Katalog

KARAGOZ •• CCVDET KÜDRET 3 dltt« 35 oyun Renkll 30 reetaı Genis birönsö» Zengin f H'^'ifr Gelecek tiyatro edebiyatınua etkileyecek büyük eser. 1. cUt, 428 sayta, 15 Ura. Bilfi Yayınevi Yenisehir, Ankara Cumhuriyet 2219 umhuriyet KUEUCUSU: YUNÎJS NADt 44. yıl sayı 1S661 Telgraf rt mektup adresl: Cumhuriyet trtanbul Posta Kurusu: Istanbul To. 246 Telefonlar: 22 4 2 9 0 22 42 96 22 İ2 97 2 2 4 2 9 8 2 2 4 2 99 Pazartesi 4 Mort 1968 ri tandır na değerli onbeş hikâye tinnlştlr. Varlık kan bu güzel eserin Seçim sistemindeki değişikliğe çatıldı Ecevit: "AP'nin düşüşu yeni kanunla Şahlamş mitingi Istanbul'da hızlanacak,. yapıldı Ellerde taşınan bir döviz: «Cellât Karaali, zengin olacağın günler yakmdır» TİP: «Yunanistan darbesiyle bizde hazırlanan oyun aynı paralelde» (TURT HABERLERİ SERVİSİ) •CKVİT ((Yoldaş Inönü» sözüne itiraz eden bir vatandaş dövülüp ağır yaralandı 1968 yıh progrâmı dışfinansman gtiçltikleriyle karşılaşacak ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) ABD'nin 1968 yüında Türkiyeye vereceği 60 milyon dolarhk kredinln geçen yıllara nazaran aa olusunun Türkiyeye Yardım Konsorsiyomu kredilerinin üyeler arasında dağılışmı etkileyecegi AnkaradaM yetkflilerce Ueri surülmektedir. Geçen yıla nazaran 75 milyoa dolarhfc bir azalış gösteren ABD nin kredi yardımı karşısında, 1968 yılı programının dış finansmanın da bazı güçlüklerta ort*ya çıkması beklenmektedir. Türkiye, 1968 yılı prograiBi için Konsorsiyumdan 214 milyon dolarlık program kredisi istenunde bulunmuş, ancak, bu rakan» dahil olan 30 milyon dolarlık rezerv payı kabul edilmemişör. Böylece, Konsorsiyum. Türkiyenin 1968 yılı program kredi»i ihtiyacını 184 milyon dolar olaraK tespit etmistir. ABD Hükumetinin bu açığın kapatılmasına 60 milyon dolarla katılması. diğer üyelerin paylanrts 124 milyon dolartık bir kredinin düsmesi sonucunu dogurmaktadır. Ancak, îngilterenin almıs olduğu tedbirler ve Ortak Pazar Ulkelerinde 1987 yılı içinde görülen durgunluk, bu miktarın karşılanmasının güç oldufu sonucunu y»> ratmaktadır. Seçim Kununu bu hafta Senato'da görüşülecek ANKARA, (Combnriyet Bflrosn) Seçim Kanunu tasansı Cumhuriyet Senatosu Genel Kurulunda en erken perşembe günü görüşülebilecektir. Senato Anayasa ve Adalet Komisyonu Başkanı Saim Sarıgöllünün (AP) verdiği bilgiye göre, geçici bir koroisyon kurulmadığı takdirde. tHMHPin Stnıto Anayasa ve Adalet Komigyonu ile Içişleri Komisyonunda görüşülmesi gerekmektedir. Ancak salı günü yapılacak olan Senato toplantısında tasarımn geçici bir komisyona havalesi kuvvetle muhtemel görülmektedir. Zonguldak İl Kongresinde konuşan Genel Sekreter Bülent Ecevit, Ortanın solu ve duzen değişikliği fikrı halk arasında yayıldıkça «AP yöneticilerinin kendilerlni ayakt* tntan zeminin kaymağa başladıfını» anladıklarını söylemiş ve ozetle şöyle devam etmiçtir : « Dar gelirli halk topluluklanndan aldıklan oylarla onları «ömürenlere hizmet eden, bunun için de tntncn politikasıyla, kurnlu düzeni, oldnğu gibi sflrdürmek, hattâ daha da bozarak sürdttrmek isteyen A.P., halktn bilinçlenişi ve CHP'nin yeni tutmn ve davranışı karşısında artık bnna imkân kalmadığım gördükçe huznrsuzlnktan hırçınlığa doğrn sürfiklenmektedir. A.P. din sömürtleülağüne hıı vererek bisi t»ytt «Hrçnreceğini nmmaktadır. Fakat halk, gerçekleri ögTendtkçe ve CHP bu konada savanmayı bırakıp. halkçı bir zemin üzerinde ve AP'nin oynnlannı açıga vnracak şekilde taamıza jeçtikçe, A.P., din sömürüeülüğünün de yürümediğini görecektir. Son çare olarak A.P., (Arkası Sa. 7. Sfi. 1 de) Muhalefet partüeri liderleri dün çeşitli il ve ilçe kongrelerinde, özellikle A.P. nin seçim sisteminde yapmakta olduğu değişildikleri işleyerek iktidara şiddetle çatmışlardır. Ecevit, «Değişiklik, A.P. nin düşüşünü hızlandırmaktan basşka sonuç vermeyecektir» derken, Aybar, Demirel'in bir dikta rejimi hazuiadığıru ileri sünnüştür. Inönü bugün Konyada ANKARA, (Cumhurıyet Bürosu) CHP Genel Başkanı tsmet Inönü, bugün otomobille Konyaya gidecektır. Genel Başkan lnonü, Cıhanbeyh'de bir konuş ma yaptıktan sonra Konyada CHP İl Merkezınde çahşmalanna başlayacak olan Partı Meclisı toplantısına başkanlık edecektir. lnonü ve Parti Meclisı üyeien, daha sonra Konyanın bazı köylerini de ziyaret edeceklerdır. CH P çevrelen, Parti Meelisinin Konyad» yapacağı toplantıya öısel bir önem vermektedır. Geçen hafta yapılan «Uyanış» mitingine cevap olarak MTTB'nin öncülüfü ile düzenlenen «Şahlanış» mitinginde, Necip Fazıl Kısakürek'in «Yoldaş înönü» gözüne itiraz eden 49 50 yaşlannda bir vatandas, dövülmüş ve ağır şekilde yaralanmıştır. Sultanahmet, Üsküdar ve Stşlide toplananlarm üç koldan yürüdükleri Taksim Meydanında yapılan konuşmalar ve dagıtılan broşürterde komünizmin lânetlenmesinin yanı sıra kahrolsun komünistler sesleri arasında AP iktidarına da çatılmıştır. Mitinge 18 ögrenci teşekkülU, 11 sendika, 80 dernek, 10 Komünizmle Mücadele Derneği subesi, 14 milliyetçi teşekkül katılmıştır. Bu arada, özellikle Bursa ile dığer illerden otobüs ve taksüerle de kalabalık gruplar gelmiştir. Bursadan gelen mehter takımı da mitinge iştirak etmıştır. Kn kalabalık grup suitanahmet Meydanınd» toplanmıştır. YürUjnis kohınutl saat 12 de harekete gececegl bellrtümiş olmasına r»ğmen, öğle namazanın kılınması için hareket 13.45 e ertelenmiştir. Saat 11 de Sultanahmet Meydanında toplanmağa başlayan kalabank, devamlı olarak TİP ve CHP'ye aleyhte gösteri yapmıştır. öğle namazının topluca kılınmasından sonra önde mehter takımı ve Türkistanlılar olmak U zere kol hareket etmistır. Bu arada Sultanahmet Camiinin duvarlanna asılmışken düşen bir afışi yerden alan ve çop tenekesine atmak isteyen bir temizlik işçisi tartaklanmıstir. Kol yUruyüşe geçtiği sırada bir kısım yöneticiler, kolda bulunan bere giymiş bazı kişileri ikaz etmiş, berelerini ceplerıne »okturrauşlardır. SULTANAHMET'TE Avrupanın 5 şehrinde esrarengiz fnfılâkfer (DIŞ HABERLER SERVÎSt)" Dün Avrupa'nın üç şehrl, diplomatik binalan hedef alan esrarengiz patlamalara sahne olmoştur. LAHEY Lahey'deki Yunın, Portekiz ve Ispanyol Büyükelçileri önünde dün sabaha karşı üç ayn patlama olmus ve bu patlamalan taKiben polise telefon eden bir sahıs, Amerikan Büyükelçillginin de ayni şekilde bir suikaste uğrayacağını bildirmistir. PoUs, bir yandan Amerikan Elçiliğine koşarken, diğer yandan da, diğer elçilikler önündeki patlamalan sorusturmaya başlamıştır. TORtNO Torino'nun m o dern bir apartıman binasında bulunan Amerikan Konsolosluğunda, Cumartesi gecesl bir bom ba patlanuş, olayda apartımanda oturanlann bazılan yaralanmıstır. LONDRA Amerikan Subay Kulübü ile yan • yana bulunan Batı Almanya ile İspanya Büyükelçilikleri dün, iki ayn infilâkte hasara uğramıştır. Olaylarda yaralanan olmamış, polis herhangi bir ipucu ele geçirememiştir unün Sokak yerine notiorı Parlâmento Millî Baklvenm kalkması kfiçük partilerin çoğunu şüphesiz tasfiye edecektir. Ancak kücük partilerin tasfiyesi Türkiyenin bugünkü çekişmelerini ortadan kaldırabilecek, ortalığı gül gülistan haline getirecek midir? tşte bu, oldakça süpheli. Çünkü, Batı ülkelerinde de bir zamanlar biitiin bozuklnklann, kamplılasmaların, sokak çatısmalannın seçim sistemindcn ileri geldiği sanılmış, aistemler değiştirilmiş, ama meseleler bitmemiştir. Meselâ derler ki, eğer Birinci Dfinya Savası sonnnda nispî tem«il sistemi olmasaydı, Almanyada Hitler iktidara gelemezdi. Oysa nazileri iktidara getiren seçim sisteminin nispiliği değil, savastan yenik çıkan Almanyanın meselelerle yükln oluşuydu. Daha doğrusn Almanya. çoğunluk sistemini de nygulasaydı, karşı karsıya kaldıgı iç ve dıs meseleler, özellikle dfinya ekonomik krizinin tahribatı, onu 1930 sonrasına götürecek idi. Nispî temsil sistemi hattâ belki de demokratik dfizenin hayatım uzatmıstır Almanyada. Zira filkenin bünyesine göre çeşitli fikirlerin, gnıplann, çıkarlann hiç degilse parlâmentoda çarpısması, çatışmalann sokağa dökülmcsini geeiktirmistir. Fransa'da da komünistlerin oy çognnluğnnn kısıtlayan 1951 Seçim Kannnn Halk Toplulnğu Partisini ön plâna çıkarmıştır ama, buhranların önüne de hemen geçememistir. Efer savastan galip cıkmasaydı, De Ganlle altematifi bnlnnmasaydı ve meselelerinin çognnu halledemeseydi, nispî temsil sisteminin degismesine rağmen Fransa, ya bir «:1, ya da bir ordn diktatoryasına kayabilecekti. Sosyal knmelesmelerin ve çatışmalann seçim sistemleriyle önlenemiyeceğine dair daha çeşitli örnekler verilebilir. *** Memleketimize bakarsak manzara şndnr : Türkiye, az gelişmişlîkten gelişmişliğe dofrn kayan, dolavısiyle sosyal dengesizliklerin gittikçe beUrlendigi bir filkedir. tnsanlarımızın istekleri mfitemadiyen artıyor. Uyanış yayıldıkça sınıflar ve tabakalar arası çatışmalar keskinleşiyor. öyle ki, kalkınma hızı çatısma hızına yetişemiyor. Kısacası, Batının yıllarca önce geçtigi bir ortamda yasamaktayız. Aslında bunlar hemen bfitün az gelişmiş ya da gelişmekte olan filkelerin ortak problemleridir; değişik görünüş ise teferrnattan ileri gelir. Iste biz simdi. hem bu sürtfismeleri önlemek için meselelerimizi kısa sürede halletmeğe çalısacağız, hem de özgiirlfik dfizenini devam ettirece|iz. Ikisini bir arada yiirütebilmek gerçekten güç ve zaten hfiner de isin güçlfigünden geliyor. Hiiner diyornz. Çünkii; çatışmaları, sürtâsmeleri sokaktan parlâmentoya çekeeeksin. Çekmek için çeşitli düşfincelere, akımlara parlâmentoda sesini duynrabilmek imkânını vereceksin. Parlâmentoda belki rahatsız edici sesler çıkacak, hnzvrn kaçanlar bu sesleri susturmak volonda çaba gösterecekler. aldırmayacaksın, dayanacaksın. Ta ki, sesini Mecliste dnynrabilen akım, soka|ın gereksizli|ini anlavıncaya kadar. Ta ki, herkes duşündfigünü söylemekte özgfir oldnğuna, derdinin dinleneeeğine, çıkarlannın eşitlik ve özgürlük içinde savunulacagına inanıncaya kadar.. Denilecek ki, iyi, güzel ama, işler nasıl yürüyecek? Hemen söyleyelim; parlâmentodaki çatışmalann işlerl yfirfitmedigi, engellemeler yüzünden kannnlann çıkanlamadığı, aslında birtakım palavralardır. 1961 den bu yana C.H.P. de aynı palavrayı attı, A.P. de. Şimdiye kadar gSrfilmemiştir ki, memleketin tüm çı • kariyle ilgili bir kanun gelsin de muhalefet onu engellesin. tşte Tetki Kannnn: Eleştirilmiştir, muhalefet edilmiştir. Fakat kannn çıkmıştır. Silâhlı Knvvetler Personel Kanununu alınız : Göriişülmüş, çıkmıs, veto edilmiş, tekrar çıkmıştır. Ve işte son örnek Seçim Kanunu : Iktidar partisi, çogunlogn ile bir gecede kanunu Meclisten geçirmistir. Diyeceğimiz şudur : Tfirkiyede fikir akımlannın geliştigi bir gerçek. Demokratik dfizende yaşayaeaksak bu akımları baskı yoluyla darduramayız. Zira hareketler o zaman sokağa, hattâ yeraltına kayacak, belki daha da tehlikeli hale gelecektir. Aksine akımlann sokaktan parlâmentoya kanalize edilmesi, çatışmalann millî iradeyi temsil eden parlâmentoda yapılması lâzımdır. Millî Bakiye sakıncalı bir sistem olabilir, fakat onon yerine başka sistemler vardır. Tüzlercesini Batı bnlmuş ve uygulamıştır. Bilgiç: "Bu millet hıçbir zaman gerici olamaz,, KARABÜK Ulastırma Bakanı Sadettın Bilgiç, beraberinde senatör, milletvekilleri ve teknik müşavirleri olduğu halde şehrimize gelmiştir. Bilgiç, Beledıye balkonundan halka hitab ederek, yeni Seçim Kanununa ve fericilik konu suna değinmiştir. Bakan Seçim Kanunu konusunda, "]%1 scnesinden bu yana CHP dort defa Seçim Kanununu değistirmiş olduğu halde, bugün eski Se çun Kanununa dönüşümuzü engelleme\e her turlu imkânlarını kullanmış. fakat bunda muvaffak olamamıştır» demiştir. Gericilik konu sunda ise: «Bu millet hiç bir zaman gerîci olamaz ve olmıyacaktır» şek linde konuşmuştur. ÜSKÜDAR'DA TAŞ VE SOPA İLE DÖVÜLIİYOR Taksim'deki mitingin sonlanna doğru Necip Fazü «Yoldaş lnonü» sozüne itiraz eden Ekrem Nemlioğlu adlı bir memur okla işaretli) tas ve sopa ile resimde görüldüğü şekilde dövfildU. Üsküdar Meydanında toplanan mitingçiler de araba vapuru ile Kabatasa geçmiş ve Dolmabahçe yolu ile Taksime çıkmışlardır. Mitingçiler, Mithatpaşa Stadının önünden geçerken içeridekileri kendüerüıe katümağa çağırmışlar, «Bu mejnleket meselesi varken, maç seyredfflr mi?» diye bağırmışlardır. Buna karşılık staddakilerin bir kısmı taraiından yuhalanmışlardır. Şişü Meydanı ise diğer tophınma mahallerine nazaran daha az ilgi toplamıştır. Tanker'den dökülen petrol Sanjuan ffmanını kapladı SANJUAN,«RTO RİCO (ajl.) San Juan limanında Liberya bandıralı «Ocean Eagle» adlı bir tanker. govdesındeki çatlak yüzünden ıki parçaya aynlmış ve petrol denize sızmaya başlamıştır. Sahil muhafaza yetkililerinden öğrenildiğine göre, limanın girişinl tıkayan tankerden sızan pe^ rolün miktan haylı fazladır. Parçalanmasına rağmen henüz batmayan 12,065 tonluk. tankere yardııa için derhal olay yerix\e sahil muhafaza botlan ve kurtarma gemilen gonderilmiş, liman kapatılmıştır. YTP'nin yeni lideri Y. Azizoğlu kolları sıvadı ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) YTP Genel Başkanlığına seçilen Diyarbakır milletvekilı Dr. Yusuf Azizoğlu, Yeni Türkiye Partisini durgun vaziyetten kurtarmaya, teşkilâta yeni bir renk ve şekil vermeye kararh olduklarıııı» açıklamıştır. Dr. İrfan Aksu'nun önceki «ece yapılan Genel tdare Kurulu toplan tısında Genel Başkanlıktan istifa etmesi ve yerine Azizoğlunun seçilmesi, partiniu feshedilmesinin beklendiği başkent siyasi çevrelerinde sürpriz olarak karşılanmıştır. Öte yandan Parlâmento ve siyasi çevrelerde dolaşan söylentilere göre, CHP ve TİP dışında. GP, MP, CKMP ve BP nin katılmasıyla yeni bir «Demokratik Cephe» kurulması için bazı gayretler sarfedilmektedir Özellikle Cumhurbaşkanlığı na yakm bir bağıınsız milletvekili bu cephenin teşkili için olağanüstü gayret sarfetmektedir. Koku Toprak ve ittihat... Erol Dalh PANKARTLAR Mitinge katılan kişilerden bir kısmının ellerinde şu pankartlar okunmaktaydı: «Karakasü Benicem, lpini ben çekicem», «Cellât Karaali zengin olacağın günler yakındır», «Artık şahlandı dnrmaz Islâmda iman • Dikkat Müslüman sakın komü* nizme verme aman Götürse de bu aziz vatanda gövdeyi seller gi(Arkası Sa. 7. Sü. 1 de) Elmah MP Genel Idare Kurulu üyesi ANKARA. (Cumhuriyet Böıosn) M.P. Genel Baskanlığı dün yaptığı bir açıklamada bir süre önce partiye kaydolan eski Diyanet Işleri Başkanı Ibrahim Elmah'nın Genel Idare Kuruhın» seçildiğini bildirmiştir. Baykurt; «Bizi yolumuzdan alıkoymak zordur» dedi MTJĞLA TÖS Muğla Gen»l Kurulunda konuşan Genel Başkan Fakir Baykurt, «Üçümüzü beşımizi bölerek bizi yolumuzdan alıkoymak lordur» demiştır. Baykurt özetle şunlan söylemlfr tir: «Biz 120 yıldanberi milletin efitimini maalesef tam olarak başaramadık. Bunun sebebi Millî Eğitün idaresindeki gevşekliktir. Yıllardanberi çücü yeten öğretmene saldınyor. Küçültmenin, iftirantn bini bin para. Bugün de politik.ı yaptığımızı, görevimizin dışıni çıktığımm söylüyorlar. Halkla öiretmenin arasını açıyorlar. Bütün tetkik ve takip sistemleri ellerindedir. Araştınp suçumuzu göstersinler. L'ğraşıyotlar ama gösteremiyorlar. O zaman yapacakları bir tek ls vardır, o da mübaren ağulannı AGOP MÜRSAtLOĞLU (Beyrut'ta yakalandı) Firarî gangster Agop Beyrut'ta yafcafandı BEYRUT, (Cahit GÜÇBtLMEZ Bildiriyor) Firarî gangster Agop Mursailoğlu, onceki akşam Beyrut'ta bulunan karısının evıni ziyarete gittiğı sırada Lübnan polisi tarafından yakalanmıştır. Bir yakınının ihbarı ve Türk Interpolünün basvurması uzerine Lubnan emniyetince yakalanan Mursailoğlu, önümüzdeki günler de Türkiye'ye getinlecektir. Ancak, iki ulke arasmda mucrimın anlaşması bulunmadığından, Turk înterpolunun bıran (Arkuı üa, 7, Sü. 1 de) ECVti GÜRESLN «Mis, mis, m.s bunlar, Kur'anın emrettiği kokulan satıyoruz. Biraz koku, bir Toprak, bir de İttihat, hepsi 50 kurnş..» Binlerce kişi Sultanahmet camiinde namaz kıldıktan sonra kapıdan çıkarken, biraz koku, bir «Toprak» dergisi, bir de tttihat alıp 50 kuruşu bastırarak sıralarına girdiler. Mitüıg yürüyüsü için her şey haardı. Hareket için komut beklenirken, yanık bir ses «Kahrolsun siyonizm» diye olanca nefesi ile bağınverdı. Yandan başka bir ses «Siyonizm değil ulan... Komünizm...» cevabını verince, j"anık ses sahibi bir hayiı sinirlendi, «3en ne diye bağırdığımı biliyorum... Yahudiler demek istedim, şimdi annadın mı?» Her halde anlamıştı ki cevap ver tnedi. Bu sırada camii duvarı dibinde bir karışıklık oldu. Eski AP ÎZMİR, (Cumhuriyet Bürosu) miUetvekülerinden Naci Öktem, zayıf çelimsiz bir kişinin yakası Zekiye Akyüz adlı bir kadın, na yapışmış «TJlan sen Sosyalistgayrimeşru çocuğunu dünyaya ge sin, yanındaki arkadaşına ne tirdikten bir saat sonra yatak söylüyordun...» diye sarsıp duruçarşafı ile boğarak öldürmüştur. Akyüz, daha onceki üç ço yordu. Adam sosyalistler için sunturlu bir küfür savurdu, yaka • cuğunu da ayni şekilde öldürdüsındaki eluı parmaklan biraz ğünü söylemıştir. Zekiye, önce «Çocuğum ölü o aralannca, «Vallahi simit alacaktık. Onu söylüyordum» deyip Isalarak dünyaya geldi» demişse de labalığa kanştı. Böylece Sultansonra tfade degiştirerek, «Gayri ahmetten yürüyüş de başlamıs meşru yavruımı yatak çarsafı ile oldu. boğarak öldürdüm» şeklinde koŞişliden, Takstme kalkacak konnuşmuştur. voy bir hayli geç hareket etti. Zekiye Akyüz, daha önce de Trafik, polis arabalannın arasmdünyaya getirdiği 3 çocuğunu ayda gayet muntazam sıralarla m şekilde boğarak öldürdüğünü «Kahrolsun komünizm» nldalan belirtikten sonra, «Benîm hiçblr şeyden haberim yok.. Ben suç ile yürürken, 2025 kişilik gençler grupu konvoyun arkasına takılasuzum» demiş ve saçını başıru yolmaya ba$lamıstır. (Atkası »a. 7. Sü. Z de) Dördüficü çocuğunu da öldürdü §' süredir Vietkong ve K. Vietnamlüar tarafından kuşatüan Vietnam'daki K« San Amerikan ussüne önceki gün isabet eden bombalann yarattığı zarar arasında, C^123 tipi bir nakliye uçağının yanması da vardı. Bu arada dün Vietkong'un, Saygon'un 14. km. dışuıda t i r Amerikan bölüğünü pusuya düfürerek 48 askeri öldürdüğü Saygon'daki Amerikan komutanlığı açıklamıştır. Çetecilerin bölüğe dört yandan ateş açmasıyla başlayan çarpı«malarda 28 Amerikan askerinin de yaralandiğı bildirilmektedir. " B i r a y l a u n