Katalog

16 Martf SAHÎFE DÖRT TENKID VE METOD la !ç lee & = « < >« Açıkçası, belirll hiç blr lonuc* varılamaz bu yoldan!.. KAVGA BARL4S 01 Düşünce larzı B S oldakl Kavgalan tneelerkeo, kendi ideolojislne nygon »onuçlar çıkartmaya çalıjan ve *onucun vardığı noktada bu Ideolojldnin daha çok gerilediğiıü foren yorumcular az degildir. Sadece Türkıyede değil, bütun dünyada pek çok ömeği bulunabilecek olan bu yorumcular, «ioUu, bazan uygulamadan ayınr'ar, b«zan da lüzum olmadığı halde uygulamaya teorl ile yer değiîtirtip kullanırlar. Meselâ NATO ve Vartova Pakbnın durumlan incelenir; v» Romanya Varşova Paküna karjı çıktığı zaman, «Romanya Sosyallzml terkediyor» havası icindeki yorum lara kadar gidüir. Halbuki biraz daha derine inildiği zaman, değil sosyal demokrat. ortanın solund» bile olmayan De Gaulle Fransa'sınm da NATO'yu terkettiğl akıllara gelir. Bu arada biraz zarnan geçer ve Çekoslovakya'da aerbestleştirme lsteyen öğrenei gosterileri ba»lar. Bakarsınız ki, Varîova P»kü lle arastndaki bağlan gevaeten Ro manya'da. Çekoslovak öğrencilerin istediği jeylerin biç bir Unesi yok tur. Babyı tutmak IÇİB Romanya'yı 6ven yorumcular, Çekoslovak öğrenci hareketleriıü de övdükleri za man, Romanya'yı dolaylı }ekild» yermek zorunda kahrlar. Bu arada De Gaulle'de de rastlanan milliyet çilik gelismeleri, Moskova'da zirvesine rastianan Marksist uygulamay ir siyasi ideoloji düşünün kl, dünya şartlarını, evrenin bilinmiyenini çözmeye ça'nşan bir felsefi sistemden alınan anahtarlar la araştırsınlar. Ve düşünürken, si ze ;u biçim ve nradaki kurallan ko yarak meseleleri ele almanızı tavsi ye etsinler: O Clsimlerrn ve olaylann blrbtr leriyle karşılıkh bağlıhklan A Diyalektik hareket ve değigme ^ Oto dinamizm O Çelişme 0t Karşılıklı etkl 0 Ve hamleli evrim: yâni ntcelljin niteliğe donujumu.. Bu düşünce kurallan. bakarsmı» Marks'da şu uygulamaya döner: «Maifetlerini sosysl olarak üretlrlerken insanlar. birbirleriyle belirli, zorunlu. iradelerinden bağım sız üretim Hişkilerine girerler ki, bu üretim ilişkileri maddi üreticl güçlerlnin belli bir gelişme derece sine tekabül eder. Bu üretim ilişkt lerinin tümü, toplumun iktisadî ya pısmı, üzerinde hukukl ve siyasi üst yapısını ve buna tekabül eden belli sosyal bilinç sekillerini. yani ideolojik şekilleri taşıyan gerçek te meli tefkll eder. Maddî hayatın üre tim tarzı, genel olarak sosyal. slya »i ve fikrî hayat süreeinln şartlannı belirlerler.» la ortodoks •oayaUsller arasındaH Her ülkenin kendi şartları esa« Başladığımız gibl Oscar Langc'a ^ ^ ^ ^ ^ Z donelim ve bu ünlü Polonya Mark kavgaUrm t , kendİSidir: P.ân uy . ^ sistinin. Marksist uygulamayı ten kidini görelim. Lange da, bir kapıtalist yazann yaptığım yapmakta, sol uygulamayı tenkit etmektedir. Ama metodu bu kapitalist yazardan farklı olduğu için, muhakkak ki daha olumlu ve derine inen bir sonuca varacaktır: •...Aktif ekonomik plânlama tle llgili iki mesele ortaya çıkar. Birincisi. aktif ekonomik plânlamanın şümulü nedir? Ekonomik han gi faaliyetler plânlanacaktır? İkincisi. plânın u> gulanmasını sağlamak icin kullanılacak metodlar ne lerdir?. •Plânın aktif karakterl, plânın ekonomik hayatın bütün aymmlara Kİrmesini nerektinnez. Öteki sos yalist ulkelerin deneylerinden fay dalanan Çin hâriç. sosyalist ülkeleriıı coğu. en onemsiz malların üretilmeierinin hile plânlandığı bir dbnemden Recmişlerdir. polonya'da salatalık turşusu üretiminin bile, millî ekonomi plânına alındığına dair mpşhur (ve doğıu) bir olay vardı. Şaka olmayan başka bir olay da, yıl İçinde nvcıların avlaya rakları tavşanların Devlet Plânlama Komisyonunca plânlanmasıydı! İ'stelik bir de, milli ekonomi plânına konulmasi unutuldu diye, ör neğin diiğnme ile saç tokası bnlamı yordunuz. • ... Gene de millî ekonomi planı, milli ekonominin kullanılması için en az iki şeyi icine almalıdır. Önce millî ekonominin birUtrae ve tü ketim arasında taksimi. Sonra da, yatırımların ekonominin reşitli dal ları arasında dağılımı. Bunlardnn ilki. genel ekonomik kalkınma hın m. ikincisi kalkınmanm jdnünü ta.Nİn eder...» 1 Hatalı kim? B Che Guevera, Moskova ile Pekln arasındaki ıtrateji aynlıklaruıın blr tenbolü sayılabilir. Bans İçinde bir arada yasamak mı, yoksa kurtuluj savajlarını gerilla taktiğiyle geliştirip gağcı rejimlerl yıkmak mı?.. u, Msrksıst düşünce tarzı denllen sıstemin bir orneğidir. Ahıılan skolastik düşünce tarzıyla, açıkçası ne bu dizi eleştirilebilir, ne de diyalektik materyalizmin her iki rakip tarafın görüşlerine ha kim olduğu bir sol kavga.. Sol kavgalarda. muhakkak kl iki taraftan biri hatalıdır. Fakat unutulmamalıdır ki. bu sol kavgalar aadece iki sol ülke değil. bir ülke nln tki lol kanadı arasında da olur ve İki taraf da safa gitmek istemeı ler: kavgalan sol teori lle pratlk arasındaki ilişkller üzerinedir.. ^krd.ğ, .Neue Rheinisçhe Çunku gartları değişiktir. Z p eIt u un f:/Xnmm Aynı sistem B iraz evvel Marks'dan bir örnegi ni verdığimiz düşünce tarzma, Oscar Lange da. orneklerınden sonra, ulaşıverdi. Aslında Lange'ın »öyledikleri. soldaki en büyük kav galardan birini ortaya koyar... Bu Dubçek'le Novotni veya Liberman ŞULAÖSS 123456789 YVKARIDAN AŞAĞIYA: kavgalar arasındaki ayrıntılar lylce anlaşılabilır. S ON NOT: Bu yazı dizisi hazırlar nırken basvurulan kaynaklar şunlar olmuştur : • Khrushchevism (T. Gunadhana). • The Theory and Practıce ol Communism (R.N.C. Hunt). 0 The ne,\v cold war (E. Crankshaw).. « Sosyalizmin Yenl Meseleleri (O. Lange). • Sosyalisthk Yollan ve Türkiye Geıçekleri (C.S. Barla<). • Mao Tse Tung (S. Schram). • Mao Tse • Tung (A. Fremahtle). • Marksizm ve Müll Mesele (J. Stalin). • • Devlet Doktrirüerl (Prof. t . Akın). • Temel Hak ve özgürlükler (Prof. î. Akın). 0 Pekın Moskova Çatışması* (Drrleven: S. Ege). • From Yalta To Vietnam (D. Horowitz). • The Break Up of The Soviet Empire'in Eastem Europe (G. Jonescu). • A Doeumented History of Communızm (R.V. Daniels). • Peking and Moskow (K, Mehnert). • Halk Savaşı, Halk ürdusu (V.N. Giap). • The Age of Pefmanent Revolutıon (t. Deutscher). • Stalîn (t. Deutscher). • The Mandsts (C.W. Mills). • The Roots of Guerilla Warfare (D. Hyde). Ayrıc», «Newsweek» ve «The Economist» dergilerıyle, '«tnternatioııal Herald Tribune» ve «Mosconr News» gazetelert k o leksiyonlarından xla yararlanılmıştır. Dişi Bond MODESTY BLAISE İSTANBUL Acılu. oro Gnnavdın I Kbve haberler Günavdın 11 Utanbulda burön Haberler ve h«v» durumu llanUr ve hafif muzik Hafif Batı müziit Beraber ve »olo iarkllı* Valslcr Beraber v« »olo turkülM Ev icin I Gitar •ololnrı Ovun havalan Ar« haberler Cesitll ülkelerden mOzllt T. Yakarceukten mrkılar Ark«n v»rın Sabah konserl B. Oraldan sarkıtsr Ara haberler llftnlar T. Kormandan sıırkılaT Radvo H. M. orkeırr»»! S Okustan türküler Haberler. R G. de bueün E. Koneardan sprkılar ReklAm oropramları CHZ «arkıcıları M. Yıldırımdan sarkılar n. Onatkut orkeatrası T. Dikmenden türküler Ars haberler Yaz okulu Radvo ile tncillm Ünlu »ollstler ı Ara haberler Karma faslı KHv odası Bekl5m Drorramları "• * Haberler ve havm dunımu tHnlar ve hafif müzlk N, Bavramdan türküler Radvo tlvatrosu 24 snatin olavları. Uanlar Plâklor aramnda A. Giırsesten «»rkılar Reklâm Drosramlan Haberler 23 00 Konser kılavuzu 23 55 Ö/r»T^r OT^CT»TTt Vananif İL RADYOSU ve nrn«ram 17 no niskoteSimizden 17 30 Kucvilc konser 18 00 Gencler» mÜ7İV İS ~n Se"*onik muıik l<)00 Hafif sarkılar 19 30 Aks.am konserl 21 00 22 00 22 15 2? "0 23 ?0 01.00 ni'jlevici lstekler! Fransndan sarkılarGece konserl C ü ' rni'7.i»i Hafif Batı muzlM Frccam ve kacanıı yakında değil. 7 Tersi .«çok a ı miktarda» karşılığı 'eski bır 1 Endişeye düşüp Uzülen. terimdir, önümüzdeki mev 2 Milli istiklâline sahip dusirhlerden btrumda, bir sıfaft takısı. 3 «Nı l ) 1 K A 7 » e sımıeraen msanın onunda memleketimlze gel ,Jı?ı?ı?ı*ı?ı.ı.^ı rl. 8 *OrU derece ısıtılrrn? miş olan Kırahn ülkesini ziyakonut» anlamıret eden» mânasına jki söz. 4 na iki söz. 9 Gündelikçi lşçi (eski terim), yüı Züppe hanımve çehre (eski terim). 5 Aİİ lar tilki kürtkesmeğe heveslilenn sattıklan lerini böyle arl (çoğul). 6 ÜstU kapalı fakat landınrlar, bır dokunaklı sözlerle karşısındak'.nin belli blr olaya dikkatini çek Dunku bolnuitanın siyasî partinm kısaltılmı? sdı. meğe çalışma hareketi, hiç de GartK ROLDAN SAĞA: P 1 Sıkıntı içinde bulunan M i"i gelirli kı$Uere yüksek faızle borç fe verip onlan sömürenler (çogul). * 2 Istanbulda Beyoğlu caddesindeki bir MUslUman tapınagının adı (karma söz). 3 Böyle opera artistlerine erkek iseler «Bas», kadın iseler «Alto» derler (iki sö» ve arada blr takı). 4 Çevrillnce «kaybolmuş blr şeyi bulmaya çfclısms hareketi» bellrir, çok hoç ve RÜzel. 5 Tersl bir emirdlr, tekrarlanınca bir çeDÜNKtî BULMACANLN slt lştahlı iştahlı su içme hareHALLEDÎLMİ3 ŞEK.a keti meydana çıkar. 6 tApansız etrafıru kuşat!» mânasına iki NAS1L H.M.LEDİLECEK Tııkandald rakamlı bulmacada sa • sözlü bir emir. 7 Hayatta h;r işi ustalıkla idare etme becerık dece 4 tane anatıtaı (ipncu) ve 8 taae tonuç vardır. Bo$ kalan (? lıği. 8 Evrendeki ayn ayn ci karenin içine 1 den 9 • kadar uygnn blrer rakam koyarak ve tophan ve dünya gruplarından, ku/ lama, çarpma, çıkurtma, bölme isaretlerine dikkat ederck soldso vetli ve dayanıklı. 9 Tersi ılk defa rahmetli Hüseyin Cair.t »ağa ve yukarıdan ajağıya btılmarada gösıerilcn »onaçlan bulunu»Yalçm'ın çıkardığı gazetenln acüdır. y DUNDEN BUGÜNE 63 «Sungur, iskemleni geriye çek. Işıl hanımın önünu kapatıyorsun.» cSungur, Semih bey arada cigara kullanır; ko? içericîen paketimi getir.» «Kibriti unutma «akın.» «Dur, koiisolun »lt gözünde eskı mecmualar var. Onlan da al. Aylinciğım resimlerine bakar...» îikin, kahveler içildi. Yavaş yavas dost bir hava sanyordu çevreyi. Keselendiler. Melda, yüreğinden taşan mutlulukla ona buna takıldı; espriler yaptı. Şakalaşıyorlar. Kahkahalar atıyorlar. Semih, arada Işıl hanımın zarif, ölçülü gülüşlerini kollarken, bir kadının gülüsüyle de sınıfını, karakterini, hatta kültürünü belirttiğini düşündü. Seher hanım, renkli konuşmasıyla, ayn bir çesni katıyordu söylediklerine. Her söze bir karşılık buluyor, lâf altmda kalmıyordu. Çok memnundu ihtiyar kadın. Ker.cfisini eski irunlerinde samyor gene: etrafuu gençler almı?. Cıvıldaşıyorlar... Bir ara, ortadan kayboldu. Sonra, elinde büyük bir tepsiyle geldi; misafirlerine kan kırtmzısı karpuz dilimleri sundu. Sungur, Teknik Üniversite hayatmdan bahsediyordu. Hocalanndan bir ikisinin, güldürücü yönleriyle özelliklerini yansıladı. Modern kopyecilik alanındaki yeni buluşlan, yeni gelişmeleri açıkladı: şasılacak bir ustalıkla sıradan sıraya iletilen problem çözümleri; bir smavcfa. elektrık fakültesi öğrencilerinin telsizden faydalanarak dışansıyla bağlantı kurmalan... Okul anılan, fıkralar, hoş olaylar anlatıhyor. Eğleniyorlardı. Herkes memnun. Kimse kalkıp gitmeği aklına getinniyor. Semih, yandan, Işıl hanımın profilinl incellyordu: tümsekli, zeki bir alm; ucu kalkık burun; hafifçe aralanmıs biçimli dudaklar; çeneyi boyunla birleytiren pürüzsüz çizgi... Genç kadın basını çevirince, gözgSze geldiler. Bakıslan kar?ılaştı. Btrbirlerine gülümsediler. Erkek, hayatmda ilk defa, hem beğendiği, hem de ho?landığı bir kadına rastlamıştı. LX Semih Arda, gömlekle üşüdü tarasada. Içeriden yün kazağını alarak üstüne geçirdi. Bahçede, güller solmuş; ağaçlann yapraklan sararmağa başlamış. Sıcaklar bitü. Güz, artık. Yazhkt«kiler hep dönüyorlar. Buzdolapları, somyeler, yatak denkleriyle, arka arkay» göç kamyonlan geçiyor caddeden. Melda'lar da bu hafta içinde taşıruyorlar. Melda, hemen her gün, bir ara buldu mu, uğruyordu Semih'e. Her seferinde de, mutlu haberler getiriyor: Yılmaz'ın anne babasınd?n, «Sevgili kıztmız» dlye başlıyan bir mektup almış. Yılmaz. nikâh iflemleri için gerekli kâğıtlan gondçrmiş. Kendi de yakında geüyormu». Teıziye ıüjan esvabı ısmarlamıslar. Sabırsızlanıyor, artık şehirde olmak için: apartman tutsunlar; ejya baksınlar... Vietnam savasını, yeni sömürgeciliği, kökü dıjanda vatan hainlerini, kompradorları unutmuş. Ken di projelerini anlatıyor: Sül eşyayla döşeyeceklermiş evlerini. Yılmaz, amcasının şehirdeki salonundakiler gibi, stil mobilya seviyormuî. Antikacılardan, özel satışlardan alacaklar. Bunvn için çok uğraşmaları gerekecek. Uslu akılh bir kız olmuştu Melda: çeyiz hazırlık ları için annesiyle çarşıya iniyor; akşamları babası onlan klübe yemeğe götüriiyor; beraber misafirüğe gidiyorlar... «Dün gece babamm ortağı Sudi Ersöz'lerdeydık, diyordu; aslında kibar, eîendi adamlar on lar da...» Birazdan arkadaşlarım gelecek. İyi çocuklardır hepsi..> cYarma, mösyö Nesim'lere çağırıldık. Çok cici bir kızlan var...» Annesiyle, babasıyla, bütün insanlarla barışmış! Semih bir sigara yaktı. Korkuluktan aşağıya baktı: Gül fıdanlarının karşısındaki sıraya bahçevanla kapıcı oturmuşlar. Ahbaphk ediyorlar. Mal sahipleri gidince, serbestlemişlerdi. Bahçenin keyfini sürüyorlar. Karşıda. Seher hanım, kumluğa inen merdivenin ba;ında durmuştu. Denizi seyrediyor. Caddede, bir otobüs durdu. Içinden kalabalık çıkıyor. Uzanarak izledi, Semih: arkadaki pembe ceketli Aylin'di. Evet, Aylin'le annepi. Ellerinde paket ler; çar«ıdan dönü yorlar. Yüzü aydınlandı. Tarasadan doğruca hole geçerek, oradan aşağıya indi. Kapının önunde gezınrneğe başladı. Geliyorlardı. Karşıladı. Biraz konuştular. Yarın okul açılıyormuş; Aylin'e pabuç, çanta, defter, kalem almışlar. Gösteriyorlar: Güzel, sağlam bir çanta, değil mi? Pabuçlarıma bakın... • Işıl hanımla küçük kızı apartmana girdikten sonra, erkek bahçede dolaştı. Yakınlanndan geçerken, kapıcıyla bahçevan yerlerinden fırladılar. Bahatmızı bozmavın.. diye onlan oturttu. Aşağıya doğru ilerledi. Uzaktan, Seher hanımı gördü. Eve dönüyordu. Yolunun üstündeki ağaçlara rutuna tutuna vürüyor. Adımları yavaş, omuzlan düşük. Yaşamaktan bezmiş gibi bir hali var. Önceleri kaçardı ihtiyar kadmdan. Yön değiştirirdi buluşmamak, çenesine tutulmamak için. Bugün, içinde ona karşı büyük bir acıma duydu. Yanına giderek, 2 numaradaki büyük hanıma yaptığı gibi. koluna geçtı. Beraber gezindiler. Bıraktı konuîsun, dilediği kadar. LXI Semih Arda'nm defterinden:' Melda'lar da gittiler, Bodnım katında Seheçhanunla Teknik Üniverstte ögrencisi o|lu: 3 numarada Aylin'le annesi; bır de ben varız bütı'n apartmanda. l Arkası var) Tiffany «lonos TIFFANY JONES A NK AR A 06.25 Acılu. cronam 06.30 G'.ınavdm I 07.00 Kave haberler T 07 05 Günavdın I 07.30 Haberler ve hava durumu 07.45 Sabah ınüziSi 08 00 Ankarada butfün 08.10 Her telden 0^.40 S Derandan nrkılar İcin 09 00 Ev 09 20 Sabah konterl 09.40 Arkası vann 10 00 Ara haberler. llaruar 10.05 K. Karasülevmano&ludan t\<rküler 1025 Albı tnılerden teçmeler 10 55 Sarkılsr 11.15 Cocıık bahcerl ıı r.o Konser saatl ilaıu»» Ara habtrler. 12 00 H. Sözeriden türküler 12 05 Kıbrıs saati 12.20 A. Zeneer ve T. Senerden 12.30 sarkılar 13 00 Haberler R G. d» bu(0n 13 15 Hafif müzlk 12.30 Reklâm oroeramlün 14 00 t. Daimî'den turkül«T 14.15 Cesitli müzik ^4 40 C. Bolvadinden »arkılar 15 00 Ara haberler. ilânlar 15 05 Plâklar arasında 15 30 N. Cubukoâludan tOrküler 15.45 F. Savmdan sarkdar 16.05 Yaz okulu lfi.45 Radvo ile ln«ülzc« 17 00 Ar» haberler. lllnlar 17 05 încesaz 17.30 Köv odası 17.50 Reklâm oroeramlan 19.00 Haberler ve hava durumu 19 35 N. Eroldan türküler 19.50 Ciean mütiSl 20.05 Din Ahlâk lohberl 2015 N. Deroircavdan (arkılar 20.35 Küeük konser 20 55 Btr varmıs. blr rofanuı 21.00 24 saatin olavlsrı. ilâlüar 31.10 Cesitll Türk müriM 21.40 Ü. follstler. 0 . orkestralar 22.05 S. Erorhandan türküler 22.2S Y. Özelden sarkıUr 22 45 Haberler 23.00 Barok müzUc 23 45 Gece varınna dofcnı kanann 2S 55 firetler. oroffram Pirinç Ihraç Edilecek TOPRAK MAHSULLER) OFİSİ G£KEL MÜDÜRLÜGÜNDEN: İhraç edilmek üzere 3000 ton sıra malı mısır cinsl pirinç süresiz olar&k ilânen satışa arzedilmiştir. Bu »atoşa ait ilân ve satış hususi şartlarımız Genel Müdürlüğümüz Satış Müdürlüğiinden İstanbul, Izmir, İskenderun Bölge ve Mersia Şube Müdürlüklerimizden bedelsiz olarak alınabilir. • (Basın: 17837/5316) SATILK MÜKEMIIEL ECZANE Karadeniz sahilinde 1si çok iyi. Müracaat: Yerti Turan Eczanesi Kasımpaşa Tel: 44 19 11 İlâncıhk: 6810 5335 İLÂN Karaman Nirengi Işleri 7 nolu Müstakil Ekip gefliginden C 1nı 1 Arazi vitesli Jeep, Stationvagon, Pikap, Landrover Adedl 2 Bir günlfik yevmiyesi Ktra Mnbammen rnüddeti bedell 160 (Yüz altmıs 100 gün 32.000 lira) (Otuziki bin lira) BARTIN ÇİMENTO SANAYİİ T.A.Ş. den 1 Karabük Demir ve Çelik İşletmelerinden 70.000 ton curuf ve Ereğli Komürleri İşletmesi Müessesesinden 60.000 ton komür naklettirilecektir. 2 Bu ışe ait şartnameler Şirketimiz Ticaret Servisinden her gün mesai saatlerinde temin edilebilir. 3 İhale 28.5.1968 sah günü saat 15.00 de Fabrikamızda yapüacağmdan iştirakçilpnn teklif mektuplarını mezkur gün ve saatte Fabrikamız Muhaberat Servisinde bulundurmaları şarttır. 4 Telgrafia yapılacak müracaatlarla postada vukubulacak gecikmeler dikkate alınmıyacaktır. 5 Şirketimiz 2*99 sayılı kanuna tâbi olmadlğından ihaleyi yapıp yapmamakta serbesttir. BARTIN ÇİMENTO SANAYİİ T.A.Ş. 1 Yukarıda cinsi ve adedi yazılı 2 adet taşıt vasıtası 100 gün müdcfetle kapalı zarf usulü ile kiralanacaktır. 2 Eksiltmesi 5/6/1968 tarihme tesadüf eden Çarşamba günfl »aat 15.00 te Tapulama Müdürlüğu binasında yapılacaktır. 3 Muvakkat teminat her vasıta için 1200 liradır. 4 Şartnamesi her gün mesai saatleri içerisinde Karaman Tapulama Müdürlüğünde görülebilir. 5 Zarflarm ihale saatinden bir taat evveline kadar Komlryona verilmesi sarttır. Postadaki gecikmeler nazara alınmaz. 6 Isteklılerin muayyen gün ve saatte teminat belgeleri il« Komısyonda bulunmalan üân olunur. (Basın: A. 5551 17817/5325) (Basın: 17839/5317)