Katalog

SAHİFE DÖRT 2 Mavıs 1968 CIPNHTTRİYET YazanıECVET GURESIN VE BUGÜN ı9 yıl öncekı ayaklanma günlele bugun arasında elbettekı n bır bağlantı kurulamaz Ne •ktepU alaylı meseleaı, ne asrın subayına karşı hareket ıhlalı, ne padlşah, ne saray yok r bugün Ancak, Türkıye'nın nyesınden gelen bır takım nenlerle. çelışmelerın, değışık runuslu olmakla beraber, ıkt nem arasında paralellık yaratını ınkar etmeye de imkan ktur Derviş Vahdetî ninkiler gibi kıyam yazılan son zamanlarda artmıştır 1924 1961 anayasalarında get en laık anlayışı kokleştırme balanmıza rağmen kıjafet, \a takvım, şapka degısiklıklerırağmen karşı kıpırdamşlan zalandırmak ıçın kanunlar çırmamıza rağmen, asırlar onsmden gelen bu nedenlerın üssadece bır sure ortulu kalabılış, Mıllı Kurtuluş Savaşı kuJclanrun baskısı kalkmca hepsı >ndlnı gostermeğe başlamıştır m bırkaç yılda ıse tankatlar, natçı orgutler adeta geometnlc zı ıle çoğalıvermişlerdır îttıhadı Muhammedı Cemiyenden çok daha etklll olan bu •gütler şımdıkı halde bır sıyapartının güya baskı grupu glı çalışıyorlar Ne var kl, bu geci bır donemdlr onlar ıçın Nı•kım gazetelennde dergılennde a donemın geçeceğını, kurtuluş Hareket Ordusu gonullulerınden bir grup. Bayrağm uzerınde ıHurinünun geleceğlnı mütemadıyen riyet, Adalet, Musavat, Uhuvvet) vazılıdıı. krarlıyorlar ca murıt, nurculuğu bır tarikat ve gerıcı basını beslerdı Bugun halıne getırmışlerdır. sara>dan dağıtılan ulufenın verıBır zamanlar gavur ve kafır nı butçe gıderı almıştır, kuçuk adıye damgalanan ıslahatçüarın zınlık ıse arhk milyonlarla oyGerçekte ünütlenmek ıçin seyerıne bugun Allahsız !>olcuların nayan dev kuruluşlardır Üstelık ep de vardır. Zıra 1908'ın Saıdi ortadan kaldırılması gerekmektedışardaki petrol kasalannın bu urdısı, peşme pek az ınsan tadır ^ıjrıca, 1908 lerde saray jle tün dünyaya cömertçe dağıtıldıgı abümıştı. Bugun ıse mılyonlarbır kuçuk azınlık gerıcı orgutlerı bır donemde yaşamaktayız Bugunlerın bır özellığıne da ha ışaret edelım Meşrutiyetın ıslatncı akımlannı kuvvetlı bır ılmıye kadrosu daıma etkilemış tır Bu ilmlye kadrosu gerçı te okratik düzen taraftanydı Fakat aynı zamanda meşveretçı ıdl O kadro sokak hareketlci ni genellıkle frenlemeye çahşmıstı. Oysa şımdı ıslamcıhk akı mı onun bunun ellnde kalmış ve Derviş Vahdetı tıpındekıler akı mın yonetımınde adeta başrolü almışlardır Bu yuzden akım vurt dışn dakı ıslamcı kuruluslardan etkılenmekte, yayın organlarında, O2ellıkle bu etkı kendını gostermektedır (Burada Derviş Vahdetı ıle bugunkuler arasındakı benzerlıçı gosteren basıt fakat ılgınç bır tesebbuse işaret edelım: Volkan gazetesının verdıgı It tıhadı Muhammedı Cemı\etın»> aıt haberlerden bırı «îttıhadı Muhammedı Cerrmetı Denızcılık Şırketının» kurulacagıdır Haberlere gore ıslamların katılmasıvle kurulacak «ırket vapur îîletecek, bu vapurlardan herbınnın ıçınde camıı şerıf bulunacak ve asla ıçkı kullanılmavacaktır Volkan 4 Mart 1325) Şırket teşebbusu haben ılk bakısta o zamankı ıslamcıların 31 Marttan once ısın tıcaret tarafını da ayarlamaya başladıkla rını gosterır. Fakat aslında ılgınç olan o değıldır Bugunku Vahdetı'ler de avnı metodu ızlıjorlar. Nıtekım hergun ortaja ışletm e projelerı atılmakta, hattâ dın kardeşlerınden bu ışletmeler ıçınde bırleşmelerı ıstenmektedır (Geçenlerde yeni bır şırket ıçın gonderılecek para mıktarı bıle te«pıt edılmıştı) Şehıtlerın cenaze torenı letı laık değıldı Mesrutıvet 'slamcılan bu bakımdan devletın temehnı degıstırmek ıstememışlerdır En fanatığımn bıle ı«tedıgı «adece Meclısın kalkması, Sultanın tek adam olarak >onetımı ele alması ıdı Ve bunu Osmanlı Devletının kalkınma«ı ıçın gereklı goruyorlardı Şımdı ıse akım laık dev lete karşıdır Laıklığı ortadan kaldırmak ıçın yapılacak sey devletı jıkıp Kur' an esaslarına gore \enıden kurraaktır Nıtekım şerıatı savunu larken dusunceler de açık açık orta\a çıkmaktadır. lanmalar daıma bu ku\\etler ta rafından ba^tırılmış, ezılmıştı Lstelık bugun radvo, sınema V « gıbı kltle haberleTie araçları toplumu değıştırmış, uygarlıkla temas artmıs gerue gıtmek ısteme\en genç kuşaklar \etı« mıştır Gerıcı akımların kuru gurultuden ıbaret oldugunu ıspat ıçın one sunlen bu verı'p rın çoğu lyı nıvete dajansa da, davanmasa da şuphesız dogrudur Turkıyenın 1968 yılında lâık Cumhurıyetten, dıni devlete doneceğını sanmak hatalı bır değerlendırme kabul edılir Su var kı «Dını Devlet» bır sonuçtur Mesele ıse sonuçun alınıp alınmajacağında değıl, sonuç alı nacağına ınanan fanatıklerın aksıyona geçıp geçemeyeceklerındedır Bugun devlette kılıt noktalarını tutmak ıçın aksı>ondadırlar Az da olsalar Parlamentova gırmışlerdır. Devlet kademelerınde onemlı koltuklar kapmışlardır. Ama kaplumbağa mı«alı gıdış bu akımı yurütenlerın çoğunu tatmın etmemektedır Sonuça daha çabuk ulaşmaktan sozetmeğe başlamıslardır ve gorunuş odur kı ulasabılecekleııne de ınanmaktadırlar. Ba^ıları arttıkça. bu baskı karşısında dırenme za>ıf kaldıkça, daha doğrusu ortamm ujgunluğu kanısı verleştıkçe sonuç alabılmek ıçın teşebbuse geçmek ıste>ecek lerdır Nıtekım son zamanlarda Derviş Vahdetı nınkıler gıbı kı>am jazıları, artmıştır Sonuç ıçın kıyama kalk^ırlar sa ne olur' Şuphesız devnmcı kuvvetler tarafından ezıleceklerdır Hem de bır daha başlarını v kaldıramayacak şe ılde ezıleceklerdır Ancak boj le bır teşebbusten ve kafaların ezılme«ınden sonra demokrasıje de herhalde pavdos edılecektır Gencilık akımlannın gelışmesınde kı tehlıke buradadır B Î T T t 6 Nıvazi Berkes: 200 îıldır >eden Bocalıvoruz 7 Ibnulemın M Kemal: Osmanlı Devrinde Son Sadrazamlar 8 Server tskıt: Türkiyede Matbuat Rejımlerı 9 Prof R Galıp Okandan: Amme Hukukumuzun Ana Hatları 10 Mustafa Turan: 31 M»rt Facıası 11 tsmaıl H. Danifment: 31 Mart \ ak'ası 12 HüseMn Cahıt Talcın: 50 Yılhk Matbnat Hstıraları 13 Resnelı Nıvazi Bevin Hâtıraları 14 tsmet tnönü: HatıraUr 2 Bölum (llus Gayete^i) 15 Prof. Bedı N. Şehsuvsro*lu Sultan Abdülhamit (Tcrcuman) 16 Gazete ve Mecmualar: \olkan. Ikdam, Serbestl, Mızan, Tsnin, Reslnrtl Kıtap. Sfrveti Fuaun, Kalera. Ne olur? Denılebılır kı, Turknedekı ?erıatçıhk akımı tehlıkelı olamaz. Çunku bırlık halınde değıllerdır Sıyasî orgutlenmeve gıtmek ımkânlan joktur, fıkır kuvvetlerı yoktur Sadece kendılerıne tâ\ızkâr davranan sıyası kadroları desteklemekte veva sıyası partı ıçınde kendılerıne dajanaklar bulmağa çalışmaktadırlar Yıllar oncesı bıle devnmcı kuvvetler karşısında jenılgıve uğramıslardı Avak Ümillenmek için Lâik devleie karşı Şımdıkı ıslâmcılık akımının başka bır ozellığı de, laık devlet ıçınde gelışmekte, hızlanmakta oluşudur Osmanh Dev. Bu vazı duısıni hazırlamak ıçın favdalanılan eserlcr: 1 Yunus Nadı Abalıoflu: thtılâl ve Inkilâbı Osmaııı 2 Celâl Bajar: Ben de Tazdım (1 ve i nci ciltler) 3 Mustafa Baydar: 31 Mart \ ak'ası 4 Faık Resıt Unat: \lı Ce DÜZELTML Albay Galıp bevın so\adı Pasınlı vazılmıştır vat Bevın Fezlekısı Dogrusu Pasıner olacaktır. 5 Dr. Tsnk Zafer Tnnaya: Duzeltır, ozur dılerız Islâmcılık Ceryanı Dişi Bond BLAISE »e aaâ UÛ.UDG Acılls un Gunavdın T Kove haberler Gunavdın II Haberler vc hava durumu Utanbulda bueun Ilanlar ve hafif müıık Hafıf Batı muzıeı Be"aber ve solo sarkılar •Valsler Beraber ve =olo turkuler Gıtar soloları Saz everlerı Fv ıcın Ara haberler Fransadan muzık A Gursesten sarkılar Arkası varın Sabah konseri T Uveundan «arkılar Ara haberler ılânlar N Bavramdan turkuler Rad'io H muzık orkestrMl G K<tsacıdan sarkılar Haberler ve R G de buKun Saz eserleri Heklam oıoeramları Caz =arkıcıları SAkndaı «arkılar . D Onatkut orkestrası ; S Okustan turkuler Ara haberler ; H Pek^enden sarkılar Unln soli«tler ' Okul radvosu 1 »ıia haberler .. .tıa faslı Kov odası Beklarn uroeramları , Habrrler ve hava durumu ( S Erorh?ndan turkuler Radvo tıvatrosu 24 ^aatin olavlan ilânlar N Sıpahıden sarkılar Plaklar aras"\ da Reklâm oro«ramları Haberler Or>era\a gıdelım ISTANBUL IL RAD\OSU 16 M Acıls ve oroeram 17 no r»u>kote?imi7den 1" 10 Kııcuk konsT Gendere muzık İS 'fl =ertfonik rauzık 1O Q O Tulio Volıne Cabral Carmen •0 l î Genclerle beraber > 2100 Batı sanat tnuzıei dınlevlcl 2' 00 Fransa'lan sarkılar ?° no Caz mıızı 0 ! Y\ Kl Hafıf Batı muzıSi 0100 Proeram ve k?nanıs BtJTMACA 123456789 mesleklenni belırten ve adlannın tının ıkı başı, dahılı kısım, hem başına konan ıkl harf, «soguktan sevgılıdır hem de dağlann yan kenanndaki uçurum 6 Ünut tıtre1» anlamına bır emır eden kısı Cıkı soz) 7 En bol o\IK\RIDAN AŞ\ĞIYA: larak R ze ılımızde yeti?en y? 1 Işıttiğını ve okudugunu bıtkının tohumu guç anlıvanların başları ıçın ku' ^34567 89 nu atan (tıd lanılan bır tenm (ıkı soz) 2 soz) 8 «GorUzaktan tanıyıp selamlaştığım'' gusuz ınsan grup kışı (eskı tenm), durmadan aynı lannm beğenehareketı japma şekhndekı sın r <^ğı şekıldetl hastalığı 3 Z'hırlı surunge ı hızmet» manasılenn bır çeşıdi (çoğul) 4 Yı na ıkı soz 9 kınaa değıl, janlış bır fıfcır üze Vucuttakı kırmı ruıde dırenme hareketı 5 A DunKu nuinidtHiıi zı su, tersi «kor\ rupa ulkelerınden binnın başken hailedılmıs sekll kan» dır Garth SOLD%N S4Ğ4: 1 Yola çıJtmı? fakat sonrs ortada da gorunmemış hava na< 11ye gemısı (ıkı soz) 2 Bır şeyı kımse gönneder çalamama ya hut bır şeyı esash bır engel uze rınden yukseltıp geçırememe 1 Tersı vucudunde sakat uvesı bulunan kışıdır, Hınstiyan kıliselerınde yapüan dını toren 4 Çevrılınce «son zamanlarda ortaya çıkan Inanç ve kanaat» anla mına ıkı soz belırır 5 Yeme* lere katık yaparak yediğirruz ek mek (eski tenm), hethansı bır falsoyu sezen 6 Bır sıfat 1 takısı, «tecrube et » manasına bT errur 7 «Dıkışı ıyı tutmadışı ıçın yennden çıkan kenar ıiave parçasi» karşılığı üç söz 8 Ter sı MıUl Egıtım Bakanüğımn eski adı ıdı, komşu bır ulkenm dortte üusu 9 Bır renk, heamlenn Tıffony Jones TIFFAMY JONES DUNKU BULMACA.NJM HAUJEDILMIS SEKLİ NASIL HALLEDILECEK Yukarıdaki nıUamli bnlmacada **• dece 4 tane anantar (ıpucu) ve S tane sonuç vardır Bos kalan l? karenin içine 1 den 9 a kadar uyguo birer rakam koyarak ve tovjlama, çarpma, çıkcirtma, bolme ısaretlerıne dıkkat ederek toldaD sağa ve jukarıdan aşağıys bulınatada gosıerıien sonuçlan bolunuz. Bııat vaktınızj ahr ama, boş vaktınizi boşça geçirmış ofursunu*. A N K AR A DUNDEN BUGÜNE 51 O da haraboldu; bıttı, yavrucak Benım halıme o kadar üzuldu ki, odaya kapandı Bır turlu evden dışarıya çıkaramadım Içerde tek başına oturuyor Kalaslarrn arkasına nıye saklanmış? Çok şaşırdı soruma Saklanmamış kı' Her \an guneş, sıcak golgelık dıje oraya gırmış Sabah da erken kalkmıstı. Ağırlık çokmuş, uyuyuvermış Gulerek omuz sılktı 1 Çocuk, ışte Kolay kolay yakasını bırakmadun1 Çağırdığınızda nıye karjıhk vermedı' Bağırmaları duymamış mı? Ellenni açtı Soyledım ya, uyuyormuş Kuçuklenn uykusu ağır olur. Dunya yıkılsa duymazlar. Oysa, tahtaların arkasmdan cın gıbı bana bakı\ ordu Torununun uydurduğu dıpsız yalana inanmıştı. Sevgının, her şeyı japtırabılen buyuk gucu benı korkuttu Bırden hatırladım gelmi ortalarda gormemıştım, butun bu meseleler sırasında Annesı yok mu' dıye sordum. Erkenden îstanbula. Aksarajdakı halasına gıtmışmış Rahat o haberı bıle olmadı Keyfınde gezıjordu, ben saçımı başımı yolarken Akşama gelecek kı geçmış bıtmış Sut lımanlık Butun korku'aıı, uzuntulerı ben çektım' Burada da, Seher hanım kendısuıe üstunluk tanıvordu Ondan avrılıp kumluğa gıderken, bahçıvana rastladun Canı sıkılmıştı hanımefendı çok kızmış, kuyunun kapağı açık kaldıgı ıçın Oysa kapamıs, kılıtlemış de Yalnız anahtarı kılıdın ustundeymış Çoluk çocuğun olduğu yerde, kım açtı da o\le bıraktı 1 " Kapıcıyla aşçıbaşı da bılmıyorlar Saştım kaldım Hem hepımızın yuregı oynadı, hem azar ışıttık Bır daha kojmumdan ayırmam anahtarı! Kafamda şımşekler doğuyor Az once, uzaktan Sevmc'ı gordum Atlıya, zıplıya kosuşup duruyordu ağaçların arkasında Bu çocuğu lyıce bır dovmek gelıyor ıçundenl XLIV Semıh Arda nın defterınden. Yoıan: KÖKNAR Samsun Valiliğinden B4YINDIRLIK BAKANLlGl IAP1 VE İMAR İŞLERİ REİSLtGLNlN, 1 KAVAK tlçesi Jandarma bırlık ve merkez karakolu ınşaatı, 2490 sayılı Karun hukumlenne gore kapalı zarf usuluyle eksıltraeye konulmuştur. 2 îsın keşıf bedelı 255 405 84 lıradır. 3 Eksıltme, Samsun da 2 No iu Hukumet bınasmda Bayındırhk Mudurluğu Ihale Komısyonunca 17/5/1968 Cuma gunu saat 15 00 te yapılacaktır 4 Eksıltme şartnamesı ve dığer evrak Bayındırlık Mudurluğunde gorulebılır. 5 Eksıltmeye gırebılmek içın isteklılertn : a) 13.966,23 lıralık geçıcl temınatını, b) 1968 yıhna aıt Tıcaret üdası belgesıni, c) Muracaat dılekçelen ıle vereceklerı (Eksıltme Şartnamesme uygun) plan ve teçhızat, teknık personel ve taahhut beyannamelerını, Bavındırlık Bakannğından almış olduklan (C) grupundan keşıf bedelı kadar tutarlı muteahhıtlık karnesınt ıbraz suretıyle Bayındırlık Mudurluğunden alacaklan yeterlık. belgesıni, teklıf mektupları ıle zarfa koymaları lâzımdır. S Istekhler teklıf mektuplannı 17/5/1968 Cuma gunü saat 14 00'e kadar makbuz karsılığında îhale Komısyonu Baskanlığına vereceklerdır. 7 Yeterlık belgesı almak ıçın ısteklılenn dılekçelerıni 13/5/1968 pazartesı gunu mesaı saatı sonuna kadar Samsun Valılığı ve Bayındırhk Mudurluğu kayıtlarına ıntıkal ettirmelen şarttır Telgrafla muracaatlar ve postada vaki gecıkmeler kabul edılmez Keyfıyet ılân olunuıi ^^^^^ Köy Işleri Bakanlığı Trabzon Topraksu XIV. Bölge Mudurlugunden: 1 Asağıda yeri, mahıyeti, keşif bedelı, geçici temınatı ve ihale tarıhı yazılı toprak muhafaza kıreçleme tatbıkatı ışı, 2490 sayılı kanunun 31 maddesı gereğınce kapalı zarf usulu ıle ıhale edılecektır. 2 îhale, Bölge Mudurluğu binasında yapılacaktır 3 Proje ve eklen çahşma saatlerınde Bolge Mudurluğunde gorulebılır 4 Isteklılenn, işin keşıf bedelı kadar resmî sektore ış vaptıklanna daır belgelennı 1968 yılı Tıcaret Odası vesıkalarını, ıkametgâh ılmuhaberlerını bır dılekçe ıle bırlıkte 151968 akşamma kadar Mudurluğumuze vererek ıhaleje ıştırak belgelerınP'almalan. 5 2490 sayılı kanunun 32 Maddesme gore hazırlıyacakları teklıflerını, îhale saatınden b ı r saat evvelıne kadar makbuz mukabıh Komısyon Başkanlığına vermelerı lâzımdır 6 Her t u r l ü gecıkmeler ve telgrafla muracaat kabul edılmez. 13 00 13 15 13 30 14 00 14 15 14 35 14 55 15 00 16 00 16 15 16 35 16 55 17 00 17 30 17 50 19 00 10 35 19 50 1Q 5ı 20 05 'C4cı 2106 21 10 21 40 22 0h 11 45 23 00 23 45 23 55 Acılıs rjroerarn Gunavdın I Kove haberler Gunavdın 11 Haberier ve hava durumu Sabah muzıgi Ankarada bueun Her telden G Sovlerden sarkılar Ev ıcın Sabah konserl Arkası \arm Ara haberler üanlar Okul radvosu Hatıf mu?ık Saz eserlerı Konser saati U YcrukoSludan turkuler S 1 Deran ve Y Özelden Hafıf muzık Reknm oroeramlan T Dıkmenden turkuler H Gotamenden sarkılar Albumlerden secmeler Ara haberler ilinlar Okul radvosu B Akarturkten turkuler M Tooertien sarkılar Bando muzıîl Ara haberier ilânlar tııce^az Kov odası fframn Rekl&m Haberler ve hava durumu O Turenden turkuler Hafıf muzık sohbetı Dm Ahlak s K Öncandan sarkılar Kucuk konser 24 saatm ola\ları üanlar Kıtao saati U sollstler U orkestralar Sarkılar Haberler Gece konseri Gece varısına do&ru O7etler n'oeram kaoanls ANK\RA tL RADTOSU ^cıli"! ve oroffram Sevılen melndıler Oda mıızıîı Yeni olaklardan secmeler Orke>:tra konseri G ımm melodtleri AVsam Von=erı Vu7İk dun\ası Gece konsen Sevilen sesler Gece varısma doiru Cece ve muzik Prn*Tatrı ve V^nanl* SterieV ve K G de bu«ür, Keşif Bedeli Tl Trabzon Merkez Yom 400 778.18 ra Akçaabat ılçe koyleri ve Rıze Ardeşen Yenıyol koyü kıreçleme tatbıkaü İşin yeri v e mahiyetl Geçici Temınatı Tl 19 78113 thale Tarihi 10.5191 Saati 11. (Buın: 14476/4624) Bu sabah, bahçede doktor Ozer'le konuştum Malsahıbımızın oglu, Amerıkadan donduğü ıçın pışmanhk duyduğunu sovledı New York'ta, bır hastanenın Araştırma Bolumunde, §ef durumundaymış Iyı para da alırmış O>sa burada 15 bulamıyormuş Kan hastalıkları uzmanıyım ben Beş yıl, gecelı gunduzlu bu konuju etud ettım; emek verdım bu uğurda Şımdı, sıradan bır kuçuk doktormuşum gıbı bırkaç vuz lıra aylıkla bana asıstanlık yaptırmaga kalkışıyorlar Umutsuz, bezgmdı Fakat, dedım, herkesten daha şanshsmız siz. Babanızla beraber çalışabılırsınız O sıze yardım eder sızı taşıtır az zamanda Bırden juzu kızardı Havır, babamın yardımını istemıyorum. Kimsenm de^teğıjle değıl, yalnız kısılığımle bilgımle, gajretımle ılerılemelıyım meslegımde Başkası elımden tutınuş da yukselmışım başanya ulaşmışım Kendı kendıme olan guvenimı kaybetükten sonra bunun ne onemy'ar''' Beraberce kumluktan e\e donüyorduk Gul fi« danlarının arasuıdan geçerek yolumuzu uzattık Hem babaları bıhrsınız dıve ekledı, evlâtlar ne kadar buyuseler onları gene çocuk sajarlar. Bojunduruk altında tutmak ısterler Sanırlar kl, küçukluklerındekı gıbı kendılerı hâlâ ustündürler onlardan Artık kafaları ıhtıyarlamış. bılgılennın modası geçmış te olsa' Bojle konuşmasına cok şastım Bıraz da duşmanlık sezmlıvoıdum te=ınde Zıhnımde ılgi çekıci bır roman kışısı tıpı canlandı Hayat yarışmasında, unlu bır babanın gerısınde kalmanın acısıyla ezılmış ona hıç bır zaman ensemıye"egını bılerek ça" resızlık ıçınde bulunan bır evlât «Haksızhk edıvor. dıye duşundum Yazm başında kumluğu gormek ıçın bura>a geldığınde, Ömer Rüştü bejm çocukları olmıyanlara belkı de bıraz gulunç gorunebılecek bır baba heyecanıvla oğlundan bahsedışını hatırlıyordum «Ozer çok mukemmel vetıştı» derken sınıısız kıvancını, yanında taşıdığı Amerıkalı profesorun oğlunu oven mektubunu çıkarıp bana gostermesmı Apartımcna gırecegımız ;ırada doktor özer Gene Amerıkaya gıdeceğım dedı Gerekli kâğıtlarm gondeıılme^ı ıçın ora\a jazdım bile. Onlar gelınce, pasaport muamelelerıne başlıyacağun. Merdıvenın başmda durdum* Annenu çok uzulecek. (Arkası var)