Katalog

TÜRK OEMOKRASİ TARİHİ Prof. Dr. Kenul Karpat Yakın siyasî tarihimizi Sosyal, Ekonomik, Kültürel açılardan, Modern Sosyal Ilimler Metotlarina uygun olarak inceleyen ve Batıda büyük ün kazanmış bir eser. Fiatı: 50. TL. dır. Genel Dağıtım: BATEŞ Ba.Teş Reklâm: 73478 umhurivet K Ü B Ü C D S Ü : T U N U S NADÎ CilÜi 15 ^ İNKILÂP ve AKA KİTABEVLERİ tâncılık: 5886/3512 44. yıl tayı 1S692 Telgral ve mektup adresi: Cumnuriy«t IstanbuJ Posta Kutusu: Istanbu) No. 246 99 Telefonlar: 22 42 90 22 42 96 2 2 4 2 87 2 2 4 2 9 8 2 2 4 2 Pazar 7 Nisan 1968 Washington ve Chicago atevler içinde Askcrî birlilder, Kongre ve Beyaz Sarayı çembere aldı Jrk çatıştnalarında hayatını kaybedenlerin sayısı 20'ye yükseldi Beyaz kaatili bulana 1,5 milyon lira vaadedildi MEMPHİS Zencl lider Dr. King'i öldüren beyazın, Memphis'teU blr otele «John Hillard» takma adı altında yerleşen biri olduğu anlaşümıştır. Kaatüin bulunmasını sağlıyacak kimseye vaadedilen mükâîatın toplamı 155.000 doları (1.5 milyon lira) bulmuştur. Memphis Belediye Meclisi. bu şahsa asgari 100 bin dolar verılme sıni kararlaştırmıştır. Memphis Tıcaret Odasınm koydugu odül 2ö bın dolardır. İki gazete buna 25 bin dolarla katılırken, bir iş ad^mı da, muhbıre 5 bin dolar vaad etmiştir. KONGRE BtNASIM KORLYAN FEDERAL ASKERLER (Fotoğraf: THA UPÎ) sehre yayrich Dış Haberler Servisi VVashington'da durum Ayaklanma 40 NEW YORK Zenci lider Dr. Martin Luther King Jr.'un bır beyaz tarafından rurulmasiyle başlayan zenci ayaklanması, Amerika'nın birçok bölgelerinde ıç savas manzarası yaratmıştır. Son rfurutna göre, Chicago'da 10, Washington'da 5, Detroit'te 2 ve Fallahassee'de 1, New York'ta 1, Mınneapolis'de 1 olu vardır. Tanklı rcilıs ve polıs kuvvetlerinin koruduğu Washington'da aynca 991 kişı yaralanmış, 2021 kışi de tutuklanmı?tır. BBC'ye gore, 40'tan fazla Amerikan şehn a>aklanmanın yayılma bölgesi içine girmiştır. Alevler ıçındekı Chicago ve Washıngton'da sılâh seslen duyulmaktad:r. Washıngton, Detroit ve Mcmphıs'de sokağa çıkma yasağı konulmuştur. Beyaz Sıray ve Kongre binan, makiaalı tüfekli askerler tarafından korunmâlrtfldır. AMERIKA HANOI ILE TEMASA ÇALIŞIYOR V7ASHİNGTON B. Amerikanm barış müzakerelerini baslatmak amacı ile Kuzey Vietnamlı temsllcilerle temas kurmak için teşebbüse geçtiği Dışişleri Bakanhğından açıklanmıştır. Bakanlığın bu beyanı, ıleri gelen bır Kuzey Vietnamlı idarecinin öne sürdüğü şikâyet yollu bır iddiayı izlemektedir. Bu yönetid, Hanoi rejimlnln müzakerelere girişmek yolunda istek göstermiş olmasma rağmen Başkan Johnson'm üç gündenberi buna «kulak asmadığını* sovlemiştir. Dışişleri Bakanhğı sözcüsü Carl Bartch Kuzey Vietnamlılarla nerede ve ne zaman temas kuruldnğunu açıklamamış fakat Başkan Johnson'ın 4 Nisan beyanına uyan Hariciyenin temas kurmak için dcrhal gerekli teşebbüslere ge çildiğini, suçlamayı ortaya atan Kuzey Vietnamlı idareci, Dışişleri Bakan Yardımcısı Hoang Vaa Loi'nin görünürde durum hakkınd tam bilgiye sahip olmadığuıl söylemiştir. Loi, Amerikaya yönelttiği şikâyeti 4 gündenberi bulunduğu Cezayir başkentinde. gazetecilerla konuşurken öne sürmüştü. Honolulu konferansı Bu arada Dr. Martin Luther King'in öldürülmesı üzerine vahım bır hal alan zencibeyaz çatışması yuzünden Başkan John(Arkası Sa. 7. Sü. 2 de) İzin Veriniz! Liitfen Eskâli Boyu 1.85 • 1.90, saçlar siyah, kısa ve geriye doğru taranmış, çi ne köşeli, burun uzun ve sivri. Konuşması Güoey Amerika afczına calıyor. Mârtin Luther King'in kaatili olduğu sanılan adamın, tarıf üzerine çizilen portresi, tesbit edilen «eşkili» böyle. Bu tariflerl yapanlar İse, King'e atılan kurşunun geldlği yer olarak tesbit edilen otelin müsta'.v demi.. Sorusturmayı yönetenlerin elindeki deliller ise şunlar: Adamın 8 dolar 50 sent tutanndaki oda parasını peşin ödemek için verdiği bütün 20 dolarlık. Kaatil olduğu sanılan adam, kurşunu sıktığı sanılan banyoyu da kullanmıştır. Adamın üzerinde koyu renk bır kostüm, ince ve siyah bir kravat, beyaz bir gömlek vardı. Bu olduk ça ucuz otele cuma günü saat 15.15 te, yani cinayetten 3 saat ka dar önce geldi. Cinayet ftleti olan (Arkası Sa. 7. Sü. 2 de) Bölükbaşı: "Vaadlere inanmayın „ ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Millet Partisi Genel Başkaru Osman Bölükbaşı dün seçımlerla Ugilı olarak Millet Partısı teşkilâtuıa bır genelge yayınlarruş, «3 Haziran seçimlerinin bir genel »3 çim kadar önemli olduğunu» belırtraiş. vatandaşlardan «Kulaklara (ısıldanan vaadlere inanmamasını» ıstemıştir Bölükbaşı genelgesinde «Vatandaşm teşkilâtlı aldatma şebekeleriyle çevrilmiş olduğunu», «şerrin emrindeki imkânlara karşı, iman ve vatanseverliğin kuvveti çıkacağını» öne sürmüş. «Vatandaştn kullanacağı oy bu dflnyadan göçmüş şu veya bu siyaset adamınm ruhuna okunacak bir fatiha değildir» demiş, «Kefen soyuculuk ticaretine artık son verUmesini» ıstemıştir. ^niversitelerimizde görevli [308 ö|retim üyesi bir bilI diri yayınlayarak NATO ile ilişkilerimizin yeniden gozden geçirilmesini önermîşlerdir. Sayın öğretim üyeleri iyi etmişlerdir. önümüzdeki yıl siiresi dolacak olan NATO Antlaşması bu hakkı uye devletlere tanımıştır. Yirmi yıl boyunca politika alanında meydana gelen degişiklikler, 1952 de katıldığımız bir savunma sisteraine bugün de körükörüne bağlı kalmamızı gerekli kılmayacak kadar derin olmustur. Bu koşnllar altında, Antlaşmanın da bize verdigi hakka dayanarak NATO' dan aynlmalı mıyız, NATO'da kalmalı mıyız, kalacaksak bugünkü dünya konjonktürü içinde dururaumaz ne olmalıdır? sorunlarını elbette açıkça tartışmak ve nlusal çıkarlarımız bakımından en doğru yolu aramak, bulmak zorundayız. Bu, yalnız yöneticilerimiz için değil, düşünen bütttn aydın kafalanmız için kaçınılmaz bir görevdir. An», gelin görün ki, iktidarı tutan bütün gazeteler, öğretim üyelerinin yaymladığı bildiriye karsı bir ağızdan yaylım atesine geçmişlcrdir. Türk milleti hesabına pek önemli, pek hayatî bir konu üzerine dikkatleri çektiler diye öfretim üyelerine ateş püskürüyorlar. 308 kisi nasıl olur da bir araya toplanıp bildiri hazırlarmış? Besbelli bunlar aralarındaki solculann oyununa gelmişlermiş. NATO, insan haklanna saygı duyan özgür milletlerin beraberce kurduklan bir savunma örgütü imiş. Oradaki şerefli yerimizi sonnna değin koruyacakmışız. Bunun tersini söylemek komünistlikmiş, suçmuş. Nerede ise «NATO dağılsa da biz ona bağlı kalacağız!» diyecekler. Düşünce özgürlüğünden nefret eden, dialoğu, adam gibi tartısmayı bir türlü hazmedemiyen bu dogmatik kafalarla yurdumuzda özledifimiz demokrasi ortamını kurabileceğimize inanmak, doğrusu laman zaman insanı umutsuzluğa düşfirecek derecede güçleşmektedir. NATO'nun baslangıçta insan haklanna saygı duyan özgür milletler arasında Rusya'dan gelebilecek bir saldırıya karşı kurulmuş, eşit şartlı bir savunma sistemi olduğu, hiç değilse birçoklarımızca öyle sanıldığı doğrudur. Stalin'in saldırı heveslerini frenlemek ve Doğu Batı iliskilerinin bugünkü yumuşak haie gelmesini sağlamak bakımından NATO Antlaşmasınm önemli bir rol oynadıgı da doğrudur. Ama, o günden bugüne deçisen dünya koşullan altında NATO'nun kendi bünyesi hiç mi değisikliğe ugramamıstır. Bir kez insan hakları idi, özgürlüktü gibi satafath vitrin lâflarını bir yana bırakalım, NATO'ya bağlı üve devletler arasında bugün, Mussolini ttalyasına rahmet okutacak derecede fasist rejimlerle vönetilenler vardır. tnsan haklarını ve tüm 07 Japonya'daki zencı Amerikan askerleri beyazlan dövdüler TOKYO Dr. King'in öldürülmesinden sonra patlak veren olay lar, Amerika dışındaki siyah topluluklara da yayılmaktadır. Japonya'daki Amerikan askerlerinin üslendiği Yokosuka'da dün arbede çıkmıştır. Japon polisinin açıkladığına göre, yedi Amerikah zenci denizci genellikle beyazlann devam ettiği bir barı istilâ ederek, içeride bulunan 10 kadar beyazı tartaklamaya başlamışlardır. Başına demir bir çubukla vurulan beyazlardan biri hastaneye kaldırılmıştır. Birçok zenci de barın önünde toplanarak taşlar atmaya başlamışlardır. SAYGON Zenci lider Martin Luther King'in katli, Vietnamdaki Amerikan askerleri arasında da bir bomba tesin yaratmış ve bir ölçüye kadar raorallerini bozmuştur. Özellikle zenciler, Amerikadan gelen haberleri dakikası dakikasma takip edebümek için radyolan başuıdan aynlmamaktadırlar. (Arkası Sa. 7. Sü. 2 de) ZENCÎ LÎDER DR. MARTÎN LUTHER KÎNGİN KATLİNDEN SONRA, GÖZLERt BtR SET GÖRMEYEN BİNLERCE ZENCİ, İKİ GÜN ÎÇtNDE 299 TANGIN ÇIKARMISTIR. FOTOGRAFTA. İTFAİTENİN TETtŞEMEDİGl TANGINLARDAN BtRİ GÖRÜLÜTOR .. (Fotoğraf: Türk Haberler Ajansı UPÎ) Moralleri bozuk "NATO'ya hayır55 . diyen' minibüs şoforu Dernekten ihraç edildi Şükran SONER Mınıbusünün arkasına «4 nisan 1968, NATO'ya hayır» levhasım asan minibüs sahıbının çalışma hakkı ehnden ahndı... Kartal Kamyon, Kam yonet ve Minibüscüler Esnafı Derneği, arabayla NATO aleyhtarı propaganda yapılmasını uygun görmediğinden, Yalkın özerden adındaki minibüs sahibini ihraç ederek çalışma karnesini ve araba tanıtma kartını elinder. aldı.. 4 nisan 1968 Kuzey Atlantik Antlaşmasınm ımzalanışınm 2'ı yıldönümü. Antlaşmanın ılk dev resi sona eriyor. Üye devletleı ya antlaşmadan ayrılacaklar \c ya antlaşma yürürlükte kalacak. Daha sonrakı yıllaröa ise NATO'dan ıstenıldıfi zaman ayrılmak mümkün değil. Asgarı bır yıl beklemek gerek.. Bu ne(Arkası Sa. 7. Sü. 1 de) İstanbul'a Avrupa Konseyi Bayrağı törenle verildi I NADİR NADİ (Arkası Sa. 7, Sıi. 3 dc) Avrupa Konseyi Danışma Kurulu Mahallî İdareler Komisyonunca, 1959 yılında İstanbul Şehrine verilmesi kararlaştmlan «Avnroa Konseyi Bayrağı» dün törenle Belediye Başkan vekili Faruk Ilgaz'a teslim edilmiştir. Bayrak Beledıye Sarayının önünde bulunan direğe çekilmiştır. Törende konusan Konsey Mahalli İdareler Konferansı Daimi Korrutesi Başkanı Francis Hıll, bay ragın dünya barısı uğrunda göste rilen çahşmalar ve imar hareketlerınden dolayı verildığıni belirtmiştır. Barkent Washinfton, savaştan çıkmış bir sehir manıaracındadır. 12 hloklak bir bölgede yagm» edilmedik tek dükkân dahi kalmamıştır. Hava yolu sirketleri, Washington'dan aynlmak ıstıyen bmlerce kı=ıye yer bulabılmck ıçın seferber olmuşlardır. Şehrin otobüs işletmesi ise, saat 1830'dan sonra seferlerinı sona erdirmiştir Washington'un Hilton Otehnde kımse kalmadıgı için müstahdem erkenden evıne yollanmıştır. 77(,M0 kişilik nüfusunun '.63'ünü zencilerin teşkil ettifi İVashinfton'da, ev kadınlannın panik içinde dükkânlara akın ederek yiyeeek stoku yapmaya basladıfı görülmüştür. Birlesik Amerika Cumhurbaşkanı Lyndon Başkan Johnson, bütün Amcrika'da ve yurt dıJohnson, zenci lider Dr. Martin Luther King'in şındaki temsildliklerde bayraklann yarıya indirilkathnden sonra gözleri hiçbır se» görmiyen bin mesini emretmiştir. Vukanda İstanbul'daki Amerilerce zencinin Federal Br'»nt Washington'da ev kan Başkonsolosluğunun bayrağı görülüyor. lere kundak sokup ala»;ine bır yağmacüığa girisme azerine, Federal birlikleri seferber ederek şehre celbetmiştır. Akşam üzerine doğru, seferî uniformaları içinde şehre gıren i federal birlikler Beyaz Saray, Kongre Binası (Capitol Hill) ve zencüerin saldınsına uğrayan diğer önemli merkezleri kordon Amerika'daki karışıkhklar, altına almışlardır. zenci ayaklanmaları ölüm olaKongre binasının ön tarafma yının tepkisidir. Bu bakımdan bir ağır makinalı tüfek yerleşsiyah derililerin öfkesi bir sütirilmiştir. re sonra hafifliyecek, normal Columbia bölgesi (FederM bafhayat» dönüleeektir. Şu var yorlardı. Liderin öldürülmesi kent Wa»binr1on'B içine atan ki, sokaktaki yağmanm durise bo inancı sarsmıs, şiddet bölge) Belediye Başkanı Walter ması ile mesele halledilmiş oltaraftarlarının itiban birdenWashington, saat 16'dan itibamayacaktır. Zira Dr. King'in bire artmıştır. «Şiddetçi» lerin ren başlamak uzere bütün şehirSldürülmesi zenciler arasında zenciler arasında daha fazla de sokağa çıkma yasağı ilân etsiddet taraftarlarımn kuvvettaraftar bulması, şimdiye kamiş ve ateşli »ilâhlar, mühimmat, lenmesi sonncunu dünden itidar «kara iktidar» a önem alkollü içki ve benzin satışını baren vermeğe başlamıştır. Nivermiyen ve yardım etmeyen yasaklamıştır. tekim «Kara Kuvvet» veya «Ka zengin siyah derililerin CarDün sabah Washington'da sokara îktidar» teşkilâtının lideri michael grupuna meyletmesi ğa çıkma yasağının kaldınlması ile Stokley Carmichael dün VVasAmerika'da önemli bir tehlike halk yine dükkânları yagmaya hington'da hücuma geçmiş, yaratmaktadır. Çünkü siddetçibaşlamış, şehrin çeşitli yerlerinde zencileri yağma yerine birlesler mücadele edebilmek için yangınlar çıkmıştır. Bu arada meğe ve şiddet politikasını yüayrı bir parti kurmak, sendiWashington dışındaki Andrews rütmek için tek bayrak altınkalannı ayırmak, kısacası behava üssune gelen 2500 paraşütçü da toplanmaya çagiTmıştır. 1968 yazlarla bütün bağlan koparde zenci gettolarmda güvenliği sağ sonlannda Küba'daki bir gençmak niyetindedirler. Proçraiamaya çahşan milli muhafızlara lik konferansına katılan Carma göre, tek bayrak altında ve diğer 4.000 askere, yardımcı ol ; michael, Amerikan zencilerinin birleşildikten sonra silâhlı mak için şehre girmiştir. Amerika içinde gerillâ savaşıyeraltı faaliyetine girişilecek, Yeni böbreği ile dün 10 uncu güSabaha karşı süngülü askerler na baslamalarını istemişti. SidAmerika çöktüğü zaman da bir nünü tamamlayan Yusuf Özer, ve mahallî polis ayaklanmalara i det taraftan lidere göre pasif bağımsız «renkli» devleti kurukendisini ziyaret eden Sağlık Basahne olan sehirde asayişe benzer : davranışlarla sonuç almak imlacaktır. Şüphesiz kara iktidar' kanlığı Müsteşan Faruk Üter ile. bir düzen sağlamıştır. Fakat bina ! kânsızdır; bu bakımdan zenciın programı amaçta romantik (Arkası Sa. 7. Sü. 1 de) ler silâhlanmalı, sadece hakları sonnçlara bağlanıyor. Ancak almak değil, «Yankee emperaraaç romantik ve hayali de olyalizmi» ni yıkmalıydı. Medesa, ezilmis zencileri çeken tani haklar akımının ve Güney raflan vardır. Hele pasif davCAPETOWN, (a^.) Dünyamn Hıristiyan Konferansının lideranışlardan ümidini yitirmiş tek takma kalplı üısam Dr. Phiri Dr. King ile Carmichael'in olan siyahlar, beyazlarla bağlip Bilaiberg, 32 ncı evlenme yıldöhem arası bu yüzden açıktı, ları koparmak gibi, beyazlarla nümünu önceki gece evinde dosthem de zenciler, Dr. King'in tuesit şartlar içinde savaşmak larına verdiği bir ziyafetle kutlatumuyla, sosyal haklara kavugibi sloganları pek cazip bulmıştır. ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) sacaklarına, siddet hareketlerimaktadırlar. Dün yayınlanan bültende, öncenin gittikçe azalacağına inanı Dışişleri Bakanı Ihsan Sabri ••• ki geceyi neşeli geçiren Blaiberg'Çağlayangil bir kere daha Fede, in istirahat ettiği bildirilmiştir. ral Almanyada izini kaybettirmiştir. 5 Nisanda Lüksemburg'da yapılan AET • Türkiye Ortakhk Konseyi Toplantısına başkaniık ettikten sonra Çağlayangil dan Almanyaya gitmiştir. Dışişleri Bakanhğı yetkilileri Çağlayangıl'ın Türkıyeye «önümiizdeki günlerde döneceğini» söj'lemekle yetinmişler, herhangi bir kesın tarih vermemişlerANKARA. (Cumhuriyet Bürosu) lisi Başkanı Klerides başkaniık egerekiyor. Pasaportum gecikmiş dir. Kıbrıs Türk Topluluğu Meclis decektir. olmakla beraber, beklenen blr so1 Bununla beraber, Çağlayangil Başkanı Rauf Denktaş dün gazeteDenktaş. pasaportunun gönderilnuçtur. Biz gcçmişe değil, gelecein, Başbakan Demirel'e bir niocilere yaptığı bir açıklamada, iki diğini, fakat henüz kendisine uğo bakmak zoruııda ve kararmdasaj gönderdiği ve Fas Kıralı Hatopluluk arasında ön görüşmelerin laşmadığını belirttikten sonra şun>ız. Topluluğumuzu çetin imtisan'ın Türkiye'ye gelış tarıhin17 nisan çarşamba günü başlıyaları söylemiştir: hanlar bekliyor.» de Ankara'da olacağını bildırcağını söylemiştir. Türk Toplulu«Plânıraıza gore 17 nisan carDenktaş bir soruya cevap ola J. dıği ve bunun ıjın ızin ıstedığı ğu heyetine Denktaş, Rum Toplusamba günütıe kadar Kıbrıs'ta burak şunları söylemiştir: öğrenilmistır. luğu heyetine ise Temsilciler Meclunmam ve temaslara baslamam (Arkası Sa. 7. Sü, 2 de) doğru OLAYLARIN AROINDAKİ Çağloyangil Avrupada izinl kaybettirdi Blaiberg dostlanna ziyafet verdi Kıbrıs'ta cemaatlerarası ön görüşmeler 17 nisanda başlıyor