Katalog

SAHtFE DÖRT Polonyanın da durumu aynıydı KAVGA MEHMET BARLAS ekoslovak.ya'dakl son durumu izlerken bakarsınız, Polonya Başbakanı Cyrankiewicz, dolaylı şeküde Çekoslovakya'ya ihtarda bulunur ve bu ülkenin «Birlik» i bozmaması gerektiğini söyler. Sonra blrden 1958 yılını hatırlarsır.ız. Polonya'daki olaylan... Tıpkı çekoslovakya'da olduğu gibi başiamıştı Polonya olaylan. Ancak orada başkentte değil, Poznan şehrinde gösterller olmuş, ylne Stalinvari duruşmalar protesto edilmişti, Polonyada, Işçiler de Işe kanşmışlardı. O sırada yenlden Gomulka'nın adı ön plâna çıkacaktı Polonya' da. kova'ya «Gomulka'ym karşı kuvvet kullanmayın» şeklindeki tavsiyesiydi. Polonya Parti Merkez Komitesi daha ileri adımlar atmaya başlamış, Stalinci Rokosovski tas fiye edilerek, yeni teşkü edilen bir politbüroyla Gomulka nın sekreteriiği sağlanmıştı. llklerlnln baştcent War?OT»"y« hareket ettikleri açıklanıyordu. Hersey bir günde halledilecek, Kruşçef'e meselenin antikomünlst değil antiStalinist olduğu anlatılacak, o da ilerleyen Sovyet birliklerine gert cekümeleri için emir verecekti. Kruşçef'in Polonya"ya mUdahaleden vas geçmesınin sebepleri, bu kadar kolay ikn* oluşunun nedeni vardı. Bir kere, Batı Almanya'nın dalma kullandığı OderNeisse sının yuzUnden, Polonya'nın çıkarlan Moskova'yla paraleldi. îkincisl, Polonya ordusu lle parti sıkı bir işbirliği halindeydi ve bir müdahale iç savaşa yol açabilecekti. Her ne hal ise, ayni yıl Maakat işler bitmiyordu. 19 e caristanda cereyan edenler Polonya'da olmadı ve Gomulka, kımde, Kruşçefın, beraberinsekreter olarak kaldı. de Kaganoviç. Mikoyan ve Molotofla \Varşova'ya onceden Bu Gomulkanın 1956 yılı 20 ebıldırmeksizın geldikleri duyulu kiminde, Parti Merkez Komiteyor, ayni anda Povyet asker bir sinde yaptıgı konuşma. soldaki kavganın Polonya'yla ilgili bölümünü pek açık belirler : . 14 Mayıs 19OT CÜMHTTRÎYET etnam"ı elbirligi il« detteklem* si, Amerika'yı Vietnam lavoşına ıon vermeye mecbur edecektir. Eğer Çin, Sosyalist Birliği ni bozmamış olsaydı, Amerika Vietnam'da bu savaşı baslangıç ta göze alamazdı.». Cyrankiewicz'e göre, »osyalist ülkelerin kendi milll menfaatl» rine göre yön vermeleri tabiiydi; ancak bu genel düzeni bozmamalıydı. Görülüyor ki, bu gün «öylenen ler, 1956 da Polonya için söylo nenlerin eştdir. Marks'ı kendi büni elerine göre yoru^ılayanla rın karşısına, mutlaka bu yorumu daha önce yapanlar çıkmak ta ve iş sonunda üavgaya gitmektedir. Anlaşılan, insan tabiatı hem unutkanlık, hem de bencillikten kurulu bir alaşımı bir türlü değiştiremiyordu. Romanya Komunist Partisi Lideri Ceausescu. Çekoslovakva'nın Dubçek'iyle dıs politikada birlc^en bir uzantıdadır. Ancak Romen Komunist Partisi. iç politikada Stalinci metotlan bırakmaz ve 1956 da başjayan ««.ozülme» akıınmı ülkeye sokmaz. Soldaki kavganın bu iki portresi, kavgadaki çelişmenin de an» noktalaımı meydan» getirirler. kaldırmasının karşı tarafça kabul edildiğini unutmustu. Üst« lik, Çekoslovakya'nın simdi de talep ettiği ticari kredinin benzerini, 1956 da Polonya da istemis, olaylar yatıştıktan sonra bu kredi kendilerine verilmisti. Bu kredinın. Moskova Pekin anlaşmazhğını arttıran noktalar dan biri olduğu da hatırlardaydı. Bir milyar rubleyi bulan Sovyet iktisadî yardımı, önce Poionya, sonra da Macaristan'da patlak veren olaylan unutturmak için Doğu Avrupa ülkeleri ne akacak, bunun sonucu ise Çın'e yapılan yardımın kısılmaıı olacaktır. Polonya'nın liderleri, Gomulka'sıyla. Cyrankievıcz'iyle bütün kadro geçmişi unutuyorlar v« Basbakan Cyrankievicz, bir işçi toplantısında »öyle konus»biliyordu: .. . , , , „ „. v «Komunist Blok un Kuzey Vı* Kruşçef ve ordu Ç F YARIN:. S ONüÇ «... Poznan'da ayaklanan Isçl1T ne Polonya sistemini. ne de * «osrslizml hedef almışlardı. Onl»r, sosyalizmin temel prensiplerine yönelen tehditlere karsıydılar. Her yerde olduğu fibi, Poznan'da da emperyalist ajanlan bulunabilirdi: fakat asla isçilerin •rasına sızamadılar... «... Sosyalizmin gerçekleştnesl, Insanın insanı istismarımn azaltılmasıyla sağlanacaktır. Bu sayeye giden yollar, zaman ve imkâna Röre değişik olabilir, ayrıca sosyalizra modeUeri de farklıdır. Bu model Rusya'riaki jribi de olur, Yugoslavya'daki fibi de...» Gomulka, bundan sonra Stalin'e çatacak, Stalin sistemindeki uyduluğun demokrasıyi ihlâl ettiğini belirtecekti. Polonyada tuçsuı pek çok insan zarar jörmüştü ve bu sistera artık sona erdirilmeliydi... Gomulka yönetimi «bu sistsmi» sona erdirdi ve «Sosyalist yolda yine ilerledi..» BULMACA leme hareketi. 8 Yuzme hsyerler (çogul). 7 Tersl 1 Memur maaşlanndan ver Tehmetli, (anınmış bir ' aktönlgi, tasarruf bonosu ve ber.zeri müzden karısı «Perihan» a vaadlar altında yapılanlar grupunun digâr topu birden. 2 Erkek hizmet1^34 56789 olan soyadıdır, çi, her fırsatta ötekine berikirte l.öi^ıMTİK.. aritmetik te ki sataşan palavracı. 3 Öldürül toplama amemüş bir adam için ödenmesi geliyesinin esiıs reken para tazminatı, bir çekim. ismi. 8 Bir 4 Kumarda karşısmdakini yışeyi boyca faı tan, mânasız ve yerinde olmayin lalaştıcan. 9 sözlere eskiden böyle denilircü. Kuş gibi tatü ses çıkararak, 5 Âdem peygamberin oğullanndan birinin ve çöl rüzgânnm Dunku Dumucuu bir barfin oku adı, bir şeye sonradan blr şey elc•ekU nuşu. SOLDAN SAGA: 1 İsrail ile Arap ülkeleri ara. . , . , . smda çatışma konusu olan kutsal bir şehir halkından. 2 «Bir birinin tıpa tıp ayni olan ve nrı ayyen zamanlarda alınan vey» verilen paralar» anlamına iki SÖJ (ikinci söz eski usul bir çoguldur). 3 «Benim desteklemem ve yardımım ile» mânasma bir söz ve ona yapışık iki ek. 4 B:r edat, bir emir. 5 İdare böliimlerimizden, bir harfin okunuşu. 6 Motorlu mavunarun yansı, borçlulann yakasma yapışılıp DtTNKU BUUvlACANLN kendilerinden istenilen şey. 7 HALLEDİLMIS . SEKÜ «Lüzumundan fazla saygı göster!» karşıhğı iki sözlü bir emir. NASIL HALLEDİLECEK Yukandaki rakamlı bulmarad» M • 8 Tersi «Allahaısmarladık d« dere 4 tane ananiar (ipucu) ve 8 tane »onuç vsrdır Bos kalan l î me ve helâllayma» anlamına g;o karenin içine 1 den 9 a kadar bygun birer rakam koyarak ve toulir, vaktiyle Sivashlarla Kayseri lama, çarpma. çıkurtma. bölme isaretlerine dikkai ederek soldan liler arasında acı bir hatıra bı s<ığa ve yukarıdan aşağıyn bulınarada göslerüen »onuçlan bulunuz. rakmış olan spor müsabakası. 9 Biıa* vaktinizi tiır araa, boj vaktiniri hoş.çş ıjeçirmi? olursuouz. «Çift'i«yKÜt gemi» söz (Uctnci söz bir Polonya Partlslnln G«nel Sakreteriyken, Titoculuğa yakınlıgı dolayısıyla 1948 de bu görevinden istifa ettirilecek ve 1951 de de tutuklanacaktı. 1328 temmuı 1959 d» gellşen Poznan olaylanr.dan sonra, Komünlst Parti Merkez Komitesi toplanacak ve birkaç yıl bnce serbest bırakılan Gomulka'yı da aralanna dâvet edecekler de. İhtarlar undan sonra, o zamanm Sovyet yöneticilerinin «Birlik bozulmamalı» şeklind.eki ihtar ve demeçlerine rastlarız. O arada toplantılanna devam eden Parti Merkez Komitesi ise, Gomulka'nın deyişiyle «Hükümranlık ve sosvalizmde demokratlaştırma» yı esas alan bildiriler kabul edecekti. B Yine vardı Moskova'da açılan bir Marks anıtınua, Kruşçef, hcıhalde Marks'ı kendine göre yorumlavan konuşmastnı juparken, kadrosu da dikkatl* dinliyorlar. Solda (şapkasız) Mikoyan, onun yanında Kremlhı'in ideoloğu Suslov var. Kru^ef'in sagındaki ise, Doğu Alman lideri Ulbricht'dir. Bu kadro, 1956 Macaıistan ve Polonya olaylarını, RusÇin çatışmasını y aşay aı aklar, sonra Kruşçef kadroyu bırakacaktır. ! e Polonya olaylarını yine Başbakan olarak yasayan Cyran' kievicz, 12 yıl sonra, Dubçek' in Çekoslovakya'sında başlayan gelişmelere sinirlenip, «Birlik boıulmamalı» ihtannda bulunacaktı. Gomulka da Moskova'nın yanındaydı bu sefer. Gomulka, 1956 yılında Moskova'ya baş kaldırmasını, bu bas Daha da ilgi çekicisi, bu «revizyonist» çabayı Pekin'in desteklemesi olacaktı. Parti Genel Sekreteri Ochab, önce Yalta'ya gidip Sovyet liderlerini görecek, sonra da Pekin'de durumu Mao'ya anlatacaktı. Sonuç, Pekin'in Mos N Geçen hafta Moskova'da yapılan küçük zirveye kabl*n Doğu Avrupa komunist liderleıinden iıç tanesi: Doğu Almanya'nın W. Vlbricht'i, Macaristan'm J. Kadar'ı ve Polonya'nın W. Gomulka'sı... Prag'a karşı Moskova'yı tutan l>u kadro üyelerinden iıçıı de, ülkelerinde ayaklanmalara şahit olraujlar, üçü de kendilerine özgü tutumlanyla durumu geçiştirmişlerdi. En ilgi çekici olanlan Gomulka, 1956 daki reformlannı Moskova'ya kabul ettirecek, ancak 1968 de Çekoslovakya hareketine karşı çıkacaktı. Dişf Bond MODESTY BLAISE 0«25 06.30 07.00 07.05 07.30 07.45 07.50 08.00 0S.15 08.45 09 00 09.15 09.3.Î 09.50 10.00 10.03 1025 1040 11.00 11.45 12 00 12 10 12.25 12.40 1300 13. IS 13.30 14.00 14.15 14.30 14.45 1500 1505 15 20 16.00 16.15 1R.45 17.00 17.05 17 30 17.50 19.00 19.35 20.00 20.20 20.30 20.50 21.00 21.10 21.45 22.45 22.00 23.00 23.55 Acılıs. Droaram Gıinavdın I Köve haberler CUnavdm II Hab«rler ve hava durumu tstaııbulda bupun Dânlar ve hafif müzlk Hafif Batı muziâi Brraber ve »olo sarküar Taneolar Tiirkülcr Ev lcin Pivaııo soloian Ovun havalan Ara haberler R. JTrtfnden sarkıhr Ç. iilkelerden müzik Arkası varın Snbah konserl M. Birtandan sarkılar Ara haberler. Ilinlar T>. ve arkadasları A. S«nsesten türkiUer A. Biivükatamandan sarkllar Haberler. R. G. de bueün Saz eserleri Reklam Drofframları S. Povraz ve arkadasları T. Eraslandan sarkılar Y. Dujulıı orkestrası T. Eneinden türküler Ara haherler Cocuk bahcesl Yaz okulu Radvo ile fr»nsuca B. S*nfonl Orkettrası Lied saati Ara haberler Erktkler faslı Köv odası Reklâm Droframları Haberler ve hnva durumu Dünden bugüne Tuıkuler Becidl Soor CazetLsi A Sensovdan sarkılar Havst ve kitarjlar 24 saatln olavları. ilânlar Plâklar arasında Bilinı ve fen Haberler Reklâm Drovramlan Dlnlevici istekleri Özetler oıohram kaoants İSTANBC'L İL RADYOSU DUNDEN BUGÜNE nl Önceleri, önemli bir işti evin yemeğini özenirdi: «Bir börek açıvereyim çocuklara...» Büyiik oğlu beğendi se\»rdi: bostan pathcanlan mangalda yakılır; suyun altında temizlenir... Sevinç, bayılır muhallebiye: bir kilocuk sütle pişirir, doldururdu küçük cam kâselere. Canı istedi mi, a!sın kaşıklasın bir tanesini: «Sevinç, açıktın rrn? Gel bak ne var dolapta...» Büyük oğlu: «Anacığım, ağızda eriyor böreğin, derdi; ver bir parça daha..» Yanında bol cacıkla, silip süpürürlerdi koca :ensiyi. Şimdi kalıyor, sürükleniyor yemekler. öğlenleri, yalnız. Tek başına ne kadar yiyecek! Akşamları Sungur var. Ama boğazsız, o. önüne baklava börek mi konmuş, peynir ekmek mi, farkına varmaz bile. Tabağındakileri çabuk bitirir, doyup lialkar hemen. Artık yemek pişirmerün de alış • verişin de kevîi kalmamıs! Eskiden, kurumlu kurumlu seslenirdl sebzecilere: «Kaça domates?» Çekişe çekişe, beş aşağı beş yukan pazarlık eder, sonra tepeleme doldurdurdu koca lengeri. Pilâva, ete kullanırlar; salataya doğrarlar; sıkıp suyunu içerler... Bir süredir, satıcılann da burunlan büyümüş: mallannı pahah buldu mu, «hanım, yanm kilo bir şey alacaksın, ona da eziyet edersin insana» diye tersliyerek çekip gidiyorlar herifler! Birden durdu. Dışanda bir sea: Babaanne... Biliyordu: komşu apartmanın alt katındaki g«şkaloz çocuktu çağıran. Gene de, sanki dünyada kendinden başka babaanne yokmus gibi, her seferlnde yUregi hoplardı. Saate baktı: dört bile olmamış daha. Sabahtan evi toplanuştı. Her yanı süpürüp toz almış. öfleden sonra da Sungurun pijamasıyla gömleğial yıkamış, bütün işi bitmişti. Şimdi ne yapacak? Bahçeye çıktı. Astığı çamaşırlar kurumuş m j dlye baktı. Oradan, ağaçlann arasından, kmnlu»a kadar yürüdü. Merdivenin başında durdu: Sevinc'i denize getirirdi buraya: «Sevinç, uzaklara gitme...» «Sevinç, açılıfıa. Derin daha ötesi; boğulursun...» «Su soğuk; üşüteceksin. Çık artık.» Korkuturdu: «Yengeç var, yengeç... ayağını ısıracak. Gel çabuk...» Sözünü dinletinceye kadar dillnde tüy biter, ugraşır, arkasından koşar, yoruhırdu kUnl vakit. Hayatın tadı da bundaydı lste! Içi yana yana: «Allahtan bul gelln, dlye sö> lendl; AUahtan buL Benl evladımdan, torunumdan ettin, Allahtan bul işallah!» Geri döndü Uzgün üzgün. Geçerken, arkada çamasır »eren taptcının kansının hatınnı »ordu: Napıyorsun? LAf atmağa gellrdln bana arada. Çoktandır uğramıyorsun... îşten.vakit buflamıyorum kl hajumcığım, sabahtan akşama kadar ugraşıyçruz işte... Ne mutlu uğraşanlar». Boş vakti olmıyanlar*!.., Uzaktan Işıt bjınımı gördü: bahçe kapısuun ' önünde küiell blr adamla duruyor. O da dertli, zavallı. K'ocasmdan aynlmış. Am» çocuğuyla avunuyor gene de uekftlft. Gelince, koltugunu biraz çekerektemkarşüanna oturdu. Şeftall alıyordu Işü hanım. Kllosu lkl llradan. Dayanamadı. Seslendl: O moz&lak şeyler İM llraya mı? Sabah, büyüklerinl yüzelli kuruşa bagırıyorlardı. Adam glnlrlendl: Bunlar yarma, hanım. Bilmeden konuşursun. Kansma senl Eskiden, on» karjı saygılı davranırlardı satı Uzan: RIKKAT KÖKNAR cılar. Pazarlık etse de iyi mtlşten diye önem verlrlerdi. Bahçede gördüler mi, parmaklıktan ça*ınrlardr. «Hanım, iyi üzümüm var.» «Şeftali ister misin?» Şimdi aldırmıyorlar. , Aylin'in annesi, elinde dolu tepslyle içeriye glrdi. İnsan kalmamıştı çevreslnd«. Sungur yediden önce işten dönmezdi. Bir mlsafir gelse de oyalansa o saate kadar. Ama geîmiyor kimse. Artık şenlikli değil, evi. Dedikodular da bitmiş; hepsi öğreneceklerini öğrenmişler.... Zavallı yalnız bir ihtiyar kadınm sızlanmalarını dinlemeğe gelmiyorlar. Günler kısalmıştı. Hava karanyor. Nerdeydi o eski akşam gezmeleri; Sevinc'in yaramazlıkları; büyük oğlunun şakaları, kahkahaları; kalabalık sofrada güle »öyleyt yenilen yemekler... Birden, mahallenin bütün çocuklan karsıya doğ ru koşustular. Sonra, teker teker, ellerinde rer.kli şekere bulanmış birer küçük çubukçukla geri döndüler. Seher hanımın kulağmda Sevinc'in telâş'ı sesl: •Babaanne, horoz şekerci geçiyor. Çabuk yirmibej kuruş ver. Gidecek. Çabuk.. çabuk....> Kolunun yeniyle gözlerini şildi. Toz mu kaçmıştı? iltiha.planmış mıydıj tüzgârdan mı? güneşten mi? Hep gözleri sujahıyordu bir «üredir. 18 55 17 00 17.vO 18.00 18?0 19.00 19.15 19 30 20.15 2100 21.15 21.43 2200 23.00 23 30 01.00 Acılıs ve crosram DiskoteSimizden Küeük konser Genclere müzik Senfonik müzilc Hafif rarkılar Radvo ile ineüizce Aksam konseri Genclerle berab«r Fransızca sarkılar Sonat saaü Hafif miizüt Gece konserl Car saaü Hafif Batı mürlBI Protram v t k ı c a n ı ı GartH ANKARA Acılıs. oro«r«ın Günaydın I Köve haberler Günavdm II Haberler ve hava durumu Sabah müziji Ankarada bu«üa Sabah türküleri G. Akından sarkılar Ev icin Sabah konserl Ara haberler. ilanlar Y. Cınardan türküler Albümlerden »ecrneler V. Gürselden çarkılar Cocuk bahc**i Balete caârı Ara haberler Uânlar N. Tülekclden türWU«» Kıbrıs saati N. Demirdöven T» K. ö n . candan sarkılar Haberler. R. G. d« bucuB Hafif muzik Reklâm Drogramlan Cvun havaları Cesltll müzik H. Gökmenden «rkıİM Ara haberler. ll»nl»r Plâklar arasında , , S. Okustan türkült* Seviın Süerden »«rkllar Yaz okulu Radvo ile fraruiBcm Ara haberler. llânl»» İncesaz Köv odası Reklam Dro«T»ml«rı Haberler v e hava durumu Ü. YorüioSludan türkül« Tiirk M. dinlevlei l«teklerl Birlikte düsünellm Kügük konser Bir vartnıs. blr Tokmut 24 »aatln olavları. üanlar Türküler «recldi Klâsik T. M. toplulufcı Cesitü müslk M. GUyerdm nrkılar . Habcrler Lvm . ^ Tiffany Jones TIFFANY JONES Semih Arda'nın defterinden: * Bu sabah Tvlelda geldi» Halinde bir >ola|anüstülük seziliyordu. Fırtırra gibi içeriye girdi. «B«ktn...» diye elini gözlerime doğru uzattı: parmağında bir altın halka parlıyordu. Nişanlanmışlardı Yılmaz'la. Tssst... diyordu; gizli daha. Kendi ailesinin bile haberi yok. Annem babamla sizden başkası bil miyor. Yüzüğü size göstermeğe taktun. Şimdilik çekmecemde saklı duracak. Heyecanla anlattı: Ömer Rüştü bey!er bugünlerde yazlıktan inecekleri için, Yılmaz burada faı la kalamıyor, yarın Ankaraya gidfyordu. Ailesine durumu bildirecek; ve iki hafta onların yanında oturduktrfn sonra. eşyalannı ahp bütünlük Istanbulda yerleşmeğe dönecekti. Nişanı, geldiğinde duyuracaklar herkese. O zamana kadar biz de şehirdeki apartmanımızda olacağız. Tören orada yapılacak. Sordum: Anneniz, babanız ne diyorlar bu işe? Çok memnunlarmış. Babası beğeniyormuş Yılmat'ı. Onun, kendisine iyi bir yarduncı olabileceğinl söylüyormuş. Yılmazm ürriversitede okuması bahis konusu Seğil • artık. Cemal Tekin beyin yanında çahşacak. Hem geçimimize yetecek bir aylık. hem kârdan pay verecek ona babam. Hemen başlıyoruz nikâh işlemlerine. Evimizj tiıtup düzenleyince, evl« , neceğiz. t) kafdar^sevinçliydi ki, ,bea de işkilierimi bir yana bıı'akarak, yürekten iyi Oileklerimle neşesine : katıldım. .•' ' . Oturmadı yukarıda. Söyliyeceklerini söyledilcten sonra gitü. Mutlu bir Melda, kanatlanmış gibi uçarcasuıa, merdivenlerden nisanhsmın yanına indi. LÜC Eişyalar kenara çekilmiş. Ortalıktaki tablalar, \'azolar, biblolar kaldırılmış. Kanepe koltuklann üstleri örtülü... Gidiyorlardı artık. Burasuıı kapatıyorlar; şehir» deki evlerine dönüyorlar. ( A rkası var ) Her hafta Mr roıumm G«ct T*rııına dottru özetler. metnm. kaovuı