Katalog

Şevket Süreyya Aydemir İNKILÂP ve KIDRO Devrim felsefesini inceliyen ve devrimleri gerçekleştirmekle görevli kadronun sorumluluğu üzerinde duran büyük eser On Lira BİLGİ YAYINEVİ Yenişehir Ankara umhuriyet t YAGM DENIZ Yeni Türk edebiyatınm en iyi j»üf«rinden biri olan Necati Cumalı'nm üç ayrı şiir kitabını bir araya gettren bu SOB es=ri, omın şiirlerini seven ve srayaır*lar için bulunraaz bir fırsattır. Bu 19^ sayfakk kitap Varhk Yayınlan arasînda. 4 lira fiyatia çıktı. Üâncılık: 5327/2097 KURDCUSU: FUNUS NADÎ 44. yıi %ayı 1S6S9 Telgrai ve mektup adresi: Curahuriyet İstanbul Posta Kutusu: İstanbul No. 246 Telefonlar: 2 2 4 2 9 0 224296 22 42 97 2 2 4 2 98 2 2 4 2 99 Cumarfesr 2 Mart 1968 A CHP VE TIP MECLISI TERKETTİ Ismet Inönii: «Bu çeşit vicdan hürriyeti anlayışı, memleketi bir vatandaş çatışmasına götürmektedir. Endişe ediyoruz.* Siîleyman Demirel: «CHPy Millî Bakiyeyi, küçük partüeri koltuk değneğı halinde kullanarak memleketi koalisyonlarla idare etmek için getirmiştir.» M. Ali Aybar: «Hükumet Üyelerinden rica ediyorum. Bu kanunu geri alınız. Aksi kalde Demokrasinin başına geleceklerden siz sorumlusunuz.* Medis. Millî Bakiyeyi kaktaih Turıst dovızı ihdas edildi Kurlar Resmi fillfflliilliilllllllllllllllllllllltilIIIIUUI TURİST DÖVİZÎNİN İHDAS EDÎLMESÎYLE 1 DOLARIN ÇEŞİTLİ KURLARA GÖRE OLARAK TÜHK LİRASI KARŞIUKLARI: Karsılıgı I İşçi ve turistlere bir dolar karşılığı 12 Türk lirası ödenecek Ef: 9.22.50 Ithalât damga resmine % 5 zam yapıldı ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) 1 Mart 1968 tarihinden itibaren Türkiyeye ithal edilecek mallar yüzde 5 zamlı olarak satılacaktır. tthal mallarının fiatlaruıa yüzde 5 oranında yeni bir zam vamlma«mı önsören Bakanlar Kurulu kararnamesi dün yürürlüğe pirmiştthal mallarma yapılan yeni zamla 1968 bütçesine 50 milyon lira civannda ek gelir sağlanacagı belirtamektedir. Bilindiği gıbl 7 Şubat 1967 tarihinde ithal mallarından alınacak damga resmi yüzde 10 olarak tesbit edilmiş, bu nun sonucu olarak da ithal mal larının tiyatlan yüzde 10 oranında artmıştı. Yeni kararnameye göre ithalden alınacak damga resmi oranı yüzde 15 e çıkanlmıştır. Böylelikle ithal mallan fiyatlanna yeniden yüzde 5 oranında ve(Arkası Sa. 7. Sü. 3 de) KARAR Dİ1N YVRÜRLİJĞE GİRDİ ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Seçim Kanununun değiştirilmesini öngören kanun tasarısının öncelik ve ivedilikle müzakeresinin kabul edilmesi üzerine CHP ve TİP'liler dün Millet Meelisini terketmişlerdir, r CHP GRUPIMJN TEBLİGİ İjçi doviıi Dısarı giden Türk vatandaşları lthalâtçı İhracatçıEf: Yabancı turist 12.0» 13.84 952.50 12.M ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Türkiyeye gelecek olan turistlerın bozduracakları dovizlere «özel bir knr» uygulanmasını öngören «tnrist doviıi» kararnamesı Bakanlar Kurulu tarafından kabul edılmiş ve Cumhurbaşkanlığının onayına sunulmuştur. Kararnameye göre Türkiyeye gelecek olan turıstlerin bankalarda bozduracaklan her bir dolâr için «3 lira» pnm ödenecektir. Bu konudaki kararname Cumhurbaşkanının onayiamasmdan «onra Maliye Bakanlığının yayınlayacağı ek bir tebliğ ile yürürlüğe konulacaktır. tZMİR, (Cumhnriyet Bürosn) Maliye Bakanlığı ilgilileri, ka Belediye memurlarma yüzde rarnamenin «işçi dövizlerini» de 15 maaş farkının ödenmen yolundaki kanun teklifinın hall kapsamına alacağım teürtmışlergerçekleşmemesı «îzn>ır Beledır. Buna göre yurt dısında çadiyesı Sendikası» tarafından tep lışan Türk işçilerinin Türkiyeye gönderdikleri veya beraberlerin j ki ile karşılanmıştır. de getirdikleri 1 dolârhk döviz | Sendika yöneticıleri, Bslediye için kendılerine 12 lira verile j memur ve hizmetülerinın diğer cektir. Halen yurt dışında çalı ; kamu kuruluşlanndan farklı sajı isçilerimıze 1 dolâr karşılımuamele gördüklerini ve aldıkgında îl.40 lira ödenmekteydi. ları maaşların ev kirasına dahl (Arkası Sa. 7. Sü. 3 de) yetmediğini bildirmişlerdir. Maaş tarklanna dair kanunun hâ/â çıkmamatt tepki yarattı Kabul edilen tasarı. Mılletvekili ve Senatör seçimlerinde, nisbi seçim sısteminın «Barajlı D'Hont» usulünü getirmekte ve «Milli Bakiye» usulünü kaidırmaktadir Saat l"'de Seçim Kanunu tasarısının öncelik ve ivedilik ile görusulmesının teklif edilmesi üzerine, CHP Genel Başkanı İsmet İnonu, TÎP Genel Başkanı Mehmet Ali Aybar, onerge aleyhınde soz aimışlar ve İnonu. «Biz bu Seçim Kannnnnnn çıkmasında isbirliği yapmıyacağız. Istirak edip sorumlnluk almayaeagız» demiş, Aybar ise, «Hak rdilmiyen oylarla AP buray» gelmek istemektedir. Bn kanun çıkarsa, memlekette buznrsuzluk bir kat daha artacaktır» şeklınde konusmuştur. ^k Tasarının lehinde konusan ve ^ lnönü'ye cevap veren Başbakan Süleyman Demirel ise «Seçim Kanununu gFtirmekle yeni bir düzen kurmak istedigimiz iddıatl sı çerceklere aylundır» demiştır. İvedilik tekllfinin AP'lilerin oylan ile kabul edilmesi üzerine, CHP ve TtP'liler medisi te^ke^ mısler ve bu harekete bir kısıın ^ «İnönü, iktidann maksadım açığa çıkarmış ve teklif sahiplerini uyarmıştır.» ANKARA. (Cumhuriyet Bürosu) CHP Meclis Grupu başkanlıfı, Grup. Meclisi terkettikten sonra bir bildiri yaymlamıştır. Bildiri şöyledir: •Millet yararına birçok kanun teklif ve tasarıları, Millet Meclisi gündeminde, ya da komisyonlarda bcklcdiği bir sırada AP iktidarı Türkiye Büyük Millet Meclisi üyelerinin seçimi ile ilgili kanun tasansını öncelik ve ivedilikle görüsülmek üzere genel kurulun gündemlne aldırtmak istemiştir. (Arkası Sa. 7. Sü. 4 de) direnme,, karannı nasıl aldı? (Arkası 8a. 1. Sü. 1 d«) VATANOAJ unün Kavga büyüyor notinrı CHP nin, Seçim Kanununun müzakereslnde engelleme. yeni deylmiyle direnme, kararı alması gelecek günlerde iç politika çekişmelerinin hayli sertleşeceğini gösteriyor. Bundan bir süre once Inöııü, bizzat grupta yaptıjp konuşmada engellemenin karşısında olduğunu açıklamış, hattâ bu yüzden Bülent Ecevit'le Genel Başkan arasında fikir ihtilâfı bulunduğu günlerce soylenmişti. lnönü'nün gruptaki konuşması, gazetelere aksettiği kadariyle, şu gerekçeye dayanıyordu: Engellemeler, bir tasarının çıkmasını önlemektedir. Ne var ki bu davranışı iktidar, tnuhalefet aleyhine kolaylıkla kullanmakta, komisyonda uvuyan, ya da vâdedilip hazırlanmamı;, tasarıların tekliflerin kanunlaşmamasındaki sorumluluk bile muhalefet partilerinin omuzlarına yüklenmcktedir. Bu bakundan engellemelere jidip, iktidara somüreceği fırsatı vennemek gerektir. Yanlış hatırlamıyorsak bütçe görüşmelerinin arefesinde yapılan bu muzakerelerde grupun idarecileri de engellemenin faydasızlığmı savunmuşlar, engelleyiciler ise azmlıkta kalmışlardı. Hattâ CHP nin kararı karşısında TİP'in pek öfkelendiği yine unutulmayan olaylar arasındadır. Şimdi yeni karar gösteriyor ki CHP deki hava, o günden bugüne dcğişmiş, bizzat İnönii engellemenin daha da ileri giderek direnmenia, gerekirse Meclis'tcn çekilmenin savunucusu olmustur. Halk Partisi Grupunu böylesine sert tutuma iten sebepler nedir? Kanaatimize göre bunları bir yandan iktidar partisinin son ramanlardaki tutumunda ararken bir yandan da İsmet Paşanın dayak faslından sonra Mecliste yaptığı konusmayı ayrıca Konya kongıesine gönderilen mesajını hatırlamak Iâzımdır. Inönü AP nin iktidara geçişinden aşağı yukarı, 1967 aralığma kadaı ılunlı bir politika izlemekte âdeta dircnmiştir. Bülent Ecevite karşı, ortanm soluna karşı girişilen saldınlara, teşkilâtın lâçkalajmasına rağmen yürüttüğü medeni münasebetler politikasiyle CHP Genel Başkanı, iktidarın bazı çevrelerden, özellikle aşırı sağdan gelen baskılara daha kolay mukavemet edebileceğini hesaplamıştır. Gerçekten de ilk zamanlarda uyarmalara karşılık iktidar genellikle olumlu davranmış, hele Kıbrıs ihtilâfındaki destekleme, hükumet için büyük kuvvet olmuştur. Ancak bir yandan AP Gnıpu içinden teşkilâttan gelen ters baskılar, öte yandan çeşitli çevrelerin hüknmeti başka yöne doğru çekmeğe çalısması, buraünasebetleribozmuştur. Nitekim İnönü'nün yaz sonlannda giriştiği öğretmen kıyjmı ve başka konulardaki çabaları hiç bir netice vermemiş, üstelik 2 nci derecedeki yöneticllerin hücumlan CHP Genel Başkanına doğru çevrilmiştir. Bu arada gericUiğin alıp yürümesi. örgütlenmelerin AP nin bir kanadı tarafından desteklenmesi, sikâyetler karşısında vicdan özgürlüğüniin ileri sürülmesi, Anayasa değişiklifi isteklerinin açık açık ortaya atılması, tek yanlı baskı hareketleri v.». iktidarla ana muhalefet partisi ilişkilerini değijtiren, gerginligi artrıran sebeplerdendir. Özellikle hızlı gelişen gericilik aknnları, Imam Hatip Okullan mezunları hakkında alman bazı kararlar, din göreviilerinin Halk Partisi aleyhine gönüllü propaganda aracı olarak kullanılması İsmet Paşanın politikasını değiştirmis, İstanbul h Kongresindeki konuşmadan sonra Konya Kongresine gönderdiği mesajda ban konulara az çok iistü kapalı, fakat sert bir dille değüuniştir. Bütçe müzakerelerindeki kavgayı tâkiben yapılan konosmada ise, CHP Genel Başkamnın koprüleri kesin olarak atmak istediği görülür. tnönü bu konuşmasında iktidara cepheden taarruza geçmiştir ve hücumun dozu, hem 1959 . 1960 kavgalanndaki konusmalardan çok daha ağırdır, hem de sonunda düzelme ümidinin kalmadığını açık açık ilân etmiştir. Bu bakundan Halk Partitinin sertliğe doğru yonelmesi, direnme kararına gitmesi olağan sayılmalıdır. Zira sebepler vardır ve gidişin bu yönde gelişeceği imceden belirmiştir. Direnme ve sertleşmenin sınırı ne olur, çeklşmeler nereye kadar gider? Şimdiden tahminde bulunmak giiçtür. Ancak öyle görülmektedir ki CHP, iktidar partisini Parlâmentoda yasama sorumlulnğu ile başba^a bıraknıak, seçimlerden önce ve sonra büyük bir kavgaya girmek kararmdadır. T. Emeksizin büstünü kaldırma kararı büyük tepki yarattı ADANA (Cumhuriyet Bürosu) Adana Belediye Meclisinde A. P. li üyelerm çoğunluğu ile devrim şehidi Turan Emeksiz'in bustünün bulunduğu yerden kaldırılma karan şehirde ve özellikle tarafsız çevrelerde büyük tepki ve üzüntü yaratmıştır. îktisadl ve Ticarl llimler Akademisi öğrencüeri A.P. lilerin ç o ğunluguyla alınan bu kararı, şiddetle protesto ederek bir sessiz yürüyüş yapmak üzere Vılâyete müracaat edeceklertni bildirmiş lerdir. A.P. lilerin, öğrencl demegıne baskı yaparak bu yürüyüşü önlemeye çalıştıgı ileri sürülmektadir. ANKARA, (Cumhuriyet BUrota) CHP Grupunda Seçim Kânununa karşı engelleme ve direnme k» rarı verilmesı karşısında bazı üyeler engelleme yapılması ve gensoru önergeleri verilmesini uygun bulmanuştır... Önceki gece İsmet Inönü Başkanlığında CHP Grup yonetim ku rullarının ve merkez yonetim kurulunun yaptığı ortak toplantıda bazı üyeler: •İktidarla anlaşnu yolunun aranmasmı» istemişlerdir. Buna karşı İsmet Inönü, «Kimle anlaşacağız?» demi^ ve: «Büyle jey olmaz sonuna kadar direnecegiz» diye eklemiştir. Bu toplantıda direnme kararı aUnmış ve gensoru önergeleri hazır (Arkası Sa. 7. Sü. 1 de) • TOPLU BU 6UNE SANAYILE5MENIN NERESİNDEYİZ? M.T.T.B. tarafından hazırlanmıs olan yarınki «Şahlanış Mitingi» ile ilgili afişler dün İstanbulnn çeşitli kesimlerine asılmı?tır. Hazırlanan çağrı afislerinin özellikle cami avlularına asüması dikkati çekmiştir. İlgililer, miting için yüzlerce «solcu aleyhtarı» pankartlann da hanrlamnakta olduğunu belirtmişlerdir. Saidi Nursi'nin kitabını ofcuyan öğreno/er bir öğretmeni dövdü Sıı baskınları ovayı tehdit ediyor TÖS'ün bildirisi T.ÖJS. Adana Şubesi, yayınladığı protesto bildirisinde, «Tunın Emeksiz tdmdir?» başhğı altında şöyle denilmektedir: « Ulusal mutluluğurouzu, topramsal denfemizi öncören bııgfinkü Anayasamızm doğnşuna emek veren; büyük Atamızm açtığı çağdaş uygarlık yolunda dönüş (Arkası Sa. 7. Sü. 8 de) Konya Altınapa barajı taştı KONTA Konya ovası, siirekli yağış ve karlann erimesi yuzünden su bsskınlan ve sel tehlıkesıyle karşı karşıyadır. Konyaya 17 kilometre uzalUıkta olup. suyunu Meram deresine akıtan 15 milyon metreküp kapasiteli Altınapa barajı, tamamen (Arkası Ss. 7. Sü. 6 da) İZMİR, (Cumhuriyet Bürosu) Önceki gece Tire Sanat Enstitüsiinde 10 ögrenci Saidi Nursi'nin bir kitabı ile •Selâm» adlı bir dergiyi okumalarına mani olmak istiyen nöbetçi öğretmenin üzerine hücum etmişler ve tartaklayıp dövmuşlerdir. Sanat Okulu yöneticilerinin gizli tuttuğu olay, öğretmenler arasında üzüntü yaratmıştır. (Arkası Sa, 7. Sü. 4 dc) S^ Hazırlayan: Yarın Cumhuriyet'te G.P. Kongresinden İzlenimler Fikret OTYAM ANKARA, (Cumhoriyet Bürosu) Büyük Sinema'nın kapısında kocaman bir yafta : «Haramiler». Onun hemen altında fıstık gibi bir ckoç» ... Güven Partisinin 1. Büyük Kongresi var sinemada. Anlaşılan, «memleketi sol bir maceraya sürüklemek isteyen, maskeli maskesiz komünistler, milliyetçl, sınjf kavgasına hsyır diyen Güven Partisini baltalamak, iftirm etmek ve de kötülemek İçin yarıs edenler ve de onların gafil destekleyicileri, memlekette sınıf kavgası yaratmak isteyen Moskova, Pekin ve Kftbs hayranlan, Kıbrıstaki yifitleri görmemezlikten gelen Vietkong »evdalıları» gece gızlice gelip G.P.'nin okkalı kuyruklu «koe>* unun yanına o «Haramiler» yaftasını sallandınvennişler... Görüyor musunuz aşın sol n» kadar azdı memlekette? Sonra anladım ki «Haramiler», şu neşeli müzik topluluğu, yafta da onlann konserinin Ilanıy* mıs. satfece iyi bir tesadüf... Sinemanın salonu pırıl pınl gıysili, ve kürklü bayan delegelerle d9 l u Balkon boştu. Sad« vatanda* "ırk elli kadar.. (Ariusı Sa. 7. Stt. S <M) Makarios, Kıbrıs Anayatasına aykın olarak yemin ettl ANKARA, (a.a.) Kıbns Cumhurbaşkanlığına seçilen Makarios, Anayasaya aykın olarak yemin etmiştir. Kıbrıs Anayasasına go re, Cumhurbaşkanı yardımcılığına seçilen Dr. Fazıl Küçük ı\e Cumhurbaşkanlığına getirilen Ma karios'un temsilciler meclisi'nin Türk ve Rum üyelerinin birliktö yapacaklan, özel bir toplantıda yemin etmeleri gerekmektedir Temsilciler meclisinin Türk Bajkan yardımcısı Dr. Orhan Müderrisoğlu'nun, Rum Başkan Kl* rides'e yaptığı resmi müracaata rağmen, meclis toplantıya çağınlmamıştır. Sadece Rum temsilcilerinin huzurunda yemin eden Makarios'un, ettifi yeminin metni dahi, Anayasa'da gösterilen metne uymamaJctadır. Bir çırpıda Eskiden filimler, şimdiki te tefrikalan çibi, haftadan haftaya mabaadli gösterilirdi de, uznnca bir filmi bir defadm RÖSterenler «33 kısım. Tekmili blrden» diye ilân ederlerdi. Büyük Millet Meclisi orunımlan biraz ona benzemeye basladı. Sakın «eyvah, bütçe konnsmalan bitti, kavjasra döğüssöz ne yapacağız biz simdi» diye ttzulmeyin. Zira, hemeo arkasında, Seçim Kanununu değistiren tasan parüşmeleri basüyor. Dahası da gelir elhette. Zaten bu devre «tekmili birden» KÖsterDecek galiba! D. N. G.P.*nin 1. Genel Kurulu çalışmalanna başladı Feyzioğlu «Diizeni yıkmak değil aksaklığı düzeltmek istiyoruz» ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Güven Partisinm birinci Genel Kurulu teşkilâttan gelen 80n kadar delegenin katılmasile dün Ankara'da toplanınıştır. Saat 9 da Genel Başkan Prof Turhan Feyzioğlu tarafından açılan Genel Kurul, bir dakıkalık bir saygı duruşunda bulunmuş ve daha sonra Ktiklâ) Marşını söylemiştir. Delege kartlarınin kontrol edildiğini ve çoğunluğun mevcut olduğunu söyleyen Genel Başkan Feyzioğlu. böylece yoklamanın yspildığını belirlmis ve Genel Kurul Baskanlık Divanının seçimıne geçılmiştlr. ManUa Milletvekili Sevket Raşit Hatıpoglu'nun Kongre Başkanlığma seçilmesınden »onra GeneJ Başkan Feyzioğlu t«kr»ı kürsüve gelçrek Genel Ku(Arkası Sa. t. Sn. 1 de) ECVE1 GÜREStM