Katalog

SAH1FE ALTI CüMHDRtlET 29 Mayts 1968 Zehirlerin tarihi Selmi ANDAK Comhurîyei 29 Mayıs 1929 tarihli Cumhuriyetten Çiğdemin köklerinden çok eski tarihlerde uyuşturucu madde olarak faydalamlırdı Günlük yasantımıza girmiş sebze, meyve ve çiçeklerin bilinmeyen özellikleri Rıısya'ya ihracatımız Haber aldığımıza göre, Rusya' ya ihraç edilen mallar yüzünden Türk tüccarhın, Odesa'da müşkülâta mâruz kalınışlar ve satılan mallar, Türk mah olmadıgı bahanesiyle geri çevrilmiştir. Dün, bu mesele hakkında, Rus mümessüi Mr. Suhovi, kendisiyle görüşen bir muhabirimize şunları söylemiştir: Vâki olan şikâyetler gerek taraftmızdan ve gerek Rusyadaki ilgili makamlar tarafmdan dikkat ve önemle incelenmektedir. Bunlara birer birer cevap vereyim. Şikâyetlerin birincisi, satılan eşya parasının dışarıya çıkanlmasına müsaade edilmemesi. Bundan bir müddet öncesine gelinceye kadar Odesa'da bu işle uğraşan bir daire vardı. Bu daire geçenlerde kaldırılmışken Türk tüccarlannın Moskova'ya müracaatian üzerine yerinde bırakıldı. Şimdiye kadar satılan eşyanın parası, cüz'i bir kısmı hariç, hepsi ödenmiştir. Bugüne kadar ihraç edilen eşyanın bedeli birkaç milyon altın rubleyi bulırmktadır. Şikâyetlerin ikincisi Türk tüccarlannın kendüerinden çok Şehir Tiyatrosunun turrtede ilgi uyandıran aSusnz Yaz» oyununda Şakir Arseven ve Atıf Avcı başanlı bir sahnede görülüyor. MEVSİMÎ KAPAYAN BAŞARILI OYUNLAR (I) " SUSUZ YAZ" ecati Cumalı'nm «SUSL'Z YAZ»ı üç türde ve üç yönden popüler olmuş bir eser: Önce gerçekçi, lirik ve toplumsal «roman» niteliğini taşıyan bir «uzun hikâye» olarak çağdaş Türk Edebiyatında sözü geçiyor. Bu «uzun hikâye» özellikle: «Türk dili'nin yaşanan bir anlatım, gerçekçi ve eylemci bir biçim içinde söylenişi sayesinde toprağırmzın önemli bir sorununu, sürüp giden günlük yan olaylarıyla birlikte aydınlığa çıkarıyor.» Bunda, yazarın, söz konusu çevreyi, insanlannı ve olaylan içtenlikle yaşamış olmasınm rolü var. «Susuz Yaz»ın hikâyesi bu... Derken, ayni bikâyeden filhn senaryosu yapılarak «Susuz Yaz» Clmi, Türk sinemasına bir aşama getirecek nitelikte çevriliyor... Basmda tutuluyor, sonra 1964 yılı Berlin Uluslararası Filim Festivalinde hem övgü, hem de hayret uyandıracak şekilde sansasyon yaratarak «Birind Armağan»! kazanıyor. Aynı filim başka ülkelerde ve geçenlerde Amerika'da gösteriliyor. Filmin çevrilişinde rejisör Metin Erksan'ın emeği ve aynı filmin daha temiz bir kopya ve başka çabalarla Berlin'de kazanması ve diğer ülkelerde gösterilmesinde lse prodüktör aktör Ulvi Doğan'ın sonuç almaktaki başarıları da ortada!... Ancak, hemen söyleyeyim ki, Necati Cumalı'nm yazdığı, ortaya koymak istediği konusu ve anlamıyla «Susuz Yaz», hiç de bu fillmle aynı yönde değil?!. « BAŞARILI UYGULANIŞ ... Ve nihayet «Susuz Yaz»ın tiyarro'ya aktanlışnıı izliyoruz: tstanbul Belediyesi Şehir Tiyatrolannda Necati Cumalı'nın «Susuz Yaz»ı Kemal Bekir'in sahneye koyuşu ile mevsim sonunun başanlı oyunlan arasınds sayılmakla kalmıyor. şimdi de turne'de aynı yankıyı uyandırıyor. Kemal Bekir'in eserin anlamım ve niteliğini çok iyi kavradığını gösteren bir mizansen içinde üç perde olarak sahneye uyguladığı bu oyun'un aynı etkiyi kaybetmemesi. aynı zamanda Ersin Satgan'ın dekorlan ve Nedim Otyam'm fon miiziği ile de sağlanıyor. Yazarıyla birlikte bu dörtlü'yü aynı zamanda oyuncuların başansı güçlendiriyor. Özellikle genç aktör Burçin Oraloğlu'nun «Osman Kocabaş» rolünii, gereken içtenlik ve rahatlıkla oynaması bu eserde sağlam «klfiliği» olan bir çevre insanmm sahne yoluyla seyirciyi etkilemesini sağlıyor. Burçin Oraloğlu'nun bu başansı. mevsimin ilgiyle izlenen lanatçılan arasında gözden kaçmıyacak bir değer taşımaktadır. «Susuz Yaz»m sahneye uygulanışmda seyirciye doğrudan ulaj ması bakımından en etkileyici oynanışı, emektar aktör Sami Ayanoğlu'nun başarısmda görüyonu. Bu oyunun en karakteristik ve ağır basan rolü olan «Hasan Kocabaşu, Sami Ayanoğlu: «hem güçlü hem suçlu», «hem zâlim, hem korkak» örneği «negatif bir kişilik» içinde canlandınyor. Diğer başanlı rol olarak «Âşık>ı, Atıf Avcı yıüarın verdiğl bir olgunlukla ustaca oynuyor. Köylü genç kadın rolünde Tijen Par, zarif fiziğine gereken yumuşakhk'ta bir oyun katarak duygulandıncı » bir kompozisyon çıkanyor. «Veli Sarı» rolünde Mete Sezer, «Muhtar» rolünde Şâkir Arseven oyunun baansnn tamamlarken, diğer sanatçılar da yardımcı oluyorlar. «Susuz Yaz»m sahneye uygulanışmda tartışması yapılabilecek bir «söz biçimi» yönü var? O da: «Acaba yerli oyunlarımız, her ne kadar çevresel, bölgesel nitelik taşısalar ve Anadolu sorunlanmızı deşseler bile; ille de o bölgenin diliyle mi konuşturulmalan gereki yor?! Yoksa, günümüzde çoğunluğun konuştuğu dil ile aynı oyun lar sunulsa, acaba daha geniş bir seyirci tarafından yadırganmıyarak, etkisl artmaz mı?> Necati Cumalı da yanılmıyorsam bu eserini «konuştuğumuz Türk çe» ile yazmıştı H Bitkinin uyuşturucu etkenleri TİYATRO DİLLİGİL Ankara Sanat Tiyatrosu'nda 5 Hazirandan itibaren Dünyanın ayakta alkışladığı oyun fazla kazanç vergisi alındığına dairdir. Halbuki Kusya'da Türklere mahsus olmak üzere bir vergi konulmuş değildir. Odesa Gümrüğünde bekleyen mallan inceleyen uzmanlar bunlann Türk malı olmadığını görmüşlerdir. Hükumetimizin bu gibi eşyaya el koyma hakkı vardır. Öyle olduğu halde, bu eşya Türk tüccarlanna iade edilmiştir. Türk malı olmayan eşyanın Rus piyasasma girmemesi, hem Rusya' nın, hem de Türkiyenin roenfaati iktizasındandır. İtalya ve Arnavutluk Atina, 28 (özel) Koriçe'de büyük bir ttalyan askeri topoğraf heyetinin faaliyette bulunduğu bildirilmektedir. Bu heyetin maksadı kırk bin îtalyanın Arnavutluk'ta yerleştirilmesi için keşfiyat yapmaktır. Belgrad basını, bu faaliyetüı Amavutluğu bir Italyan sömürgesi haline getirmek amacını yazmakta. Atina basını da bu haberleri endişe ile karşılamakta, buradaki efkâr is« bu durum karşısında tedirgüı olmaktadır. Günlük besinimizi sağlayan bitkilerin birçoğıı birer uyuşturucu madde deposu. Örneğin bir demet marulla da keyiflenebilirsiniz. Polisin şimdiye kadar bu tiir maddeleri sattığı yargısı ile sebze hâlini veya şehrin göbeğindeki bir manavı bastığı göriilmemiştir. Halbuki bir sandık marulda, yahut bir çuval patateste sizi «bambaşka bir âleme» daldıracak kadar zehir mevcut. KIRMIZI FENERLER 3 perde müzikal komedi BileÜer Ankara Sanat Tiyatrosu gişesinden temin edilebilir. Tel: 17 81 71 (Has: 1984/5938) Hint keneviri ve haşhaş satımı yasaklanıyorsa, bunun salatalara, muzlara, tıirçok tür çiçeklere ve çeşitli mantarlara da uygulanması gerekir. «Vyuştunıcu maddelerin tarihçesi» adlı yeni yaymladığı kitabında Jean Louis Brau bitkilere ait kısma bu şekilde başlamakta. llginç bir kişiliğe sahip olan Cezayir doğumlu ve Fransız asıllı yazar ne bir hekim, ne de bir bakteriyolog. Çeşitli mesleklerde bulunmuş ve defalarca dünyayı dolaşmış birisi. «Yer yüıünde gezmediğim yer kalmadı, bu arada da en tehlikeli zehirleri tasıyan bitkileri tanımak fırsatını MUZUB özelliklerioi pek as insan buldum. Çeşitli filkelerin insanbilebilir ları bildiğimiz haşhaştan çok daha başka bitkilerden de uyuşdiğimiz pek çok şey ögreniyoturucu maddeler elde edebiliyorruz. lar. Bu alandaki incelemelerizn bu tür zehirleri kullanmaya alışık olduğumdan değil, sırf amatörce bir meraktan ileri gelmekte» demektedir.. Tamamen ilmin ışığında yazılrms olan eserde, günlük yasantımıza girmiş olan sebze, meyva ve çiçeklere ait kısma göz gezdirildiğinde bilme Antalya Festivali için 8 tilm elemeyi kazandı Turhan GÜRKAN Antalya Film Festivali'nde yarışacak filimlerin seçimi Istanbul'da yapılmıştır. Antalya Belediyesi ile Türk Film Prodük• törleri Cemiyeti'nin birlikte düzenledikleri festival tarihi, Be» lediye ve Mahalli Seçimler dolayısjyle bu yıl 515 Haziran'a ertelenmiştir. Erman Film Stüdyosunda başlıyan ilk elemelere 16 film katılmıştır. Recep Ekincicil, Kâmi Suveren, Hfisnfi Cantürk, Leon Sa•on, Ferhan Cçoklar'dan kurulu ilk eleme jürisi filmleri gördükten sonra aralarından 8'ini seçmiştir: Lütfi ö . Akad'ın «Vesikalı Yârim» (5), MemcTuh Ün'ün Zilli Nazife» (5). YUmaz Duru'nun «Ince Cumali» (4), Feyzi Tuna'nın «Devlerin İntikamı (5), Atıf Yılmaz'ın «Ölüm Tarlası» (3). Lütfi Ö. Akad'ın «Kurbanlık Kaatil» (3), Turgut N. Demirağ'ın «Bir Dağ Masah» (3), Yılmaz Güney'in «Seyyit Han» (3), Memduh Ün'ün «Son Gece» si (3) puan almışlardır. Üçer puan alan 5 film arasında yeniden bir seçmeye gidilerek, yılın en iyi filmlerinden biri olan Yılmaz Güney'in yönettiği «Seyyit Han» listeden çıkarılmış, kalan 8 film Antalya'da yanşma hakkım kazanmıştır. 5 I Adet Romorkör Salılacaktır LE.T.T. İŞLETMELERİNDEN: 1 Yukarlda yazıh 1 adet romorkör Metro Han 6. cı katında pazarlık usulü ile 6.6.1968 günü saat 11.15 de satılacaktır. 2 Bu işe ait şartnameler bedelsiz olarak Metro Han kat 4 No. 15 den alınabilir. •• ••••''> (Basın: 18502/5941) Bir demet marulla da keyiflenebilirsiniz FİLMLERİN SAVAŞI TİYATRO SUNAR Genellikle marulun yemekten evvel mî, yoksa yemegin sonunda mı yeneceği söz konusudur, yoksa kimse bu nefis salatanın zararlı bir bitki olduğunu iddia edemez. Aslında birçok ülkelerde bambaşka bir alanda kullanılmakta. Geçkince bir marulu topraktan sökun, kökünü bir bıçakla yarın, yapışkan beyaz bir sıvı akacaktır. Bu sıvıyı biraz su ile kanştınp birkaç gun mayalanmaya bırakın, elde ettiğiniz hamur afyon gibi içilebilecek ve ayni etkiyi yapacak bir madde olacaktır. Bunun yanı sıra birçok mantarlar da bu tür maddeler ihtiva etmekte. Ömeğin altın mantarı dediğimiz ve kırlarda bol bol rastladığımız mantar türünün zehirli olanlan önde gelmekte. Kabuğunu soymadan ve çiğ olarak yediğiniz takdirde uyuşturucu bir etki yapmakta. Meksikada yetişen ve peyotl denilen bir mantar da benzer özelliklere sahip. Antalya Festivali'nde yanşmak için yollanan filtnler şunlardır J GAZAP TOLLAHI Tura Film (TUm»*Dnr«) MEKÂNSIZ KURTLAR Tura Film (Yılmaz Darn> ÎNCE «IMALÎ îrfan Film (Yılmaı Duru) BtR DAG MASALI (R.) And Film (Turgut N. Demirağ) DEVLERİN ÎNTÎKAMI And Film (Feyzi Tnna) YAŞLI GÖZLER Arzu Film (Ertem Efilmez) BÜYÜK KİN Arzu Film (Tunç Basaran) SON GECE Uğur Film (Memduh t n ) ZİLLt NAZÎFE Kadri Film (Memduh ün) SAMANYOLU (R.) Erman Film (Orhan Aksoy) AN A Şahinler Film (Lütfi O. Akad) VEStKALI YÂRtM Şeref Film (Lütfi ö . Akad) KURBANLIK KATÎL Şeref Film (Lütfi ö . Akad) ÖLÜM TARLASI Ran Film (Atıf Yılmaz) KANUNSUZ TOPRAK Sankaya Film (Bilge Olgaç) SEYYtT HAN Şeref Film (Yılmaı Güney) MAMAİA FESTİVALİ 22 Haziran'da Romanya'da yapılacak «Mamaia Ulnslarsnu» C«nlı Resim Festivali» ne reklâm dalında yanşmak üzere ilk kez Türk reklâm filmleri de katılacaktır. Ali Ulvi, Yalçın Çetin, Tongnç Yaçar'ın anonim çalışmalarıyla «Stüdyo Çizgi»nin hazırladığı filmler şunlardır: Evliya Çelebi (Banka), Çamaşırlann Aşkı (Çamaşır makinesi), Alevlerin Dansı (Bütangaz), l'çan At (Akaryakıt), Baba ile Muz esrarı Bir yıl evvel Paristeki Amerikalı öğrencilerin pipolannda tütünle kanşık garip bir madde içip keyiîlendikleri göze çarpmaya başlamıştı. Aslında bu onlann «san ilik» diye isimlendirdikleri muz usaresinden başka bir şey değildi. Bunun için on on beş kadar muz kabugunun içinl iyice kazımak ve çıkan hamuru bir kaç saat bir fınnda kurutmak ve tütünle kanştınp pipoya yerleştirmek ka fi geüyordu. Sonbahann müjdecisi çiğdemin de köklerinde böyle bir zehir olduğunu bilir miydiniz? Bugün tıpta bazı hastalıklann tedavisinde kullanılan bu maddeden çok eski tarihlerde uyuşturucu olarak istifade edilirdi. Hepimizin bildiği boru çiçegi tohumlanndan bir kaç tanesi en kuvvetU L.S.D. kanşımına bedel. Boğan otu, marulcuk otu, beladon gibi kırlarda rastladığımız otlar hepsinden daha tehlikeli. Bunlann usarelerinden elde edilen tozlau kullandığınız takdirde bir daha hiç geri dönemiyeceğiniz bir ceanete yolculuk yapabilirsiniz, ne kişiliğinizi bilebilir, ne de geçmişinizi hatırlryabilirsirıiz. Ekmekten sonra en çok tükettiğimiz besin maddesi olan patatesin ise Qlizlerindeki zehir bunlardan da etken, dozu lazla kaçınrsanız dün ya yüzüne rahatça elveda edebilir siniz. Bütün bu adlı geçen bitkiler tarihten çok önceki zamanlardan beri mevcut, onlann bu etkenlerini bulup çıkaran da yine insanoğlu. « • • • • • ••««••••«••a» «••••« MARAT/SADE 2 Bölüm Müziklı Oyun Marquis de Sade'ın yazıp yönettiği JEAN PAUL MARAT'NIN KOVALANIŞI VE ÖLDÖRÜLÜŞÖ adlı oyunun Charenton deliler evi hastaları tarafından oynanışı Davetiyeler;s^Emlâk cad.ll Tel 482173 Reklâmcılık: 2207/5925 Beş kıta'nın güzel plajlanndan herhangibirine Qantas ile uçunuz. Nasau. Vaikiki. Korelevu. Kulangatı. Şimaika. İncecik kum ve tlık dalgalar... Aradığınız plaj Oantas'ın uçtuğu heyecan dolu yerlerin birinde sizi bekliyor Bahama Adaları. Honolulu. Fiji, Avustralya. Japonya Oantas sizi buralara veya Singapur ve Hongkonga götürür. Oantas bütün bu yerleri çok iyi tanır. 47 yıldan beri hava yolcularına yaptığımız hizmetin bize ne zaman, nereye ve nasıl uçmak isteyeceğinizı öğretti Deniz aşırı gezılerinizde Oantas ile uçunuz. Oantasm dünya çevresınde dort büyük jet yolundan herhanqi birini seçiniz Güneşten bronzlaşmış bir tenle evinize dönünüz. liıci ylsonu tonsl/lusalHr sureiçin Lütfi Ö. Akad'ın yönettiği < Vesikalı Yârim» filminde • İzzet Günay, Türkân Şoray, Ayfer Feray Torun (Margarin), Küçüğün Fendi (Banka), Her Evde O (Temizleme tozu), Bir Makinenin Anatomisi... «Canlı Karikatür» firması da Ferruh Doğan ve O|uz Aral'ın ortak çahşması «Koca Yusuf», «tki Dişin Hikâyesi», «tstanbul Reklâm» Erim Gözen'üı çeşitli konular' daki 4 reklâm filmiyle yarısmaya katılacaklardır. Bizde çok yeni bir sanat dalı olan reklâm filmciliği, yıllarca il' kel bir düzen içinde sürdürüldükten sonra, ancak 1963 yıhnda «de' sen anime» anlayışıyla geliştirilmiştir. Bunun ilk örneklerini «Ka rikatür Reklâm» vermiş, siyah beyaz olarak başlıyan akım, şimd tümüyle renkli hale sokulmuştur. İlk desenanime filmimiz sayılaı Yüksel Ünsal ve 40 arkadaşının And Film'e hazırladığı «Evvel Za man İçinde Nasreddin Hoca» ise banyo için yollandığı Amerikaı stüdyolannda kaybolmuştur. LE.T.T. İşletmeleri Umum Müdiirlüğünden 10195 sayılı kararname esaslan dahilinde Elektrik, Makine, Kimya ve İnşaat Yüksek Mühendis veya Mühendisi allnacaktır. Lisan bilenler tercih edilir. Askerliğini yapmış olan isteklilerin Zat İşleri ve Sicü Müdürlüğüne dilekçc ile şahsen müracaatian ilân olunur. (Basın: 18238/5922) TEŞEKKÜRJ Eşimin senelcnlir çektijl bel | ağnsını yaptıjı ameliyat lle lag ; lığa kavusturan Bakırköy Has ' tan«l nörosirürji mUtehassın • Operatör Dr. « DIŞ FESTİVALLER Türk Sinematek Dernegi'nce Mayıs ayında Moskova ve Lenln grat'ta yapılacak «Türk Filmleri Topln Gösterisi» Dışişleri Bakanlı ğl'ndan gerekli izin gelmediği için bilinmiyen bir tarihe ertelenmiş tir. Rusya'daki gösteriye «Kızılırmak Karakoyun», «Hndutlann Ka nunu» filmlerinin yollanması düşünülmektedir. Berlin Film Festi vali'ne yollanan «Seyyit Han Toprağın Gelini» ve «Kızılırmak Karakoyun» daha sonra Isviçre'de yapılacak olan «Lokarno Şenliği" ne de katılacaktır. Tnnus'ta yapılacak «Kartaca Sinema Gflnleı Şenliği» ne ise «Kızılırmak Karakoyun» gidecektir. OONVAYl OOLAŞAN «VUSTRAIVA HAVâYOlU »VRUPA AMEBIKA. AFRIKA. ASYA. AVUSTRALrA ve GUNEY PASIFIK YER AYtRTMAK VE HER TURLÜ BİLGİ İÇİN İSTANBUL: BEA Cumhuriyet Caddesı. Harbiye. No. 10 • Tel: 47 67 75 ANKARA: BOAC Millî Müdafaa Cad . Güven Apt 12/5. Kızılay Tel: 17 76 54 &ANTAS. B.O.A.C. VE INDIA YOLLARl İŞTİRAKİ İLE, ve arkadaslarına kaldıSunız müd ! detçe müşfik alâkalannı «Irge ; nriyen Lâlell Teşhls Klinlgl dok i tor ve hcmşirelerine tejelsl.ürle 5 riml funarun. ! Osm»ı Tfiraker i Connn S Cumhuriyet S93T AYSİMA ALTINOK |