Katalog

SAHİFE İKÎ 26 Mart 1968 CUMHURÎYET Okul ve öğrenci sağlığı D. trdal ATABEK hizmeti bir milletin üzerine titreknl Sfrenci çok yemesı gerektiği hizmetlerdendir. KalkınE titimgelişmemizin eğitimle olabileceği, ya O tersizTedurumdansaflığını bngünküşartı düknrtarmanın ilk maraızın, zenli ve yeterli bir kadro knrmaktır. Oknl hekimliğini ek görev seklinde idare edilir bir hizmet sayan ve çüliinç derecede düsük ücretIeri bu hizmet için yeterli sanan zihniyet tamamen değişmelidir. Okul hekimi sadece okul hekimliği yapmalıdır. öğrenciler okula ilk girislerinde ve yıl içinde. biçbir sikâyetleri olmadan, dikkatle okul hekimi tarafından muayene edilmelidir. Okulun, aile çevresinin ve dıs çevrenin öğrencinin beden \e ruh sağlığı üzerinde yap. tığı etkiler okul hekimi tarafından dikkatle izlenmeli. olumsuz etkiler yaptığı tesbit edilen etkenler öğretmen ve aile ile isbirliği yapılarak ortadan kaldırılmalıdır. Sağlık hizmetleri alanında okn! bekiminin en büyük vardımcısı okul hemsiresi ve oknl p<rikoloğudur. Oknl hekimi, okul hemsiresi ve okul psikoloğn tam gün prensiplerine göre çalısmalı, sadece bu hizmetle mesçul olmalı ve avrı bir çahsma yapmamnlıdır. Elbette bn hizmetin karsılığı olan ücretler de kendilerine ödenmelidir. Başlançıçta 5000 öğrenci için bir sağlık ünitesi kurnlarak hizmete baslanabilir. Devamlı ç3İısan oknl hekimi. oknl hemsiresi, okul psikoloğu ile dis hekiminden mütesekkil ünite gerektiğinde iç hastalıkları, çöğüs hastalıkları, çöz. kulak. boğaz, burun ve ruh hastalıkları nzmanları ile isbirliği yapar ve hasta olduğu düsünülen öğrencinin en kısa zamanda düzelmesi sağlanır. Ayrıca zaman zaman eezici nzman emplan okul hekimlerivle isbirliği vaparak çeşitli bakamlardan duramnn gözetimini sağlarlar. örülecek hizmete bir örnek olarak Danimarka ve Holânda'da oknl ve öğrenci sağlığını belirtebiliriz (4). Okul hemşiresinin mnayene edilecek öğrenciyi hazırlamasından sonra oknl hekimi su hususları inceler: Tüberkülin reaksiyonu, beden ve ruhun gelisimi, ağız ve diş enfeksiyonlan, çocuğun duygusal ve zekâya ait dnrnmn, 614 yas arasındaki çocuklann radyoskopik ve radyografik akciğer kontrol muayeneleri yapılır. Gerek Danimarka gerekse Holânda'da oknl hekiralerinin bir gfinde en çok 35 öğrenciyi önceden tesbit edilen gün ve saatler içinde çocuk velisinin huzurnnda muayene etmeleri özellikle çok önemlidir. Bu çaltsmalar sonucunda okul hekimi muayene ettiği öğrenci için gerekli karara varır: 1. Öğrencinin sağlık durumu hakkında tam bir bilgi sahibi olnr, 2. Elde ettiği sonuçlara göre çocuğun tedaviye ibtiyacı olnp olmadığını ailelere mektnpla bildirir, 3. öğrencinin okula intibak edemiyeceğini ilmî kanaati olarak ilgililere yazı ile bildirir. 4. öğrencinin fiziksel durnmunnn beden eğitimi derslerine intibak edip edemiveceğini tesbit eder, 5. îlkokulların «on iınıfına gelmiş olan öğrenri hakkında elde ettiği klinik ve psikolojik donelere göre çocu£un hangi meslekte çalısma«ının uygun olacağmı tâyin eder veva psfkoteknik muayeneye sevkederek tesbit ettirir. S/n/erce çiitlik Bankalann eline geçmişti • r . • TÜBK TABİPLERİ BtRLİĞt BAŞKANI rınlarımızın güvenliği demek olan bngünkü öğrcncilerin basanlı efitilmesinin zorunlnluğu üzerinde çok durnldu. Buna ragmen eğitimde başansızhğın genel bir problem halini ahnası ve öfretimle ilgili çeşitli tedbirler alındığı halde durumda büyük bir düzelme görülmemesi düşündürücü olmalıdır. Son yönetmelik konusu, alınan \e değistirilen çeşitli kararlar eğitimin içinde bulunduğu çıkmazın ö'rnekleridir. Eğitim başarısızlığının, bütün gayretlere rağmen artması ve her eğitim kademesinde yaygınlaşması sadece öğretimle ilgili tedbirlerle önlenemiyecektir. Çünkü eğitim, öğretici ve eğiticilerin çok iyi bildiği gibi, sadece ders programlarına ve yönetmeliklere bağlı bir konu değildir. Öğrencinin yeterli beslenmesinden başlayarak bulaşıcı hastalıklardan korunmasına, görme, isitme gibi kusurlarının erken anlasılmasına, çocuğnn zekâ seviyesinin durumuna ve aile çevresinde, okul çevresinde ve dıs çevredeki ilişkilerinin iyi olup olmamasına kadar beden ve roh saglığının tara bir gözetimi eğitimin başarısıyla çok vakından ilçilidir. Bir öğrenci dusününüz ki kansızdır. Bn öğrenci, verilen dersi geç ve güç anlayacaktır. Yine bir SğreDci düşününüz ki iyi işitememekte veya iyi görememektedir. Bu öğrenci de öğretimde bir kusur bulunmadığı halde dersleri izleyemiyecektir. Yuvasında sefkat görmeyen, anne ve babası ayrı bir öğrencinin kendini öğretime tamamen verebilmesi mümkün mudflr? Şüphesiz hayır. Oysa bellrli öğrenci sayısına göre kurnlacak sağlık ünitelerinde görevlendirilmis oknl hekimi, oknl hemsiresi ve oknl psikoloğu ile tam kontrol allına alınmıs bir «Oknl ve öğrenci sağlığı»nda bn probleraler çözülmüş olacaktır. Beden sağlığı tam bir dikkatle izlenen, ha*. talık baslangıeları erkenden tesbit edilen. zekâ seviyesi ve gellsiml kontrol rdilen, mhsal güçlüklerinde kendisine büyük bir yakınlıkla yardım edilen öğrencinin basan oranı elbette çok daha vüksek olacaktır. Bn çocnk yannlara daha kolay, daha güclü olarak bazırlanacak ve toplumuna daha vararli olacaktıT. II» ••a •a a ••• ••• III • •• ııı ••• •a a ?.!• G Bugünkü durum çoğunluğu ilkokul dönemindedir. Beden, zekâ ve rnh gelişiminin en fazla dikkat edilmesi gereken çağlan ilkoknldan haşlayan oknl döneminde geçmektedir. Çocnkluktan ergenlige geçlş olan büluğ olayı oknl döneminde yasanmaktadır. tnsanı bütün hayatı boynnca etkileyecek kişisel ve çevresel etkenlerle en çok bn dönemde karsılasılmaktadır. Bu dönemde 5zel 8nem tasıvan sağlık hizmetinin yoklngu hayat boynnca kendini göstereeektir. Kalkınma plânı çalış, malan sırasında tesbit edilen dnmm ise şndnr (1) i T.." '{..„,. ~ .., Bğrenim öerenci ve civannda öğretmen var1 966 1961 120.000 gibi döneminde 5.2O0.0OO dır. Şemada görüldüğü öğrencilerin büyük «H»lihMW**,MUÜ Z«Um Bakanhgında « • kol sağlığı hizmeti yapan kuruluslar aşağıdadır : • Millî Eğitim Bakanhgında Saglık tşleri Genel Müdüriegu. • llkoknllar için vilâyetler emrinde M | hk müfettişlikleri. • tlköğretmen oknllan İçin vilâyetler emrinde sağlık şeflikleri. Bn teşkillerde birçok kadrolar münhal olnp hizmet tam olarak yürütülmemektedir. Problemler : 4) Okul sağlığı hlzmetlerinde kornyncn bekimliğe lüzumln yer verilmemektedir. 0 Oknl çocnklannın periyodik mnayene, hasta ve sakat olanların tedavileri ve rehabilitasyonn, ev ziyaretleri ve diğer kornyucn hızmetler gereği gibi ele alınamamaktadır. O Gerekli istatistikî bilgiler toplanamamaktadır. O Teşkilât kifayetsiz ve kadrolann çoğn münhaldir.» Daha çok beden sağlığıyla ilgili bn gerçeklere, eğitim sağlıgıyla ilgisi çok olan verim düşüklüğüntt de eklemek gerekir: «Ortaokullarda nıcelik ve mtelık yönünden önemli bir tıkanıklık ortaya çıkmış durumdadır. Bu kademede öğretmen öğrenci oranlar.nda sınırlı bır ıyileşme olmasına rağmen verim düsmüstür. 19b0' ta yüzde 70 olan sır.ıf geçme ortalama oranı 1965'te yüzde 50'ye düşmüştür... Liselertfe fiğrenimin niteliği ve verim özellikle bina ve öğretmen yetersizliği nedeniyle düşmektedir. 19601 ta yüzde 62 olan sınıf geçme ortalama oranı I965'te yüzde 49'a düsmüştür. Verim düşüklüğü sınıflar arasmda yığılmalara yol açmakta ve kapasiteden yararlanmayı kısıtlamaktadır (2).» Dnrumn Szetlersek: Kadrolar yetersizdir, yetersiz olan kadrolann da çoğu münhaldir. Komvncn hekimliğe liiznmlu yer verilmemekte, periyodik muayeneler. ev zivaretleri, hasta ve sakatlann tedavileri ve rehabilitasyonn yapılamamakta, öSrenimde verim endise verecek kadar düşmektedir. 1966 1967 ÖGRETÎM TILINDA ÖĞRENC1 VE ÖGRETMFN SA7ILARI (3) Oknl öğrenci öğretmen (î) (5) (3) (Z) (?) © (7) (8) (Ş) Ç) Ö ! ilkokul tlkokul (özel) Ortaokul (genel) Ortaokul (özel) Lise (genel) Lıse (czel) Meslek Okulları Teknik okullar Ünıversıte Yükselc okul (özel) 433.000 16 000 497.000 14 000 127.000 10.000 187.000 40.000 59 000 14 000 93 847 1.300 11.800 1.000 3 800 1500 9.439 589 öğretİmde ruh ve* ^ zekâ sağlığı * 'mm •v.\ ğrencilerin «eka seviyeleri ve rnhsal dnrumlan öğrenimi olağanüitü etkiler. E|itime nymada eüçlük çekmeden meslek yöneltimine kadar eğitimle ilgili olayları inceleyen «eğitim sağlığı» ileri iilkelerde büyük önem kazanmıstır. Geri zekâhlık, aptallık, okuldan kaçma, mütecaviz, hırsız ve kötü davranışlar gösterme gibi çesitli mh ve zekâ durumları oknl bekimi tarafından derhal farkedilerek «okul psikoloji servisi» ne gönderümektedir. Psikolojik mnayeneler müsahede altında ve seri halinde testlerle yapılmaktadır. Bu sebeple servis emrinde hasusi sınıflan bnlnnan özel okollar ve müsahede kolonileri mevcuttur. Danimarka ve Holânda'da mevcut bu duruma eklenen «Zekâ saflıgi konsnltasvon merkczleri» ve «Çocnk rehberlik merkezleri» eğitim sağlığını tam bir giivrnlik altına almıstır. Danimarka'rta ruh hastalıkları nzmanının her çocuğa avırdıtt sürenin en zı 5 saat oldnğunn da belirtmeden geçemiyeceğim (4). Mesleğe yönelis baslıbasına büvük bir konndnr. tnsanlar istek ve kabilivetleri dısındaki İ5lerde ilerlevemezler. Meslekleri tesadüfen serilmis bir is durnmnndan kıırtarmak «anıldığından çok daha önemlidir. Toplnmca ilerlevisimiz, meslefine istekle baSlanmı« ve kahilivetce uveun kisiler elivle olabilir. Bn da oku! ve öğrenci saHı*ı tedbirlerinin tam ahnışıyla çok vakından ilgilidir. • ••ı •••' • ••I • ••I «••I «••I • ••I *>aı • •I Sonuç *retim ve eğitim, ancak beden, mh ve zekâ bakımından caŞlam çocuklarda istenen verime niasabilir. Bngün oknl ve öğrenci saçlıgı bu hizmeti eörmekten çok uzak bir vetersizlik içindedir. Millî Eğitim ve SaSlık Bakanlıkları bn çok önemli hizmeti ihmal etmislerdir. ÖSretmenler, bn yüzden a<nn yük altmda çalısmak zomndadırlar. Bütün gayretlere rağmen öğretim veriminin çitgide düsmesi, öğrencilerin oknlla ve çevreyle nvnsmazlıklannın artması toplumnn vannını etkilemektedir. Bn konnds hiçbir fedakârlıktan kaçınmamak, tam sürevle çalısarak oknl hekimi, oknl hemsiresi ve oknl psikolojnnnn eörevli olacağı «okni sağlığı üniteleri»ni knrmak. dis sağlığı hizmetlerini sağlamak çözümö mntlak sart olan millf bir problemdir. Teterli tedbirleri aimakta eecikmek, basta vöneticilcr olmak fizere bütün toplnmn sornmln kılacaktır. (1) Ikinci Bes Yıllık Kalkınma Plânı, Sağhk Sektör Özel Komision raporu, sayfa 57. (2) Kalkınma Plânı, tkınci Bes Yıl. sayfa 161. (3) Kalkınma Plânı, Ikinci Beş Yıl. sayfa 160. (4) Dr. Baha Arkan, İleri Memleketlerde Okul Hijyeni Teskilâtı, 1953. Yazıya bir yanlısımı düzelterek girmek istijorum. Dünkü fık rada yabancı kumpanvalann Türkiyeye getirdikleri sermaye ile millî pazardan sağladıkları kâr konusnnda demistim ki : Yabancı kumpanvalar Türkiyeye topu topu 430 milyon lira getirmislerdir, ama 870 milyon lira kâr ederek getirdiklerinden çok daha fazlasını cebe atmıslardır. Oysa isin bir yanı gözümden kaçmıs.. 875 milyon lira kâr tüm yabancı kumpanvalann değil bir kısmınındır. Türkiyedeki 122 ya bancı kumpanvanın tüm kân bnndan daba vüksek ve sömürü daha fazladır. Soyçun halini alan bu gidis kohtroldan nzaktır. Türkiyede yabancı kumpanyalann teker teker ne getirdikleri ve ka zandıklan sabırla incelenmelidir. Bu konuda bugün birkaç örnek daha vermek isteriz : 1.400.000 lira sermaye ile knrulan bir ilâç firması (sermayenin yüzde 71*1 yabancıdır) 1955'te 2.731.000 lira, 1956'da 6.272.000 lira 1957'de 3.756.000 lira, 1958'de 1.656.000 lira, 1959'da 7.079.000 lira kâr etmistir. 4.600.000 lira sermaye ile kurnlan bir yabancı radyo fabrikası (sermayenin yüzde 99*u yabancıdır) 1960'ta 9.501.000 lira, 1961'de 6.099.000 lira, 1962'de 13.009.000 lira, 1966da 15.536.961 lira kâr etmistir. 5.000.000 sermaye ile kurulan bir nebatî yağ fabrikası (serman a u ranl yesinin >üzde gfl'i yabancıdır) 1958'de 22.611.000 lira, 1959'da 16 mil 1 0 9 0 ^" y ..^ ^ kendinden önceki krizlerden çok değisik özellikler von 142 bin lira. 1960ta 16.612.000 lira, 1961'de 16.325.000 lira, 1962'de 1 9 X 9 taşır. Öylesine şiddetli, gen iş ve evrensel olmuştur ki, dünyanın 20.997.UO0 lira kâr etmistir. Bu vabancı kumpanvalann merkezleri yabancı kapitalist ülher yanında büyük yıkılmalara yol açmış, kapitalizmi ancak kendi kendini kelerdedir; her davranıslarında talimat ve emri oradan alırlar. detriştirmek suretiyle altedebileceği sorunlarla karsı karşıya getinniştir. Türkive've girerken düsündiikleri şudnr : 1 Fazla rizikova sirmemek için küçük bir germaye Türkiyenümüzdeki durumunu hatırlatan kânsızlığı köylüyü yeniden borç • Kapitalist dünyada iktısadî ye buhranlar XIX. yüzyılda da ola bu eğilim öylesine arttı ki, Ame lanmaya zorluyor. tarlalar ban • sokulmalıdır. N'itekim vnkarıdaki örneklerde durnm apaçık görıka ve Fransadan sağladığı krekalara ve alacakhlara ipotek e Jrülmektedir. Eloğlu zayıf bir kapital ile ise baslamakta, ve iki gelmışti. Bu krizler bazı ıktısatcılere rağmen lngılter e kendl çılar tarafından s:stemın olağan dılıyor, giderek köylünün mülkı ! üc vıl içinde ?etirdiâinin bes on mislini vurarak sermavevi bübır parçası şekhnde nitelenmis, parasmı karşılayamaz oldu ve jetinden çıkıp alacaklının eline S vütmektedir. Bu halivle vabaneı kapitalistin tutnmu bir kumar 21 eylül 1931'de Ingiliz lirasının kriz «güçsüz şirketlerin tasfiye geçiyordu. Polonya ve Macans S baza henzemektedir. l'sul. kücük bir paravla oyuna girmek ve olnnduğu, ekonominin ilerlevisi altınia eşlığini (paritesini) iptal tanda tarlalarm % 40 ı, Bulgarıs S kazandıkca kazandığı paravla daha büvük ovnamaktır. 2 Dısandan küçük bir sermave ile Türkiyeye gelen vabancı ni kolaylastıran sıhhatli bir a ederek paranın değerini düşürdü. tan ve Almanyada >A> 50'si ipotek • Inçıljz lirası birkaç gün içinde meliye» şekünde tanımlanmıştı. altındaydı. Amerikada bınlerce ; knmpanva Türk halkının resmî ve özel bankalara vatırdığı paraeskı değerinden % 30 kaybederBu gorüşe karşı olan Marksıst tarla alacaklı bankalann eline J ları kullanmak volnnda genis krediler almaktadır. Memlekete ken, tngiliz parasını temel kaçerçek anlamında vabancı sermave selmi^or: ama yabancı kumıktısatçılar i s e buhranların gıdegeçmişti: 1935 yıllarında «Metro Z bul etmiş otuz kadar ülke kendi panvalar memlekete girip millî sermayeyi ellerine geçiriyorlar. rek daha şiddetleneceklerini krız politen Hayat Sigortası Şırketı. S paralarının devalüasyonunu ger ve kullanıyorlar... sonucu meydana gelen tekelleSimdf vabancı kumpanvalar elivle vürütüien sömürü mekanizrın yeni krizlerin şiddetini ar çekleştiriyordu: Portekiz, Japon 7,300 çiftJife sahıp olmuştu. Mon • tana'da Anonim sirketler tarım • masını daha acık secik aniamak icin biri lâstik, biri kamvon, biri \a, Iskandinav ülkelen, tngiliz tıracağını ileri sürmüşlerdi. / « Iktisatçıların birleştikleri nok sumurgeleri, Mısır, Siam v e dı da kullanılan toprağın • 16'sına, • ilâc konusunda üç yabancı kumpanya düşüııelim. Bnnların yapgerleri. Döviz rezervlerini îngi Iowa'da % 12'sine köylüyü borç S tıkları nedir? ta i s e 48 yıllık ckısa dönemlerı» n£ lirasıyla yapan bankalar. ellandınp ıpotege zorlamak, son • Lâstik fahrikası ham maddeyi dısardan getirecek, imal edip 4070 yıllık «uzun dönemlenn» ızlemesı ve bu dönemlerin kriz lerınde bu parayı bulunduran ki ra sattırmak suretiyle elkoymuş • satacaktır.. ilâç fabrikası kimyevî maddevi dısardan getirecek ve sı ve sirketler devalüasyondan lardı. Oklahomadaki çiftçiler ise Şönemsiz bir muameleden sonra sişeleyip satacaktır.. kamvon fablerle sonuçlanmalarıydı. Niteoturü büyük kayıplara uğruyorkendi tarlalannı borç yüzünden • rikası otonun parçalarını dısardan getirecek, monte edip satakim 1857 deki büyük buhranı 72 caktır... satmak, buralarda işçi olarak ça • yıllık uzun bir dönem izlemiş, ar lardı: Fransa Bankası 2 milyar Bu sömürünün bir de askeri yanı vardır : kadan büyök buhran gelmişti. frank, Hollanda Bankası 30 mil lısmak, bankalann tarlaları bır S \on florin, Belçika Bankası 650 leştirmek kararından sonra ise S Türkiye yîrmi vıldan beri Amerikanın «ileri karakolu» ve 1929 dan 39 yıl sonra yeniden mılyon Belçika frankı... 1931 yılı o topraklardan kovulmak duru S «açık pazarı» olmak üzere sartlandmlmıstır. Millî savunma stratebuhran sözünün edilmesi ayrıca füna ererken bütun sanayi ülke muna düşmüşlerdi. S jimizi millî koşullanmız değil. Amerika açısından değerlendirmeılgınç bir rastlantıdır. len buhranın etkısine girmişti. • ye alısmısızdır. Bize telkin edilen sudur : 1929 buhranının özelliği, ken Bir yanda hur dunva» vardır, bir vanda komünistler.. Koanayi kesiminde ise ücret ! dınden öncekıler gıbı sadece sermünlst Rusya Türkiyeye hüeum etmek için fırsat arıyor.. Bunun maye sahıplerını ve ışçilerı deiçin Amerikan himavesi altına girmek gerekir.. ğıl, köylülerı, memurlan, subaylerın düstüğü oranda ı^sız S Amerikan himavesi altına girmek demek «hur dünya» nın niları, esnafı, küçuk tüccarı, toplik artıyordu: 1929 33 döne • lumun her katındaki insanı dünmınde Amerika ve Avrupanın • zamı olan «hür tesebbus» ü kabu) etmek demektir.. «Hur tesebbü^» .vanın her yerinde etkılemiş ol*anayi kesiminde çalışanİ3rda • ise en basta Amerikan kumpanvalarıdır. Mr. Randall Kanununa göre vabancı kumpamalar Tiirkiyeve eelip vayılacak: biz vanm raasıdır. ışsız sayısı 10 milyondan 40 mil • milvonluk bir ordu hesliyecetiz.. Elbette bu ordunnn kamvona. >ona yükselmişti. lşsizlerin an • uhranın en büyuk belirtisi kamyon lâstiğine, ilâca, ve daha bin türlü gıda ve malzemeye ihsanayi üretimınin hızla düs cak */» 15 kadarı sosyal yardım • tiyacı olacak.. dan faydalanabilıyordu. Intıhar • mesi olmuştu. 192933 yıllaO zanıan gelsin yabancı kumoanya, sa(«ın lâstiğini ordu\a, satrı arasında dünya sanayi üretieden ışçilerin »ayısı ise bu dö • iin kamyonunu orduja. satsın ilâcını orduya .. mı °o 35 oramnda gerilerkenmerıkadakı ıktısddi çokiinemde üç kat artmıştı... J Doğrusu sömürü çarkı i>i diisünülmüstür. dunya tarımı en az sanayi kadar şun ilk sonucu Avrupaya YARIN: ! Devlet, düzeni Geçenlerde Genel Kurmay Baskanı Cemal Tural «millî bir onemh ve acıklı bir duruma verilmekte olan kredılerın harb sanayıı» kuracağımızdan söz açtı.. .Vasıl kuracakmısız? Bukorumak için duşmuştu. Tarım kesiminde satın artık verılmemesı oldu. Oysa gün Türkivede lâstik sanayii millî değildir, otomontaj sanavii alma gucünün azalması köylüişe karışıyor tüm Orta ve Dogu Avrupa ülkemilli değildir. petrol sanavii millî değildir, va^ sanayii millî deleıı kendi öz yeteneklenyle yalerı Amerıkadan aldıkları bu ğildir. dıs ticaret millî değildir, dikis makineleri millî değlidir. samak zorunda bırakıyordu. Esborç sayesınde ayakta kalabılıdemir • çelik millî değildir. ilâç sanavii millî değildir eloğlu iiçkıden olduğu gibi tarımsal ürüvorlardı. Buhranın Avrupadaki buçuk dolârla gclip Türkivenin iktisadi hayatında kumanda kadeııu verıp mamul eşya alamamak ilk kurbanı Vıyana'nın Boden melerini ele geçirmistir, gayrimillî nüfuz ve sultayı kurmustur. ta\dılar. Tarımını ihracata yöBankası oldu. Bu resmî bankaAma Türkivede dıs ticaretten baslıvarak petrole kadar iktisadi hanelten ülkelerin durumu ise daiiıa ıf^âsını hjikumet. «Avusturyatımızı mijlilegtirmekten söz actınız mı : ha kotüydu. Aifctiann dünya piya » Bankâsı» nı kurarak örtmek ı f Knmünist.. solcu.. dive itham altında kalırsınız. \asasindan yok olmaları. x>nlarl ıstedu.^Lnçak özel iküsadi' kuruSîaçıJ. bir afyonla beyinlcr vıkandı ki, sanayii ve ticareti'milluçlar Avusturya Bankasına yap lııçbir değeri olmayan ürünlerin lilestirmek IÖZÜ bile komünistlik savYliyor^Galiba bir bfiyfl ile tıkları desteği 1931 yılında sür yetıştiricisi durumunda bırak8ERAP TOLUN mıştı. milli bilincin gözlerine mil çekilmistir. düremediler: Paralannı çekmek İle İMUSTAFA TOPÇU zorunda kalmaları «Avusturya Butun tarım ülkelerınde köylüNişanlandılar. Bankasmı» ışe son vermek zo ler gerekli araç, ilâç ve tohumHiltonSadırvan runda bıraktı. Avrupa halkının ları saünalamıyorlardı. Buhra22.3.»M bankalara hücumu zincirleme if nın köyden şehire insan akımını lâslara yol açıyordu. Almanya durdurması, sanayideki işsizüği ••••••••»»» "•'•'•'•'•'•'•'•'•»'•'•"••'•'"•'•'• •'•"•'•'•'•'»'•"••••• ya kısa süreh kredıler vermış o köylerde de yaygınlaştınyor, e« Yazı İşleri Müdüııi ve bır yazarı tutuklanan i lan (12 milvar mark) Amerıkan, mek arzının çokluğu tarım kesıIsviçre ve Hollanda bankaları bu mındekı ücretierm de azalmssına lUncıllk 38062962 'nun 19. Sayısı Çıktı. paraları gen almak çabasınday ve tanm işçılerinin sefaletine sedılar. Güç durumda kalan Albep oluyordu. DOKTOR manya ise Amerikaya muracaat (FIK1R ZINCIR KABUL ETMEZo • caerek «Savas borçlannın bir yıl Bu sav^da İLHAMİ SOYSAL O. N. KOÇTÜRK HİK t ertelenmesini» ıstedı. Amerıka MET KIVILCDILI ZÜHTÜ BAYAR ve BALABAN. • Almanların bu ısteğıni kabul etDerl, Saç •e zahrevt tı ama, Alman bankaları yerli ve TÜRK SOUT BÜTÜN BASKIL \RA RAĞMEN SAPTAD1ĞI EN • orçlu durumundakı köylıiHastalıkları Mütehassısi yabancı sermayenın devamlı oDOĞRU DEVRİMCİ YOLDA MÜCADELEYE DEVAM * istıkJaJ Csd. ParmakJcapı j lerın durumu ise buhranlarak çekllmefine goğus geremıdan ötürü tam bir felâkete No. 66 T e l : 44 10 73 EDECEKTİR » vor'ardı. Kredı muesseselerı te dönüsmüstü. Faiz ödemenın imCumhuriyet 2973^ ker teker ıflâs e tmeye ba?ladı••»••••»»•••»•••••••••••••»•»•»•»»•••»••••a»» lar. Şansölye Brunning 1931'ın temmuz ayında bütün bankaları kapattı. Alman bankaları Ağustos ayında yeniden faaliyete geçerken Almanyanın bütün borçları dondurulmuştu... Zıra Almanya bunları ödeyecek döyizini j Eüim bir kaza neticesinde Kakkın rahmetıne kavuşan çok tuketmiş bulunuyordu. i kıymetli hayat arkadaşım, yegâne varlığımiz, evlâdımız Bankalann kapanması bütün Avrupaya yayılmıştı. Avusturya FİTİL UÇLU KALEMİ ve Almanyadan sonra Çekoslovakyada, Fransada, Romanyada. Yugoslavyada kredi müesseseien işten çekiliyor yahut iflâsa Mürekkebı bıtınce vefatının scr.ei devrıyesi mıinrisebetiyle aziz rtıhuna ithafen öidıyordu. 1931 yıhnın 24 eylü26 Mart 1968 salı çünü (BUGJN) Kadıkoy Osmanağa Camiinde tekrar doldurulur, lünde sadece New York, Paris öğle namazmı müteakip Mevlidi Şerıf okur.acağını eş, dost ve senelerce kuliamiır ve Prag borsaları faaliyetlerine akrabalara duyururuz. devam ediyorlardı. Kapitaüzmın EŞİ ve AİLESİ beyni olan tüm dünya borsaları kapılarını kapamışlardı... Oysa Reklâmcılık: 1417/ 2953 buhran. daha yenı yenı hızlanıyordu. Parasınm değerini ilk düşüren gene İngiltere olmuştu İsmail CEM ! Millîleştirme ve komünizm | Buhranın diğer belirtileri S Buhran yayılıyor B A ! TURK SOLU 7300 ciftük Tarık z. Kırbakan B MEVLÎD HÜMEYRA OZER'in İngiliere gene öncii lmanyanın borcunu ödeyemez duruma gelmesi Avrupada en çok îngiltereye zarar vermişti. Bu ülkenin Almanva ile Orta Avrupadaki sermaye ve alacaklarınm dondurulması (160 mılyon Ingilız lirası) onu çok güç durumda bıraktı. Döviz sıkıntısının baş gostermesı Ingıhz lirasına itimadı azalttı ve bu paraya sahip olan yabancılar onu bir an önce altmla, dolarla, yahut sağiam bir parayla değiştirmeye yöneldiler. Amerikan dolannın gü ALİ'YI KAYBETTIK A PARKER ikisi de mükemmel! Dr. Izzet Bılger ve Bedia Büger'in oğlu, Şekure Görgun'ıiu torunu, Feraaet Bilger'in, Prof. Kâmuran Gd.gun ve Belkıs Görgün'ün, Cemal Gülcen ve Lâmia Gülcen'in yeğenleri, Beril ve Üner Eyüboğlu'nun kardejleri, Ayşe, Selim ve Murat Eyuboğlu'nun dayılan Orta Doöu Teknik Ümversitesi Öğrencilerinden 4 280 750 ALİ BİLGER Uzun ve dertli bir hastahktan kurtulamıyarak ha3'ata gözlerini kapamıştır. Cenazesı 27 Mart 196S çarşamba günü öğle namazından sonra Şish Camiinden kaldırılarak Zinrırlikuyu'daki ebedî istirahatgâhına tevdi edilecektır. Cumhuriyat 2970 ı Nimbüs V EF A T Bankamız müşaviri, banknot matbaamız kuiucusu eski Maliye Teftiş Heyeo Reisi, Daniştay Üyesi ve Çahsma Bakanlığı Müsteşarı, memleketimizin yetiştirdıği örnek insanlardan sayın, PARKER 45 "OKUL"DOLMA KALEMİ öğrencinin en çok sevdiğl dolma kalerr» İlâncıLık; 5672/2963 FUAT ERCİYEŞ 23 Mart 1968 cumartesı günü Hakkın rahmetıne kavuşmuştur. C&miamız adına merhuma Tanrıdan mağfiret, kederli ailesine başsağlığı dileriz. Türkive Cumhuriyeri Merkez Bankası Genel Müdürlüğü (Basın: 13026,2973)