Katalog

Kemal Tahir DEVLET ANA Türk romancılığında çığır aşan ve yılm en çok sözü edilen eseri 623 Sayfa 20 Lira. BİLGİ YAYINEVİ Yenişehir Ankara Cumhuriyet 4728 umhuriyet KtJRUCUSU: CTJNUS NADÎ SRAilESi PomaMarı hâh yakın bir ifcsve*swflu d f l ^ k t a devam ediyor, ohjz JT^fc^ J ^ ^ ı y a Yahudilerinin yaşayış^B H^H^p sotf derece harekeüi serüvenleı * c ^ P inaMJpl yazann bu eseri. Yaşar ^^L'j|fJ^rİ5İğile yayınlandı. Varlık Yayıne^K liflT 44. yıl sayı 1S719 Telgrai ve tnektup adresl: Cumburiy«l tstanbul Post» Kutusu: îstanbul Mo. 246 Telefonlar: 22 4 2 9 0 2 2 42 96 22 42 97 22 42 98 22 42 99 CıımnrİAii \»Umane5l M/«ific fVIO/IS AP Istanbul II Yönetim Kuruluna dün işten el çektirildi Yoklama sonuçlannın çekişmeler arttı AP ve CHP'de yarattığı TRT'nin dilini nasıl buluyorsunuz? Öztürk aleyhine tezahürat yapan öğrenciler hapse mahkum oldu 4. Ssliye Ceza Mahkemesi; 6'şar ay hapis ve 600'et lita pata cezalanm ertelemedi ŞEHİK HABERLERİ SERVİSt AtESEC Genel Kurul toplantısmda Devlet Bakam Seyfi Öztürk aleyhine tezahüral yapmaktan sanık gençler, dün 4. Asiiye Ceza Mahkemesi tarafından altışar ay hapse ve G00 er lira para eezasına mahkum edilmişlerdir. Yargıç Karabe!, ce/alan tecil etmemiştir. Istifaların önü alınamıyor ff Bahkesir'de binlerce AP'li, sessiz bir yürüyüsle AP>yi vrotesto etti (Yurt Haberler Servisi) Yoklama sonuçlannın AP ve CHPde yarattığı çekişmeler artarken; AP tstanbul İl Yönetim Kuruluna dün Genel Merkezce işten el çektirilmiş, Balıkesir'de binlerce AP'li, sessiz bir yürüyiis yaparak, AP'yi protesto etmistir. Niğde, Mersin, Erdemli. Ada na. Ordu ve Edincik AP teşk:Iâtlarında ise. yeniden istifalar olmuştur. İstifa edenlerin arasında yoklamayı kazanmi) adaylar da bulunmakudır. Genellikle Belcdiye Başkan adaylığı yoklaraasını kaybedenler totHadan sonra bağımsız olarak ıdaylıklarını fcoymuşlardır. Soke'de AP den istifa edip bağımsız olarak adaylığım koyan Nihat Aşkın, AP lilerle toplantı yaptığı için mahkemeye verilmiştir. Aşkın'ı karakoldan alıp götnrmek istiyen halk. olaylara sebep olmuştur. AP Silifke ilçe başkanı hakkında «yoklamalara hile kar:sdığı» iddiasiyle Savcüıkça sonışturma açılmıştır. Agn CHP İl Başkanı, hem adayhktan, hem de partisinden istifa etmistir. Aynca Nusaybin CHP Teskilâtından 100 kişi, partiden aynlmıştır. (Arkası Sa. 7. Sü. 1 de) IRInm diH "Normal bulunoyor Sıyasal Bılgıler Fakülte&ı Idari llımler Enstitüsü Halk Oyu Araştırma Grupu tarafından Ankara, Istanbul ve Izmir illerinde bir süre önce yapılan bir radyo anketınde dinleyicilerin de yüzde 76,26 sının TRT tarafından kullanılan dili «normâl» bulJukları anlasılmıştır. Şehrımızde, Muallimler Bırlığının topladığı, tkıncl Dil Kongresınde konuşmacılar özellıkle TRT'ye çatmış ve programlarda çoğunluk tarafından benimsenmeyen asırı öztürkçe kelime ler kullanıldığını ileri sürmüy lerdı. Bu arada radyonun dil'i bakımından Anayasaya aykırı durumda oiduğu da «öylenmisti. Bu oran ıse, iddiamo doğru olmadığını ortaya koymaktadır. (Arkası Sa. 7. Sü. 6 da) Dün sabahki celse, gene sivil polis ve toplum polisinin sıkı tedbirleri arasında başlamıştır. Oturum açıldığinda sanık avukatlan. yargıç Sıtkı Karabel'i dördüncü defa Kadıköy Ağırce za Mahkemesi nezdinde reddettiklerini ve Kadıköy Ağırceza Mahkemesinin tetkik etmek üze re dosyayı istediğini bildirmişler dir. Yargıç karara geçüeceğini belirterek, sanıklara son sözlerini sor maya başlamışbr. Avukatlar; «Şimdiye kadar hiç bir savunmada bulunmadıklannı» belirterAk savunma hakkı lstemişler, ancaJc yargıç bundan önce kendllerinden yazüı sa*amma istediğini va (Arkası Sa. 7. Sü. 8 de) Kızı için hayatını kaybeden NEBAHAT DERtM «ÜYAM DBHÎM, hiçblr aeyden habersiı.. Hayatı boyunca bir kız çocuğu istemişti; oluncada adını "RÜYAM,, koymuştu Çocuğunu kurtarmak için fırlayan genç anne, otobüs altında K aıılıca sahilleri, üç yaşındaki kızını kurtarmak için kendi hayatını veren ve bir otobüsün tekerlekleri altında parçalanan genç bir annenin arkasında dün bütün gün gözyaşı dökmüştür. Yalunları, «Hayatı boyunca bir kız çocuğu istemişti. Bütün rüyası bu idi Nebahat'in. Ve bir kız çocuğu oldu. Adma da hayalleri ve rüyası gerçekleştiği için kızına Rüyam adını vermişti. Onu canrndan çok seviyordu. İşte canım verdi. «Rüyası için» diye bu trafik sonucuna hayıflanmış durmuşlardır. Imran Öktem, Amerikalı subaylara hitap etti İZMİR. (Cumhuriyet Bürosu) Amerikan Hukuk Günü dolayısiyle sehrimize gelen Yargıtay Başka nı tmran Öktem, Amerikan Subay Kulübünde yapüğı konuşmada: «Hukuki menfaatler, adalete uygun biçimde ayarlanmahdır. tnsanlar arasmda din, mezhep, ırk, renk ve railli menfaat ayrımı yapılmamalıdır. lyi bir eemiyet içinde mesut yajamanın mutluluğuna ermek için, iyi bir hukuk düzeni kurmak da yeterli değildir. O düzene saygı ve riayeti sağlamak lâzımdır» demiştir. Tuslofta görevli Amerikah subaylar tarafmdan dâvet edilen Imran Öktem daha sonra, insanlarcn hukuk nizamı ve düzeni olmaksızın yaşayamıyacaklannı söylemis ve konuşmasına söyle devam etmistir: •Herkes hukuk nizamma içten ge len bir kuvvetle riayet etmeyi. ona uymayı, ona saygı göstermeyl vaz geçilmez bir tabiat, bir âdet haline getirmelidir. Hukuk düzenine riayetsizlik. sayguızlık herkesi aynı derecede rahatsız etmelidir. Bilmek lâzımdır ki, ancak hukuk nizamma bağlı insanlar topluluğu daha iyi, (Arkası Sa. ?, Sö. 4 de) BtR OGRENCt, ROZET TAKARKEN . Sükan, "29 Hisfliı Mitingi ile Bizim Radyo arasında ilişki vor,, dedi ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Içişleri Bakanı Dr. Faruk Sükan, gazete bürolanna Ismen gönderdiği bir yazı ile 29 nisan 1960 olaylanmn seldzinci yıldönümü münasebetiyle Ankara'da Zafer Alanında 29 nisan 1968 günü yapılan mitinge ait belgeleri sunmuş, anma törenini «Bizim Radyo» nun da destekJediğini iddıa etmiş ve kurduğu bu Uişklye ait bilgi vernüştir. Sükan, «Olaylann seyri ile hedef ve maksadı hakkında salim ve objektif hükümlere varmada yardımcı olabilmek düşüncesiyle belgelerin tetkik edilmesini dikkatinize arzeder, saygılanmı sunanm» cümlesiyle bitirdiği yaz> sına olayların başlangıcı ve gelişmesıne ait altı sayfa yazı ile Ankara Valisi yerine Tekin Alp' ın daha önce gazetelere gönderdiği açıklamasuu dağıtüan bildiri ve çağnlann fotokopileri ile, polislerin «Taraf tutmadığmı» belirtmek için siyasi polis tarafından çekilen Iki adet fotoğrafı da elüemistir. (Arkası Sa. 7. Sü. 7 de) SEÇİM KANUNUNU İPTAL İSTEMLERİ DÜN ELE ALINDI Vietnam ön görüşmeleri, 10 Mayısta Paris'te başlıyor (Dış Haberler Servisi) PARİS VVashington ile Hanoi, Vietnam'la ilgili ön görüşmelerin, 10 Mayısta Paris te yapılması konusunda anlaşmışlardır. Kanlıca Hısar Caddesi Hüseyin Esen Apartmanı 5/1 sayıda oturan ve bir desinatörün eşi olan 30 yaşındaki Nebahat Denm, önceki gece saat 20.30 da kızı Rüyamı yanına alarak pazara çıkmıştır. Pazar dönüşü yolur. karşı tarafına geçmek için yaya kaldırımda bekleyen Nebahat kızımn birdenbire yanından fırladığını, Beykoz yönünden gelen bir otobüsün altında parçalanmak üzere olduğunu görmüştür. MAHKEMESİ, BUOÜN DE TOPLANIYOR BtR EDİTÖR, BERAET ETTİ ANKAKA, (Cumhuriyet Bürosu) Yayınladığı «Dün köleydik bugün halkı» adlı ve bir Macar yazarı tarafından yazılan kitapta komünizm propagandası yaptığı iddiasiyle 9 aya mahkum edilen ve Yargıtavın bozması ü(Devamı Sa. 7, Sü. 4 de) ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu, dün saat 14.30'da Baş kan Ibrahim Senil'in Başkanhğında toplanarak; TtP, TTP ve çeşitli partilere mensup (AP hariç) Senatörler tarafından Anayasa'ya aykırı oldufu ileri sürülerek iptali istenen Seçim Kanununa ait iptal istemlerini görüşmeye baslamış, fakat bir sonuca (Arkası Sa. 7. Sü. 2 de) «FATIH ANITI» için izinsiz para toplanıyor M.T.T.B. Orta Öğretim Fatih Anıtı Yaptırma Kurulunun Vilâyetten izinsiz olarak, kâğıt rozet takmak suretiyle halktan para topladığı anlaşılmıştır. Cemi İanat Nizamnamesine göre halktan para toplamak için, paranın ne için, ne zaman ve ne miktarda toplanacağının belirtilerek Vilâyetten izin alınması gerekmeic tedir. Fatih Anıtı yaptırmak amacıyla izinsiz para toplıyan kuruluş, Milli Eğitim Müdürlüğünün izniyle orta dereceli okul öğrencilerini ders saatlerinde halktan para toplamaK için görevlendirîniştir. 3 Mayıs Fatih Sultan Mehmedin ölüm yıldönümü münasebetiv le rozet dağıtarak halktan para toplıyan kuruluş temsilcileri, Iki gün önce düzenledikleri basın top lantısında Anıtın nerede ve ne şekilde yapılacağını henüz tesb.t etmediklerini belirtmişler. ellerin de henüz hiç bir proje olmadığım söylemişlerdır. Anıt yaptırmak için yer bulup, Belediye Meclisin den izin alıp ala.uyacakları belu olmıyan temsilciler amaçlarınıa 500 bin lira toplamak olduğuıru bu miktar bir parayla Anıtın yapüabileceğini ileri sürmüşlerdir. (Arkası Sa. 7, Sü. 2 de) «Rüyam!» Genç anne, bir an dahi düşünmemış, elindeki fileyi bırakarak, «Rüyam» diye bağırıp caddeye fırlamıştır. İşte bu sırada acı bir çığlık korkunç bir fren sesi duyulmuştur. Genç anne Rüyasını kurtarmış fakat bu kurtarışı hayatı ile ödemiştı. !orlamo «Muallimler Birliği» nin dil kongresinde konuşanların çoğu öz türkçe akımına karşı çıkmışUr, bn arada Türk Uil Kurumuyla, öz türkçe sözcükleri kullanmağa çalışan T.R.T. ye şiddetle çatmışlardır. Konu.şucular arasında Türk Uil Kurumunun, dilimizi soysuzla.ştırdığı ileri süriildüğü çibi. Atatürk'ün dil devrimine de hücumlar olmuştur. Anlaşıldığına çöre, istenen kanun yoluyla bir Dil Akademisinin kurnlması ve belki de ayni kanuna konulacak bir geçici raaddeyle Türk Dil Kurumunun iş göremeyccek duruma sokulmasıdır. Türk dilini özleştirme yolunda yapılan çaüşmalara karşı bir süredir kimi dernekler basın organları karşı durmaktadırlar. Bunlann bazıian dilde özteşme akımının kendi gidişince bırakümasını, Türk Dil Kurumunun, ya da Radyonun zorlamaya gitmemesini savunurlarken bazıian da özleştirmenin durdurulup, tutan tutrnayan tüm sözcüklerin dilden temizlenmesini istemektedirler. tkinci jrupun istediği gerçekte bulunduğumuz çizçiden geriye gitmek, yeniden Arap . Fars diUerinin hâkim olduğu Osmanlıcaya dönmektir. Ama zorlamaya karşı duranlar da, dolayü olarak ötekileTİe »yni yolda birleşmekte yok! Borsaları etkiledi Hemen hemen bütün dünya memleketlerinde memnunlukla kar şılanan haber, borsalara da etkilemiştir. Zürih borsasında altın fiatlan, ons başına 0.33 dolar düşmüş, New York'ta artma olmuş, Pariste ıse, sadece Amerikan hi» se senetlerinde artış kaydedilmiştir. Paris 'ın görüşme yeri olarak k«bulünü, dün Hanoi Radyosu, bir yayınında teklif etmiş, müzakerelerin «Kuzey Vietnam'ın bombar, (Arkası Sa. 7. Sü. 8 de) Şok geçirdi Kazayı yapan «34ES320» plâka sayılı otobüsün şoförü kazadan sonra geçirdiği şoktan kurtulunca şunları söylemiştir : «önümde bir karartı gördüm. Fakat mesafe çok yakındı. Kazayı önleyemezdim. Çocuğn da görmedim.» Kazadan hafif sıynk ve eziklerle kurtulan Rüyam tedavi altına almmıştır. Aynı günde 2 kişiye kalb, bir kişiye de karaciğer takıldı (DIŞ HABERLER SERVİSİ) Amerika ve İngiltere'de döa, birer kalb nakli ameliyah yapılmış, »ynca İngüterede bir karac)J« nakli ameliyatı, başarıyle sona sr mıştır. (Arkası Sa. 7. Su. 3 de) dirler. Çünkü T.D.K. nun çalışması aslmda akademiktir. Kurum bu çalışmalarını dergilerle, kitaplarla yaynıakta ve sözcüklerin kullanıunası için hiçbir baskıda da bulunmamaktadır. Zaten bulunmasına kuruluşu bakımından imkân da yoktur. O halde nedir İstenen? Çahşmalann vayılmaması, kendi deyimleriyle «Uyduruk» sözcüklerin halk tarafından öğrenilmemesi. lyi, çüzel ama, T.D.K. bu çalışmalarını yaymazsa onu bu durumda bırakmanın anlamı kaür mı? tşte zorlama karsıtlannın dolaylı olarak «eski» cilerle birleştikleri nokta burasıdır: Kurum çalısamaz duruma gelecek, çalışmayınca yerine bir yeni akademi veya başkası kurulacak ve Dil Kurumunu ele geçirip at oynatamayanlar, yeni kuruluşta bilimsel arastırmalarla (!) Türk dilini zençinleştirecekler. Bu gerçekte bir oyundur, fakat çirldn bir oyundur. Gelelim Radyoya: tddiaya göre, Radyonun dili konuşulan dilin dışındadır ve TDK. nun «uyduruk» lan radyo aracılığı ile halka aktanlmaktadır. Vatandas bu zorlama karşısmda tedirgindir, isyan etmektedir. Oysa bugud baska sfitmılarda OLAYLARIN ARDINDAKI verdiğimiz radyo ile ilgili bir kamu oyu araştırması göstermektedir ki, Ankara, Izmir ve Istanbulda radyo dilini normal bulduklarmı söyleyenlerin oranı ankete katılanJann yüzde 74 üdür. Fazla öz türkçe bulanlar ise yüzde 6^J gibi küçük bir oran içindedirler. Ve ilgi çekici nokta da şudur ki, küçük azmlık da olsa bazı vatandaşlar, elestirilen dilin fazla Osmanlıca olduğunu da söylemişlerdir. Demek kl, vatandas için T.R.T. dili anla^Umaz değildir, dolayısiyle zorlama da olmamaktadır. Denilebilir ki, bir arastırma nihayet üçbeş kişi, bilemediniz 16002000 kişi arasında yapılır. Böyle bir anketin sonucu tüm Türkiyeye mal edilebilir mi? Hemen cevap verelim: Araştırma modern istatistik metoduna göre yapümıştır ve dünyanın her yaoında bu arastırmalar, önemsiz sapmalar, hesaba katılarak tüm kamu oyuna mal edilmektedirler. istanbul'un nâzım plânı tartışıldı Mimarlar Odası tarafından düzenlenen «Nâzım plân dolayısıyla genel olarak metropoliten plânlama konusu» adlı seminerde dün, İstanbul'un plânlaması sorunu tartışılmıştır. îstanbul Büyük Nâzım Plân Bttrosunun dâvet edildiği halde k^tılmadığı toplantıda konuşmacılar. özetle şu noktalarda birleşmişlerdir: (T) İstanbula 20 yıl içinde 100 milyarın üzerinde yatırım yapılacaktır. Ancak(5) Plânın yapılmasında hedeflerin nasıl seçildiği ve ne olduğu bilinmemektedir. (3) Plân çalışmaları, danışümadan ve işbirliği yapılmadan ilerlemektedir. (i) Plânların gelecekteki etkilarinin ne olacaâı meçhuldür. PAZARTESI CUMHURİYET'te