Katalog

FarsçaTürkçe Lugat Ftrhiagi Zij* Mllll Eğitim Bakanlığmea ••aiden b u tınlnu*tır. Bakanlık yayınevleriyla bütün Idtapçılarda •atılmaktadır. (Baaın: 17015/4686) umhuriyet KURÜCUSU: rüNUS NADİ Cumhuriyet 2 2 4 2 9 6 2 2 4 2 9 7 •«««fc^stfr VA jiünyada «n eok t*zO cdllen «del|rajfiMrın ba^ında lüpheslı Fruu Kaflta g e u J K u üg|g juıann en füzel romanlarındaV U^Hft olümünden soma yayuılanaıı Dft^ H o l ı «Mldlr. Arif a Gelcnin lonradan bulijıau^ftlannı d ekl«7«rek tun metln halü^^SevirdlSİ romuıı Varlık Yayınevi S lira fly»tla «1kardı. fiâncılık «488 4684 44. yıl tayı 1B718 Telgraf ve mektup 2 2 4 2 9 0 adregt: tstanbul Posta K u t u s u : t s t a n b u l N o . 246 2 2 4 2 9 8 2242 B9 Telefonlar: Cuma 5 Mayıs 1968 Amerika'da yeni bir kalb nakli ameliyatı yapıldı f (Dış Haberler Servisi) STANFORD (California) Dunyanın 8'inci kalb nakli ameUyatı, dün Palo Alto Stanford Ünlversitesınde yapılmıştır. Ameliyatı yüruten ekibe, Dr. Norman Shumway başkanlık etmiş ve ilk saatlerde hıçbir bilgi verilmemiştlr. Hatırlanacağı gibi, Dr. Shumway>m, bundan once, kalb nakli amellyatınr yaptıgı Mike Kaspenk, 2 hafta sonra ölmüştü. Daha sonra yapılan açıklamada, olü bir adamın kalbi takılan hastanın 40 yaşında Jaıeph Rizor atfında 4 çocuk babası bir marangoz olduğu bildınlmistir. Vericı, önceki gece beyin tümoründen blen 43 yaşında bir erkektir; ailesinin isteği üzerine ismı. açıklanmıyacaktır. Sağlık Merkezi Sözcusü, son 7 yılda 3 defa kalb krizi geçiren «Rizor'nn tsğlık dunnnunnn şimdilik lyl sayılablleeegini» halen sun'i solunum cihazı yardımiyle nefes ahp verdiğini söylemistir. 'Hükumetin irticaı kullanmamasım ((Boğaz Köprüsüu konusu istiyorum, ÎSMET INÖNÜ «Polls kullanmak maharet Ister» , ^' ,1 tSRAİL, KUDÜSTEKI DLNKU TORENDE, SON SAVAŞTA ARAPLARDAN ELE GEÇİRDtCt TANKLARI DA GOSTERDİ. ( A P ) înönü, seçimlerde ölçülerin insaflı olmasını diledi İSRAIl, GÜVENlıK KONSEYI KARARINI DİNLENED1 20'nd kuruluş ^ yıldönümii, eski Kudiis'te askerî törenle kutlandı (DIŞ HABERLER SERVİSİ KUDUS Gerek Güvenlils Konseyinın isteğme, gerekse Arap ülkelerinin protestolarına rağmen İsrail, kumluşunun yirmınci yıldönümünü, geçen Haziran'da işgal ettığı eski Kudüs'te büyuk bir askerl geçıt resmiyle kutlamıştır. Türk ve hemen bütün dünya hükumetleruıin de resnıen karşı olduğu bugeçit resmi yapılırken, bir çok Arap ülkesinde gösteriler yer almı?, Şam ve Beyrut'ta sokaklara dokülen onbinlerce kışi «savaş» bağ nsları arasında yürümüşlerdir. ANRARA (Cumhuriyet Bürosu) PIID § İsmet înönü dün Çankaya'daki U l l r evinin bahçesinde basın mensııplannın, 29 Nisan anma törenindeki olaylar, seçim durumu ve irtica konulanndaki sorulannı cevaplandırmış, «Hükumetten irticaı kullanmamasım istivorum, temenni ediyorum» demiştir. önümüzdekl seçimlerde CJÎ.P. nin durumunu nasıl gördüğü yolund* btr soruya tnönü şu cevabı vermiştir: «C.HJ*. baknmndao dnrnmn lyl görüyorum. Dâyalann knvTeti bix de. KuvvetU dâvalar matlaka oeticeyi kazanacaklardır.» ^ G e n e l B a k a n ı larlışıldı «Yiik trafiği sorunu, birkaç araba vapuru ile halledilebilir..» Mimarlar Odası'mn düzenledigi «Bogaz Köprüsü ve Getirdıklerı» konulu seminerde konuşmacüardan Ortadoğu Teknik Universitssi öğretim üyesi Nejat Erdel, köprünün en az 2,5 milyar liraya malolacağını, sehre bağlanacak yollarla birlikte bunun, 5 milyar lirayı bulacagını söylemiştir. Oda Başkanı Faruk önal'ın yönettigi oturumda Erdel şöyle konuşmuştur: «Böyle bir projeyi, millî bir konu olarak ele almak zorundayız. Bu yatırımla Ankara'nın gecekondu, mesken meselesinin tamamı halledilebiiir. Türkive nin demir • çelik meselesi lalmıyab)Sr*.TroJc, malî bakımdan uygulanamaz, uygulansa bile, tamamlanamaz, y.v nda kalır.» Olaysız geçti Kudüs'te olaysız geçen geçlt törenıni, 600 bin kışı izlemıştir. Cumhurbaşkanı Şazar, Başbakan Eşkol, Savunma Bakanı Moşe Dayaa ve seyirciler, 6 günlük savaşta ele geçirdikleri Arap savaş ganımeüerinin bir kısmını görmüşlerdir. îşgal altındaki Kudüs'te yapüan bu tören dolayısiyle, şehrin Arap nüfusu bir boykot hareketine giriş mişlerdir. Araplara ait dükkânların kepenkleri, evlerinse perdeleri örtü lüdür. İsrail işgali altındaki Ürdün topraklarında, grev dolayısiyle Arap okulları kapalıdır. Buna karşılık, eski Kudüs'e, Israil'den binlerce Müsevi, törende bulunmak maksadıyla gelmişlerdir. (Arkası Sa. 7. Sü. 4 de) Bağımsız aday olan AP'liler Partiden çıkarılacak Gazeteler TlirkRumgörüşmesi bu ayın ortasında Napoii'de başlayacak ANKARA, (Cimbarivet Bürosn) Ankaray» fclen haberlere göre Kıbnsta iki topluluk arasında yapılmau öngörülen görüsmelerin Mayıs ayı ortalannda îtalyanın Napoli sehrinde baslaması ko nusunda taraflar mutabakata varmışlardır. (Arkası Sa. 7. £1 J de) Son olaylar ve polis «29 Nisam anma mitingtnde meydana gelen olaylarda polisin taraf tuttufu dne sürülüyor. N« der«lniz?» şeklinde bir soruya C. HJ>. O«nel Baskanı şu ctvabı ver mlştir: « BSyle catışmalarda polisl kullanmak çok önenüi bir sanattır ve herkesin fizerinde titizlikle darduğiı bir islemdir. Bu çatısmada da polls hakkında arzu e> dilmiyen sözler yayılmıştır. Poli(Arkası Sa, 7, Sfi. 4 de) Setbesi bırakılan Imam Haîip öğrencisr törenle karşılandı SIVAS Şenat propagandası yaptıgı ileri sürülerek tutuklanan Imam Hatip Okulu öğrencisi Alı Türkmen, önceki gUn serbest bırakjimıştuu,. Duruşması tutuksuz olarak devam edecek olan Ali TUrkmen'm okula dönuşü, büyük beyecan va ratmış, başta Müdür olmak üzer<j bütün öğretmenler ve 600 e yakın İmam Hatip Okulu öğrencısı Türkmen'i okulun kapısında bir kahraman gibi karşılamışlar v > < tek tek yanaklanndan öperek kut lamışlardır. öte yandan Atatürkün 4 Eylü) Kongresinı akdettıfı Sıvas Lisesinde ona yakın "ğretmen, altı aydanberi tmam • Hatıp Okulu 6 sınıf ögrencisi Bilâl Polaftan Kur'ân dersi almaktadırlar. Ankara'da gecekondu AP ve CHP'den yapımı istifaların hızlandı Partilerin seçım mücadelesine girişmelerinden yararlanan tgecekondu tacirleri», Ankara'nın Dikmen, Keçiören, Mamak ve Etlik ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) semtlerinde resmî yetkililerin gözlerinin önünde bol miktarda geFeshedüen C.H.P. Ankara II cekondu inşaatına başlamışlardır. İdare Kurulu Başkanı Fevra ArBaşkentm gecekondu semtleriğ^ sın üe C.H.P. Ankara Kadın Kolnın yakınlarındakı boş arazıyi ^r lan Başkanı Yurdasev An dün onceden kendi aralarmda parselC.H.P. den ıstifa etmışlerdır. leyen gecekondular, Iktıdarın seFevzi Arsın ıle An'nın istıfala çım oncesınde seçmene şırın görunnne gayretınden yararlanarak rmın Sogukpmar'ın Ankara Beıe gecekondu yapmakta ve derhal diye Başkanı adayı seçılmesındnn başkasına satmaktadırlar sonra ortaya çıkan huzursuzlugım Bu gıdışle, senato ve tnahalli bir sonucu olduğu belırtılmek*eseçımlerin sonuna kadar gpçecek dır. iki aylık zaman zarfmda AnkaANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) AP den istifa radaki gecekondu miktan bir Anayasa Mahkemesi Genel MERSİN Yoklamayı kaybernıslı artmış olacaktır Kurulu bugün öğleden sonra den A.P. 11 Belediye Başkanı Zeki toplanarak Anayasaya aykırı olİlgililer ne diyor? Ayan, A.P. Genel Merkezinin «Parduğu ilerı sürülen Seçim KanuBu konuda bılgısine müracaat tili olduğu halde bağımsız olarak nu Tasansını inceleyecektir. ettiğımız belediye yetkililen geadaylığını koyanlar, partiden ilı(Arkası Sa. 7. Sü. 3 de) cekondu yapımı veya yıkımı ile raç olunacaklardır» şeklındekı ka rarına tepkı göstererek A.P. den kendılerınin ılgisı bulunmadığım, 775 sayılı «Gecekondu ve Sosyal istifa etmiştir. Konutlar Müdürlüğü» niin konu A.P. yı destekliyen «Yeni Merile ilgılendiğını bildirmişlerdir. sin» gazetesinin sahıbı olup ön Aacak, dün Gecekondu ve Sos seçimi kaybeden Belediye Meclisi yal Konutlar Müdürlüğünden bir üyesi Besim Fuat Akbaş da AJ> yetkili bıze şunları söylemiştir: ien istifa etmiş ve gazetesinın baş «Gecekondu semtlerini devamlıgını değiştirerek «siyasî gazete» Iı kontrol altında bulunduruyoyerıne «bağımsız gazete» ibaresiruz. 775 sayılı kanunun 18. madni koymuştur. desinc göre, gecekondu inşaatına haşlandjktan sonra müdahale eSepici'nin rakibi debiliyoruz. Uazırlık safhasınds müdahale edemeyiz.» ADANA (Cumhuriyet Bürosu) Mahalll seçimler ıçın yapılan Gecekondu bolgelerinde konus tuğumuz halk, inşaat hazırhklanyoklamadan sonra AJ». içinde şım nın gundüz yapıldığmı, kereste diye kadar görülmemiş şekilde cam, çerçeve, briket ve hafriyat başgösteren hizip çatışması bütün işlerinin gündüzden tamamlandı(Arkası Sa. 7. Sü. 2 de) ğını, gece de inşaatm bitirUdiğini söylemişlerdir. arkası kesılmedi ANKAKA (Cumhuriyet Bürosu) «Eğlence mahiyetindeki trafik...» unün notiorı Çekişmeler Son 1*2 yıl içinde yapılan meydan toplantılanndaki olaylar Türkiyede gerici milij örgiitünün knrulma yolnnda oldugunu göıtermektedir. tstanbnlda, Ankaradaki «Uyanıç» mitinjlerinde, ellerine muntazam kesilmiş sopalar verilen ve adlarına «milliyetçi» denilen in•anlar toplantılan dafıtmak istemişlerdir. «Şahlanış» mitinglerinde aynı adamlar, mitinge katılan örgüt temsilcilerinin başlarında idiler. Ankaradaki Dev Güc toplantısında ise bnnlar yine sopalarla donatılmış olarak «aldırmışlardır. Saldınya geçerken fidets savas naralan atan ve başbuğlanna bafhlıklannı tekrarlayan bn adamlar nerede eğitiliyor, nereden besleniyor, bilmiyontz. Ancak şunu görüyoruz ki, günden güne tecavüzlerin şiddeti artmakta, devlet knvvetleri ise bazı yerlerde bn tecavflzleri, dofmdan do|ruya ve dolaylı olarak ılımlı destekleyici bir tntnm izlemektedir. Milliyetçi mnkaddesatçı kisvesi altında icrai faaliyet eden bn adamların tntnma, ve devlet knvvetlerinin onlara karşı gösterdikleri müsamaba insanın aklına, elinde olmadan ttalya'nın 1920 1931 yıllarını ve sonrasını getiriyor : ttalyan sosyalistleri 1920'lerde büyiik bir güc baline gelmişlerdi. ts çevreleri, orta sınıf bir gosyalist devrimden korknyor, ve fasist örgiitler de bu korknyn alabildiğine sömürüyorlardı. Oysa Nenni'nin sonradan yazdıği gibi, sosyalistler, filkenin bütün ileriei ve halkçı güclerini bir bayrak altında toplayabilecek durumda da değillerdi. Emekçiler, genig halk yığınlarının çıkarlannı temsil edecek olçunlufa erişeroemişler, endüstri işçileriyle nüfntran büyiik çoğunlnğunu teşkil eden tarım işçileri arasında bir baglantı da kurnlamamıştı. Sosyalistlerin çofunlnğn dogmatik görüşler içinde idiler. Fakat buna rağmen gürültüleri fazla çıkıyor, gürültüler ise büyük halk kitlelerini tedirgin ediyordn. 1920'de fabrikalarda yönetime el koyma hareketi aslında fiyasko ile neticelendi. Sosyalist Parti ve kitle büsbütün bölündü. Mussolini ise faşist örgütlere, eski askerleri, işsizleri, esnah, işçileri, yüksek öğrenim gençliğini çekiyor, harb sonn ezilmişliğini aşın milliyetçilik potası içinde »ömürüyordn. Üstelik isçilerin hareketi iş çevrelerini korkutmuştn. Dolayısiyle fasist örgiitler bir alternatif olarak görülüyordu. Hükumet de sosyalist hareketlere karşı faşist milislerini dolaylı olarak kullamyor, hattâ eski askerlerin bnnları efitnıesine ğöz yumuyordu. Faşistler hazırlıklarını tamamladıktan sonra Sosyalist Parti merkezlerini basmağa basladılar. Başan kazandıkça gücleri arttı, siyasi parti haline geldiler ve 1922'de Roma'ya yürüdüler. Mussolini'nin iktidan, bilindifi gibi, ttalya'nın tkinci Dünya Savaşındaki yenilgisine kadar devam etmiştir. Faşizm hikâyesinin başlangıcı süphesiz bütün çizgileriyle Tfirkiyeye benzemez. Türkiye ne dünya savaşından yenik çıkmıştır, ne sosyalist akım güclüdür, ne de işçimiz yöoetimi ele geçirmek gibi saçma sapan hayallerin peşindedir™ Ama şnnu inkâr edemeyiz ki, bizde de ftalya misali bir «geliyorlar» fobisi yaratılmıstır. Fobinin yaratılmasında, sesi, çapını liyadesiyle geçen sosyalist akımın süphesiz rolü vardır. Fakat bn sesler, gerçekte s*r'ciler tarafından mükemmelen istismar edilmiştir. önce iktidar, Komünizmle Mücadele Derneklerinin korkutncnlngşndan faydalanmağa çalısıldı, öğrenci örgütlerinin ele geçirilmesi için tesebbüslere girisildi. Tesebbüsler, nzun süre »nni korku bavasına katılan iş çevrelerince de desteklendi. Ne var ki, evdeki hesap çarsıya uymamıştı. Zira Türkiyede kendilerine milliyetçi süsü veren fakat aslında seriatçılıfa bağlı knvvetler vardı. Knr'an yönetimi isteyen ilkel dinciler, Süleymancılar vardı. Baska tarikatlar da birer birer baskaldırmışlardı. örgütler yavaş yavas ele geçiriliyordu. Cstelik «Başbuğ» nn militanları da bn akımın içine kanşmışlardı. Devleti temelden yıkmak niyetleri artık açıkça sıntıyordn. Fakat iktidar inisiyatifi elden kaçırmıştı bir kez. Bn dnrnmda ileriei kuvvetler birlesme çabasına girdiler ve birleştiler de.. Şimdi iki knvvet çatışmaktadır. Görünüse göre bn çatışma devam da edecefctir. İktidar eğer Devrimci Gücler'le gericiler arasındaki çatışroada ister alışkanlık, ister gerici akımdan hâlâ fayda nmarak olsnn agırlıgını gerici tarafa koyarsa çatışma büsbütün artacak ve Türkiye bir dar boğaza gelecektir. ttalyadakî olaylar, yukanda işaret ettigimiz gibi, bütün çizgileriyle Türkiye'ye nymamaktadır. Sonnç bakımından da uymayacaktır. Ne var ki, dar bogazdan sonra özgürlük ortanunın nznn yıllar basreti de çekilecektir. 70.238 fcı/o Seçim Kanunona iptal istemi bngün görüşülecek patlayıcı madde yüklü Ingiliz uçogı pistten çıktı Avustralyadan lngiltereye gitmekte olan 10,238 kılo patlayıcı madde yüklü bir Ingıhz uçağı dün sabah Yeşilköy Alanına ınış esnasında pistten çıkarak toprağa saplanmıştır. tlgililer, «Kaza sonnnda patlayıcı maddeler infilâk etse idi, îeşilköy div e bir çevre kalmazdı» demişlerdir. Olay dün sabah saat 6.52 de Avustralyadan lngiltereye gitmekte olan ve ıkmâl ıçın Yeçilköye inen dört pervanelı tngiliz «Britisb Eagle» uçağımn (Arkası Sa. 7, Sü. 2 de) Boğaz Köprüsünün trafik açısmdan değerlendirmesini yapan ve bu konuda, geniş istatistıki bılgi verdikten sonra köprünün iki yaka arasındaki yük trafiği açısından fazla bir önemi olmadığını belirten Doç. Dr. Gülten Kazgan da; sorunun bir iki araba vapum ile halledilebileceğini söylemiştir. Kazgan, «Eğlence mahiyetindeki trafiği (özel taşıtların karşı dan karşıya geçişi), bir iktisatçı olarak varsayun kabul edecek degilim. Böylesine büyük bir yatırunm Türk toplumuna faydası yoktnr. Vasıtalann beklemesinden kaybedilen zamanın köprü sayesinde sağlayacağı gelir, köprü için gidecek dövizin ancak 1/4'ünü karsı(Arkası Sa. 7, Sü. 2 de) Sunay'm filmleri sansürden geçhilmek istendi ANKARA. (Cumhuriyet Bürosn) Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay'ın lrak gezısı ıle ilgıli film gümrük ve sansure tâbi tutulmak ıstenmesı sebebıyie zamanında oynatılamamıs ve ancak Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri Cihat Alpan'ıa müdahalesi ile film herhangi bir ışleme tâbi tutulmadan, ancak dün gece TRT tarafından yayınlanabilmiştir. Sunay'ın gezısınde bulunan TRT film elemanları çektikleri filmi en seri araçla Ankara'ya göndermişlerdır. Ancak TRT ye gelen bütün diğer filimler gibi bu filmın de gümrüğe ve sansüre tâbi tutulmasınm istenmesi üzerine film zamanında programa çıkanlamamıştır. Televızyonda eşinin gezisl ile ilgili herhangi bir yayını gö remeyen Atıfet Sunay, Genel Sekreter Cihat Alpan aracılığı ile filmin gümrükten çe kilmesini sağlatmış ve film ancak Sunay lrak gezısini bitirdikten ve Afganistan'a geç tikten sonra dün gece yayın» lanabilmiştir. Gaıino sahibi boğularak Sarıyer Kumköyü yolu üzerinde bulunan Çobançeşme Gazıno sunun sahibi Alı Karakas bılınmeyen kişiler tarafından boğazı telle sıkılarak öldürülmüştür. Aslen Malatyalı olan 34 yaşındakı gazino sahibi ışyennden 15 metre uzakhktaki evinin mutfak kısmında işçiler tarafından bulunmuştur. Cınayet soruşturmasını yöneten Sarıyer Jandarma Kumandanı. Ali Karakasın beraber y» şadığı Nennın Genceri cinayetie ilgılı gördüğünden nezaret al« tına almıştır. tkı çocuk annesi olan Nermın, «Benim cinayetle • lgim yok. Ali çok iyi bir ingandı. İki gün önce kavga etmiştik. Ben Oördüncü Leventte çocuklarımın yanına eittim. öldüfflnü simdi haher alıvornms demiştir. Yapılan soruşturmaya göre Ali. kıskançlık nedeni ile Nermini fecî şekilde döğmüş, kadının kaçması sonucu da gece yanlarına kadar içki ıçmıştir. Ken dini bilmeyecek derecede gazinodan çıkıp eve giden Ali bir akşam sonra boğazı telle sıkllmıç, buz knvmağa «drayan £Ukur ıçınde gorulmuştür. 5 Albay, Danıştay karanyla generalliğe terfi ettı ANKARA, (Cumhuriyet Bürosn) Askeri Şura tarafından Ağustos ayında, çeşitlı nedenlerle terfi ettirilmedlkleri için haklannı Danıştay'dan arayan 60'tan fazla albayın 36'sına ait dosya incelenmiştir. Sonunda, 3 albayın tuğgeneralliğe terfileri haklı görülmüş, 33'ünün ise istemleri yerinde bulunmamıştır. Şimdi, Danıştayda inceleme bekleyen 30'dan fazla dosya vardır. Danıstayın, istemlenni yerinde bularak tuğgeneralliğe terfileri uygun görulenler şunlardır: Gülhane Askeri Tıp Akademisi Kalb Hastahkları Profesörü Lütfü Vnral, aynı hastane Intanıye Profesörü Fethi Tezok ve Batı Menzil Komutanhğı Kurmay Başkanı Mnstafa KıvrıkoğIn. Roma'da niimayişler Tutuklanan iki ögrencinin serbest bıraküması için Roma'da fosteriler yapan gençlerle, polis arasında (aüsmalar olmnş olay giiçlükle kontrol albna alınabibniştir. • POLlTtK ZELZELE. adı altında gençlik nümayişleri Ue ilgili bu yazı lerisi bugün 4 Uncü •syfamızda. "Imece., sorumlusu tevkif edildi ANKARA, (Cumhnriyet Bürosn) «Imece» dergısının sahıp ve sorumlu Müduru, o*ergıde yayınlanan «Bozuk Düzen» adlı bir şiirde komünizm propagandası yapıldığı ıddıasıyle, dun tevkif edilmiştir. ECVET GÜR1İSLN PAZARTESI CUMHURiYET'te