Katalog

SAHİFE DÖRT 21 Nisan 1968 CIJMHURÎYET MeVusların Mİ JVlxxlV YomnıECVET GURESIN gözleri korkmuştu çevrllerek bldflrülen Naıun Pas* HÜKÛMET VE İSTÎFALAR İsyancı askerler adına konuşan Rasim Roca: cYeni yetişme bazı klmseler var. Memleketi gâvurlaştırmak istlyorlar. Yeni kız lisesi bu maksatla açılnuştır. Mektepte Fansızla, İslâm kızı bir arada okuyacak, kardeş olacaknuş. Şeriata aykındır böyle okuma» diyordu. lc okuma. Bunlar tslâm bırlıgı verine Osmanlı birlıji kovmak istiyorlar. Halbuki fikirlerde nvgvnlnk elmazsa birlık olmaz. Osraanhlık naaıl olur da çesitli unsnrları bırleştırebilirî Asker tarafından sovlüyorum : Meclisı Meb'vsan ve Vekiller Heyetı dındar adamlardan meydana gelmeli dıyorlar ve islmler de sovluyorlar. Bs askerlerden hiçbinsınin ceıalandırılmaması lîıımdır. BSyle »eye kafiyyen fJ*l«* meı.> Hoca Rasim ın konusması etkısını ojlesme vapmıstır kı, derhal kabıneje guvensızhk oju verılır. Zaten ıstıfa etmıs olan Husevin Hılml Paşa kabınesı duşer Mahmut Muhtar Pas» denüstır kı«îsjan basladıfı »ırad» bartırmak çocuk ovuncağı kabüındendı \ncak, hukumet siddetli harekete kesınlıkle karşı kovdu. lsvan gittıkçe genisledi. Ihtililcılere bu kadar ceMret veren şov padısah tarafından yıkıcı hareketlerının ho» jonüeceti teminatıdır » Hukuıret neden agır davrannuştır' Bu konuda görüsler çeşıth. Bır kısım tanh yorumcularına gore, uzun süre devam eden gerici yaymlar hükumetm KABULÎ BEYIN OLDÜRÜLMESI tteermde etkı yapmıs ve hattâ patlak veren ıhtılalm bastırüamayacağı konusu daha baştan verleşnLştır Bu arada hıikume tın tehlıkelere goğus gerecek kadar canlı olmadığını, Ittıhat Terakkı'mn baskısından da zaten bıkıldığını soyleyenler vardır Baska bır vorum ise Sadrazamuı Abdulhamıd'ın jetışürmesı olduğu ve tutumunu bu yuzden ağırlaştırdığı şeklmdedır Bunlann içınde akla en yakın geleni herhalde hükumetm gericı yayınların etkısı altında kaldığı, aynca basta DahUiye Mıistesarı Âdı\ bey olmak Uzere kıht noktaJarını ısgal eden bazı memurlann istıhbarat ve uygulama bakımından hükumeti yanlıs yola sevkettıgıdır. Olayın patlak verdiğl Salı günu daha once de yazdığımız gıbı Adlıye ^azı^ Nazım Paşa, Lazkıye milletvekıli Aslan bey, katledıldıler Aynca, suvari müf rezesının başında Dıvanyoluna doğru llerleyen Yüzbaşı Romülüs Ipatan, bır avcı neferı tarafından oldürüldü Kopru Uzerınde llyas ısminde bır mekteplı subay vuruldu, cesedt 24 saat ortada kaidı. Arabaeılar ya korkudan, ya da taas suptan zavallı subayın cesedıni taşımayı bıle reddettiler. Şerıf Sadık Paşa ve katıbi Esat bey, süvari teğmenı, belahaddın Mun; taz ve üstegmen Yusuf, Nurev tın yıne oldürulenler arasındadırlar. Aynca, olay gunü Tanm, Şurayı Ümmet gazetelerınuı ıdarehaneleri yagma edılır, Ittıhat ve Terakkı merkezı basılır Artık Istanbula yagmacılar ve ısyancılar hakımdırler Aksama dogru Hassa Ordusunun askerlerl de onlara katılır. Rasim Hocanın konusması üzerine Hükumete güvensizlik oyu verildi Isyancılar, Meclis'te silâhlı ve süngülü dolaşıyorlardı Ortada «rtık hukumet dıye bır kurul kalmamıştır. Sabah Babıftlı'de yapılan toplantıd» Huseyin Hilmı Pasa zaten ıstıfa etmeyi ılerı surmuş, dığerlerı de bu teklıfi benımsemışlerdır. Ayrıca Babıîh'ye gelen ve kellesı ıstenen Ahmet Rıza bey de Sadrazaraın teklılj uzerıne istıfayı basmıstır. Şeyhülislâro Zıyaeddın efendınin Sadaret makamına gelışı sırasında zaten Babıâhde Husevın Hılmı Paşa, Harbıve Nazırı Alı Rıza Pasa, Bahrıje Nazırı Rıza Paşa ve Adhye Nazırı Nazım Paşalardan başkası yoktur Onlar da bıraz sonra Saraya ve Meclıse gıtmek uzre ayrılacaklar, yolda âsıler tarafından çevrılen Ah Rıza Paşa ancak arabadan atlayıp canınj kurtaracak, jakalanan Rıza ve Nazım Paşalardan ıse bın (Nazım Paşa) oldurulecek, dığen jaralanacaktır de ona gore karar alacaktı. Askerler adına konusan Rasim Hoca «Bunlar, bn askerler» dıvordu «Mesrutıyetın aleyhınde değıllerdır. Kanunn Esasi dabılınde ısteklerının kabnl edılmesını ıstıyorlar..» Hoca bunu sovledıkten sonra şenatın ızahına gırıvordu «İslâm şerıatının ikı çesıt hükmfi vardır, bın sahıslara, diğeri içtımai bevete aittir. Fertler kendilerine aıt olan ser*î vazifeleri her yerde, her zaman kendı kendılerıne ıfa edebılırler. Namar, oruc, bac, v.g. gıbı dıni farzların venne getmlmesıyle içtımai bükftmler nyfulanıyor denemez. Fıkıh'ın (L'kobat) kısmı ve (haddı şer*î) uygulanmadıkca, dlfer hukfimlerı tanınmadıkça kannnlar fıkıh kitaplanndan aImmadıkça bn askerler sükunet bnlmazlar. Hırıstiyanlar da bizım ancak fıkıh esaslanndan als>rak çıkaracagımn kanunlara Oyacaklardır. Çunkü bo memleMefte eoguntak Muslumandlr.» Rasim Hoca coşmuştu Karsısında Osmanh mılletvekıllerı vardı etrafında 15 sılahlı asker duru\ordu. Dısardan sesler ftehyordu Ustehk Halep Mılletvekılı Mu<tafa ağa gıbı, Arnavut mıUetvekıllerınden îsmaıl Kemal bey gıbı taraftarlar, Hoca Va«fı efendı gıbı dı=lıler kppdısıne guvenle bakıyorlardı Devara ettı «Yenı yetisme bazı kimseler var. Maaleaef milletvekilleri içınde de var. Bunlar, Hırıstiyanlara knvvetlı forunmek ıçın memleketi gâvnrlastırmak ıstiyorlsr. Yeni kız lisesi bu maksatla açılmıstır. Mektepte Fransızla İslâm kııı bır arada okuyacak, kardeş otacakmıs.. Bu fikir İslâm Hırıutıyan. Hıristıvan da İslâm olsun demcktır Şerıata avkırıdır bov YARIN : Yeni Hukumet Hükumelin tutumu: Asılerın busbutun azıttıgı 15 nisan perşemD* günunun olaylan na geçmeden once kabınenuı tutu mu hakkında kısaca bılgı vermek faydalı olacaktır Ayaklaıuşı o gece haber alan Merkeas Kumandanı, derhal du rumu Harbıye Nazın Alı Rıza Paşaya bıldlnr Paşa, çabuk davranıp Harbıye Nezare'ındckı bırhkle harekete geçse, ya da Hassa Ordusunu harekete geçır se mesele belto de hemen halle(Jılecek, ısyancılar meydanlan floldurmadan katılmalar onlene•ek, böylece 31 Mart, kısa eamands bastınlabılecek Oysa Alı Rıza Paşa, once askenn ne iatedığınl oğrenmeye çalışmış, aynca, Haesa Ordusu Kumandanı Mahmut Mııhtar Paşaya haber yollayarak gorevi başına gelmesı nı ıstemıştır Gerçi vaktin geçmesıne rağmen Hassa Ordusu yine de o sabah isyanı bastırabılırdi Çunku elınde Jcuvvetli suvan bırhklen vardı. Asker iyl eğıtım gormüş tu Ancak, ordunun hareKete geç mesıne Sadrazam Huseyın Hilmi Paşa manl olmuş, kurtulu^u ısyanın bastırılışında degıl. ıstifada Bormuştür. Nıtekırn Hassa Ordusu Kumandanı Mahmut Muhtar Pasanın sonradan Atiha gazetelenne verdiğl demeç durumun odyle oldugunu gostermektedır radyo 1SIANBUL M30 06 25 07 00 07 05 07 10 07 50 07 43 06 00 08 İS 08 45 0" 30 10 00 10 05 10 30 10 35 10 55 11 00 12 00 13 20 12 30 13 00 13 15 13 30 15 00 15 05 15 20 15 40 15 45 16 45 17J0 17 00 17 05 17 50 19 00 19 40 19 30 20 00 21 00 21 10 21^5 21 45 22 00 22 45 23 00 23 55 Gunodın I Acılu. croarara Kore haberler Gunavdın n Hab*rler ve hava durumu IUnlar vc haflf müzlk IsUnbulda bucun Ovun havalnn C«sttll muzik Isteklerinız Cocuk u a t ı Ara haberler llânJar Levleiın omnl Bizi dlnler mıılnlz? B S Sezcındcn »»rkılar Hafıf muzık Konter nakli Gcc«n tırft» İ i t a i v ve hJtfU m U » k Yurdun S k«dınlar korosu Haberler Dans müzlti Reklim Dromtmlan Ar» luberler ilanlar Hafıf Batı muzıiı 1 DoîrusoHİen sarkılır Hafif müzık Mac nakli T Dıkmenden turkuler Cesltli Turk muziSİ Ara haberler îlânlır I Fevm*n orkestrası R e k l i m Dro«ramlan Haberler ve hava durumu Kentten kentc IlinUr ve hafif mürik Hafta tonu 24 saatin olavlan. iltnlar Esen Altandan «arkılar SDOr dercui EVUD UvanıkoHudan sarkılar Reklâm Droerunları Haberler Plâkl.r arasınd. Ozetler oro«ram kaDanıs tSTANBUL IL RAD">OSU 09 55 AcılM ve Drocram 10 00 Dukote£imlxden JOJO Karısık aololar 11 00 Se\ llen sesler 11 30 Akordeonla melodiler ]14î Valsler ve polkalar 12 00 Nat Kln? Cole u c l v ^ 12 30 Koncerto saati 13 00 Sarah Vauahan so\ luvor 13 30 San soloları 14 C0 Huehues Aufrav ve Herve Vilard dan sarkılar 14 30 Sonat saati 15 00 Caz muzlSı 15 30 Gencler ıcın 16 00 Pazar konseri 17 30 Kucuk konser 18 00 Genclere muzik 18 3(1 Senfonık muzık 19 00 Mıchel Beream Gübert Greruer ve Mıchel Arnauddan tarkılar 10 30 Aksam konseri 2015 Genclerın levdıkleri 21 00 San reDertuarmdan 21 30 Dumanın dort buc«*ından 22 00 Petcr Paul ve Mary toolulufeu 22 30 Gece konseri 21 00 Caz saati 23 30 Hafıf sarkıUr 24 00 I^tanbulda *ece yarın 0010 Hafıf muzik 01 00 ProCTam ve kaoanıs HAFTANIN ı î BÜLMAGASI 3 4 S 6 7 8 9 1O111213141516 besın maddesı, asıt salisilığin ticarettekı adı 11 Aslında ıstek bır nota 12 Bır üımız, tersınden oku nursa basıt b)r denız arac! olur, go zenek 13 Itaatlı, sıkıntı verme, buvuk anne. 14 Canlılık, dola>ısı ıle anlatma 15 Sonuna bır harf gelırse kocaman olur Halep orada ıse bu burada derlerdı lsvan etmıs 16 Kullanılmayıp atılan mal (ıkı kelıme) YUKARDAN AŞAĞIYA 1 Sıcak bolgelenn kıyı kesımlerınde yetısen bır çeşıt palmıve ve onun meyvası 2 Fakat, başka, efsanevi 3 Muslumanların ıbadet yerı. hayat bulan 4 Bır kadın adı, esasın yarısı. bır dılegın olması ıçın Tanrıya veya evlıyalara vaad edılen S Yuz, paramız, nışasta şeker ve su ıle yapılan tat lı 6 Kansızlık hastalıgı genıshgı, hayvan ayakkabısı (çoğui halı) 7 Bır kadın adı, bır harf n okunusu, bır ılımız 8 Uygun. balıkçı aracı, tersınden okunursa bujnık sevgı olur 9 Bır erkek adı, bır uzunluk olçusu, Akcıger, tersınden okunursa soru takısı olur. 10 Bır ecnebı kadın adı, ârızalar evlı bır kadın veya erkeğın bır başkası ıle cınsı munasebetı 11 Aslına sımıt'ın uzennde olur 12 Genışlığe, dını toren, sunmak 13 înce dar ve uzun maden parçası. Mısır tapınaklannm gırışlerıne va pılan buyuk kapılardakı mımarı unsur 14 Bayındır, evlerdekı v.yecek deposu, maksat 15 llen geienler. bır kadın adı, bır harfm okunu?u 16 Yassı hale getıren, mekanını, ılSvesı. Meclisin durumıı îsjancılar Mechs ıçınde sılahlı sungulu dolaşır, bağırıp çağırırlarken 20 kadar mılletvekılı de salonda ne vapılacağını konuşu yorlardı Sanklılar, basta Hoca Vasfı efendı, butun ısteklerın \erıne getırılmesını savunuyorlar bunlara karşılık bırkaç genç mıiletvekıh dırenıyorlardı Dırenenlenn başında Babazade lsmaıl Hakkı bev gelmektejdı Mılletlekıllerının telgrafla davet edılmelenne rağmen Meclıse gelenJer azdı Hele Lâzıstan Meb'usu Aslan bevın Meclıse gırerken Huseyın Cahıt beye benzetılerek oldurulmesı, Mechs uyelennın gozunu busbutun korkutmuştu Maamafıh ısrarlı dâvet uzerıne Meclıste 40 kadar mılletvekıh Rasim Hoca'nm konugmasivle etkilenen Meelif tarafından kabınesı dusürülen Hüseyın Hılml Pas. toplandı Bunlar kendıterıne Halep Mılfetvekill Mttstaca efeSdijı başkan seçtıler. Boylece guya meşru olarak muzakerelere gırtfıler. Karşılıklı konugmalar devam ederken Mechs salonuna askerlerın koruyuculuğunda bir ılmıve heyetı (!) gırdı. Hejett» «Fetva Emını» de vardı Ancak sozculuğu Beyazıt Camıı hocalarından Ahmet Rasim efendı uzerıne almıştı Hocanın sözleri Mechstekı mılletvekıllerınden çoğu heveUn gelısını sevınçle karsıladılar Zaten bu mızanseni de kendılerı hazırlamışlardı Yıne onlann ve fetva emınının deste|ı\le Hoca Rasım'e söz verıldı Ra«ım Hoca ıs\ancı askenn ne ı^tedığını anlatacak, Mechs 16 SOLD4N SAĞA 1 1415 yuzyıl tasavvuf şaırlenmızden olup Bayramıye târıkatım kunnuştur (uç ısım) 2 Dolayısı ıle anlatma, genışhk, bır goz rengı, !slâm dınınde bes şartın bın 3 Un, çekıp çevırme cam ha muruna çeşıth maden oksıtlen kat makla elde edılen bır madde 4 Vılâyet, sonuna bır harf gelırse an lam demek olur, bır harfın okunu§u, bu maya çalış anlamuıda bır eırur 5 Duman kın, acıkh, halk arasında soylenen hıkâye 6 Sonuna bır harf gelırse basıt bır demz aracı olur. bır soru takısı, kıra lıçe, buyuk bır akarsuya karışan suların her bırı 7 Buyuk olçude mal aiıp sauna, etkısıne 8 Bulunması ıstenen, ağaçların kumelen dıgı yer, çoğul takısı 9 Bır cısmın durdugu veya geçtığı yerde bıraktığı ısaret (çoğul halı), cınlerın pek guzel olarak tasarlanan dışısı 10 Kesılecek hayvanlaru» tıcaretını yapan kunse, proteını bol Bond MODESTY BLAISE AMUAŞIU&M S S j l k ı lUt st^siL^ DUNDEN BUGÜNE 40 Sanfcı Nevın olmasa, bovlesıne verımli çalısamıyacaktı. Onu evırun, evlâtlannın başında, onlann herşevıyle candan ılgıll bılmese gonıü rahatlığıyla kaiamıyacak geç saatlere kadar muayenehanesınde. Ve şımdı, Ayla ona «ne ışe yaraduı?» diyordu Çocuklannı yabancılaşmış, kendısınden, annelennden uzaklaşmıs goruyor, bundan derın bır acı duyuyor. XL Aylm'In daıresı cıvü cıvıldı Bır alay çocus toplanmış Aylın'm okul arkadaslan, karşı apartımandakı ikizler, asağıki Sevınç, kapıcının beş yasındakı oğlu, hepsı orada Aylm ın dogum gunu bugun 2 numaradakı buyük hanımla Ömer Ruştu Beyın kıza Ajlâ hanım da gelmışlerdı Onlar da, kü çılklenn neşesını seyrederek eğlenıv orlardı Oyuncaklar ortaya dokulmuş Bebekler, üstuste konularak ev yapılan tahtalar, bır terazı, oır telefon, Irurulunca zıplaya zıplaya gıden bır kurbafa Kımı bunlarla oynuyor Kımi bır tatabın resımlerıne bakıyor Kımı atlıyor Kımı koşuşuyor Aylft hanımın getırdığı balık avı oyununun çok süksesi var Suyla doldurulmuş bır havuzcuğn, kuyruklannda numara olan cellkten balıklar K<V nulmuş Uçlan miknatıslı oltalannı içıne daldırıyorlar En büyuk numaralısını, ozellıkle kırmızı balığı kım avlıyacak Çığuklar atıyorlardr «Yakaladım», «ben kazandım» AyLjı sevınçle ellerıni çırpıyor. «Kırmızı ba lık kırmızı balık çıktı» Pek cıcl, Aylm Beyaz elbısesıni gıymış, boynunda, büyük hanımın hedı ye ettığı mmeli altın yonca Işıl hanım ıçerıye gıttı Haarlıklannı bitirerek çocuklan kahvaltıya çağırdı. Yandakl odada onlar ıçın güzel bir sofra ku rulmuştu. Ustunde turlü kurabiyeler, sandviçler, tuzlular Ortada, sekız mumlu doğtun günü pas tası Buyuk hanımla Aylâ hanım da gelıp masa nm başında durdular. Pastanın mumlan yakıldı Hep bırlıkte kutlama şarkısı soylendı«Happy bırthday to you, happy birthday to you Happy bırthday dear Aylin. » Bırden tızleşen uçuncu «bırthday» de, küçuk sealer çatallaşıyor, yanlış notalar çıkıyordu. Fakat sonunda, herkes avnı coşkunlukla aikışladı Aylin, günün kişisi olmanın verdıgj kıvançla, önemli bır ış yapar gıbı cıddl ciddl egildı, «pütfı dlye mumlan sondürdü Ve yemege başladılar. Ajlâ hanım servıs japmaja jardım edıyordu: «Yumurtalı sandvıç sevmıyor musun0 Öyleyse d 11 lıden vereyım» «Bır kurabıye daha ıster misın '» Arada, ufak tefek olaylar tkızlerden bmsı H monata bardagım devırdı. Bır başkası, pastasını jere duşurdu Zıyanı jok Yenılennı verdıler hoffien Her şey duzene gırdı Çocuklar şenlik ıçındeydıler Yıvorlar, ıçivor lar konuşup guluyorlar. Aylm m çınlayan kahıtahası, annesının yureğını mutlulukla doldurdu O\ vavrusu memnun Değmışü dundenben uğraştı ğına Buvuk hanım biraz üzgüvle guUmsuvor Torunu, kendı oflancıgı da araiarında buiunsaydı! Hem çagınlmıştı da Ama telefon ettığınde. sovlernemıştı bile oğluyla geluıme Bılıyor Getırmezler' Buyukler kuçukler sofradan kalktıktan sonra çavlarını ıçtıler Balkonda oturdular, Işıl hanım hazırladıgı nefıs şeylerden kendı mısafırlenne de sundu Avlâ hanım bademlı aylan pek beğenmıştı. Tarıfını sordu Buyuk hanım şaşıyor 9 Pastayı da kendınız mı yaptınız Balkonun yan duvarı hanımellenj le sarılmış Önlerınde bahçe, çıçekler . Guzel bır gundu Ellennde fıncanlanyle tatlı tatlı konuşuyorlardı Fakat uzun zaman çocuklan başıboş bıraka madılar Onlann yanına donmek zorunda kaldıla" Her yanı altust edıyorlardı. Odalara dagılıyorlar, koltukları çekıyorlar, yataklann altlanna gınp saklanıyorlar . Sevınç, ıkızlerle kavgaya tutuşmuştu Kap.cmın oğlu dızıni vurmuş, ağlıyor HepsınJ bır araya toplamak, dısıplin altında eğlendırmek gerekıyordu Haydi, rond yapalım.. Elele verdıler: «Hendekte bır tavşan, uyuyordu . uyuyordu.. Arkasından, ıskemle oyunu Sandalyeler dızıl di Plâk çalarken, etrafında donerek gezımyorlar. Beklenmedık bır zamanda, duruverıyor müzık. Yerlen kapışıyorlar Aralannda çekişiyorlardı, «once ben oturdum» «hayır, ben oturdum» dıye Pıyangoya sıra geldığı vakıt. cam bir sessizhk oldu Hediyeler, bir tepsının içınde, ortada durııyordu Gezdırılen kupadan bukulmuş kuçük kağ,tlarda, numaralarıru çektıler. (Arkası var) P^L nciM ' > • (Â5ST A N KARA Acıhs Dro«r»m ı Günavdın ı Kove haberler Günavdın II Haberler ve hava durumu i Sabah muzıiı ı Anknrada bueun ı O\un havaları ı Dınle\ ıcı ısteklerf M Sevrandan »arkılar • DınltMcı lsteklerl Ara haberler ilânlar * Akkılıctan türkuler Levlefem omru Blzı dınler mısınız Dıleklerınız Seçtıklerımız Gecen hafta Hafıf muzik Yurttan sesler Haberler Bır reklâm Droeramı > M Yıldızdoiut v« Y Ozelden sarkılar ' Ülkeler ve cocukları > Reklâm t>rogramlırı Ara haberler ilanlar ı Ovun havtlan i Sarkılar i Cesıtli muzik A Gurkandan turküler ı Hafif muzık Ara haberler üanlar I lncesaz ı Ocakbasl ı Reklâm DroEramları ı Haberler ve hav» durumu ı S Erorhandan turküler ı Bıleı kosesl • Sevılen sesler ; M N Selcuktan sarkılar Fransadan müzık ı 24 saatın olavlan ilînlar ı Y Cınardan turkuler ı SDOr derıist Bır bestecımiz var ı Muzık D haberler ı Yerli orkeıtralar Haberler > Gee* konseri Gece varmna doiru Özetler. Drocram kaDanu ı i ı I ı ı A.4! Tifffany Jonos TİFFANY JONES