Katalog

SAHİFE DÖRT 14 Temmuz 1967 CUMHURÎTET Türkiye savaşa ancak son anda ve galibin yanmda girecek,, nkara'dakl Amerikan Elçisi vVilson 2« haziranda, Törklerin 18 haziranda yapmış oldnklan talep iUerine, 7 taaziran tarihli Sarper Molotof mülâkatı hakkındaki Amerikan şörfisünfi Sümer'e nakletti. Wilson, T Washington un mülâkattan nazikâne şekilde haberdar edildiğinden mütehassis kaldığını, müstakbel gelişmelerden de haberdar edileceği ümidinde olduğunu söyledi. Wilson'a göre, Amerika. mülâkatın yeraldığı ctehditlerle gölgelenmemiş olan» dostane atmosfere memnuniyetle işaretle ve ilerideki müzakerelerin de aynı şartlar altında ve ctaıaflaıır yekdiğerlerinin noktai nazarlarına hürmet göstererek» devamını samimiyetle ümit eder. Amerika. taraflardan hiçbirinin Wasmek olmuyor. Duruma göre, bahington'un kendisini vakfettiği zen Rusya'yı bazen de Türkiye' Birleşmiş Milletler prensipleriyyi teşvik ediyorlar... le bağdaşamıyacak tarzda hare25 Şubat 1943 te, Alman Dışişket etmiyeceğinden emindir. Süleri Bakanı Ribbentrop, Mussomer, Amerikanın alâkasına telini ile buluşuyor.. Bir ay önce şekkür ve Washington'un müsde Inönü. Adana'da Churchill'le takbel gelişmelerden de habergörüşmüştür. dar edileceğini vaadettikten sonRibbentrop, iki tarafsız ülkera, toprak ve üsler verilmesi yonin (Türkiye ve îspanya) durulundaki Sovyet noktai nazarına mundan bahsetmeğe başhyor. Türklerin «hürmet» göstermesiRibbentrop'u dinleyelim: «Giznin beklenemiyeceğini açıkladı. li kaynaklardan aldığımız bilgiMamafih Türkiye, Birleşmiş Millere SÖre, Ingilizlerle Türkler letler prensiplerine aykırı hiçbir arasında bağlayıcı yeni bir an istikamet takip etmiyecektı. Willaşma yoktnr. Türkiye tarafsız son, Sümer'in sualine cevaben, kalacaktır. Ankara'nın politikaMoskova'da hiçbir şekilde haresını yöneten, Rnsların bir zafer kete geçmemesı şeklındeki Amekazanması korkusndnr. Bu yüzrikan kararmı ifşa etti ve boyie den. Almanya'nın Rasya içlerinbir davranısın neden mâkul oldeki galebesini ümit ve temen duğunu izaha çalıştı. Sümer, Ani ediyorlar... Türkiye ne bize merikan tutumunu anladığını karşı savasa girebilir, ne de bisöyledi, fakat Üç Büyükler mezimle birlikte savaşır.. Son daseleyi müzakere ettikleri zaman kikaya kadar bekleyecek ve o Washington'un temsilcisinin hıç zaman galip kimse, yanında yer olmazsa «her memleketin bağımalacaktır..» sızlık ve hükümranlığına müsavi derecede hürmet gösterilmesiRibbentrop, doğrulanacak bir ni destekliyecek» bir tutum takehanette bulunmuştur o gün... kip edeceği ümidinde olduğunu Ve biz. Ribbentrop'un kehanebelirtti. 7 haziranda Molotof hiçtini bırakıp, yeniden 1945 teki bir tehdit ileri surmemişti, bu Sovyet notasına döneliro. I>ikdoğruydu. Fakat Sovyet askerî kati çeken, bu ııota verildikten harekâtı bir tehdit mahiyetinde sonra, Sovyet taleplerine karşı. görünüyordu, fakat Rusiar Türtakındıfı tavırdır. Onlar, bemen kiyeyi hiçbir zaman gafil avlabizim yanımızda yer almamış, mağa muvaffak olamıyacaklardı. hattâ bir süre notaya karşı tepSarper Molotof mülâkatının ki bile göstermemişlerdir. evveliyatı hakkmda izahat veGörelim: A Bir kehanet! MEHMET BARLAS Bnflp dolaşıp geldigimiz nokta. 1945 yıhndaki not» ile »çıga konnlan Boğazlar ve Kars ile Ardaban nzerindeki Sovvet talepleri oluyor. Bu taleplerin sonuçlınna geçmeden önce, 1945'e dayanan pazarlıklara biraz daha efilelim ve pazarhklardaki taraflarls Türkiye arasındaki ilişkilere biraz daha bakahm: Daha önce de belirttiğimiz gibi, Türkiye, savaşın başlangıcında Mihver devletleri için, Ortadoğu'ya geçilirken kullanılacak bir yoldur. Ancak, savaş 1943 lere geldiği sırada, îngiltere Amerika Rusya ortaklığı, cephelerde hâkim olmaya başlıyor ve Mihver, Türkiye üzerinden Ortadoğu'ya inmek hayalini terk zorunda kalıyor. Artık gaye, Türkiye'yi tarafsız tutmak ve Türkiye üzerinden Ingiliz ve Amerikan yardımının Rusya'y» gıtmesine mâni olmaktır. Türkiye ile Almanya arasında, 18 Haziran 1941 de, yani Almanya Rusya'ya saldtrmadan dort gün önce imzalanan bir tarafsızlık ve saldırmazhk anlaşması vardır. Ayrıca, ticarete devam ettiğimiz Almanya ile, 31 Aralık 1942 de imzalanan bir ekonomik anlaşn a daha bulunuyor. Turkiye, Ingiltere ve Fransaya daha yakındır açıkçası... Îngiltere ve Fransa ile 1939 yılın D da (19 Ekim) imzalanan bir ittifakın varlığı, Türkiye'yi savas çemberi içine silâhla olmasa da, fiilen sokmuştur. Yani, Türkiye savaşa girmemeğe çahşırken, bir çeşit cambazlıkla bu çabasını yürütüyor. Sovyetler Birliği. Almanya ile ortakhk kurmak üzereyken, Türk Başbakanı Şukrü Saraçoğlu Moskova'ya gitmiş (21 Eylül 1939), fakat bir sonuç alamadan, 23 gün oyalandıktan sonra Ankara'ya dönmüştür. Savaş yıllarında Türkiye ve Sovyetler Birliği arasında işlemesi gereken anlaşma, 17 Aralık 1925 tarihli ve Paris menşeli Tarafsızlık ve Saldırmazlık Paktıdır... Oaha önce de gördüğümüz gibi, Sovyetlerin tutumu, savaşın başında Mihver, sonra ise Müttefik devletlerin politikasına paralel olacaktır. Politikalarının esası ise, Türk Boğazlarının, Sovyetler'e karşı kullanılmasına engel olmaktır. Moskova, çeşitli pazarhklarda açığa koyduğu bu politikayı uygulamak için kendine göre bir çare bulmuştur: Boğazlarda bir üs kurmak... rerek, görüşmenin münhasıran Türklerin inisiyatifinin bir mah»ulü olduğu yolundaki asılsız Amerikan ıntıbaını (ilmeğe çalıstı. Herkos biliyor ürklerin dammnnn, daha doğrnsn Sovyetlere karsı tutumnnn, Almanya da bilmektedir, tnjriHere de... Fakat bilmek demek, bn tutuma. karsı oInmln bir tepki göstermek de Î Alman ordusu, bir Sovyet şehri önünde mevzilenmiş... ¥d 194'... ka ile Ingilterenin silâhlanmasırağmen Rusların, Türkiyeyi kontnı mütaakıp devam edecektir. rolleri altına sokma teşebbüsleSarper, Kafkaslar ve Bulgarisrine devam etmeleri beklenebitanda tehditkâr Sovyet askeri lir. Ayrıca Rusiar, özellikle Türharekâtına dair haberler almışkiyeye tesir edebilecek şu 2 maktı. Mütaakıben, «Biz sinir harbisada daha sahip olabilirler : ne alıştık» dedi Sarper, «Bende Birincisi, Karadenizi Sovyet bclafcrısı var, fakat sinir, asla!» Blokuna dahil olmıyan memleMesele etrafında Moskovada ketlere kapamak ve aynı zamanI u meyanda Sarper, Moskova' hiçbir şekilde harekete geçmeda Akdenize serbestçe çıkabil| da. Amerikan Sefaretinin bir mek kararına rağmen, Wilson, te' mensubu ile yaptığı bir gö mek arzusudur. Bu sebepten üssadüfi bir karşılaşma neticesi 28 ler istemektedir. Muhtemel ikınrüşmede. Sovyetlerin Türkiye haziranda Ankarada Sovyet mesci maksadı ise. Kafkaslardan başüzerindeki maksatlannı tahlil lekdaşı ile yediği bir akşam yelıyarak bir taraftan Doğu Anaetti. Sarper'in mülâhazalarının meğinden sonra, Türkiye ile doludan AIexandretta'ya ve Akesası şuydu: Türkiye, şüphesiz Rusya arasında neler olup bittidenize, öte taraftan da tran ve ki Finlandiyadan Çine kadar uğini öğrenmek istedi. VinograIraktan Basra Körfezine kadar zanan Sovyet «savunma bölgesi» dov. Kars ve Ardahanı kati suuzanmaktır. Bu sebepten de Kars nin dahilindeydi. Türklerin Morette tasrih ederek Sarper Moile Ardahanı iltihak etmek arlotof'un tekliflerine verdikleri lotof mülâkatının ana hatlarım zusundadır. Sovyet tazyiki ya ve Sovyetleri duraklamağa sevtekrarladı. Wilson, «Bu toprak birkaç hafta sonra veya Amerikeden mânası sarih cevaplara B Ve Sarper talebiniz karşısınd» dünya efkftn umumiyesinin tepkileri ne o* lacaktır?» diye sorunca, Vinogradov, Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyetinden dero vurmağa başladı. Fakat üs meselesini küçümsemek ve bahis konusu etmemek için gayret sarfetti. ifadesine göre Molotof, üsler üzerinde fazla durmamış, sadece tatminkâr bir Karadeniz emniyetı için gerekli vasıtalar üzerinde ısrar etmişti. Montrö Mukaveleslne göre, bir hatb vukuunda Türkiye Boğazlan Rusyaya kapıyabilir, fakat Sovyetlerin düşmanlarına açabilirdi. Bu böyle devam edemezdi. Ruslara, harbte veya sulhte her zaman için Boğazlardan serbest geçiş garanti edilmelı ve ilâveten Boğazlan başkalarına kapıyabilme hakkı tanınmalıydı. Vv'ilson, simdi tarif ettiği mahiyetteki bir Boğazlar rejiminin câri Türk tngiliz tttifakına tesir edip etmiyeceğini Vinogradov'a sordu. Heyecanlanan Sovyet Büyükelçisi, Rusların davranışının hiçbir şekilde Ingilizlere müteveccih olmadığını ileri sürdü. Wilson, bütün bu mesele üzerinde yakın bir istikbalde herhangi bir gelişme beklenip beklenmiyeceğini sorduğu zaman, Vinogradov bilmediği cevabını verdi. Mütaakıp adımı atmak Türklere kalmıştı. Gene Vinogradov, Rusyanm görüşlerini Potsdam'da arzedip arzetmiyeceğini de bilemediğini söyledikten sonra gülerek, «Fakat eminim ki Ingilizler meseleyi ortaya atacaklardır» dedi. Vinogradov, Türklerin Ingiltere ve Amerikadan Rusyaya karşı yardım talep ettiklerini duymuş olduğunu söyleyince. vv'ilson bunun Amerikayı alâkadar eden kısmınm asılsu bulurıduğunu zikretti. Mamafih kendisi izahat istemiş, Türkler de lutfetmişlerdi. YARIN: NEDEN B Ö YL E ? Dışı Bond tSTANBUL 0625 06 30 06.45 M.SS 07.00 07.05 07.30 07.45 07.50 08.00 08.20 08 40 09.00 09.10 09.50 BULMACA 23456789 Acılıs. orozram Kur'anı Kerira Saz eserleri Dini sohbet Köv haberleri Türküler Haberler ve hava duıuu İstanbulda bueün Kücük ilânlar Bu sabah sizlnle Darvas ve arkadasları İsUnbul'un Sesi Caltsan cocuklar Rumba ve Ca Ca'lar Dört Ses. Dört Sazdan Türküler 09.45 Keman SooUarı 10.00 Müzik kutusu 10.15 Birllkte düsünelim 10.35 Alaaddin Sensovdan sarkılar 10.40 Arkası varın 11.00 Kısa haberler 11.05 Öeleve dofcru müzik 11.55 N. Divltcioilu Orkestrası 12.10 Kücük İlânlar ıa.ıs K. Koldas'tan türküler 12.30 E. Altan A. Yavasca'dan sarkılar Haberler. Resml Gazetede Bueün Hafif müzik Reklâm orogramları M. Demlrkıran'dan sarkılar Damlalar Orkestrası Saz eserlerl Sazlarının ünlüleri S. Deran'dan sarkılar Kısa haberler Okul Radvosu Cocuk Bahcesi Türküler eecidi Kısa haberler Kadınlar Fasıl Toolulueu Reklâm Droeramları Haberler ve hava durumu Kücük ilânlar F. Türkân'dan türküler Stjor Gazetesi Kücük Orkestr» Gale müziü Sarkılar 24 saatin olayları Acık otunım Her zaman lstenen oıâklar Reklâra oroBramları Haberler ve hava durumu Her zaman istenen Dİcklar KaDanıs. İSTANBUL IL RADYOSU Acılıs ve Drosram Sizin icin Kücük konser İyi aksamlar Senfonik müiik Türklveve hos leldiniı Aksam konseri Genclerle beraber Liedler ve Ozanlar Oda müziü Halif müzik Gece konseri Caz müziîi Sevilen Sesler Gece varısı icin Dünden Buaünden Proaram ve kac>anıs. yerlerden biri (karma soz). 2 ğırsaklar (eskl tıp teriml). 8 «Aşağıya doğru gidiş yolu fena» «Büyük erkek» anlamına Ud mânasına iki söz. 2 Anadolu söz, «bununla peynir gemısi yürü mez» diye bir dski illerimizden biri, eskiden «Bakan» lara böyle denillrdi. 4 dır. 9 Os«En iptidat deniz nakliye vasıtasımanlı devleti za ru ele geçir!» mânasına iki sözlü manında Yunan bir emir, nota. 5 «îhtisas billılann ilk kurgisine dayanarak delik aç!» kar aaaa duklan iütilal B3 şılıgı üç sözlü bir emir. 6 Dicemiyetinin iki kenii bitkinin yarısı, Karadenizin adından biri (ö teki adı Eteryayavrusu deniz. 7 Ege denizindır). deki adalardan birlnin adı, ba OLÇUEVET , K3OBKARlM NE O SEM İÇIKl DG SHS Garth Tiffany Jones TİFFANY JONES SOLDAN SAGA: 1 srael ile Araplar arasındaki savaşın sona ermesindenberi aranıp duruyor (hangi kişi kabahatli) mânasına iki söz. 2 «Buğday tozu stoku fazla olmıyan farnüya» mânasına üç söz. 3 İstanbul üinin ilçelerinden biri, saadet. 4 Lokantacıların ticaretini yaptıkları nesne, gizli olrnıyarak ve herkesin önünde. 5 «Kulak ver!» karşüığı bir emir, büyükçe çapta. 6 Eski Türk gruplanndan birinüı ferdi, bir edat. 7 Nutuk çekenlerin sermayesi, ötedenberi mevcut. 8 Eskilerin çok sevdikleri bir kokuya bulama hareteti. 9 Idrarın içinde bulunan maddelerden, yeter derecede. YUKARIDAN AŞAĞIÎA: 1 Ege bolgemizdeki turistıi DÜNKC BOLMACANIN HALLEDtLMlS ŞEKlJ NASIL OALLEDİLECEK Yukaridak) rakamb bulmacada " dece 4 taoe uahtat (ipocu) ve 8 tane «onnc rardıt. 809 kalao 12 karenin içine 1 den 9 a kadat uyjun biret rakam koyarak »• toplama, çarpma, çıkartma, bölme işarellerine dikkat ederek «oldan sağa ve yukandan aşağıya bulmacada eösterileo «onaçlan bulunu» Biraz vaktinizi alu anta, bog vaktinizl hoşja geçirmij olursnnuz. 30 Gülmeye koyuldu oğlan bir garip. Anlatamam.. Anlatamam.. Korkuyorum ben senden vallahl! dedi kızAsansör yavaştan sarsüıp durdu. Oğlanın pençesi koluna yapıştı. Sürükler gibi çekü dışarı. Gel.. Gel.. Sen, ben yanındayken dünyadan korkma... , Şöyle bir vursam eline, koparsam Kolumdanf diye,' düşündü kız. Zorbalığa hiç gelemezdi. Çığlıis çığlık bagırıp başına öyle işler açarım kı! Dlan 'Jlan ulan! Bu herif parası var diye, Jaguarı var diye! Sesini çıkarmadı gene de! Dur bakalım, 19 nereye varacak görelirn! diye kendini tutup peşmden yürüdü. . Büyük kahverengi ceviz bir kapmın bnunde durdular. Kolunu bıraktı oğlan. Cebinden anahtar çıkardı, açtı kapıyı. İtiverdi onu içeri, kendi de peşinden yürüdü. Gözleri karanlığa alışmcaya Kadar pek bir şey farketmedı kız. Sonra yavaş yavaş uçsuz bucaksu bir salonda olduğunu gördü. Yüksek tavanlar, a vizeler, üstleri örtülü kanapeler,teoltuklar!Donup kaldı. Oğlanı. oraya neden geldiğini. ne aradığını her şeyi, hattâ Jaguarı büe unuttu bir an. Böylesini sinemalarda bile görmemişti. Soruyordu kendı kendine şaşkın: Duvarlar ipekle kaplanır mı be! Kapılar yaldızla boyanır mı, masalar. dolaplar altın altın parlar mı be! Bütün bunları, geceleyin Arap karısına o dünyadan habersiz budalacıga anlaüığmda: Sonunda kendini tutamayıp içini dışarı vuruverdi: Ulan.. ulan.. ulan! diye bir sürü ularu peşpeşe sıralemaya koyuldu. Karşısına geçmış gülüyordu oğlan sevinçli. Senin bu halin yok mu, bayiliyoru.ni vallahi! Kolunu kavrayıverdi. Gel dedi, hele bir odaları gör bak! Olduğu yerde, büyük avizenin altında kakılıp kaldı kiz. Buradan bir yere kıpırdamam! dedi. Içi gidiyordu bir yandan da öbür odalan görmek. evi gezmek için. Yavaşça sıyııhp kurtuldu oğlanm elinden. Işığı aç, çok karaniık! Işığı açtı oğlan On kollu kristal avize parladı yıldız yıldız tavanda. Duvarlan kaplayan kırmızı ipekler, resimlerin altın çerçeveleri Bahulerin ü zerindeki ince, renkli oymalar her şey parladı. Haydi git sen, annenin ceketini al gel. dedi, kız. Kararlı, kızgındı sesi. Sonra da hemen buradan gideceğiz. Boş ver sen o cekete şimdi canım! dedi, oğlan. Birdenbire 5ald'.rıp sıkıca sanldı beline. Boynunda ^oluınaya koyuldu. A N K AR A Acılıs. Droaram Kur'ftnı Kerim Saz eserleri Kbve haberler Günaydm Haberler ve hava durumu Sabah müziii Ankarada Bueün Kücük ilânlar Her telden Türküler eecidi Calısan kadınlar Sabah konseri Kısa haberler Arkası varın Okul Radyosu Sevim Süer'den sarkılar Melodlden Melodiye Cocuk Bahcesi Konser saati Hasan Sözeri'den Türküler Kıbrıs Saati Kücük iiânlar Beraber ve Solo sarkılar Haberler. Resmi Gazetede Bueün Cesitli müzik Reklâm Droeramları Cocuk Bahcesi N. Demircav'dan sarkılar Bueün icin sectiklerimiz Kısa haberler Cevher Cicekten Türküler Konser saati Plâklar arasında B. Takımından o\ijn havaları K. Payaslı'dan saıkılar Cesitli müzik Kısa haberler Yurttan sscler Köv Odası Reklâm Drozramlan Haberler ve hava durumu Kücük ilânlar T. Karabulut'tan türküler Yerli Orkestralar N. Demirdöven'den sarkılar Radvo cesitli M. Orkestrası Uvkudan önce 24 saatin olavları Gece konseri TBMM Saati Nusret Ersöz'den sarkılar Haberler ve hava durumu Haftanın Bestecisi Gece Yarısına doeru Kacanı;. Buna da dayanacak mıyız yani? diye, düşün. dü kız. Oğlanın omuzunun üzerinden dört bir yanını yiyordu gözleriyle. Bu ev benim olur mu? Bu ipekli duvarlar. bu parlak dolaplar, bütün bu güzel şeyler benim olur mu? Bir yandan da öfkesini saklamaya çabalayıp yalandan gülerek iteiiyordu oğlanı. Dur be, yiyeceksin beni be! Yerim ya, yerim seni! Oğlan soluyordu hep öyle. Hı. hı.. hı... diye gülüyordu kız. Ben katı lokmavım takılırım boğazına. karışmam sonra bak.. Onu kızdırmadan, darıllmadan kurtulmak ıçin bir çare araştırıyordu aklınca. Sonunda o kapkara büyük, güzel radyoyu gördü salonun bir köşesmde. İtiverdi oğlanı seıtçc. kurtuldu kollarından. Uzaklaşıp cilveyle gülerek: Gel biraz p!âk çalalım seninle dedi. Öbürü yüzü karma karışık, şaşkın bakıyordu. Şimdi mi? Neden şimdi olmaz mı? Pıkabı var mı bunun ondan haber ver sen... Boğuk bir sesle homurdanır gibi söyiendi oğ lan. Olmaz olur mu? Göster haydi bana. Yaklaştılar beraberee radyoya AH kapası açtı oğlan Kız eğilip baktı vandaki plâklara merakla. Şöyle oynatıcı havalardan bir şeyleı koy, haydi bakahm... Oğlan çömeldi radyonun önüne. Yiizıi düzel miş, omuzları inmiştı biıaz. İç'nı çekti derin derin. Kız tehlikenin geçtiğini anlam:şC9sın» bu sefer sahiden güldü sevinçli. Bütün için onu oyalamak, o evden biran önce çıkıp gitmekte olduğunu düşünüyordu Oğlan plâğı koydu pıkaba. kız yavaşça çevirdi radyonun düğmesini Saîonu çığırtkan bir ses doldurdu birdenbire. Haydi! dedi. kız. Somurtup sıkılmjbin' ittemiyoıdu oğlsnın. Ona, kendisinin evde kapalı kalmıs. naftalin kokan kızlardan olmadığın: göstçrmesi serelîîi. O güzelim Jaguara yaraşir biri olduğunu anlamalıydı. Pişmaniık. sıkıntı gördü ayazs kalkmış kendısine bakan oğlanın yüzünde. Haydi, dedi yavaşça. Haydi! Oğlan ne yapacağını. ne diyeceğini şaşırmış duruyordu kıpırdamadan. Kız geçiverdi cesur pervasız karşısına onun. Yumruklarını yana doğru açıp, omuzlarını, kollaıını oynatarak başladı dans euneye Coşup neşelendiği zaman. küçük cumbasında. karısının karşısında nasıl yapıyorsa öyle biraz Jerk dedikleri o yeni dansa. sambaya, rumyapıyor, dansediyordu kendince. Biraz çiftetelliye, baya benziyordu yaptıkları. Başmı kırıp iki yana (Arkası rar)