Katalog

Nâzım Sılanoğlu • Muaserete tlt bil?i ve kaideleri geniş ve resimlerle lzah etmektedir. • Diğer raillet adetleriyle mu k a y e « e l e r . . • Ev dekorasyonu Ciltli 15 Lir»dır. ÎNKILÂP ve AKA KÎTABEVLERÎ (llâncıhk: 8974/13088) IODERN MUAŞERET umhuriyet KTTRÜCÜSU: YTJNUS NADİ AŞK ve UY On beş lira, bütün kitapçılarda HERBERT MARCUSEnin TEK BOYUTLU İNSAN adlı Mtabı tükenmek üzeredir. MAY Y A Y I N L A R I KREDİ HAN, CAĞALOĞLU. RekJâmcılık: 4331/13046 45. yıl sayı 15898 Telgraı r e raektup adreri: Curaiıuriyet Istanbu) Posta Kuttısu: lstanbul No. 246 Telefonlar: 22 4 2 9 0 2 2 42 96 2 2 4 2 9 7 2 2 4 2 9 8 2 2 4 2 »9 p ı yarşamDa Fransa ile teknik şbirliği anlaşması mzalandı ÜLKE; KIBRIS, ARAP İSRAİL VE VİETNAM KONULARINDA GÖRÜS BİRLİĞİNE SAHİP Cumhuriyet Bürosu ANKARA, Fransiz Cumhurbaşkanı General de Gaulle ile pılan resmî görüşmeler sonunda kararlaştırılan ve ı saat 17'de Türk Fransiz Dışişleri Bakanları taradan imzalanan Türkiye Fransa teknik işbirliği anlaşmasının özeİlikle televizyon, tarun, su üriinleri ve atom araştırmalan konularını kapsadığı açık. lanrrnştır. DE GAT7ULE, SÜNAY VE İNÖNt); ANKARA'DA «CUMHCRİYET BATRAMI» TÖRENİNİ tZLERKEN... M. (Fotograf: İSTEMİ) Cumhuriyet Bayramı,,na De Gaulle de Yağmura katıldı ANIL\RA, (Cumhuriyet Bürosu) Cumhurij'etin 45. yıldönümü dün bütün yurtta, Kıbns'ta ve yurt dışındaJci temsilciliklerimizde düzen. lenen törenlerle kutlanmıştır. Ankara'daki tdren saat 9'da AnıtKabirde Ata'nın huzurunda yapılan saygı duruşu ile başlamış, T.B.M. ve Hipodrom'da düzenlenen torenler, gece yapılan fener alayları ve çeşitli eğ'.ejıcelerle geç vakte kacfar devam etmiştir. Bu defaki kutlama törenlerinin ayrı bir özeüiğini, memleketimızde misafir olarak bulunan Fransiz Cumhurbaşkanı De Gaulle'nin de gerek T.B.M.M.'de düzenlenen törene katılması ve gerekse saat 14'te Hipodromda yapılan geçit resmı ve gosteriİeri izlemesı teşkil etmijtir. umhuriyet Bayramı vesi*Q lesiyle millete hitaben ya/\ yınladığı mesajda sayın ^ Sunay rejimimizin kadelakımından çok önemli bir ıvu islemi? eğitim, ogretim ençlik sorunlann» genis yer •iştir. r memleketin kaUanması I yapılabilecek en verimli y * m ı, şüphesiz insan yetiştirmeedef alan yatırunlardır. Zira rlığın da, özgürlüğün de, reı da baslıca kaynağı insanİnsan, toprağı Işlemesinl bilölçüde toprak ürün Terir, lnbilimde ve teknikte Uerlediği le toplum refaha ksvuşur ve ı, hakkını arayabildiği ölçülemlekette sosyal adaleti gerştirmek mürakün olur. iyi niyetlerle hazırlanmıs bir Anayasa rejimi bile, hal>ir kısmı cehalet içinde bıraip takdirde uzun ömfirlfi olayaşayamaz. ıtürk'ün Cumhuriyeti emanet ı Türk gençliği bugün bir buı içine düşmüş bulunuyorsa, kimi dar görüşlü çevrelerin ettiği gibi bir özentiden doğdeğildir, derin sosyal nedendayanmaktadır. rdumuzdald gençlik gösterli «cehaletten ve cehaletin dendan kendileri içio menfaat maya çalışanların ard düîlerine karşı girişilmis hateşebbüsler olarak» kabul kle Sayın Sunay, içinde yaşaıız bunalunın pek önemli nerinden birini açıkça giin ışıçıkarmıştır. çekten Türkiye'de halkın ulasını istemiyen, kendi özel ını halkın cahil kalmasında ı bir zümre vardır ve bu e maksadım îerçekleştinnek ı» elinden geleni ardına koyaktadır. türk ilkelerine ve yürfirlükAnayasamıza rağmen Türkieğitim birliğini bozduran iimre olmuştur. Zaten yeterlan bütçemizle ilk öğretim nızı, çözmekte böyük güçre uğrark»n bunlar Kur'an ı ve İmam Hatip Oknln müelerinden yararlanarak kör•kâlan körletme yarışına ciişJerdir. Böylece vurdumuzri lâik ve cumhuriyetçi. öte• şeriata dönük ve ümmetçi K Uzere birbir'ıie düşman iki c şimdiden vetişme yoluna ştir. Şimdiden tedbir alına bunun ileride tehlikeli pat ara vol ^acağına hiç şüphe ır. nhuriyetin 43. yıldönümunde rk Türkiyesi'nin bu hale düş doğrusu ancak hazin sözcü• ifade edebileceçimiz bir duortava kovmaktadır. 27 Mavurdumuza getîrdiği özçüravasınd n sinsice vararlanan :ı!ar. 1945 • 13K0 nllan arazaten zedelenen lâiklik ili büsbütün kemirmişler. oy cı vüzündeı, onlann suyuna ini bilriiümiz politikacılara lerek vurdumuzu Suudi Araı Kırallığina dönüştürme he? kapılmışlardır yolun onlar hesabına çıkar ol olmadıgı meydandadır. andadır ama bu hâlin sonuıdar böyle süriip gitmesi de ısızdır. Otıun için Cnmhuriayramı vesile' ile Sayın Suı yaptıçı uyarmayı biz yerinıluvor. ileri sürdüçü düşün' vürekten katılıyoruz. a. rejim'n kderi ile dofruloçruya tisilidir. Başta soılar. elbirlifi ile vakit seçirizin bunun üzerine eğilmek dayızdır. Devlet Baskanımız • işaretini vermiştir!. Bu millî dâvayı çözümleyek için eenel bir reforma git> başk» bir çare yoktur. n Bir Uyarı rağmen Ayrıca, 5|renildigine göre bugün yayınlanacak ortak bildiride de, iki ülke Cumhnrbaskanlarının; Kıbrıs, Ortadogu, Vietnam ve Çekoslavakya sornnlan üstünde göriiş birligi içinde olduklan belirtilmistir. öte yandan, diin gece Genelkurmay Başkanı Tural'ın dâvetlisi olarak orduevinde onuruna yemek verilen Fransm Cumhurbaşkanı De Gaulle, bugün lOO'da uçakla Paris'e dönecektir. (Arkası S«. 7, Sâ. 3 de) İstanbul'da dünkü torenler parlak ve heyecanlı oldu İSTANBUL HABER SERVİSİ «Cumhuriyet»imizin 45inci yılı, dün tstanbıü'da, jrağışa rağmen, parlak ve heyecanlı törenlerle kutlanmıştır. Devamlı çiseleyen yağmur altmda onbinlerce İstanbullu, Taksim ve Vatan Caddesinde, şanlı Türk Ordusunun temsilcıleriyle öğrencilerin geçit ve gösterilerini coşkunca alkışlamıştır. ORTAK BiLDiRI ANKARA, (»jk) TürkFransız ortak bildırisi, bugün yayımlanacaktır. AnıtKabir'deki tören Başkent'de, Cumhuriyet'in Kurulus yıldönümunü kutlama törenleri sabah saat 9'da AnıtKabir'de başlamış, Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay, Senato Meclis Başkanları, Başbakan, Genel Kurmay Başkanı ile siyasî parti Genel Başkanlan ve vatandaşlar hazır bulunmuşlardır. C.H.P. Genel Başkanı îsmet Inönu, her zaman olduju gibi, dün de, AnıtKabir'e, protokoldaki diğer zevattan önce gelmis ve mozolenin aslanlı kapıya bakan duvarının dibine konulan bir sandalyede törenin baslamasını beklemiştir. Kıbns Büdiride; «Kıbrıs» konusunda, «Görüşmflerde K brıs meselesi üzerinde de durulmuş ve Cumhurbaşkanı Sunay, Ada'dald son gelişmeler hakkında biİRİ vermiştir. General De Gaulle, Fransa nın bu meseleye atfettiği ilfiyi kaydetmi? ve Ada'dald Türk ve Rum cemaatlerinin haklarının teminat altına alınmasım sağlayacak bir hal çaresi bnlunması hususunda temenni izhar eylemişlerdir» denllmektedir. Prag'da gergin hava devam ediyor Ozgen Acar Bildiriyor TİP Genel Merkezine kimse sokulmuyor ÇEK gençlerinin Rus işgaline karşı gösterdikleri dün sabahın erken saatlerine etmiş VVenceslas alanındaki son göstericiler de, polis tarafından dağıtılmıştır. kadar devatn Huzurda Ata'nın huzurund'aki tören «aat tam 9'da saygı durusuyla başlamıstır. Istiklâl Marşı'ndan sonra Cumhurbaşkanı Sunay, özel deftere şunlan yazmıştır: (Arkası Sa. 7, Sü. 2 de) Çekoslovakya ve Ortadoğu Çekoslovakya'dakl son olaylar konusunda bildiride, Cumhurbaşkanlarının «Çekoslovakya'ıun kendi mukadderatını tâyin hususunds hür olması temennisinde bulundukları» yer almakta. Ortadoğu konusunda da endişeler belirtüerek, «Giivenlik Kınseyinin 22 Ka(Arkası Sa. 7, Sü. 1 de) NADİR NAOİ PRAG Çekoslovakya'nın yöneticileri, ülkede Cumhuriyetin kuruluşunun 50. altın yılı törenlerlne devam etmek üzere Slovakya'nm merkezi Bratislava'ya dün trenle hareket ederlerken, başkent Prag'dakl gergin havada bir yumuşama göze çarpmamıştır. Önceki gece geç saatlere kadar 10 bini aşkın Çekin katıldığı Rus aleyhtan gösterilere, Sovyetlerin ne gibi bir tepki gösterecekleri merakla beklenmektedir. Şehirde dün herhangi bir olay olmamışsa da, pek çok Praglı, tek rar Sovj'et tankları ile askerlerinin başkente gelmelerini korku içinde beklemışle dir. Ancak Sov yetlerin böyle bir yola gitmeyl ya ratacağı sonuçlar açısmdan göze ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) almıyacaklan şeklindeki tahminTürkiye Işçı Partisi Yönetim ler doğru çıkmış'^ır. Kurulu toplantısı, dün büyük Buradaki siyasi gözlemcüer, ön bir gizlilik Içind'e devam etmiş, cekı geceki gösteıilere, Rusların toplantının yapıldığı genel merne gibi bir beiel biçeceklerini ke kez bınasına partiüler dahil kimsinlikle bilememı.ktedirler. Fakat, se bırakılmamıştır. bütün gozlemcilerin üstünde birYetkililer, bu tedbirin, dışarıleştiklerı nokta, durumu Kremya haber sızmaması için alındılin nezdinde zaten zayıf olan Dub ğını, sızan haberlerin ise, görüşçek'in, siyasi gelecek açısından melerı aksattığını, havayı gerdaha da müşkül bir köşeye geldlginlestirdiğinı söv'emıslerdir. ğidir. Bu arada, îdris Küçükömer, dün, yönetim kurulu toplantısmÇek basını, radyosu ve televizdaki konuşmasın'*i «Eksik bir biyonu, gösterıl» r konusunda, fazla çimde ve niteliği değiştirilmiş olayayım yapmarmşlar, daha çok NATO UÇAKLARI rak verildiğini» bildirerek, «GörüşCumhuriyetin kuruluşu ile ilgill l^rimi ve getirdiğim teklifi yakınhaber ve vorumlara yer vermisda açıklayacağun» demiştir. lerdir. Yalnız, Müzisyenler Sendikasının yaym orgam «Svobodne Slovo» gazetesi, yayınladığı bildiWASHİNGTON «Amerikan ordusu birliğinin» yıllık kongresinde ride. Sovyetlerin sanat ve eğitim konuşan, NATO Avrupa Birlikleri Başkomutanı Orgeneral Lemnitzer. üzerindeki baskısını yermiştir. «Amerika'nın Avrupa güvenliği konusunda, bugün izlemekte olduğu stra (Arkası Sa. 7, Sü. 1 de) tejik politikanın çürüklüğü» üstünde durmuş ve A.BX). Genel Kurmay Başkanının da bu konuda kendisi ile görüşbirliği içinde bulunduğunu belirterek «Varşova Paktı üyeleri bugün dünyanın en giiçlü klâsik kuvvetlerine sahip durumdadırlar» demiştir. tstanbul Belediye Meclisi, de^^ Lemnitzer, konuşmasında, Avğerli tiyatro adamı Muhsin Errupa'da belirecek b:r savaş ânıntuğrulu venideo Şehir Tiyatrosuda Amerika'dan Avrupaya hava nun başına gpçirnek için bir teyolu ile kuvvet sevketmenin akmenni karan aldı. Bu tarar san'sak yönlerini belirterek, bu yolat çevrelerinde olumlu karsılanSağmalcılar İstanbu! Caddesinda 1963 yılında yapılan bir prodıgı gibi Şehir Tiyatrolanmızın de dün akşam bir minibüa şofövayı hatırlatmış ve 50 bin kişikendini yenileyemeyip giinden gö rü, müşterisi tarafından, 15 kuruş hk kuvvetin 235 uçakla ancak 63 ne göçmesi karşıs.nda acı duyan için öldürülmüştür. saatte Avrupaya ulaştırılabJdiğitiyatroseve* halkı.nızı da sevinAksaray'dan Sağmalcılar'a flnî söylemiştır. dirdi. Gerçektcn Şehir Tiyatroladen 34 DE 060 plâkah minibüsün KARSLRUHE, (B. AlmanBaskomutan, Sovyetlerin ve runız gün geçtikçe ^skiyordu. Geyolcularmdan Yugoslavyah göçya), (A.A.) Federal Alortaklarımn Avrupa'da sür'atli rek sahneyr konulan oyunların men Abdülhamit Şahinler, kendimanya Bassavcısı Dr. Ludhareket kabiliyetlerine dikkati seçilişi, ge»»k oyıınlann sahneye sinden 60 kuruş yerine 75 kuruş vig Martin, bundan bir yıl çekmİF, «Şimdiki kuvvetlerimikonuluşu bugânkü tiyatro anlayiisteyen şoför Bahri Vural'ı, şoför kadar önce, Almanya'daki zin eğitimi ve modernleştirilmeşına ayak uydoramıyor, dolayısiy mahallinde iki tabanca kurşunu bir NATO üssünden çahnan si ve asker mevcadunun arttınlle seyirci san'atkarların güçlülüile ağır yaralamıstır. Evli ve iki bir «Sidewinder» füzesinın, ması için önümüzdeki NATO Bagfine ve oyunlar için büyük harca çocuklu 40 yaşındaki şoför, Guraparçaları aynlarak hava yokanlar toplantısında gerekli tedmalar yapılmasma rağmen oyunba Hastanesine kaldınlırken ölluyla Moskova'ya götürüldübirlerin alınacağinı umuyornm» UUTB rstbet etmljoniu. özel timüş, 30 yaşındaki kaatil ise, U ğünü ac'klamı^tır. demiştir. sonr» yaialammçUr. (Arkaaı Sa. 7, Sü. 1 de) (ArkiM Sa. 7, Sü. 4 de) De Oaulle'ün Radyo IV konuşması ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Fransa Devlet Başkanı General De Gaulle, dun Radyo TV da yaptığı konuşmada, «Geçmisle ilgili olarak eski eserlerinizin ortaya koyduğu gerçek ve halen yapmakta olduğunuz büyük işler, miUetinizin ululuğunu bana göstermiş oluyor» demiştir. Ortakoy Öğretmen Okulunun kızlardan kurulu bandosu, sevgi gosterılerine yolaçmış; eski muharıplerle mılislerın özel elbiselerle yaptıkları geçit ise, heyecan ve gozyaşlarıyla izlenmıştir. Eski muharıp ve mihsler, Kurtuluş Savaşını canlandırmış; bir kısmı sılâhlarını ateşlemıştır. Deniz ve Hava Harb Okullan ile Kuleli Askerî Lisesinin geçişi de, şıddetle alkışlanmıştır. Vatan Caddesindeki törene Vali Poyraz, I. Ordu Komutanı Orgeneral Sükan ve BeleJiye Başkanı Atabey, siyasî parti ve özel kurulus temsilcileri katılmış.lardır. Torenlerden önce Vali Poyraz, Vılâyet'te tebrikleri kabul etmls ve Şeref Defterine, «Atatürk, Seni ebediyete kadar anacağız» cümlesıni yazmıştır. Küçük: «ENOSİS'fen vazgeçilirse taksime hacet yoktur dedi LEFKOŞE Kıbns Turk Cemaati Laderi ve Cumhurbaşkaru Yardımcısı Dr. Fazıl Küçük, Kıbnslı Rumlann. «Türklerin taksim peşinde koştukları» iddialanna ce1 vap vererek «Rumlar, ENOSİS ten vazgeçtikleri sürece taksime hacet yoktur» demiştir. Cumhuriyet Bayramı dolayısiyle Lefkoşe'nin Türk kesiminde onbin Kıbnsh Türke hltapeden Küçük, Kıbrıs sorununun şerefli va olumlu bir çözüme bağlanması İçin «Kararh teşebbüste» bulunulmasını istemiştir. Üniversite'de Lemnitzer, Avrupa güvenliği konusunda Amerikan tutumunun çürük olduğunu söyledi Istanbul Üniversıtesındeki törenlerde de, Ataturk ve Turan Emeksız anıtları önünde saygı duruşları yapılmış, çelenkler konulmuştur. Bayrak ve yeşilliklerle donatılan şehirde, gece de fener alayları düzenlenmıştir. Hızlı giden bir otobüs devrildi: 4 ö/ü, 16 yarah «Ateşli gençliğiniz..» De Gaulle, koı.uşmasına şbyle devam etmiştir: «Atatürkün öğütlerine sadık olan Türkiye'nin modern devletlerin mertebesine eriştiğini; sanayi, ziraat ve diğer sahalarda da bunu ispat ettiğini gördüm. Güçlü ve ateşli gençliğinizin eğitimine ne büyük u^utla bağlaadığını sezdim. İÇ düzendeki bu değişikliğin dış dünyaya karşı cok sağlam bir ordu tarafından korunduğunu gördüm.» (Arkası Sa. 7, Sü. 4 de) ADAPAZARl, (a.a.) îstanbul Ankara Asfaltımn Kızılcıkorman Köyü yakımnda önceki gece yansı 37 yolcusuyla bir otobüs, şarampole yuvarlanmış, dört kişi ölmuş, 16 kışi ağır yaralanmıstır. Kaza, 90 küometre hızla giden Cumhuriyetimizin 45. yıldönüHuseyın Tannverdı yönetiminmu münasebetıyle dün bır bil dekı 34 FC 558 plâkah otobüsün, dıri yayınlayan TMGT Başkanı önünd'eki taşıtı geçmesi sırasınKâzım Kolcuoğlu, «Ağa ve iş da olmuştur. birlikçi ittifakının balkımız üze Öienler; Selâhattin Çaiışkan rinde kurduğu ekonomik ve sair ve Hüseyin Durmaz ile kimliği baskıları Ata'ya şikâyet etmek anlaşılamıyan biri kadın iki yolamacıyla» Samsun'dan Ankara' cudur. ya kadar sürecek bir yürüyüs Şofor, nezaret altmdadır. düzenlediklerini açıklamıştır. 10 Kasım'da Ankara'da sona erecek «Ataya sikâyet» yürüyüşüne TMGT'ye bağlı bütün öğrenci kuruluşları katılacaktır. «Ala» ya şikâyet yiirüyüsü düzenlendi NATO üssünden çalınan bir füze, Rusya'ya götürülmüş Bir yolcu, 15 kuruş için minibüs şoförünü öldiirdü M. Ertuğrul meselesi yatrolar ise îjehir Tiyatrolarından çok daha dar imkânlar içinde ça üştıklan balde dolup taşıyordu. Belediye Meclisi bu durumu düzeltmek için temenni mahiyetindeki karannı verdi ve Sayın Atabey de karan olumlu karşıladığını bildirdi. Fakat gelin görün ki ka rardan hemen sonra birtasımba sınm malum rfalpmşörleri harekete geçtiler, Muhsin Ertuğrul'un Şehir Tiyatrosunun başına getiril mesine karşı çıktılar. Bu kalem jörlerin son birkaç gün içindp büsbütün azıttıkları. temenni ma hiyetindeki karan tâyin olarak göstermeğe va usul bakımından çürütmefe ;aiıştıklan görülmektedir. Yine bu kalemşörler Türk tiyatrosuna yıllarcs emek ver OLAYLARIN ARDINDAKİ rK3^ miş, saçını Devlet Tiyatrosunda, «iehir Tiyatrosunda tasacası Türk sahnesinde ağartmış ünlü san'at adamına atmadıklan çamuru, etmedikleri küfüri1 bırakmamaktadırlar. Onlara gflre Muhsin Ertnfrnl uslanmaz solcjdur. Onlara göre Halk Partisinin adamıdır ve onlara göre Muhsin Ertuğrul Şehir Tilatrolarınm sahnelerini millî kul türden mahrum etmiştir. Biz bu*•• (Arkası Ss. 7, Sü. 4 de) Kendisini Şarl Kent'in elinden kurtardığı için, Fransa Kıralı 1 inci Fransua, Kanuni Sultan Süleyman'a hayrandı. Sonra, meselâ, şen şâtır Imparatoriçe Jozefin de, ihtimâl bir öğünde bir koyun yediğinden, ve bundan dolayı iri cüssesinden ötürfi, Sultan Abdül'aziz'e hayran olmuştu. Tarininmde, yabancı «büyük» lerin, bizimkilere, bayran kalmaları çoktur. Ancak, simdl misafirimiz butnnan, pek sayın Generül dö Gol de «Sultan Ahmet Camiine hayran» oldngnnn söyleroiş. Sevimli Generalin, temas ettigi «büyük» lerimiz hakkındaki fikirlerini bilemiyornz. Fakat, anlasılıyor ki, hayran olmak sırası. artık, ve sadece, eskilerin bıraktıjfı Sbidelere kalmıstırl DAKIKA: Para ve sıra D. N.