Katalog

CUMHURÎY15T 2 Ekim 1M9 SAHJFE ÜÇ AjANSLAR HÂDYO ÖZEL MUHABİRLERİMİZ Artıkazkonuşup çok çalışacağız 6UGÜN Nükleer kontrol ve Türkiye urk kamu ovn, nükleer sılâhlar» sahıp olmak volunda çeşıtlı ulkelerın harcadıkları çabayı, tipkı a\a \arma varısı gıbi tâkip edıvor. Sanki nükleer sılâhlar» sahıp olmak gıbi bir problem. Turkıve Cnmhnrıyetinın ebedî havatında hıçbir zaman bulunmayacaktır. öncekı gun Vıvana'daki temsilcımız Hasan Istınvelı, Milletlerarası \tom Enerjisi Ajansı <M.A.E.\) v e Amerika Bırlegik De\letlerı ile bır anlasma imzaladı. Bn anlasmadan sonra, Turkive'dekı nükleer çalısmaların kontrolu, VVashıngton'dan M.4.E.A. na geçıvordu. Daha açıkçası, Turkive'deki nükleer reaktorun barışçı maksatlarla kullanılmasına eskiden A.B.D. Atom Enerjısı Komısyonu neıaret ederken, sımdı bn yetki M.A.E.A. na terkedilmışti. ötedenberı, Turkıve'nın nükleer sılâhlara sabip olmak volunda bır arzuva sahıp bulnnmadıgı bilınen gerçektır. Ancak elimizdeki reaktorun (Çekmece resktoru), atom bombasının imal edıldıgi plutonynmn tireteceği de bılınır. Turkıve'nın nükleer çalışmalara iştırak edışıni tescıl eden metın, 1955 Haziranında Amerika ile imzaladıgımız ikili anlasmadır. 1961 de tâdıl ve 1965 ile 1966 daki Bakanlar Knrnlu kararlarıvla venı sekillere giren bn metne gore, Amerika Ttirkive've uranyum ve reaktör vermektedir. Ancak bn reaktorun kontrolu ile, artan radyoaktif maddelerin istimali da Amerika'va aittir. Turkiye nükleer alandakl bu işbırlığinı Amerika ile yürutürken, uluslararası nükleer kontrol kurumlanna da girmis ve 1957 haziranında, Myana'daM Milletlerarası Atom Enerjisi Ajansına da uye olmuştur. 1959 mayısında kabul ettiğimiz Avrnpa Atom Enerjısi Ajansı Emniyet Kontro lu sıstemi ise, birim çalışmalanmızı etküiyecek nitelikte değildır. Çunku Türkiye'de, yakıt (Lranyum) kimyevi ayınma t&bi tutulmamakta ve E.N.E.A. den vardun alınmamaktadır. Turkive'nin nükleer çalışmalan. genellikle «Fisvon» ve «Füzjon» vollanvla sagl&nan enerfl calısmalarından ilkivle yfirütülur. «Fisyon» da, uranvum veya plutonvum gibi ağır bolunebilir maddeler, notron bombardımanıyla parçalanır. Fisyon olayı sırasında, ısı ile bazı notronlar serbest kalır. Bn nbtronlar da veni çckir dekler uzerine etki yaparlar ve zincirleme reaksiyon doğar. Eğer kontrolsuz olursa atom bombası olavı tneydana gelir. Reaktörler, zincirleme reaksıyonu kontrol edip, enerjiye çevirirler. Başta da sövlediğimiz gibi, Ttirkive butun bu çalışmalann ve gelişmelerin içindedir. Batı Almanya'nın nükleer silâhlara sahıp olması nasıl bir problemse, Turkiye'nin nükleer Slemdeki yeri de bır gerçektir. Bu konuya eğilmek isteyenlere, Mvana'daki M A.E A. nda vıllarla çalışmıs değerli bir haricıveci mizin (Pulat Tacer). «Nükleer Enerji 41anında Mılletlerarası Kontrol» isimlı inceleme<;ini tavsire ederiz. Nukleer silâhlarm vanlmasını önleme anlaşmasına uvdukian sonra, Türkive'de neden (A) bomba imâl edılemiveceçi ve benzeri konnlar, muhakkak ki hepimizi ilçılendırmelidır. «Barış uğruna bombardımanı durdururum» BASINDAH Spiro'nun potları ıabız yoklamalarının sonuçlarına göre, favon olan Nıxonun, gunümuzun onemlı problemlen konusunda konuşmasına ve bır sukut Istratejısi uygulamasına karşılık, aynı şey kendısıne Başkan yardımcısı olarak seçtığı Spıro Agnew ıçın soylenemez Muhakkak ld, Maryland Valısı, Amenka'nın sıyaset sahnesınde, şımdıye dek oynadığı ıkmcı derecede onemsız rolden kurtulup, dıkkatı ustune çekmek içın buyuk çaba harcamaktadır Fakat, Spıro Agnew'un bu hevesi, ikı taraflı bıçak gıbıdır. Ve bu çıft taraflı bıçak şımdıye kadar hıç olmazsa dört kez Nıson'u guç duruma sokmuştur Spıro Agnew, ılk potu, ıkı hafta kadar once Hubert Humphrey'yl «Komunizme karşı vumıışak darranmakla» suçluyarak kırmıştır. Bu ıtham herkesı hayret ıçınde bırakmıştır Ilk once bu ıtham doğru dsğıldı (Humphrev, bazı «mıkroplu» sendikalan temizleme dâvasında harcadığı çaba Ue, komunizme karşı olduğunu ispatiamıştı). tkınci olarak da, Spıro Agnew un, yukardakı suçlaması, halka, bır zamanlarm fanatık komunıst duşmanı Joseph Mc Carthy'yı hatırlatmıştır Bu kea Amerika seçmenlennın karşısma mantıkh ve guven verıcı değışık bır huvıvetle çıkan uon'un buyruğu uzerine, Agnew sözunu gen almıya mecbur kalmış ve hattâ Humphrey'nın «vatanseverlığini» ovmuştur. Ama, bırkaç gun sonra, Maryland Valısı yenı bır pot kırmıştır. Pclonja asılh Amenkalılardan soz ederken, gayet kaba bır tâbır olan «Polak» deyımını kullanmıştır. Bu olay «Polak»ların çok sayıda mev Çek Meclis Başkanı Sovyetlerle yeniden dost olunmasını istedi PRAG, (a.a ) ekoslovakva Mıllı Meclısı Başkanı Josef Smırkovsky, vatandaşlanndan, Sovvetler Bırlıgıyle yenden ıyı ilışkıler kur malannı ıstemıştır Ç T IVIehmet BARLAS MEVLIT Merhum ŞEFIKA AKÇA'nın azız ve temız ruhuna ıthaf edılmek uzere 3 9 1%8 vannkı Perçembe gunu ıkındı namazından sonra Üskudar Dogancılar Camıınde sehnmızın tanınmış hafız ve mevlıthanları tarafından Kuranı kerım ve mevlıt okunaraktır. Arzu eden dost, ahbab ve akrabalar bılcumle ehlı ımanın huzurları rıca olunur AKÇA AlLESt Cumhurıyet 11630 emokrat Parh Başkan adajı Humphıe\, Başkan J Çekoslovak Haber \jansı CTK' 4 Johnson la Vıetaam konusundakı ayrılıklarım ke ^ ya gore Munıh anlaşmasımn 30 sın olarak açığa çıkartmış ve Salt Lake Cıty'de yap £ yıldonumu dolayısıyla televızyontığı bır konuşmada, Başkan olursa, Kuzey Vıetnam * da bır konuşma yapan Smırkobombardımanlarının durdurulmasına emır verebılece % vsky şoyle devam etmıştır «Hisğını soylemıştır . lerinize ve dujduğunuz adaletsizlik hissıne hâkim olmalı ve Hatırlanacağı gıbi John«on «Benden sonra kün Başendişelerinizi bir vana bırakmalı kan olursa olsun. benun Vıetnam sıvasetımı devam etve Sovyetler Bırlıçi ile. eskıden Bu foloğraf Arnavutluk sınırından 11 kılomerrc u/aklıktakı bır Yugoslav kumsalıntırecektır» demıştı olduğu gibi, karşılıklı guven esada çekilmisür. Kuma beline kadar gomulu Yugoslav kojlusu, romatizmalarının, kumHanoı yetkılılerının «Amerika bombardımanları sına davanan ilişıkler kurmava lardaki radyo aktivitenin etkisiyle geçeceği umidir.dedir. durdurursa, gerçck manâda muzakeıeler vapılabileçalışmalısımz.» ceğını» soylemış olduklarını hatıılatan Humphrev Barış uğruna Munıh anlaşmasına da deŞınen bombardımanları durdurma rıskiSrrurkovsky, «Batı Almanva'da nı goze alabılırım. Zıra bu suretle bu anlasmarı geçerli sayan kuvbaşanvla sonuçlanabılecek muzake vetler bulunmaktadır» demıştır reler vapılacağma ve savaşm *onuIngıltere, Fransa, Italya ve Alcut bulunduğu Şıkago'da geçtığınden, Demokrat Partinin önde gelennun getırilebıleceğine manıyorum» manya tarafından 30 yıl once ım LOS ANGELES fa at lerınden bırçoğunu; (Eskı Posta Bakanı ve Varşova Elçisi John Grodemı^tn zalanan anlaşma ile Çeko<lovk ıgortacıların 3.2 milvon lira novski gibi) kızdırdığından, Agnew bir kez daha özür dılemek zoruntopraklarının bır kısnu Nazı AlKendı ıfadesme gore Humphrey, kıvmet biçtıkleri bir Rembda kalmıştır. manvasına verılmış ve Hıtler ordaha sonra Amenka'nın nasıl bır randt'ın sahte oldngn anlv Fakat, oyun henuz bıtmemışti Avm senaryo tekrarlanacaktı... Bu duları Sudetlerı işgal etmıştı rıske gırdığını tesbıt edebılmek ıçın »ılmıstır. Californıa Bassavcılikez soz konusu olan Japon asıllı Amerıkalılardı Havaı'de bu seçım geSmırkovsky, şoyle devam etmışKuzey Vıetnam'lılarm ıkı Vıetnam gından Charles O'brien'e göre zısı sırasmda, uçakta koltuğunda hafıften kestıren bir gazeteciyl partır arasında askerden armmış bır bolbeş av süren tahkikat sonucnnmağıyla gostererek, «Bu şişko Jap. Burada ne yapıyor?» dıye sormuşge kurma>a ne derece hazır olduğu da tuvlu bır sapka çıvmis olan «Mıinih anlaşmasını takbih enu gosterecek «dogrudan doğruva tur. ressamın kendı portresi oldnfa den Doğu Almanva'nın aksine. veva dolavlı» bu'un delıllerı dık (DIŞ H4BERLER SERVtSt) Bu soz tabıl derhal uçakta bulunanlar tarafından, etrafa yayılmış«anılan tabloda, 18 inci ya da 19 Batı Almanva, Çekoslovakvalılakate alacaktır Fakat Hanoı kotu tır Sonuç, kendısı Yunan asıllı olmasma ragmen, azınlıldarın hassasınncu vuzvıllardan önce bilinme rın kabul etmedikleri bu anlaşATtNA, Ingıhz Sunday Tımes gazetesı tarafından, Yunanıstan'nıyet gosterırse, Humphrey, bom yetıni unutmuş gorunen Spıro Agnew^ın yeniden özur dılemesı: «Eğer, ven bir bova knllanılmı? oldngn mava sıkıca sanlmaktadır. Batı dakı C 1 A.'nın patronu olduğu ve Yunan Cuntası ile Nixon'un yardımbardımanlara venıden haşlamak ıstemeden Hmsenin kalbini kırmışsam, çok müteessirim». anlaşılmıstır. Halbnkı RerrbAlmanva'nın benimsedigi sivasecısı Spıro Agnew, (Ispıro Agnostopulos) arasında üışkı kurduğu açıkhakkını mahfuz tutacaktır Ama, Spıro Agnew'un kırdığı potlar henuz bitmemışti. Son olay randt, 17 inci vüzyılda Iiollanda ti, sosyalist ülkeler için tehükeU lanan mılyoner Thomas Pappas, Yunanıstan'da süt endustrısı tesısıne Başkan adavı, Johnson'un yerıne da vasamıstı. da Las Vegas ta olacaktı Gazetecüerden bırınm, Cumhuriyetçüenn buluyonız.» karar vermıştır. geçerse ayrıca şu tedbırlen almayı George Wallace ile işbırlıği yaptıklan ıddıası hakkmda ne düşünduğu' da duşunmektedır' sorusuna, Agnew, şu cevabı vermlştır «Bu itham doğru defüdir ve Meyva sulan.. Sa>gon Hukumetı ile anlaşarak cevap vermeyi lüzumsuz buluyorum». Ojsa, bır gun evvel, aynı ithara Connie Yunan a«ıllı Amerıkan mılvoGuney Vıetnam'da bulunan Amerı Nıxon tarafuıdan Demokrat Parti"ye karşı yapılmıştı. nerı ve Cunta hukumetının haykan kuvvetlerının mevcudunu azalt (LE MONDE) Francis ranı Pappas, Anadoiu Ajanjının mak suretıyle bu ıhtılâfı «Ameribıldırdığıne gore sut endustrısı kanlaşmış» bir savaş olmaktan çıuçak karmak, ıçın de dort milyon riolârhk (40 milvon TL ) yenı bır vatırım Bırleşmış Mılletlenn veya başşirketini ka bır mılletlerarası teşekkulun >apmıştır Bıhndığı gıbi, «ESSOB kontrolu altında derhal ateş kesılpetrol şırketınln sahıplerınden dâva etti Dailev Eıpres» gazetesinden Denis Blewett, Rusların Çekoslovakya'. mesını sağlamak ve Guney Vıet « olan Pappas, butun Yunanıstan' va saldırdıklan Rece, Prag'da bulunan birkaç Batılı muhabir arasınNEW YORK nam'dakı butun yabancı kuvvetleda kurduğu benzın tevzı şebe(a.a.) Şarkı' davdı. Blewetfin Dubçek haklnnda son gunlerde yazdıgı Ogmç hir ya. rı gen çekmek kesınden, sanayı sahasına yaptıcı Connie Fran Konuşmasmda sadece dış siyaset v zıyı okurlarımıza sunuyoruz. ğı yatınmlardan gayrı, mevve cıs, New York'konularını ele alan Başkan adayı, suları ve «Coca Cola» fabrıkatan Mıamı'>e gı veni başkanın gorevıne başhvacaları ıçın de bundan bır ay kaderken Eastern ğı 20 ocak tarıhıne kadar Vıetnam ^ U u sabah, saat dokuzu on geçe, lnce Ince çlseleyen yagmur aldar bnce yırmı milvon dolarlık Hava vol'arının meselesı de dahıl olmak uzere bu * lltında, Dubçek, Çek Komünist Partısi'nın merkezı olan büyük blbır yatırım yapmıştı. bır uçağında \ol tun me'selelerdekı yetklnın Ba«kan *"* " n a y a girdı Halk, her sabah 7 30'dan Itıbaren bu binanuı dnünda lohnson'un cular tarafından Pappas'm kurduğu fon.. ışaret etmış, elinde bulunaçağına toplanır, Dubçek'ı bekler ve lıderlerıns ya çıçek sunar, ya da lotoğraf «Bu tarîhe kadar mürahatsız edıldığı Imzalatır. Dubçek Çekoslovakya'da, tngiltere'de Bobby Charlton (ılnia zakere masasmda onun sesi isitile nı \e kuçuk (fuSundav Tımes'ın açıkladığına futbolcu) yalıut Nureyev'ın (bale yıldızı) olduğu kadar, meşhur ve halk cektır. Ve ben bu sesle rekabet ede şurulduğunu ılegore CtA, Yunanıstan'da, Paptarafından sevilen bir kışı. Fakat bu sabah Dubçek, halkın sevgl tezacek değılim. kendisine bu sure zar rı surerek Hava pas'ın kurduğu fon aracılığıyla hürlenne pek karşılık vermedi . Çok duşünceli gorünüyordu. fında ancak yardım edebilirim» volları aleyhıne para dağıtmaktadır. Ashna bakılırsa, thıbçek'ın bürosuna gıtmeye büe hakkı yoktu Yademıştır 3 5 milyon lıranm mılyonluk Varşova Paktı ordusu, onun üenci rejimini ezmek İçin, Kuba'ya ıki uçak daha kaçınldı (Gazeteler) lık bır tazmınat Çekoslovakya'ya girmişti. davası açmıştır Pilot Maalesef inemeviz Çunku birisi de meydanı kaçırmıs. Fakat Dubçek ve arkadaşlan, sıkısık durumlanna rağmen baş eğmeyı kabul etmemişler ve bu dırenme, ülkede yaşıyan 14 milyon insana ATtNA, (a.a.) Yunanı^tan tçı<îlerı Bakanlıgı \enı Yunan da yayılmıştı. Ama, gelecek pek aydınlık görünmüyor. Ruslar, DubAnavasası konusunda 29 Evlulde yapılan referandumun tam ve ke çek ile 57 yaşındaki Meclis Başkanı Josef Smrkovsky'nin isten uzaksın sonuçlarını dun yavımlamıştır: laştınlmalannı talep etmektedırler. Seçmen sayısı : 6^16JJ85 öte yanda, 1 nci ve 2 nci Dünya savaşlannda Ruslann yaıunda AlOva kdtılanlar : 5 048 981 manlara karşı yığıtçe dovüştüğunden btürü Sovyetler tarafından da saGeçerli ovlar : 5.U30.466 yılan 72 yaşındaki Cumhurbaşkanı Svoboda ise, Dubçek çeküdigi tak«Evet» • 4 638 543 («n91 87) dirde, kendısının de ıstıfa edeceğini soylemektedır «Havır. : 391.923 ('• 7,76) Kuznetzov'un Moskova'ya yazdıgı raponmda, Çek liderleri arasınO^lama^a katılma\ an!ar 1467 304 NEW YORK, (a a • Radyolar) «Nevv York Tımes» bır yazısmda da en yetenekhsı olarak nıteledıği 46 yaşındaki Basbakan Oldnck Çertptâl edılen oylar : 18.515 Yunanistan'a sılâh satışına yeniden başlanmasına karşı hukumenık de, aynı tehdıdi savurmaktadır. Bu kişüer gıttıkleri takdirde, R"»ti uyarmaktadır Yunan Anayasa lar halkın büyük tepkısıne maruz olacağı muhakkak olan yeni bir yöreferandumunda venlen oylann, netim kurmak zorunda kalacaklardır ki, bu da ilerde başlanna önemli Atına'da bugunkü yonetimın onay işler açabihr. landığı anlamına gelmediğıni beYapılması duşunulen Moskova toplantısmın devamlı ertelenmesinden lırten gazete şoyle devam etmekde anlaşıldığı gıbi, sabırsızlanan Ruslarla, matçı Çekler arasında onemli tedır bır anlaşmazlık vardır. «Amerikanın, referandum soÇekler, basm sansuru uygularoakla birlıkte, gazetelerde hâlâ Dubçek nucunda Cunta'nın parlâınenter rejımının ıküsadî hberahzasyon polıbkasını desteklıyen yazılara rastlandemokrasiye donulmesi konusunmaktadır. da iyi niyet sahlbi olduğuna inaÇek hderleri Çekoslovakyada devrim aleyhtarı bir hareket bulunduKUDCS, (a.a) nıp, silâh satışıns baslaması, son ğuna daır olan Rus iddıalannı reddetmektedırler. sraıl. Bırleşmış Mılletler'de derece akılsızca bir davranıs oRuslar, Moskovaya gıdecek olan Çek heyetıne, Dubcek'in katılmasmı Orta Doğu barışı uzerınde lur. Albavların sonuna kadar iktiistememektedırler Ote yanda Svoboda da, kendı prestıjinı kalkan olarak goruşlerını temel ııkelere da dardan ayrılmak istemedikleri, kullanmak içın, Dubçek ile beraber gıtmeyı ıstemektedır. (Moskova seyayandıracak toprak tavızıne dedemokrasinin çok uzaklarda olhatı. Dubçek için tehlıkeh olabılır.) ğınmevecektır Yenı yapılan açıklamalara gore, Moskovaya yaptığı son seyahatta Dubduğu ve VVashington'un vereceği Guvenlık KonseM kararlarınçek 35 saat uykusuz kalmış ve gece yarısı ıkı defa yanmda sılâhlı Rus asherhangi bir tavizın başlangıçta da kullanılan devımle !sraıl, «sı Cunta'nın Amerika tarafından ıkkerlerı olduğu halde, korkutulmak amacı ile, ormana goturulmuşrur. nırları anlasmalarla guvenlık Prag sınemalarında hâlâ, Dubcek'in alnında yara izı olduğu halde, tidara getırıldiğine ınanan bazı altına alınmak sartıvla bugunMoskovada Rusların karşısında uykusuzluktan bıtık bır durumda oturduYunanlıların bu ınançlanru kuvkü ateskes hattından çekılmeğunu gosteren haber fılımleri oynatümaktadır. vetlendireceği açıktır». ye razı oldugnnu» çok kere tekEn kotü ve maalesef çok uzak olmıyan ıhtımal, kentlerden aynlan Rus rarlamıştır. birlıklerınin gen dönmeleri, Dubcek'in tutuklanması ve ulkede sıkı yonetım ılânıdır. îsraü'lı jetkıhlere gore, ne ATÎVA (»3.) Bırçok Çek yetkıhsi, işin sonunda buraya varacağından korkmaktadır. şımdıkı ateşkes hattı, ne de Haır kadın bır motorda, motor zıran savaşından oncekı sınır Kanıma gore, Dubçek de Çek lıderı olarak, gunlennm sayılı olduğunu bilkaptanımn «ebe.hğıyle» dohattı, taraflarca «ıyasi yonden mektedır. ğurmuştur. Sımı adasmdan kalıcı sayılmamaktadır. Öte yanda Çek halkı ise, Rusların son. darbeyi nanl vuracaklannı meRodos'a gıtmekte olan «Zoodhos rak etmektedırler. DAİLY EXPRESS Pıgı» motoru kaptanı Hacı KrıDin ve isim dejrisikliçi todulu radyoyla, bır kadının dc Hırıstıyan olan dınım Islâm ğum sancılanna yakalandığını Andronıkl olan ısmım Âdıle ola haber vermıştır. Içınde bır dokrak Istanbul 20 ıncı Aslıye Hutor bulunan bır Sahıl Muhafaza kuk Hâkımlığının 968/1674 968/ gemısı motorun bulunduğu yere 2162 savılı kararıle riegı«mıştır . Kıymetli aüe büyuğumuz kadar gelmış, ancak denızın dal 4dıle DtREN galı olusundan ıkı gemı bırbırCumhun.pt 11P47 lerıne \ anasamamı^tı Mılli Meclis Başkanı, «Bundan Ronra eskisinden az konuşacak ve fazla çalışacagız» dlye devam etmıştır Humphrey Johnson'la bağlarını koparttı SALT LAKE CÎTY (a.a. AP) N! D Rembrandt sahte cıktı S C.İ.A, ajanı Pappas,Yunanistan'a 40 milyon lira daha yatırdı Dubcek'in ıstırabı *** I Referandumun kesin sonucu Israil toprak tavizi New York Times: "Cunta'ya silâh göndermek yanlıştır,, vermiyor I Ebe kaptan B ANKARA DA • MEVLIT MALTEPE YENİMAHALLE VE KUÇUKESAT ŞUBELERI vefatmuı 40 gunune tesaduf eden 3 Ekim Perşembe gunu (Yarın) oğle namazını muteakıp Teşvıkiye Camıinde Mevlıdı Şenf ve Kuru'anı Kerım okunacağından akraba, dost ve dın kardeşlenmızın teşnfleri nca olunur AILESİ Radar Reklâm: 896/11644 GİRİTLİ EMİN ALSAN'ın SdklarriBoçv bugün de dmalıdır. Saklaıribaç, ögünTrriıddetle 6 elma veriyor/ Saklarribaç'/ın ebnalcınnı birıktıriniz. nâncıhk: 8958/11641 Manajans: 2849/11635 150000 CEM'AN LİRALIK ÖZEL İKRAMİYE ÇEKİLİŞİ İLE HİZMETİNİZDEDİR ReklAmalık: 370J/M63T Bu haîtakı onemli EMEKLİNİN ÖLUMU! Aziz NESİN'in mizata şaheseri İnsanlar Uyanıyor... BUGUN AKBABA'"' Butun sevdığmız imzalar Cumhuriyet 11629