Katalog

bns DÖET 26 Ağustos 1967 CUMmjRÎYET \ellenistan orijinal olarak içbirşeyin kaynaği değildi 3 Korent tarzı diye adlandırılan klâsik üslupların üçü de Grek üslupları sayılmıştır. Oyslim tnimarlığın Anadolu' sa bu üç üslup, bir tek güzellik anlayışının üç çeşidi dejil. lişmesine; bu bir bıticinin açmasma benzer. l!k bi üç kültürün, yani üç uygarhğın üç ayn güzellik anlayışıdır. Bu tahtadan yapıldığı ve fahüç çeşit kültür, Hittit ve Minkolaylıkla düz kesildiği oen (yani Girit) kültürlerinden klâsik mimarlik hep «düz tutunuz da Roma sonuna kadar, ve düz çırgılerin kesişbelki üçbin yıl kadar bir zai yerde. «açı» ile oynamak man süresini kaplar. Yani Gıdaydı. Mımarlık güzeli durit, Hittit ve Roma uygarlık; güzeli amaç edinînce, larını hep Hellenistan uygarlına varmak için elinde ğının çeşitleri mi sayacağui olarak, yalnız »çizgi» ve Arada Pers sütunları da var. vardı. Yuvarlak olarak ılnız sutun vardı. Bunun Ağaç kütüğüne en yakın o•denini, ta eskıden sutunlan sütun, yani en ilkel sütun ağaç gövdesi ve kütükle«dorik» dir. llkelliğinden ötürü, • yapılma zorunluğunda dorik sütunlar baska başka uyalı. Ama ağacın kesılmış garlıklann toplumlarınca eşıt ?ri su sızıntısıyla çürüyorolarak kullanıldı. lyonlarca, sonradan Hellenlerce ve L»tinîir de dik kütüklerin üıelerce kullanıldı. Bu, doğrudan çatı için koyulan yatay doğruya tabanın üzerine dikidirekler, iki dikey direk len, tepesi dört köşe başlıklı, nda taşıdıkları yükten kalın ve iri kıyım bir sütuni aşağıya doğru bel veridur. En ilke! tanrı. ana tanrırdı. Bu iki belâya çare oçadır. Skandinavya, Avrupa, :, dik kütüklerin başlarına, Hindistan ve Asya'da ona tak başlanndan geniş, dört li bir tahta parçası ya da pılırdı. Bunların hepsinin uygarlığı, aynı uygarhk mı sayf bir yassı ta? kondu. Küözelliği ;rin tepesine konan bu ta* malı? Bir toplumun başka bir toplumun özelliğina tabtalar hem su sızıntısıden ayrıhncadır ki. iki ayn uyesiyor, hem de yatay direkgarhk gelismiş olur. Bu sütunı, dayanım sahasını genişlelar arasındaki başkalıklar, bir :du. Yapılar ve onlan ttıderece farkını aşıp, bir katego dik direkler taştan yapılri farkını yansıtır. Bir toparlak a başlanınca, taş çürüyemeiçin mermer sütunlann te direk, her yerde bir toparlak direktir; direkte uygarhk {arndeki dört köşeli tahtaiar kını görmek için, direğin, yan bashğı olarak «fayda» tay olmasını bekleyemeyİ2 ya? âyade süs oldular. Bu «yaOnun için îyon sütunu, îyon mın» «güzel» e dönmesinin uygaTİığını temsil eder. Ve Ail bir örneğidir. (Bu değinadolu'da düşünülmüş ve îyoniği gösteıen resim'e bakıyada yaradılnrnştır. Prototipi dünyamn yedi harikasınm biri sayılan Efes'deki Artemis tapınağıdır. Bu tapınak deniz kenarındaydı ve suda yüzen bir reatı'da; 1 Dor, 2 lyon, . Nesi varsa hep Anadolu dan gelmiştir riler sarayı gibiydi. Dorik üslubunda olan Partenondan dört kez daha büyük ve o nısbette de yüksekti. Sanki büyülü l>ir sur ötmüş ve durgun sulardan rüya gıbi bir yapı yükselrr.ıti. Her sütunun dört köşeli bas:ığında, deniz kabuğuna benzeyen iki kıvrım arasında yumurtalar ve oklardan vardı. Deniz kabuğunun nedeni tapınağm denızden peydalanmış olduğu düsüncesidir. lyon uslubu sütunlar bir ilütün uzun ötüşü gibi pürüzsüz. sade ve dengelidir. lyonlar Hittitlerden esinlenerek sütunlarım doğrudan doicruya tabana oturtmadılar. Yüksekçe bir kaide üzerine kondurdular. Dengesi de öyledir ki, fazla süs katkısı olmaması yüzünden onun hafifliği ve sütun gibi uçarıhğı ötekinden ayrılır. Korent üslübu Hellenistanındır. Ama Mıchele Angelo'nun dediği gibi «La dove c'e piu Lavoro, c e poco arte.» «Nerde çok iş varsa orada az sanat vardır.» Korent üslubu yozlaşmaya, yani dekadans'a yüz tutan bir sanattır. Çünkü kıvnmlar dört köşede de vardır. Ondan sonra yumurta ve oklardan başka birçok akantus yaprağı kalabalığıyla adeta rokoko olur. Nerede lyon'un sade ve ciddi gülümsemesi, nerede o kala'oahk gülüş? lyon üslubunu Homeros' un «llyada ve Odissea> smdan ayırmak imkânsızdır. Çünkü bunlar aynı kültürün aynı uygarhğın çeşitli yönleridir, nitekim bunlardan, Anadolu düşünurlerini Thales'i, Herakleitos'u ayırmak aynı ağacın şu ya da bu dahnı kırıp atmak olur. Kemeri ve kemerin canı olan kilit taşım bulan «Demokrit» tir. Sıftah olarak kemer Anadolu'da gene dünyamn yedi harikasının biri olan Halikarnas nun her zaman kendlleriyle ıftı har edecefi büyük sanatkârlardı. Ama Büyük tskender'den sonra Hellenistanda o sâkin vakar kalmadı, yılanlarla boğulan Laokoon grupundaki aşırı göste rişe karşın Bergama «Ölmekte Olan Galat» gibi yapıtlarla gene üstün geldi. Ama HellenisHeykeltraslık, Peloponezde ve tan sanatının bu daldaki büyük lyonya'da aynı zamanda Başlave unutulmaz verilerine ınsand"ı. (Aynı zamanda deniliyor oğullan yaşadıkça şükran borcu ama Çatalhöyük'te bulunan doduyacaktır. kuzbinbeşyüz yıl öncesine ait Anatanrıça heykelleri söz konuSur babası Homeros, tyambik su olmuyor.) Ama Peloponez sür babası Arkilokos eleji ba(Mora) ve Hellenistanda yontubası Kalinos, düz yazı ve tarih lar (Heykeller) Anadolununkilebabası Herodotos ve edebiyatın re karşın, yüzlerinin hoyratlığı, çeşitli dallarmda lyonyanın üsgövdelerinin de katılığı ve ka tünlüğünü anlatmak gerekmez. zıklığıyla kendilerini belli ediYalnız dramatik piyes ve kome yorlardı. Anadolu yontuları ise dide Hellenistan Anadolu'ya üsdoğudan esinlenerek üstün intün çıkmıştır. ceükleri ve yumuşakhklarıy'ıa Komediler de, trajediler de daha insansal bir hava estiriyorlardı. Anadolu arkaikleri tetann Bakkhosa tapınıştan gelmiz ve düzgün çizgileriyle süme ve gelişmedir. Eurıpıdes'in, zülürken, Olimpiya yanşlanm «Bakhalar» piyesinde iyice bekazanan atletlerin kaslan kalirttiği gibi, bu ikisinin de kaybartıldıkça kabartılıyor ve göv nagı Anadolu ve Lidya'dır. Zadelerinin düz ve zarif çizgileri, ten orijinal olarak Hellenistan kabaran kas kalabahğı dolayıhiçbir şeyin kaynaği olamamıs. siyle güme gidiyordu. Miron, ncii varsa hep Anadolu'dan gel Poliklet ve Fidiyas gıbi Hellenmiştir. (Anadolulu zeybeklerin li yontucular yontularının sâkin «ibakke> lerden gelme olduklave sade tatlıhklarıyla bu aksakrı, Cumhuriyet gazetesinde çılığı düzelttiler. Ama örneğin kan bir etüdde belirülmişti'). Poliket kaşıklardaki çizgisiyle Komedi sözü, cümbüş, anlamma stilizasiyon'a kaçtı. Daha sonra gelen «komos» dan gelmedir. Praksitel, Skopas Lisip gibi bü yük yontucular geldi. Adlarım llk komediler dinsel törenlerin, saydığımız bu sanatkârlar yene hicivlerin eleştirilerin, nüktelede. büyük teknik ustahklarma rin ve biraz da soytanhklarm rağmen teknik zevzekliklere tekarıçımıdır. Trajedinin, ditinezzül etmeyen ve insanoğlurambos başkanımn söylevinden Mauzeleum'ında kullanüdı. Bittabi Hellenistan düşünürleri ke mer gibi, felsefeye yakışmayan açağılık intipüftenliklerle uğraşacak kadar filozoflu şerefierini iekeleyemezlerdi. 5 Heykeller 1 Ağaç kütiiğü, sızan sularla tepesi çtirümesin diye üzerine dört köşeli bir tahta, ya da yassı taş konurdu. Taş sütunlarda bc tahta, ya da tas. başlık o l u r . 2 Mısır sütunu. 3 Gırit minos sütunu. 4 İran sütunu. 5 İlkel Dorik sütunu. 6 Anadolttnun Eolya sütunu (söz konusu olmaz(. 7 İyonj» sütunu (İyonyanın). 8 Korent sütunu (HcUenistanvn'). gelıştığı sanıhyor, işaretleri hep matriyarkal yani Anadolulu bir toplumun belirtisidir. Çünkü anatanrıça papazları erkeklıklerini kökten keserek, anatannçaya adariardı. Mezar taşları bile, anatannçaya adanan erkek fallik işretleriydi. l.Ö. Yedinci Yüzyıl Anadolu ozanlarından Alkman, biünen ilk «koros» liriklerini yazandır. Arkilokos trajedide kullanılan ilk • iyambos» veznini icad edendir. Lesboslu denilen Ariyon ilk ditirambos'u icad eden ozan dive bilinvr. Arr Hellenistan komedide de trajedide de en büyük sanatçıları yetiştirmekle övünebilir. Aiskhylos, Sofokles, Euripides gibi sanatvn bu dalınm güneşlerine karşın, Anadolunun yetistirdikleri, sönük yıldızlar gibi kalır. i dansı» Trajedi sözcüğü, keçi tekesi, yani erkek keçi anlamına gelen • tragos» sözcüğündendir. Demek önceleri keçi kurban edilıyor ya da bir «keçi dansı» oynanıyordu. Trajediler kışın, yaci :lk bahardan önce onandığına göre, belki de ilkbaharda bereketi dâvet eden yağmur dans ve duasıydı. Teke erkek fallik işaretini temsil eder. Erkek fallik YARIN HELLENİSTAN DÜŞÜNÜRLERİ "BÜLMACA 123456789 TtJKARlDAN AŞAĞIÎA: usul çoğul). 1 Tersi «uçucu» 1 Endişe ve ıstıraba düşma mânasına eskl bir terimdir, bamek. 2 «tçkl ile yenüecek şeymmların giyeceK leri tedarlk eden» mAnasına Ud eşyasına süs \söz. 3 Tersi «boş» demektir çin kuUanılaa (Divan edebiyatmda), bir defada seyrek örgülerberaber doğan çüt çocuk 4 •iaaaaa rannllen. 8 Bir «r Ok. (Osmanlıca), Muharnmet Peykek adı, blr har gamberia aanesi. 5 Fransada fin okunuşu. 8 bir şehir, hayvanlara mshsus be Çevrilince bir si maddesl. 6 Çevrüince bir sıişaret sıfatı ofat takısı olur, belirli zamanlarcta onam oouaacaniD İur, bir harîin alınan veya verilen paralar (es'tl BaUedllml. fekH okunuşu. ÜÇ HSİÛp 06 2 5 ACIIIF. ve Tıffany Jones {K>..iO üö.46 07.00 07.05 07.3U 07.45 07.50 OS.CO 08.20 08.40 U3.00 09 10 09.30 09.45 10,00 10.15 10.25 10.40 11.00 11.05 11.45 12.00 1215 12.30 13.00 i:i.20 13.30 15,00 15.30 15.40 15.S5 16.15 16.43 17.15 17.20 17.50 19.00 19.45 20.25 20.35 21.00 21.05 21.20 22 00 22.45 2.1.00 24.00 Turkuler Kovöen rÖDOrtai Kove haberler lEl«3İ2in:z turkuler Haberler ve hava d u r u m u İstanbulda b u e ü n Hafif müzlk Bu sabah oizinle Pasaaoblelcr Sataah s a r k ı l a r ı Doktorunuz d.vor k i Pivano soloları H. Mercanlı'dan turkuler Çarh Rancı Ovkestrası Müzik kutusu Eserlcr ArmaSanlar S. A k ı n ' d a n s a r k ı l a r Alicaal varın Kısa habcrler Sabah konseri • V. Doiu ve a r k a d a s l a n Bu h a l t a dinlevecekleriniz Divan Baelama C u r a Bcıabcr ve solo s a r k ı l a r Haberler. Resrni Gazete Hafif muzik Reklanı o r o a r a m l a r ı Curaiirtcsi konseri GcnçliK saali S. Özer Orkcitrssı . C. E r s c i d c n s a r k ı l a r . Turk tivatrosu Cav saati Kısa haberler Yurdus sesi RekiJm programlaM Haberler ve hava d u r u m u Ezaiierimizin eetirdikleri Büvuk t a a ı r u z u n övküsü L c l e s u n ömrü 21 Saatin olavları R. Rit'ten s a r k ı l a r Sizin sectikleriniz Reklâm oroeramları Haberlor v r hava d u r u m u Genclene ba = bas Karjanıs SOLDAN SAĞA: 1 Afrika kıtasının en güney kısmında bulunan sivri nokta (iki söz). 2 «İçüıe öldürUcü madde katılmış yemeS» mânasına iki söz. 3 Bir edat, dertJUerin bağırtılanndan. 4 Tersi madenden ipür, küçük çcKuklara kanı kötü duygular besliyen anormal kişi (bu yabancı söz söylendiği gibi yazılmışür). 5 «Geçmiş zaman» ın yarısı, «gelecek zaman» karşılığı Osmanlıca bir söz, çevriünce bir hayvan olur. 6 A cıklı (eski terim), bir edat. 7 Kadın yüzlerinin tuvaleti. 8 «Genişlik taraiından yapışıp ele al!» anlamına iki sözlü bir emır. 9 Birinı yerme hareketi, partilerin seçımlerde toplamaya çalıştıkları. DÜNKC BULALACANIN NASIL HAULEDrLECEK Tnkarıdaki rakamlı bulmacada sa« dece 4 tane anahtar (ipnco) ve 8 tane soouc vardır Bo* kalao 12 karenirj içine t den 9 a kadar uygun bireı rakam kovarnk ve t«plama. çarpma. çıkartma, bölme iş»ret!erine dikkal ederek sotdao sağa ve yukarıdan aşağıya bulmacada gösterilen »onuçlan bulonuz. Biraz vaktinizi alır ama, bo} vaktinizi boşça geçirmiş olursonuz. Orta Doğu Teknik Universitesi Rektörlüğünden Üniversitemiz Mimarlık Fakültesinin aşağıda yazılı bölürıilerine yuksek lisans öğrerumi yapmak üzere ilgili branşlarda lisans derecesini elde etmiş edaylar arasmdan seçme testl ile öğriînci kabul edüecektir. a. Mimarlık b. Bö'.ge plânlama c. Kestorasyon (tarihi anıtların bakıırı ve restorasyonu') d. Şehir plânlama. Bölge Plânlama ve Şehir Plânlama Bölümlerine mimarlıktan başka sahalarda lisans derecesi almıs olanlar da müracaat edebilirler. (Ekonomi, idarecilik, sosyoloji, srlraat mühendisliği, coğrafja v.s.) Adayların İngilizce bilmeleri ve en az lyi derece ile lisans diploması almış bulunmalar' şarttır. Seçme testi 15 Eylül 1967 cuma günü saat 9.30 da Mimarlık Faküiresi Seminer odasmda yapılacaktır. Adayların önceden Kayıt ve Kabul Işleri MÜdürlüğünden alacakları müracaat formlarını, üni^rsite ögrenimi sırasında alm'.ş olduğu notları ve mezuniyet derecesini gösteren belgsleri ile tirlikte en geç 11 Eylül 1967 akşamına kadar aynı Müdürlüğe teslim etmeleri gereklidir. (Basuu 21752 10034) Beyoğlu Hoteıliğinden The Shell Company Of Turkey Liraited Türkiye Şubesi (Merkezi Londra) tarafından tanzim edilip, rauhatabı Hüseyin Yılmaz Akpınar'a tebliğ edilmek üzere, Daıremize tevdi clunmuj bulunan, «Tapuda Kadıköy Caferağa mahaUesi 90 ada, 1 parselde kayıth gayrımenkulün, ipotek mevzuu olan ve halen 100.000 lîradan ibaret borçla birlikte, Hıfzı Ekrem Dürüst'e satılmış olması muvacehesindc, alncaklıhk nakkının, Medeni Kauunun 803 ncü maddesi gereğince, evvelki borçlu ve malik Hüseyin Yılmaz Akpıcar'a karşı muhafaza edildiğini» mutazammın 24/5/1967 tarihli ve 6006 sayıh ihtarname, Kadıköy, Rıhtım caddesi 25 No. da adı geçen muhatabına gönderilmiş ise de. adresi terketmiş olması yüzünden tebliğ yapılamamıstiT. Keşideci Tha Shell Company Of Turkey Limited Tür kiye Şubesi (Merkezi j,otıdrada), keyfiyetin ilânen tebliğini istemiş olmakla. tebliğ yerine kaim ulmak üzere, keyfiyet Hüseyin Yılmaz Akpınar'a ilânen tebliğ olunur. (Basın 5U45) 10031 11.55 12.00 12.30 1S.00 :.î 30 14.00 14 30 15.C<1 15..10 İC.OO 17.0(1 17.30 15.00 18.30 19.00 1930 ÎO.lh 21.00 2'.."(> 22 00 ;"..?.O 22.45 23.00 23 "D 24.P0 01 CO İSTANBVL IL RADVOSU Acılıs ve c ı o c r a m Sizir. icin Mhıvatur nıuz.k Ccsitli m?lodiler Licd saati Tatil melodileri Koneerto saaîi Car. niüziâi Gencler igm Cumartesi konseri C a v saati K ü c ü k kor.ser İvi aksamiar SenfonlK nıüzik Hafif m ü z i k A k s a m konse"* G e n c l e r i n sevdikleri F ı k r a l n r ve m u z ı k Ses tnüziei Gece konseri Ne'.er dinleveccksiniz? K a r ı s ı k ?ololar Gökkıısası Hafif s a r k ı l a r Gpcp v a n s ı icin Prosram ve kapanıs M a l k O Ç O â l U konu ve resim: AYHAN BAŞOĞLU BEYAZGÜL ANKARA 0>î 25 07.00 07.S0 07.45 03.00 0S.10 08.J0 0S.OO 09.20 08 "5 09.40 10.Cl) 10.20 10 55 11.15 11."0 12.00 12.15 12.30 13.00 13 35 14.W 14."..". 15.1? 15.20 15.35 15.J5 18.10 1G.5S 17.00 17.50 19.00 19.45 20.00 20.13 20.35 20.35 21.00 21.05 21.25 2i.5ö 22.C3 22.25 22.45 23.00 23.43 2400 Acıhs ve Drosram Kove haberlsr Habcrler ve hava durumu Sobah Müzifii Ankara"da bueün Hcı telden N. Erol'dan tlırkuler Hafif. Müzik Sabah konseri Kısa haberler A'.kası varın S. Deran'oan ssrkı'.ar Z. Bozdaâ'dan TurKüler Tılelotfkien melodivc Z. T?skenften sarkılar Cocuk bahcesi Konser saati C. Cevher Cicek'ten türküler Kıbrıs saati Sarkılar Hiberler. Resnıi Gazete Hafif müzik Kavıo mektuDİan Kaciınlar looluluâu Cocuk bahcesi Reklâm Dvoeram'.arı Kısa haber'.cr Haftanın Droeramı Genclik saati Haftanın türküleri Dilek Kutusu Kısa haberler Cocvık saati Reklâm Droeramları Haberler ve hava durumu N. İnnaD'tan türküler Ciaan mc'.odLlerl N. TokatlıoSIu'dan sarkılar Muzik Daleti Uvkudan önce 24 spatin olavları Turizm Türk M. Özel oroKramı Cesitli nıüzik TBMM Saati M. Gecevatmaz'dan türküler Haberler ve hava durumu Sizin sectikleriniz Gece varısına doSru Kat>ams Darüşşafaka Cemıyetinden Cemiyetimiz, hamiyetli müteberrilerinin istirahat, bakım ve tedavilerini temin maksadı ile bir HUZUREVÎ tesisme karar vermiştir. Yeni yaptırılacak HCZL'KEVİ tesısinin tahakkukuna kadar bu vazifeyi görebi'.ecek, her türlü konforu havi kiralık, bahçeli bir bina aranılmaktadır. Talipîcrin 48 08 75 numaraya telefonla müracaatları. (Cumhuriyet 10035) t L A JS Mülî Saraylar MÜdürlüğünden 1 Müii Saraylar Müdürlügü (D) cetvelı personeli için dıktirilecek elbise, palto, iş elbisesi ve iş gömleklerinin lşçiligi tapab zarf. usulüyle eksiltmeye konulmuştur. 2 Muhammerı bedel (37182) lira (50) kuruş olup geçici eminat (2788* kra (69) kuruştur. 3 Şartname ve rimekler, tatil günlerl dışmda, çahşma saatlen içinde, her gün Dolmabahçede Millt Saraylar Müdürlüğünde gbrülebilir. 4 Eksiltme 15 Eylül 196Î cuma günü saat (15.00) de Dolmabahçede Müli Saraylar Müdürlügü binasında vapüacaktır. 5 İsteldilerin ihale saatinden bir saat evveline kadar geçici teminat makbuzu ile ticaret odasının 1967 yılı kayıt belgesini ve şartnamede yazılı olduğu üzere (kumaş ve astarlık bedeli hariç, sadece dikiş ücreti olarak bir defada on bln liıalık dikiş işi yapmış olduğunu gösteren belgeyi) (2490) sayıh kanunun (32) nci maddesindeki tarife göre hazırlıyacaklan kapalı zarl içinde ihale komisyonuna vermiş bulunma* laıı şarttır. Cevdet Çetinel Milli Saraylar Müdiirü (Basın: 21734 10033) UAHİI.İYB Dr. Kâmran Şenel ei.: M85J« Heı gtlrı (15 18Î (AJmax) Hasiarıanesı ranı) sıraseıvueı ^»o m/ı DaMlive Mütehasısı Dr Mustafa Özdiler LâleU MesihD&sa Cad, No: 13 Attsarav. Muavcne saati Her tnin 15'der sonra. Tel: 27 88 40.