Katalog

SAHİFE DÖRT 29 Mart 1968 CniHURfTET 19 kasım 1961 de, Inonu'nun başkanlığında Bırınci Koahsvon Kabınesı kurulacaktır. Demek ki Başvekılhkten a>nldıktan 24 yıl sonra Ismet Paşa, gene Başvekıl olacaktır. Ama şımdı onun arkasmda, onu destekleyen bir Ataturk ve tek partılı Meclısın mutlak ıtaatı yoktur. Bırtakım perdeler arkasında, ne olduğu, ne i'tedığı, ne vapacağı veya neler japamıvacağı belh olmayan a«ık vuzlu bır kuvvet vardı Sılâhh Kuvvetler B'rlığı' înonu artık, Meclısle veva sıvası dâvalarla hesaplasmaktan zıyad"e, ve kımbıhr hangı şartlar altında, bu «ılâhlı teşkılâtla kar?ı!a?aeaktir. Nıtekım ovle de olur. Gerçı seçımler vapılmışhr ama henuz Meclıs açılmadan ve înonü henuz kabınesını kurmadan, Sılâhh Kuvvetler Bırlıği bu kuruluşu önlemek ve Meclısl de toplanmadan dağıtmak ıçin, kararlar almı?tır Protokol yapmıştır Hattâ darbenın tarıhı bıle belırtılmı*tır Yenı thtılâl 25 Ekım 1961 1 gununu geçmevecektır . Zaten çok daha once, daha 28 Hazıran 1961 de, Genel Kurmay Başkanlığı Orduya «Çok gızh» olarak bir genelge yaymlamıştır Bu genelge butun subaylara okunacak, imzalatılacak, sonra kasalarda saklanacaktı Ordu bu genelge ıle zaten bır nevi alârm hazırhğma geçırılmış oluvordu Vaktı gehnce ve mudahalesı gerekırse, ona hazır olmalı demekti. Fakat garip bır şey oldu 21 Ekım Protokolunden înonu, her nasılsa ve daha ımzalaaır ımzalanmaz haber aldı. îste o sıradadır ki, Protokol da Ankara'ya getırılmış, Cevdet Sunay'a sunulmuştu. Tabıi Inonu'nun butun kuvvetıvle karsı çıkışı ve dırenışı de oğrenıldı Ortada derhal bır gevseme havası estı Hattâ Sunay ve Kuvvet Kumandanlan da ışı tasvıp etmez gorunuyorlardı Kaldı kı, şu da farkedıldı Butun bu harekete karar verenlerın ıse, darbeden sonra, memlekette ne yapacakla jnönü'nün getirdiği I çok partili demokrasi için, çok şey söylenebilir. Ama şu bir ger çektir ki, İnönü bu rejimi yalnız getirmekle kalmamıştır. Onu bir askeri diktaya kaymaktan da, iiç defa kurtarmıştır. Bu üç kurtanşı, bu siitunlarda da kısaca belirtmeliyiz: liımcı YAZAM: SÜREYVA AYDEMİR n hakkında hıçbır fıkır ve prog1 ramları yoktu 1 Ama cunta hiç olmazsa 4 mad denın kabulunu ıstıyordu 1 Gursel'ın Cumhurbaşkanlığı garantı edılecektı 2 Emmsu'lar tekrar orduja ahnmıyacaklardı. 3 147'ler Ünıversıteye donemıveceklerdı • Yassıada suçlan affedılmi* yecektı Eh bu kadarcık Işler ıçın de jhtılâl vapılacak değıldı v a ' Înonu temas v e teşebbuslerını j u ruttu Bınncı madde vuruvecektı Ikıncı madde de kalacaktı Bu, ordunun bıleceğı bır ıştı Ama 247'ier tnadcfesı kalkacaktı Kalktı da Sonra Yassıada suçları affedılmıyecek maddesıne «şımdılık» kaydını sokturdu Boylece de ılende, bu suçlulann affı da sağlanmış oluvordu Hulâsa Mechs açıldı Hukumet kuruldu Bır sure son^a Yassıada mahk mları affedıldıler. Çok partılı rejım, 21 Ekım Protokolu ı'e duzenlenen ı)k darbed'en bovlece kurtulabıldı 22 Şubat ve 21 Maus darbe teşebbuslerınde ıse, Inonu'un dırenış ve kurtarışları malumdur Bu son ıkı darbe hareketının muvaffak olamavışlarının sırn denebılır kı munhasıran înonu'nun ırade ve dırenışlerınde duğumlenır Ama onun, bır de kurtaramadıkları var> INONU VE ÜÇ kal edıp tasdık edılmeden evvel Cemal Gursel e 13 Eylul tarıhı ıle tam beşbuçuk sayfalık uzun bır mektubu elyazısı ıle vazdı Ace e gondertfı Ayrıca da ve mutaaddıt defalar şahsen temas muracaat ve taleplerde bulundu Menderes ve arkadaslan hakkındakı ıdam hukumlennın ınfaz edılmemesını Mddet ve ısrarla ıstn ordu Bu mektubun tam metnı bu kıtapta vardır Takdım kısmı, eskı muracaatları da hatırlatacak sekılde olmak uzere şoylevdi : «MİIIÎ Birlık Komiteslne, Shasi snçlardan dolavı öliim cezası bngun dünyada kalmamış gıbidır. tnfaz meselelerınde duşunduklerımı sımdıve kadar muhtelıf \esılelerle sıze ve temas edebıldıgım Mılli Bırlık Komıtesı uvelenne tam bır açıklık ve kcsınlıkle soylemekte kusur etmedım; şımdi resmi vazıfe olarak son karar verece$ınız anda Mılli Bırlık Komıtesıne bu konodakı dusuncelerımın resmen bıldırılmesıni sızden nıjaz edıvorum.» Bu cumlelerı beşbuçuk «avfahk mektup takıp edıvorrfu Bu KURTARIŞI mektup ayrıca ve gorulen luzum uzenne, Partı Genel Sekreterı Kemal Satır tarafından da, basına açıklandığı gıbı, 17 Ekım 1966 da Ulus gazetesınde de yayınlanmıştır Fakat mektubu alan ve a\rıca Înonu'nun şahsı temas ve muracaatları ıle karşılaşan Cema! Gursel mutereddıttı, kararsızdı Hem bır şey vaadeder gıbı konusuvor, hem bır şey \ aadedemıiordu Çunku Sılâhh Kuvvetler Bırlığı, Yassıada hukumlennın mutlak ınfazında ısrar edıyordu Mılli Bırlık Komıtesı ıse, înonu nun tesırı altında kalmış gorunmek ıstemıvorcfu. Netıcede mektubun talıhı pek garıp oldu Cemal Gursel mektubu F*hrı Özdılek'e verdı. O da Komıte karar ıçın toplanınca, bu mektubu masanın ortasına bıraktı Isteven mektubu okuvacak, ıstemejen okumayacaktı Komıtenın ıçınde ıse, Sılâhh Kuvvetler Bırlığıne mensup uyeler de vardı Hulasa mektubu kaç kışı okudu, bıhnmez. Ama çoğunluğun okumadığı, bılınen bır şe\dır Netıce ıse malumdur Yanı bu netıce su oldu kı Înonu, butun gucu \e teşebbuslerı ıle kurtarmak ıstedıklerını, kurtaramadı Acabs îkınci Adam artık son sozunü sojlemiş midir? Bu sorunun en dofru cevabını zaman ve Inönti verecekOr™ jkinci Adam ve bir soru? Ikıncı Adam'ın havat hıkasesını, daha doğrusu, onun ha\at mıhverı etrafında bır d'evnn şartlarını, olavlannı ve atmosfernı burada bağlavabıhrız Evet, bu hıkâje valntz Ikıncı Adam'm seru\ enı değıl bır devrın akışıdır Yakın tarıhımızın; harbler, ıhtılâller, dış ulkelerle hesaplaşmalar, çesıth ıslahat ve ınkılap hareketlerı ve nıhavet Tek Şef ve Tek Partı rejımınden jenı bır nızama geçış ve bu geçısın butun verleşme sarsıntılan ıle juruyen akışı Ikıncı Adam, ta bastan sona kadar, bu akışın ve bu ola\ların butun problemlennın ıçındedır Bazan asker, bazan dıplomat, bazan Hukumet Baskanı, ba^an De\ let Reı«ı olarak 1 Daıma ıçınde ve ortasında Inonunun kurtaramadıkları: Yas«ıada muhakemelerı 1961 E\lulunde bıttı Yuksek Adalet Dıvanı, hukumlerı 13 Ejlulde açıkladı. Mahkemenın karannda 15 ıdam hukmu de vardı Înonu bundan daıma kuskulu ve urktın tuluydu Daha muhakeme bıtmeden ve hukumler verılmeden, Cemal Gursel nezdınde ve ıdamlardan çekınılmeM ıçın tesır ve teşebbuslerde bulunmuştur Hukum bojle çıkınca ve bu hukumler Mılli Bırlık Komıtesıne ıntı Hulasa, Ikıncı Adam, bugun de sıyaset sahnesındedır Gene etrafıncîa bınbrt ru7gar eser Bınbır fırtına dalgalanır. Sağ, sol, ortanın sağı, ortanın solu, grevler, toprak kavgalan veja tek bır, tehlîl seslen arasında bunalır Camılerde hahfeden mujde verenler, re^mi daırelerde bıle abdest nanaz gosterılerı, Dıjanet Işlerınde ver pa>laşan Nurcular, S'ilevmancılar ve daha neler Ama gene de bır şevler dusunmek, bır çıkış jolu bulmak ıçın uğraşır aurur Ve bu satırların vazıldıgı zaman ıse, tam 84 vasındadır llk sı>ası mucadeleve Edırne de, gızh bır ıhtılal cemnetınrfe atı'mıvtı Aradan geçen zaman en az 60 vıldır1 Evet, 60 vıl 1 Ve bu, varım asrı çok aşan bır zamandır Yarın ne olacak ? Yarın ne >apacak' Acaba Ikıncı Adam artık son sozunu sovlemıs mıdır' Sanıjorum kı, evet' Ama bu sorunun en doğru cevabmr da, elbette kı zaman v e İnonu verecektır İSMET İNÖNÜ son muhalefet yılları ve Türk demokrasisinin çetin ve kader tayin edici mücadeleleri !.. İsmet İnönü'nün hayat mihveri etrafında bir devrin hikâyesi. 590 Sayfa 20 Lira IREMZİ KİTABEVİ Dâncüık: 3081 ÎKÎNCİ ADAM Ul.CİIt 19541964 S ON BULMACA Acılıs Droeram Kur anı Kerun acıklaması 06 50 \e \orumu 07 00 Saz eserlerı 07 05 Ko\e haberler 07 30 Gunavdın Haberler ve h»va durumu 07 45 Istanbulda bueun 08 00 HaJıf Batı muzıSı 07 50 tlânlar ve hafıf muzılc O8Î5 İlerl T M Konservatuarı Korosu 08 45 09 00 Bâllarna" T «rküler 09 15 Kecnnn soloları 0910 Ovun havalan 09 40 Ev icin 10 00 Aıa haberler 10 05 Rumba ve Ca Ca lar 10 20 A Buvukatamandan sarkılar 10 10 Arkası varın 11 00 Sabah konseri 11 45 S Tur dan sarkılar 12 00 Ara haberler ilânlar 12 10 N Bavramdan turkuler 12 25 Kucuk orkestra 12 40 R Sonmezocaktan sarkı'ar 1300 Haberler ve R fî de bueun 13 '5 M Demırkjrandan sarkılar 13 30 Reklâm Droeramları 14 00 M Çocuklar oı*«»trası 14 Î5 M Bırtandan şarkılar 14 45 N Çamlıdagdan turkuler 15 00 Ara haberler 15 05 Saz eserlerı 15 20 Car dunyasından 16 00 Okul radyo«u 17 00 Ar» haberler 17 30 Kov oda»ı 17 50 Reklam programlari 19 00 Haberler ve hava durumu 19 30 Kucuk ilânlar 10Î3 Hafıf Batı muzıgl 20 40 Pıvano sololan 21 00 24 saatın olavlan, İlânlar 21 10 Erkekler korosu 21 30 Mercek ve Boeek 21 4" San sololan 22 00 Reklâm programlari 22 45 Haberler 23 00 Plaklar arasında 16 55 J~00 17 30 18 00 18 30 19 00 19 "İ0 20 15 21 00 21 "0 21 4î 22 00 2~ OO 23 10 0100 Dişi Bond MOOESTY BLAISE 1234S6789 1 Şundı teknık ve bıhmspl vasıtalarla ıçılır hale getınlmek+e olan şe> (dunva juzunun onda jed^sını bu madde kaplamaktadır ve karma sozdur) 2 Üstun kalıtelı olarak vazılmış kıtap veja makale bıkave gıbı şejler bu vasfı alabıhrler (ıkı soz) 3 Örnek olarak gostenlen bırbınnm benzerı olavlar veja şeylerden, b r renk 4 «\\ı ıru olarak kabul ettıgıruz da* kovugu dıbı çok uzak*a» anlamına ıkı soz 5 «Ağ zına kadar dolu» minasma Dıvan Edebıjatı devmden kalma bır terım (karma *cz) 6 Kulhai bevlerın bırbırlenyle alay etmeK ıçın kullandıklan sozlerden, «tek olarak» karşılığı bır soz ve bır ta kı (sayı ı'e satılan şevler içm f*e §en açıklamrken soylemlen soz) 7 Eskıden kadınlarm başlanna orttuklen yemenının etraflannı «t suslerdı şırndı de bazı elbıse kıfe sımlarını susluvor, tersı «cımrı» demektır 8 Bır çıçefc, çevnlin dokun » anlamına ikı sozlu bır sce bır çeşıt yuzuk taşı behrır 9 mır 6 Bır harfın okunuşu, çev Borek ve çoreğın ıptidaı mad rılmce «çıft sayıcla ıçı çok taneli desı, boz renk bır çeşıt jemış» karşılığı ıkı soz YIK4RID4N AŞ4ĞIYA: behrır 7 Ranmeth Hakkı Ta1 Uzerınde tren katarlan ve rık Mehmet Asım ve Rasım ın soyya tramvay arabalan yurutul»T adlarını taşıyan famıalya grupa şey (karma soz) 2 «Boyle b.r karşılığı ıkı soz şevı tedarık ederek ona sahıp ol'ı> 12345 678 9 \e bır takı 8 karşılığı bır emır, «mışıl mışıl va «Hıç değışmez takta ıstırahat etmeje son venp ve monoton» kendme gel'» mânasına başka bır mâBasıns karma ' emır 3 Her otuz uç jılda bır aaaua n;ıu bır eski terım. i değışen insan üremesı kuşağı. bır 9 Vucutta«t renk 4 Tannya saygı gosterhastalık belırtımek için belh zamanlarda yapılan sı şış, tefsi bır hareketlerden, Batı Anadolu bol şevı veya malı gemızın üçte ıkısı 5 «Çafırma Dunktt bnlmacanm ehnde bulunduve haber vasıtasına parmağınla halledılmış gekli randir. X NASIL HALLEDfLECEK iukarıdaki rıkamlı bulmacada s>«dece 4 tane anahtaı (ıpucu) ve S tane sonuç vaıdır Boş kalan 12 karenın ıçıne 1 den 9 a kadar uvgun bırcr rakam kovarak ve tııplatna, çarpma, çıksrtma, bolme ışaretlerine dıkkat ederek soldan sağa ve yukarıdan aşağıvi bulmacada gostprılcr sonuçları bulunu/Biraz vaktuuzi alır ama, boş «aktiruzi hoşça geçırmış olursunuz. Tiffcsny Jones TIFFANY JONES ATLÛE5CACEMOE.MÇ <\Z GİZ 1STANBUL IL R4.DYOSU Acılıs ve Dıskoteiımızden Kueuk konser Genclere muzık Senfonık muzik Hafıf sarkılar Aksam konseri Genclerle beraber Oda muzıeı Lıedler \ P ozanlar Hafıf muzık Gece konseri Caz mıızıöl Hafıf Batı muzlH Proeram ve kaoanıı DUNDEN BUGÜNE 27 Nasılsın canım' Çok gecıktım, değıl m ı ' înce zanf, genç, canlıydı Nevın Hanım Bir şeniis ruzgannı da beraberınde getırmıştı odaja: Ovle eğlendık ki arkadaşlarla1 Üstunu değıştırırken, gımun olaylannı anlatıyordu Bırden, kocasının durgun halmi, uzak bakış'annı, dudaklarmdakı takma gulumsemeyı farketıi: Dıırdu Nen var kuzıını' Hıç Her zamankl gıbl degılsin Ben seni bilrnez mıyım1 Ömer Büştü Bey onun keyfmi kaçırmak Isto mezdı Fakat tasalanm açıga vurup dost sozlerle avuf ulm?va o kadar ıht'yaç duvuyor kı! Dayanamadı Içını doktu Bır şej yok Dusunuyordum Ihtıyarladım. Iniş aşagı gıaıyorum her gun bıraz daha. Yakında çahşamıvacaeım artık Otekı büsbutan meraklandı Ne oldu 9 Nereden çıkanyorsun bunu durup dururken şımdı 9 Hasta mısın yoksa1" Profesor, Ozer'le yaptığı tartışmayı anlattı. Şaşırmıştı Nevıa Hanım Oğlu babasına karşı bojle konuşsun' Oldugu yerde kalarak uzun uzun daldı Oncekı kuşaklar, sert surtünmelerı onlemek içjı aralannda bır saygı payı bırakırlardı BUJUKlerın^ kollamaK zorundavdı gençler Babasmm e lını open vanına gırmek ıçın ceketını ıhklejen o nunde sıgara ıçmıyen evlât, ona «Sen bılmezsm, ben bılırımı de dıvemezdı Ve ıvıydı bu Çunku îı kırler soylenmce gehşır, kesınleşır «Bız, çocuklanmıza yakınlaşmak ıstedık. Ara dakı saygı duvannı yıktık » Vaktıyle bır kıtapta mı okumuştu' Bir konleransta mı dinlemiştı' «Louis PhiHppe, kolunda semsiyesiyle operaya tek başına yayan gittiği gün Fransada ktrallık çr5kmeye vüz tutmuştu » Bu cümle 'Tirn re dolanıyor «Louıs PhMıppe » De\ le f 'er de opmıvetler de kışıler de, kural laıa, torelere baglıükla korunurdu. m Yazan: KÖKNAR AN 0«25 06 30 K A R A Deniz Kuvvetleri Komutanlıgı Seyir ve Hıdrografı Daıresı Baskanlığından bıldırılmıçtır DENIZCn.ERF VE HAV^riLARA 26 SAÎİLI BILDmi t ılâ 5 Nısan 1968 tanhlerınde 09 00 ue 17 00 saatlen arasında aisağıdakı noktaları bırleştırılen saha ıçınde seyretme. demırleme, avlanma ve bu sahanın 8000 metreye kadar olan yuksekbğı can ve ma! emnıyetı bakımından tehlıkehdır KARABENİZ BARTIN ONXERI K 5 SAHASI 1 incı nokta : E. 5819 No lu Fılyos fenennden 247 derece ve 2 5 mıl mesafede enlemı 41 derece 33 dakıka Kuzev, boylamı 32 derece 00 dakıka Vagu. 2 nci nokta : Enlemi 41 derece 5 dakıka Kuzey C Boylamı 32 derece 00 dakıka Doğu 3 üncü nokta : Enlemı 42 derece 05 dakıka Kuzey Boylamı 32 derece 32 dakıka Dogu 4 üncü nokta : Enlemı 41 derece 51 dakıka Kuzey Boylamı 32 derece 45 dakıka Doğu DENÎZCIl.mt VF HAVACILARA ÖNEMI E DUYÜRULUR. (Bacıo: 12631/30») Savm Galatasaraylıiar Okulumuzun 100 uncj kurultış yjh münasebeti>le hazırianan kitaba konmak uzere asr^ıdaki suallerin cevaplarını karsılanna ja7ip keserek Galafasaray Usesi Mudurluğune yollamanızı rica ederiz. G S Lisesi 10C uncü seneyi kutlama denıeği Isım ve Soyadı : Galatasarayda Okuduğu Yıllar : Mezumyet Yılı : Okul No : Lâkabı : İşi veya mesleğı : H&l> hazır adresl : Cumhurıyet 2991 Acılıs rjroffram Kur anı Kerım acıklaması \e vorumu 06 50 Saz eserleri 07 00 Kove haberler 07 05 Guna\dın 07 30 Haberler \e hava durumu 0"45 Sabah muzıei 08 00 Ankarada buffün 08 10 Her telden 08 40 Turkuler trecldi 09 00 Cocuk ve «eilsımi 09 20 Sabah korserı 09 35 Arkası \arın 09 55 Ara haberler ilânlar 10 00 Okul rad^ osu 1100 Hafıf muzık 1125 N Gu\erden sarkllar 11 25 Konser saatı 1155 Ara haberler ilânlar 12 00 H Bulustan turkuler 12 15 Klbrıs saatı 13 00 Haberler ve R G de buejn 13 15 Hafıf muzık 13 30 Reklam rjroeramları 14 00 S Erorhandan turkuler 14 15 M Usurludan sarkılar 14.35 Albumîerden secmeler Okul rad\osu 15 00 M Akeunden turkuler 16 00 F KozinoSIudan »ark 'ar 16 15 Plâklar arasında 16 15 16 55 Ara haberler ilânlar l"00 Yurttan sesler 17 30 Ko\ odası 17 50 Reklâm Droeramlarıdu*umu 18 00 Haberler ve hava ^ Akkılıctan turkuler 19 35 Hafıf muzıjc 19 50 K Pavaslıdan sarkılar 20 05 Trafık 20 25 20 10 Dınleviel lıtekleri 21 00 24 saatin olavlan ilânlar 32(1? TBMM saatl 22 45 Haberler 23 43 Gece varıtına detru 23 35 Özetler üroffram ksrıanıs «Bız ae, Kendı geleneklerımızden ayrılarak otontemızı vok ettık1» Omer Ruştü Bev Hakkı sar Ozerın, dıvordu fazla uğraşaTiıvorum ılımle Eskı gucum kalmadı Emekhlık y&şıma geldım artık Çekılecektı unıversıtPden Mua\enehanes'ni kapatacak Evmde amaçsız boş duracaktı UnuM> lacak1 Karısı gelıp yanma oturdu Neler soyluyorsun kuzum 9 Neden uğrasmıyor muşsun ılımle 9 ' Ihtiyarlıktdn bahsedıjorsun. Avrupada tanıdığımız en gozae profesorlere balcsana Onlann yanında çok genç sajıhrsın sen daha. Elını tuttu Bılşısını, çalışmalarım •ovuv.oıdu. Daha bu kıs, raporunun Alman.,adak) kongrede ujandırdıgı ılgıyi hatırlaüyordu Gulujor Sen mı boş duraraksın evde 9 Hastalann sem boş bırakacaklar mı kı1 Doktorun yureğı ferahladı O naetalanndan vazşeçse de hastaları ondan vaz^eçmezlerdı Koşesınde unutulup kalmıyacaK hıç bır zaman Acıktım, dedı Kalktılar Odadan çıkarken Nevın Hanım dusunuyordu: «Bız, zavallı bır kuşagız BuyuKİerıne verdıklerın'i karşıhğını kendınden sonrakılerden alamıyan, ortada kalmış bır kusak'» Ayla'jla Ozer onları ıçerıde beklıvorlardı. Hep beraber sofraja otuıdular Yemekte konusuvolar Guluvorlar da Her akşamkı gıoı bır acşamc'ı Yalnız, anneyle babanın gonul'erı kırgın. XXII Semıh Arda nın deftenr.den Şehırde bunalmıştım Unnersıteden mayomu gıyerek denıze gıttım Kumluk boştu Bu saatte o'ada kımse bulunmazdı zaten Hemen suya daldım Uzun uzun yuzdum Karşıki kavahklarda dınlendıktpn sonra gerı donduTi. Kıvua vaklaşırken, bır sure Je Dİaırtp kal'n^vi Jüşunujordum. var)