Katalog

SAHtFE tKl 12 Eylül 1967 CUMHURİYET Amerika'da gelişen yeni akımlar Doç. Dr. Türkkaya ATAÖV StYASAL. BİLGİLER TAKÜLTESt ÖĞRETİM ÜYZSÎ on blrkaç yıl içinde, Amerika'da çesittt akımların süratle gelismekte oldnfu Türk okurnnun da gozünden kaçmamaktadır. Baıı tiniversiteler muhalefet yavalan haline gelmekte, profesörlerin binlerce imzalı bildirileri yayınlanmakta, savaşa karsı yürüjüsler biribirini izlemekte, beyaz mahalleleri yakılıp yıkılmakta ve isçiler grevlere gıtmektedir. Aslında, yeni akımlar öğrenci yurüyüşleri ve insan bakları gösterilerinin çok ötesinde bir anlam tasımaktadır. Bnnlar Amerikan y»şa\ışını kökünden sarsmakta, modern Amerikan liberalizmini insanî degerleri terketmis, bir aatikomttnızm paravanasının gerisinde yeryüzünde Amerikan egemenligini, hunharca jöntemlere de basvurarak, yerlestirraefe çalısan, muhtevasız bos bir klişe olarak kabnl etmektedir. Onlartn görüsüyle, Amerikan uçakları binlerce mil uzakhktaki köylere napalm bombaları atar ve pirinç tarlalarını zehirlerken konforlu köskleri ya da ofislerine kurulmus olan Amerikalılar demokrasiden söz etmektedirler; Kennedy ve Johnson yönetimi Küb» ve Vietnam'daki tutumlarıyla rizgürlük geleneğini biçe saymakta ve nazilere yakıstınlan vdntemleri bile politikasınm aracı yapmaktan çekinmemektedir. 1 :: •••• •••• •••• Deâerlendiremedigimiz Denizaltı servetimiz lliilıkılıoııııı/ııı buğiinkii ılıınıııııı • Tevfik INCi ulaşmış oldukları hakkında tam bır fıkır vermektedır. «Dünya ballkçı devletlcriurkıye"nm, çok zengın bir nin (ilolan, modern aistem ve denizaltı servetıne sahıp cihazlarla techiz edllmis olaoidugunu acaba kabul et* rak iyi bir av için ana vatanmıyenlerımiz var mıdırî. larından çok nzaklarda doBaşta Karadeniz, Marmara ollasmakudırlar. Raslar ve Jamak üzere binlerce mıl uzunluponlar. büyük kapasıtedeki ğundakı kıyılarımızın ayrıca çok dondurma fabrikalarını raüsavıdakı gollerı, nehırleri, ırraak kemmelleştirmişler, bn snretları ıle ıç sularımızın çok zengın le kendilerine altı av gibi ubır denızaltı servetıne yatakhk znn bir ssman denızde kalma ettıklerı gerçegi üzerınrte yabanimkânını tağlamışlardır. Kuscı ve yerlı uzmanlar goruş bırlar, kendilerine verımli av sa lığı içind e olduklarına gure. bu haları bulma imkânını veren konu etrafında herhangi bır şupcinografik tetkiklerin önderheye elbettekı yer yoktur. Bu ligini yapmaktadırlar ve muharada, ihracata elverişlı cınsletemelen dünyanın en modern rın ekseriyet teşkıl ettıgı bu zenbalıkçı filolanna »ahıptırler. gın balık kaynaklanmızı modern Onlar, balık sürnlerini gözetışletmecılik anlayışı ıçıı.de delemek için Helîkopter ve ağgerlendiremedigimu de aym ları iliskenden kurtannak üçevreler tarafından kabul edılzer e balık adamlur tasıyan on mektedır. Bu gerçsklere ıağmen, beş bin tonluk ana gemıleri la biz bu sektöre karsı alâka gosrafından idare edilen fılolartermemekte ısrar etmekteyız. la avlanmaktadırlar. Ruslar, Sayın Başbakanın konuşznalabazen trowl teknelerini daha rında sık sık tekrarladıgı; <lhraiyi av sahalanna yöneltmek catımızın arttınlması, dövit kayiçin denizaltı gemıleri bile naklarımızm geliştirilmesi. yeni kullanmaktadırlar. is sahaları temini va ninavet top Son günltrde Londrada akdtan kalkınan büyük. müretıek dolnnan Birleşmiş Mılletler Türkiyenin yantılman* ıçın taBalıkçılık kongresine baJulırkip edilecek yollardan biri de sa balıkçılıfın istikbali daha şahsl yorutnlara ve engellemeleda heyecan vericıdir. Japonya re meydan verilmeden, kalkınma tç denizde tuılu havuı çi(tplânını oldugu gıbı tatbııcat faıliklerini tecrübe etmektedır. hasına ıntıkal ettirmektlr. ŞahBnralarda san kanat, mercan si gorüşlerle plan hedefıcrınden balıkları yetiştirmekte ve büuzaklaşılır, ıhracatımızı ve dovız judükleri zaman denıze salıgelirımizi arttıraoak, genış is ssverilmektedir. İngiltere. alahaları açacak nıteiıJctekı bu «ekbalık nebirleri stoklarının tator plâna rağmen plân aışı bılelendifi usule benzer bir rakılmakta ısrar edılırce, bütun sistemle dil oalıfı ürelmektesoylenenler politıka edebiyatı oldir. maktan baska bir manâ tasuaaz. Kongrenin elli memleketten gelen altıyüs delejesi; au altı televlzyonunun. denizaltılarla balık avının, elektronik perde ler vasıtası ile balıkların süirıncı Beş Yıllık Kaıkınma rüler halinde toplanraaıımn, Plânında, Bir dünya gcrubalık sürülerinln yaklastığısü olarak, belirtıldigı üzenı bildiren nöbetçisiz seda cıre; topragın gittikçe kısırlaşmataaılarının ve benzeri pık çok sı neticesi dünya pahallı ve çeyeni uıullerin. âletlerın kultın bir istihsil devrine gırmışlanılıs sekillerini gormu^lertır. Buna muvazı olarak. hızla dir* (1) artan dünya nüfusunun ortay» çıkardığı beslenme ve ıs bulma problemleri de dünya devietlerını, çok daha önceden, bu konu uzenr.e eğılmek zorunda bırak* mıstır. Geleceğın açlık ve sefa* let tehdidı ıle kersı kjjsi!/a kalan dünya devletleri de davânın ırlncı beş yıllık plânlı kalçozum yolunu denızlecde gorekınma donemının sona errek; maddi, manevl güçlenrun mek uzere oldugu ve m lâ{ muhim bir kısmını bu sahaya aktarmışlar. kısa blr surede bahk larla pek ıddıalı bır jckılde ıkınçılığı dev bır endustn hâiine ge cı bej yıllık plânlı kalkınma devtırerek, ıktısadi sıkıntılatmı gı resıne gırmeye hazırlandığıtn'.z bu sıralarda. Türkiye'de bahkdermenin yolunu bulmuslardır. Turkıje de aynı problamierle çılık politikasının nâli ımparakarşı karsıya oldugu ıçın plan torluk devnnden kaima 1882 tarıhlı Zabıtayı Saydı>e Nızamcılar bu konu uzerine eğılmek zorunlugunu duymuşlar, Turkıye namesı hukumlecıne gore vurunın plânh kalkınmasında bahk* tulduğunü (2) söylersek; otvleçılığımıza büyuk bır yer vermış tın hımaje ve alâka»ından mHhbırakılmış, kehdı haline lerdır. Boylece Birıncı Beş \ıl rum hk Kalkınma Plânında bu konu terk edılmıs balıkçılıgımızın hâ\ a buyük bir ısık tutulardif, Tur zın duıumunu da ıfadelendırmış kıyenin gütmek rorunda o!du oluruz. Türkiye'de bulunan Japon bağu balıkçılık politikasının ana hatları çızılmış, ilk safhada varı lıkçılık uzmanı Tsutumo ıshıro' lacak hedefler belirtilmış, gerek nun açıkladı$ına gore; program ve çalışmalarındakı ozelhis bah yatırımlar tahsıs ed:lmışt)r I'a kımından, balıkçılıgımıza ışık kat, bütün bu zorunlamal^r bıri tutması, balıkçüarımıza yol gosdenizci bır devlet olusumuzun termesı gereken, «Et ve Balık Ku uyanışına kavuşturamadıgı için, rnmunnn elindeki Amrrıkan plâna rağmen balıicçüıSımız; plân dışı bırakılmış. denizaltı yardımından faydalanılarak Alservetimizı gerçekten değeılen naanya'da inşa ettirilip l'.ljl de direbilecek bir seviyeye ulastırı ynrdnmnza getirmiş oldu|umnz lacağı \erde bugünkü iptidailiğı gemilerin hiç birısi bugunkü etkili yeni av âlet ve metodları ne mahkum edilmiştir. il e yapılacak faaliyetlere müsait defildir. Bnnlar aynı zamanda, Türk balık veriminin arttınlması için tek yol olan açık deniz \e ime dergısınrien buraya pelajik balıkçılık faaliyetleri inaklettığımız bır yazı; bı çln de müsait degüdir^ (3) zim hiç ılgılenmediğimız Bu da, sahıpsız kalmıj olan babir sahaya karşı dünya devletle lıkçılığımızın acıklı başka bır rinin ne derece alika gosterriik yonü. leri, balıkçılık konusunda denızleri nasıl kullandıkları, nereye S Çin'in dfinya gSrüsnnden ilham alan parti, «Demokratik Toplum İçin» gibi örgiitleri ideoloji açısından «karısık» bnlmaktadır. Bn parti de Zencileri Kurtarma Komitesi knrmtıs, Vietnam savasına karn cephe almıstır. A DV BOİS KLÜPLERİ : Ooksan yaşına gelinee komnnist olan ve Amerika'yı terkederek gittiği Gana'da iki yıl sonra, 1963'te ölen tanınmış zenci önderlerinden tarihçi W. E. B. Dn Bois' nın adına izafeten knrnlan bn kuliipler Marxist teoriyi benimsediklerini iddia ediyorlarsa da, Demokrat Parti gibi kurnluslarla koalisyona yanaşmaktadırlar. «llerici tsçi Partisi» bn knlüpleri «reformcu hareketlerden sosyalizmin doğacağına ir.anmakla hata etmektedirler» diyerek elestiriyor. Bn kalüpler koalisyonlara inandıklarından İC disiplinleri zayıf ve ideolojik sapmalar yaygın olmasına ra^men, knlüp merkezlerinde (örnegin, Los Angeles'te) ArtıÜretim Teorisi ve Amerikan Zenci Tarİhi gibi derslerin vtrildiji oknllar knrnlmnstnr. ? SENATÖR fayetli bir balıkçılık teskilâtı yoktnr, hattâ bn denemeleri yapacak bir tecrnbi aveılık gemisi de yoktnr. Türkiye'de mevent devlete aıt teşkilfit on beş yıllık gemilerle çalışarak kendi masrafını çıkarmayı bek lerken, diinja balıkçılık endüstrisi süratle ılcrlemektedir. Bu da, kör bir adamın süratle koşmasına benzer.» (4) Araştırma merkezi urum böjle ıken. açık denıı balıkçıhğım değerlendirecek olan teknolojık arastırma sahasında henüz bır hazırlık safhasına bıie girmış değıhz. Hâlbukı, tekne tıplerının standardıze edılmesı, ecdattan kal ma usullerın yerme aygulanacak > enı av ve avlanma metodlarının tesbiti, iktisadi değer taşıyan goçmen balıklann goç yollan, hangı mevsımlerde uevelerde av verecekleri gibi daha birçok konuları aydınlığa kavusturacak olan balıkçılık araştırma mcrkezını kurmadıkça bu *ahada olduğumuz yerden kımüdamamııa ım kan yoktur. Dünya balıkçı devietlerın bu sshadakı çahşmaları ise soyledır: Senelik istihsâli ıkı milyon tonun ustünde olan «Norveç'te arastırmalar altmış yıldanberi muntazaman devam etmekte, problemler çözülmüs ve balıkçılık normal mecrasına girmis olmasına rağmen, valnız idame maksadı ile araştırmalar japılması için, Balıkçılık Bakanhgına bağlı olarak (Denız Araştırma Enstıtusü), (Teknik ve Kimyevî Araştırmalar Enstıtubü) adı altında iki ayrı teskilât faaliyette bulunmakta, 150 180 kisilik kad ro ile çalısan bu iki Enstitünün yıllık masrafı 2.8 milyon Norveç Kronu (3.Z76.0N TL) clvarında olmaktadır. Diğer raemleketlerde de, balıkçılık teşkil&tlarına baflı buna benzer araştırma Enstitüleri faaliyet göstermekte ve bn çahfmalara büyük önem verilmektedir^ (5) D # SOSYALtST İŞÇI PARTlSt ya da TROÇKİSTLER : Bn parti işçi sınıfının tarihsel mi«yonuna hem Sovyetler Blrliği, hem de Çin'de ihanet edildiğine inanmaktadır. Troçki'nin düsüncelerine dayanan 1930 silâhlarını knllanmakta olnp, hem llerici tsçi Partisi, hem Da Bois Klüplerindea daha az önemlidir. • KOMSMA ÖZGCRLtGC HAREKETt u veni akımlann kaynağı nedir? Kısaca, (FSM) : Rektörü Prof. Clark Kerrtn Meiklejohn 1930 \e 1940ların toplnmcu akımları Ikinci Cihan Sa\aşından sonra zayıflamıs, Szellikle A Ozgârlfik Armafanını kazandıgı Californi» Üniversitesinde doimns olnp «demokrasi» ve «öztürmerikan Komünist Partisi hükumet baskısı karlük» gibi kliselerin gerisinde «insanlığa sıfmaşısında cılızlasmıstı. McCarthyizm'in Amerika'da yan Amerikan da\ ranışlan» nın bnlundnğnna eski şiddetini kaybetmesi üzeriae VVisconsin, Cainanmaktadır. Daha çok Mario Savio'nnn öncülüIlfornia (Berkelev) ve Chicago Üniversitelerinde ğünü yaptı|ı bu hareket Amerikan de|erlerinin, bir grup solcu aydın türedi. Wisconsin'de bir Sosyalist Klüp kurnlmus, diğer ikisinde de yarı • toplnm haratının kendinl hedef almaktadır. siyasal kurumlar harekete getirilmisti. WiseonO VTETNAM SAVAŞ ALETHTARLARI sin ve Chicago'da baslayan solcn yayınlara, CoKAMPANTASI : Amerika'nın btitün yüteyinde, lnrabia ve Harvard başta olmak fizere, difer üöıelliklr 1%5'teti bu yana, Vietnam savasına niveniteler de katıldılar. Temsileiler Meclisi A karşı çıkan sayısız rruplar tflremistir. Bnnlann merikan Aleyhtan Hareketler Komisyonnnnn bir en gflclüleri Berkeley, New Tork ve Madison'dasorusturmasına tepki olarak ilk defa 1960'ta basdır. Bn kampanya bir protesto hareketi olarak lavan gösteriler yedi yılda bugünkü Blçülere haslanussa da, halk Vietnam'daki savssla Amerinlaştı. «Liberalizm» adı altmdaki sahtelige karM kan toplnmsal knmmlan ve güniük hayat arabir isvan şeklinde baslayan mubalefet, birkaç sındaki baSiantilan knrmaia baslamutır. Kamvıl içinde her türlü adaletsizlifii protesto eden, panva. bvrfln. 30 Ka<tm 19S5'te 20,000 kisinln kakendine ideoloji arayan bir eUem oldn. Henüz tıtdığı yüriiyüsfln cok daha 6tesine vannıstır. tek bir siyasal güc sekliııde birleşmemlş olan yeni kurnlusiarın en önemlileri söyle sıralanabilir: Yeni akımların kaynağı B Oev endüstri A ÖGRENCt BARISÇ1 KOORDÎNASTON KOMtTESf (SNCC) : 1960'ta Amerika'nın güney federe devletlerinde zenci öfrencilerin gösterilerini düztnlemek icin karulan bu Örgüt, bugfin, 450 memonı olan. yılda 800,000 dolir bütçeli bir müradele organıdır. önderleri arasında son zamanlarda sık işitilmege başlanan Stokely Carmichael, John Lewis ve James Foreman gibi isimler bnlnnroakta olup, zenci dâvasımn yambasın8a. zenci «Bfttaskmn davösmege ve âta*e£e .pek çok *zvıda vıtUandıklan Vietnam emperyalist savasına karsı da cephe almaktadır. Bn örsüt son zamanların Siyah Knvvet Toplantısına da öncttlttk etmlştir. Sonuç ' V 9 nkanda mralananiar venl akımların belll * başlılandtr. Hepsi hakkında bir bfltfln olarak vapılabllecek degerlendirmeler «Syle özetltnebillr : B • Bn akımlardan kiminin evrensel bir filküsn vardır; kimi de dar bir diisünce ve evlem programıyla yetinmektedir. Dominik olaylan, Vietnam savası ve zenci sornnu glbi günlnk korrtrl)(rı Sn plSna almafttadır. Bnnnn sonucu olarak da. Amerika'da bir kendi kendini elestiri ortaya çıkmıg, eski körkfitük kendinl befenme kavbolmuftnr; düşün Szgürlüğn, zora basvnrmak pahasına ve sınırli da olsa, kendini kabnl ettir• DEMOKRATÎK TOPLUM İÇİN (SDS) : mektedir. Zenci hakları ve tnsan hakları kav1350'lerde McCarthyizmin üniversitelere attıgı ramlan mıthtev» katanmakta, Amerikan iinivertırpanlarla epeyi hırpalanan bu örgüt insan hak sitelerl yer yer ferceklerin arastınldığı merkeıl«n harcketinin ekonomi ile ilgisi üstünde dur ler olmakt». Amerika'daki ırntinHtin de, lakirmasına ra|men (bu örgutün taraftarları ırk so lijtin de gercek nrdenleri üstfinr etinHmekte ve runuyla ilgıli olarak Güney Afrika'da buyuk yaAmerikan dıs politiknsı tkinci Cihan «avasınHantınmları olan Chase Manhattan Bankası onünde berl ilk defa olarak kıvasıva elestirilmektedir. gösteriler yapmıtlardO, 1962'deki toplantısında % Teni akımiara daba çok «hearnlk» tir»1 1ni"çi sınıfının tarihsel rolfinü reddetmistir. Sava«anlann ratbpt ettiHnr dalr sövlentller ileri «flsa karsı bir tutnmn da olnp senatörleri, savcıları ve polisi ngrastırmaktadır. Bn örgüt ilk doğ rerek bnndan fa^da •omanlar ra«"«a da, Amerikan dnğu üniversite olan Michigan'dan baska Swar defer sistemini rrddrdfn eenr düsiincenin fllfc»nin en avdın bazı kafalannı blr arava thmore. Texas ve Johns Hopkins'te de faaldir. ta OİdutU blr "•«<rV*îT. RBH'JT h»n<' # AMERİKAN KOMÜNİST PARTlSt : E« ve ortak bir Ski'de birle^mefiilerse d». «iv»«»l kl bir parti olnp bir zamanlar biitiin sol bareke bir rfc haline relmekte ve «^dcce prntestn viİ7ete dncıilük etmiş olmasına raftnen, McCarthyiz vinden iktidar ?rin siva^i möea('»'l^ TSr^rine s»cmin darbelerinden henüz kurtulma yolnndadır. ramağa hazırUnm^ktaflırlar. Pn hazirlıSin ne l<çi. Halkın Dunyası ve MHitan gibl yayuılar kadar gilreeejHni ve fikir mihverinin ne olaca*ıIİ partl gSrflsünü yansıtmaktadır. nı kesinlikle simJ '1en «övlemek mümViin de*"dlr. Bn hanrlık /'önen>in<'<' etV'li o'ah?i»pek dfiO tLERİCt IŞÇİ PARTlSt (PLP) : Ulnslararası alanda Sovyetler'in değil, Çin'in tntnmunn sfince «Mernlerind'n biri ÎW| t«ri P?M!^i. Amerikan Kor«fir«i«t P»Hi«i, T u Boi< Klönl'ri ve > beniraseyerek Amerikan Komnnist Partklnden kopmuştar. Marxıst Lenınist Dergi baslıfı al Snsyalîst t^çi Partlsinin benimsediü anlasıian Iındaki yayinı «halkın ıhtiyacı olan ihtilâldir» Marxizmdir. demektedir (C. z. No. Z). Parli Milt Rosen'in île• Böviece. Amerikan Rflkfimet! bir vanda rıci Isçi dergisinde yazdıği gibi, halkın «yöneti yanm milvon ln«anını savastırmakta oidnfn Vtcı küçük azınlığın sivası gücunü ortadan kaldır etnam'da bir halk mrtcadelp«inf bir tftrlti kazamak!a> (Mayıs • Haziran 1965) hedeflerine ula namaz ve Litin Amerika rlbi kıt'alarda pstlavaşacafına inanmaktadır. Bu hedefe varmak için cajh sezilen gprtlla barekrtlerirle ha«a cıkmata de, parti Leninist demokratîk merkeziyetçilik il bazırlanırkrn, hizzat kenri! irindp de d»ha nn vıl kelerine göre kurulmus olnp büyük sehirlerin önce övdiifü dtizenln rto*mluk ve ü'tnnlnk idemekçi kesimlerine, üniversitelere, New York' dialanna sırt cevirmekle kalmavm onlın yıkmann zenci bb'lgelerine, San Francisco'nnn Ispan ta çalısan yurttaslannın mnhaiefetiyle de karfiyolca konuşulan mahallelerine yerVeşroektedir. lasmaktadır. ize gelınce; bır az evvel açıkladığımız konulara ıs»k dustriyel »ra«tırmalar JM&ı volunda yabancı ÜMlanÎPrın tavsıyelerine uyutarak, 1954 de kurulan Balıkçılık Araştırma Merkezi. balıkçıhğımızı geliştiricı değerlı bir faahyet gostermesıne rağmen, maddi ve manevt alâkasızlığımız neticesi 1961 de kapatılmıştır. Politıkacılanmiî ne soylerlerse soylesmler; gerçeklere ve birinci beş yıllık kalkınma plâmndaki balıkçılık politikasının hâla tatbikat safhasına intikal eUirilmeyışıne bakarak, bu «ahada muhtaç olduğumuz hamle yerine olduğumuz yerde direndiğimizi söyhyebiliriz. (1) Tlme Dergisl. U/Ekim/1963 tarihli nüsha. S: 53 (2) Devlet Pl&nUma Teskilâtı. thracat özet thtisas Komisyonn: balık ve difer sn 3rün leri (sünger) ve balık konserveleri Tali Komitesi raporu. S: 88 i (3) Et Endüstrisi Dergisi. Sayı, 1 1. S: 45 (4) Et Endfistrisl Dergisl Sayı, 3. S: 10 (5) thraeatı Geliştlrme Etüd Merkezi, sn ürünleri ıhracatı nın geliştirilmesi hakkında rapor. S: 14 B tyi bUesiniz ki, adına şürler düzdügümüz, uğruna nutnklar attığımız, topraklannı erozyona terkeylediğimb;, ormanlarmı yaktığımu, sahillerini sattığımız, topraklannı kiraladığunız, madenlerini eloğluna peşkeş çektiğimiz, ve yoluna kurban olduğumuz şu aıiz vatana ne gelirae Amrrikadan gelir. Buğdayı Amerikadan gelir, yardunı Amerikadan gelir, yağı Amerikadan gelir, petrolü Amerikadan gelir, uzmanı Amerikadan gelir. makine parçası Amerikadan gelir, uçağı Amerikadan gelir, silâhı Araerikadan gelir, dikiş makinesi Amerikadan gelir, gazozu Amerikadan gelir . Ardarda sıralasak Amerikadan gelenleri, bu gazetentn sayfalan yetmez. iktidar partisinin Başkanı bile Amerikada efitilip geldiğine göre varın siz besap edin halimizi! Hele bu gelenler arasında biri var ki, onun adını duyunca en hoşgörü sahibi Türk bile: Pea birader! diyecektir. Evet, bu memleketin Rum Patriği de Amerikadan gelir. «Bu memleketin Rum Patriği» dediğime de bakmayın siı; gerçekte Mobil'in veya Singer'in genel müdürleri kadar bu memleketindir Patrik hazretleri. . Truman tarafmdan sakalı öpülerek Türkiyeye yoUanmıştır. Bazret, Amerikadan Türkiyeye yollanan ilk temsilci degüdlr. Ortodoks Rum kUisesinin bn yoldaki marifetleri çok büyüktür. Türk miliyetçileri şu gerçeği evvel ve âhir pek iyi bilmelidirler: Yalnız başına Yunan emperjalizmi diye bir şey yoktur: Yunan emperyalızmi demek, AngloAmerikan emperyalizmi demektir. Rum kilisesi demek. Amerikan kapitalizmi demektir. Yunanlılar tngiliz emperyalizmi yeryüzünde eğemen oldugu zaman Churchill'in, Uoyd George'un. Lord Curzon'un koltuklan altında dolaşırlardı. tngiliz emperyalizminin yıldızı sönüp yerini Amerika doldurduğn dakikadan başlıvarak Yunan emperyalizmi Amerikan emperyalizminin maşası olmuştur. AngloAmerikan emperyalizminin kiliseler eliyle Türkiyedeki faaüyeti ise Athenagorasia baslamamıştır. Söz gelisi 1922 de tstanbulda Patrik olup şimdi Athenagoras'ın koltuğunda otnrmus bulunan Meletios hazretleri de Amerikadan Türklyeye yoUanmıştı. O zaman Paris, VVashington, Londra yolculuklarına çıkarak Yunan emperyalizminin propagandasını yapan Meletios için Yunanlı tarib doktonı Dimitri Kitsikis şunlan yazıyordu: « Anadoludaki hezimetten sonra bu Yunan milliyetçisinln blr Türk şehrındekı tahtını koruması mümkün değüdi. Nitekim Eylül 1923 te Iskenderiye Ortodoks kilisesinin başına geçmek üzere Patriklikten çekildi» Amerikada bulunan Yunanlı kapitalistler (Niyarkos, Onasis. Sknras gibi) Rum Ortodoks kilisesi Amerikan emperyalizminin bütün vasıtalannı kullanarak Türkiyevl çökertmek amacını gerçekleştlrmeye çalışmaktadırlar. Patrik Athenagoras'ın Truman eliyle Türkiyeye uğurlanması da Türkiye iktisadiyatını kontrol altına almıs emperyalizm ahtapotunun bir vantuzunu daha memleketin bagnna yapıştırmasınclan başka şey değildir. Bütün bu gerçelderi iyice kafaya yerleştirmeden de Türk mflliyetçisi olmak mümkün değildir. Onceki günkü Cumhuriyet'te Prof. Dr. Derviş Manizade'nin «Athenagoras ve Kıbrıs» baslıklı yazısı pek ilgi çekicj idi. Prof. Manlzade Fener Patriğinin Amerikan • Yunan derneği olan AHEPA ile flisküerinl ortaya koyuyordu. AHEPA gerçekte mesbur Etniki Eterya Cemiyetinin kollarından biriydi. Athenagoras'ın bir Etniki Eterya'cı olarak tstanbulun göbeğinde Fener Patrikhanesine kurulması gerçekte Türk milliyetçiliğinin nasıl uykuda bulundugunu göstermek bakımından çok güzel bir örnektir. Ve yeni bir sey değildir bn.. Mustafa Kemal Erzurumda 22/8/1919 tarihinde kaleme aldığı bir gizli tamimde Venizelos'tan talimat alan bir he> yetin «Msvrı Mıra» adıyla Fener Patrikhanesinde kurulduğunu ve faaliyete geçtiğini haber veriyordu. Bu heyctin üyeleri arasında Athenagoras da vardı. Mavri Mira gene Atatürk'ün söylediğine göre «dog rudan doğruya, Venizelos'tan talimat almakta» idi. Bu heyetin içindeki Athenagoras ile bugünkü Athenagoras'ın aynı kişi olup olmadıgı küçük bir araştırma ile ortaya çıkar. Bize grlen bilgiler, bu iki Athenagoras'ın aynı kisi oldugu yolundadır. Truman iste böyle bir adamın sakalını öperek Fener Patrikhaneslnin başına oturtmuştur. Ama biz o sıralar Mlssouri kruvazöründen çıkan Amerikalılara hizmet olsun diye Abanozu temizleyip boyatıyor, Mr. Randall'ın Yabancı Sermaye Kanunu ve Mr. Maz Ball'un Petrol Kanunu için uygun nrtamı hanruyorduk. Şimdi içimizde bazı klşiler: Yahu, fiyleyse ne duruyoruz? Fener Patrikhanesini hlzaya ge» tlrecrk tedbirleri neden almıyoruz? diye sorabilirler. Böyle sorulara takılanlar, Hanyayı Konyayı bilmlyen saf vatandaşlardır. Bugünkü iktidar en küçük bir tedbiri alıp uygulamaktan âcizdir. Ankara sokaklarında Kıbnslı mücahitlere sopa atmak, Uhaml Soysal'ı kaçırıp dövmek, Keşanda Enosis üstüne mnzakere masasına oturmak kolaydır. Ama \thenagoras'ın kılına dokunorsanu Eairjgi Türkiyeye yoUayan Amerika, Türkiyeye yollsdiğı nice postayı Tceserek memlekerl iktisadi felce sürükler. Çönkü Athenagoras Amerikadan Türkiyeye gelirkcn şu sozleriyle görevinl açıkça beürt misiir: € Bu kutsal memleket (Amerika) dünyaya manevl ve ahlald destegi verecektir> tşte bugün, Truman'ın sıvazladığı eski sakalını taşımaktadır Athenagoras.. ve biz de «vay benlm köse sakalım» diye yeni sakalımızı.. Eski sakal, yeni sakal.. •••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••((•••••••••«•^ CLKÜ AYTAÇ İle GÜN'GOR Kaşlt OZKAN TALAT GÜRDAL ıle TANYERİ NıkâhlandUar. Evlendiler. CclnldK 9 9 1M7 Cumhurıyet 10779 Cumhuriyet 10780 Dünya balıkçılığı î YARIN Balıkçılığımız milli gelire ne katabilir? r ı ANT. \ AMERİKAN ÜS VE TESİSLERİNİN TAM LİSTESİ i 1967 programında Aylâk Musa Himlıüs erçekler böyle oldugu halde. 1967 programında ve ıcra plânında »u urunlerı sahasında yalnız tüketım alışkanlığının yayılması. kooperatıfleşmecın desteklenmrsı, ıç aular balıkçıiıgının gehştlrılmesı konu larında ahnacak tedbırlere yer verılmiş, balıkçılık politıka?ının ana hedeflerine hiç dokunulmamıstır. Buna rağmen. ıkincı beş yıllık kalkınma plânında, açık denız balıkçıiıgının geliştırileceğı ıfade edılmıstır. Daha birıncı beş yıllık kalkınma plânının tesbit e'.mış oldugu balıkçılık pohtıkası tugüne kadar tatbikat safhasına intıkal ettırilmemış, yatırımları yapılma; mıs, henüz bır hazırhğa da gırışilmemiş Oldujuna gore, plânın ikıncı uygulama donemı ıçınde, açık deniz balıkçılığına nasıl geçıleceği meraka değer. Biz, temele gırişmeden bınayı oturtmaya kalkışıyoruz. Bugün, açık deniz Dalıkçıhğına elverişlı teknelerden, yeni av me todlarından. âlet ve cihazlarından yoksun olusumutu bir yana bırakahm, bakınız, Turkıyedekı Japon balıkçılık uzmanı ne dıyor: «Hâlihazırda. mahalli balıkçılar, kendilerine tavsiye edil se de aveılık için daha uzak mesafelere gitmiyeceklerdir. Çünktt oralarda daba fazla balık olnp olmadığını bilmiyorlar, daha fazla av yapacaklarından emin degildirler. Bo iş, Tnrklyede teerübl aveılık temilerinln baflı otdngtı d isleriyla meifnl ola G Ş •jğl AY5E TtRKMKN Halnk Mısırlıoğlo evlendiler. 37. SAYI ÇIKTI . ! ! # | İst. Dağiümı: Fuat Büte, Ankara Caddcsi 34, Tel: 27 89 49 \ Cumhuriyet 10773| [ Istanbui 11.9 1967 i Cumhuriyet 10774 TEŞEKKÜR Çok sevgili ve kıymttli annem Fatma Server YENAL Hanımefendinin vefatı munascbetiyl«, sonsuı ve derın acımı paylaşan, bız?at ve bilvasıta, uzak ve yakınd»n t«zıye ve teselll lorufkâr. lığında bulunan, kıymetlı akraba ve dostlarımıza sonsuz {Ukranlarıraızı arzederun. 414 yaşlarında çocuklari Modern bale öğretimine baslad Te'eion 44 59 83 • 49 81 BeyoğİL Scfyaiı Sok 32/2 Tune 4 Kın: SADfNE CANİŞ Cumhuriy*t 10T75 İlâncjhk: Okula gitmeyen kızlara ve ev hanımlarına mahsus (Hergün öğleye kadar kuvvetli Ingilizce, Oaktilo, Steno, Muhasebe) İNGİLİZCE SEKRETERLİK KURSUNA KAYITLAR BAŞLAMIŞTIR 2 Ekimde açılacak İBeyoğlu: Istlklil Cad. 300 T«l: 44 02 51 Kadıktfy: Kuşdlll Cad. 87 Tel: 36 28 891 BERLİTZ DERSANELERİ ,