Katalog

Türkiye'de Sol Akımlar S. B. Fakultesi doçentlerinden Mete Tunçay'ın titiz çahşmalan y« gemş ara}tırmalarına dayanan, belge •• fotoğrafların da bulunduğu eaerinin yeni ve ekli basımı. 15 Lirm. BİLGİ YAYINEVİ Yenişehir Ankarm Cumhuriyet 11166 CumhuriYeC KURÜCUSU: YUNUS NADİ 44. yıl sayı İS499 Telgraf v « m e k t u p sdresfc C m n h u r i y e t istanbul Posta Kurusu: tstanbu] N o 246 Telefonlar: 2 2 4 2 9 0 2 2 4 2 9 6 . 2 2 4 2 9 7 2 2 4 2 9 8 2 2 4 2 6 9 Cuma 22 Eylül 1967 Fasikül 35 Mevcudu tükenmis olan Türk Ansiklopeedisinin 35 inci fasikülü yeniden bastırılmıştır. Mîlll Eğitıro Bakanlığı YayınevleriyJe bütün kitapçüarda 10. lira fiyatla satümaktadır, (Basın 22613/11148) TURK AMSİKIOPEDİSİ Demirel 29 Eylül'e kadar Özbekistan, Ukrayna ve Azerbeycan'ı ziyaret edecek Sovyetler'den 1,5 milyon lira değerinde buğday tohumu mermi ele geçirildi alıyoruz LENLNGRAD Sovyetler Birliğini resmen ziyaret etmekte olan Başbakan Sülcyman Demirel ve beraberindekiler dün özel bir uçakla Leningrada gelmişler ve Belediye Başkaıu Sizov tarafmdau karşılanmışlardır. Demirel bugün Kiefe gececektir. Karadeniz'deki büyük silâh kaçakçılığından sonra.. Kayseri Valisi ve Emniyet Müdürü dün sabaha karşı görevden alındı KAYSERİ ve SIVAS Muhabirlerimizden Müessif olaylardan ötürü yapılan idari tahkikat sonunda Kayseri Valisi ile Kayseri ve Sıvas Emniyet Müdürleri ile Muavinleri görevlerinden, alınmışlardır. Kayseri Valisi Nâzım Üner'in yerine, vekâleten Malatya Valisi Ali Rıza Aydos getirilmi5tir. Merkeze alınanlardan Kayseri Emniyet Müdürü Şcrafettin Gökçeören'den boşalan yere Emniyet G«nel Müdürlüğü 6. Şube Müdürü Gündü* Aktuğ ve Emniyet Müdür Muavinliğine Sabahattin Eralp, Sıvas Emniyet Müdürü Nihat Ertürk'ün yerine Ankara Emniyet Müd'ürlüğü 3. Şube Müdür Muavini Cemal Koray, Emniyet Müdür Muavinliğine ise Ilgaz Aykotlu atanmışlardır. Yeni idareciler dün görevlerine başlamışlardır. Saat 22'de Içislpri Bakam Faruk Sükan, Kaysen Valisine telefon etmış. Ansa radan gönderilen arabsya blnerek derhal Kayseriyi terketmesini bildirmiştir. Saat 23'de şehrimize gelen Ankara Trafik Müdürlüğüne ait arabaya binen Üner ile Gökçeören, kimseyle konuşturulmadan Ankaraya müteveccihen şeh rimizden ayrılmışlardır. Dün sabab Malatya Valilik makam arabasıyla şehrimize geleo Ma latya Valisi Ali Rıza Aydos, doğruca Valilik makamına giderek göreve b3şlamıştır. Yeni Kayseri Valisi «Hükâmetimden aldığım tâlunat ürerine gece saat 03 de Malatyadan hareket ederek Kayseriye geldim. Ve göreve başladım» demiş,«Olaylarla ilgili yeni tedbirler düşünüyor musunuz?» sorusuna da «Henü» işin başındayun» diye cevap veı(Arkası Sa. 7, Sü. 4 de) Sait Arif TERZİOĞLU motorun kaptanı ]ntıhar •••••• feAŞBAKA.V SÜL.EYMAN DEMİBEL, DÜNKÜ KONUŞMALARDAN SONBA SOVYET BAŞBAKAM ALEKSt KOStGİN ÖJS BİBLİKTE GÖBÜLÜYOB Önceki günkü görüşmelerde Kosigin, Demirel'e kurak iklimlerde ekilen «Bezestava1» cinsi buğday ile iki kilo lohumdan bir kilo yağ çıkan yeni bir cins ayçiçeği tohumlannı vermeğe hazır oldugunu bildirmiştir. Teklifi müspet karşılayan Demirel, Türkiyenin Sovyetlerden denenmek üzere bu tohumları alabileceğioi belirtmiştir. Moskova Vnukova Havaalanında Sovyet Bakanlar Konseyi Başkan Yardımcılarından Baybakof ve Novikof tarafından uğurlanan Demirel'e Sovyet Dışişleri Bakan Yardımcısı Vinogradif ile Demiryolu Ulaşımı Bakanı Beşef eşlik etmektedir. Leningrad hava alanında ellerindeki Türk bayraklarını sallamak suretiyle Başbakan Demirel ve Türk heyetini selâmhyan Leningradlılar daha sonra Türkiye Başbakanının şehir içinde yapmış oldugu muhtelif protokol zij'Bretleri sırasmda da kendisini a Jâka ile takip etmişlerdir. Bu a rada L«ningrad sokaklannda, özellikle ana caddelerdeki direklere asılmış, çok sayıda Türk bayrağı dikkati çekmiştir. Demirel aynca, ziyaret ettigi tesislerde asılmış bulunan ve üzerinde Türkçe olarak «Hoş yeldiniz aziz misafirimiz» yazılı dövizlerle karşılanmıştır. VAKFIKEBİR Trabzon polisi önceki gece jandarma ile yaptığı işbirliği sonucunda 8 eylül gecesi yakaladığı 10 milyon lira değerindeki kaçak süâhlarla İlgili olarak 1,5 milyon lira değerinde mermi yakalamış, müsadere etmiştir. önceki gec« Vakiıkebirde polis karayoluna çok yakın bir mesafede Sıtma Savaş memuru Şevket Bulut'un evinin bahçesinde yapılan aramada toprağa gömülU 7.65 çapında 400 bin adet çelik çekirdekli tabanca mermisi İle 13.500 adet mavzer mermisi ele geçlrilmiştir. Emniyet makamlan 8 Eylül gecesi yakalanan ve Iraktaki Barzani aşiratine götürülmekte olduğu zannedilen silâhlarla flgili aramada kimiıği meçhul bir motörden sahile çıkanldığı sanılan 2 kamyon dolusu silâh mermilerinin Vakfıkebir istikametinfle götürüldüğünu tesbit etmiş ve bu bölgede yapılan aramada bir fcamyon mermi ele geçirilmiştir. Diğer kamyonun da aranmasına başlanmıştır. Diger taraitan, hâdiss yenl blr safhaya bürünmüş ve Sürmene önlerinde seyretmekte olan bir motörün kaptanı Celâl Kalyoncu intihar etmiştir. întihar olayrna el koyan polis, Celâl Kalyoncunun tabancasını dün saban askert silâh uzmanlanna lnceletmi?, ve 8 Eylül gecesi yakalanan si«Arkssı üs. 7. Sü 4 de) etti Misafirhanede Tek dersten kalanlar için Üniversite kayıt süreleri uzatıhyor ' Tek dersten kalanlarm tekrar •ınava gırmeleri için yeni bir hak tanınması üzerine, üniversitelerin kayıt sürelerinde değışiklik yapılacaktır. Tek dersten kalanlann girecekleri ikinci smav tarihinin 7 Ekim olması, İstanbul Üniversltesınde ise bir.nci kayıt süresinin 30 Eylulde sona ermesi ve Istanbul Teknik Üniversitesi gi riş sınavlarına katılan öğrencilerden, 3 Eylule kadar lise diplomasmı götünneyenlerin, kâğıtlarının okunmaması, karışıkhklara ve tek dersten kalan öğ rencilerin endişesine yol açmıştır. Tek dersten kalmıs olnp 7 Ekim'de gireceği ikinci sınavda başan gösterecek öğrencılerın üniversitelerdeki haklarını kay betmemeleri için, kayıt sürelerinde yapılacak değişiklikleri tesbit etmek üzere, Istanbul Üniversitesi Yönetim Kurulu ve Teknik Üniversite Senatosu ayn ayn toplanarak karar alacaklardır. Üniversite yöneticileri, bu karışıklığın, tek dersten kalanlara yeni bir sınav hakkı verileceğine dair çıkan karann çok geç bildiriltnesinden jleri geldiğini açıklamıslardır. Motosikletll polislerin retakat ettifi kenvof önce, Başbakan De mirel ve eşinin burada kaMıfı sürece ikametine tahsis edilmiş olan ve fönderindc Türk bayrağı dalfalanan Devlet Misafirhanesine gelmiştir. (Ark»sı Ss. 7, Sü. 1 de) Ele geçirilen kaçak nernttirr Dış borç 1972 yıhna kadar 10 milyar daha artacak ANKARA (Cnmhuriyet Bürosn) Üniversitelerarası Istatistikçiler Konferansında Hazine Genel Müdür Yardımcısı Hüsnü Kızılyalı'nın yaptığı «Türkiyenin dif borslnlnfn fiıerinde istatistikî bir deneme» adh tebliğde Türkiye'nin dıs borçluluğunun 1972 yılına kadar 10 milyar lira daha artacağı ileri türülmüstür. Kızüyalı'ya göre, dı? borçluluğun artış hızı gayri safi milli hasılanın artışından daha fazla olacaktır. Tebliğde 1972 yılı Türk ekonomisi ve dış borçluluk bakımından kritik bir yıl olarak telirtilmektedir. Tebliğde özetle çu hususlar öne sürülmektedir: «E|er gelecck on yıl içinde germaye hasıla oranı 3^4'ün flstüne çıkmayacak ise marjinal tasarrnf temayülü 0J31 oldağn (Arkası Sa. 7. Sü. 6 da) Sivas'ta yeniden 8 kişi Savcılığa veriidi SİVAS (Mubsin N. Gunay bildiriyor) Şehrimızdekı son tah rip olaylarile ügilı olarak nruşturma devam etmekte olup dün yeniden 8 kişı Savcııığd verilmiştir. Önceki gece duruşması yapılan 13 kişiden tevkif edüen iki kişinin adları Kaya Sargın ile Ibrabim Asenkurt'tur. öte yandan, Gürün. Sarkışla ve Gemerek ilçeierınde yeni olaylann patlak vermesı ihtımaline karşı bu ilçelere t/ısvıyc jandarma birliklen gönderıimış tir. Kayserili olan şehrimlz Hava Yollan Müdürü Eıhem Tümer başka bir yere nakjedılmı*lır. Kayserideki kanlı maça katılıp da henüz kenduTinden baber alınamayan bazı Jnşıier, ailelerince aranmak'a ve iî^ıliIerden bilgi istemektedirler. Uaha önce kayıp Ustesinde oJan (Arkası Sa. 7, Sü. 4 de) Ihtilâlin başladığı yerde!.. LENİNGRAD Bugün (dün) Leningrad'tayız.. Rus ihtilâlinin 50 yıl önce başladığı yer burası.. Çar Sarayını topa tutan kruvazör demirlemiş nehirde.. Şimdi müze olarak kullanılıyor ihtilâlin isâretini veren bu üç bacalı gemi... Her yerde Lenin'in heykeli, resmi ve panosu çıkıyor karşımıza.. Bütün bunları onu unutrurmamak için Sovyetlerin yaptığını görüyorum da; aklıma BUyiik Atatiirk geliyor... Sen kalk yoktan bir devlet varet, düşman istilfisından bir vatanı kurtar... Yine de bu gördüklerimiz kadar heykelin, fotoğrafın olmasın!.. Dokunuyor bu bana.. Köylerden, köy okullarından Atatürk Büstü için yardım isteyen ilkokul (Arkaa Sa. 7, Sü. 2 de) VAU NAZIM ÜNER ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Türkiye îlkofcul öğretmen Ser> dikaları Federasyonu Genel Başkanı Kenan Keleş dün düzenlediği basın toplantısmda ilköğretimia çeşitli sorunlarma değinmiş, ilköğretim haftası ÛP ilgili olarak, «îlköğretim Haftasmds Anayasanın eğitim eşitliğinin avçulanmanıası üziintü vericiiir» demiştir. Genel Başkan Keleş, 1967 • 19S8 Bğretim yılında ca okuma çağındaki binlerce çocuğun okulsuz kaiacağını belirtıniş, ilköğretinı p'.ânlamasının gereği gibi yapümadığını ifade ile özet olarak şunları söylemistir: (Arkası Sa. 7, Sü. 6 da) "ilköğretim planlaması gereği gibi yapılmamıştır,, Dışişlerinde yeni nakil ve tâyinler yapıldı ANKARA (Cumhuriyet Büıosu) Dışişleri Bakanlığında müsteşarlar ve başkonsoloslar seviyesinde bir tâyın kararnamesi hazırlanmış, kararname Dışişleri Bakanı fhsan Sabrı ÇağJayangil tarafından Rusya gezisindcn önce imzalanarak Cumhurbaşkanının onayına sunulmuştur. Kararname bugünlerde yüksek onaydan çıkarak yürürlüğe girecektir. Çeşitü ihtimaller Kaptanı intihar eden motor Ankara'da kayıtlarla ilgili açıklama ANKARA (Cumharivet Biirosu) Ankara Üniversitesi Rektörü Cumhur Ferman, öğrencilerin PaküJteye kayıt günleri konusunda bir açıklama yapmış, Ankara Üniversitesine bağlı bütün fakülte]erde asiJ öğrenci kayıtlannın basladığını söylemiştir. Cumhur Ferman'ın bildirdiğine göre, kayıt süreleri her Fakiilte için ayrı ayn tesbit edilmiştir. Bu süreler, ~)ü Tarib ve Coğrafya Fakültesi ile Tıp Fakültesinde 27 Eylül; Ziraat, Veteriner ve îlâhiyat Fakültelerinde 30 Eylül: Siyasal Bügiler Fakültesinde 2 Ekim; Eczacıhk Fakültesinde 3 Ekim ve Hukuk Fakültestnde de 7 Ekim'de sona erecektir. Inönii: "TflNSEL ile tartışmaya girmem» İhsan ONUR Genel Başkanı Ismet Inönü, «Hava Kuvvetleri Komutam Irfan Tansel, Kıbrısa asker çıkarma teşebbüsünüze Amerikan Hükumetinin müdahalede bulunmadığını söylüyor, ne dersiniz?» sorusunu, «Bu mesele Büyük Meclis'te etraflyle konnsuldu. Ben eski iktidar başkanı ve yeni muhalefet başkanı olarak vazife yapıyorum. Sayın Tansel ile aranuzda sivil ve asker büyük makam sahipleri vardır. Bu durumda faal bir komulanla siyasi tartışmaya çirmekliçim mümkün, uyçun ve âdetim değildir» |^S^^MM^KSSIBB)RHHBnnBI seklinde cevaplandırmıştır. Inönü, Parti Meclisinin öğleden sonraki çahsmalarına katılmış ve ikinci beş yılhk kalkınma CHP nin «011311111 solu» tutumu plânı konusunda görüşünü açıkşüphesiz ilk ortaya atıldığından (Arkası Sa. 7. Sü 3 de) bugüne dek daha anlaşıhr hâle çelmiş ve büyük kitlelere yavaş yavas nüfuz etmeğe başlamıştır. Ancak yaygınlıktan ve geniş halk tabakalannca anlaşılmaktan söz ederken hayâle de kapılmamak jrerekir. Zira öncefconununsomutlugu yüzünden bazmı hayli güçtür. sonra da yapılan çalifmalar, karşı propagandalar tarafından daima baltalanmakta. etkisiz bırakılmak istenmektedir. Bu bakımdan büyük kitlelerin bemen CHP' nin peşine takılacağıTEKİRDAĞ MF Genel Başnı sanmak fazla safdillik olacakkanı Osman Bölükbaşı, dün, tır. Kaldı kj Halk Partisi ortanın şehrimizde 5 saatlik konuşmasını solu tutumunu halka benimsetancak hükumet komiserinin ikâzı mek yolonda sadece baltalanraak üzerine bitirebilmistir. değil, daha başka. belki de aşılma Saat 18'de biten konuşmasınsı daha güç engellerle karşı karda, Bölükbaşı, parti değiştiren şıyadır ve bu engellerden en öSenatör ve MiUetvekillerine şidnemlisi partinin kendi Iç bünyedetle çatmış, bunlan «kocasmın sinden gelmektedir. boynona takmı? olduğn altınla başka erkeğe kaçan kadıoa» benCHP tek parti döneminden, çok «etmiştir. partili döneme giren bir siyasi te$ekküldür. 1946 ya kadar çeşitBöIUkbaşı, Meclls açılınca iki li cıkar gTuplan bu partinin içinkanun teklifi getireceğinl, bımlarde birleşmişlerdi. Büyük tüccar, dan birlnin partilcrlnden lsüfa toprak aja»ı, efrnf, esnaf. köylü. edecekJerin, SenaWr ve Müietve(Arkuı S». 7, Sü. « de) Âvrupa Ekonomik Topluluğu Semineri sona erdi Tâyinler Kararname gereğınce yapılacak tâyinlerden bazıları öğrenilmiştir. Buna göre NATO Dairesi Genel Müdür Yardımcüarından Talât Tulay yeni açılacak oian Los Angeies Başkonsolosiuğuna, Batı Dairesinde refakatte Genel Müdür olan Sadi Akarcalı Londra Büyükelçiliği Müsteşarlığına, Ortadoğu Afrika Işleri Dairesi îkinci Genel Müdür Nüzhet Durukan Atina BaşkontArkası Sa. 7. Sü. 4 de) Köprüye trafik ışıkları konacak Eminönü ve Sirkeci'deki yeni trafik düzeninin sebep olduğu bâzı aksaklık ve tıkanıklıklara çare bu2mak üzere dün İstanbui Vilâyetinde Vali Vefa Poyraz başkanhğında bir toplantı yapılmış ve son trafik düzeninin bâzı yollarda meydana getirdiği tenhalığı önlemek için gerektiği zaman buralara da vasıtaların sevkedümesine karar verilmiştir. (Arkası Sa. 7, Sü 8 de) Bir sabıkahnın korunmastyla ilgili iddia inceleniyor £mniyet Teşkılâtında geniş tepkı uyandıran ve bir sâblkalımn para karşılığı korunduğu tesbit edilen Tahtakaiedefcı yaraiama olayı ile ilgili sorujturroaya dünden itıbaren Miilkıye Miifettişleri el icovmuşlardır. Abdurrahman Kiran'ın Hakkı Kahrarnan'ı tabanca ile yaralamas: ve aynı oJay sırasjnda Rera zi Akkan'ın da seken >Tir?unlar dan vurulması sonunda vauılan tahkikatın tajnamen taban taba (Arkası Sa. 7, Sü. 7 < e J> "Demirel, en meşhur Rus kadar tanımyor „ CHP B asbakan Demirel'in Rusya gezisine katılan Anadolu Ajansı Genel Müdürü Attili Onuk'un Moskova izlenimleri Anadolu A.jansı bültenleriyle yavmlanmıştır. Bu ilgi çekici yazının (!) yine ilgi çekici (!) bö• (Arkası Sa. 7. Sü. 1 de) Sekiz günden beri devara eden ve bilirn adamlan, iktisatçılar, sanayiciler tarafından ilgi ile izlenen «Avrupa Ekonomik Topluluğu karşısmda Türkiye» konulu seminer dün akşam sona ermiştir. Seminerin dünkü oturumlannda Doç. Dr. Halil Nadaroğlu vergi problemleri hakkında geniş açıklaraalarda bulunmuş; Prof. Osman Okyar da çalışmalardan sağlanan sonuçlar hakkında konuşmuştur. C.H.P. deki çelişme işçi v.s. çıkar grupları, parti kademelerini ele geçinnek için birbirleriyle savaşırlardı. Hattâ bu savaş gnıplararası değil de âdeta ailelerarası olarak, kişilerin müradelesi olarak devam ederdi. Demokrat Parti kurulduğu zaman mücadele eden gnıplardan, aileler den, kişilerden bir kısmı bu partiye geçtiler. Ama 1045194S bölünmesi CHP nin bünyesini ve savaşın niteliğini değiştinnedi. I95S ve 1951 yenilgilerinden sonra işbaşına gelen yeni kuşak da genel likle kişisel mücadeleye devam etti. Sadece DP nin hatalarıdır ki içe dönük olan bu miicadeleyi bir süre için yavaslattı ve CHP nin 1957 de oy oranı yükseldi. 1961 den sonraki iktidar vıliarıııı Halk Partisuıin bir anlamda eskiye dönüşü olarak kabul edebiliriz. Gerçi kademe basındakilerin çoğu isim olarak, kuşak olarak değişmişlerdi. N'e var ki partinin ailelere, gruplara, kisilere dayanan kansık bünyesi fatla değisik lik söstermedlği gibi iktidar ümld! bunlar arasındaki İçe dönük OLAYLARIN AROİNOAKİ üç Romen iltica etti S. GÜLER Köstence Istanbul seferinl yapan «Transilvanya» gemisinden ikisi kadın oltnak üzere üç Romen iltica etmisrîr. 22 yaşındaki Vasiliu Anca Monica ile 27 yaşındaki Comelia Natalia adlı kadınlar, Türk siyasi | f ICI Kl n i l E^kişehir'den Ankara'ya gelmekte olan lsmail polisine teslim olduktan yanm IVIOI VtmUv ~ Çankaya yönetiroindeki <Güven> otobüsü Ansaat sonra aynı gemide seyanat kara'ya 22 kilometre mesafede îarampole ynvarlanmıj, yolculardan 6'sı «den Calimbu Ntrceau adlı tekBisyen de Karak^y'deki bir ka ölmüî, 30'u da yaralanmıştır. Ölenler arasmda Kayserili bir lise öğrencisi ilo bir kadın vardır. Resimde, kazaya uğrayan otobüs görülüyor. (Diğer lakola giderek sivasî polise testrafüt kazalarıyla ilgiU haberler yedinci sahifemizdedir.) lim edilmesini isıenüstir. (Fotoğraf: MustaU İSTEMİ) BÖIUkbaşı: Türkiye'de kiiaba uydurulmuş soygun var 6 post kapma mücadelesînl arttırmıştı. Tutuculnk smırlan içinde geçen bu mttcadelenin evvelce vaad edilen reformlan, iktidara rağmen, büyük fırsatlara rağmen baltaladığı bir gerçektir. Halk Partisl toprak reformu dedi, yapamadı, sömürüye paydos dedi, yapamadı. .Madenler dedi yapamadı. Yapama dı, zira kilit noktaları genellikle partinin içindeki çıkar grupları tarafından rutulmnştu. Vaadler bir yandan yapıhrken baskılar öte yandan devam ediyordu. Aynı zamanda içe dönük mneadele de hızlanmıştı. Genel Merkez, hükumet bu dıırum karsınnda geleneksel, tâvi7, ve muvazene polHikasını yürütmeğe çalışıyordu. Son İnönfl (Arkssı Sa. 7, Sü. 3 de) OEGIŞEN BflLKflNUR Ynzon 1 Yaşar Nabi NAYIR] •••