Katalog

SAHİFE DÖRT 29 Mayıs 1968 CUMHURİYET Anlatan: | Ben 1920 nin bu emsalsiz olayı'nı, size 1920 ye geldiğimiz zaman belgeleriyle anlatacağım... Fakat şimdi 1919 dayız. Ben 87 yaşımda, sırayı şaşınnak istemiyomm. Lâfı kanştınr da kendimize bunamıs dedlrtirsek bize yakışır mı? Benlm o gün kendist lle kucaklaştığım Hamdi Bey, işte bu Ham di Beydi... Onu karşımda görünce kapıtdığım büyük sevincin sebebini anlatmak kolay. Çok eski ve çok sevdiğim bir dostumdu. Ona kavuşunca çok sevinmiş olmamdan tabil ne var? Fakat o gün onu görünce acaba neden, sevincim kadar kocaman bir de hayret duymuştum? Hamdi Beyi ölmüş mü biliyordum? Hayır! Hamdi Beyl o günlerde, bulunduğumuz yerden çok, pek çok. uzaklarda mı biliyordum? Yine hayır! Uzatmıyayım: O gün Hamdi Beyi karşımda görünce o kadar bü yük bir hayrete kapılmam, sadece, onu hiç ummadığım bir çehre ve kılık içinde bulmuş olmamdan öı... tnsan beş yaşında bıraktıgı bir çocuğu bir sene sonra kırk beş yaşmda görse nasıl şaşırmaz? İnsan, çok eski, ve çok yakın bir dostunu, çok zor tanıyabileceği Köprülülü Hamdi, efsanevî bir kahramandır,, bir makyaj içinde görse şaşırmaz mı? Siz bana hak vermek için, lutfen bir Hamdi Bey düşününüz ki şiir yazar, yağlı, sulu boya ile, kara kalemle resimler yapar, ut çalar, piyano çalar, keman çalar. tambur çalar, hulâsa, paradan başka hemen her şey çalar, okuyup düşünmeyi en zevkli sefahet sayar, sakalın bıyığm insam kiroi leştirdigine inandıgı için her sabah sinekkaydı traş olur, şık ve temiz giyinmeyi, medenlliğin mareşal üniforması bilir, zeki, bilgili, görgülü, hem de pek çok seyahatler yaptığı için dünya çapuv da görgülü ince, zarif, kibar ve daima nükteli, daima neşeli bir insandır. Ve işte böyle bir insamdır ki, siz, bir gün karşınızda başında ko yu kazak karası bir mongol kalpağı ile, çehresinde simsiyab bir «Cemal Paşa» sakalı, ve yan bektaşi bıyığı ile, sırtında rütbelerl sökülmüş, kışlık, hâki, eski bir zabit ceketi ile, bacaklannda, diz kapaklannın alt tarafı, konçlan yürüü bir Kafkas çizmesi içine tıkılmış bir asker pantalonu ile, vt daha üstelik de, sağ elinde bir Karadağ filintası, sol elinde sapı gümüşlü bir Çerkez kamçısı ile, ve üstelik. daha, daha üstelik de, göğsünde bir kaç bölüğe yetecek kadar mermilerle dolu fişeklikler le, belindeki fişeklikli kemerden sarkan bir kocaman barabellum tabancası ile, boynundan geçirilmiş kayışta sallanan bir askeri Zays dürbünU ile ve kaba eti U zerinde yine boynuna geçirilmiş bir başka kayışa takiimış bir kocaman meşin harita rantası ile gö rüyorsunuz! Hatta belinden sa>kan bir bomba dahi taşıyordu. Soruyorum: Şaşroaz mısmız? Nitekim, ben de birden, çok sevinee olduğu kadar çok da hay KÂZIM ( PHESİ HASIL KURULDU? Yazan: MIZI Nâci Sadullah Kanm Paşa B.» ukesirde askere. «Merhaba asker» derken. (Yanmda 2 nci Kolordu Ktı mandanı Ali Hik. met Paşa, baston lu, pözlüklü zat, Vali Ozdemir Sa lim Beydlr.) gittiği o andan sonra yaptıklanmı ve düşündüklerimi anlat&cağım... Bunlann hepsini, aklımm başına gelişinden sonra hatırladım. İzmir Yunana verilecekmiş diyenlere hiç bir şey söyliyemediğimi biliycrum. Başıma, boğazıma, kalbime bir şey tıkandığıru biliyorum. Onlardan hemen, fakat ne yapacağımı kararlaştırmadan uzaklaşıp kosarcasına evime gittiğimi de biliyorum. Evde evvelâ çalışma odama girip, kemanlanma, utlanma, kitaplanma, notalanma, ve o anda delirmiş gözlerime bir medeniyet tabuttı gibi görünen biçare piyanoma uzun uzun baktım... Sonra yatak odama girip eşya dolabımı açtım.. Elbiseler, gömlekler... Ipekli çoraplar.. renk renk kravatlar. plâstron.. Papiyon... Hele o ölmüş kelebeklere benziyen komik papiyonlar... Hep şiir, f.ikir, ahenk, armoni, melodi, zarafet, insanlık. medeniyet falan filan araçlan... Fakat bütün bunlar, ancak medenl bir insanlık dunyasında kullanılabilecek araçlar... İnsan, medenüiğı kalmamış bir cihanın ortasında bunları kullanırsa bir şaklabandan kat kat gülünç olmaz mı? İzmir Yunana verilecekmiş... Peki bu, akıllara, havaslalara sıfmaz siyaset şekaveti, bu inanılması zor politika madrabazlığı karşısında "îize ne yapmak dilşer? Köprülülü Hamdi, bu son sözlerini söyleyip ayaga kalkarak karşıma efsanelerin Kalderon kahramanı heybetiyle dikiünce, bütün tüylerimin nasıl ürperdiğini ne unutmaya, ne de anlatmaya muktedir değilim. Ama bu olayın bana büyük bir faydası oldu. Bu sayede, hem içine atılacağımız kavgamn heybetini daha iyi kavradım, hem de bu sevgili vatanda anaların neler dogurduğunu daha iyi gördüm. sakınmaz yaman bir kavga adamı reslndekl ince zarafete, ve fteıe çıktı. nâfiz baktşlı siyah güzel gözlerinSiz hükmünüzü yaptıklannı an deki daima mütebessim ve parlattığım zaman verirsiniz.. lak yumuşaklığa, bir çete katılıği. Ancak şimdi size, o gün karsıbir eşkiya azgınlığı verememişt;: ma oturdugu zaman söylediklenn Sanki ilk Türk gazetecisi Şinaden aklımda ..alanlan nakledesinin şair yüzü fotoğrafmdan keyim: silmiş, bir Makedonya eşkiyasının rete kapılmış, ve yıldınm hızıyla, « Kâzım kardeşciğim, diyorgövde resmi üzerine monte edilnefis sanatlar âşıkbgından Makedn. bana ne olduvsa, bir sabah: mişti! donya çeteciliğine ustaca intikal «İzmir Yunana verilecekmiş!» deFakat karşısında bu kılıkta bir etnuş görünen bu eski ve sevgili dikleri zaman oldu... insan görünce, benim posta nefedosta gayri ihtiyari: ri onu «çete» diye vasıflandırmak İnsan, sevdigi bir insam, onun« Bu ne hal böyle yahu?..» de ta yerden göğe kadar haklıydı. la yanyana olduğu vakit duyd'imişim! gundan çok fazla sevdiğini ancak Hemen soyliyeyim ki, KöprülüO, sükunetle cevap verdi: onu kaybettiği zaman anlar va. « Hâlimde şaşılacak ne var lü Hamdinin o günkü hali bana, Meğer şu adma vatan dediğimiz devrin şartlarına uygun bir özeKâzım kardeş? tngUizin uşağı tz niş gibi görünmüştü. Zira o bi<" mübarek de tıpkı öyleymiş. Zira mirde palikarya kesilirse, Edreo sabah: «İzmir Yunana verilecekyumuşak insandan, bomba gibi midin şairi Manisa dağlannda elmiş!» dedikleri zaman ne hale bir mücadele kahramanı çıkabilebet zeybek olur!» girdiğimi izah zordur. ceğine ihtimal vermek mümkün GUlüşerek karşılıklı oturduk: görülemezdi. Bir insan, diyelim ki bir zelzeO, birini bana verdiği, digerini lede anasrnı, çok sevdigi hayat de kendi dudaklanna iliştirdiği Nitekim, şakacı mizacmı çok arkadaşun, her biri üzerine ayn iyi bildiğim içindir ki, ben Hamsigaralan yakarken ben bütün dıK ayn titrediği çocuklannı, ve en dinin o gün o kılıkla ziyaretime katimle yüzüne bakıyordum: yakın dostlarını ajTiı zamanda gelmiş olmasını, bana karşı yap Ne çenesinden sarkan «Cemal kaybediverince ne olursa, işte bea tıgı fiili bir nükte sanmıştım. Paşa» sakalı, ne üst dudağı ile de tıpkı öyle oluvermişim! «Fakat şimdi keyifli bir utanış burnu arasını kaplayan yan bekduyarak itirat edeyim ki, bu zanIzmir Yunana nasıl verilir? tasi bıyığı, ne başındaki koyu ka İzmir... zak karası mongol kalpağı, ne kı nımda yüzde yüz bin yanılmışım. Zira sonradan, o Köprülülü Hamİzmir kim, Yunan kim? lıgı, ne üstünde taşıdığı silâhlar, diden, gözünü daldan budaktan Şimdi sana, aklımm başımdan mermi dolu fiseklikler, onun çeh YARIN: 1 Herkesin ne olduğunu zaman gösterecek Dişf Bond MODESTY BLAISE ISTANBUL 06.2J 06.30 07.00 07.05 07.30 07.45 07.50 0P.0O 08.15 08.45 09.00 09.15 09.35 09 50 10.00 10.05 1020 10.40 11.00 11.45 12.00 12.05 12.25 12.40 13.00 13.15 13,10 14.00 14.15 14.30 14.45 15.00 lS.ns 15.?0 16.00 14.20 16 35 16.5."> 17.00 17.45 1750 19.00 19.30 19.35 21.00 21.10 21.30 22.00 22.45 23.00 23.55 Acilıs. Droeram GünaTdın 1 Kove haberler Cünavdın II Haberler v e hava durumu Istanbulda bueün Ilânlar v e hafif müzik Hafif Batı müziei fniversite korosu Fehmi Eee orkestrası Ovun havaları Ev icin Vivolonsel sololan Ovun havaları Ara haberler Hafif Batı müziSI S. Turdan sarkılar Arkası varın SabPh konseri P. Kovencten sarkılar Ara hsberler. ilânlar Istanbul türküleri Kücük orkestra G. Güvenliden sarkılar Haberler. R.G. de bueün A. Ediborludan sarkılar Reklâm Droeramları Z. Aoavdın orkestrası G. Kasacıdan sarkılar S. Aîaeöz orkestrası Türkiiler eecidi Ar» habrrler Tocuk bahcesi Va2 okulu Sarkılar Radyo ile fransızca (l.den) Ooeret müziti Ara h a b e r l e r 17 45 S e c i m konıısmaları dolavısivle Ankara Radyosn ile ortak yavın Hafif müzik Reklâm croeramları Haberler ve hava durumu Kücük ilânlar 21.00 Secim konıısmalan riolavıtiyle ortak Tayın 24 saatin olavları. ilânlar SeraD Mutludan sarkılar Oda müziŞi Reklâm Droeramları Haberler Plâklar arasmda Özetler. DrocTam. kaoanıs 123456789 debiyatına ait eski bir terim). 6 Bir zaman parçası, sık sık teK1 aSeyahat çantasının içinde rar edilen aynı mealdeki nagme. bir şey yok» mânasına iki söz. 2 7 Konuşulur23456789 ken kullamlan, Bir çeşit falcı (iki söz). 3 «Keskin bir çeşit İngiliz içkisini katlayan. 8 mideye göçürerek» karşılığı iki «Sicimi bıçakla söz. 4 O geldi cihana baş agnsı ikiye ayır!» mâbahane» diye bir atalar sözü varnasına iki sözlü dır, «bir şeyi baska bir şeyin 3t bir emir, nota. rafına sar!» karşılığı bir emir. 5 9 Afrikada «İsrail» yakın Başına gelecek herhangi bir nuinucaniD lannda bir çöl. felâketi düşünüp tedbir almama halk oteli. ve aldırmama hareketi (Divan E YUKARIDAN AŞAÛI1A: Garttı Tifffany Jones TIFFANY JONES SOLDAN SAGA: 1 Bitkilerden çıkarılan bir çeşit yağ. 2 «Herkese iyüik etmek ister durumda altm kalb?i kişi» anlarmna eski terım bir karma söz. 3 Tersi «umumlı A". mektir, birini başka birinin aleyhine ktşkırtmak için verilen. 4 Çevrüince «isteklisi» mânasına bir söz ve bir edat belirir, bir takı. 5 Kezzap gibi keskin bir yağ, tersi iyi nişancılann hemen vurduklandır. 6 Çevrilince «çobarun güttügü nayvan grupu içeCÜNKÜ BULMACA.NLN risindeki» karşıhğı bir söz ve iki edat meydana çıkar. 7 Avukat HALLEDİLMİŞ ŞEKLİ loca ve birlikleri (çoğul). 8 NASIL HALLEDİLECEK Yııkandaki rakanüı bulmacada sa«Düzineden iki eksik sayıda kol dece 4 tane ananiar (ipacu) ve S tane soncç vardır Bos kalao I? UCU» anlnmına iki SÖZ, b ü y ü y ü p IcarenİD içine 1 den 9 a kadar uypun hirer n>!;arn koyarak ve to;jgelişme hareketi (eski terim). 9 Vaktiyle Sovyet Rusyada idare lama, çarpma, çıkartma. bölme isarellerine dıkkal ederek soldzD başında bulunmuş politikacılar sağa ve yukandan aşağıys bnlmaıada gösıerilcu sonuçlan hulunuz. BLru vaktinizi akr ama. bos vaktinm hoşça ^eçirmis olursunıu. dan. t \~ ANKARA 06.25 06.30 07.00 07.05 07.30 07.45 0S.00 08.05 08 10 0S4O 09.00 OS.20 09.40 10.00 10.05 10.2"> 10.55 11.15 11.30 12.00 12.05 12.20 12.25 12.30 Acilıs nroeram Günavdın I K o v e haberler G ü n a v d ı n II Haberler vp h a v a d u r u m u Sa'nah m ü z i c i Ankarada b u e ü n Kücük ilânlar Sarkılar v e O. havaîarı Neclâ Eroldan türküler Resin B e s l e n m e , Sabah konseri Arkası varın Ara haberler. ilânlar Nivazi Yılmazdan türküler AlbüTnlerden secmeler N. G ü v e r d e n sarkılar Cocuk bahcesi Konser saati A r a haberler. ilânlar  s ı k V e v s e l d e n türküler Kıbrıs saati Kücük ilânlar Ziva Taskent v e Sevim S ü erden sarkılar 13.00 Haberler. R.G. de bueün 13.15 Hafif müzik 13.30 Reklâm Droetfamlan 14.00 N. Cubukoeludan türküler 14.15 Cesitli müzik 14.40 Vedat Giirselden sarkılar 15.00 Ara haberler. ilânlar 15.05 PUklar arasmda. 15.25 Nida Tüfekciden türküler 15.40 Yüksel Kip'ten sarkılar . 16.00 Yaz oktlu 16.40 Cesitli müzik 16.55 Ara haberler ilsnlar ANKARA. İSTANBUL. İZMİR. KRZVRUM VE CUKVKOVA RADYOLARI 17.00 Hafif müzik 17.05 Secim konusması fMP) 17.15 Ara müzigi 17.20 Secim konusması (AP'ı 17.30 Ara müziîi 17.35 Secim konusması f B P ) 17.45 Hafif mü/ik 17.51 Reklâm Drosramları 19.00 Haberler v e hava durumu 1P.?O Kıicük ilânlar ANKARA. İSTANBITL. İZMİR. ERZURIIM VT. CfKUROVA RADYOtARÎ 19.35 Cesitli müzik 19.50 Secim konusması fYTP> 2000 Ara mi\zi?i 20.05 Secim kcnusması fCHP\ 20.15 Ara müziŞi 20.20 Secim konusması fCKMP) 20.30 Ara müziSi 2035 Secim konusması (GP1 20.45 Ara müzigi 20.50 Secim konusması fTİPl 21.00 Hafif müzik 21.05 Bir varmıs. bir vokmu": 21.10 24 saatin olavları ilânlar 21.20 Cesitli mtizik 21.30 Erkekler T. sarkılar 22J0 Z. Ofruzdan türküler 22.45 Haberler 23.45 Özetler orotrram kaoartıs mM MAURICE I •Annc Mariel • BEttİN KUBTBAY [== ~i Üç senedir. Zavallı Jacobus durmadan karısmdan boşanmak için cabalamakta. Fakat o da akülı davranıyor ve reddediyor. Anicia durumdan faydalanarak adamcağızı uzak tutuyor ve dostluklarının daha ileri gidemiyeceğini tekrarlıyor. r James cebinden altın bir tabaka ve kibrit çıkarmışü. Geceyi bir ateşböceği gibi hafif bir ışık aydınlatü. Virginia tütününden yapılmış bir sigara yaktı. Bir kaç nefes çektikten sonra Hunt'a yavaşca sordu: Sizce bu iş nasıl bitecek? Kim ne diyebilir ki? Uzun müddet konuşmadan kaldılar. Denizden gelen hafif bir meltem ağaçlann yapraklann titretiyordu. Rüzgârın keyfine göre arasıra bir müzik onlara kadar geliyordu. Bu rüya gibi manzara karşısında dururken kim savaşın bu kadar yakın olduğunu Ueri sürebilirdi? Düşüncelere dalmış iki dost da bunu hatırhyorlardı. Amerikanın arabulucuiuğu da başarısız kaiınca, Goshen bölgesinde. Kaarpan'da 12 Eylül 1899 gününde ilkmavzer patlamaları başlamıştı. Hunt arkadaşını bahçeye açüan aydınlık pencereli eve doğru çekti: Haydi içeri girelim, uzun zaman hareketsiz ayrı kalmamız iyi olmaz, dedi. Büfeye yaklaştıklarında avizelerin panltısı altında bir çok çift dansediyordu. Anicia bir yüzbaşının kolları arasmda valsediyordu. Elbisesi turuncu muslindendi. Üst kısmı ve eteğindeki geniş volan da sırmalı tülden. înce yüzünde. klâsik profilinde, güzel dudaklarında, gecenin kıraliçesi olduğunu bilmenin memnuniyeti okunuyordu. Öyle bir kıraliçe ki, hayranlannın hepsinin yüzünden arzu edildiğini açıkça görebilen.. Arahk dudaklarındaki tebessüm onu daha da güzelleştiriyordu. Tatlı tatlı dansederlerken, gözleri yüzbaçı Hunfunkilerle karşılaştı. Yavaşça kirpiklerini indirerek bir işaret yaptı. Müzik durur durmaz da ona doğru ilerledi. James bir kaç adım uzaklaşırken, yüzbaşı ev sahibesine bir kadeh sampanya uzattı ve gülerek: Bir kurbanınızuı daha olduğunu biliyor musunuz sevgili dostum? dedi. Genç kadın yan inik gözleri arasmdan James'e bakarak güldü ve Yok canım.. dedi. Subaybir kahkaha attı: Kemerinize bir kalp daha astmız.. Kimderj bahsettiğimi tabü anladınız tahmin ederim Büfenin yanında hareketsiz duran arkadası 11 NI72^$^g DİYARBAKIR Korunmaya Muhtaç Çocnkları Koruma Biriiği Başkanlığından: cissi 1. Çocuk Bakım Yurdu binasının iç kısmında yapıiacak kalefleksten yer döşemesi. Kesif Lira B«deli KT. Gecid Tenrinatı 183755 24.498.00 İsf. Dz. Tek. Mlz. Sat. Al. Koms. Başkanlığından: 1 Kapalı zarf usulü ile 1650 kilo beyaz gırcala satın alınacaktîr. Muhammen bedeli 19800 lira olup geçici teminatı 1485 liradır. 2 Şartnameler Komisyonumuzda, K.K.K. Ankara ve Izmir Lv. Âmirliklermde bedelsiz görülebilir. 3 İhalesi 17 Haziran 1968 günü saat 11.30 da Kasımpaşa'daki Komisyonumuzda yapılacaktır. 4 İsteklilerin 2490 sayılı kanunun hükümleri dahilinde hazırlıyacaklan teklif mektuplarmı ihale günü saat 10.30 a kadar Komisyonumuza vermeleri. (Basm: 18206/5900) 1 İlimiz Çocuk Bakrnı Yurdu binasının iç kısmında kalefleksten yapılacak yer dösemesinin 10/6/1968 tarihli pazartesi günü saat 10 30 da Vllâyet Konağında Daim! Encümen Odasmda toplanacak Rirük Encümeni hozurunda ihale olunacaktır 2 İhaleye iştirak edecek istekliler yeterlik belgeleri ile muvakkat teminat mektuplan usulü daireande kapablarak ihale saatinden bir saat evvel Komisyon Baskanlığma verilraeleri. 3 İhalenin tesbit ve ilân ediidifi gün ve saatte fatekliler iha.'e yermde hazır bulunmalan. 4 İhale şartnamesi her gün mesaî saati dahilinde Birlik Bürosunda görebilirler. 5 Birlik Encümeni ihaleyi yapıp yapmamakta serbesttir. 6 Postada vâki olacak gecikmeler nazara abnamtyacaktır kevfiyeti ilân olunur. (Baan: D. 32918429/5907) İst. Lv. A. (2) No. Sat. Al. Kont. Bşk. dan: Sirkeci Demirkapı Kapalı zarf suretile (3525) çift deri eldiven satm alınacakür. Tahmini tutan (49.987) lira (50) kuruş olup geçid teminatı (3.750) liradır. İhalesi 18 Haziran 1968 salı günü saat 11.00 de yapılacaktır. Teklif mektuplarının ihaleden bir saat evvel Kom. r.a verilmesini, postadaki gecikmeler kabul edilmez. Şartname, evsaf Ankara Izmir Lv. Âmirliklerinde ve nfimunesi ile birlikte Kom. da görülebilir. Sayı: 731 (Basm: 18408/5889) Bildıniz.. Kolundaki ağır pırlanta bileziği hafifçe yükselterek, aldırmayan bir tavırla: Demin tanıştırdınız, ama adım unuttum, dedL Ismi James Mackenzie'dir. Babası Sir John Mackenzie, Hint Ordusunun eski albaylarmdandır. Oldukça çekingen bir delikanlı.. Sizi o kadar güzel, o kadar haşmetli buluyor ki, iki viski arasmda bunu söylemeğe cesaret edemiyor. Anicia yelpazesinin tüyleri ile Hunt'un yanagını okşadı ve şaka ederek: Hata ediyor, dedi. Arkadaşınız yakışıklı. Kadmlar yakışıklı erkeklerin kalbinde küçük bir şok yaratmaktan her zaman memnun olurlar. Ellerini, kollannı bağlaym, hemen bana getirin.. Hunt arkadaşını bu dayanılmaz kadının pençesine atmaktan hoşlanıyordu. James'e işaret etti. Genç subay, elindeki viski bardağmı bırakarak yaklaştı. Gelin sevgili Jim.. Mrs. Sandra sizin kulaklarınızı çekmek istiyor. Demeyin... Suçunm nedir Madam? En tatlı tebessümü ile Anicia cevap verdi: Beni ihmal etmek.. Hunt: Jim Ben Liman müdürünün karısma iltifat ederken sizin de görevinizin ne olduğunu söylemeğe lüzum yok sanırım, dedi. Zavallı kadının şirin bir burnu var, fakat kimse onunla meşgul olmadığmdan sıkılıyor. • Anicia o gece ayrıca güzeldi. Onunla danseden bütün kavalyeleri içlerini çekerek ayni şeyi tekrarlıyorlar, duvarlan süsleyen büyük aynalar da tereddüt etmesine fırsat vermiyorlardı. James ise bu güzelliğin etkisinde değilmiş gibi hareket ediyordu. Hesap mı? Kendini koruma ihtiyacı mı? Nedenini kendi de bilmiyordu. Genç kadının yanmda duruyordu. Nazik, fakat soğuk. Bel. ki de o anda Patricia'yı düşünüyordu.. Anicia koluna girdi: Tanısmak için burası rahat değil. dedi. Küçük salona geçelim. Yalnız mumların aydınlattığı ufak bir odaya girdiler. Kanapenin bir köşesine ilişmisti James karşısında mavi desenden kapitone bir pufta oturuyordu. Genç kadın İngiltere'den altı bin kilometre öteye savaşmak için gelen bu adamla gerçekten ilgilenmişü. Elindeki altın kakma sedef saplı. nefis tüylerden yapümıs kıymetli yelpaze ile oynıyarak: (Arkası var)