Katalog

ULKÜ Guvca Bajım w Memleket Mamaratarilc Sullü Renkli OUVAR TAKVİMİ Evinizin En GOzcl Süsödür 45. yıl, sayı: 15950 umhuriYe KURUCUSU: FUNUS NAOİ Telgraf ve mektup adresı: Cumhurıyet ; a tnt 3 U l Posta Kutusu: İstanbul No 246 TaiefonJar: 22 42 90 22 42 96 22 42 97 22 42 98 22 42 99 SAVAŞ VE AÇLAR H. İZZETTİN DİNAMO'nun romanı 15 TL. ANKARA MAHPUSU SüAT DERVİŞ'ın romanı 10 TL. FOSFORLU CEVRİYE SUAT DERVİŞ'ın romanı 7.5 TL. TÜRK ŞİİRİ ANTOLOJİSİ ASIM BEZİRCİ hazırladı 50 TL. MAY YAYINLARI Kredi Han C u m a r t e s i 2 1 Arallk 1 9 6 8 Cağaloğlu Reklâmcılık: 5192/15665 Cari barcama ve bazı yatırımlar durduruldu ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Sunay, Demirel ve Parti liderlerinin bayram mesajları «Şeker Bayramı» dolayısiyle Cumhurbaşkanı, Başbakan ve siyasi liderler, birer mesaj yayımlamışlardır. Istanbul'da bulunan Cumhurbaşkanı Sunay, bütün vatandaşların ve Kıbrıstaki soydaşlarımızın Ramazan Bayramını kuüadığı mesajında, şöyle demektedir: «Bu yıl, Ramazan Bayramını. aralıksız olarak, Noel Bayramı takip edecektir. Allah'ın varlığına ve birliğine inanan ve O'na bağlanan Müslümanlar ile Hristiyanlarm, bu dini bayramları arasında ve 1968 tnsan Hakları yılı'nda vâkî olan bu ilâhi tesadufü kanılıklı değerlendireceklerini ümit ve temenni ediyorum.» Bayramı İstanbul'da geçirecek olan Başbakan Demirel, Kıbns Türklerine hitâben yayımladığı mesajında; Tam 5 yıl önce başlayao, Rerek Kıbns'taki soydaslanmızı, gerek bütün Türkiye'yi elem içinıde bırakan çeşitli hâdiselerin artık hitâma erdiğini haklı olarak ümit etmek istiyoruz» demektedir. Demirel, bütün vatandaşların ve yurt dışındaki işçilerimizin bayramlaruu kutlayan mesajlar da vermiştir. (Arkan Sa. 9, Sü. 1 de) NATO Genel Sekreterinin Gazetemize özel demeci : Bakanlar Kurulunun NATO Rusyadan guçludur Brosio, «Nazarî düşünülürse Yugoslavya, Arnavutluk ve Beriin'de savaş çıkabileceğini) söyledi Sait Arif TER/İOĞLU NATO Genel Sekreteri Manlio Brosio, NATÜ'nun savaş gücünün tanıtılması a* macıyla düzenlenen, bır gezıye katıldığımız sırada. gîzetemize özel bir demeş vermış, «Avrupa'nın çeşitli bdlgelerindeki çözümlenmeroi» gornnlara* değmerek, «Nazarî açıdan düşünüldüğü takdirde, Berlin, Tuçoslavya ve Arnavutlukta savaş çıkabile cefini» behrtmış ve «An» cak pek yakın bir gelecekte anî bir savaş olmıyacaktır» demiştir. Demecınde, NATO yetkililerinin son Çekoslovakya olaylannı ve bunun sonucu Avrupa'dakı gelışmelerı yakındân ızleölğini belirten Brosio, «NATO ülkelerinin kendilerini savnnacak güçte oldufunu, NATO'nnn asıl hedefinin, savnntna ve Mvaşı önlemek anlamı tasıdıgını» soy lemıştir. Konuüması sırasında «Bir «1vas halinde NATO ittifakın» dahil ülkelerin Sovyet Rusyadan daha kuvvetli oldugunu» (Arkası Sa. 9, Sü. 5 de) Bakanlar Kurulu alriığı bir kararla, 196S malîyılı içinde vapılması öngörülen bazı yatınmları ve câri harcamaları yeni malî yıla kadar durdurmuştur. Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay tarafından 10 Aralık tarihinde onaylanan Bakanlar Kurulunun.*» 29 Kasım tarih ve 6/11934 sayılı kararnamesi, daha Resmî Gazetede yayınlanmadan bütün defterdarhklara telefonlarla bildirilmiştir. kararı defterdarlara telefonla bildirildi İstanbul TİPİ1 Merkezi Devlet gelirlerinn düşük ölçüde gerçekleşmesi sonucunda, harcamalarda tasarrufu sağlamak ve 1968 mal! yılı bütçesini denkleştir me amacıyla alınan bu kararın kapsamına giren unsurlar özetle şu noktalarda toplanmaktadır: 0 Yatınm ihaleleri durdurnlmuştnr. Ancak, bu yatınmlar için Devlet Plânlama Te'kilâtının onayı gerekmektedir. A Carî harcamalar durdurulmakta, buna karşılık tahakkuk eden istihkaklar ödenecektir. Bu kararın kapsamına şu unsurlar girmektedir: • Boş kadrolara yeni atamalar yapılmıyacaktır. • Demirbaş eşya alınmıyacaktır. 9 Devlet memurlannm yurt dışı toplantılara katılmaları, Başbakanlığm iznine bağlı olarak uygulanacaktır. 9 Şubat sonuna kadar bütün atamalar ve yer değiştirmeler durdurulacaktır. öte yandan, Bakanlar Kurulunun bu kararı, Defterdarlıklarc* yanlış anlaşılmış ve bütün ödemeler durdurulmuştur. Defterdarlık muhasebelerine başvuran alacak sahipleri, bu alacaklannı tahsil edememişlerdir. Maliye Bakanlığından ögrenildiğine göre, tahakkuk etmiş istihkaklar mutlak surette ödenecektir. Bu kararname istihkakların ödenmesini durdunnamaktadır. Ancak, defterdarlıklann bir kısmı bu karamamenin kapsamına istih kaklan da almışlar, ve bu konuda herhangi bir ödemede bulunmamışlar, bir kısmı da nakit sıkmtısı içinde bulunduklan içın bu ödemeyi yapmadıklannı belirt mişlerdir. Maliye Bakanhğınm bu konuda bir genelgeyi bayamdan sonra defterdarlıklara göndereceği ifade edilmiştir. Ay yolculuğu bugün başlıyor • APOLLO sekiz murertebatından James A. Lovell, VViUiam A. Anders, ve Frank Borman ay'ın etrafında dolaştıktan sonra tekrar dünyaya dönerek ay volunu açacaklar. DIŞ HABERLER SERVİSİ CAPE KENNEDY (Florida) «Apollo8» in geriye doğru sayma işlemi iki mesele yüzünden gecikme tehlikesi geçirmış, fakat meseleler zamanında çözülmüştür. Uzay Fracı, bugün, tespıt edilen saatte aya doğru yola çıkacaktır. Akşam, kabinın son derece kanşık ve hassas yapılı sıvı oksıjen ve hidrojen supaplarımn iyi çalışmadığı tam zamanında farkedilmiştir. Içlerindeki sıvılan eski 253 santigrad ve eski 182 santigrad gibi çok düşük sıcaklıkta tutulması gereken ve son derece istikrarsız maddeler olduklan Türkiye İşçi Partisi istanbul ll binası dün Zeytinburnu, Eminönu, Bakırköy, Gaziosmanpaşa, Eyup ve Kartal ilçelerine bağlı 30 kışi taralından ışgal edilmiştır. «İşgal Merkez Komitesi» adına Metin Bilgen «Mehmet Ali Aybar partiden îstifa edinceye veya büyük kongrede görevine son verilinceye kadar işgali devam ettireceğiz» demiştir. Metin BUgen'in başkanlığında 30 üye, saat 14.30 da İl Merkezine gelrniş ve çahşmakta olan iki ıdare kurulu üyesini dışan atarak idareyi ele almışlardır. Işgal Merkez Komitesi adma yayınlanan bildiride, îl Yönetim Kurulunun «Aybar'ın kötü bir kopyası» durumunda olduğu belirtilmekte ve olağanüstü kongrede, gerekli tüzük değişlikliği yapılarak partiden ihraç edilenlerin geri dönmelerinin sağlanma sı istenilmektedir. halde, ârızalı supaplar derhal değiştirilmiştir. «Nasa> rıın söıcüsunün bıldırdiğine göre, «ApoIIo8» in bütün araçları mükemmel çalışmaktadır. Kabinin kumandanı Frank Borman da aynı görüştedir. Program Apollo 8 programı, bugün Türkiye saati ile 14.50 de, aracın Cape Kennedy'den fırlatılması ile başlayacaktır. G gün 3 saat sürecek olan denemede, ay'a 110 kilometre yaklaşacak olan üç astronot, 20 saat süre ile ayın çevresinde 10 tur yapacaklardır. Kamyonlaotobüs çarpışmasında 14 kişi öldü TOKAT Tokat Turhal arasındaki bir trafık kazasında 14 kışı ölmuş, 5 kişi yaralanmıştır. Turhal'a gıtmekte olan pancar yuklü 60 AH 777 plâkah Yavuz Arıkan yönetımindekı kamyon, Buyukyıldız köyünden bayram alış venşi ıçın Tokat'a gelmekte olan 60 AH 919 plâkalı Halil Akıncı yönetımindekı otobusle çarpışmıştır. Kazada ölenler şunlardır: Tandoğan Yıldız (8 yaşında), Mehmet Kuş (18 yaşında), Osman Yorulmaz (67 yaşında), Şükrü öncü (15 yaşında), Hacı Bağlan (50 yaşında), tsmet Ince (30 yaşında), Hasan Doğu (28 yaşında) ve kimlikleri tesbit edilemeyen ağır ya f ralılardan 7 kişi.. \ Kamyon şoförü kaçmıştır. Sahillerin yağma Inönii: edilmesi önlenecek Temaslarım Kabul olan an tnsarıya göre, «SahilŞeridi» tesbit edilecek ANKARA Sahil yağınasını önlemek amaciyle 6İ«5 sayılı Imar Kanununda gerekli değişikliklerin yapılmasına dair tadil tasarı ve teklifleri Millet Meclisi Geçici Komisyonunca kabul edilmiştir. Halen Komisyonda görüşülmesine devam edilmekte olan tasarı ve teklifler, büyük şehirlerdeki imar düzensizliklerine son verilmesini de öngörmektedir. Tasarının getirdiği en büyük yenilik, sahillerin korunması amacını gütmektedir. Tasarıda; deniz, göl, dere, çay ve nehirlerin sahil, kumsal ve kayalıklann devletin hüküm ve tasarrufu altındaki tabii servetleri bulunduğu kaydedilmektedir. Kanunun yüriirlüğe girdiği tarihten itibaren sahillerin satışı önlenecek, buralar h<Ukın istifadesine açılacaktır. Ancak, bir defaya mahsus oimak üzere müktesep hak tanrnmıştır. Kanun yüriirlüğe giYüksek Anıtlar Kurulu, üç yılrinceye kadar, sahilde arazisi olık bir mcelemeden sonra, Dişçi lanlann ellerinden bu sahillerin Okulunun Beyazıt Eminönü yoalınması yoluna gidilmeyecektir. lunu kapatan kısmının «Sonradan Sahilde, deniz veya gölden karailâve edildiğine ve tarihî bir kıyya doğru 25 metre eninde sahil meti olmadığına» karar vermiştir. seriti tespit edilecektir. Sahil şeBu kararla yıkım, önümüzdeki haf ridi olarak ilân edilen yerlerdeki ta içinde yapılacak ve Beyazıt bütün arazi ve arsalann kullanılEminönü yolunun açılması, germası, ifraz ve tevhidi, bunlar üzeçekleşecektir. rinde her türlü inşa, Imar ve IsBelediye Başkanı Dr. Fahıi Atakân Bakanhğımn iznine tâbi tubey, yolun yalnız Dişçi Okulutulmuştur. nun önüne rastlayan kısmınm kal dığını, hava sartları iyi gittiği takdirde 20 gün, aksi halde 30 gün sonra trafığe açılacağını belirterek, Bunu, İstanbullulara vaâd değil, taahhüt ediyorum. demiştir. RETHANLI Kızamık salgınından, bir haftada, üç çocuk ölmüştür. ünün notiorı Bilmece gibi Çok tuhaf bir tutumumuz var: Bes yühk bir plân yapıyonız, arkadan yıllık programlar hazırlıyoruz. Bu programlar taesaplarla, istatistiklerle dolu. Hepsi birtakım rakamlara, verilere dayanıyor. Ertesi yıl yahut beş yıl sonra bir de bakıyorsunuz ki, yapılan hesaplarla nygulamalar birbirini tutmamış. Sözgelişi tanm sektöründe kalkınma bızı su kadar olacak denmis, araa Ulu Tanrı yağmur vermediği için o rakamın dörtte birine giiç yanaşmışız. Ona karşılık inşaat sektöründe hızımız kesilecek diye hesaplanmış, uygulama ise tamamen ters çıkmış. Birinci beş yıllık plânda dış yardımların hesabı böyle, şebirieşmeler böyle, dış ticaret ve ödemeler dengeleri böyle. Plân ve proçramlardan başka yine hesaba kitaba dayanan yıllık bütçemiz de var bizira. .Maliyecilerimiz ter dökerek, göznuru harcavarak aylarca Türkiye'nin geliri şu kadar olacak, gideri bu kadar olacak diye bfitçeyi hazırlarlar. Câri masraflann artışı, transferler v.s. hepsi fasıl fasıl titizlikle hesaplanır. Ve tabiî bu hesaplar yapılırken yıllık programlar da gözönüne alınır. önce bakarsınız yıllık programdaki meselâ açık tahminiyle, bütçede görüııen açık birbirini tutraaz, sonra da yatırım rakamları bütçede baskadır, programda baska. Dahası var : Bütçeler, ilmî ve gayriilmî, hattâ bazan dayaklı kötekli tartışmalardan sonra «hayırlı olsnn» temenniieriyle Meclislerden çıkar. Çıkar çıkmaz da, devlet dairelerini ve dairelerden iş bekleyen hâmiyetli müteahhitlerimizi bir bızdır alır. Ihale ilânları birbirini kovaiar, Basbakammız ve Bakanlanmız uğurlu elieriyle temellere harçlar atıp yatırımlara girişirler. Bu hız Mart'tan itibaren yaz sıcaklarına kadar siirer gider. Fakat genellikle yaz ortalarında kasalar tıngırdamaya basladıkça, dolayısiyle istihkakların ödenmesindeki gecikmeler arttıkça, önce sızlanmalar kendini gösterir, arkasından inşaat ya da hafriyat ağırlaşır, ve yatırımların devamı «vuslât kaldı güzel baska bahare» misali Mart ayına bırakılır. Bu yıl da eski yıllar gibi oldu. Bütçenin çıkışı maballî seçimlerin, Senato seçimlerinin arifesine rastlıyordu. Kısa sürede büyüklerimiz memleketi gerçekten şantiyeye çeviren temel atmalara giriştiler, Sayın Başbakanımızın ve Bakanlarımızın elleri mala tutrnaktan âdeta nasırlaştı. Bir yandan vergi hasılatının arttığı konuşan rakamlardan anlasıhyordu, öte yandan devlet hazinesine giren milvonlarla yeni yapılann temelleri atılıvor veya eskiler onarılıyordu. Tine istihkakların geciktirildiği, ödemelerin 34 aya kadar nzadığı söylentileri çıktı ve hamiyetli müteahhitlerimiz de birer ikişer işlerni agırlaştırmaga ya da tatil etmeğe başladılar. Şimdi Basbakanlık yeni bir kararla, bundan sonra yapılacak ihaleleri durduruyor. Câri harcamaları kısıyor, ayrıca boş kadrolara yeni atamaları önlüyor. Bu arada yurt dışı toplantılar izne bağlanıyor, ödenek vermeraek için nakiller bile durdurnluyor. Bunların hepsi şüphesiz cârî masraflarda tasarrufu sağlamak, bütçeyi daha fazla açıktan kurtarmakla ilgüi ve yerinde. Yalnız anlayamadığımız bir yönü var tnönü dönetnindenberi devam eden bu yıl sonu tasarruf kararlarının : Bütçe bir yıl için yapılır, ve giderler ilgili kurumlarca bütün bir yıla taksim edilmek gerekir. Neden acaba biz, 67, bilemediniz 8 ay hızlı gidiyoruz, kemerleri pantalonumnz düşercesine açıyoruz da 8 ay sonra birdenbire stop ediyoruz? Gelirler nıi giderlere uymuyor, daireler mi har vurnp barman savuruyorlar? Yoksa Meclisten geçen bütçelerdeki rakamlar yıl içinde kendi kendilerine değişiyorlar mı?.. Gerçekten rnerak ediyoruz bu meseleyi. Bir bilgi veren çıksa da rahat etsek.. bir sınıra bagh degildir, dedi Limasol'da bir Türk vuruldu, Magosa'da ise bir Türk kayıp.. LEFKOŞE, (HA) Limasol'da Türk ve Rum mahallesinin birleştiği yerde Rum polisler önceki akşam bir Türke ateş açarak ağır surette yaralamışlardır. Kanlar içinde sokak ortasında kalan yarahyı almak isteyen Türklere, silâhlı Rum polısleri mani olmuş, daha sonra yarah, Rumlar tarafından ken di hastanelerine kaldırılmı?tır. Kıbrısia miicahitlere alflrm verildi Anıtlar Kurulu, üç yıl sonra DIşçilik Okulunun yıkılmasına karar verdi ANKARA, (Cnmhuriyet Bürosu) CHP Genel Başkanı lsmet Inonü, bazı Güven Partili üyelerin kendisini ziyaret ettiği yolundaki haberleri üzerine, GP ileri gelenlerinin gösterdiği tepki ve bu konudaki yayınlar hakkında konuşmuştur. İnönü'nün cevabı CHP Genel Başkanı Inönü, «Güven Partililer, sizin bazı üyeler tarafından ziyaret edildiğiniz yolundaki haberlere karşı yayınlar yapıyorlar, ne diyorsunuz?» şeklindeki bir sonıya şu cevabı vermiştir: «Bcnim temaslarvrn genıştir ve bir sınıra bağlı degildir. Ciörüştüğümüz insanların mensup olduklan partileri bile araştırmam, hattâ sormam. Demek istiyorum ki, benimle görüşen vatandaşlarım arasında elbette GP liler de bulunabilir. Bu hususta yapılan polemik yayınları eskidir vc bir temele davanır. Olayın nedeni öğrenilememiştir. Türkler yaralının iadesinde israr etmektedirler. Mücahitler alârma geçirilmiş, iki bölge ara sında gidisgeliş durmuştur. Rum polisler Magosa'da Slamis bölgesinde de önceki akşam evlerine dönmekte olan üç Türkün önünü keserek tehdit etmişlerdır. Türklerden iki tanesi karakola giderken silâhlı Rumların elinden kaçmayı başarmışlardır. Diğer Türkün ne olduğu öğrenilememiştir. Aynı akşam Lefkoşe'nin Doğu kesi(Arkası Sa. 9, Sü. 4 de) Kızamıktan 8 çocuk öldü r DAKIKA: Seç s ç al! e «Her çâre\'e başvururlar» Benim, siyasî hayattan çekilmem arzu edilir. Siyaset adamlan, kendilerine mensup olanlann benimle temasa gelmesini arzu etmezler. Bir zamanlar, hattâ (Aarkası Sa. 9, Sü. 2 de) Cumhuriyet Gaıetesi ERZURUM Yirmi günde, kızamık salgınından, 5 çocuğun Yazı Uleri Müdürlü öldüğü açıklanmıştır. ğiine tekziptir Tarsus Sevgilisine mektup götürmek Göps Hastanesi de ECVET GÜRESİN E. G. Butun okuyucularımm bayramını candan kutlarım posunda zeytin yağmda makine yağı bulunduğu şeklindeki havadis yanlıştır. Hastanemizde 1,5 ton zeytinyağı yoktur. 130 kilo nebati yağ alınmıştır. Bu yağm tahlilinde ise normal çıkmıştır. Haber asılsızdır. Raşhekim Dr. Yavuz Şahinler için posta aracını çaldı Sabıkah bir otomobil hırsızı, sevdiği kıza aşk mektuplannı verebilmek için postocı kı;afetine girmiş ve PTT Idaresinin ar»cnu çalmıştır. Kadıköy Postanesi önünden •Triportör» denilen arkası kapalı mektup dağıtma araçlarından birinı çalan 20 yaşındaki Adnan Bonduk, âşık olduğu kızm evıne gıtmiş, fakat yakalanmıştır. (Arkası Sa. 9, Sü. 4 de) Dilimiz bir hale geldi ki, bayram tebriklerini bile, adamma göre «idare etmek» lâzım. Yaşa başa, kıhğa kıyafete, saça sakala dikkat etmeli. Kimine «îydiniz Saîd» diyecek siniz, kimine «bayramınız hayırlı olsnn.» Kimine «nice nice bayramlara» diyeceksiniz, kimine «bayramımzı kntlanm.» Kimine «mübarek ola». kimine «mutlu olsun.» Hattâ, arada «happy bayram» yahut «bonne fete» bile var. Doğrusu, böylesine zengin ve çeşit dolu bir dil, az bulunur! An» bizden gene sadece tebrikler. D. N. ilk Bayramda hava nasıl olacak ? » Bugün 2. sayfamızda