Katalog

r ŞAHESER ROMANLAR^ En Buyuk Yazarlann En Cüıel Escrlen USK ve ÖLİİM KoW VV. Faulkner Armağanı •Biri Hayotm ön Kapııı, Biri Arka Kapısı> Dıyen Yazar Bu Romanmda Gerçektan Bır Hoyat Faciasının Hıko|resını Vermiştir. . . ^ umhuriyet KURUCUSU: rUNUS NADİ C u m b u n y e t tstanbu) 2 2 42 9 6 2 2 4 2 Posta Güzel kraları Çoktaıî* be: ısrarla ararian kitap Varlık 'Ya basılıp satışa çıkanlı İL ıdığı içın eğlendırici ıd» yeniden 4ıra. 12,5 L. GÜVEN V A Yl N E V I 44. yıl sayı 1S720 Telgrai v e mektup TelefonJar: adres: Kutusu: îstanbul N o 246 09 22 42 90 97 2 2 4 2 9 8 2242 Pazar 5 Mayıs 1968 Mahkemesi, > iııo karara varamadı • Seçim Kanununun iptal isteminin incelenmesine yarın devam edilecek ANKARA, (Cumhuriyet Bürostt) Anajasa Mahkemesı Genel Kurulu dun saat 1 da tekrar toplanarak TIP, YTP ve çeşıtlı 0 partılere mensup 34 senator tarafından Anayasaja' ajkırı gorulerek ıptah ıstenen Seçım Kanununa aıt iptal ıstemını gorusmeve devam ettruş, fakaf 3 saat de\am eden toplantıda yme bır sonuca v aramamıstır. Toplantımn bitımınden sonra Anajasa Mahkemesı Başkanı Ibrahım Senıl, gazetecılere şunları sojlemıştır : «Saat 13 e kadar görüsme yapıldı. Gorüsmelere pazartesı gunü saat 10 da devam edecegız. Pazartesı gunü kesın bır karara \anlıp \arılamıyacagını kestırmek mfimkfin de£ıl.a Dunku toplantıda, Seçım Kanununun Anavasa>a avkırılık ıddıası usul j onunden ıncelenmıs, ujeler bu konudakı goruslerını açıklamışlardır. Yarınkı toplantıda u"sul \onunden muzakerelere devam edılecektır. Bır jetkılı, goruşmelerın jarın sonuçlanacagını sojlemıştır AP'de anlaşmazlık Genel Merkeze sıçradı (Şehir VP Yurt Haberleri Servisi) fl Tonetım Kuruluna ısten el çcktirilmesiyle AP Istanbnl teşkilâtmda had safhava gelen huzursuzluk \e anlaşmazlık, Genel Merkeze sıçramış bulunmaktadır \ntahada ise, AP Beledıve Başkan adavına karşı 4 AP'li, bagımsıı olarak adavlıklarını koymuşlardır. \ığde \P Belediye Başkan adajı, huzursuzluğu onlemek ıçin adavlıktan feragat etmiş, Alaşehir'de de \P \e CHP adajlarına karşı >eni bagımsız ada^lar ortava çıkmıştır. tşten el çektirilen tstanbul fl Gözlemcilere göre, Paris'te yapılacak Yönetim Kurulu, dün de toplandı Vietnam görüşmeleri gecikebilir ^ Dünya Değişirken oğudan Batıya Dunyamız I luzla değişiyor. On yıl once biri çıkıp da bugunün bir tablosunu çızseydi «Adam sen de, hayal bunlar..» der geçerdik. On yıl oncesııuo hajalleri şimdi gerçek olduğuna gore, bugünün hayalleri de on >ıl sonra neden oluşup gerçekleşemesin? Sovyet Rusya'da yazarlar çıkıyor ozgurluk diye seslenui yukselthor, açık toplantüarda hukumeti eleştiriyor, sansur rejimini jerın dibine batmjorlar. Bırakınız Staün'i, Kruçof devrinde bile bo>le bir daıranışa imkân var mıydı? Bir zamanlar şefi kızdırraanın fınna atılmakla cezalandırıldığı Rusya'da bugun hukümeti eleştirenler j a hapse mahkum edilmekte, >a da sadece partiden kovolmaktadırlar. Bu işlemleri resmen protesto edenlere ise çoğu zaman hiç bir sey yapılamamaktadır. Varsova'da yg.aklan.n bir piyes yüzunden yüksek ögrenım gençliği ayaklanmakta \e hükumet, gençleri ancak uysal metodlarla yatıştırmaya çahşmaktadır. Çekoslotakya'da Stalin kalıntısı bilinen şiddet taraflısı N'ovotni, iş başından uzaklastırümakta, onun yerini alan Dubcek yonetimi bir yandan rejimi liberalleştirme hareketine girisirken, ote yandan yirmi yıl önce işlenmiş suçlann besabını arastırmaktadır. Batı Almanva'da, Fransa'da, Ingiltere'de gençlik fıkır fıkır kaynamakta, daha Ueri, daha anlayışlı bir yduetim sisteminin özlemi içinde otkesini açığa vurmaktadır. lspanyol gençleri ve lspanyol işçileri faşiztn baskısına karşı yanküan artık uzaklardan duyulan bir homurtu ıle baş kaldırmaktadırlar. Birleşik Amerika Deıletlerinde somuru duzenınden rabatsız olan ratandaşların sayısı gunden gune artmaktadır. CJeçcn gun New Vork'ta Vietnam saıaşımn durdnrulması amacıyla yöz bin kişinin katıldığı bir gösteri vurüyuşu yapılmıştır. Kumrularla Atmacalar arasındaki çatışmada birincilerin ağır basabileceğini gosteren belirtiler hiç de azımsanacak gibi değildir. Irk eşitsizliğine karşı oteden beri yürütulen sa\a?, bansçı King'in öldıirulmesinden sonra daba da yoğun bir hal alacağa benzemektedir. Hızla değıştığine tanık olduğumuz Dünya ortasında Tüıkivemız de elbette kendi pajına düşen değişim sancılarını çektnektedir. Bizim sorunlanmız, doğrudan doğruya toplumsal yapımızın karakterine bağlı iseler de, aynntılan bir yana bırakıp kaba çizgileri ile ele aldığmuz zaman bızdeki değişim sürecinin genel değişim surecine paralel dnştüğünü gonnemezlık edemeyiz. Aslına bakıhrsa bugün yer vuzunde gdze çarpan çatışma, ilerici giıçlerle tutucu güçler arasında geçmektedir. Hançi ülkede olursa olsun insanJar daha ozgur, daha eşit, daha mutlu bır duzenın ozlenıi ıçınde çırpınırken her jerde tutucu guçlerin direnişi ile karşılaşmaktadır. Daha adaletlı bir düzen özleyenler işte bu direnişe karşı sa\asmaktadırlar. Bu itibarla So\yet Rusya'da özgürlük isteyen jazarUr, Polonya'da piyes yasağına isyan eden öfrenci, Almanya'da NeoNazizme cephe alan genç, Amerika'da Vietnam savaşıru ve ırk aynmnu Amerika hesabına utanç sayan delikanlı, Türkive'de devrim ilkelerini korumak için çırpınan Atatürk' çıi, aslında hep ayni Dünya görüşunün adamları sayılmalıdırlar. İkinci Cihan Savaşı sona erdiği gunden bu yana milletier kavgası yerini ileriei tutucu kavşasına bıraknuş görunüyor. Kim bilir, vann tarihçiler çağımızın ozelliğı olarak belkj de bu nokta üıerinde uzun boylu duracakJardır. Antcdya AP Belediye Başkan adayına karşı, 4 AP'li bagımsız olarak mücadele edecek Amerikan kamu oyu barışa yöneliyor • «§AHİN* DEN ÇOK «GVVERCtN* VAR (DIŞ HABERLER SER\İSİ) AP Genel Merkezine sıçrayan anlaşmazlık AP Istanbul II Teşkılâtındakı an laşmazlık, Genel Idare KurulunJ sıçramıştır Nıtekım, şehrımızj gelen Genel îdare Kurulu uyelenn den Nurettm Bulak, dun duzemc (Arkası Sa 7. Su 7 de) ^ Türfceş, aydınlann yazın köylere götürülmesini teklif etti ANKARA, (Cumhurnrt Burosu) Bazı partı lıderlerıvle ılerı gelenlen, dun konuşmuslardır • Bunlardan CKMP Genel Bas1 kanı Alpa^lan Turke :. «Halktan nıak kaldıklarını» ıfade ederek «Ajdınların yaz aylannda kötlere götürülmesini» teklif etmi'tır CKMP Genel İa'are Kurulu U\esı Saraı Bınıcıoğlu ise. «Cnmhan>etten ba yana iradeyi milliyeyi fam manasivle terasil ımkânı Mglftjacak bir seçim »istemı aygulannug değildir» demıştır BP Genel Başkanı Huse\ın Balan «Devlet ormanlarh le fnn daiıklarının ortnan köj lüsüne bedelsiz verilmenini» ıstemı», TİP Genel Sekreterı Nıhat Sargın da «önumüzdrki \ılın iktisadî >önden sıkıntılarla dolo olaca^ını» one surınuştur Dun gece uçakla Izmır'e gıden GP Genel Başkanı Turhan Fevzıoğlu bugun sohbet toplantıları \apacaktır Ornek anne. omuzlar uzennde cbrdi stırahatgahına goturulınor. Paris'te buluşmağa karar vermelerı tum dunyada, Doğuda ve Batıda olumlu karşılanırken, 35 yıldanberı ılk kez, Amerıkad» «Şabin» ıle m savısı, Amerı• Guvercınler» genellıkle, «Şahınler» ı geçmıştır. kanın Vietnam savaşını tırmandırılması taraftarları kastedılmektedır. «Güvercin» ise, Amenkanın savaşı yavaşlatmasını ıstevenlercîır. Gallup Halk Eğılımlerı Enstıtusunun 12 nısanda duzenledığı ve sonuçları dun açıklanan ankete gore, Amerıkalıların Oo42'sı «Guvercın», oo41'ı de «Şahın» dır. Halbukı daha geçen şubatta Amerıkada bır «Guvercın» e karU «TAKMA KALBLİ> sı ıkıden fazla «Şahın» vardı. «Şahın» sayısının hızla azalması CENTİLMEN»İN DE Vıetkong Kuzey Vıetnam bırDURUMU İYİ.. lıklerının «Tet» taarruzu ıle başlamıştır (Dıs Haberler Servisi) M EW TORK Hanoı ve Washıngton temsılcılerımn 10 mayısta Kalb takılan Amerikalı konuşiu Konferansın tarihi Pans'ten gelen haberlere gore. gozlemcıler, konferansın açılış tarıhı olarak. Hanoı ve Başkan Johnson tarafından bırkaç kere soz konusu edılmış olan «lt Majıs» uzennde fazla durmamaktadırlar. Gozlemcıler görusmelerın ılk oturumunun bıraz ge<; olarak, «13 Mayıs»ta vapılacağı konusunda bırleşmektedırler (Arkası Sa 7. Sü. 7 de) HOUSTON (Teksas) 15 yaşındakı bır kızın kalbı takılan 42 yasmdakı muhasebecı Everette Molsıre Thomas un sağlık durumunun mukemmel olduğu ve hastanın kısık bır sesle konuşabıldığı açıklanmıştır. Thomas; şımdi, s\ın1 solunum cıhazına ıhtıyaç gostermeksızın nefes alıp vermektedır «Takma Kalbli Centilmen» LONDRA «Takma kalble ya şa\ an ılk tngılız» ın sağlık durumu, «mukemmel» olarak nıtelenmıştır. Fredenck West, so<Arkası Sa. 7. Su. 7 de) DÜSEN UÇAĞIN ENKAZINI tNCELEYEN EKİP.. (Radyofoto. THA/ÜPI) Yıldırım çarpan bir yolcu uçağı düştü, 84 kişi öldü (DIŞ HABERLER SERVİSİ) CORSICANA (Teksas) Dört motorlu bir «Elektra Hava Yoliarı» uçağı, dün yüdınm isabetiyie duşmus 84 kişi ölmuştur. Bunlardan 79'u yolcu, 5'i mürettebattır. İlkokullorda dersler, daha kısa sürelere göre ayarlandı KOMŞULAR. 3 yaşında oksuz kalan «Rüyam» ile mesgul oluyor. ÇOCUK KAVGASI, PARTI KAVGASI HÂÜNİ AUNCA; 30 KİŞİ YARALANDI GAZlANTEP Oguzelı ılçesinde Muhtar A Kordeve ıle CHP'h muh tar adayı Bünyamm Yavuz'un oğulları arasında çıkan «çocuk kav gası», «Partı kavgası» halrni almış, AP'lılerle CHP'lüer arasında başia yan arbedeyı jandarma bastırama ymca, şehrımızden yardımcı kuvvet gonderılmıştır Ancak bu şekılde bastırılan olav sırasuıda bır kısmı ağırca olmak uzere 30 kışirun yaralandığı anlasılmıştır AP'li muhtar Ahmet Korde\e ıle CHP'h aday Bunyamın Tavuz, tutuklanmışlardır • Kanlsoa, fedakâr annenin arkasından göz yaşı döklü Selçuk AYBATAR [ ç jaşındakı yavrusunu mutlak bır olumden kurtarmak ıçın bir otoI busun altında fecı şekılde ezüerek can veren genç anne Nebahat Dnn'm dun yapılan cenaze torenınde matem tutan Kanlıcalüar, ağladılar Bır taraftan cenaze namazı kılınırken, az otede bahçede komşularınm muhafazasındakı kucuk Ruyam, «Anne, anneciğim... Annem gelsin. Teyze anneme gidelim» dıye bağınyor, gazlı bezlerle sarılı bacağını gosterıp «Acıyor, çok acıyor. dıjordu. Eşınin tabutunun arkasuıda arkadaşlannın yardımıyla zorla ayakta durabilen bıtkm baba desınator Erdoğaa Drın ise. uzuntusunu paylaşmak (Arkası Sa. 7. Sü. 7 de) Meryem Ana'nın, Mısır'da halka göründüğü iddia ediliyor KAHIRE, (a.a.) Mısır'ın «Kopt Kilisesi», Meryem Ana'nın 2 Nısan'dan berı bır kaç gece ustuste «Göründüğünü» doğrulayan bır bıldırı yayımlamıştır Kopt Lıderı Papa Kırollos adına basma okunan bıldırıde, Meryem Ana'nın yuzlerce Mısır lıya gorunduğu, «Büyük bir gfiven ve neş'e içinde» dogrulanmaktadır. Iddıalara gore, Meryem Ana, ılk olarak, 2 Nısan gecesı, Zeytuh' dakı bır kılısenm damında, ışıklar ıçınde kollarını one uzatmış oîarak gorulmuş, damdan eğıleres kalabalığı takdıs etmıştır. Bundan sonra da semalara dogru yukselmış ve bır daha gorulmemıstır Bu «olaj»dan sonra, küıseje açılan yollar, ıkı haftadan berı he men her gece bmlerce Mısır'lı ve yabancı turıstle dolup taşmaktadır Olayı burolarma nakleden ya bancı muhabırler, «Birçok Mısır'Iının gordüğü bu mucizeye tanık olmadıklarını» bıldırmışlerdır. Kaza Teksas'ın Kuzeyındekı Corsıcana şehrının 16 kılometre Guneyınde ölmuştur Uçak Houston'dan Dalla";'a gıtmekte\ dı Gorgu tanıkları. «1'çak, ba\ada bir anda alevden bir top halinı aldı» demıslerdır Kaza sırasında ha\a vağmurlujdu U «Havada dağıldı» Enkazı bulunan uçağın, ku\ruk kısmı ıle sağ kanadının durumunun ıncelenmesınden sonra «Havada dagıldığı» anla^ılmıstır llgllıler, bır sabotaj ıhtımalı uzennde de durmaktadırlar Fakat bır yetküı, bo>le bır belırtı olmad'ığını ^oylemıştır "Sorbon,, üniversitesi tatil edildi (Dış Haberler Servisi) Dunvadaki bğrenci ka^nasması, devam etmektedır. PARİS «öfkeli bğrencıler» ın pon^le çatı<;ması sonucu Sorbonne Umversıtesı. dun tatıl edılmıstır (Bu konudaki tamamlayıcı haberimiz, 3. sahifededır.) (Arkası Sa. 7. Su. 7 de) Osmon Soğufcpınar, kapı kapı dolaşıp propaganda yapaca k ANKARA (Cumhuriyet Bfirosu) CJIJ. nın Ankara Belediye Başkanı adayı Osman Sogukpınar dun bır basın toplantısı duzenlı yerek, «kapı kapı dolasıp kendısini tanıtarak, propaganda yapacağını» soylemiş ve «Gecekondu yıkımına havır, onanmına evet» demıştır Sogukpınar, yem gece kondu yapımmm Beledıyemn gos terdığı arsalarda serbest bırakı lacağını soylemiş, ış başma geli" se bır «Buyük Ankara Plânı» nu zırlatacağım ve her smıf halkır. temsıl edıleceğını bır «Halk Konseyi» kuracağını açıklamıştır. ANKARA Yenı llkokul muf redat proğramı, onumuzdekı ders yıhndan ltıbaren uygulanacaktır. Proğram taslağı, Talım Terbıye Daıresıne se\ kedılmıstır. îlk öğretım Genel Muduru Bedrettın Alogan, yenı mufredat proğrammın esaslannı, soyle belırtmıştır: (T) Temel ilkelerin islenmesi bakımından, köy ve şebir farkı azaltılmaktadır. (2) Daha çok, mahallı unıtelerın ışlenmesı, on plânda tutulmuştur. (3) Büyük zaman bloklan değistirilmis, dersler daba kısa sürelere göre düzenlenmiştir. (4) Proğramda geçen tenmlerle ılgılı bır sozluk eklenmış, «Toplum ve Ülke lncelemelen» adı «Sosyal Bılgıler» olarak değıstınlmıştır (s) Sosyal bilgiler dersinde, da ha çok; Tfirk tarihi, Türk büyükleri ve Türk kahramanlıfı, çocuk psikolojisine uyçun bir anlayısla islenmiştir. KAVGA MEHMET.BARLAS Yarm Cumhuriyefte Büyük portilerdelci çekişme Bn karısıklıklar seçimlere hanjı ölçüde etkı yapar bilinmez ama ıki partide de işlerin kanstı$ına süphe yok. C3.P.'nin Ankara teşkilâtı karmakarışık oldn. tl Baskanı, Kadıniar Kolu Baskanı hem görevlerinden, hem de partiden istifa ettiler. Istanbul'da; daha onceki \etolann devanu olarak. AP II Idare Kuruluna işten el çektirildi. Anadolnnnn bazı ıllerinde yine hem CB.P. karısık, hem de A.P.. Hattâ yürfiyfisler falan süriip gidiyor. Bn çalkantılar bir yandan, iki dönem arasındaki farkı gösterirken, öteyandan Türkiyede siyasi partiler geleceğinin hayli değisik olacağını ortava koymaktadır. 1960'tan önce D.P.'de il seviyesindekı çatısmalar pek büyümezdi. Mücadele, ıçine kapalı idi. Isten el çektirmeler, vetolar, çok defa sikâyet telçraflan ile geçıstirilir, istifa tehditlerine kadar varmazdı. Zaten tehditler ve istifalar önemli de değildi. Zira iki kamptı bir yerlesme vardı. Bngün ise ılçe, il'e karsı olabilmekte, ılde ise bir kısım üyeler Genel Merkeze açıkça cephe almaktadırlar. Hattâ Genel tdare Knrnlnndan bazıları cephe alanlan desteklivorlar, sessiz »ürüyüşlerle, seslı protestolarla Genel Merkezin tutumunu yeriyorlar. C.HJVde de durum asağı yokarı aynıdır. Kısacası, «kol kınlır yen içinde» prensibi Genel Merkezlerin çabalamalanna ragmen kendiliğınden ıngulama dısı kalmağa başlamıstır. Aslında bu tür baskaldırmalar, çıkarlara, rekabetlere de bağlansa, türdeş (mütecanıs) olmajan kitle partilennde çozülmeye dofrn gıdişin ısaretleridir. Belk( hemen değil, ama jakm yıllarda partilerde lıderlik anlayışı deçistikçe, daha dogrnsu mânevı kuvvetlerı olan liderler yerlerini sadece seçim yolnyla gelenlere devrettikçe yakardan asaihya doğru rekabet artacak, çatısmalar, ayrılmalar genisleyecektir. Nitekim Indnü'nün parti basından çekilmesi ihtimali yaklasınca, CJI.P.'de çatlama gorülmüs, aynlanlar yeni bir kitle partisi knrma denemesine gitmislerdir. Halk Partisi ise, çözuklügü önlemek için, belli bir gorüse dayanmak istemistir. N'e var ki, belli gbnişe, içerde kalanlann bır kısmı bağlanmış dejıllerdir, dolayısiyle çatısma ve sarsıntı devam etmektedır. Türdeş olmayan kitle partilerinde bir önemli problem de, Genel Merkezin kuvvetı ve OLAYLARIN ARDINDAKİ GEZYE ALDI Amerikalı Aktor Burt Lancaster dun Istanbul'dan uçakla Atınaja gıtmıştır. Unlu aktor, şehrımızden bır halı, bır hançer \e bır cezve almıstır 7 Rektör, bugün A/monyo'ya gidiyor Yedı unıversıtenın rektorlerı, Batı Alman%a hukumetının da\etlisi olarak, bugun tstanbul'dan uçakla Bonn'a hareket edecekrtır Alman Lnıversıtelerınde ancelemeler Napacak olan rektorlerın gezısı, 15 gun surecektır Prof Egelı, «Giris imtihanları ve üniversitenin bazı mühim isleri» \uzunden bu gezıye katılamıvacağını bıld'ırmıstır Dâvetın. gcen vıl yapıldığı. fakat cc^ıtlı «»oeplerlc bırkaç defa ertelendığı ogrenılmıçtır parti disiplinidir. Marksist Lenınist partiler merkeziyetçiliğı surdurebilıyorlar. Yeni kurulan Marksist partilerde bile baskaldıranlar, n e kadar şiddetle ezilirse ezilsin, çözülme şrenellikle yaygın olmuyor. Hele dogmatiklığin hfiküm sürdüğü dlkelerde tepkiler çok daha azdır. Faşıst partileri de bir zamanlar koyn merkeziyetçiliğın örneklerini vermışlerdi. Turdes olmayan kitle partılerinde ise dnrum tersinedir ve mekanizma yukardan aşağıys değil, aşağıdan yukanya islemektedir. Bn partilerde ruhanî tipdeki liderler ortadan çekilince, yukannın otoritesini ya çıkar dağıtımı, ya da bazı ıilkelerde oldugn gibi, ancak seçim kanunlanna konnlan hükumler sağlayabilmektedir. Bızde, çıkar dagıtımı eskisine oranla azalmaktadır ve azalacaktır. Seçim kanunlannda da Genel Merkez kontenjanları dar sınırlı tutulmuştur. Bu dnrumda elbettekı yukannın gerçek kuvvetı zayıf kalmakta, knvvetli çıkışlar, yığın partisinin olağan duzenı>le çelışmek NADİR NADİ