Katalog

CUMHURİYET 8 Kasun 1968 SAHİFE ÜÇ DIŞ HABERLE R Rus ihtilâlinin SVinci yıldönUmünde.. BOLSEVIK İHT1LÂLININ 51'INCI YILDÖNLMLNDE ILK KEZ AMERIKA'YA HtCLM ETMIYEN GREÇKO... Johnson'ın sayesinde merikan Baskanlık seçimi sonuçları uzennde genış çalısmaların yapılacağı muhakkaktır. Ancak, Nixon'un Başkan secılmesine yol açan bu o> lama.M etkılejen faktorlerin bır kısmı, derin çalışmalara luzum kalmadaıı gorulebiliyor. Johnson iktıdarının ikınci adamı olan yenık Humphrey, Amerika içındekı «osyal huzursuzluğun ve dışnrıda da Vıetnam savaşınm kurbanı olmuştur. Bırbırlerıne temelden bağlı bu iki buhran, Amerikan geçim sıstemı adı verilen kanşık metodla bırleşmış ve Humphrey'nın \enılmesıne yol acmıştır. Zencı . beyaz çatişması, gençliğin isjanı. şehirlerdeki duzen yoksunluğu gıbi sosjal buhranın temellni mcydana getıren olajlaı, Johnson iktidarının maddi ve manevi butun alanlarda kendlni kaptırdığı Vietnam savaşının sonuelarındandır. Ekonomıyi harekete getirip issizliği duşurduğu sanılan saıaş, as | lında içerıde yapılması gereken yatuunları çoken bir felâket kaynağı olmuştur. Vietnam savası için yilda 40 mılyar dolâr harcayabilen Johnson jonetıml Amerika'nm yuzkarası olan zencl gettolannı yok edecek para bulamamıştır. Bunun sonunda ise, zencıler topluma daha fazla kusmusler, sehirlı bejazlar da isvana donen bu kuskunluğun ortaya çıkardığı kanlı ayaklanmalar yuzunden Johnson lktidarm» nrt çevirmişlerdir. Seçun sonuçlarma bakıldığmda, eodustri keshnlerinde bile Mallace içln çıkan oylann sebebi blraı anlasıbnaktadır. Vietnam savaşuım manevi etklsi de. Amerikan orta «ınıfinm yenıden girdiğı soğnk harb havasmda bulunabilir. Televizvon ve diğer yayın araçlarıyla Vietnam savasinra içine sankı Vıetnam'daymıs gibl gi ren Amerıkalı, kendısıni komunizmin tehdıdınden kurtaraeak sağcı adajlara hızır glbi sanlmıstır. Gcrçi Nıxon ve Humphrey'nin al dıklan oy miktan eşite yakındır, fakat uçuneu aday VVallace'uı «y. lan Nixon'unklne eklendıfi zaman, Amerikan seçmeninin yuzde 13 faz lalıkla Humphrey'i istemedigi ortaya çıkar. Humphrey, esiri ve sonunda korbanı olduğu Johnson'dan, kendisinı seçime bir ay kalana kadar kurtaramamıs, onun kopjası gıbi gorunmustur. , Tarihe belki de en başarısız Baskanlardan bırı olarak geçecek John son da. Humphrcv'nin yenılmesi içuı, belki de bilmeden, her seyi yapraıştır. Bombardunanı durdnrma karannı seçımc sadece 3 gun kala alması bile. Johnson'ın Humphre.v hakkmdaki dusuncelerinl anlatabilir.. Eğer Nixon kişisel ustünlukleri sayesinde kendısinin ve Spiro Agnew*un seçildiğini sanı>orsa yanılır. Onun başansı, Johnson'ın başansızhklarında yesennis ve Amerikan orta sınıfmın kısa gorusluluğunde çiçeğini vermiştir. PRAG 1917 Bolşevık thtılâhnın yıldonümü dolayısıyla kuçuk bır grup, «Yaşasm Sovv tler Birliği!» mdalarıyla reformcu Çelc lı(Jerlen aleyhınde gosterı yaparken, dığer bır gTup da, «Aşagı ın dirın, aşağı uıdırın1» seslerı arasında ıkı resml bınadan Rus bayraklannın kaldınlmasını sağlarnışlardır. Aynca, unıversıtenın bırçok fakultesınde, oğrencı ve profesorlere, ışgalı protesto etmek amacıyla grev yapmaya çağıran beyannameler dağıtılmış, du Sovycl bayraklarını yırtaıı geııçleri, ilıılırrlı'i profesfo etti Dış Haberler Servisi varlara afısler yapıştınlmıştir. Bu arada, fakultelerın bır çoğunda dersler tatıl edılmıştır Charles Unıversıtesınde ıse, ışgalı protes to ıçın oturma grevuıe başlannuştır DUBÇEK ÇEKIŞTIRILÎYOR Kızılordu'da savaşan Çekoslovak askerlerı ıçın mezarlıkta du A PARİS Butun Parıs basmı, Nıxon'un A B D Cumhurbaşkanlığına seçılısıni bınncı sayfalarında vermektedır. Bu konuda sağcı «Figaro» gazetesi şunları yazmaktadır : • tki adayı sonnna kadar basbaşa mücadeleye sevkeden ve bfitön Amerika ıle dün>ayı heyeeana boğan, bu olağanfistfl diiello, bu zenlenen torende bırkaç yuz kişilık grup, Çernık ıle Dubçek etrahareketlı seçımler, A.B.D.'nde son on yıl içinde sivasi hayat sartlafında toplanmış ve Dubçek'i ko ; nnda meydana gelen degısiklıklerin oldnkça sadık bir yansımasıdır. lundan çeldştiren gostericiler, Amerikan yönetieUerinin karsılaştıkları ve bn değisikliklere yol açıkça ve ılk defa olarak, partı lıaçan meselelerin basında Vietnam meselesi ile sehir hayatında jfüderının yuzune «Rejımi ne zaman knvvetleııdireceksiniz?» dıye bavensizlige yol açan ve kamu düzenıni cıddî sekilde tetadit eden ırk ğırmışlardır. Lıderler, daha son olayları gelmektedır. Richard Nıson'un başarısmın sebeplerı dahi ra, sınırlı bır şekılde torenden ayyeni Baskana düsen gbrevin genişligi hakkında bir fikir venneğe yenünışlardır terlidir. Ashnda 5 Kasım seçımleri, hiçbir şeyi çözmeyen önemli bir DIŞLENEN BAYRAKLVR Yuzlerce ışçı, ofrencı ve alışve olaydan ibarettir. Yeni Baskan, selefinin hareket serbestisine dahi nş yapan halk da, Tıcaret Bakansahip olmıyacaktır, zira Temsilciler Meclisi ve Senatods Demokratlıgı bması ve Askeri Konsey bınalar çoinnlnfn ellerinde balnndnrmaktadırlar. Bnna karşılık Niıon, sındakı Rus bayraklarımn ındırü ' Amerikan halkının yakındığı meselelere çare bolabiltnek için gemesını sağlarken, ellerınde kuçuk bayraklar bulunan bazı gençler, rekli otoriteye sahip olabilecek midir? Iste bu çetin seçira savasımn tezahurat arasında bayraklan dış \ ertesinde sornlmafa defer tek sorn budurj» lerıyle parça parça etmışlerdır. \ Wenceslas Alanı'nda toplanan ka \ Ihmlı «ParisJour» gazetesı ıse Başkan Nıxon'un, önümuzdekı labalık bır başka grup Ruslara : yıl General De Gaulle ıle bır goruşme yapıp yapmıyacağım sormak«Evinize döniın» dıye bağırmıştır. i Olaylar sırasında polıs arabalan j tadır. Bu konuda kesm bır şey soylemek ıçın henuz vaktm erken nın canavar duduklen duyulmuş, i olduğuna dıkkati çeken gazete, Fransız Amerikan ılişkılennın geçdemıryolu inşaat sıtesınde gos i mışdekinden daha ıyı olacağma dair belırtıler bulunduğunrfan soz tenye başlayan ışçıler, ellerındeki ' etmekte, Parıs ıle Washıngton arasında ıhsküerin «on bırkaç aydan Ingüız anahtarlanyla çelık levhaberi huzur içinde gehsme kaydettiğını belırtmektedır. lar uzerıne vurarak çıkardıklan gurultüyle büyuk bır kalabalığın Sonuç olarak De Gaul'e'cu «Naüon» gazetesı de şunları yazmaktoplanmasrna yol açmışlardır. tadır : «Bn seçimlerın ortaya çıkardığı en önemli meselelerden biri Polısler, Sovyet aleyhtan ve ta de, yöneticUer ve Kongrenin bnndan böyle daha büyuk bir dıkkatle raftan gruplar arasında çatışmagöıönfinde tutmak zorunda bnlnnacakları «meronun olmıyanlar sılan onlemek amacıyla İhtılâlın nıfı» dır. Nitekim bn memnnn olmıvanlann l)lr kısmı, ister Demokyıldonumunde butun gostenlen rst ister Cumhuriyetçi olsun, yoneticllerle ittifak halinde bulnnmayasaklamış olmasına rağmen, Ünıversıtedekı partı tesekkuUerının dıklannı ffade için oylannı Wallace'a vermeyi tercıh etmislerdır. mensuplan, sokakta gosterı dU i İMS Mfimleri Amerikahlar için ftdeta bir «red» seçımi zenlemekteclır. j Fransa ve seçim sonucu 01$ BASINDA Komünist "flumanite,, ve sağcı "flurore,, Nifak lkkat edilirse toplnnramt zun son uğradığı hastalıl «ıkilik» dir. Bu «ikilık sbziinu harfiyen alma mak lâzımdır; çünkü «ikilık.deı maksad uçlu olmamak değil, «bo lünmek» dir. Ve bnndan herke sekvacı iken herkes onun vücn bulmasına bilerek bilmiyerel yardımcıdır. tsmet tnonü son Kumltaydaı evvel Halk Partisınde hızıpcılife yermiş, reddetmiştir. Hattâ se çimlerde biraz geç de olsa kendisınin adav gostermesı tek lifıni de reddetmiştir. Toplayıc dururaunda olan lıderler, bas kanlar, ileri gelenler taraf tuta mazlar. Suleyman Demirel d < son Istanbul Kongresinde ayn sevden şikâvet etmis, ikiliği red detmiştir. Ne var ki; bn ikflik dah doğrnsn «nifak» tohumn mılle tin içine atılraıştır. Çünkü sark ta her zaman oldngn gibi bizdı de hele bu Jevirde siyasî vı jçavn sıvasî «munafık» lar var dır. Bunu Is edinenler vardır Sire gelir beni çekiştirir, ba na gelir sızi çekiştirir.. Stekinı gider ikimizi de çekiştirir. Böy lece aralannuz hemen açıhr. O bnndan istıfade eder mi?.. Bil mem ama bn sistem sarkta ol dnm bittim rağbet görmüs bi sıstemdir. Bugıinun, diinun ıs degıldir. Turkhede de devletten kuluplere kadar her fiilî vev. hukmi «cemiyet» te her zamaı mevcut olmustnr. Ne var ki bu gunkü kadar yalın kat lüzum suz fakat zararh hiç bir za man olmamıştır. Devriınizde dersera gn son st nelerde hiç bir yer yoktnr ki eı azından ikire bölünmns olma sın.. Bnnlar bugün o hale gelmi; tir ki bir tarafın ak dediğine ö bfir taraf mntlaka ve ısrar il kara demektedir. Bunlan vazarken tslâm âlem ne de sokuhnuş olan «nifak»lan > tırhyornm. Hâlâ «Sunnî • Şii» f larak iki kola ayrılmış olan t; lâm bunnnla kalsa idi ne nıui In, onlar da bir takım mezheplc re aynlmıştır. «Siinni» liğin kt bul edilmis dört biiyük imam nın ismini alan dört mezbeh bölünmesine lüzum var mıydı? Madem ki bepsi makbnl ve bc lüntüler de yalnız kfiçnfc ve se* Iî teferruata aıt.. o balde nede bn mezhepler:.. Bnnlar kolav k lay olmamıştır. Ve bn kadarl da kalmamıstır. Ne kavgalar, n jtürültuler olmuştur. Bn da ilrr ve âlî diışunceler nğnına olmıi' tur. Fakat tslâmiyeti knvvetleı dirmemiştır. Peygamberin «Ün metimin ihtilâfı genif bir ral mettir» mealındeki hâdisi sÜDb yok ki ihtilâfı, fikir ve kanaî mânasına almış, hiç bır »ama maraza ve kavga demek istem< mistir. Ama gel gelelim birde ffki ve kanaat uvmazlıklannın son hep kavga olmuştur. Daha BUfiçdört gun içirtde gı «etelere aksefmis, resimleri b. gılmış kaç tane «gençler ve a: dınlar doğüşü» gördiik., mütee gir oldnk.. tleri bir cemiyette yani fil riyatı ilerlemiş, tam medenî bı cemiyette herkesin ayni fil re sahip ve taraftar olması. aı cak îslâv Bolşevlk idarelerc gorulen gavri tabii ve lora! bir fenomendir. Üst tarafı elbe te insanlar baska baska düşüm cekler, baska baska şeyleri sevı cekler, isteyeceklerdir. Bunu tabdit eden tek şey meı leketine, mılletine ve kendısin *.ararlı olmamak kaydıdır. Onda ötesı nasıl isterse duşünür. Kinr ve neyi isterse ona taraf tutar Ama bunun için birbirini do< meye, vurmaya kalkmaz. O zi man insanın «Eşrefi mahluka* olmak vasfı ortadan kalkar. S ra hayvanlan arasına düser. Tarih bize bn yolda iyi ve ki tü nümnneler vermistir. Biz kı tüsünü kopyaya kalkıyornz. Va tiyle peygamberin bile damad nı, tortınlannı dinî • siyasî sı beplerle öldürmuslerdir. Husı siyle böyle bir katli tslâm âl« mi telin ederek onun âmill" rinden «Yezıd» in adını makau hakarette knllanmaya kadar gr mişken bir kısım Muslumanla da gene bn facianın başlannda «Mnaviye» nın adını «hazret hiirmet lâkabını koymayanlaı ithara etmişlerdir. Gerçi bnna Ziya Paşa gibi: «Sendendır ılâhi yine bu mek bu fıtne «Bu mekr, bu fıtne yıne sendendir ııahl demek de vardır; ama hakikc bn mndnr?. Oldum olası kaba kmrvete ds yanan çözüm sekilleri daima m denî ve insanî olmaktan uzai mutal&a edilmistir. Yalntz nıutj lâa değıl, daima mahkum edi' mistir. Gozümuzün önünde cer« yan eden Viyetnam savası bi milletin ikive bölünmesinde baska nedır? Bnnn bölenler kir lerdır?.. Daha evvel Kore harfc ne idı?.. Biraz daha evvel tspar ya iç harbi ne idi? Bir millf tin çocnklarının birbirlerinı kıı ması, memleketleri harabeye ç( \irmesi degil midir?.. Bunnn sebebi fikir ve kanaa avnlıklarının kan dâvası halim getırilmesidır. llerı milletler, me denî milletler, insan olmuş mıl letler bn tuza£a düsmezler. Ist Çekoslovaklar? Butun Sovyp tazviklerine. tehdıtlerine rağ men ikiye bölündu mu?.. tslâmiyette «MüeUifetü1kulub ismi altında bır zumre vardır tslâm dını bunlan topvekur «cennet» lik olarak mujdelem tir. «Müellifetülkulub» demeV «kalbleri birleştiren, uyuşturan lar» demektir. Bnrada uyustur mak birbirine vaklastırmak mâ nasına geMr. l'\ usnk hale getir mek demek değıldır. tslâmlara nasihat ve îslâmlığ izah ıle mukellef olan din hâ dimlerine bilhassa şu bolun me gunlerinde halkımıza bğutleı \ermeleri \azifeleri icabı oldu gunn hatırlatmz. Bu milleti bir testfrenlerin âkıbeti daima ha, yırdır. B. FELEE K omunıst «L'Humanite» gazetesıne gore, az bır farkla kazanıl mış olmasına rağmen Nixon'un başansı sıyası gozlemcıler taraiın dan beklenmekte olan bır şeydı. Ancak. bovle bır sonuç. şayet Demokrat Partı ıktıdarı Vietnam'da gırıştığı başarısız tırmanma dolayı sıyle yapranmasaydı, hıç b r zaman duşunulemezdı Başkan John son'u Beyaz Saraydan çekilmeğe mecbor bırakan da ışte vıne bu başarısızlıktır Demokrat Partmın uğ radığı bu basarısızlık ancak bir «deri değijtırme» ıle onlenebılırdi ve bunun ıçın Demokratların kendıienne aday olarak 4 yıldan berı surdurulmekte olan polıtıkanın bır muarızım seçmelerı ıle gerçekleştırılebıhrdı. Sağcı 'Auıore> gazetesınin tahmi nı şu merkezdedır «.\merıkanın, dış siyaseti bakımından, onumuzdeki 4 yıl içinde kızıl bloka karşı sebatsızca bir davranışta bulunmıyacağına inanmak lâzımdır. Ni^on. Cumhurijetçi Kurultav tarafmdan ceçen ağustos ayı içinde tesbit edümıs olan ılımlı politıkayı durust bır sekilde uyguİayacaktır. Ancak, Nixon, Vietnam meselesine kesin bir çozum bubna ışmı acaba 19T2'de yeniden seçihne «uıe bırakmıyacak mıdır? Başkan, Parıs gorusmelerinin sadece bir mutareke ile sonuçlanması için elinden geleni japacağa benzemektedir.» Blaiberg denizde Takms kalbli Phılıp BUıberg, Gnney Afrika'daki yax sezonondan faydalanarak, ameliyatından sonra ilk kez denize gırmistir. Emekli dıs hekJmi, deniz banyosu »hrken; Pazartesi gtinü Lenıngrat'ta kalbi degiştinlen Ru§ kadını, ameliyatin ttstttnden 33 saat geçtıkten sonr» ölmüştür. (Radyofoto: AP) Greçko, bu yıl B. Amerika'ya hücum etmedi • MOSKOVA Sovyet Ekım thtilftlının 51'mci yıldonümu munasebetıjle dun Kızıl Meydanda yapılan geçıt resmınde, oncekı yıllarda oldugu pbı, yenı bır askeri maiz»me veya süâh gosterılmemıştır îzlânda Büyukelçısı harıç, NATO ulkelerı buyukelçılennden hıç bmnın hazır bulunmadıgı geçıt resmı sırasında beş dakıka kadar konuşan Rus Savunma Bakanı MHreşal Greçko, Batılılara hUcum ederek, «Emperyahstler; çeşıtli tahriklerle gerginlıgı arttınp veıu bir dunya saraşı tenlikest yaratıyorlar» demışür «Banşı sağlanmk amacı 11e, hükumetin Sovyet ordusunu daha da jruçlendirecek tedbirler aldığını» soyleyerek konuşmasını bıtıren Greçko'nun, bu vıl gelenekten aynlarak, Amenka"ya hucum etmedjgı, Vietnam konusuna da değınmedığı, dıkkati çekmıstır. Gozlemcılere gore bu, Sovyetler Bırlığının Amenkanın yenı Başkanı Richard Nixon ıle arasını bozmamak ıstedıgı ve Parıs te devam eden barış goruşmelenni baltaUmaktan çekındığı arüamına gelmektedır Kızıl Meydandaki geçit resminde de bu yıl hiç bir yeni silâh gösterilmedi Sayın doktor ve eczacılara Güney Vietnam'da kara savaşı Amerikalı Profesör hızlandı Rossiter SATGON, anklar, topçu bataryaları ve jet uçaklarının desteğı altında harekete. geçen Amerikan denız pıyadelerı ıle Vietnam pıyade kuvvetlerı, Guney Vıetnam'ın kuzey sahıl şendı bovunda, dun sabahm erken saatlerınde, guçlu bır Kuzey Vietnam bırlığı ıle çarpışmaya tu tuymuşlardır. Vıetkong kuvvetlerı Saygon yakınlarındakı Guney Vietnam üslenne baskın yapmışlar, aynca 4 Amenkan helıkopt»rı duşürulmuştur. New Jersey zırhlısı da Vıetkong hedeflerını şıddetlı bır ateş altına almıştır. JAPONYADA TEVKIFLER TOKYO Dunkü Vietnam savaşı aleyhtarı gosterılerde 500'den fazla cğrencı ve sendıkacı tutuklanmış, 72 polıs yaralanmıştır. DEKSAN ŞURUP VB Öksürük.grip ve soğuk algınlığını önleyici ve tedavi edici DRAJE T şapkasını yedi ÎTHACA, New Tork (A.P.) • •nlu Amerikalı Sıyasal BılgıI I l e r Profesoru CUnton Rossı^'ter, seçımlerle ılgılı bır sozunu tutarak, şapkasını >emıştır. Bır >ıl kadar once Rossıter, Wallace oylann cıı2,7'sınden fazlasını kazandığı takdırde, Cornell Ünıversıtesi Rektoru James Perkıns'ın şapkasını yıyeceğıni ıddıa etmıstı Pazartesı gunu, Cornell Ünıversıtesınin gunluk gazetesı Profesore, Wallace oslann ool3'unu aldığını ve sozunu tutması gerektığını hatırlatmıştır. Bunun uzerıne Rossıter, çarşamba gunu Ünıversıte bahçesınde elınde palmıje yaprağından bır şapka olarak gorunmuş ve şapka\ı jemeye başlamıştır. tEKRAR PIYASAYA VEBILMlŞTIR ffl 'D.E.V.A. SANAYİ ve TİCARET A.Şİ İş Reklâm 77/13530 ANSİKLOPEDİ • Fen ve tabiat, • Tarih ve coğrafya, • Yerli ve yabancı meşhur adamlar, • Her sahada edinmek istediğiniz Jıer bilgiyi çabucak bulabileceğiniz bir bilgi hazinesl Her a y 100 sayfalık fasiküller halinde 11 Kasım Pazartesi günü çıkıyor. Tuıkiji'ılı 1 tth trftJnjk tınkii alarak hazırlanan bu ansıklopcdı 13 a;dı tamamianacaktır, Moran: 2505/13563 KÜÇÜK Mehmet BARLAS Kısaca..| • KAÇIRDILAR «Fılıstın Halk Kurtuluş Cephesı»ne mensup bırkaç komardo, geçen Pazar gunü hapısaneden askerî mahkemeye goturulmekte olan lıderlerl Dr. Georges Habes'ı kaçırarak kurtarmıştır. 9 OLDU Fransanm unlu orkestra şefl Charles Munch, Amerika'nın Virguıia eyaletındeki Richmond'da dun olmuştur. t) BALAYI Jacquehne ve Anstotle Onasıs, dun sabah Chnstına yatıyla Skorpıos adasından ayrılmışlardır. Yenı evlı çıftın bır hafta veya on gun kadar, yatla Akdenızde dolaşacaklan bıldınlmektedır. « YAKALANDILAR Sessiz sinema devrinin büvuk yıldm Ramon No\arro'vu oldurdukleri iddia edılen Chicagolu ıki kardeş, Los Angeles pohsi tarafından te^kif edilmıştir. MEVLIT TEŞEKKÜR { 1 Dıvarıbakır eş; rdfınoan Hacı Ganızadelerden ve IstıkJâl Savsşı gazılennder, Emekli Topço (1330 C ~2) vefatınm "ellı ıkıncı gunune ras+laysr 10 Kasım 1968 Pazar gurv ogle namczmdan sonra Bakırkoy Ça^ı Camunae ı^tlrahatı ruhu ıçın Hatım Tuası yapılacak ve MeUıt okutulacaktır Sıldh aıkadaşları ıle yakınlarının ve aJzu edeıJerın teşrJlerı rıca oluAILES I nur (Cumhurıyet 13549) MİTHAT SANAL'ın Eşım Eczacı Ayten Seniha j Topçu'nun (Erkenyol) amelıya | tını başan ile yaparak oğlu • muz Ersan Necmı Topçu'yu • bızlere kazandıran Kastamo • nu Devlet Hastanesi Kadın i Doğum hastahklan Mutehas • sısı sayın, g Dr. Nerati EREN'e | İMAUT STANKOIMPORT ISTANBULANKARf» •*» EN YÜKSEK EVSAFLI VE VERİMLİ ve yakm alftkasını esirgeme £ yen başhemsı.s Yuksel Şım | şek, Ebe Saıme Şımşek ıle bu j tun hastane personel ve mustahdemlenne teşekkurü bır borç bılınm Eczacı lsmet TOCU (Cumhunyet 13568) TEZ6AHLARI öıengin I Bıven I Tediyotto I Dertrat çeşii I fiottar I koioybk I tesltm tlâncılık: 0389/13561 Reklâmcüık: 4172/135fl«