Katalog

SAHIFE DORT Ş|Mve||YA2 KALPLER ÜLKESİ GÜNEY BFRİKO Mehmet BARLAS rika Cumhuriyeti neıeden çıkmıştır? Nüfusunun beşte birini beyaz ların teşkil cttiği, fakat beşte dort nüfusa kaıı kusturdukları bu garip ülkeyi kuranlar khnlerdir? Bu soruların cevaplarıyla, sam Ve Boer savaşları Dr, Barnard ailesi Boer asıllıdıı S M kalb transplantssyonu ile I ünü zirveye ulaşan Dr. Chris I Barnard da bir Afrikaner'dir. Yani, atalan 17 nci yüzyüda Holânda'dan gelip Güney Afrika'ya yerleşmlş bir Güney Afrlkalı.. Cape bölgesindeki bir köyde yaşayan, fakir bir misyonerin oğlııydu. Mühendis olaa kardeşiae göre, defalarca açlık çekmîşler; buna rağmeıı babalan dört kardeşi de üniversiteye göndermişti. BabaJan, ofultennı okutmak için. ancak 74 yaşında emekli oUbilnüşti açıkçan. Sonunda, Chris ve Marius doktor, Johannes mühendis oldu. Dördüncü kardeş ise tldnci Dünya Savaşında öldü. Dr. Barnard'ın özelliği (ailesine göre) sabırsulığıdır. Ilerşeyi ânmda yapmak ister. Meselâ, birkaç yıl önce Sovyet doktorlan bir köpeğe ikinci bir bas takınca, Dr. Barnard da aynı operasyonu hemen yapmı$tı. Başarıva ulaştı da ama, sonunda köpeö kendisi öldürdü. Tandaki resimde, Baba Barnard'ı eşi ve aralannda istikbalin büyük şöhreti Dr. Christin de bulunduğu oğullanyla görüyorsunuz. 12 Ocak 1968 CUMTTTTPtYET A frika'aın guneyindeki bu. bir kfl çük kıta kadar genis. topraklı, fakat nüfusu sadece 15 milyonu biraz geçen Gıiney Af rız ki, Güney Airika'nın bugünkü yerini anlamaraız mümkün olacak Diğer taraftan, kolonyalizmin de ğişik bir biçimde gelişmesini de g rebüecegiz. Güney Afrika Cumhuriyetini' temelinde bir şirket yatar: Hollan da Doğu Hirıdistari Şirketi... Bu sirket. 1652 yılında Ümit Bur nuna ilk Hollanda'h göçmenleri geürmiştir. 18 inci yüzyılda hızlanan göçmen akınından sonra, Güney Afrika topraklannda siyah be yaz savaşı başlar; Hollanda'h göçmenJer, Bantu adı verilen ve beş ana gruptan mesdana gelen yerli kabilelerle çarpışmaktadırlar artık. Sonuç, beyazlann galibiyetidir. Zulu, Bazuto, Xhosa, Ponde gibî isimlerle bilinen kabilelerin, Orta Afrika'dan Güney'e akıslan durdu rulur. Bu sıralarda, Avrupa'da Napolyon'un yıldızı pariamıs ve sönmüştür. Artık, açağı yukarı yüz yıl sü recek bir tngiliz hâkimiyeü devri, bütün dünyayı içine aimaya başlar. 1814 yılında, Ingiliz Kap (Cape> Koionîsinin kurulduğunu ve bunla rın da 1833 te esir ticaretini yasak ladıklarım görurüz. ve bağımsız devlet fcuracaklardı. Ancak, Ingiliz Holândalı ( B o er) banşı uzun sürmedi. lngüiz Güney Afrika'sırun Başbakanı ve Inglllz Güney Afrika şirketinin başkanı Cecil Rhodes, Transvaal eyaletini Boerlerden almak için plânlar hazırlıyordu. Gaye, Transvaal'daki zengin altın madenlerini ele geçirmekti. İkinci Bocr savaşı, 1899 da, Cecil Rhodes'un hazırladığı Jameson bastanı İle basladı. n e r ^ v e son safhada îngilizler» ediyordu. ık İngiliz yerleşme meri, birer kale haline getirilBoer sempatizanlan çesitli baskı! a r a maruz bırakılarai teslime îorlandılar. Eyiul 1900 den, Mayıs 1902 ye kadarö üçüncü savasın sonunda, bugünkü Güney Afrika Cumhuriyetinin kaderi de belli olmuşru. 902 Mayısında Boerler teslim olrtular. Vereening anlaşmasiyle, hepsj tngiliz tmparator luğu İÇİne giriyorlar, 1907 yılınrta kendU<"rine baçımsızlık verilmesi vaad ediliyordu. 1909 da bagımsızlıklan veri'dl; 1910 da tngiliz Parlâmentosundan geçen Güney Afrika kanuniyle d6 Güney Afrika Birliği kuruldu. 1931 Westminster statüsüyle da. üç safha ava? üç salhalıydı: Ekim 1899 Ocak 1900 arasındakl ilk safhada. Boerler galip geldiler. Lady Smith, Mafeking, Kimberley, Ingilizlerden Boerler'e geçti. İkinci safha, Şııbat • Ağustos 1900 de cereyan etti ve Lord Roberts komutasındaki İngiliz karşı taarnmı sonunda, Transvaal'ın başkenti Pretoira 5 haziranda înpilizler tarafından zaptedildi. Üçüncü ve son safha, Boerlerle Ingiüzler arasmdakl bir geriila savaşıdır. Ünlü İngiliz komutam ve Çanakkale savası sırasındaki İngiliz kurmay başkaru Kitche 1 S Güney Afrika tamamiyle bağımsız oimuştu. Yarin VE BUGÜN Sosyal Sigortalar Kurumu İslanbu! Haslanesi Başhekimliğinden: 1 Haftanemizin bir yılhk ihüyacı olan 18 kalem kuru gıda maddeleri şartnameleri tsasları dahilinde kapalı zarf usulü ile satm almacaktır. 2 Bu işin ihalesi 30 Ocsk 1968 sal» günü saat 14.30 da Samatya'daki hastanemiz Satınalma Komisyonunda yapılacak olup, buna ait şartnameler Komisyonumuzdan ücretsiz olarak temin edilebilir. 3 İhaleye iştirak etmek iîtıyenlerin hazırhyacakları kapalı zarflarıru ihaleden bir sa»t öucesine kadar Komis yonumuza vermeleri veya bu saatten cnct Komisyonda olmak üzere posta ile göndermeleri jarttır. Postadaki gecikmeler kabul edilmez. 4 Kurumurouz hastanesi ihaleyi japıp yapmamakta veya dilediğine yapmakta serbesttir. (Basin: 10256/331) BOER SAVAŞI Boer Savaşı, 1900'ler Avrupa'sı ve özellikle lngiltere'de en önemli hâdiselerdendi. Her Ingiliz ailesi, bu savaşta çarpışan bir aile ferdiyle öviinür, savaş haberleri ıse büyük bir ilgiyle izlenirdi. Bu eavaşın yarattığı sahsiyetler arasında en ünlüsü Winston Churchiü'dır. 25 yaşında bir gazeteci olarak Boer Savaşını takip için Güney Afrika'ya gıtmış. savasın ilk safhasınrla Boerlere esır düserek bir toplama kampına gönderilmişti. Churchül'in bu kamptan ustaca kaçışı, onu lngiltere'de günün kahramam haline getirecek, ismine çarkılar diizülecekti. Güney Afrika'dan döner dönmez de (1900) Muhafazakar Parti'den milletveküı seçildi. Lord Kitchner ise, Boer Savaşındaki başarısından sonra, Hindistan G«nel Komutam olacak ve bu yol, sonunda, Imparatorluk Genel Kurmay Başkanlığına dayanacaktı. Güney Afrikahların en popüler şahsiyeti Luis Botha'ydı. Savaştaki basarıları, onu 1910 yılında Güney Afrika Bırliğinin ilk Başbakanı yaptı. Alman aleyhtarıydı. Versay Antlaşmasını imzaladıktan sonra, Paris'ten dönerken öldü. Boer savası üney Afrika tarihinin ikinci ça tışması, kendilerine «Boer» veya «Afrİkanner» adı verilen eski kolonyalistlerle (Hoüanda'lılar), yenileri yani Ingüizler arasında olacaktır. İlk çarpışma, 1881 de yer alır. Majuba savaşı adı verüen bu çarpışmada, Ingilizler yenilmişler, Pretoria konvansiyonu ile, İngiliz Başbakanı Gladstone, Holândalıia ra bağımsızlık venniştir. Buna göre. Holânda'ılar, Transvaal eyaletinde, İngiliz himayesinde bir G Disi Bond . . ONUÛCI EMp İMT1UÛM ETAAEfc. B T r ı VOEUM. ISTANBUL Acılıs. Droeram Kur'anı Kerlm. acıklarnuı ve vorumu Saz eserleri Köve haberler Günavdın Hab«rler ve h»v» durumu Istanbulda buevin İlânlar ve hafif müzik Hafif Batı rnüziei Beraber ve solo sarkılar Art> «oloUrı ,,, . Türküler . Keman sololın • '•• . Saz eserlert Ev icin Ara haberler Rumb» ve Ca Ca'lar M.Demirkırandan sarkılar Arkası varın Sahah konaerl S.Gögüsten îarkılar Ara haberler. ilanlar A.Akkılıctan türküler Kii<ük orkestra G.K»«ncı«3an »arkılar Haborler ve RG.de bueün Y.Gürserten »adtılar Reklârn DroeramlarJ Pssiflk vedllisi R.Birçitten sarkılar M.Akkustan türküler K.Gülesoöln orkestrası Ara haberler dan sarkılar Okul rsdvosu Ar» habtrler Kadınlnr faslı K8v odası Fekiam urotramları Haherler ve hava dunımu Hefif rnüzik MBirtandan sarkılar AcıVt otıirum Ahmet Sezainden türküler 24 saatin olavlan. llanlar A Büvükatamandan sarkılar Mcrcekdekl böcek San soiolan Reklam uroeramları H»b«rler ve hava durumu Plâklar arasında BTANBUt n. BADÎO8U Acılıs ve Droırram Sizin İcin Küciik konser CesltU müzik Senfonik müıik H»fif rnüzik Aksam konseri Genclerle beraber Oda müziii Lledier ve oz«nlar Hafif müzik Gece kons'ri p Batı müztM program ve kapanıl 123456789 1 4 6 8 9 1 111 1 su bendlerinin iki baş harfi, fazla kalmış kısım (aritmetik teri1 Alınan eşya karsıhgı hemen mi). 7 «Geriden» m&nasına bir tediye olunan nakit (lki söz). 2 söz ve bir takı (argo). 8 Bir «Benzerini yahut hayat arkaS l f a t t a k l S I ' A' daşını bulmaya çabalar» anlamına iki sözlü bir çekim. 3 Gökda bir kanal 9 teki gezegenlerl seyretmeye ve Tersi «çok aincelemeye mahsus âlet. 4 Her 4 | J ğır ve karşısmhangi bir şeyi meyilli hale geti | dakine bnern ren, horozlann ve hindllerin tevermez durumpelerinde bulunan kırmızı ett*. 5 da görünen» mâ . Tersi bir demiı cinsidiı, ted» nasına bir sözbirli insttnlann kafalarında bol Dünkü ımimscanııı dür, «dürt!» kar bol bulunan, bir edat. 6 Büyük hallediimis sekU şılığı bir emir. YUKARIDAN AŞAĞITA: SOLDAN SAĞA: 1 Doğrudan doğruya »nnm kovanından alırup hiç bir htlell muameleye tâbi tutulmadan saıılan ve yenilen tatlı madde (karma söz). 2 «Çalıştırdıgı uzun kulaklı hayvan illetli ve sakat» anlamına iki söz. 3 Yük vaparu. 4 Aşağıja doğru yürüyürj glden, hayvan yiyeceklerinden. 5 Fransada bir şehir, kalın ip ve halat çeşitlerinden. 6 «Cento» üyesi bir Müsiüman ülke. 7 Tersi fırtına yapan rüzgarlardandır, çevrilince sanklı yargıç belirir. 8 Ekspres trenlerinden daha hızlı giden Avrupa yolcu katarlanna böyle denilir, görme has sasuıdan yoksun kalmış kişi. 9 Güzel sanat, herhangi bir suyun veya petrol ve benzeri şeylerin çıkma ve fışkırma yerlerinden. DÜNKÜ BULMACANIN HAIJ^EDILMİS SEK.Lİ NASH HALLEDİLECEK îukandakj rakamlı bulmucuda «adcc£ 4 tane anabtaı (ipuco) ve S tane sonuç vardır. Boş kalan < 2 barenin içine 1 deo V a kadar uygun birer rakam koyarak ve toplan.a. çarpma. çıkartma, bolme isarctlenne dikkat ederefc solda/ı iağı» ve yukandan aşağıya hulmaca<la gostprilen sonuçlan bu! .ıi Buvu vaktinizi alır ama, boş vaktinizi ho^çıt geçirmiş olursunuz Tiffffany Jones TIFFANY JONES VV1LL1AM SAROYAN 6 BİR 06LEDEHS0H DÜNYADA BİR GÜN C vr n T A R I K D U R S U N K. e ie : ANKARA Acılıs. oroeram Kur'anı Kerim. »«lklaması ve vonırnu Saz eserlerl Köve haberler Günavdın Haberler ve h»va durumu Sabah müziSl Ankarada burtn , S.Süer v« N.Ert6ıden sarkılar 08.40 Türküler «ecidl 09.00 Cocuk ve «elteinn 09.20 Sabah konseri 09.35 Arkası varın 09.55 Ara haberler. U&nlar 10.00 11.00 Okul radvosu 11.05 Hafif müzik A.R.KönrülüleroBudan 11.25 sarkılar 11.55 Konser «aati 12.00 Ara haberler. ilftnlar 12.15 Y.Cınardan türküler 12.30 Kıbrıs saati 13.00 Beraber ve solo sarkılar 13.15 Haberler ve R.G. de bueün 13.30 Hafif müzik 14.00 Reklâm oroeramlan 14.15 O.Tiirenden türküler 14.35 14.55 A.Melikten sarkılar 15.00 Albümlerden secmeler 16.00 Ara haberler. ilânlar 16.15 Okul radyosu 16.35 Z.İzBinden türküler 16.55 M.Yıldızdoeandan larkılar 17.00 Plâklar arasında 17.36 Ara haberler. ilanlar 17.50 Yurttan sesler 19.00 Köv odası 19.35 Reklâm Drocramlan 19.50 Haberler ve havs durumu 19.55 K. Karasülevmandan türküler 30.05 Uvkudan önce 20.25 Tablat ve insan 20.30 Yüksel KİD'ten sarkllar 21.00 Trafik 21.10 Dinlevicl lsteklerl 22.05 24 saatin olavları. lllnlar 22.45 Gece konseri 2300 TBMM saati SS.45 Haberler ve h«T« durumu 24.00 Haftanm beıtecisi Geee Ttnıına detru Kaoanıs Bayındırlık Bakanlığı Karayolları Genel Müdürlüğü Birinci Bölge Müdürlüğünden: 1 Aşağıda keşif bedeli. geçid teminatı, ihale gün ve saatleri yazılı Işlerin eksiltmesi kapalı zarfla Istanbul Küçükyah'daki Müdürlüğümüz binasında Komisyonda yapüacaktır. 2 Eksiltme dosyası : Ankarada Karayollan Genel Müdürlüjü Malzeme Müdürlüğünde, Istanbulda Bölge Müdürlüğünde gSrülebilir. 3 Eksiltmeye gırebilmek ıçın : a) tstekİılerin 1967 yılına aıt Ticaret ve Sanayi Odası belgesi ile Şirketlerin ilân tarihinden sonra alınmı» hali faaliyet belgesl ile usulü daıresınde yazılı her ış İçin o işin hizasında gösterilen miktarda teminat vermeleri, b) tsteklilerın en geç aşağıda yazılı ışler ıçın ayrı ayrı tesbit edilmi? olan müracaat son günü mesaı saati sonuna kadar birer dılekçe ıle Karayolları 1. Bölge Müdürlüğüne müracaat etmelert (müracaatta Genel evrak kaydı tarıhi muteberdir), dilekçelerıne Bayındırlık Bakanlığından alınmış (C) grupundan en az bu işin keşif bedeli kadar mütaahhitlik kamesi çalışma tasansı ve teçhızat, teknik personel ve taahhüt bıldirileri ile malî durum bildirisi ve bunu tevsik eden bu eksiltmenin ilânı tarihinden sonra alınmış Banka mektubunu eksiksiz olarak bağlayarak bu iş için iştirak belgesi alınroası lâzımdır. Telgrafla müracaatlar kabul edilmez. (Makina ve teçhızat beyannamesınde gösterecekleri Ana lnşaat makınalarının sahibi olduklarına dair belgelerı ibraz etmelerı, kira ile hariçten temin edilecek Ana înşaat Makinalan için beyanda bulunmamalan. 4 îsteklilerin 2490 sayılı Kanuna göre hazırlayacaklan teklif mektuplarım eksiltme günleri en geç ihale saaünden bir saat evveline kadar makbuz mukabilinde Komisyon Başkanlığına teslim etmeleri lâzımdır. Postada olacak gecikmeler nazarı itibare alınmaz. Keşif Bedeli Geçid Teminat Eksiltme Belge müracaat fŞİN C t N S t L İ r a Krş. Lira Krş. GOnii Saati son günü Adapazarı Karasu yolu klm. 18 + 594 24+019 arasl Ferezli Sakarya varyantı kazı sanat yapılan ve stabilize işleri, Istanbul Ankara ay. Adapazarı yolu klm. 0+000 3+000 arası kazı sanat yapılan ve ıtabilize işleri, Adapazarı Kaynarca Kandıra yolu klm. 3 4 3 6 arası Kaynarca içi geçişi muntazam parke kaldınm ve müteferrik üst y»pı inşaatı. 1720000 00 842000 00 72550 00 37430 00 26/Ocak/1968 11.00 30/Ocak/1968 11.00 20/Ocak/1968 24/Ocak/1968 270000 00 14550 00 31/Ocak/1B68 11.00 25/Ocak/19«8 28441/318) j En sondaki telefon kabinine girdi, dinlemeci al dı, sol kulağına dayadr, beriki biraz az duyardı. Tanımadığı birilerinin sesi: «Yep,» dedi. «New York'a yerüden hoş geldin, koca Allahın belâsı herifU» «Kimsiniz?> «Kim olur be? Piper.» cMer'aba Piper! Nas'sın?» «Boş ver beni, asıl sen nas'sın?» «Çok iyiyim.» «Sevuıdim buna Yep, «VV'orld Alhe»da, bilirsin, bir sürü eşin dostun vardır senin, ama hepsi de iki gözü iki çesme ağlıyorlar şundi. Biraz mâkul olmaUsın sen de. «Başlangıç» için onbeş bin dolâr ödeye meyiz biz Oyunu sevdik, beyendik, gelecek pazardan sonra da oynamak isüyoruz, ama kimseye vermediğimiz bir parayı kalkar da nasıl veririz? Bizim en yüksek fiyatunızı. sen de bilirsin, üç bin dolârı geçmez; başkaları için tabii. Sen yabancı değilsin, güzel hatırın için altı olsun sana. Ne demelere ille de onbeş diye direniyorsun yani?» «Değeri onbeş de onun için.» «Ben de öyle demiyorum. Benim dediğim, biz onbeş ödeyemeyiz, televizyondan bir başka kimse de veremez bunu. Yine altı'ya yat sen Vep.» «Hayır.. •Sen ne istiyorsun peki?» «Onbeş.» •Veremeyiz.» «Ne verirsiniz peki?» «Altı.» •Yaramaz.» «Güzel bir oyun Yep. Çok güzel. «VTorld AH»e» ın olmalı bu oyun, başka kımsenın degil. Hadi yedi olsun, eski dostlarına bir kolayhk yapıver artık.» «Eski dostlanm, öyle mi? Tanınro hepsini, hepsinl de tek tek hatırlanm. 3 vü önce vergl yaka ma sımsıkı yapıştıjında bu eski dostlarıma ayrı ayn mektup yazıp durumumu anlattım: yirmibeş Din dolara fhtiyacım var, size buna karşılık altı yeni oyun yazmayı kabulleneyim tanesi dort bin dolara gelirdl, dikkat et yeter ki bana şimdi, şu anda yardım edin, maliyecilerden yakarnı kurtarayım, dedim. Birinden olsun tek atırlık karşılık alamadım. Bir yıl sonra liç yenl oyun gönderdim, dedim; pv& lftzım, hanginint «eceiMnU seçio, UÇ bin dolaı fiyatı. Altı ay ne ses çıKtı, ne sotuk. Nice sonra üç oyıanun üçü de gert geldi hem de sıradın bir sekreterin kuru kuruya iki satırlık karşılı^ı ile... Sekiz dokuz gün sonra sen telefon ettin. air oyun yazmamı istedin Oenden acelem var, ace'.e et sen de dedin. Yazdım. kaptm aldın Altı ya da yedi bin dolar istemedim ben de.» tfekalâ, oekâlâ Yep Sekı?! Bu da benim e> kabileceğim en yüksek fiyat. Ödemeyi her haîU yaparız sana. Hadi bakalım, oldu de de, biz üe işimize bakalım.» «Hayır, olmadı yine.» «Senin istediğin ne Allahasen?» «Onbeş tstiyorum. Son sözümü söyledim. Rol dağıtımını yaptım, uyguladım, hikâyeyi yazdım bunlar çalışmalanmdan bir bölüm ça'.ıştım işte yani. Her sahnenin tıyatını oturup fıesap etrr.r?dim, satm alınır gibi degildi çünkü pazar yerinden şunu bunu alır gibi almmazdı çünkü; yazdığımm hesabım vapmadım Pazarhk etmek isteiıiyorum. Am«ıcı.m yımuşak başiı görünmek. uz'a'icı olmak. ama sen kalkıyorsun neyin lâfıru ediyorsun bana Son on'a olur.s «Bir kcere de ortaklarımla görüsmeliyim.» «Çaresi vok başka.» «Sen de biliyorsun. Yep, başka kimseye saîanıazsın bu oyunu Satsan bile sanmam: iki bind?n bir kuruş yukan versinler. Bilirsin bu işleri sen de.» «öyle de oisa, bu telefonla olacak şey değil. Onbin, başka lâfım yok» «Pekâlâ. Anlaştık. Yarm saat on sularında bizde olur musun?» «Olurum. Yalnız vergi haciz meselesini n'apacagız?» ..Sana teleton etmezden önce benim aklıma da gelmedi değil bu. Bizim hukukçulara danıştını, onlara göre hacizin kapsamı içine girmiyormuş Yani onbinini Kazasız belâsız alacaksın bizden.» «Paraya zaten elimi sürmeye niyetim yok. ülduğu gibi maliyeye yatırmak istlyorum» «Ne kadaı birşey? İki bin falan mı?» «Hcpsl o kadar birşey. Geri kalanını ödedim, o kadar birşey kaldı.» «Eğer istersen, Yep, senin bu versi işine de biı çözüm yolu bulabiliriz.» (Arkası var)