâbi olmayıp, ıhaleyı yapıp yapmamakta muhtardır. (Cumhuriyet 4987) c İ L N Bayındırlık Bakanlığı 1) 1.450.00O. TL. (Bir milyon dörtyüzelübin Türk lirası) keşif bedeli «10 ad. (on adet) ISB/SSB verici ve Dıversite ahcı cihazları ve teterruatınm satın alınması işi 5367 sayılı kanur. hükümlerine göre ihaleye çıkarılmıştır. 2) İhale 31 mayıs 1968 cuma günü saat 15.00 (onbeş) de (Hav a Meydanlan ve Akaryakıt Tesisleri İnşaat Reisliği Atatürk Bulvarı No: 140 (KavakhdereAnkara) adresinde toplanacak Eksiltme Komisyonunca yapılacaktır. 3) Bu ihaieve iştirak etmek isteyen firmalar ihaleye girebilme îartlarînı mezkur adreste; 8 Mav ! s 1968 gününden itibaren resmî tatil günleıi hariç mesa; saatlerinde görebilir ve ihaieve iştirak için lüzumlu malumatı bildiren formları aUbilirler. 4) Bu ihale 2490 savılı kanuna tâbi olmayıp, idare ihaleyi vapıp vapmamakta serbesttir. Keyfiyet ilân oiunur. (Basın: A. 503617186/4975) TÜRKİYE KIZILAY DERNEGİ GENEL MERKEZİNDEN: 250 adet mslul arabası iVısle suretiyle .yaptırılacaktır. Buna ait şartnameler Ankarn'da Genel Merkezden İstanbul'da Kızılay İstarbul Müdürlüsünden temin edilebilir. Teklifler en geç 17/5/1968 cuma günü saat 16.00 ya kadar Genel Merkeze verilmış olacaktır. Postada vâki gecikmeler nazarı dikkate almmaz. Cumhurivet 4983